KM เรียนรู้สู่ผลงานที่เป็นนวัตกรรม โดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ในงาน National Health R2R Forum : Meta R2R to Value Based Healthcare ที่ขอนแก่น ระหว่างวันที่ ๓๑ กรกฎาคม – ๒ สิงหาคม ๒๕๖๒ part 1

1. KM : เรียนรู้สู่ผลงานที่เป็นนวัตกรรม
วิจารณ์ พานิช
ประธานมูลนิธิสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.)
บรรยายในการประชุมวิชาการพัฒนางานประจาสู่งานวิจัย (National Health R2R Forum) ประจาปี ๒๕๖๒ “Meta R2R to Value Based Healthcare” ณ โรงแรมพูลแมน ขอนแก่น ราชา ออคิด
จังหวัดขอนแก่น วันที่ ๓๑ กรกฎาคม – ๒ สิงหาคม๒๕๖๒ บรรยายวันที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๔.๓๐ น.
Part 1

2. มนุษย์แห่งศตวรรษที่ ๒๑ ต้องการ
• 1 – 7
• 8. Innovation in products, services,
employers, and schools, and in their
own lives
2009

3. นวัตกรรม (innovation) คืออะไร
• มี ๔๐ นิยาม (survey 2014)
• Innovation is production or adoption, assimilation, and exploitation
of a value-added novelty in economic and social spheres; renewal and
enlargement of products, services, and markets; development of new
methods of production; and the establishment of new management
systems. It is both a process and an outcome. (OECD 2014)
• innovation includes original invention and creative use and defines
innovation as a generation, admission and realization of new ideas,
products, services and processes. (Kanter 1997)

4. นวัตกรรม (innovation)
กับความสร้างสรรค์ (creativity)
• ความสร้างสรรค์ = ขาขึ้น ขาสร้าง
• นวัตกรรม = ขาลง ขาใช้

5. ชนิดของนวัตกรรม
• idea-driven innovation : iPhone – Steve Jobs
• customer-centered innovation
• customer-driven innovation
• end-user innovation
• นวัตกรรมแบบสร้างสิ่งใหม่ (0  1) กับ
แบบพัฒนาสิ่งเดิม (1  2  3)

6. Sources of Innovation
• Internal
- The unexpected
- Industry/Market Change
- Process Need
- Incongruities (ไม่สอดคล้องกันระหว่าง perception กับ reality)
• External
- Politics; Academia; Science
- Demographic
- Knowledge
2006

7. นวัตกรรมแนวตะวันออกในโลกยุค VUCA
• Conventional R&D และ Top-down approach ใช้
ไม่ได้ผล
• มองข้อจากัด/อุปสรรค เป็นโอกาส
• คิดนอกกรอบ  สร้างกรอบใหม่
• โฟกัสทั้งส่วนเกาะกลุ่ม และส่วนกระเด็น (outliers)
• Achieving more with less
• Keeping it simple
2012

8. ความเข้าใจที่ถูกต้องเรื่องการสร้างนวัตกรรม
• ไอเดียที่ยิ่งใหญ่ มาจากไอเดียเล็กๆ มากมาย
มาประกอบเข้าด้วยกัน
• ต้องการเวลา และสภาพแวดล้อมที่เอื้อ
• ต้องการหลายไอเดีย idea flow และลองหลาย
ไอเดีย
• ต้องยอมรับความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์ในเบื้องต้น
• ต้องการหลายนวัตกร
• ต้องการความอดทดต่อแรงต้าน

9. KM คืออะไร
• เครื่องมือทาให้ความรู้ออกฤทธิ์ ทาให้ผลงานดีขึ้น คนเก่งขึ้น หรือ
สบายขึ้น
• เครื่องมือสร้าง end-user innovation, customer-centered (driven)
innovation
• เครื่องมือทาให้องค์กร มี (สร้างและยกระดับ) ความรู้พร้อมใช้งาน
• เครื่องมือช่วยการเรียนรู้จากการทางาน ช่วยการพัฒนาบุคลากร
ช่วย engage พนักงาน ช่วยสร้าง learning & happy workplace

10. การสร้างผลงานคุณภาพสูง/นวัตกรรม ใน
วงการสุขภาพไม่ยาก เพราะ
• มีหน่วยงานช่วยหนุน
• โดยกาหนดมาตรฐาน
• สร้างกระบวนการ ลปรร. ระหว่าง
หน่วยงาน
• มีกรณีตัวอย่างมากมาย
HA Forum
R2R Thailand Forum
Etc.

11. การสร้างผลงานคุณภาพสูง/นวัตกรรม ใน
วงการสุขภาพไม่ยาก เพราะ
• มีหน่วยงานช่วยหนุน
• โดยกาหนดมาตรฐาน
• สร้างกระบวนการ ลปรร. ระหว่าง
หน่วยงาน
• มีกรณีตัวอย่างมากมาย
HA Forum
R2R Thailand Forum
Etc.
Beat the standards ไม่ใช่ Meet the standards

12. ควรมีกลไกหนุนภายในหน่วยงาน/องค์กร ด้วย
• มีหน่วย KM
• มี “คุณอานวย” ในหน่วยย่อย มีคณะทางาน KM
• มีการจัดบรรยากาศ/สภาพแวดล้อม ที่เอื้อต่อการ ลปรร.
• มีคณะกรรมการ KM ขององค์กร ทาหน้าที่กาหนดนโยบาย เป้าหมาย ให้
ทรัพยากร ติดตามผล ให้รางวัล
• มีระบบ IT ที่ใช้ให้บริการความรู้พร้อมใช้ค้นสะดวก อานวยความสะดวก
ต่อการ ลปรร. และค้นหาแชมเปี้ ยนนัก reuse และยกระดับความรู้

13. มีกลไกท้าทาย และให้รางวัล/เฉลิมฉลอง
• คณะกรรมการบริหารกาหนดเป้าผลประกอบการ และเป้าอื่นๆ
• คณะกรรมการ KM กาหนด KM Strategy เพื่อสนองเป้าหมายของ
องค์กร identify synergy ข้ามหน่วย/สายงาน
• ผู้บริหารนามากาหนดเป้าหมายที่ท้าทายของหน่วยงานย่อย
• หน่วยงานย่อยเสนอเป้าหมายที่ท้าทายของตน และยุทธศาสตร์เพื่อ
บรรลุ และความช่วยเหลือที่ต้องการ

14. KM ตั้งโจทย์ของหน่วยงานย่อย
• หัวหน้าจัดประชุมทีมงาน / ทีมแกนนา ในหน่วยงาน
• ประชุมแบบ KM … BAR, Dialogue, ใช้ข้อมูล, บรรยากาศแนวราบ
• ร่วมกันทาความเข้าใจเป้าหมายผลประกอบการขององค์กร โยงสู่
เป้าหมายระดับหน่วยงานตน
• ทบทวนภาพใหญ่ขององค์กร : Vision, Mission, Core Values,
Challenges, Opportunities

15. KM ตั้งโจทย์ของหน่วยงานย่อย (๒)
• ร่วมกันกาหนดเป้าหมายผลประกอบการ เป้าหมายความเข้มแข็งระยะ
ยาว ยุทธศาสตร์การดาเนินการระดับหน่วยงาน และระดับทีมย่อย
• กาหนด critical knowledge / key k areas ที่ต้องการใช้เพื่อบรรลุผลงาน
• กาหนดกลไกประสานงาน ลปรร. ภายในทีมย่อย และระหว่างทีมย่อย
• กาหนดหน่วยงานอื่นที่ต้องประสานงานร่วมมือ และ ลปรร. กัน
• เสนอแผนยุทธศาสตร์ รวมทั้งการสนับสนุนที่ต้องการ ต่อผู้บริหารตาม
สายงาน เพื่ออนุมัติ

16. KM ขับเคลื่อนผลงาน
• ที่ประชุมฝ่ ายบริหารองค์กร รายงานและทบทวนผลงานรายเดือน
รายไตรมาส ของแต่ละหน่วยงานย่อย มี key learning issue และ
critical knowledge of the month/quarter รวมทั้งข้อเสนอการเรียนรู้
ข้ามสายงาน อยู่ในรายงานด้วย
ที่ประชุมมีมติมอบหมายประเด็นให้คณะกรรมการ KM
• หน่วยงานย่อย มี weekly AAR, BAR ในทีมงาน/แกนนา ประเมิน/
ทบทวนผลประกอบการ และการจัดการ knowledge cycle ของ
critical knowledge (key knowledge area - KKA) ของหน่วยงาน

17. ห่วงโซ่อุปทานความรู้สำคัญยิ่งยวด
Doc
Verify
Analysis
SynthesisOrganize
Re-use
Capture
Critical Knowledge
KV
KS
KA

18. หน่วย KM
• มีวง weekly AAR, BAR กับ KM Champion ของแต่ละหน่วยงานย่อย
• มีข้อมูลการหมุนวงจร และ reuse critical knowledge แต่ละตัว นามา
AAR & BAR
• มีข้อมูล KM Star ระดับหน่วยงานย่อย และระดับบุคคล สาหรับเสนอ
คณะกรรมการ KM ขององค์กร ตัดสินให้รางวัล ประจาเดือน/ไตรมาส
• จัดทา KM Newsletter รายเดือน/สองเดือน/ไตรมาส

19. ขอบฟ้าใหม่ในการจัดการความรู้
จัดการความรู้สู่เนื้อในองค์กร
https://www.gotoknow.org/posts/tags/จัดการความรู้สู่เนื้อในองค์กร

20. การจัดการความรู้ฝังในระบบงาน
KM 4.0
เมื่อ KM ฝังสู่เนื้อในองค์กร
Roles ครบบทบาท ครบหน่วยงาน
Owners ครบทุกจุดสาคัญ ทาหน้าที่ได้ดี
CoP ครบ ทาหน้าที่ได้ดี
KM Process : Use & Deliver values,
Documentation
Lessons learned doc, re-use & value creation
KM Technologies : ใช้ได้ดี มีมาตรฐานสูง
Information Architecture
Policy : Clear expectation
KM Success stories มากมาย
Culture : Learning, Share, CQI
Metrics & Report System
Change Management
Critical Knowledge
งาน คน
Value Management
องค์กร

21. ต่อ part 2