prepared by J.Gantulga

1. Үйлдвэрлэлийнзардал

2. Агуулга-Эдийн засгийн ба нягтлан ББүртгэлийн зардал-Үйлдвэрийн функц-Изоквант, изокост-дундаж зардал, хувьсах зардал, тогтмол зардал-зардлын графикууд-TRбаTVC-ийн график- нэгж бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн зардлын график-үр өгөөж ба зардлын хамаарал-үүнтэй холбоотой графикууд-ахиу зардал -ахиу болон дундаж зардлын хамаарал

3. Зардлынангилал• Эдийнзасгийнзардал• Нягтланбодохбүртгэлийнзардал

4. Эдийн засгийн зардал• Ил зардал- Үүнд гадны бэлтгэн нийлүүлэгчдээс худалдан авсан үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсийн болон завсрын бүтээгдэхүүний зардал багтдаг.• Далд зардал- Тухайн үйлдвэрлэлийн эзний өсчинд хамаарах нөөц ашигласны алдагдсан боломжийн зардлыг далд зардал гэдэг.

5. Нягтлан бодох бүртгэлийн зардал• Дундаж зардал-Үйлдвэрлэн гаргаж байгаа нэгж бүтээгдэхүүнд ногдох зардлыг хэлнэ.• Ахиу зардал-Бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэг нэгжээр нэмэгдүүлэхтэй холбогдон гарах нэмэгдэл зардлыг хэлнэ.

6. Үйлдвэрийн функцОрц гарцын хоорондох болон үйлдвэрийн хэмжээ ба үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсийн хоорондох математик илэрхийлэлийг хэлнэ.TP=f(X1,X2 , , , Xn)TP-нийт бүтээгдэхүүнXn-орц ба нөөцүүдf-үйлдвэрийн технологи

7. Үйлдвэрийн функц•Изоквант-Үйлдвэрлэлийн өгөгдсөн түвшнийг хангах хөдөлмөр капитал 2-ын янз бүрийн хослолуудын олонлогийг хэлнэ.•Изокост-Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсийн үнэ, тэдгээрийг худалдан авахад зориулсан төсөв өгөгдсөн нөхцөлд пүүсийн худалдан авч чадах хүчин зүйлийн янз бүрийн хослолын олонлогийг хэлнэ.

8. Үйлдвэрлэлийнзардал• Зардлынолонтөрөлбайна.•Пүүсүүдаливаазардлыгбагабайлгахыгхичээжажиллана.

9. Тогмол зардал, хувьсах зардал,нийт зардал• Тогтмолзардалгэдэгньүйлажиллагааявуулах, үлявуулахаасхамааранхугацааныижилтүвшиндгарахзардалюм.– Уртхугацаандэдгээрзардлуудньбүгдхувьсахшинжчанартайзардлуудболдог.– Богинохугацаандэдгээрзардлуудтогтмолбайдаг.

10. Тогмол зардал, хувьсах зардал,нийт зардал• Үйлажиллагаа /үйлдвэрлэл/ явуулахтайуялданөөрчлөгдөжбайгаазардлыгхувьсахзардалгэнэ.

11. Тогмол зардал, хувьсах зардал,нийт зардал•Хувьсахтогтмолзардлыннийлбэрээрнийтзардлыгтодорхойлно.TC=FC+VC

12. Дундаж зардал• Дундажзардалньпүүсийнголасуудалюм.

13. Дундаж зардал•Дундажнийтзардал(дундажзардал) нийтзардлыгнийттоохэмжээндхарьцуулсантайтэнцүүбайна.ATC=TC/Q

14. Дундаж зардал•ДундажтогтмолзардалAFC=FC/Q

15. Дундаж зардал•ДундажхувьсахзардалAVC=VC/Q

16. Дундаж зардал•Дундажнийтзардал:ATC=AFC+AVC

17. Ахиу зардал•Ахиузардал:ньбүтээгдэхүүн, үйлчилгээнийтоохэмжээбуюуүйлдвэрлэлийгнэгнэгжээрөөрчлөгдөхтэйхолбогдонгарахзардалбайна.•Үйлдвэрлэлийншийдвэргаргахадашигладагхамгийнчухалхэмжигдэхүүнюм.Ахиузардлыгтодорхойлохнь:1)MC = TC2 – TC1 – Хэрвээүйлдвэрлэлийнзардалөөрчлөгдсөнболтэрөөрчлөлттэйтэнцүүбайна./үйлдвэрлэлийнхэмжээнэгнэгжээрөөрчлөгдөхөд/2)MC = ∆TC/ ∆Q –Хэрвээүйлдвэрлэлийнхэмжээнэгээсилүүнэгжээрөөрчлөгдсөнбол

18. Тогмолзардал, хувьсахзардал,нийтзардлынграфик400350300250200150100 50мян¥TCVCНийтзардалTC = (VC + FC)L OM02 4 6 8 102030Үйлдвэрлэлийнтоохэмжээ

19. TPболон TVCQTQ’L L’¥ TVC= L x цалинTVC’ (L’ x W)L Q’

20. ЗардлынграфикTC¥ TVCTFCQ

21. Үрөгөөжбазардлынхамаарал• Нэгньөсөжбайхадбусадньбуурчбайна.„Нэгньхамгийнихутгаавчбайхадбусадньхамгийнбагаутгааавчбайдаг.

22. Үр өгөөж ба зардлын хамааралҮйлдвэрлэл(a)ABAPMPОрц0 AVCMCЗардалB(b)AҮйлдвэрлэл0

23. Ахиу болон дундаж зардлынхамаарал• Товчоо:ХэрвээMC > ATC байвалATC өснө.ХэрвээMC = ATC байвалATC хамгийнбагабайна.ХэрвээMC < ATC байвалATC буурна.

24. Ахиу болон дундаж зардлынхамаарал• Ахиуболоннийтдундажзардлынхамаарлыгахиузардал, хувьсахдундажзардлынхамаарлаартайлбарлажболно.ХэрвээMC > AVC байвалAVC өснө.ХэрвээMC = AVC байвалAVC хамгийнбагабайна.ХэрвээMC < AVC байвалAVC буурна.

25. Ахиу болон дундаж зардлынхамаарал• Урт хугацаанд дундаж тогтмол зардал буурсан ч дундаж хувьсах зардал нэгмэгддэггүй ба ахиу зардал дундаж хувьсах зардлаас их байгаа үед нийт дундаж зардал буурна.

26. Ахиу болон дундаж зардлынхамааралмян¥MC90ATC 80A бүсНэгжийнзардалC бүс70AVCB бүс6050ATC 40AVCB3020A10MCQ0Q11234 5 6 7 8 9Тоохэмжээ0

27. Анхаарал тавьсан явдалд баярлалаа.