Download luận văn thạc sĩ ngành quản trị kinh doanh với đề tài: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú giai đoạn 2013 - 2018, cho các bạn tham khảo

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM
---------------
NGUYỄN THANH BÌNH
GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CAO SU
ĐỒNG PHÚ GIAI ĐOẠN 2013 - 2018
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành : QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số ngành : 60340102
TP. HCM, tháng 01 năm 2014

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM
---------------
NGUYỄN THANH BÌNH
GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CAO SU
ĐỒNG PHÚ GIAI ĐOẠN 2013 - 2018
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành : QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số ngành : 60340102
HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐẶNG NGỌC ĐẠI
TP. HCM, tháng 01 năm 2014

3. CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Ngọc Đại
Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM
ngày … tháng … năm …
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
TT Họ và tên Chức danh Hội đồng
1 TS. Nguyễn Ngọc Dương Chủ tịch
2 TS. Lê Văn Trọng Phản biện 1
3 TS. Trần Anh Dũng Phản biện 2
4 PGS. TS. Phước Minh Hiệp Ủy viên
5 TS. Lê Kinh Vĩnh Ủy viên, Thư ký
Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn sau khi Luận văn đã
được sửa chữa (nếu có).
Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn

4. TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM
PHÒNG QLKH – ĐTSĐH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TP. HCM, ngày..… tháng….. năm 20..…
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ
Họ tên học viên: ..........................................................................Giới tính: .........................
Ngày, tháng, năm sinh: ................................................................Nơi sinh: .........................
Chuyên ngành: .............................................................................MSHV: ...........................
I- Tên đề tài:
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
II- Nhiệm vụ và nội dung:
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
III- Ngày giao nhiệm vụ: .....................................................................................................
IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: ........................................................................................
V- Cán bộ hướng dẫn: ........................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
(Họ tênvà chữ ký) (Họ tênvà chữ ký)

5. i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu và thực hiện của riêng tôi
dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Đặng Ngọc Đại. Các số liệu và kết quả nghiên
cứu sử dụng trong Luận văn này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong
bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Học viên thực hiện
Nguyễn Thanh Bình

6. ii
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian học tập nghiên cứu và viết luận văn Thạc sĩ, tôi đã nhận
được sự giúp đỡ nhiệt tình của Quý Thầy, Cô Trường Đại học Công nghệ Tp.HCM,
nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân.
Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Đặng Ngọc Đại đã dành nhiều thời
gian hướng dẫn nghiên cứu và tận tình giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu cùng Quý Thầy, Cô
Trường Đại học Công nghệ TP.HCM đã tận tình dạy bảo cho tôi trong suốt thời
gian học tập tại trường.
Xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của Ban lãnh đạo, các đồng nghiệp làm
việc tại Công ty Cổ phần cao su Đồng Phú, các đơn vị thành viên Công ty, các
doanh nghiệp cao su trên địa bàn đã sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ kiến thức và đóng góp
ý kiến giúp tôi có cái nhìn xác thực, khách quan hơn để thực hiện Luận văn.
Xin chân thành cảm ơn gia đình và các bạn học viên khóa cao học đã cùng
tôi chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn bằng tất cả sự nhiệt
huyết của mình, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận
được những đóng góp quý báu của Quý Thầy, Cô cùng các bạn.
Xin chân thành cảm ơn.
Tác giả luận văn
Nguyễn Thanh Bình

7. iii
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về cạnh tranh, năng lực cạnh
tranh và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Dựa trên những cơ sở lý thuyết, tác
giả phân tích, đánh giá các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến doanh nghiệp để rút ra
những cơ hội cần tận dụng và những nguy cơ, thách thức phải đối diện. Bên cạnh
đó, Luận văn cũng phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Đồng Phú
hiện nay, từ đó rút ra những điểm mạnh cần phát huy và những điểm yếu cần khắc
phục.
Trên cơ sở điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ, Luận văn đã xây dựng
được giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, tạo lợi thế cạnh
tranh so với các doanh nghiệp cùng ngành. Đồng thời, Luận văn cũng đề xuất một
số kiến nghị với các Bộ, Ngành cũng như Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam
để tạo điều kiện thuận lợi cho ngành cao su nói chung và Công ty Đồng Phú nói
riêng phát triển bền vững.

8. iv
ABSTRACT
Dissertation research focuses on the theoretical basis of competition,
competitiveness and competitive advantage of enterprises. Based on the theoretical
basis, the authors analyze and evaluate external factors affecting the businesses
drawn to the need to take advantage of opportunities and the risks and challenges
faced. In addition, the thesis also analyzes the competitive situation of Dong Phu
Company, from which to draw should promote strengths and weaknesses to
overcome.
On the basis of the strengths, weaknesses, opportunities and risks, Thesis
has developed solutions to improve the competitiveness of businesses, creating a
competitive advantage compared to peers. At the same time, the thesis also
proposes a number of recommendations to the ministries and departments as well as
Vietnam Rubber Group to create favorable conditions for the rubber industry and
Dong Phu company sustainable development.

9. v
MỤC LỤC
Lời cam đoan...............................................................................................................i
Lời cảm ơn...................................................................................................................ii
Tóm tắt luận văn........................................................................................................iii
Mục lục ........................................................................................................................v
Danh mục các từ viết tắt ..........................................................................................viii
Danh mục các bảng....................................................................................................ix
Danh mục các hình....................................................................................................x
Lời mở đầu ..................................................................................................................1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.....................3
1.1. Khái niệm ............................................................................................................3
1.1.1. Khái niệm cạnh tranh................................................................................3
1.1.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh................................................................4
1.1.3. Khái niệm lợi thế cạnh tranh....................................................................8
1.2. Vai trò của nâng cao năng lực cạnh tranh....................................................9
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng và tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh ............10
1.3.1. Các yếu tố môi trường vĩ mô...................................................................10
1.3.2. Các yếu tố môi trường vi mô...................................................................12
1.3.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh .............................................14
1.4. Tổng quan về ngành cao su Việt Nam ...........................................................17
1.4.1. Giới thiệu cây cao su và sản phẩm mủ cao su.......................................17
1.4.2. Vị thế ngành cao su thiên nhiên Việt Nam ............................................18
1.4.3. Tình hình sản xuất cao su Việt Nam những năm qua...........................20
1.4.4. Tình hình xuất khẩu cao su Việt Nam....................................................21
Tóm tắt chương 1 ......................................................................................................23
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG
TY CỔ PHẦN CAO SU ĐỒNG PHÚ GIAI ĐOẠN 2009 - 2012....................24
2.1. Giới thiệu về Công ty Đồng Phú.....................................................................24
2.2. Phân tích tác động của yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến năng lực

10. vi
cạnh tranh của Công ty Đồng Phú .......................................................................28
2.2.1. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường vĩ mô ............................................28
2.2.1.1. Yếu tố kinh tế.......................................................................................29
2.2.1.2. Yếu tố văn hóa – xã hội......................................................................31
2.2.1.3. Yếu tố chính trị - luật pháp .................................................................32
2.2.1.4. Yếu tố công nghệ .................................................................................33
2.2.1.5. Yếu tố tự nhiên.....................................................................................34
2.2.2. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường vi mô ............................................35
2.2.2.1. Sản phẩm thay thế ...............................................................................35
2.2.2.2. Nhà cung cấp........................................................................................36
2.2.2.3. Đối thủ cạnh tranh................................................................................37
2.2.2.4. Khách hàng ...........................................................................................38
Kết luận: Cơ hội, nguy cơ........................................................................................40
2.3. Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Đồng Phú..........41
2.3.1. Phân tích tình hình SXKD của Công ty.....................................................41
2.3.2. Thị phần của Công ty Đồng Phú.................................................................43
2.3.3. Nguồn lực tài chính.......................................................................................45
2.3.4. Thương hiệu của Công ty Đồng Phú.........................................................48
2.3.5. Tổ chức và quản lý .......................................................................................50
2.3.6. Quản trị nguồn nhân lực ..............................................................................51
2.3.7. Ứng dụng công nghệ.....................................................................................53
2.3.8. Khả năng nghiên cứu và phát triển (R&D)................................................55
2.3.9. Nguồn nguyên liệu đầu vào..........................................................................55
2.3.10. Sản xuất và chế biến...................................................................................58
2.3.11. Hoạt động bán hàng và marketing.............................................................63
2.3.12. Dịch vụ, khả năng đáp ứng yêu cầu khách hàng .....................................69
2.3.13. Ma trận hình ảnh cạnh tranh ......................................................................69
Kết luận: Điểm mạnh, điểm yếu.............................................................................73
Tóm tắt Chương 2 .....................................................................................................74

11. vii
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CAO SU ĐỒNG PHÚ GIAI ĐOẠN 2013 -
2018...............................................................................................................................75
3.1. Định hướng phát triển của Ngành cao su và Công ty Đồng Phú ............75
3.1.1. Định hướng phát triển của Ngành cao su Việt Nam.................................75
3.1.2. Định hướng phát triển của Tập đoàn CN cao su Việt Nam .....................75
3.1.3. Định hướng phát triển của Công ty Đồng Phú..........................................76
3.2. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Đồng Phú...........78
3.2.1. Giải pháp về nguồn nguyên liệu đầu vào ...................................................78
3.2.2. Giải pháp về công nghệ ................................................................................80
3.2.3. Giải pháp về nguồn nhân lực.......................................................................82
3.2.4. Giải pháp về tài chính...................................................................................85
3.2.5. Giải pháp về hoạt động sản xuất kinh doanh.............................................86
3.2.6. Giải pháp về phát triển thị trường...............................................................89
3.2.7. Giải pháp về Maketing..................................................................................90
3.3. Kiến nghị ..............................................................................................................93
3.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước ........................................................................93
3.3.2. Kiến nghị đối với Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam.....................95
3.3.3. Kiến nghị đối với Công ty Đồng Phú.........................................................96
Tóm tắt Chương 3 .....................................................................................................97
KẾT LUẬN..................................................................................................................98
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................99
PHỤ LỤC

12. viii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Nội dung
AFTA Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương
ANRPC Hiệp hội các quốc gia sản xuất cao su thiên nhiên
APEC Khu vực mậu dịch tự do ASEAN
ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
CN Công nghiệp
CP Cổ phần
CTCP Công ty cổ phần
CV Độ nhớt ổn định
DORUCO Viết tắt của Công ty Cổ phần cao su Đồng Phú
DPR Mã giao dịch chứng khoán của Công ty CP cao su Đồng Phú
DRC Hàm lượng mủ cao su quy khô
GDP Tổng sản phẩm quốc dân
IMF Quỹ tiền tệ quốc tế
IRSG Tổ chức nghiên cứu cao su quốc tế
NSLĐ Năng suất lao động
RRIV Viện nghiên cứu cao su Việt Nam
SICOM Thị trường thương mại Singapore
SVR Cao su tiêu chuẩn Việt Nam
SXKD Sản xuất kinh doanh
UBND Uỷ ban nhân dân
VRA Hiệp hội cao su Việt Nam
VRG Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam
WTO Tổ chức thương mại thế giới

13. ix
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số bảng Tên bảng Trang
Bảng 1.1 Số liệu thống kê của các nước tính đến năm 2012 19
Bảng 1.2
Diện tích, sản lượng và năng suất cây cao su Việt Nam năm
2006 - 2012
20
Bảng 1.3
Một số thị trường xuất khẩu cao su lớn của Việt Nam năm
2012
22
Bảng 2.1 Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) của Công ty 39
Bảng 2.2 Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty từ 2009 đến 2012 41
Bảng 2.3
Doanh thu VRG và một số công ty cao su trên địa bàn Bình
Phước
44
Bảng 2.4 Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2009 - 2012 46
Bảng 2.5 Một số chỉ tiêu tài chính của Công ty 46
Bảng 2.6 Cơ cấu nguồn nhân lực Công ty năm 2012 51
Bảng 2.7 Diện tích và năng suất vườn cây 56
Bảng 2.8 Cơ cấu diện tích cao su năm 2012 59
Bảng 2.9 Thị trường xuất khẩu mủ cao su của Công ty năm 2012 65
Bảng 2.10 Sản lượng tiêu thụ mủ cao su của Công ty năm 2009 - 2012 66
Bảng 2.11
Ma trận hình ảnh cạnh tranh Công ty Đồng Phú so với các
đối thủ cạnh tranh
71
Bảng 2.12 Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE) của Công ty 72

14. x
DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hình Tên hình Trang
Hình 1.1
Sơ đồ các yếu tố thể hiện năng lực cạnh tranh của doanh
nghiệp
8
Hình 1.2 Sơ đồ mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael E.Porter 14
Hình 1.3 Diện tích trồng cây cao su theo vùng miền đến năm 2012 21
Hình 2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Công ty CP cao su Đồng Phú 27
Hình 2.2 Biểu đồ thị phần của Công ty Đồng Phú so với VRG 43
Hình 2.3 Biểu đồ doanh thu Công ty Đồng Phú và đối thủ 44
Hình 2.4 Biểu đồ tăng trưởng vốn chủ sở hữu từ năm 2009 - 2012 45
Hình 2.5 Biểu đồ cơ cấu lao động năm 2012 51
Hình 2.6 Thu hoạch và thu mua mủ cao su 56
Hình 2.7 Cơ cấu sản phẩm cao su năm 2012 58
Hình 2.8 Một số sản phẩm từ mủ cao su 61
Hình 2.9 Sơ đồ quy trình công nghệ chế biến mủ cốm và mủ ly tâm 62

15. LỜI MỞ ĐẦU
1. Ý nghĩa của đề tài
Cao su là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta, với vị
thế là quốc gia xuất khẩu cao su lớn thứ tư thế giới, trong bối cảnh hội nhập hiện
nay trước những biến động của thị trường thế giới mặt hàng này không tránh khỏi
những tác động từ nhiều phía. Thách thức to lớn đối với các doanh nghiệp cao su đó
là: làm sao sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất và có sức cạnh tranh cao so
với các đối thủ cạnh tranh. Điều này đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải tự xây dựng cho
mình một chiến lược kinh doanh có hiệu quả, đánh giá đúng cung cầu của thị
trường, xác định được các nguồn lực tự có để đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất kinh
doanh đúng hướng, nhằm nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của mình so với các
đối thủ cạnh tranh.
Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú là một doanh nghiệp sản xuất kinh
doanh trong ngành cao su có quy mô trung bình, hiệu quả sản xuất kinh doanh chưa
cao, thị trường tiêu thụ chưa được mở rộng, các nguồn lực bên trong chưa được
phát huy có hiệu quả nên sức cạnh tranh của Công ty so với các công ty cùng ngành
chưa đủ mạnh. Do đó, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài “Giải pháp nâng cao năng
lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú giai đoạn 2013 - 2018”
nhằm giúp doanh nghiệp khai thác được lợi thế riêng của mình, từ đó có thể cạnh
tranh với các doanh nghiệp khác trong nước.
2. Mục tiêu của đề tài
- Hệ thống hóa các lý thuyết và khả năng cạnh tranh, năng lực cạnh tranh và
đưa ra các yếu tố hình thành nên lợi thế cạnh tranh trong ngành cao su.
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và thực trạng năng
lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú.
- Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần
Cao su Đồng Phú.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đề tài nghiên cứu các nhân tố tác động đến năng lực cạnh tranh, các chỉ

16. tiêu cấu thành năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú. Trên cơ
sở những nét khái quát, thực trạng sản xuất kinh doanh, phân tích thực trạng năng
lực cạnh tranh và đưa ra những đánh giá về năng lực cạnh tranh của Công ty. Từ đó
đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Đồng Phú.
4. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, trong đó chủ yếu
là phương pháp thu thập, thống kê, tổng hợp, so sánh để xử lý số liệu thu thập được
Trao đổi, lấy ý kiến chuyên gia về các yếu tố ảnh hưởng, các chỉ tiêu cấu
thành năng lực cạnh tranh và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty
Cổ phần Cao su Đồng Phú.
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được trình bày gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu
Chương 2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty CP Cao su Đồng Phú
Chương 3. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty CP Cao su
Đồng Phú

17. CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Khái niệm
1.1.1. Khái niệm cạnh tranh
Cạnh tranh là thuộc tính cơ bản và là động lực của nền kinh tế thị trường, do
nhiều cách tiếp cận khác nhau nên các nhà kinh tế có những quan niệm khác nhau
về cạnh tranh.
Cạnh tranh là sự ganh đua, sự đấu tranh gay gắt giữa các nhà tư bản nhằm
giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu thụ hàng hóa để thu được
lợi nhuận siêu ngạch. Cạnh tranh được xem là sự lấn áp, chèn ép lẫn nhau để tồn tại.
Do vậy cạnh tranh là sự ganh đua, là cuộc đấu tranh gay gắt, quyết liệt giữa các chủ
thể kinh doanh với nhau trên cùng một thị trường hàng hoá cụ thể nào đó nhằm
chiếm lĩnh khách hàng và thị trường, thông qua đó tiêu thụ được nhiều hàng hoá và
thu được lợi nhuận cao.
Theo nhà kinh tế học ở Mỹ P.A.Samuelson và W.D.Nordhaus: Cạnh tranh là
sự kình địch giữa các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau để giành khách hàng hoặc
thị trường. Hai tác giả này cho cạnh tranh đồng nghĩa với cạnh tranh hoàn hảo
[NXB Giao thông Vận tải (2002), Hà Nội]. Các tác giả Mỹ khác là D.Begg,
S.Fischer, R.Dornbusch cũng cho rằng cạnh tranh là cạnh tranh hoàn hảo, các tác
giả này viết: Một ngành cạnh tranh hoàn hảo, là ngành trong đó mọi người đều tin
rằng hành động của họ không gây ảnh hưởng tới giá cả thị trường, phải có nhiều
người bán và nhiều người mua.
Các tác giả trong cuốn: Các vấn đề pháp lý về thể chế và chính sách cạnh
tranh và kiểm soát độc quyền kinh doanh thuộc dự án VIE/97/016 cho rằng: Cạnh
tranh có thể hiểu là sự ganh đua giữa các doanh nghiệp trong việc giành một số
nhân tố sản xuất hoặc khách hàng nhằm nâng cao vị thế của mình trên thị trường, để
đạt được một mục tiêu kinh doanh cụ thể như lợi nhuận, doanh số, thị phần. Cạnh
tranh trong một môi trường như vậy đồng nghĩa với ganh đua (D.Begg, S.Fischer,
R.Dornbusch, 1992).

18. Cạnh tranh là sự đấu tranh giữa các chủ thể sản xuất kinh doanh nhằm giành
lấy những điều kiện thuận lợi nhất trong sản xuất ra sản phẩm, trong tiêu thụ hàng
hoá, trong hoạt động dịch vụ để đảm bảo thực hiện lợi ích tốt nhất của mình.
Cạnh tranh giữa các đối thủ hiện tại cũng giống như là ganh đua vị trí, sử
dụng những chiến thuật như cạnh tranh về giá, chiến tranh quảng cáo, giới thiệu sản
phẩm và tăng cường dịch vụ khách hàng hoặc bảo hành. Cạnh tranh xảy ra bởi vì
các đối thủ cảm thấy áp lực hoặc là nhìn thấy cơ hội cải thiện vị trí. Cạnh tranh
trong một số ngành được đặc trưng bởi những cụm từ như “chiến tranh”, “cay
đắng”, “cắt cổ” trong khi ở những ngành khác cạnh tranh lại diễn ra lịch sự hay ôn
hòa. Cường độ cạnh tranh là kết quả của nhiều yếu tố cơ cấu tương tác với nhau
(Michael E Porter, 1980).
Cạnh tranh là một đặc tính tất yếu của nền kinh tế thị trường, là một cuộc đua
không dứt. Cạnh tranh có thể đưa lại lợi ích cho người này và thiệt hại cho người
khác nhưng xét dưới góc độ toàn xã hội, cạnh tranh luôn có tác động tích cực như
sản phẩm tốt hơn, giá rẻ hơn, dịch vụ tốt hơn,... Cạnh tranh còn giúp thị trường hoạt
động có hiệu quả nhờ việc phân bổ hợp lý các nguồn lực có hạn. Đây cũng chính là
động lực cho sự phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, cạnh tranh cũng có những
biểu hiện tiêu cực như cạnh tranh thiếu sự kiểm soát, cạnh tranh không lành mạnh
dẫn đến sự phát triển sản xuất tràn lan, lộn xộn, tình trạng “cá lớn nuốt cá bé”, gây
khủng hoảng thừa, thất nghiệp và làm thiệt hại quyền lợi người tiêu dùng.
Như vậy, khái niệm cạnh tranh có thể hiểu như sau: Cạnh tranh là quan hệ
kinh tế mà ở đó các chủ thể kinh tế ganh đua tìm mọi biện pháp, cả nghệ thuật lẫn
thủ đoạn để đạt mục tiêu kinh tế của mình, thông thường là chiếm lĩnh thị trường,
giành lấy khách hàng cũng như các điều kiện sản xuất, thị trường có lợi nhất. Mục
đích cuối cùng của các chủ thể kinh tế trong quá trình cạnh tranh là tối đa hóa lợi
ích. Đối với người sản xuất kinh doanh là lợi nhuận, đối với người tiêu dùng là lợi
ích tiêu dùng và sự tiện lợi.
1.1.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh
Khái niệm về năng lực cạnh tranh được nêu ra lần đầu tiên ở Mỹ vào đầu

19. những năm 1980 của Aldington Report: Doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh là
doanh nghiệp có thể sản xuất sản phẩm và dịch vụ với chất lượng vượt trội và giá cả
thấp hơn các đối thủ cạnh tranh trong nước và quốc tế. Năng lực cạnh tranh của
doanh nghiệp đồng nghĩa với việc đạt được lợi ích lâu dài của doanh nghiệp và khả
năng bảo đảm thu nhập cho người lao động và chủ doanh nghiệp
Theo từ điển thuật ngữ chính sách thương mại (2003): Năng lực cạnh tranh là
năng lực của một doanh nghiệp, hoặc một ngành, thậm chí một quốc gia không bị
doanh nghiệp khác, ngành khác, nước khác đánh bại về năng lực kinh tế.
Theo Fafchamps (1995): Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là khả năng
doanh nghiệp đó có thể sản xuất ra sản phẩm với chi phí biến đổi trung bình thấp
hơn giá của nó trên thị trường, nghĩa là doanh nghiệp nào sản xuất ra sản phẩm có
chất lượng tương tự như sản phẩm của doanh nghiệp khác, nhưng với chi phí thấp
hơn thì có khả năng cạnh tranh cao.
Theo Markasen (1992): Một nhà sản xuất là cạnh tranh nếu như nó có một
mức chi phí đơn vị trung bình bằng hoặc thấp hơn chi phí do đơn vị của các nhà
cạnh tranh quốc tế.
Năng lực cạnh tranh của một doanh nghiệp trong một lĩnh vực được xác
định bằng những thế mạnh mà doanh nghiệp có hoặc huy động được để có thể cạnh
tranh thắng lợi.
Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thể hiện ở khả năng tạo dựng, duy
trì, sử dụng và sáng tạo mới các lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, nhằm đáp ứng
tốt hơn nhu cầu khách hàng và đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp trong môi
trường cạnh tranh trong nước và quốc tế. Quan niệm này cho thấy doanh nghiệp nào
có khả năng duy trì và sáng tạo liên tục các lợi thế cạnh tranh, doanh nghiệp đó sẽ
luôn đi trước các đối thủ và giành phần thắng trong cạnh tranh để đạt được mục
đích là duy trì và mở rộng thị trường, gia tăng lợi nhuận.
Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là khả năng duy trì và nâng cao lợi
thế cạnh tranh trong việc tiêu thụ sản phẩm, mở rộng mạng lưới tiêu thụ, thu hút và
sử dụng có hiệu quả các yếu tố sản xuất nhằm đạt lợi ích kinh tế cao và bền vững.

20. Quan niệm này đã phần nào bao quát được mục đích và chiến lược trong quá trình
hình thành và phát triển của doanh nghiệp.
Như vậy, năng lực cạnh tranh được xem xét ở ba cấp độ khác nhau: năng
lực cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ; năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp;
năng lực cạnh tranh của quốc gia:
Năng lực cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ: được phản ánh qua các tiêu
chí: giá cả, chất lượng, mẫu mã, kiểu dáng, sự độc đáo, quen dùng và phù hợp với
thị hiếu người tiêu dùng. Một hàng hóa, dịch vụ được coi là có sức cạnh tranh cao
khi chúng có chất lượng vượt trội so với các hàng hóa cùng loại, cùng một mặt bằng
giá hoặc có chất lượng vượt trội độc đáo riêng. Nói cách khác, bí quyết tạo nên chất
lượng riêng của sản phẩm luôn tạo cho sản phẩm, dịch vụ có khách hàng ưa chuộng
riêng và do đó chiếm được sự “độc quyền lành mạnh” ở một nước nhất định. Ngược
lại tiêu chí giá cả của hàng hóa ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của sản phẩm chủ yếu
là do chi phí sản xuất quyết định. Nếu mặt bằng chất lượng như nhau thì chỉ có
doanh nghiệp quản lý tốt, sử dụng công nghệ tiên tiến, lao động có tay nghề cao, thì
mới có thể làm giảm chi phí sản xuất trên đơn vị sản phẩm, từ đó kéo giá giảm làm
cho sản phẩm có sức cạnh tranh. Ngoài ra, hình thức nhãn mác hấp dẫn, hợp thị
hiếu, quy cách sản phẩm thuận tiện cho tiêu dùng cũng làm gia tăng sức cạnh tranh
của sản phẩm. Tuy nhiên, do sự chi phối bởi lợi nhuận thu về từ sản xuất và bán
hàng hóa dịch vụ, cho nên chủ hàng hóa có thể coi chất lượng và chi phí chỉ là
phương tiện để họ đạt tới giá trị thặng dư, nên nếu không có sự kiểm tra, giám sát
của người tiêu dùng và sự bảo hộ của Nhà nước cho các quyền sở hữu thành quả lao
động, hoặc tài năng dưới hình thức quyền sở hữu nhãn mác, bằng phát minh sáng
chế,... thì trong thời đại khoa học tiên tiến hiện nay, các chủ thể kinh tế có thể cạnh
tranh không chính đáng bằng cách ăn cắp công nghệ, sao chép “nhái” mẫu mã của
người khác, làm cho người kinh doanh chính đáng bị thiệt hoặc không khuyến khích
họ đầu tư cho nghiên cứu, phát minh sáng chế. Như vậy, khi nghiên cứu sức cạnh
tranh của hàng hóa, dịch vụ thì ta phải đặt chúng trong môi trường vĩ mô.
Theo Michael Porter (1985): chi phí và sự sẵn có của các yếu tố sản xuất

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 51830
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562