SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
Download to read offline
Modul 1.1.a.4. Eksplorasi Konsep -
Refleksi Diri
Pemikiran Ki Hadjar
Dewantara (KHD)
OELH : MUHAMMAD HANDOYO
DALAM KONGRES TAMAN SISWA PADA TAHUN
1947, BELIAU MEMPERTEGAS PEMIKIRANNYA
DENGAN MENGEMUKAKAN LIMA ASAS YANG
DIKENAL DENGAN PANCA DARMA. KELIMA ASAS
TERSEBUT ADALAH ASAS KEMERDEKAAN, ASAS
KODRAT ALAM, ASAS KEBUDAYAAN, ASAS
KEBANGSAAN, DAN ASAS KEMANUSIAAN.
PRINSIP DASAR YANG ADA DALAM SEKOLAH
TAMAN SISWA DIKENAL SEBAGAI PATRAP
TRILOKA. PRINSIP INI KEMUDIAN DIGUNAKAN
SEBAGAI PEDOMAN BAGI PARA GURU. SALAH
SATU KONSEP DIKENALKAN OLEH KI HAJAR
DEWANTARA ADALAH MOMONG, AMONG, DAN
NGEMONG YANG KEMUDIAN DIKEMBANGKAN
MENJADI TIGA PRINSIP KEPEMIMPINAN DI
TAMAN SISWA: ING NGARSA SUNG TULADHA,
ING MADYA MANGUN KARSA, DAN TUT WURI
HANDAYANI.
Potret pendidikan Indonesia sejak zaman kolonial
hingga kini
bagian yang paling menarik adl disaat Pendidikan
di Indonesia sudah dapat diberikan pada zaman
kolonial Belanda, meskipun pada saat itu kita
dibawah jajahan Belanda, tetapi minimal inilah titik
balik rakyat Indonesia merdeka dari kebutaan
terhadap huruf dan ilmu pengetahuan.
1.
Potret pendidikan Indonesia sejak zaman kolonial
hingga kini
2. Bertujuan unt kepentingan belanda saja spt sekolah
bupati hanya mencetak pegawai negeri, sekolah bumi
putra yang hanya mencetak mereka para kaum
pembantu untuk menulis, membaca dan menghitung
seadanya supaya membantu usaha dagang mereka
Potret pendidikan Indonesia sejak zaman kolonial
hingga kini
3. Persamaan :Sama sama memperoleh pengetahuan dan
merdeka dari buta huruf meskipun hanya sebagian
rakyat Indonesia yang mampu merasakan pendidikan
dan Terdapat jenjang pendidikan dari dasar hingga ke
sekolah menegah atas dan perguruan tinggi. Perbedaan
: pada jaman kolonial pendidikan hanya dibatasi dan
tujuannya hanya untuk keuntungan kolonial saja,
sedangkan saat ini tujuan pendidikan Nasional adalah
pendidikan yang merdeka berdasarkan Pancasila dan
tanggap terhadap tuntutan perubahan zaman.
Tanggapan
Reflektif
Perjalanan Pendidikan sebelum dan setelah kemerdekaan telah
banyak melalui perkembangan pastinya seperti sarana dan
prasarana dimana di jaman dahulu alat tulis masih terbatas,
Pendidikan hanya bagi bangsawan dan etnis tertentu karena tidak
adanya keadilan sosial, tetapi saat ini Pendidikan telah dijamin
oleh negara dan setiap warga negara berhak mendapatkan
pengajaran terutama adanya program wajib belajar 9 tahun,
sarana dan prasarana belajar telah berkembang seiring
perkembangan teknologi, alat tulis, buku tulis, buku bacaan dapat
dengan mudah didapatkan. Jaman dulu dengan prasarana terbatas
semangat siswa luar biasa namun sekarang kita lebih
membutuhkan motivasi , semangat, dan disiplin ilmu untuk terus
belajar.
Kodrat Alam dan Kodrat Zaman
Millennial adalah dimana ilmu pengetahuan dan teknologi berkembang dengan
pesat, dengan demikian persaingan untuk menjadi yang terbaik juga semakin
ketat, disinilah Pendidikan sering di salah artikan, orang tua selalu melihat
kecerdasan dan kemajuan anak dari nilai padahal cerdas itu spektrumnya luas
tidak hanya pandai mtk, ipa , Bahasa asing dsb. Inilah yang menyebabkan anak
cenderung stress dan bertindak di luar nilai – nilai kemanusiaan. Padahal kodrat
alam pada dasarnya semua anak suka belajar maka belajar yang efektif adalah
belajar dengan suasana yang gembira sehingga anak dapat mengikuti
perkembangan ilmu pengetahuan dan teknologi karena perkembangan generasi
millennial tidak selalu buruk banyak kemajuan dan hal positif yang dapat dilihat
terutama bagaimana kepercayaan diri itu di bangun.
Budi Pekerti
KITA SANGAT MENYADARI BAHWA KUALITAS PENDIDIKAN SEKOLAH SANGAT
TERGANTUNG PADA PEMERINTAH, KONDISI SEKOLAH DAN TINGKAT KUALITAS
GURU. ANALOG DENGAN ITU, BAHWA KUALITAS PENDIDIKAN KELUARGA JUGA
DITENTUKAN OLEH KUALITAS LINGKUNGAN KELUARGA DAN KUALITAS ORANGTUA.
KUALITAS LINGKUNGAN KELUARGA BISA BERBENTUK LINGKUNGAN FISIK, BISA
JUGA BERBENTUK LINGKUNGAN SOSIAL. UNTUK MEMBENTUK BUDI PEKERTI PADA
ANAK SEBAIKNYA ORANG TUA MEMPERLAKUKAN ANAK SEBAGAI INDIVIDU YANG
BERKARAKTER, TIDAK MEMBEBANI ANAK DENGAN IMPIAN – IMPIAN ORANG TUA,
SELALU MENUNJUKKAN KASIH SAYANG SEHINGGA ANAK AKAN SELALU MERASA
AMAN DIMANAPUN DIA BERADA, DAN JANGAN MEMBANDINGKANNYA DENGAN
TEMAN SEBAYANYA KARENA SETIAP ANAK MEMILIKI KELEBIHAN DAN KEKURANGAN
MASING MASING, YANG LEBIH PENTING ADALAH ORANG TUA HARUSLAH
INSTROSPEKSI DIRI , BERTANYA PADA DIRI SENDIRI AKAN SETIAP KEGAGALAN
YANG MENIMPA ANAKNYA.
Dasar-Dasar Pendidikan
DARI MODUL TERSEBUT DAPAT KITA SIMPULKAN BAHWA PENDIDIKAN
SEBAGAI UPAYA MEMAJUKAN BUDI PEKERTI DAN PIKIRAN SERTA JASMANI
ANAK, AGAR DAPAT MEMAJUKAN KESEMPURNAAN HIDUP DAN
MENGHIDUPKAN ANAK YANG SELARAS DENGAN ALAM DAN
MASYARAKATNYA. PENDIDIKAN BERARTI DAYA UPAYA UNTUK MEMAJUKAN
BERTUMBUHNYA BUDI PEKERTI (KEKUATAN KARAKTER DAN BATIN),
PIKIRAN (INTELLECT) DAN TUBUH ANAK. KI HAJAR DEWANTARA
MENANAMKAN KONSEP PENDIDIKAN YANG UTUH YAKNI ING NGARSO SUNG
TULODO, ING MADYO MANGUN KARSO, TUT WURI HANDAYANI.
MAKSUDNYA PENDIDIKAN PADA HAKIKATNYA MAMPU MENJADI TELADAN,
MENJAGA KESEIMBANGAN DAN MENDORONG SERTA MEMOTIVASI PESERTA
DIDIK, SEHINGGA DAPAT MEMAJUKAN KESEMPURNAAN HIDUPNYA.
Kerangka pemikiran KHD
Dari cuplikan video tentang Kerangka berfikir Ki hajar Dewantara
(KHD) dimana filosofi pendiidikan yang beliau angkat adalah
menghamba pada siswa dimana siswa diharapkan dapat belajar
dengan meningkatkan daya imajinatif dan kreatif tanpa ada
Batasan tanpa mengurangi nilai budi pekerti yang harus dimiliki
oleh siswa dengan demikian seorang pendidik haruslah menjadi
sosok guru profesional yang ideal spt KHD, maka guru harus
selalu melakukan perubahan diri kepada yang lebih baik, guru
harus menempatkan diri sebagai among atau pembimbing,
penasehat, pendidik, pengajar, pemberi motivasi, rendah hati,
penuntun, tegas dan terhormat. Disamping itu juga guru harus
ikhlas dalam mendidik siswa dan mampu menguasai kompetensi
keguruannya yaitu pedagogik, profesional, sosial dan kepribadian.
TERIMA KASIH

More Related Content

Similar to 1.1.a.4. Eksplorasi Konsep - Modul 1.1.pdf

lilyaayanka'imocie
lilyaayanka'imocielilyaayanka'imocie
lilyaayanka'imocielilyolanda
 
Aksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdf
Aksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdfAksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdf
Aksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdffadilatulkhotimah16
 
Post test modul 1 pmm.docx
Post test modul 1 pmm.docxPost test modul 1 pmm.docx
Post test modul 1 pmm.docxRINAWARASTUTI
 
AKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdf
AKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdfAKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdf
AKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdfHELMIPINEM
 
Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)
Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)
Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)yuanitaandriani
 
Aksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdf
Aksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdfAksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdf
Aksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdfSellyUle
 
pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...
pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...
pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...anis_mh
 
AKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptx
AKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptxAKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptx
AKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptxEdiCandra18
 
koneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdf
koneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdfkoneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdf
koneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdfRajaDavidSitindaon
 
Presentation2.pptx
Presentation2.pptxPresentation2.pptx
Presentation2.pptxIvanaLima37
 
1.1.a.7 demonstrasi kontekstual
1.1.a.7 demonstrasi kontekstual1.1.a.7 demonstrasi kontekstual
1.1.a.7 demonstrasi kontekstualrindakusmayanti
 
Tugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdf
Tugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdfTugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdf
Tugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdfMochamatKholiq1
 

Similar to 1.1.a.4. Eksplorasi Konsep - Modul 1.1.pdf (20)

lilyaayanka'imocie
lilyaayanka'imocielilyaayanka'imocie
lilyaayanka'imocie
 
Cicimel
CicimelCicimel
Cicimel
 
Intisari Pemikiran KHD.pptx
Intisari  Pemikiran KHD.pptxIntisari  Pemikiran KHD.pptx
Intisari Pemikiran KHD.pptx
 
kebiMBAan
kebiMBAankebiMBAan
kebiMBAan
 
1.1 Demostrasi Kontekstual.pptx
1.1 Demostrasi Kontekstual.pptx1.1 Demostrasi Kontekstual.pptx
1.1 Demostrasi Kontekstual.pptx
 
Aksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdf
Aksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdfAksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdf
Aksi Nyata - Menyebarkan Pemahaman Merdeka Belajar.pdf
 
Post test modul 1 pmm.docx
Post test modul 1 pmm.docxPost test modul 1 pmm.docx
Post test modul 1 pmm.docx
 
AKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdf
AKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdfAKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdf
AKSI NYATA MERDKA BELAJAR (1)_compressed.pdf
 
Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)
Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)
Aliran pendidikan (PENGANTAR PENDIDIKAN)
 
Pemuda dan sosialisasi
Pemuda dan sosialisasiPemuda dan sosialisasi
Pemuda dan sosialisasi
 
Aksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdf
Aksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdfAksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdf
Aksi Nyata Topik 1 Merdeka Belajar Selly Robbya Lestari, S.Pd.pdf
 
pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...
pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...
pendidikan yang berkarakter akan menciptakan intelektual terpelajar bukan int...
 
Ibu Ciliah.pdf
Ibu Ciliah.pdfIbu Ciliah.pdf
Ibu Ciliah.pdf
 
Pemuda & Sosialisasi
Pemuda & SosialisasiPemuda & Sosialisasi
Pemuda & Sosialisasi
 
aksi nyata.pdf
aksi nyata.pdfaksi nyata.pdf
aksi nyata.pdf
 
AKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptx
AKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptxAKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptx
AKSI NYATA EDI CANDRA 2022.pptx
 
koneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdf
koneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdfkoneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdf
koneksi antar materi 1.4.a.9 Budaya Positif# Raja David Sitindaon.pdf
 
Presentation2.pptx
Presentation2.pptxPresentation2.pptx
Presentation2.pptx
 
1.1.a.7 demonstrasi kontekstual
1.1.a.7 demonstrasi kontekstual1.1.a.7 demonstrasi kontekstual
1.1.a.7 demonstrasi kontekstual
 
Tugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdf
Tugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdfTugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdf
Tugas 1.1.a.6 Modul.1.1 Demonstrasi Kontekstual.pdf
 

Recently uploaded

MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptxErikaPutriJayantini
 
AKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptx
AKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptxAKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptx
AKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptxFipkiAdrianSarandi
 
PPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptx
PPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptxPPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptx
PPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptxiwidyastama85
 
Demokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.ppt
Demokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.pptDemokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.ppt
Demokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.pptretno12886
 
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
Mekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptx
Mekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptxMekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptx
Mekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptxEkoPoerwantoe2
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
SK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPAS
SK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPASSK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPAS
SK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPASsusilowati82
 
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.pptAnalisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.pptRahmaniaPamungkas2
 
Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]Fathan Emran
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdfAndiCoc
 
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptxAksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptxAgusSuarno2
 
Materi Penggolongan Obat Undang-Undang Kesehatan
Materi Penggolongan Obat Undang-Undang KesehatanMateri Penggolongan Obat Undang-Undang Kesehatan
Materi Penggolongan Obat Undang-Undang KesehatanTitaniaUtami
 
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
Informatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptx
Informatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptxInformatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptx
Informatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptxMateriSMPTDarulFalah
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 

Recently uploaded (20)

MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
 
AKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptx
AKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptxAKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptx
AKUNTANSI INVESTASI PD SEKURITAS UTANG.pptx
 
PPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptx
PPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptxPPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptx
PPt-Juknis-PPDB-2024 (TerbarU) kabupaten GIanyar.pptx
 
Demokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.ppt
Demokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.pptDemokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.ppt
Demokrasi dan Pendidikan Demokrasi kwn ppt.ppt
 
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Mekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptx
Mekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptxMekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptx
Mekanisme Mendengar Pada Manusia dan Hewan.pptx
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 4 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
SK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPAS
SK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPASSK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPAS
SK PANITIA PELAKSANA IHT SMPN 2 KEMPAS KECAMATAN KEMPAS
 
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.pptAnalisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
 
Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN AGAMA ISLAM & BUDI PEKERTI (PAIBP) KELAS 5.pdf
 
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptxAksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
 
Materi Penggolongan Obat Undang-Undang Kesehatan
Materi Penggolongan Obat Undang-Undang KesehatanMateri Penggolongan Obat Undang-Undang Kesehatan
Materi Penggolongan Obat Undang-Undang Kesehatan
 
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Informatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptx
Informatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptxInformatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptx
Informatika Latihan Soal Kelas Tujuh.pptx
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 

1.1.a.4. Eksplorasi Konsep - Modul 1.1.pdf

  • 1. Modul 1.1.a.4. Eksplorasi Konsep - Refleksi Diri Pemikiran Ki Hadjar Dewantara (KHD) OELH : MUHAMMAD HANDOYO
  • 2. DALAM KONGRES TAMAN SISWA PADA TAHUN 1947, BELIAU MEMPERTEGAS PEMIKIRANNYA DENGAN MENGEMUKAKAN LIMA ASAS YANG DIKENAL DENGAN PANCA DARMA. KELIMA ASAS TERSEBUT ADALAH ASAS KEMERDEKAAN, ASAS KODRAT ALAM, ASAS KEBUDAYAAN, ASAS KEBANGSAAN, DAN ASAS KEMANUSIAAN. PRINSIP DASAR YANG ADA DALAM SEKOLAH TAMAN SISWA DIKENAL SEBAGAI PATRAP TRILOKA. PRINSIP INI KEMUDIAN DIGUNAKAN SEBAGAI PEDOMAN BAGI PARA GURU. SALAH SATU KONSEP DIKENALKAN OLEH KI HAJAR DEWANTARA ADALAH MOMONG, AMONG, DAN NGEMONG YANG KEMUDIAN DIKEMBANGKAN MENJADI TIGA PRINSIP KEPEMIMPINAN DI TAMAN SISWA: ING NGARSA SUNG TULADHA, ING MADYA MANGUN KARSA, DAN TUT WURI HANDAYANI.
  • 3. Potret pendidikan Indonesia sejak zaman kolonial hingga kini bagian yang paling menarik adl disaat Pendidikan di Indonesia sudah dapat diberikan pada zaman kolonial Belanda, meskipun pada saat itu kita dibawah jajahan Belanda, tetapi minimal inilah titik balik rakyat Indonesia merdeka dari kebutaan terhadap huruf dan ilmu pengetahuan. 1.
  • 4. Potret pendidikan Indonesia sejak zaman kolonial hingga kini 2. Bertujuan unt kepentingan belanda saja spt sekolah bupati hanya mencetak pegawai negeri, sekolah bumi putra yang hanya mencetak mereka para kaum pembantu untuk menulis, membaca dan menghitung seadanya supaya membantu usaha dagang mereka
  • 5. Potret pendidikan Indonesia sejak zaman kolonial hingga kini 3. Persamaan :Sama sama memperoleh pengetahuan dan merdeka dari buta huruf meskipun hanya sebagian rakyat Indonesia yang mampu merasakan pendidikan dan Terdapat jenjang pendidikan dari dasar hingga ke sekolah menegah atas dan perguruan tinggi. Perbedaan : pada jaman kolonial pendidikan hanya dibatasi dan tujuannya hanya untuk keuntungan kolonial saja, sedangkan saat ini tujuan pendidikan Nasional adalah pendidikan yang merdeka berdasarkan Pancasila dan tanggap terhadap tuntutan perubahan zaman.
  • 6. Tanggapan Reflektif Perjalanan Pendidikan sebelum dan setelah kemerdekaan telah banyak melalui perkembangan pastinya seperti sarana dan prasarana dimana di jaman dahulu alat tulis masih terbatas, Pendidikan hanya bagi bangsawan dan etnis tertentu karena tidak adanya keadilan sosial, tetapi saat ini Pendidikan telah dijamin oleh negara dan setiap warga negara berhak mendapatkan pengajaran terutama adanya program wajib belajar 9 tahun, sarana dan prasarana belajar telah berkembang seiring perkembangan teknologi, alat tulis, buku tulis, buku bacaan dapat dengan mudah didapatkan. Jaman dulu dengan prasarana terbatas semangat siswa luar biasa namun sekarang kita lebih membutuhkan motivasi , semangat, dan disiplin ilmu untuk terus belajar.
  • 7. Kodrat Alam dan Kodrat Zaman Millennial adalah dimana ilmu pengetahuan dan teknologi berkembang dengan pesat, dengan demikian persaingan untuk menjadi yang terbaik juga semakin ketat, disinilah Pendidikan sering di salah artikan, orang tua selalu melihat kecerdasan dan kemajuan anak dari nilai padahal cerdas itu spektrumnya luas tidak hanya pandai mtk, ipa , Bahasa asing dsb. Inilah yang menyebabkan anak cenderung stress dan bertindak di luar nilai – nilai kemanusiaan. Padahal kodrat alam pada dasarnya semua anak suka belajar maka belajar yang efektif adalah belajar dengan suasana yang gembira sehingga anak dapat mengikuti perkembangan ilmu pengetahuan dan teknologi karena perkembangan generasi millennial tidak selalu buruk banyak kemajuan dan hal positif yang dapat dilihat terutama bagaimana kepercayaan diri itu di bangun.
  • 8. Budi Pekerti KITA SANGAT MENYADARI BAHWA KUALITAS PENDIDIKAN SEKOLAH SANGAT TERGANTUNG PADA PEMERINTAH, KONDISI SEKOLAH DAN TINGKAT KUALITAS GURU. ANALOG DENGAN ITU, BAHWA KUALITAS PENDIDIKAN KELUARGA JUGA DITENTUKAN OLEH KUALITAS LINGKUNGAN KELUARGA DAN KUALITAS ORANGTUA. KUALITAS LINGKUNGAN KELUARGA BISA BERBENTUK LINGKUNGAN FISIK, BISA JUGA BERBENTUK LINGKUNGAN SOSIAL. UNTUK MEMBENTUK BUDI PEKERTI PADA ANAK SEBAIKNYA ORANG TUA MEMPERLAKUKAN ANAK SEBAGAI INDIVIDU YANG BERKARAKTER, TIDAK MEMBEBANI ANAK DENGAN IMPIAN – IMPIAN ORANG TUA, SELALU MENUNJUKKAN KASIH SAYANG SEHINGGA ANAK AKAN SELALU MERASA AMAN DIMANAPUN DIA BERADA, DAN JANGAN MEMBANDINGKANNYA DENGAN TEMAN SEBAYANYA KARENA SETIAP ANAK MEMILIKI KELEBIHAN DAN KEKURANGAN MASING MASING, YANG LEBIH PENTING ADALAH ORANG TUA HARUSLAH INSTROSPEKSI DIRI , BERTANYA PADA DIRI SENDIRI AKAN SETIAP KEGAGALAN YANG MENIMPA ANAKNYA.
  • 9. Dasar-Dasar Pendidikan DARI MODUL TERSEBUT DAPAT KITA SIMPULKAN BAHWA PENDIDIKAN SEBAGAI UPAYA MEMAJUKAN BUDI PEKERTI DAN PIKIRAN SERTA JASMANI ANAK, AGAR DAPAT MEMAJUKAN KESEMPURNAAN HIDUP DAN MENGHIDUPKAN ANAK YANG SELARAS DENGAN ALAM DAN MASYARAKATNYA. PENDIDIKAN BERARTI DAYA UPAYA UNTUK MEMAJUKAN BERTUMBUHNYA BUDI PEKERTI (KEKUATAN KARAKTER DAN BATIN), PIKIRAN (INTELLECT) DAN TUBUH ANAK. KI HAJAR DEWANTARA MENANAMKAN KONSEP PENDIDIKAN YANG UTUH YAKNI ING NGARSO SUNG TULODO, ING MADYO MANGUN KARSO, TUT WURI HANDAYANI. MAKSUDNYA PENDIDIKAN PADA HAKIKATNYA MAMPU MENJADI TELADAN, MENJAGA KESEIMBANGAN DAN MENDORONG SERTA MEMOTIVASI PESERTA DIDIK, SEHINGGA DAPAT MEMAJUKAN KESEMPURNAAN HIDUPNYA.
  • 10. Kerangka pemikiran KHD Dari cuplikan video tentang Kerangka berfikir Ki hajar Dewantara (KHD) dimana filosofi pendiidikan yang beliau angkat adalah menghamba pada siswa dimana siswa diharapkan dapat belajar dengan meningkatkan daya imajinatif dan kreatif tanpa ada Batasan tanpa mengurangi nilai budi pekerti yang harus dimiliki oleh siswa dengan demikian seorang pendidik haruslah menjadi sosok guru profesional yang ideal spt KHD, maka guru harus selalu melakukan perubahan diri kepada yang lebih baik, guru harus menempatkan diri sebagai among atau pembimbing, penasehat, pendidik, pengajar, pemberi motivasi, rendah hati, penuntun, tegas dan terhormat. Disamping itu juga guru harus ikhlas dalam mendidik siswa dan mampu menguasai kompetensi keguruannya yaitu pedagogik, profesional, sosial dan kepribadian.