Download to read offline
Uploaded byPattie Pattie
Blog22 feb21
บทเรียนการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ไร้รอยต่อ โดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ในการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ครั้งที่ 23 ที่ มรภ. ศรีสะเกษ ระหว่างวันที่ ๑๙ - ๒๐ มกราคม ๒๕๖๔ จัดโดยเครือข่าย องค์กรการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพมาตรฐานการศึกษา (Mini_UKM)
Blog22 feb21
- 1. การสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ไร้รอยต่อ วิจารณ์ พานิช ประธานมูลนิธิสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.) บรรยายในMiniUKM 23 วันที่ ๑๙ มกราคม ๒๕๖๔ ทาง ออนไลน์
- 2.
- 3. วัฒนธรรมการเรียนรู้คืออะไร มีการเรียนรู้แทรกอยู่ในทุกอณู • ในโครงสร้างองค์กร • ในgovernance systems • ใน management systems • ในการทางานประจา • ในระบบบริหารงานบุคคล • และอื่นๆ
- 4.
- 5.
- 6. ใช้พลัง DE (DevelopmentalEvaluation) • ประเมินเพื่อการเรียนรู้ร่วมกันของ stakeholders • stakeholders ร่วมกันกาหนดเป้าหมายของการประเมิน ข้อมูลที่ต้องการ วิธีเก็บและประมวลข้อมูล • ร่วมกันเป็นเจ้าของการประเมิน / การเรียนรู้ • มีทีม facilitator เอื้อให้มีการรับฟังการตีความจาก หลากหลายมุมมอง • มีการสรุปข้อเสนอแนะเพื่อการเรียนรู้ และปรับปรุง บันทึกที่มีคาสาคัญ (tag) de - GotoKnow
- 7.
- 8. องค์ประกอบสาคัญของ Learning Culture •Reflection การใคร่ครวญสะท้อนคิด ครุ่นคิดพินิจนึก (critical refection) • Feedback การให้ข้อมูลสะท้อนกลับ • Community of Learning ชุมชนเรียนรู้ การแบ่งปัน การรับฟังซึ่ง กันและกัน • ทักษะทวิวัจน์ (dialogue) ละจาก discussion, debate, monologue
- 9. สาคัญยิ่งกว่า • การมีเป้าหมายที่ทรงคุณค่า ทรงพลัง ร่วมกัน(Purpose) • มีไฟลุกโชนอยู่ภายในตัว (Passion) • มุ่งมั่นบากบั่นไม่ย่อท้อ (Perserverance)
- 10. สาคัญยิ่งกว่า • การมีเป้าหมายที่ทรงคุณค่า ทรงพลัง ร่วมกัน(Purpose) • มีไฟลุกโชนอยู่ภายในตัว (Passion) • มุ่งมั่นมุมานะบากบั่นไม่ย่อท้อ (Perserverance) ชีวิตที่พอเพียง : 2744. พลังความชอบระดับหลงใหลและความมุมานะบากบั่น - Prof. Vicharn Panich - GotoKnow
- 11. Learning culture startsat the top
- 12. การเรียนรู้คืออะไร • ไม่ใช่การรับถ่ายทอดความรู้ • กระบวนการที่เคลื่อนจากรู้ตื้น (superficial) สู่ รู้ลึก (deep) สู่ รู้เชื่อมโยง (transfer) • การเรียนรู้ขาออก • ผ่านการปฏิบัติ แล้วใคร่ครวญสะท้อนคิด (reflect)
- 13. เรียนรู้สู่ mastery (MasteryLearning) • ทาได้ ปฏิบัติได้ อย่าง อัตโนมัติ (แทบไม่ต้องใช้สมอง) • ผ่านการฝึกปฏิบัติ และ แก้ไขปรับปรุง ซ้าแล้วซ้า เล่า โดยมีโค้ช
- 14. การเรียนรู้ (เป็นกระบวนการที่ซับซ้อน) เกิดจาก •การสร้างความรู้ • การใช้ความรู้ • การได้รับ feedback • PDCA • การตั้งคาถาม • การตีความ • การเปรียบเทียบ • การจัดกลุ่ม • การถกเถียง • ความไม่เชื่อง่าย (skepticism) • การตรวจสอบข้อมูลหลักฐาน • การสะท้อนคิด (reflection)
- 15. การเรียนรู้เกิดจาก • การสร้างความรู้ • การใช้ความรู้ •การได้รับ feedback • PDCA • การตั้งคาถาม • การตีความ • การเปรียบเทียบ • การจัดกลุ่ม • การถกเถียง • ความไม่เชื่อง่าย (skepticism) • การตรวจสอบข้อมูลหลักฐาน • การสะท้อนคิด (reflection)
- 16.
- 17. วิธีเรียนรู้เพื่อความสาเร็จในชีวิต • Value เรียนอย่างมีความหมายรู้คุณค่า เพื่อชีวิตที่มีคุณค่า • Target เรียนอย่างมีเป้าหมาย (เรียนอะไร รู้ระดับไหน) มีแผน • Develop ค่อยๆ พัฒนาขึ้น ด้วยพลังฝึกซ้าๆ และ targeted feedback & feed forward • Extend ลองวิธีใหม่ ขยายแนวกว้าง และแนวลึก คิดใหม่ ทาใหม่ • Relate หาความสัมพันธ์ คิดเชิงระบบ สมมติสถานการณ์ เปรียบเทียบ แก้ปัญหา • Rethink disrupt เถียงครู ถาม/ประเมินตนเอง เปลี่ยนใจ peer feedback reflect 2017
- 18. วิธีเรียนรู้เพื่อความสาเร็จในชีวิต • Value เรียนอย่างมีความหมายรู้คุณค่า เพื่อชีวิตที่มีคุณค่า • Target เรียนอย่างมีเป้าหมาย (เรียนอะไร รู้ระดับไหน) มีแผน • Develop ค่อยๆ พัฒนาขึ้น ด้วยพลังฝึกซ้าๆ และ targeted feedback & feed forward • Extend ลองวิธีใหม่ ขยายแนวกว้าง และแนวลึก คิดใหม่ ทาใหม่ • Relate หาความสัมพันธ์ คิดเชิงระบบ สมมติสถานการณ์ เปรียบเทียบ แก้ปัญหา • Rethink disrupt เถียงครู ถาม/ประเมินตนเอง เปลี่ยนใจ peer feedback reflect 2017
- 19. วัฒนธรรมยกระดับคุณภาพต่อเนื่อง • นิยาม “คุณภาพ”ให้กว้าง • หมายถึง “พัฒนางาน” ทุกด้าน : คุณภาพผลิตภัณฑ์/บริการ ประสิทธิภาพ ลดอุบัติเหตุ ฯลฯ • สร้าง Quality Mindset / Awareness • สร้าง ระบบคุณภาพ • ยกระดับสมรรถนะพนักงานทุกระดับด้วยคุณภาพงาน
- 20. วัฒนธรรมพัฒนาตนเอง/พัฒนากันเอง ด้วยงาน • แก้ความเข้าใจผิดพัฒนาโดยการไปรับการฝึกอบรม • Work-Based Learning : Training-Based Learning = 80 : 20 • มีระบบ/กลไก สนับสนุน Work-Based Learning มีการลงทุน • บูรณาการอยู่ในระบบงาน • เครื่องมือสาคัญคือ Critical Reflection, Interactive Learning Through Action
- 21. ระบบข้อมูลเพื่อการเรียนรู้ • Data Information Knowledge Wisdom • Big data Data analytics • Group reflection on key data of work & result • Qualitative data from Individual Reflective Journal • Inquisitive Coaching adds Deeper Reflective Data • From Individual Reflective Data to Collective Reflection • Reflection against Theory(ies)
- 22. ระบบสร้างความรู้จากการทางาน • กาหนดเป็นนโยบาย มีการประเมินผลรายปี •เป็น ค. ที่พิสูจน์จากการใช้งาน (ค. ปฏิบัติ) • มีระบบ Organizational Knowledge Creation Information Systems (OKCIS) ให้บุคคลและหน่วยงานย่อยบันทึกผลสาเร็จในการสร้าง ค. จากการทางาน • มีรางวัลประจาปี KC Prize ประเภทหน่วยงาน และประเภทบุคคล ที่มีเกณฑ์ชัดเจน มีคณะกรรมการตัดสิน จากข้อมูลใน OKCIS
- 23. ระบบสร้างความรู้จากการทางาน • กาหนดเป็นนโยบาย • เป็นค. ที่พิสูจน์จากการใช้งาน (ค. ปฏิบัติ) • มีระบบ Organizational Knowledge Creation Information Systems ให้บุคคลและหน่วยงานย่อยบันทึกผลสาเร็จในการสร้าง ค. จากการ ทางาน • มีรางวัลประจาปี ที่มีเกณฑ์ชัดเจน มีคณะกรรมการตัดสิน จาก ข้อมูลใน OKCIS
- 24. Knowledge Creation Prize •จานวนไม่จากัด • หากเข้าเกณฑ์ได้รับรางวัล
- 25. ระบบสร้างความรู้จากการทางาน • กาหนดเป็นนโยบาย • เป็นค. ที่พิสูจน์จากการใช้งาน (ค. ปฏิบัติ) • มีระบบ Organizational Knowledge Creation Information Systems ให้บุคคลและหน่วยงานย่อยบันทึกผลสาเร็จในการสร้าง ค. จากการ ทางาน • มีรางวัลประจาปี ที่มีเกณฑ์ชัดเจน มีคณะกรรมการตัดสิน จาก ข้อมูลใน OKCIS
- 26. ระบบเสาะหาความรู้ (Knowledge AcquisitionSystem) • Facilitate โดยหน่วย KM • นา Relevant Knowledge มาแนะนาใน intranet ขององค์กร •เพื่อสนับสนุน “ทีมกระหายใคร่สร้างความรู้” • เปิดให้พนักงานนา RK มาแนะนาได้ด้วย โดยผ่านการกรองของ ทีมงาน กรอง RK เพื่อไม่ให้IRK (IrrelevantKnowledge) เข้ามาปน • พนักงานที่แนะนา RK ได้แต้ม คนแต้มสูงได้รางวัล RK Champion ประจาปี
- 27. ระบบเสาะหาความรู้ (Knowledge AcquisitionSystem) • Facilitate โดยหน่วย KM • นา Relevant Knowledge มาแนะนาใน intranet ขององค์กร •เพื่อสนับสนุน “ทีมกระหายใคร่สร้างความรู้” • เปิดให้พนักงานนา RK มาแนะนาได้ด้วย โดยผ่านการกรองของ ทีมงาน กรอง RK เพื่อไม่ให้IRK (IrrelevantKnowledge) เข้ามาปน • พนักงานที่แนะนา RK ได้แต้ม คนแต้มสูงได้รางวัล RK Champion ประจาปี
- 28. รางวัลนักทาลายความรู้แห่งปี (K DestructionPrize) • พิสูจน์ผ่านผลงานที่ดีกว่าเดิมอย่างมีนัยสาคัญ • มีคาอธิบายว่า เอาความรู้ใหม่อะไร มาแทนความรู้เก่าอะไร • เสนอมาตรฐานวิธีทางานใหม่ • มีระบบช่วยประเมินผลกระทบด้านผลกาไร (net profit) ใน ๑ ปี = X • ทีมงานได้รับรางวัล ½ X = KD Prize • มีคาอธิบายกระบวนการสร้างนวัตกรรม และคุณค่าต่อองค์กรและ พนักงาน • สร้าง Growth Mindset / We-Can Mindset / Dynamism ว่าด้วยความรู้ Disruption
- 29. Organization Knowledge Database/ Systems • หลังให้รางวัล KC Prizes, KD Prize, RK Champions เก็บ ค. ทั้งหมดเข้า OKD • มีการจัดหมวดหมู่ ใส่ tagging ให้ค้นหาง่าย • มีการ update อย่างน้อยทุกปี เอา ค. ที่เก่าแล้วเข้า K Archive • มี OKD Working Group ทาหน้าที่ update • รายงานกิจการต่อคณะกรรมการ Organization KM Committee ทุกปี • ตรวจสอบผลการทาหน้าที่ Learning Facilitation
- 30. สร้างความรู้อย่างมีเป้าหมาย • ใช้เครื่องมือ DesignThinking เพื่อนา Customer Knowledge มาใช้ • ช่วยให้ทางานแบบเอาใจลูกค้า (customer focus) ไม่ใช่ตามอาเภอใจของ ผู้ให้บริการ (provider oriented )
- 32. ไร้รอยต่อ • ระหว่างความรู้ภายใน กับความรู้ภายนอก •ระหว่างความรู้ปฏิบัติ กับความรู้ทฤษฎี • ระหว่างความรู้เดิม กับความรู้ใหม่ • ระหว่างการปฏิบัติ กับการสร้างความรู้ใหม่ • ระหว่างพฤติกรรมของพนักงาน กับบรรยากาศการทางานในองค์กร • ระหว่างผู้รับบริการกับผู้ให้บริการ
- 33. ไร้รอยต่อ • ระหว่าง practicalworld กับ digital world • ระหว่าง ความรู้ กับคุณค่า/มูลค่า (values) • ระหว่าง practice กับ theory • ระหว่างฝ่ายปฏิบัติ กับฝ่ายบริหาร • ระหว่างจุดปฏิบัติ กับจุดกากับ (real-time dashboard) • ระหว่างหน่วยงานย่อย
- 34. ใช้พลัง Social EngagementPlatform • Social / Community / Public Engagement (Partnership) • ไม่ใช่ไปช่วยเหลือ • ๔ ร่วม : กาหนดเป้าหมาย, วางแผน, ทา/ลงแรง/ทรัพยากร, รับผล • ผลของมหาวิทยาลัยคือเรียนรู้ สร้างความรู้ - ทาภารกิจหลัก ๔ ด้าน : นศ. & อจ. ไปทางานและเรียน, ทาวิจัยและนวัตกรรม, ทาประโยชน์, สร้างวัฒนธรรมเรียนรู้ ความดีงาม
- 35. ใช้พลัง Social EngagementPlatform • Social / Community / Public Engagement (Partnership) • ไม่ใช่ไปช่วยเหลือ • ๔ ร่วม : กาหนดเป้าหมาย, วางแผน, ทา/ลงแรง/ทรัพยากร, รับผล • ผลของมหาวิทยาลัยคือเรียนรู้ สร้างความรู้ - ทาภารกิจหลัก ๔ ด้าน : นศ. & อจ. ไปทางานและเรียน, ทาวิจัยและนวัตกรรม, ทาประโยชน์, สร้างวัฒนธรรมเรียนรู้ ความดีงาม
- 36. Seven Factors fora Learning Culture • Autonomy • Andragogy – Adult Learning Theory • Mastery • Continual Improvement • Science • Technology • Access https://www.business2community.com/human-resources/7-factors-that-make-a-successful-learning-culture-02222209
- 39. Kolb’s Cycle ofExperiential / Adult Learning P D C A
- 40. พลังของวัฒนธรรม • วัฒนธรรมกลุ่ม • การรับฟังให้เกียรติซึ่งกันและกัน • ปฏิสัมพันธ์ (interaction) และทักษะ (skills) เพื่อความสาเร็จ • พลังเป้าหมายสูงส่ง (shared purpose)
- 41. พลังความหลากหลายและซับซ้อน • ลด/ละ วัฒนธรรมอานาจแนวดิ่ง linear • สร้าง/เพิ่ม วัฒนธรรมเรียนรู้และปรับตัว แนวราบ complex • เปิดโอกาสแก่ Context-based creativity เพิ่มจาก ความเคยชิน … discipline-based creativity • วิชาการแนวปฏิบัติ (scholarship of application)
- 42. HPO – HighPerformance Organization https://www.hpocenter.com/hpo-framework/ Quality of Management Openness & Action Orientation Long-term Orientation Continuous Improvement & Renewal Quality of Employees
- 43. สร้างผลงานวิชาการจากการปฏิบัติ • จากปฏิบัติสู่ทฤษฎี ในทุกกิจกรรม •Knowledge Creation ภาควิชาการ • Scholarship of Application, Reversed type • มหาวิทยาลัยสร้าง enablers ให้เกิดผลงาน • Enablers ให้ได้รับผลตอบแทน ... ตาแหน่งวิชาการ
- 44. สรุป สร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ไร้รอยต่อ • เริ่มที่ยอดพัฒนาจากฐาน • สร้างและใช้ความรู้ ณ ทุกจุด ทุกกิจกรรม • เป้าหมายชัด วัดได้มีรางวัล • มีระบบ มี enablers สภาพแวดล้อมที่เอื้อ กลไกจัดการและกากับ • ใช้IT เอื้อและอานวยความสะดวก • มีการพัฒนาทักษะ ในงาน และจัด training workshop