More Related Content Similar to αρθρο για την αξιολογηση
Similar to αρθρο για την αξιολογηση (20) αρθρο για την αξιολογηση1. Μηα πξώηε πξνζέγγηζε ζηελ
«Πξόηαζε γηα έλα ζύζηεκα αμηνιόγεζεο ηεο πνηόηεηαο ηνπ
εθπαηδεπηηθνύ έξγνπ»
ηνπ Αλδξέα Παπαδαλησλάθε
Η πξφηαζε ηεο νκάδαο εξγαζίαο «γηα έλα ζύζηεκα αμηνιόγεζεο ηεο πνηόηεηαο
ηνπ εθπαηδεπηηθνύ έξγνπ» δελ είλαη απηφ πνπ ζα έιεγε θαλείο, «θεξαπλφο ελ αηζξία».
Με αξθεηά δάλεηα, απφ ην λφκν 3374/2005 «γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο
ζηελ Αλψηαηε Δθπαίδεπζε», θαη απφ ην πιηθφ ηεο νκάδαο ηνπ ΚΔΔ γηα ηελ
«Αμηνιφγεζε ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ Έξγνπ ζηε Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε»,
(Απηναμηνιφγεζε ζρνιηθήο κνλάδαο), ε πξφηαζε νινθιεξψζεθε γξήγνξα, θάησ απφ
ηελ πίεζε ηεο αλάγθεο γηα άκεζε δηακφξθσζε ελφο πιαηζίνπ πνπ ζα εμππεξεηεί ηελ
εθαξκνγή ηνπ Ν.4024/2011 θαη γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνύο.
Όζν θαη αλ νη ζπληάθηεο ππεξαζπίδνληαη ηελ αλάγθε δηαθνξνπνίεζεο ησλ
εθπαηδεπηηθψλ απφ ην άξζξν 7 ηνπ λφκνπ (πνπ ζπλδέεη ηελ πξναγσγή κε ηηο
πνζνζηψζεηο), γεγνλφο είλαη, φηη ε ζπγθεθξηκέλε πξόηαζε κπνξεί λα απνηειέζεη
-έηζη όπωο θαηαηέζεθε-, ην πιαίζην εθαξκνγήο ηνπ.
Σε φηη αθνξά ηνλ ππξήλα ηεο πξφηαζεο, ηελ ηδέα θαη ηελ πινπνίεζε ηεο
αμηνιφγεζεο, δελ ραξαθηεξίδεηαη απφ πξσηνηππία, αθφκε θαη γηα ηα ειιεληθά
δεδνκέλα.
Κηλείηαη ζηνπο άμνλεο ηνπ Π.Γ. 302 ηνπ1993 γηα ηελ «Αμηνιφγεζε ηνπ
εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ» επί ππνπξγίαο Γ. Σνπθιηά, ηνπ λόκνπ 2525/1997 επί ππνπξγίαο
Γ. Αξζέλε, θαζψο θαη ηνπ ρεδίνπ Τπνπξγηθήο Απόθαζεο γηα ηελ Αμηνιόγεζε
ηωλ Δθπαηδεπηηθώλ & ηωλ ηειερώλ ηεο Δθπαίδεπζεο κεηά από εηζήγεζε ηνπ
Π.Ι. (2003).
ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΥΔ ΣΗ ΠΡΟΣΑΗ
Ήδε απφ ηελ αξρή ηνπ θεηκέλνπ(ζει 5), γίλεηαη κηα πξψηε αλαθνξά ζην πξφγξακκα
«Απηναμηνιφγεζεο ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ Έξγνπ ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ» (2010-2012)
θαζψο θαη ζε ζπκπεξάζκαηα πνπ κπνξνχλ πιένλ λα αμηνπνηεζνχλ ζε κηα
γεληθεπκέλε εθαξκνγή.
Μηα ζνβαξή έλζηαζε ζε ζρέζε κε ηελ αμηνπηζηία ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηνπ
πξνγξάκκαηνο απηναμηνιφγεζεο θαζψο θαη γηα ηε δπλαηφηεηα γελίθεπζήο ηνπο,
κπνξεί λα θαηαηεζεί απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο εθπαηδεπηηθνχο πνπ ζπκκεηείραλ ζε απηφ.
Γεγνλφο είλαη, φηη 2 ρξφληα κεηά απφ ηελ έλαξμε ηεο εθαξκνγήο ηνπ, ειάρηζηεο
ζρνιηθέο κνλάδεο ζπλερίδνπλ λα «ηξέρνπλ» ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα, απφ ην
νπνίν απνπζίαδε παληειψο ν ζπληνληζκφο, ε παξαθνινχζεζε θαη ε νπνηαδήπνηε
επηθνηλσλία θαη αλαηξνθνδφηεζε. Σήκεξα έρεη ππνβαζκηζηεί ζε κηα απιή
ζπκπιήξσζε θνξκψλ, πνπ αθφκε θαη απηή, γίλεηαη ζηα πιαίζηα κηαο ζπκβαηηθήο
ππνρξέσζεο.
Σηε ζειίδα 14 ηεο πξφηαζεο, ππνζηεξίδεηαη φηη ε δηακφξθσζε ελφο ζπζηήκαηνο
αμηνιφγεζεο «ζπλδέεηαη κε ηε ζέζπηζε ελόο εθπαηδεπηηθνύ ζπκβνιαίνπ κεηαμύ
Πνιηηείαο θαη εθπαηδεπηηθήο θνηλόηεηαο».Βαζηθέο έλλνηεο κάιηζηα απηνύ ηνπ
εθπαηδεπηηθνύ ζπκβνιαίνπ είλαη ε «εμπιζηοζύνη», ε «ζτεηική ασηονομία» θαη ν
«βαθμός ελεσθερίας».
Ννκίδεη θαλείο φηη ε πξφηαζε, γξάθεηαη ζε ρσξνρξνληθφ θελφ!
Γελ ρξεηάδεηαη λα αλαηξέμνπκε ζε βηβιηνγξαθηθέο αλαθνξέο – είλαη αξθεηέο- , γηα
ηελ εκπηζηνζχλε κε ηελ νπνία έρεη πεξηβάιεη ε Πνιηηεία ηνπο δηδάζθνληεο, ή γηα ηελ
2. απηνλνκία ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ ζην πιένλ γξαθεηνθξαηηθφ θαη ζπγθεληξσηηθφ
εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα ηεο Δπξψπεο.
Δλδεηθηηθά κφλνλ, παξαζέηνπκε ζηνηρεία απφ ηελ έθζεζε ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθηχνπ
Πιεξνθφξεζεο γηα ηελ Δθπαίδεπζε «Levels of Autonomy and Responsibilities of
Teachers in Europe» 2008.
ύκθωλα κε ηελ έθζεζε, ζηε ρώξα καο, ππάξρεη κεδεληθόο βαζκόο απηνλνκίαο :
ζην πεξηερφκελν ηνπ ππνρξεσηηθνχ θνηλνχ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ
ζηνλ θαηαξηηζκφ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ γηα ηα
καζήκαηα επηινγήο, θαη ζηελ επηινγή ζρνιηθψλ ζπγγξακκάησλ ελψ δελ
ππάξρνπλ ππεχζπλνη ιήςεο απνθάζεσλ ζε επίπεδν ζρνιείνπ πνπ
εκπιέθνληαη ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ.
Οη βαζηθέο ινηπόλ έλλνηεο πάλω ζηηο νπνίεο ζηεξίδεηαη ε θηινζνθία ηνπ
ζπζηήκαηνο αμηνιόγεζεο ηεο πνηόηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ έξγνπ δελ
πθίζηαληαη.
Δίλαη παξάδνμν επίζεο, φηη ζρεδφλ φιεο νη πξνυπνζέζεηο πνπ ζέηεη ην θείκελν γηα ηελ
επηηπρία ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο δελ ηζρχνπλ ζην παξειζφλ, ζην παξφλ θαη
εθηηκάηαη φηη δελ κπνξεί λα ππάξμνπλ ζην βξαρππξφζεζκν κέιινλ:
«Θεζκνζέηεζε ελόο ζπζηήκαηνο ζπλερνύο ελδνϋπεξεζηαθήο θαη
ελδνζρνιηθήο επηκόξθσζεο από ηελ Πνιηηεία
Υπνζηήξημε ηνπ ζεζκνύ ηνπ Σρνιηθνύ Σπκβνύινπ από ηελ Πνιηηεία
Υπνζηήξημε ηνπ ζεζκνύ ηνπ Δηεπζπληή ηνπ ζρνιείνπ θαη ηνπ ζπιιόγνπ
δηδαζθόλησλ από ηελ Πνιηηεία».
ΠΛΑΙΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ
Μηα πξψηε παξαηήξεζε έρεη λα θάλεη κε ηε ζέζπηζε ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ. (Αλεμάξηεηε
Γεκφζηα Αξρή Γηαζθάιηζεο ηεο Πνηφηεηαο ζηελ Δθπαίδεπζε).
Βαζηθφ έξγν ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ – φπσο αλαθέξεηαη ζηελ πξφηαζε-, «είλαη ε δηαζθάιηζε
ηεο πνηόηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θαη δηνηθεηηθνύ έξγνπ ζην ρώξν ηεο γεληθήο
εθπαίδεπζεο μέζα από ηη διαπίζηωζη ηης καλής λειηοσργίας ηων διαδικαζιών
εθαρμογής ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιόγεζεο (ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ζηαηηζηηθώλ
δεδνκέλσλ, αμηνπηζηία εθζέζεσλ, εγθπξόηεηα δεδνκέλσλ, απνηειεζκαηηθόηεηα
δηαδηθαζηώλ, αλαηξνθνδόηεζε, αλαπξνζαξκνγή εξγαιείσλ αμηνιόγεζεο, θ.ιπ.), θαζώο
θαη ε δηακόξθσζε πξνηάζεσλ γηα ηε βειηίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιόγεζεο σο όιν ή
κέξνπο απηνύ».
Η ηδέα, φπσο αλαθέξζεθε, πξνέξρεηαη απφ ην Νφκν 3374/2005 «γηα ηε δηαζθάιηζε
ηεο πνηφηεηαο ζηελ Αλψηαηε Δθπαίδεπζε».
Πέξα απφ ηηο ελζηάζεηο πνπ κπνξεί λα έρεη θαλείο γηα ηελ Αλεμαξηεζία ησλ
Αλεμάξηεησλ αξρψλ1, γεγνλφο είλαη φηη ε Α.ΓΙ.Π. ηεο Τξηηνβάζκηαο, κφιηο ηνλ
Ινχλην ζηελ εηήζηα έθζεζή ηεο δειψλεη αδπλακία ιεηηνπξγίαο ιφγσ δηνηθεηηθψλ
δπζιεηηνπξγηψλ, έιιεηςεο δηνίθεζεο, αιιά θαη έιιεηςεο πξνζσπηθνχ.
1
Σχκθσλα κε ην Νφκν 3374, ε Α.ΓΙ.Π. ζπγθξνηείηαη απφ δεθαπέληε (15) κέιε, ηα νπνία δηνξίδνληαη
κε απφθαζε ηνπ Υπνπξγνχ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ.
Η Α.ΓΙ.Π. επνπηεχεηαη απφ ηνλ Υπνπξγφ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ σο πξνο ηνλ έιεγρν
λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεψλ ηεο.
3. Γηαηί άξαγε πξνηείλεηαη ε κεηαθνξά ελφο ηνπιάρηζηνλ δπζιεηηνπξγηθνχ κνληέινπ ζε
επίπεδν δνκήο, απφ ηελ Τξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε;
Δληχπσζε πξνθαινχλ νη πνιιέο αλαθνξέο ηνπ θεηκέλνπ, ζηελ ρξήζε πεξηγξαθηθώλ
θιηκάθωλ (rubrics) γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ.
Σηηο ζειίδεο 36,37 κάιηζηα, αθηεξψλεηαη μερσξηζηφ θεθάιαην ζην ξφιν ηεο
πεξηγξαθηθήο θιίκαθαο δηαβαζκηζκέλσλ θξηηεξίσλ.
Δίλαη αιήζεηα φηη νη ξνχκπξηθεο ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ ρξήζηκα εξγαιεία
απηναμηνιφγεζεο θαη αλαηξνθνδφηεζεο γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνχο, ζην βαζκφ πνπ ε
αμηνπνίεζή ηνπο ζα γηλφηαλ γηα απηφ αθξηβψο ην ιφγν.
Σηηο ζπγθεθξηκέλεο φκσο πεξηζηάζεηο, νη θιίκαθεο πνπ πξνηείλνληαη γηα ηελ
αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, κπνξνχλ λα εμππεξεηήζνπλ απόιπηα ην γξάκκα θαη
ην πλεχκα ηνπ λφκνπ 4024 πνπ εηζάγεη πνζφζησζε θαη απαηηεί ειεγθηηθή θαη
ηηκωξεηηθή αμηνιόγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ.
Απηή είλαη ε νπζία πνπ δελ πξέπεη λα δηαθεχγεη ηεο πξνζνρήο καο.
Οη ραξαθηεξηζκνί «ειιηπήο», «επαξθήο», «πνιύ θαιόο», «εμαηξεηηθόο», φηαλ κάιηζηα
απηνί αθνξνχλ 15 δηαθνξεηηθνύο ηνκείο, 5 δηαθνξεηηθψλ πεδίσλ ζηα νπνία
αμηνινγείηαη ν εθπαηδεπηηθφο, κπνξνχλ εχθνια λα απνδψζνπλ -κε ηε κεηαηξνπή ηνπο
ζε αξηζκεηηθή θιίκαθα 1,2,3,4, ή θαη ρσξίο απηήλ-, ηνπο πίλαθεο θαηάηαμεο
εθπαηδεπηηθψλ απφ ηνπο νπνίνπο ζα εμειηρζεί βαζκνινγηθά θαη κηζζνινγηθά κφλνλ ην
νξηδφκελν απφ ην Νφκν πνζνζηφ.
Μέζα ζε απηφ ην πιαίζην νη ξνύκπξηθεο κεηαηξέπνληαη ζε θιίκαθεο αξηζκεηηθήο
απνηίκεζεο πνπ θάλνπλ ηελ βαζκνιόγεζε απινύζηεξε θαη άξα νη αθνξηζκνί ηνπ
θεηκέλνπ γηα ηελ πνζνηηθή αμηνιόγεζε δελ έρνπλ θαλέλα απνιύηωο λόεκα.
Τελ θχξηα επζχλε γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ αλαιακβάλεη ν Σρνιηθφο
Σχκβνπινο.
Απηφο αλαιακβάλεη ηελ επζχλε ηεο ζχληαμεο ηεο ηειηθήο αμηνινγηθήο έθζεζεο, ζηελ
νπνία εληάζζεη θαη ηελ εηήζηα αμηνιφγεζε ηνπ Γηεπζπληή ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο.
Δηδηθφηεξα ν Σρνιηθφο Σχκβνπινο αμηνινγεί ηα πεδία 1,2,3 θαη 5 ελψ ν Γηεπζπληήο
ην πεδίν 4 (Τπεξεζηαθή πλέπεηα θαη Δπάξθεηα)
Απηφ ζπληζηά κηα ζεκαληηθή δηαθνξνπνίεζε απφ λνκνζεηηθά θείκελα παξειζφλησλ
εηψλ φπνπ θαηά βάζε ε αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πξνβιεπφηαλ «κνηξαζκέλε»
ζε Γηεπζπληή ζρνιηθήο κνλάδαο θαη Σρνιηθφ Σχκβνπιν.
Σηελ παξνχζα πξφηαζε ν δηεπζπληήο ζπκκεηέρεη κφλνλ θαηά ην 20% ζηελ ηειηθή
αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ.
Απηφ κε ηε ζεηξά ηνπ ζεκαίλεη, φηη ν Σρνιηθφο Σχκβνπινο αμηνινγεί:
Τα πεδία 1 (Δθπαηδεπηηθό Πεξηβάιινλ) θαη 3 (Γηεμαγωγή θαη Αμηνιόγεζε
Γηδαζθαιίαο) κε άκεζε παξαθνινύζεζε θαη επηηόπνπ παξνπζία.
Τα ζηνηρεία γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ ηξηψλ ηνκέσλ ηνπ πξώηνπ πεδίνπ –
ζχκθσλα πάληα κε ηελ πξφηαζε-, ηα αληιεί «από ηηο πξνζσπηθέο επηζθέςεηο, ηηο
ζπδεηήζεηο κε ηνλ εθπαηδεπηηθό, από ηνλ πξνγξακκαηηζκό θαη ηηο δξάζεηο ηεο
ζρνιηθήο κνλάδαο, αιιά θαη κέζα από άιια ζηνηρεία πνπ ελδέρεηαη λα ζέζεη
ππόςε ηνπ ν εθπαηδεπηηθόο θαη ηα νπνία πξνζθέξνπλ επξύηεξε εηθόλα από ό,ηη νη
κεκνλσκέλεο παξαθνινπζήζεηο».
Τα ζηνηρεία γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ ηεζζάξσλ ηνκέσλ ηνπ ηξίηνπ πεδίνπ
ηα αληιεί «από ηηο πξνζσπηθέο επηζθέςεηο, ηηο ζπδεηήζεηο κε ηνλ εθπαηδεπηηθό
θαη από όπνηα άιια δηαζέζηκα ηεθκήξηα, όπσο από ην βηβιίν ύιεο, όπνπ
πξνβιέπεηαη, ηνλ πξνγξακκαηηζκό θαη ηηο δξάζεηο ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο, αιιά
θαη κέζα από άιια ζηνηρεία πνπ ελδέρεηαη λα ζέζεη ππόςε ηνπ ν
εθπαηδεπηηθόο».
4. Πεξίπνπ νκνίσο θαη γηα ηα πεδία 2 (ρεδηαζκόο, Πξνγξακκαηηζκόο θαη
Πξνεηνηκαζία Γηδαζθαιίαο) θαη 5 (Σππηθά Πξνζόληα θαη Δπηζηεκνληθή
θαη Δπαγγεικαηηθή Αλάπηπμε) γηα ηα νπνία ν Σρνιηθφο Σχκβνπινο αληιεί
ζηνηρεία κε βάζε ηηο ζπδεηήζεηο ηνπ κε ηνλ εθπαηδεπηηθφ θαη ηα αληίζηνηρα
ηεθκήξηα.
Γηα κία αθφκε θνξά –κεηξψληαο πξαθηηθά ην έξγν πνπ θαιείηαη λα θέξεη ζε
πέξαο ν θάζε ζρνιηθφο Σχκβνπινο γηα θάζε εθπαηδεπηηθφ-, δεκηνπξγείηαη ε
εληχπσζε φηη ην θείκελν γξάθεηαη γηα κηα άιιε πξαγκαηηθφηεηα.
Πξέπεη αθφκε λα ζεκεησζεί φηη γηα φια απηά, απαξαίηεηε είλαη ε ηήξεζε
αηνκηθνύ θαθέινπ από ηνλ εθπαηδεπηηθό (portfolio), ζηνλ νπνίν ζα
ηεξνχληαη σο ηεθκήξηα, δηδαθηηθφ θαη παηδαγσγηθφ έξγν, ζπκκεηνρή ζε
δξάζεηο θαη εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα θαη νηηδήπνηε πηζηνπνηεί ηππηθά θαη
κε, επαγγεικαηηθά θαη επηζηεκνληθά πξνζφληα.
Υπάξρνπλ πνιιά ηερληθά δεηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ πξφηαζε, φπσο
ε ηδέα φηη αλ έλαο εθπαηδεπηηθφο θξηζεί «αλεπαξθήο» έζησ θαη ζε έλαλ απφ
ηνπο 13 ηνκείο, (πιελ ηππηθψλ πξνζφλησλ) επαλέξρεηαη γηα αμηνιφγεζε ζην
επφκελν έηνο, δειαδή θαζειώλεηαη, ή ε ηδέα φηη κφλνλ φζνη θξίλνληαη
«πνιύ θαινί» ή «εμαηξεηηθνί», κπνξνχλ λα δηεθδηθήζνπλ ζέζε ζηειέρνπο.
Υπάξρνπλ θαη δεηήκαηα νπζίαο φπσο ε θαηεγνξηνπνίεζε ηωλ ζρνιείωλ –
κείδνλ ζέκα, γηα ην νπνίν δελ πείζεη ε επηρεηξεκαηνινγία θαη ην παξάδεηγκα
ηνπ θεηκέλνπ ζηε ζει.36-, ηα νπνία ζα αλαιπζνχλ ζην ακέζσο πξνζερέο
δηάζηεκα.
Γεγνλόο όκωο είλαη, όηη ην ππάξρνλ ζεζκηθό πιαίζην ην νπνίν έξρεηαη ζε έλα
βαζκό λα ππεξεηήζεη ε ζπγθεθξηκέλε πξόηαζε, δελ κπνξεί λα απνηειέζεη βάζε
ζπδήηεζεο.
Σηε δηάξθεηα 30 πεξίπνπ εηψλ – απφ ην 1984 σο ζήκεξα-, έρνπλ δεη ην θσο ηεο
δεκνζηφηεηαο, 10 λνκνζεηηθά θείκελα ζρεηηθά κε ηελ αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ
έξγνπ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Καλέλα απφ απηά –θάησ θαη απφ ηελ αληίδξαζε ησλ
ζπλδηθάησλ-, δελ εθαξκφζηεθε ηειηθά.
Σηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο, ζηα πιαίζηα ελφο ηδηφηππνπ «θνηλσληθνχ
θνξπνξαηηζκνχ»2, ε θξαζηηθή θαη κφλνλ αληίδξαζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ
νκνζπνλδηψλ, αξθνχζε γηα λα εγθαηαιεηθζεί ην εγρείξεκα.
Σήκεξα ηα πξάγκαηα είλαη πνιχ δηαθνξεηηθά. Η αλάγθε καηαίσζεο ηεο εθαξκνγήο
ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ζρεδίνπ αμηνιφγεζεο πνπ πξνθαλέζηαηα ζηνρεχεη φρη ζηελ
αλαβάζκηζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, αιιά ζηελ κείσζε ηεο κηζζνινγηθήο δαπάλεο,
κέζα απφ ηελ ηηκσξεηηθή πνζφζησζε, απαηηεί κεγάιε πξνζπάζεηα.
Η πξνζπάζεηα απηή απαηηεί όινπο ηνπο εθπαηδεπηηθνύο καδί θαη ηελ θνηλωλία
δίπια.
Γη’ απηφ καδί κε ηνπο αγψλεο πξέπεη λα ππάξρεη θαη ν ιφγνο. Λφγνο πεηζηηθφο θαη
ηεθκεξησκέλνο.
Οη εθπαηδεπηηθνί δηαζέηνπλ θαη εκπεηξία αγψλσλ αιιά θαη πινχην πξνηάζεσλ θαη
ζέζεσλ.
2
Xάρης Aθαναζιάδης: «εκπαιδεσηικά ζσνδικάηα και κοινωνικός κορποραηιζμός»