1. Chapter กระบวนการบัญชี
3 Rapid Application
Development
INX 954243
อาจารย์ภคินี 1

2. Objectivesธ์ระหว่าง
•นักศึกษาเข้าใจความสัมพัน
กิจการธุรกิจกับการบัญชี
•นักศึกษาเข้าใจความหมาย และ
ความสำาคัญของระบบบัญชี
•นักศึกษาเข้าใจความสำาคัญของ
ระบบสารสนเทศทางการบัญชีและ
อธิบายกระบวนการภายในระบบได้
อย่างถูกต้อง
2

3. กระบวนการธุ ร กิ จ
•ความหมายของ
กระบวนการธุรกิจ
•ความสัมพันธ์ระหว่าง
กิจการธุรกิจกับการบัญชี
•ประเภทของธุรกิจ
•เป้าหมายทางธุรกิจ และ
กิจกรรมทางธุรกิจ 3

4. What is a business
transaction?
A business transaction is an economic event or
condition that directly changes an entity’s financial
condition or directly affects its results of operations.
4

5. ความสั ม พั น ธ์ ร ะหว่ า งกิ จ การ
ธุ ร กิ จ กั บ การบั ญ ชี
กิ จ กรรมทางธุ ร กิ จ โดยทั ่ ว ไป จะ
เกี ่ ย วข้ อ งกั บ การขายสิ น ค้ า และการให้
บริ ก าร การบั ญ ชี จ ะทำ า หน้ า ที ่ จ ดบั น ทึ ก
ข้ อ มู ล และเหตุ ก ารณ์ ท างเศรษฐกิ จ ที ่ เ กิ ด
ขึ ้ น ในกิ จ การ แล้ ว สรุ ป ผลสื ่ อ ออกมาใน
รู ป ของรายงานทางการเงิ น จึ ง อาจ
กล่ า วได้ ว ่ า
การบั ญ ชี เ ป็ น ภาษาทางธุ ร กิ จ
(Language of Business)
กิ จ การธุ ร กิ จ ทุ ก กิ จ การจะมี ก ิ จ กรรม
5

6. ความสั ม พั น ธ์ ร ะหว่ า งกิ จ การ
ธุ ร กิ จ กั บ การบั ญ ชี
– ซื ้ อ ที ่ ด ิ น อาคารและอุ ป กรณ์ เพื ่ อ ใช้
ประโยชน์ ใ นการผลิ ต หรื อ เพื ่ อ ใช้ ใ นการ
จำ า หน่ า ยสิ น ค้ า หรื อ ให้ บ ริ ก าร หรื อ เพื ่ อ ให้
เช่ า หรื อ เพื ่ อ ใช้ ใ นการบริ ห ารงาน
–– ซื ้ อ วั ต ถุ ด ิ บ เพื ่ อ นำ า มาใช้ ใ นการผลิ ต
สิ น ค้ า (กรณี เ ป็ น กิ จ การอุ ต สาหกรรม)
– ซื ้ อ สิ น ค้ า มาไว้ เ พื ่ อ ขาย (กรณี เ ป็ น กิ จ การ
ซื ้ อ มาขายไป)
– จ่ า ยค่ า แรงงานและเงิ น เดื อ นให้ พ นั ก งาน
เมื ่ อ กิ จ การธุ ร กิ จ ขายสิ น ค้ า ออกไปก็ จ ะได้ ร ั บ
เงิ น ทุ น ซึ ่ ง เป็ น รายได้ ก ลั บ คื น มา และใช้ เ งิ น 6

7. ประเภทของธุ ร กิ จ
กิจการใหบริการ
Product
Disney Entertainment
Delta Air Lines Transportation
Marriott Hotels Hospitality and lodging
Merrill Lynch Financial advice
Sprint Telecommunication
7

8. ประเภทของธุ ร กิ จ
กิจการซื้อมาขายไป
Product
Wal-Mart General merchandise
Toys “R” Us Toys
Circuit City Consumer electronics
Lands’ End Apparel
Amazon.com Internet books, music, video
retailer
8

9. ประเภทของธุ ร กิ จ
กิจการผลิต
Product
General Motors Cars, trucks, vans
Intel Computer chips
Boeing Jet aircraft
Nike Athletic shoes and apparel
Coca-Cola Beverages
Sony Stereos and television
9

10. เป้าหมายทางธุรกิจ และกิจกรรมทาง
เป้ า หมาย ธุรกิจ กิ จ กรรม
กำาไรสูงสุด จัดหาเงิน ดำาเนินงาน
สภาพคล่อง ลงทุน
10

11. กระบวนการบั ญ ชี
• กระบวนการบัญชี และ
ผลลัพธ์ที่ได้
• ความสำาคัญของระบบ
บัญชี
• ผู้ใช้ข้อมูลทางบัญชี
• การจำาแนกประเภท
ของบัญชี
11

12. กระบวนการบั ญ ชี
 ระบุ  จด
กิ จ กรรม บั น ทึ ก
ทางธุ ร กิ จ รายการ
 เปิ ด เผย
ทางธุ ร กิ จ
ข้ อ มู ล ทางการ
เงิ น
12

13. ผลลั พ ธ์ ท ี ่ ไ ด้ จ าก
กระบวนการบั ญ ชี คื อ งบ
ิน งาน
การเงิ น ซึ ่ ง ให้ ข ้ อ มู ล ำาเน
ารด กิจ
้อ นก งธุร
ส ะท ขอ
แสดงผล
กำ า ไร
ให้
ข้อ
ต่อ มูลที่เป
บุค
คลใ ็นประ
โ
องค นและน ยชน์
์กร อก
ฯล
ฯ
13

14. ความสำ า คั ญ ของระบบบั ญ ชี
คื อ
บั ญ ชี ระบุ ก ิ จ กรรมทาง
ธุ ร กิ จ
จดบั น ทึ ก
คุ ณ สมบั ต ิ ข อง
ข้ อ มู ล ให้ ข ้ อ มู ล
เข้ า ใจได้ ง ่ า ย เปิ ด เผยข้ อ มู ล
มี ค วามเกี ่ ย วข้ อ งกั บ
ธุ ร กิ จ เพื ่ อ ช่ ว ยให้ ผ ู ้ ใ ช้ ข ้ อ มู ล
เชื ่ อ ถื อ ได้ นำ า ไปดำ า เนิ น กิ จ กรรม
ต่ า งๆทางธุ ร กิ จ
นำ า มาเปรี ย บเที ย บ 14
ได้

15. ผู ้ ใ ช้ ข ้ อ มู ล ทางบั ญ ชี
ผู ้ ใ ช้ ข ้ อ มู ล ภายนอก ผู ้ ใ ช้ ข ้ อ มู ล ภายใน
•เจ้ า หนี ้ •ลู ก ค้ า •ผู ้ จ ั ด การ •พนั ก งานขาย
•ผู ้ ถ ื อ หุ ้ น •ผู ้ ต รวจสอบภายนอก •พนั ก งาน •ฝ่ า ยงบประมาณ
•หน่ ว ยงานภาค กิ จ การ •ผู ้ ต รวจสอบบั ญ ชี •เจ้ า ของกิ จ การ
รั ฐ •ผู ้ ส นใจที ่ จ ะลงทุ น ภายใน
15

16. การจำาแนกประเภทของบัญชี
ผู ้ ใ ช้ ข ้ อ มู ล ภายนอก ผู ้ ใ ช้ ข ้ อ มู ล ภายใน
การบัญชีบริหารหรือการบัญชีเพื่อ
การบัญชีการเงิน (Financial การจัดการ (Managerial Accounting)
Accounting) เป็นวิธีการบัญชีจัดทำา เป็นการจัดทำาบัญชีเพื่อฝ่ายบริหารใน
งบการเงินซึ่งได้แก่ งบกำาไรขาดทุน การวางแผน ควบคุม ตัดสินใจ เน้น
งบดุล ความเชื่อถือในแง่ที่ตรงกับความ
และงบกระแสเงินสด เพื่อเสนอแก่ ต้องการของผู้บริหาร และสามารถนำา
บุคคลทั่วไปเช่นเจ้าหนี้ นักลงทุน ข้อมูลนั้นไปใช้ได้ทันที 16
หน่วยงานรัฐบาล

17. ระบบบั ญ ชี
ระบบบัญชี หมายถึง แบบแผน
ของการปฏิบัตงานทางการบัญชี
ิ
การจัดเก็บข้อมูลทางการเงิน การ
จำาแนกประเภทบัญชี การบันทึก
บัญชี การกำาหนดแบบพิมพ์
เอกสารและสมุดบัญชี การจัดทำา
รายการ และการใช้และรักษา
17

18. ระบบบัญชีมความ
ี
สำาคัญต่อธุรกิจ
•ระบบบัญชีจะช่วยให้การบันทึกบัญชี
เป็นไปอย่างครบถ้วน
•ระบบบัญชี ทำาให้ได้ตวเลขข้อมูล
ั
ทางการเงินที่ถกต้อง เชื่อถือได้
ู
•ข้อมูลทีได้จากระบบบัญชี สามารถนำา
่
มาใช้ในการวางแผนได้ถูกต้อง
•ข้อมูลจากระบบบัญชี นำามาใช้ในการ
ควบคุมให้การปฏิบัตงานเป็นไปตามแผน
ิ
•ข้อมูลทีได้จากระบบบัญชี ช่วยให้ผู้
่
18

19. ระบบสารสนเทศการ
บัญชี
ระบบสารสนเทศการบัญชี
ประกอบด้วย
• ระบบประมวลผลธุรกรรม
• ระบบเชื่อมโยงข้อมูลภายใน
ธุรกิจ
• ระบบบัญชีแยกประเภททั่วไป
• ระบบออกรายงานทางการเงิน19

20. 1.ระบบประมวลผล
ธุรกรรม
าเนินธุรกิจจะเกิดรายการค้า หรือธุรกรรม ซึ่งมีลักษณะที่คล้ายคลึงกัน
ดขึ้นซำ้ากันเรียกว่า วัฏจักรรายการค้า(Transaction Cycle) ของระบบ
ะเภทคือ
( Expenditure Cycle) เป็นวงจรที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของค่าใช้จ่ายต่า
งซือและรับสินค้า
้
าหนี้และเงินสดจ่าย
พย์ถาวร
อนพนักงาน
Revenue Cycle) เป็นวงจรที่เกี่ยวข้องกับรายรับเข้าธุรกิจ ซึ่งประกอบ
ดส่งสินค้า
ละเรียกเก็บเงิน
กหนี้และรับชำาระเงิน 20

21. 1.ระบบประมวลผล
ธุรกรรม(ต่อ)
ผลิต (Production Cycle) เป็นวงจรที่เกี่ยวข้องกับกระบวนก
ถุดบ ค่าแรง และค่าใช้จ่ายโรงงาน ให้เป็นสินค้าสำาเร็จรูปตาม
ิ
งประกอบด้วย
มวัตถุดบและสินค้าคงเหลือ
ิ
ณต้นทุนการผลิต
บริหารจัดการ (Administrative cycle) คือวัฏจักรที่เกี่ยวข้อ
พย์ของธุรกิจ ซึ่งประกอบด้วย
มเงินสด
มสินทรัพย์
21

22. 2. ระบบเชื่อมโยงข้อมูล
ภายในธุรกิจ
ในลำาดับแรกของการเชื่อมโยงข้อมูลภายในธุรกิจ
ภายใต้ระบบบัญชีนน จำาเป็นต้องจัดเตรียมผัง
ั้
บัญชี (Chart of Account) ซึ่งเป็นผังที่แสดง
หมวดหมูบัญชีภายใต้การดำาเนินธุรกิจอย่างเป็น
่
ระเบียบ ส่วนประกอบของผังบัญชีคอ ชื่อบัญชี
ื
รหัสบัญชี โดยแยกเป็น 5 หมวดหมู่ คือ สินทรัพย์
หนี้สิน ทุน รายได้ ค่าใช้จ่าย การกำาหนดจำานวน
หลักของตัวเลขจะขึ้นอยู่กับประมาณการจำานวน
บัญชีทั้งหมดของธุรกิจ ตัวอย่างเช่น
รหัสบัญชี 1000 หมวดบัญชี สินทรัพย์
รหัสบัญชี 2000 หมวดบัญชี หนี้สิน 22

23. สิ น ทรั พ ย์ (Assets)
Cash
Accounts
Investments
Receivable
Resources
owned or
Vehicles controlled by Land
a company
Buildings
Inventories
Equipment
23

24. หนี ้ ส ิ น (Liabilities)
Accounts
loans
Payable
Creditors’ claims
on assets
Taxes Wages
Payable Payable
24

25. ทุ น (Equity)
Owner Owner
Investments Withdrawals
Owner’s
claims on
assets
Revenues Expenses
25

26. รายได้ (Income or Revenues)
Sales and Fees earned
Services
Interest income Miscellaneous
income
26

27. ค่ า ใช้ จ ่ า ย (Expenses)
Salaries
Rent
& Wages
Supplies
Interest expense
Cost of sales
Miscellaneous
Utilities expense
27

28. 2. ระบบเชื่อมโยงข้อมูล
ภายในธุรกิจ (ต่อ)
ลำาดับต่อมา คือการจัดเตรียมแฟ้มสมุดรายวันทั่วไป
และแฟ้มงบประมาณไว้รองรับธุรกรรมที่ส่งมาจาก
หน่วยงานอื่นๆ ซึ่งมีดงนี้
ั
2.ระบบการผลิต จะส่งธุรกรรมที่เกียวข้องกับการ
่
ซื้อวัตถุดบ และการผลิตสินค้าเข้าสู่ระบบ
ิ
3.ระบบการตลาด ส่งธุรกรรมการขายสินค้าเข้าสู่
ระบบ
4.ระบบการเงิน ส่งธุรกรรมการรับจ่ายเงินสดเข้าสู่
ระบบ
5.ระบบบริหารทรัพยากรมนุษย์ ส่งธุรกรรมด้านค่า
ใช้จ่ายต่างๆของการบริหารทรัพยากรมนุษย์เข้าสู่28
ระบบ

29. กระบวนการของระบบ
สารสนเทศทางบัญชี
ระบบสารสนเทศ ระบบ ระบบ ระบบ
เพื่อการบริหาร สารสนเทศ สารสนเทศ สารสนเทศ
ทรัพยากรมนุษย์ ทางการ ทางการเงิน ทางการผลิต
ตลาด ขาย
ข้อมูล ข้อมูลเงินสด
ข้อมูลค่าใช้จ่าย สินค้า รับ-จ่าย ข้อมูลซื้อ
1.0
วัตถุดิบ ข้อมูลผลิต
ระบบเชื่อมโยงข้อมูล
รายงานการตรวจ ในธุรกิจ สินค้า
สอบข้อมูล ข้อมูลงบ สมุดรายวัน งบประมาณ
ประมาณ ทั่วไป
รายการ
ผู้จัดการ ปรับปรุง
งบทดลอง 2.0
ผังบัญชี
ระบบบัญชีแยกประเภท
บัญชี ทั่วไป
บัญชีแยก
ประเภท บัญชีแยก
ประเภท
งบประมาณ
งบ 3.0
ทดลอง ระบบออกรายงาน
ทางการเงิน รายงานทางการเงิน
ผู้จัดการ
บัญชี
4.0 รายงานทางการบริหาร
แบบ ระบบรายงานทางการ
รายงาน บริหาร
29

30. กระบวนการย่อยของระบบเชื่อม
โยงข้อมูลภายใน ผังบัญชี
ข้อมูลผลิต
ระบบ สินค้า 1.1
ข้อมูลซื้อ การตรวจสอบ
สารสนเทศ
วัตถุดิบ ข้อมูล
ทางการผลิต งบประมาณ
ข้อมูลงบ
ประมาณ
ระบบ ข้อมูลขาย รายการที่
สารสนเทศ สินค้า ผ่านการ
ทางการ ตรวจสอบ
ผู้จัดการ
ตลาด
ข้อมูล บัญชี
เงินสด 1.2
ระบบ การรับข้อมูล ข้อมูลงบ
รับ-จ่าย ประมาณ
สารสนเทศ
ทางการเงิน สมุดรายวัน
ทั่วไป
ระบบ ข้อมูลค่าใช้ 1.3
สารสนเทศ การพิมพ์ รายงานตรวจสอบ
จ่าย รายงาน ข้อมูล
เพื่อการบริหาร
ทรัพยากร
30
มนุษย์

31. 3.ระบบบัญชีแยก
ประเภททั่วไป
ในระบบบัญชีแยกประเภททั่วไป ประกอบด้วย 4
กระบวนการย่อย
2.การบันทึกรายการปรับปรุง เป็นขั้นตอนการนำาเข้ารายการ
ปรับปรุงบัญชี ซึ่งอาจเป็นการปรับปรุงข้อผิดพลาดที่พบใน
การเชื่อมโยงข้อมูลจากระบบสารสนเทศอื่นๆ หรือเป็นการ
ปรับปรุงรายการบัญชีเมื่อสิ้นงวดบัญชี โดยบันทึกข้อมูลเข้า
แฟ้มสมุดรายวันทั่วไป
3.การผ่านรายการบัญชี เป็นการโอนรายการจากสมุดราย
วันทั่วไปเข้าสู่แฟ้มบัญชีแยกประเภท โดยเป็นข้อมูลจากการ
เชื่อมโยงข้อมูลกับสารสนเทศอื่นส่วนหนึ่ง และปั้นข้อมูลจาก
การบันทึกรายการปรับปรุงอีกส่วนหนึ่ง
4.การปรับปรุงยอดคงเหลือ หลังจากที่ระบบมีการผ่าน
รายการบัญชีเรียบร้อยแล้วระบบจะทำาการปรับปรุงยอดคง 31
เหลือในบัญชีที่เกี่ยวข้องแต่ละบัญชี ภายในแฟ้มงบทดลอง

32. กระบวนการธุรกิจของระบบบัญชี
แยกประเภททัวไป ผังบัญชี
่
รายการ 2.1
ผู้จัดการ การบันทึก
ปรับปรุง
บัญชี รายการ
ปรับปรุง
ผังบัญชี
สมุดรายวัน
ทั่วไป
2.2
การผ่าน
รายการบัญชี
ผังบัญชี
2.3
งบทดลอง การปรับปรุง
ยอดคงเหลือ
บัญชีแยก
ประเภท
ผังบัญชี
ผู้จัดการ งบ 2.4
การออก
บัญชี ทดลอง รายงาน การ
ผ่านบัญชี 32
บัญชีแยก
ประเภท

33. 4. ระบบออกรายงาน
ทางการเงิน
1. การประมวลผลรายงาน เป็นขั้นตอนหลังจากผ่าน
บัญชีทุกบัญชีเรียบร้อยแล้ว โดยระบบจะทำาการ
ประมวลผลรายงานต่างๆ โดยใช้รูปแบบมาตรฐาน
ของรายงานทางการเงินที่จดเตรียมไว้ล่วงหน้า
ั
2. การพิมพ์รายงาน เป็นขั้นตอนหลังประมวลผล
รายงานเรียบร้อยแล้ว โดยการจัดพิมพ์รายงานงบ
การเงินตามรูปแบบมาตรฐาน อาทิเช่น งบกำาไร
ขาดทุน งบดุล งบกระแสเงินสด และรายงานภาษี
มูลค่าเพิ่ม เพื่อส่งต่อผู้ใช้รายงานต่อไป
3. การปิดบัญชี เป็นขั้นตอน ซึงทำาหลังจากออกรายงาน
่
ทางการเงินเรียบร้อยแล้ว โดยระบบจะทำาการโอน
ยอดคงเหลือในบัญชีรายได้และค่าใช้จ่ายทุกบัญชี 33
เข้าสู่บัญชีกำาไรขาดทุน อนึ่งการปิดบัญชีระบบควร

34. กระบวนการธุรกิจของการออก
รายงานทางการเงิน
งบทดลอง
3.1
การประมวล ผังบัญชี
ผลรายงาน
รายงานทางการ
เงิน
3.2 ผู้จดการ
ั
การพิมพ์ รายงานทางการ บัญชี
รายงาน เงิน
3.3
บัญชีแยก การปิดบัญชี
ประเภท
34

35. รายงานทางการเงินทีนิยมนำาเสนอแก่บุคคล
่
ภายในและภายนอกองค์กร
มี 2 ประเภทคือ
งบดุ ล (Balance sheet) แสดง
สถานะทางการเงิ น (Financial
Position).
งบกำ า ไรขาดทุ น (Income
statement) แสดงความสามารถ
ในการดำ า เนิ น งาน(Performance)
35

36. 5. ระบบออกรายงาน
ทางการบริหาร
1. การจัดเตรียมรูปแบบรายงาน นักบัญชีต้องทราบ
ความต้องการของผู้ใช้รายงานและการออกแบบ
รายงานให้สอดคล้องกับความต้องการ ซึ่งโปรแกรม
ทางการบัญชีทั่วไป อาจมีเครืองมือจัดเตรียมรูปแบบ
่
รายงานเพื่ออำานวยความสะดวกสำาหรับขันตอนนี้
้
2. การประมวลผลรายงาน เป็นขันตอนหลังจากที่
้
ออกรายงานทางการเงินเสร็จสิ้นแล้ว และนำาข้อมูล
จากงบทดลองหลังปิดบัญชีมาทำาการวิเคราะห์ข้อมูล
เพิ่มเติม เช่น ทำาการวิเคราะห์งบการเงิน การออก
รายงานด้านงบประมาณเพื่อเปรียบเทียบตัวเลขราย
ได้และค่าใช้จายที่แท้จริง กับตัวเลขประมาณการ
่ 36

37. กระบวนการธุรกิจของการออก
รายงานทางการบริหาร
แบบรายงาน
4.1
การจัดเตรียม
แบบรายงาน
งบ
งบทดลอง ทดลอง งบประมาณ
4.2
การประมวล
รายงานทางการ ผลรายงาน
บริหาร
4.3 รายงานทางการ ผู้ใช้
การพิมพ์ บริหาร
รายงาน
รายงาน
37

38. End of Chapter 3
38