η ευθύνη για την παιδεία των νέων, διδακτικό σενάριο

1. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
ΔΙΔΑΚΣΙΚΟ ΢ΓΝΑΡΙΟ ΑΡΥΑΙΑ΢ ΓΛΛΗΝΙΚΗ΢ ΓΛΩ΢΢Α΢ Β΄ ΓΤΜΝΑ΢ΙΟΤ
Mε θέληξν ηε 6ε ελόηεηα «Η επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ» κπνξνύκε λα αλαπηύμνπκε
δηδαθηηθό ζελάξην κε ηίηιν:
Σίηλορ «παηδεία : δξάζεηο- αληηδξάζεηο- ζηάζεηο θαη ζπκπεξηθνξέο ζηελ αξραηόηεηα θαη ζήκεξα ζηελ
Ειιάδα»
Δημιοςπγόρ Ζαδά ΢δίλα
Γνωζηικό ανηικείμενο
ΑΠΤΑΘΑ ΕΚΚΗΜΘΙΗ ΓΚΩΡΡΑ
΢ν δηδαθηηθό ζελάξην είλαη απόιπηα ζπκβαηό κε ην λέν ΟΡ σο πξνο ηνπο ζηόρνπο, ηε κέζνδν
αλάιπζεο, ηε κέζνδν δηδαζθαιίαο θαη ηε κέζνδν αμηνιόγεζεο, είλαη καζεηνθεληξηθό, ε γλώζε
΢ςμβαηόηηηα με ηο Π΢ παξάγεηαη από ηνπο καζεηέο θαη δελ παξέρεηαη έηνηκε από ηνλ εθπαηδεπηηθό, ην ζελάξην
αλαπηύζζεηαη κε ηελ νκαδνζπλεξγαηηθή κέζνδν
Μέθοδορ ανάλςζηρ εξκελεπηηθή – θεηκελνθεληξηθή
1

2. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
Μέθοδορ διδαζκαλίαρ θαηαηγηζκόο ηδεώλ, εξσηαπνθξίζεηο, θζίλνπζα θαζνδήγεζε, ειεύζεξνο δηάινγνο,
Πποηεινόμενη διάπκεια 7 – 8 δηδαθηηθέο ώξεο
σο πξνο ην πεξηερόκελν
Μα γλσξίζνπλ ηελ πξνζσπηθόηεηα ηνπ Ρσθξάηε θαη εηδηθόηεξα ηε ζηάζε ηνπ ζην
δηθαζηήξην
Μα αληηιεθζνύλ ηε ζεκαζία ηεο παηδείαο ζηε δσή ηνπ αλζξώπνπ
Μα ζπγθξίλνπλ ηελ «απνινγία ηνπ Ρσθξάηε» ηνπ Νελνθώληα θαη ηνπ Οιάησλα
Μα απνδερηνύλ ή λα ακθηζβεηήζνπλ έλα θείκελν αλάινγα κε ηνλ πνκπό θαη ηελ
πξνζεηηθόηεηά ηνπ
πποζδοκώμενα μαθηζιακά Μα αληηιεθζνύλ ηε ζεκαζία ηεο πξνζσπηθόηεηαο ελόο δαζθάινπ ζηε δσή ησλ αλζξώπσλ
αποηελέζμαηα
σο πξνο ην ιεμηιόγην
Μα γλσξίζνπλ ζρεηηθέο έλλνηεο κε ηηο ιέμεηο παῖο, δίθε ηα παξάγσγα, ηα ζύλζεηά ηεο θαη ηελ
εξκελεία ηνπο
σο πξνο ηε γξακκαηηθή θαη ην ζπληαθηηθό
Μα αλαθαιέζνπλ ζηε κλήκε ηνπο θαη λα αλαγλσξίζνπλ ζε πνην κέξνο ηνπ ιόγνπ αλήθνπλ νη
2

3. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
ιέμεηο ηνπ θεηκέλνπ
Μα αλαγλσξίζνπλ ηηο αλησλπκίεο ηνπ θεηκέλνπ θαη ηα επίζεηα γ΄ θιίζεο (ζε –εο, -εο, -εο)
Μα αλαθαιέζνπλ ζηε κλήκε ηνπο ηελ έλλνηα ηνπ αληηθεηκέλνπ
γεληθά
λα εληνπίζνπλ ζηνηρεία πνπ αθνξνύλ ην δηδαθηηθό πξόβιεκα ζε δηάθνξα θείκελα, λα
επηιέγνπλ ηε ρξήζηκε πιεξνθνξία θαη λα ηελ θνηλνπνηνύλ ζην πιαίζην ηεο νκάδαο θαη ηεο
ηάμεο
λα ζπλζέζνπλ δηθό ηνπο θείκελν
λα αληηιεθζνύλ ηνλ ηξόπν εζνγξάθεζεο ελόο ήξσα
λα δηαηππώλνπλ ηα επηρεηξήκαηά ηνπο ζρεηηθά κε ην ζέκα
λα κάζνπλ λα ζπλεξγάδνληαη ζην πιαίζην ηεο νκάδαο
θαιιηέξγεηα θιαζηθνύ, ςεθηαθνύ θαη θξηηηθνύ γξακκαηηζκνύ
ρξήζε internet explorer ή άιινπ πεξηεγεηή γηα ην ιεμηιόγην
ΣΠΓ ρξήζε ηνπ θεηκελνγξάθνπ (word) γηα ηε ζύλζεζε ησλ εξγαζηώλ ησλ νκάδσλ
θείκελν 6, Νελνθώληνο, Απνινγία Ρσθξάηνπο 19-21 (ζει.44)
΢ν θείκελν ζπλεμεηάδεηαη κε ηελ ελ. 8 ηνπ θεθ. II «΢εθλνπνηία θαη εθπαίδεπζε ζηε Ρπάξηε»
από ην βηβιίν Αξραία Ειιάδα, Ξ ηόπνο θαη νη άλζξσπνη. (ζει. 48 – 54) (Λπνξείηε λα ην
Διδακηικό ςλικό
βξείηε θαη ςεθηαθά ζην:
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B120/203/1364,4760/
(εκπινπηηζκέλν βηβιίν, εηζαγσγή – θείκελν)
3

4. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
αξραία θηινζνθηθά θείκελα γ΄ γπκλαζίνπ ή ζηνλ αθόινπζν ζύλδεζκν
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/document.php?course=DSGYM-
C119&openDir=/4df761acwz6r/4bed39240xfh
Θζηνξία αξραίαο ειιεληθήο γξακκαηείαο
γξακκαηηθή γπκλαζίνπ
ζπληαθηηθό γπκλαζίνπ
ιεμηθά από ηελ πύιε ηεο ειιεληθήο γιώζζαο : http://www.greek-language.gr
http://www.ellinikoslogos.gr
ή http://www.arxaia.gr
Μενιιεληθή γιώζζα β΄ γπκλαζίνπ, ελόηεηα 4 : εηζαγσγηθά θείκελα
ζηην ποπεία διαππαγμάηεςζηρ Αθόξκεζε : εηθόλα ζει. 44, ζρνιηθνύ εγρεηξηδίνπ, ηίηινο ελόηεηαο
ηος νέος δηεξεύλεζε βαζηθώλ ελλνηώλ : επζύλε, παηδεία, εθπαίδεπζε
1η ώπα
Αλάγλσζε ηνπ θεηκέλνπ από ηνλ θαζεγεηή
Γισζζηθή εμνκάιπλζε - Αλαγλώξηζε θνηλώλ ιέμεσλ κε ηελ ΜΕ
διαππαγμάηεςζη ηος νέος Επεμεξγαζία ηνπ λνήκαηνο ζε αξρηθό ζηάδην (λύμεηο θαη δεκηνπξγία θιίκαηνο απνξίαο θαη
1η ώπα, 2η ώπα πξνζδνθηώλ)
Τσξίδνπκε ην θείκελν ζε δύν ελόηεηεο : α) θαηεγνξία ηνπ Λέιεηνπ, β) απάληεζε ηνπ
Ρσθξάηε
Λεηαθξάδνπκε ην θείκελν (ζην δηαδξαζηηθό πίλαθα πξνβάιινπκε ην video κε ην θείκελν θαη
4

5. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
ηε κεηάθξαζή ηνπ από ηελ ηζηνζειίδα http://www.ellinikoslogos.gr ή http://www.arxaia.gr)
θύιιν εξγαζίαο 1 (κεηάθξαζε)
Αλάγλσζε νιόθιεξνπ ή κέξνπο ηνπ θεηκέλνπ (θαηά ηελ θξίζε ηνπ θαζεγεηή) ησλ ζει. 50 -
53 από ην βηβιίν Αξραία Ειιάδα , Ξ ηόπνο θαη νη άλζξσπνη, θεθ. II, ελόηεηα 8.
Η εμνκάιπλζε ηνπ λνήκαηνο είλαη πιένλ δπλαηή.
Οξνθαινύκε θαηαηγηζκό ηδεώλ κε αλαθνξέο:
ζην θείκελν ηνπ βηβιίνπ
ζηηο γλώζεηο ησλ καζεηώλ από άιιεο πεγέο (νηθνγέλεηα, πεξίγπξνο, βηβιία ζρνιηθά
θαη εμσζρνιηθά, ΛΛΕ θιπ)
εξσηήζεηο: «΢α ίδηα άξαγε ζπλέβαηλαλ ζηελ Αζήλα θαη ζηε Ρπάξηε;» (δείηε θαη ηελ ελ.
8 κε ηίηιν «΢εθλνπνηία θαη εθπαίδεπζε ζηε Ρπάξηε» από ην βηβιίν Αξραία Ειιάδα , Ξ
ηόπνο θαη νη άλζξσπνη (ζει.48-50
΢ελ επόκελε δηδαθηηθή ώξα νη καζεηέο δνπιεύνπλ ζε νκάδεο θαη ηνπο αλαζέηνπκε εξγαζίεο
(Σπνζέηνπκε όηη ην ηκήκα απαξηίδεηαη από 18 καζεηέο θαη δεκηνπξγνύκε νκάδεο ησλ 3 – 4
καζεηώλ. Δηαθνξεηηθά, αλαπξνζαξκόδνπκε αλάινγα) :
διαππαγμάηεςζη ηος νέος
Απνζηνιή 1εο νκάδαο
3η ώπα
Είζηε καζεηέο ηνπ Ρσθξάηε. Ραο θαινύλ κάξηπξεο ζην δηθαζηήξην. Γλσξίδνληαο ηη ζπκβαίλεη θαηά
καηανόηζη κειμένος - επγαζίερ
ηε δηάξθεηα δίθεο, ζα ζέιαηε λα κείλεηε πηζηνί ζην δάζθαιό ζαο; Γηαηί; Μα ην αηηηνινγήζεηε.
Γξάςηε έλα κνλόινγν έρνληαο ζπκπεξηιάβεη όια απηά ηα ζηνηρεία ζην ιόγν ζαο. (Μα ιάβεηε
ππόςε ζαο όζα γλσξίδεηε γηα ηνπο δηθαληθνύο ιόγνπο. Λπνξείηε λα ζπκβνπιεπηείηε ην ζρνιηθό
5

6. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
εγρεηξίδην ηζηνξία αξραίαο ειιεληθήο γξακκαηείαο
Απνζηνιέο 2εο θαη 3εο νκάδαο
Οεξηεγεζείηε ζηνλ ηζηόηνπν
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/document.php?course=DSGYM-
C119&openDir=/4df761acwz6r/4bed39240xfh, όπνπ βξίζθεηαη ην εγρεηξίδην Αξραία θηινζνθηθά
θείκελα, θαη κεηαβείηε ζην θεθ. 3. Μα κειεηήζεηε ηηο ζει. 2 – 4 (3.2 – 3.4) θαη ηα παξάιιεια θείκελα
1, 2, 3 ηεο ζει. 16.
Μα απαληήζεηε γξαπηά ζηηο εξσηήζεηο 2 θαη 3 ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ.
Απνζηνιή 4εο νκάδαο
Μα ππνζέζεηε όηη είζηε ν Ρσθξάηεο. Μα ζπληάμεηε έλαλ κνλόινγν κε επηρεηξήκαηα, γηα λα
απαληήζεηε ζηηο θαηεγνξίεο πνπ ζαο πξνζάπηεη ν Λέιεηνο. (120 ιέμεηο)
Απνζηνιή 5εο νκάδαο
Μα ππνζέζεηε όηη είζηε ν Λέιεηνο. Μα γξάςεηε έλαλ κνλόινγν, ζηνλ νπνίν ζα δηαηππώλεηε ηηο
θαηεγνξίεο θαηά ηνπ Ρσθξάηε.
Απνζηνιή 6εο νκάδαο
Μα ππνζέζεηε όηη είζηε έλαο αθξναηήο ηεο δίθεο ηνπ Ρσθξάηε. Μα κεηαθέξεηε ζε πιάγην ιόγν ην
δηάινγν ηνπ Ρσθξάηε θαη ηνπ Λέιεηνπ ζε θάπνηνλ θίιν ζαο πνπ δελ γλσξίδεη ηη ζπλέβε ζηε δίθε
(ζηα λέα ειιεληθά).
Αλαθνηλώζεηο ησλ νκαδηθώλ εξγαζηώλ ζηελ νινκέιεηα.
6

7. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
(ζην εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο)
Μα κπείηε ζην δηαδίθηπν ζηελ ηζηνζειίδα : http://www.greek-language.gr
ζην ζύλδεζκν Μέα ειιεληθή, εξγαιεία, ειεθηξνληθά ιεμηθά, ιεμηθό ΢ξηαληαθπιιίδε λα θάλεηε
ζύλζεηε αλαδήηεζε θαη ζην εξκήλεπκα ζα βάιεηε ηε ιέμε παηδεία θαη εθπαίδεπζε. Θα ζαο δνζεί
ζεκαηηθό ιεμηιόγην. Ρην θαιάζη ζαο ζα βάιεηε 10 ιέμεηο θαη ζα ζρεκαηίζεηε πξνηάζεηο κε απηέο.
(νκάδεο 1, 3)
Μα κπείηε ζην δηαδίθηπν ζηελ ηζηνζειίδα : http://www.greek-language.gr ζην ζύλδεζκν Μέα
ειιεληθή, εξγαιεία, ειεθηξνληθά ιεμηθά, ιεμηθό ΢ξηαληαθπιιίδε λα θάλεηε αλαδήηεζε
εηζάγνληαο παηδ*. Θα βάιεηε ζην θαιάζη ζαο 10 ιέμεηο θαη ζα ζρεκαηίζεηε πξνηάζεηο κε απηέο.
(νκάδεο 2, 4)
διαππαγμάηεςζη ηος νέος
4η ώπα
Μα κπείηε ζην δηαδίθηπν ζηελ ηζηνζειίδα : http://www.greek-language.gr ζην ζύλδεζκν Αξραία
λεξιλόγιο
Ειιεληθή, εξγαιεία, βαζηθό ιεμηθό θαη λα θάλεηε αλαδήηεζε εηζάγνληαο δηθ*. Μα παηήζεηε ην
ιήκκα δίθε. Μα αληηγξάςεηε ηνλ πίλαθα θαη λα θάλεηε επηθόιιεζε ζε θύιιν ηνπ word. (νκάδεο
5, 6)
Όιεο νη εξγαζίεο λα κπνπλ ζε θάθειν κε ην όλνκα ηνπ ηκήκαηνο θαη θάζε θύιιν εξγαζίαο ζα
έρεη ηα νλόκαηα ησλ κειώλ ηεο νκάδαο.
Αλαθνίλσζε ησλ εξγαζηώλ ζηελ νινκέιεηα ηεο ηάμεο.
7

8. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
Ζεηνύκε από ηηο νκάδεο λα εληνπίζνπλ ζην θείκελν : ξήκαηα, νπζηαζηηθά, επίζεηα, κεηνρέο –
απαξέκθαηα, αλησλπκίεο
Μα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην word θαη λα δεκηνπξγήζνπλ πίλαθα κε ηηο ιέμεηο πνπ δεηνύληαη ζηελ 1
διαππαγμάηεςζη ηος νέος Όιεο νη νκάδεο λα αλαγλσξίζνπλ ηηο αλησλπκίεο θαη ηα επίζεηα ζε –εο, εο, -εο (ζρνιηθό
5η , 6η ώπα
εγρεηξίδην ζει. 49 – 50, πίλαθεο γξακκαηηθήο)
γπαμμαηική, ζςνηακηικό
Όιεο νη νκάδεο λα εληνπίζνπλ ηα ππνθείκελα θαη ηα αληηθείκελα ησλ ξεκάησλ (λα γίλεη
αλαθνξά ζηα κνλόπησηα θαη δίπησηα κεηαβαηηθά ξήκαηα θαζώο θαη ζηηο έλλνηεο ηνπ άκεζνπ
θαη έκκεζνπ αληηθεηκέλνπ.
Οαξάιιειν ζρνιηθνύ εγρεηξηδίνπ, ζει. 149
Μενιιεληθή γιώζζα β΄ γπκλαζίνπ, ελόηεηα 4 : εηζαγσγηθά θείκελα
διαππαγμάηεςζη ηος νέος
Λε αθνξκή ηα παξαπάλσ θείκελα κε ηε κέζνδν ηεο ηδενζύειιαο λα θαηαγξαθνύλ ζηνλ πίλαθα
7η , 8η ώπα
έλλνηεο ζρεηηθέο κε ηελ παηδεία.
παπάλληλα κείμενα
Δηαθνξεηηθέο απνζηνιέο ησλ νκάδσλ
Απνζηνιή 1εο νκάδαο
8

9. Δηδαθηηθό ζελάξην αξραίαο ειιεληθήο γιώζζαο β΄ γπκλαζίνπ
ελόηεηα 6, ε επζύλε γηα ηελ παηδεία ησλ λέσλ
΢δίλα Ζαδά
Μα ζπληάμεηε κία παξάγξαθν κε ζύγθξηζε θαη αληίζεζε κε ζέκα ηελ παηδεία ζηελ αξραηόηεηα θαη
ζηε ζεκεξηλή επνρή.
Απνζηνιή 2εο θαη 3εο νκάδαο
Μα ππνζέζεηε όηη είζηε λένο Σπνπξγόο Οαηδείαο. Μα ζπληάμεηε έλα θείκελν, ην νπνίν πξόθεηηαη λα
εθθσλήζεηε ζηελ ηειεόξαζε, ζρεηηθά κε κία αιιαγή πνπ ζεσξείηε όηη πξέπεη λα γίλεη ζην
εθπαηδεπηηθό ζύζηεκα.
Απνζηνιή 4εο νκάδαο
Μα γξάςεηε κία παξάγξαθν γηα ην ξόιν ησλ ΢ΟΕ (ηερλνινγία ηεο πιεξνθνξίαο θαη επηθνηλσλίαο)
ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία.
Απνζηνιή 6εο νκάδαο
Μα ππνζέζεηε όηη κε κηα κεραλή ηνπ ρξόλνπ βξίζθεζηε ζηελ αξραία Αζήλα γηα ιίγν δηάζηεκα θαη
παξαθνινπζείηε ηε δίθε ηνπ Ρσθξάηε. Όηαλ επηζηξέθεηε ζηελ επνρή καο, γξάθεηε ζην εκεξνιόγηό
ζαο έλα αθεγεκαηηθό θείκελν γηα ηελ εκπεηξία ζαο.
9