Βιολογία Α' Γυμνασίου

2. Έκβην Άβην
Έκβην
Έκβηα
Άβην Έκβην

3. Κίλεζε
Ζ θίλεζε είλαη έλα
ραξαθηεξηζηηθό ησλ
δσληαλώλ νξγαληζκώλ.
Αθόκα θαη ζηα θπηά ππάξρεη
θίλεζε όρη κε ηελ έλλνηα ηεο
κεηαθίλεζεο αιιά σο
αληίδξαζε ζηα εξεζίζκαηα
ηνπ πεξηβάιινληνο.

4. Αλάπηπμε
Όινη νη δσληαλνί νξγαληζκνί αλαπηύζζνληαη ,
δειαδή απμάλεηαη ε κάδα θαη ν όγθνο ηνπο. Ζ
αλάπηπμε ησλ δώσλ ζηακαηά ζε θάπνηα ειηθία,
νπόηε απνθηνύλ ην ηειηθό ηνπο κέγεζνο πνπ
είλαη δηαθνξεηηθό γηα θάζε νξγαληζκό. Έπεηηα
σξηκάδνπλ θαη γεξλάλε. Τα θπηά
αλαπηύζζνληαη απμάλνληαο ην πάρνο θαη ην
ύςνο ηνπ βιαζηνύ θαη δεκηνπξγώληαο λέα
θύιια θαη βιαζηνύο.

5. Πξόζιεςε Τξνθήο
Οη νξγαληζκνί ηξέθνληαη
πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδνπλ ηελ
ελέξγεηα πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηελ
επηβίσζε ηνπο.

6. Αλαπλνή
κηηοτόλδρηο
Με ηελ αλαπλνή πξαγκαηνπνηείηαη
ε απειεπζέξσζε ηεο ελέξγεηαο
πνπ βξίζθεηαη απνζεθεπκέλε ζηηο
ηξνθέο. Τν νμπγόλν είλαη
απαξαίηεην γηα ηελ αλαπλνή
θπηώλ θαη δώσλ.

7. Απέθθξηζε
Ζ απνκάθξπλζε ησλ
άρξεζησλ νπζηώλ από ηνλ
νξγαληζκό.

8. Αλαπαξαγσγή
Δίλαη ε δεκηνπξγία απνγόλσλ
γηα ηε ζπλέρηζε θαη ηε
δηαηώληζε ηνπ είδνπο.

9. Δξεζηζηηθόηεηα
Δίλαη ε ηθαλόηεηα ησλ δσληαλώλ
νξγαληζκώλ λα αληηιακβάλνληαη
κεηαβνιέο ζην εζσηεξηθό ή ζην
εμσηεξηθό ηνπο πεξηβάιινλ θαη λα
αληηδξνύλ. Ζ αληίδξαζε ελόο θπηηάξνπ
ή κνλνθύηηαξνπ νξγαληζκνύ ζε έλα
εξέζηζκα θαιείηαη ηαθηηζκός ελώ ε
αληίδξαζε ησλ θπηώλ ζε εμσηεξηθά
εξεζίζκαηα θαιείηαη ηροπηζκός.

10. Άβην
αληηθείκελν
Νεθξό ηκήκα
Άβην δσληαλνύ
αληηθείκελν νξγαληζκνύ
Εσληαλόο
νξγαληζκόο
Νεθξό ηκήκα Νεθξό ηκήκα
Νεθξό ηκήκα
δσληαλνύ δσληαλνύ
δσληαλνύ
νξγαληζκνύ νξγαληζκνύ
νξγαληζκνύ

11. ΢ειίδες ηεηραδίοσ
εργαζηώλ 7,8
Αζθήζεης 1,2,3
΢ειίδες ζτοιηθού βηβιίοσ 18-20
Αζθήζεης 1,2,3,4 ζειίδες 20,21.

12. Τν θύηηαξν είλαη ε κηθξόηεξε κνλάδα πνπ θέξεη
όια ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο δσήο δειαδή ηξέθεηαη,
αλαπλέεη, αλαπαξάγεηαη θ.ι.π.
Αλζξώπηλα εγθεθαιηθά Δπηζειηαθά θύηηαξα
θύηηαξα πλεύκνλα

13. Μηηοτόλδρηο είλαη ην Πιαζκαηηθή κεκβράλε
νξγαλίδην ζην νπνίν είλαη κηα κεκβξάλε πνπ
ζπληειείηαη ε θπηηαξηθή νξηνζεηεί ην θύηηαξν θαη
αλαπλνή δειαδή είλαη ην ειέγρεη ηελ είζνδν θαη ηελ
εξγνζηάζην παξαγσγήο έμνδν νπζηώλ.
ελέξγεηαο ηνπ θύηηαξνπ
Ρηβοζώκαηα είλαη
νξγαλίδηα ππεύζπλα γηα ηελ
παξαγσγή πξσηετλώλ
ΖΧΙΚΟ ΚΤΣΣΑΡΟ
Πσρήλας πεξηέρεη ην
γελεηηθό πιηθό ζην νπνίν Κσηηαρόπιαζκα είλαη κηα
είλαη απνζεθεπκέλεο νη δηαπγήο δειαηηλώδεο κάδα
πιεξνθνξίεο πνπ κέζα ζηελ νπνία βξίζθνληαη
ξπζκίδνπλ ηε δνκή θαη ηε όια ηα νξγαλίδηα ηνπ
ιεηηνπξγία ησλ θπηηάξσλ. θπηηάξνπ.

16. Υσκοηόπηο είλαη ην
Κσηηαρηθό ηοίτωκα νξγαλίδην εθείλν πνπ
πεξηβάιιεη εμσηεξηθά ηελ Πιαζκαηηθή κεκβράλε
απνζεθεύεη λεξό θαη άιιεο
πιαζκαηηθή κεκβξάλε ησλ νπζίεο γηα ην θπηηθό
θπηηθώλ θπηηάξσλ. θύηηαξν.
Πξνζθέξεη ζηήξημε ζην
θύηηαξν θαη απνηειείηαη από
θπηηαξίλε.
Πσρήλας
Ρηβοζώκαηα Κσηηαρόπιαζκα
Υιωροπιάζηες είλαη
εθείλν ην νξγαλίδην ηνπ
θπηηθνύ θπηηάξνπ ζην
νπνίν πξαγκαηνπνηείηαη ε Μηηοτόλδρηο
θσηνζύλζεζε. Πεξηέρεη
κηα πξάζηλε ρξσζηηθή ηε
ρισξνθύιιε πνπ ΦΤΣΙΚΟ ΚΤΣΣΑΡΟ
δεζκεύεη ηελ ειηαθή
ελέξγεηα θαηά ηε
θσηνζύλζεζε

19. Προκαρυωτικό Κύτταρο Ευκαρυωτικά Κύτταρα
(κύτταρα χωρίς πυρήνα) (κύτταρα με πυρήνα)
Γενετικό υλικό
Πλασματική
μεμβράνη Πυρήνας

20. ΢ειίδες ηεηραδίοσ
εργαζηώλ 13,14
Αζθήζεης 1,2,3
΢ειίδες ζτοιηθού βηβιίοσ 21-24
Αζθήζεης 1,2,3, ζειίδα 24.

21. Βηόζθαηρα ηκήκα ηνπ πιαλήηε θαη ηεο
αηκόζθαηξαο ηνπ, όπνπ δνπλ ,
ηξέθνληαη θαη αλαπαξάγνληαη νη
δσληαλνί νξγαληζκνί
Οηθοζύζηεκα ζύλνιν βηνηηθώλ θαη
αβηνηηθώλ παξαγόλησλ κηαο πεξηνρήο,
δειαδή όινη νη δσληαλνί νξγαληζκνί
πνπ δνπλ ζε κία πεξηνρή θαη ηα
ραξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηνρήο (π.ρ.
ζεξκνθξαζία, πγξαζία , παξνπζία
λεξνύ, ζύζηαζε εδάθνπο θ.α.).

22. Βηοθοηλόηεηα είλαη ην ζύλνιν ησλ
βηνηηθώλ παξαγόλησλ κηαο πεξηνρήο
δειαδή δώσλ, θπηώλ θαη
κηθξννξγαληζκώλ
Πιεζσζκός είλαη ην ζύλνιν ησλ ίδησλ
δσληαλώλ νξγαληζκώλ πνπ δνπλ ζηνλ
ίδην ηόπν ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν.
Ζωληαλός οργαληζκός:
απνηειείηαη από πνιιά ζπζηήκαηα
νξγάλσλ ηα νπνία ζπλεξγάδνληαη
θαη ιεηηνπξγνύλ ζπληνληζκέλα

23. ηράτειος
΢ύζηεκα οργάλωλ είλαη ην κήηρα
ζύλνιν νξγάλσλ πνπ έληερο
ζπλεξγάδνληαη κεηαμύ ηνπο γηα λεθρός
ηελ πξαγκαηνπνίεζε κηαο
ιεηηνπξγίαο π.ρ. θόιπος
ωοζήθες
αλαπαξαγσγηθό, αλαπλεπζηηθό θύζηε
θ.α.
Κοιπηθός
προζάιακος

24. Όργαλο απνηειείηαη από έλα ζύλνιν
δηαθνξεηηθώλ ηζηώλ πνπ ζπλεξγάδνληαη
π.ρ. εγθέθαινο, ζηνκάρη, κήηξα,
πλεύκνλαο, λεθξόο θ.α..

25. Ιζηός απνηειείηαη από έλα ζύλνιν
θπηηάξσλ κε παξόκνηα κνξθή θαη
ιεηηνπξγία π.ρ. λεπξηθόο ηζηόο,
επηζειηαθόο ηζηόο θ.α..
Νεπξηθόο ηζηόο
Δπηζειηαθόο ηζηόο
Δλδνζήιην Καξδηαθόο κπηθόο ηζηόο

26. Κύηηαρο: ε βαζηθή κολάδα δωής
Πξνθεηκέλνπ γηα πνιπθύηηαξν νξγαληζκό
δηαθέξνπλ κεηαμύ ηνπο ζην κέγεζνο, ζην
ζρήκα θαη ζηηο ιεηηνπξγίεο πνπ επηηεινύλ
θαη δελ κπνξνύλ λα δήζνπλ αλεμάξηεηα
Νεπξηθό θύηηαξν από ηα ππόινηπα θύηηαξα ηνπ νξγαληζκνύ.
Σηνπο κνλνθύηηαξνπο όκσο νξγαληζκνύο
ην κνλαδηθό θύηηαξν πξαγκαηνπνηεί όιεο
ηηο ιεηηνπξγίεο κόλν ηνπ.
Ακνηβάδα
Μπτθό θύηηαξν
Δλδνζειηαθό θύηηαξν

27. Οργαλίδηα θσηηάροσ π.ρ. κηηνρόλδξην
Φπκνηόπην : ην
κεγαιύηεξν νξγαλίδην
ηνπ θπηηθνύ θπηηάξνπ
Φισξνπιάζηεο
Μόρηα (DNA), άηοκα

28. Άηοκο
Βηόζθαηρα
Μόρηο
Οηθοζύζηεκα
Κύηηαρο
Βηοθοηλόηεηα
Ιζηός
Όργαλο Πιεζσζκός
΢ύζηεκα
Οργάλωλ
Οργαληζκός

29. Φπηηθνί ηζηνί δηαθξίλνληαη θαη
Τα θπηά έρνπλ απινύζηεξε νξγάλσζε νξγαλίδηα ηνπ θπηηάξνπ
θαζώο δελ έρνπλ ζύζηεκα νξγάλσλ.
Όργαλα ηωλ θσηώλ

30. ΢ειίδες ζτοιηθού βηβιίοσ 25-26

31. Οη δσληαλνί νξγαληζκνί πάλσ ζηνλ πιαλήηε καο
δηαθέξνπλ ζηελ εκθάληζε, ζηε ζπκπεξηθνξά ή
ζηνλ ηόπν πνπ δνπλ. Άιινη εκθαλίδνπλ θάπνηεο
νκνηόηεηεο κεηαμύ ηνπο θη άιινη όρη.
Ζ κεγάιε απηή ποηθηιοκορθία ησλ νξγαληζκώλ
νδήγεζε ηνπο βηνιόγνπο πξνθεηκέλνπ λα
κπνξέζνπλ λα κειεηήζνπλ ηνπο νξγαληζκνύο, λα
ηνπο θαηαηάμνπλ ζε νκάδεο, κε βάζε ηηο νκνηόηεηεο
ηνπο, νη νπνίεο ρσξίδνληαη ζε κηθξόηεξεο
ππννκάδεο θ.ν.θ. αλάινγα κε ηα ηδηαίηεξα
ραξαθηεξηζηηθά ησλ δσληαλώλ νξγαληζκώλ..
Μηα νκάδα νξγαληζκώλ κε
παξόκνηα ραξαθηεξηζηηθά
πνπ αλαπαξάγνληαη κεηαμύ
ηνπο θαη δίλνπλ γόληκνπο
απνγόλνπο ιέκε όηη
αλήθνπλ ζην ίδην είδος.

32. Μοσιάρη ή εκίολος νλνκάδεηαη ην δών πνπ
πξνέξρεηαη από ηε δηαζηαύξσζε θνξάδαο θαη
γατδάξνπ. Τν κνπιάξη πξνέξρεηαη από γνληκνπνίεζε κνπιάξη
θνξάδαο από γάηδαξν. Έλα δηαθνξεηηθό είδνο, ην
γατδνπξνκνύιαξν πξνθύπηεη όηαλ γίλεη γνληκνπνίεζε
ζειπθνύ γατδνπξηνύ από άινγν.
Μνξθνινγηθά ην κνπιάξη νκνηάδεη ζην ζώκα θαη ην
δέξκα κε γάηδαξν, ελώ ζηηο πεξηνρέο ηνπ ιαηκνύ θαη
ηνπ θεθαιηνύ πεξηζζόηεξν κε άινγν. Τν κνπιάξη δελ
κπνξεί λα αλαπαξαρζεί θαη είλαη ζηείξν. Τν κνπιάξη άινγν
είλαη πην κεγαιόζσκν θαη έρεη ην ζώκα ελόο αιόγνπ γαηδνύξη
θαη ηα πόδηα ελόο γατδνπξηνύ. Τν γατδνπξνκνύιαξν
έρεη ην ζώκα γατδνπξηνύ θαη ηα πόδηα ελόο αιόγνπ.
Δίλαη πην κηθξόζσκν από ην κνπιάξη.
Πιήζνο θόζκνπ ζπξξέεη ζην θαηαθύγην άγξησλ
δώσλ «Chestatee» ζηε Τδόξηδηα ησλ ΖΠΑ, γηα λα
δεη ηνλ Πίπη, έλα παλέκνξθν δών, δηαζηαύξσζε
γαηδνπξηνύ θαη δέβξαο. Ο Πίπη γελλήζεθε ζην
θαηαθύγην ζηηο 21 Ηνπιίνπ 2011. Μεηέξα ηνπ είλαη ε
Σάξα ην γατδνπξάθη θαη παηέξαο ηνπ είλαη ν Εηθ ε
δέβξα.
Τα πόδηα ηνπ έρνπλ ισξίδεο άζπξνπ θαη καύξνπ
ρξώκαηνο, όπσο νη δέβξεο, ελώ ε πιάηε ηνπ είλαη
θαθέ.

33. Γηαζηαύξσζε αξζεληθνύ Γηαζηαύξσζε θάιαηλαο
ιηνληαξηνύ θαη ζειπθήο ηίγξεσο δνινθόλνπ θαη δειθηληνύ
Γηαζηαύξσζε θακήιαο θαη ιάκα. Γηαζηαύξσζε παγσληνύ θαη πεξηζηεξηνύ.

34. Έλα ή πεξηζζόηεξα ζπγγεληθά είδε
αλήθνπλ ζην ίδην γέλνο, έλα ή πεξηζζόηεξα
ζπγγεληθά γέλε ζηελ ίδηα νηθνγέλεηα θ.ν.θ.
Βαζίλειο
Ζώα
Φύλο
Χοπδωηά
Ομοηαξία
Θηλαζηικά
Τάξη
Ππωηεύονηα
Οικογένεια
Ανθπωπίδερ
Γένορ
Homo
Είδορ
Homo sappiens

35. Πέληε Βαζίιεηα
Μολήρε Φσηά Μύθεηες Ζώα Πρώηηζηα
Με αλζνθόξα Αλζνθόξα Αζπόλδπια Σπνλδπιόδσα
Α) Βρύα Αγγεηόζπεξκα Α) Κληδόδωα
Α) Ψάρηα
Β) Λεητήλες Β) Σθώιεθες
Β) Ακθίβηα
Γ) Πηερηδόθσηα Γ) Μαιάθηα
Γ) Δρπεηά
Γ) Γσκλόζπερκα Γ) Δτηλόδερκα
Γ) Πηελά
Δ) Αρζρόποδα
Δ) Θειαζηηθά
1) Καρθηλοεηδή
2) Μσρηόποδα
3) Έληοκα
4) Αρατλοεηδή

36. Μνλήξε (βαθηήξηα)
• Μνλνθύηηαξνη νξγαληζκνί
• Φσξίο ππξήλα (Πξνθαξπσηηθνί)
• Σαπξνθπηηθνί ή παξαζηηηθνί
νξγαληζκνί

37. Πξώηηζηα
• Μνλνθύηηαξνη νξγαληζκνί ακνηβάδα
• Έρνπλ ππξήλα (Δπθαξπσηηθνί)
• Απηόηξνθνη ή Δηεξόηξνθνη
επγιήλε
θύθε δηάηνκα

38. Μύθεηεο
• Δπθαξπσηηθνί νξγαληζκνί
(κνλνθύηηαξνη ή πνιπθύηηαξνη)
• Σαπξνθπηηθνί ή παξαζηηηθνί Malassezia furfur προθαιεί πηησρίαζε
νξγαληζκνί θαη δσζτρωκίες ζε δέρκα θαη ηρητωηό
ηες θεθαιής.
Οη κύθεηες αλαπαράγοληαη κε ζπόρηα

39. Φπηά
• Δπθαξπσηηθνί νξγαληζκνί
( κνλνθύηηαξνη ή πνιπθύηηαξνη)
• Τα πεξηζζόηεξα πεξηέρνπλ
ρισξνθύιιε θαη είλαη απηόηξνθνη
νξγαληζκνί
• Φσξίδνληαη ζε δύν νκάδεο
Α) Μη ανθοφόρα φυτά
Β) Ανθοφόρα φυτά
Rafflesia arnoldii ην θπηό κε ην κεγαιύηεξν
άλζνο ζηε Γε. Βξίζθεηαη κόλν ζηελ Ηλδνλεζία
θαη ζηε Μαιαηζία θαη έρεη νζκή ζαπηζκέλεο
ζάξθαο.

40. Με αλζνθόξα θπηά
Oη ιεητήλες είλαη
άιιε κηα πξσηόγνλε
θαηεγνξία
νξγαληζκώλ, νη
νπνίνη απνηεινύλ κηα
παξάδνμε ζπκβίσζε
δύν εηδώλ πνπ
αλήθνπλ ζε
δηαθνξεηηθά
βαζίιεηα, αιιά
ιεηηνπξγνύλ σο κία
βηνινγηθή κνλάδα. Ζ
ζπκβίσζε γίλεηαη
από έλα θύθνο θαη
έλα κύθεηα.
Τνίρνο ζηελ
Ταηβάλ πνπ
Τα βρύα αλήθνπλ ζε κηα πξσηόγνλε
θαιύπηεηαη κε
θαηεγνξία θπηώλ, ηα βξπόθπηα. Δίλαη
βξύα.
ζπλήζσο πξάζηλα θαη κηθξά θαη
πξνηηκνύλ ην πγξό πεξηβάιινλ

41. Γσκλόζπερκα είλαη ηα δηάθνξα
θσλνθόξα, πνπ ηα ζπέξκαηα ηνπο
βξίζθνληαη κέζα ζε θώλνπο. Τα
θύιια ηνπο είλαη βεινλνεηδή γηα λα
ζπγθξαηνύλ ην λεξό.
Πηερηδόθσηα: έρνπλ
ξίδα, θύιια, θνξκό θαη
αγγεία ζε αληίζεζε κε ηα
βξύα θαη ηηο ιεηρήλεο

42. Αλζνθόξα θπηά
Αγγεηόζπερκα είλαη θπηά πνπ θέξνπλ
άλζε θαη ηα ζπέξκαηα ηνπο είλαη
θιεηζκέλα κέζα ζηνλ θαξπό.

43. Εώα
• Δπθαξπσηηθνί πνιπθύηηαξνη
νξγαληζκνί.
• Φσξίδνληαη ζε δύν κεγάιεο
θαηεγνξίεο:
Α) Αζπόλδπια (δελ έρνπλ
ζπνλδπιηθή ζηήιε)
Β) Σπνλδπισηά ή Σπνλδπιόδσα
(έρνπλ ζπνλδπιηθή ζηήιε)

44. κέδνπζεο
Αζπόλδπια
Α) Κληδόδωα ζε απηά αλήθνπλ νη
κέδνπζεο, νη ζαιάζζηεο αλεκώλεο,
ηα θνξάιιηα.
Θαιάζζηεο
αλεκώλεο θνξάιηα

45. Β) ΢θώιεθες ππάξρνπλ πάλσ από 6000 είδε.
Κνηλό ραξαθηεξηζηηθό γλώξηζκα ησλ
ζθνπιεθηώλ είλαη όηη έρνπλ καιαθό θαη
καθξνπιό ζώκα κε ηνηρώκαηα πνπ
απνηεινύληαη από δέξκα θαη από ζύζηεκα
κπώλ. Μεξηθά από απηά δνπλ σο παξάζηηα ζε
άιινπο νξγαληζκνύο όπσο θαη ζηνλ άλζξσπν.
Αζθαξίδεο παξάζηηα
ηνπ αλζξώπνπ γεσζθώιεθαο Δπίπεδνη ζθώιεθεο

46. Γ) Μαιάθηα (Mollusca) απνηεινύλ κηα
ηεξάζηηα ζπλνκνηαμία δώσλ, κε πάλσ
από 100.000 είδε όπσο ζαιηγθάξηα,
αρηβάδεο, θαιακάξηα, ρηαπόδηα θ.α.

47. Ετηλόδερκα πξόθεηηαη γηα
ζαιάζζηα δώα πνπ δνπλ ζε
όια ηα βάζε ηεο ζάιαζζαο.
Υπάξρνπλ γύξσ ζηα 7000
δηαθνξεηηθά είδε όπσο αρηλνί,
αζηεξίεο, αγγνύξηα ηεο
ζάιαζζαο θ.α.

48. Γ) Αρζρόποδα απνηεινύλ πεξίπνπ ην 80%
όισλ ησλ εηδώλ δώσλ, πνπ δνπλ ζήκεξα.
Τν ζώκα ηνπο θαιύπηεηαη εμσηεξηθά από
αξζξσηό ζθειεηό πνπ θαιείηαη εμσζθειεηόο
Αξαρλίδεο
Έληνκα
Καξθηλνεηδή Μπξηόπνδα

49. Σπνλδπιόδσα
Α) Φάρηα. Πξόθεηηαη γηα νκνηαμία
ησλ ζπνλδπιόδσσλ πνπ δνπλ ζε
πδάηηλν πεξηβάιινλ. Απνηειείηαη
από πεξίπνπ 32.000 είδε
νξγαληζκώλ.Πξόθεηηαη γηα δώα
ςπρξόαηκα. Χάξη Mantarin
Glasfish Αγγειόςαξν

50. Β) Ακθίβηα είλαη ηα ζπνλδπιόδσα πνπ
κπνξνύλ λα αλαπλεύζνπλ κέζα ζην λεξό θαη
ειεύζεξα ηνλ αέξα. Ζ ιέμε πξνέξρεηαη
εηπκνινγηθά από ηηο ιέμεηο ακθί θαη βίος πνπ
ζεκαίλεη δηπιή δωή ή δηπιή επηβίωζε.
Ακθίβηα δώα είλαη νη βάηξαρνη, νη θξύλνη, νη
γπκλνθίνλεο θαη νη ζαιακάλδξεο θαη είλαη
δώα ςπρξόαηκα. Έρνπλ αλαθαιπθζεί 6500
είδε.

51. Γ) Ερπεηά είλαη ηεηξάπνδα
ζπνλδπιόδσα (ή έρνπλ ηέζζεξα πιεπξά
ή πξνέξρνληαη από ηεηξάπνδνπο
πξνγόλνπο). Έρνπλ δέξκα πνπ
θαιύπηεηαη κε θνιίδεο ή απνθύζεηο. Τα
εξπεηά είλαη ςπρξόαηκα. Τα ζύγρξνλα
εξπεηά θαηνηθνύλ ζε θάζε ήπεηξν κε
εμαίξεζε ηελ Αληαξθηηθή.

52. Γ) Πηελά είλαη δώα νκνηόζεξκα
ζπνλδπισηά, πνπ ζηε ζπληξηπηηθή
πιεηνςεθία ηνπο κπνξνύλ λα πεηνύλ κε
ηηο πηέξπγεο ή θηεξνύγεο, νη νπνίεο
βξίζθνληαη ζηε ζέζε ησλ πάλσ άθξσλ
ηνπο. Τν θπξηόηεξν ραξαθηεξηζηηθό ησλ
πηελώλ είλαη αζθαιώο νη πηέξπγέο ηνπο,
θαη ηα θηεξά πνπ θαιύπηνπλ ην ζώκα
ηνπο. Υπνινγίδεηαη όηη ππάξρνπλ
πεξίπνπ 10000 δηαθνξεηηθά είδε.

53. Δ) Θειαζηηθά είλαη δώα νκνηόζεξκα
ζπνλδπισηά πνπ ε νλνκαζία ηνπο
εηπκνινγείηαη από ην ξήκα ζειάδω.
Ολνκάδνληαη αιιηώο θαη καζηνθόξα.
Ζ νκνηαμία ησλ ζειαζηηθώλ
πεξηιακβάλεη πεξίπνπ 5400 είδε θαη
είλαη ε πην εμειηγκέλε νκνηαμία ηνπ
δσηθνύ βαζηιείνπ γηαηί:
Έρνπλ απμεκέλε λνεκνζύλε
Έρνπλ αλεπηπγκέλν λεπξηθό ζύζηεκα
Ο εγθέθαινο ηνπο έρεη κεγάιν
κέγεζνο
Παξνπζηάδνπλ εμεηδίθεπζε ζε όια ηα
όξγαλα ηνπο.

54. ΢ειίδες ζτοιηθού βηβιίοσ 25-28
Αζθήζεης 1,2,3,4,5 ζειίδες 29.

55. Αιιειεπηδξάζεηο θαη Πξνζαξκνγέο
Ζ πνηθηινκνξθία ησλ δσληαλώλ νξγαληζκώλ ζηνλ
πιαλήηε καο νθείιεηαη ζην γεγνλόο όηη νη δηάθνξνη
νξγαληζκνί αιιειεπηδξνύλ κεηαμύ ηνπο (π.ρ. πνηνο
ηξώεη πνηνλ) αιιά θαη κε ηηο ζπλζήθεο ηνπ
πεξηβάιινληνο (π.ρ. πγξαζία, ζεξκνθξαζία θ.α.)
θαη πξαγκαηνπνηνύλ δηάθνξεο πξνζαξκνγέο
πξνθεηκέλνπ λα επηβηώζνπλ, πξνζαξκόδνληαη
δειαδή γηα λα δηαηεξεζνύλ ζηε δσή.
Πνπιηά όπσο ρειηδόληα θ.α. πεηαινύδεο όπσο ε πεηαινύδα κνλάξρεο
κεηαλαζηεύνπλ ην θζηλόπσξν ή ην ρεηκώλα ηαμηδεύνληαο ρηιηάδεο ρηιηόκεηξα γηαηί νη
ρακειέο ζεξκνθξαζίεο ηνπ ρεηκώλα δελ επηηξέπνπλ ηελ επηβίσζε ηνπο.

56. Τα ζηελά θαη ζθιεξά θύιια ηεο ειηάο
θαη ησλ θσλνθόξσλ δέληξσλ ηνπο
επηηξέπεη λα επηβηώλνπλ ζε πεξηνρέο
κε ιίγν λεξό.
Οη θακεινπαξδάιεηο
έρνπλ αλαπηύμεη ςειό
ιαηκό πξνθεηκέλνπ λα
θηάζνπλ ηα θύιια ηεο
αθαθίαο, ελόο πνιύ
ςεινύ δέληξνπ, πνπ
ηνπο αξέζνπλ ηδηαίηεξα.

57. Οη ρακαηιένληεο είλαη κηθξνύ
έσο κεζαίνπ κεγέζνπο εξπεηά,
δηάζεκα γηα ηελ ηθαλόηεηά ηνπο
λα αιιάδνπλ ρξώκα κε
δξακαηηθό ηξόπν. Αληίζεηα κε
ηελ θνηλή πεπνίζεζε, ν
ρακαηιένληαο δελ αιιάδεη
ρξώκα αλάινγα κε ην
πεξηβάιινλ ηνπ. Τν ρξώκα
ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ηελ
δήισζε ζπλαηζζεκάησλ, ηελ
ππεξάζπηζε πεξηνρώλ θαη ηελ
επηθνηλσλία κε ην ηαίξη.
Ο πιεπξνλήθηεο
θαη θάπνηα είδε
ζνππηάο αιιάδνπλ
ρξώκα αλάινγα κε
ην πεξηβάιινλ ηνπο
γηα λα
πξνζηαηεπηνύλ από
ηνπο ερζξνύο ηνπο.

58. Μεηαμύ ησλ νξγαληζκώλ
ηνπ ίδηνπ είδνπο ππάξρεη
αληαγσληζκόο π.ρ. γηα
λα γίλεη αξρεγόο ηεο
αγέιεο ν ηζρπξόηεξνο,
γηα λα δεπγαξώζεη ν
θαιύηεξνο θαη
δπλαηόηεξνο θ.α.

59. Οξηζκέλα θπηά, ηα «δηδάληα» έρνπλ αλαπηύμεη πξνζαξκνζηηθνύο
κεραληζκνύο θαη έηζη κπνξνύλ λα αλαπηύζζνληαη αλάκεζα ζε θπηά
πνπ θαιιηεξγνύληαη ζηα ρσξάθηα.
Τν ηξηθύιιη θαη νη
παπαξνύλεο είλαη
κεξηθά από ηα θνηλά
δηδάληα, παξάγνπλ
κεγάιν αξηζκό
ζπόξσλ θαη
βιαζηαίλνπλ
γξεγνξόηεξα από
ηνπο ζπόξνπο ησλ
γεηηνληθώλ θπηώλ

60. ΢ειίδες ζτοιηθού βηβιίοσ 30-31
Αζθήζεης 1,2,3 ζειίδα 32
1,2,3,4,7,11 ζειίδα 33,34