Để xem full tài liệu Xin vui long liên hệ page để được hỗ trợ : https://www.facebook.com/thuvienluanvan01 HOẶC https://www.facebook.com/garmentspace/ https://www.facebook.com/thuvienluanvan01 https://www.facebook.com/thuvienluanvan01 tai lieu tong hop, thu vien luan van, luan van tong hop, do an chuyen nganh

1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
–––––––––––––––––––––––
VŨ LINH TRANG
ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ XỬ LÝ BAO BÌ HÓA CHẤT
BẢO VỆ THƯC VẬT TẠI XÃ TỨC TRANH, HUYỆN PHÚ LƯƠNG,
TỈNH THÁI NGUYÊN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành/ngành : Khoa học môi trường
Khoa : Môi trường
Khóa học : 2014 - 2018
THÁI NGUYÊN – 2018

2. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
–––––––––––––––––––––––
VŨ LINH TRANG
ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ XỬ LÝ BAO BÌ HÓA CHẤT
BẢO VỆ THƯC VẬT TẠI XÃ TỨC TRANH, HUYỆN PHÚ LƯƠNG,
TỈNH THÁI NGUYÊN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành/ngành : Khoa học môi trường
Khoa : Môi trường
Khóa học : 2014 - 2018
Giảng viên hướng dẫn : ThS. Dương Thị Minh Hòa
THÁI NGUYÊN - 2018

3. i
LỜI CẢM ƠN
Thực tập là thời gian quan trọng nhất của sinh viên các trường Đại học,
Cao đẳng nói chung và trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên nói riêng. Để
từ đó giúp sinh viên hệ thống hóa lại kiến thức đã học, kiểm nghiệm lại chúng
trong thực tế, nâng cao kiên thức nhằm phục vụ chuyên môn sau này.
Để hoàn thành tốt được đề tài tốt nghiệp, tôi xin cảm ơn toàn thể các
thầy cô, cán bộ khoa Môi Trường, trường Đại Học Nông lâm - Thái Nguyên.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo cùng cán bộ Chi Cục Bảo vệ
môi trường tỉnh Thái Nguyên, bạn bè và những người thân trong gia đình đã
động viên khuyến khích và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập cũng như
hoàn thành đề tài này.
Đặc biệt tôi xin cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của ThS. Dương Thị
Minh Hòa trong suốt quá trình thực tập vừa qua.
Trong quá trình thực hiện đề tài, mặc dù đã có những cố gắng nhưng do
thời gian và năng lực còn hạn chế nên đề tài của tôi không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô
để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Sinh viên
Vũ Linh Trang

4. ii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Bảng phân loại độ độc của thuốc trừ dịch hại (theo quy định của
WHO)................................................................................................................ 6
Bảng 2.2. Bảng phân loại thuốc BVTV theo mức độ bền vững ....................... 7
Bảng 2.3. Dạng thuốc BVTV............................................................................ 8
Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng hóa chất BVTV tại xã Tức Tranh ...................30
Bảng 4.2. Cách sử dụng hóa chất BVTV của người dân xã Tức Tranh .........31
Bảng 4.3. Các loại thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng ở xã Tức Tranh.......32
Bảng 4.4. Tình hình sử dụng đồ bảo hộ khi dùng hóa chất BVTV ................34
của các hộ dân .................................................................................................34
Bảng 4.5. Cách xử lý bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng của các hộ dân...37
Bảng 4.6. Kết quả phân tích nhóm Clo hữu cơ trong môi trường nước
mặt xã Tức Tranh ...........................................................................................38
Bảng 4.7. Kết quả phân tích nhóm Clo hữu cơ trong môi trường đất xã Tức
Tranh............................................................................................................... 39

5. iii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1. Bản đồ thể hiện vị trí xã Tức Tranh.............................................26
Hình 4.2. Hình ảnh chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV trên cánh đồng của
xã Tức Tranh................................................................................................35
Hình 4.3. Nhà lưu chứa và bể thu gom bao bì hóa chất bảo vệ thực vật.....36

6. iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Kí hiệu Viết đầy đủ
BVTV Bảo vệ thực vật
BNNPTNT Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn
CT - UBND Chỉ thị của Ủy ban Nhân dân tỉnh
HCBVTV Hóa chất bảo vệ thực vật
KHCN Khoa học công nghệ
NĐ - CP Nghị định Chính phủ
QH13 Quốc hội khóa 13
QĐ - UBND Quyết định của Uỷ ban Nhân dân tỉnh
QĐ – TTg Quyết định của Thủ tướng Chính phủ
TT Thông tư
TT - BTNMT Thông tư của Bộ Tài nguyên Môi trường
TTLT - BTC Thông tư liên tịch của Bộ Tài chính

7. v
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................i
DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ii
DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................iv
MỤC LỤC......................................................................................................... v
Phần 1............................................................................................................... 1
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề .............................................................................................. 1
1.2. Mục tiêu đề tài....................................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu chung ................................................................................ 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................. 2
1.3. Ý nghĩa đề tài......................................................................................... 2
1.3.1. Ý nghĩa trong khoa học .................................................................. 2
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn................................................................... 2
Phần 2............................................................................................................... 4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU.................................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học ...................................................................................... 4
2.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài ................................................................... 4
2.1.1.1. Các khái niệm liên quan......................................................................4
2.1.1.2. Phân loại hóa chất bảo vệ thực vật.....................................................5
2.1.1.3. Các dạng thuốc BVTV………………………………………………………8
2.1.1.4. Ảnh hưởng của thuốc BTVT tới con người và môi trường…………….8
2.1.2. Cơ sở pháp lý của đề tài.................................................................18
2.2. Tình hình quản lý chất thải chứa hoá chất bảo vệ thực vật tại địa
phương ........................................................................................................19

8. vi
2.2.1. Sơ lược về công tác thu gom chất thải bỏ chứa hoá chất BVTV tại
địa phương ...............................................................................................19
2.2.2. Hiện trạng xử lý.............................................................................20
2.3. Công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV trong nước và trên thế
giới ............................................................................................................21
2.3.1. Công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV trên thế giới ..............21
2.3.2. Công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV ở Việt Nam ...............22
Phần 3.............................................................................................................24
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..........24
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................24
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu....................................................................24
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................24
3.2. Địa điểm và thời gian tiên hành.........................................................24
3.3. Nội dung nghiên cứu...........................................................................24
3.4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................24
3.4.1. Phương pháp kế thừa ....................................................................24
3.4.2. Phương pháp khảo sát thực địa....................................................25
3.4.3. Phương pháp điều tra phỏng vấn .................................................25
3.4.4. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu........................................25
Phần 4.............................................................................................................26
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ...........................................26
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Tức Tranh ..........................26
4.1.1. Điều kiện tự nhiên .........................................................................26
4.1.1.1. Vị trí địa lý..........................................................................................26
4.1.1.2. Địa hình tự nhiên................................................................................27
4.1.1.3. Khí hậu...............................................................................................27
4.1.1.4. Lượng mưa.........................................................................................27

9. vii
4.1.1.5. Thủy văn.............................................................................................28
4.1.1.6. Tài nguyên..........................................................................................28
4.1.2. Điều kiện về kinh tế - xã hội..........................................................28
4.1.2.1. Điều kiện về kinh tế............................................................................28
4.1.2.2. Điều kiện về xã hội.............................................................................29
4.2. Tình hình sử dụng hoá chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp tại
xã Tức Tranh, huyện Phú Lương.............................................................30
4.3. Hiện trạng công tác thu gom, xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thực vật
tại xã Tức Tranh, huyện Phú Lương .......................................................34
4.3.1. Khối lượng bao bì hóa chất BVTV tại xã Tức Tranh..................34
4.3.2. Hiện trạng về công tác thu gom, xử lý bao bì hóa chất BVTV tại
xã Tức Tranh ...........................................................................................35
4.4. Hiện trạng môi trường nước và đất tại xã Tức Tranh....................38
4.5. Đánh giá chung và đề xuất một số giải pháp quản lý, xử lý chất thải
bỏ chứa hóa chất bảo vệ thực vật tại xã Tức Tranh...............................39
4.5.1. Những mặt đạt được trong công tác quản lý chất thải bỏ chứa
hóa chất BVTV.........................................................................................39
4.5.2. Những vấn đề còn tồn tại trong công tác quản lý chất thải bỏ
chứa hóa chất BVTV ...............................................................................40
4.5.3. Đề xuất một số giải pháp quản lý, xử lý chất thải bỏ chứa hóa
chất bảo vệ thực vật phù hợp...................................................................41
Phần 5.............................................................................................................43
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................43
5.1. Kết luận................................................................................................43
5.2. Kiến nghị..............................................................................................43
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................45

10. 1
Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Hóa chất bảo vệ thực vật là tên gọi chung để chỉ các loại hóa chất dùng
trong nông nghiệp nhằm diệt sâu, bệnh, cỏ dại, các côn trùng gây hại và động
vật gậm nhấm để bảo vệ cây trồng, các kho lương thực hàng hóa… Bên cạnh
những lợi ích mà thuốc bảo vệ thực vật đem lại cho ngành nông nghiệp thì
những ảnh hưởng của nó đến sức khỏe con người, môi trường cũng là một
vấn đề cấp bách.
Ngoài mặt tích cực là tiêu diệt các sinh vật gây hại mùa màng, thuốc
bảo vệ thực vật còn gây nhiều hậu quả nghiêm trọng như: phá vỡ cân bằng hệ
sinh thái đồng ruộng, gây ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm môi trường sống và
ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng và cả cho người sản xuất. Vì
vậy, việc tìm hiểu việc quản lý và sử dụng về hóa chất bảo vệ thực vật ở Việt
Nam, ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật đến môi trường sống nhằm nâng
cao kiến thức nhận thức trong việc bảo vệ môi trường sống cho cộng đồng là
điều rất cần thiết.
Xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên là một trong
những xã có nhiều làng nghề truyền thống canh tác chè nhất trên địa bàn
huyện Phú Lương. Là một trong những xã được coi là có diện tích canh tác
chè và hoạt động nông nghiệp gần như là nghề chính của người dân trên địa
bàn xã. Để đạt được lượng chè tiêu thụ và đáp ứng nhu cầu trên thị trường
ngày càng lớn, vấn đề sử dụng các loại hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu
trong canh tác để nâng cao năng suất cây trồng là điều không thể tránh khỏi.
Chính vì vậy các cơ quan quản lý luôn đưa ra các biện pháp giúp người dân
trên địa bàn vừa sử dụng được lượng hóa chất hợp lý, không gây hại đến sức

11. 2
khỏe và ảnh hưởng đến môi trường và năng suất cây trồng vẫn luôn ổn định,
đảm bảo nhu cầu kinh tế - xã hội cho người dân.
Xuất phát từ những thực tế trên, tôi tiến hành thực hiện đề tài: Đánh
giá công tác quản lý và xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thưc vật tại xã Tức
Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
1.2. Mục tiêu đề tài
1.2.1. Mục tiêu chung
- Đánh giá được công tác quản lý và xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thực
vật trên địa bàn xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá được tình hình sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trên địa bàn
xã Tức Tranh
- Đánh giá được hiện trạng trong công tác quản lý và xử lý bao bì hóa
chất bảo vệ thực vật trên địa bàn xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái
Nguyên
- Đánh giá được hiện trạng môi trường nước và môi trường đất của xã
Tức Tranh.
- Đề xuất ra một số giải pháp phù hợp để khác phục những tồn tại.
1.3. Ý nghĩa đề tài
1.3.1. Ý nghĩa trong khoa học
- Kết quả của đề tài là tài liệu để tham khảo và là cơ sở cho các nghiên
cứu khoa học liên quan đến mảng kiến thức này.
- Giúp cho sinh viên củng cố hệ thống kiến thức đã học và áp dụng vào
thực tế cao kiến thức, tích lũy kinh nghiệm thực tế.
- Đánh giá công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải bỏ chứa hóa
chất BVTV xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn

12. 3
- Đánh gia đúng thực trạng công tác quản lý bao bì hóa chất BVTV trên
địa bàn xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
- Đề xuất ra một số giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả
công tác quản lý và xử lý bao bì hóa chất BVTV để cải thiện và góp phần bảo
vệ môi trường.

13. 4
Phần 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
2.1. Cơ sở khoa học
2.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài
2.1.1.1. Các khái niệm liên quan
- Khái niệm Hóa chất BVTV: Là danh từ chung dùng để chỉ một chất
hoặc một hợp chất bất kỳ có tác dụng dự phòng, tiêu diệt hoặc kiểm soát các
sinh vật gây hại kể cả các Vector gây bệnh cho người và động vật, các loại
côn trùng hay động vật có hại trong quá trình sản xuất, chế biến, dự trữ, xuất
khẩu, tiếp thị lương thực, sản phẩm trong nông nghiệp, sản phẩm của gỗ, thức
ăn gia súc hoặc phòng chống các loại côn trùng, ký sinh trùng (Trần Văn Hải,
2008) [11].
- Khái niệm thuốc BVTV:
Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) hay nông dược là những chất độc có
nguồn gốc từ tự nhiên hay hóa chất tổng hợp được dùng để bảo vệ cây trồng
và nông sản, chống lại sự phá hoại của những sinh vật gây hại đến tài nguyên
thực vật. Những sinh vật gây hại chính gồm sâu hại, bệnh hại, cỏ dại, chuột và
các tác nhân khác (Trần Văn Hải, 2008)
- Khái niệm về chất độc
Chất độc: Là những chất khi xâm nhập vào cơ thể sinh vật một lượng
nhỏ cũng có thể gây biến đổi sâu sắc về cấu trúc hay chức năng trong cơ thể
sinh vật, phá hủy nghiêm trọng những chức năng của cơ thể, làm cho sinh vật
bị ngộ độc hoặc bị chết (Nguyễn Trần Oánh và cs, 2007) [6].
- Khái niệm về độc tính
Độc tính: Là khả năng gây độc của một chất đối với cơ thể sinh vật ở
một lượng nhất định của chất độc đó (Nguyễn Trần Oánh và cs, 2007) [6].
Theo từ điển Bách khoa Việt Nam: Độc tính là tính gây độc của một chất đối

14. 5
với cơ thể sinh vật. Độc tính được chia ra các dạng:
+ Độc cấp tính: chất độc xâm nhập vào cơ thể sinh vật gây nhiễm độc
tức thì, ký hiệu LD50 (Letal Dosis 50), biểu thị lượng chất độc (mg) đối với
1kg trọng lượng cơ thể có thể gây chết 50% cá thể vật thí nghiệm (thường là
chuột hoặc thỏ). Nếu chất độc lần với không khí (hơi độc hay ở trong nước)
thì được ký hiệu LC50 ( Letal Concentration 50) biểu thị lượng chất độc (mg)
trong một m3
không khí hoặc một lit nước có thể gây chết 50% cá thể thí
nghiệm. LD50 và LC50 càng thấp chứng tỏ độ độc cấp tính càng cao.
+ Độc mãn tính (độc trường diễn): Chỉ khả năng tích lũy chất độc trong
cơ thể, khả năng gây đột biến, gây ung thư hoặc quái thai, dị dạng.
- Khái niệm về ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường
không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng tới con người và
sinh vật [7].
2.1.1.2. Phân loại hóa chất bảo vệ thực vật
Hóa chất BVTV được sử dụng ngày càng tăng về số lượng lẫn
chủng loại. Theo thông tư số 36/2011/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và
Phát triển nông thôn thì danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng có 1201
hoạt chất với 3107 tên thương phẩm, danh mục thuốc BVTV hạn chế sử
dụng có 16 hoạt chất với 29 tên thương phẩm, danh mục thuốc BVTV cấm
sử dụng có 29 hoạt chất khác nhau.
Việc phân loại hóa chất BVTV khá đa dạng, với nhiều cách phân
loại khác nhau tùy theo mục đích nghiên cứu:
* Phân loại theo mục đích sử dụng
- Nhóm các chất trừ sâu, trừ nhện, trừ côn trùng gây hại
- Nhóm các chất trừ nấm, trừ bệnh, trừ vi sinh vật gây hại
- Nhóm các chất trừ cỏ dại, làm rụng lá, kích thích sinh trưởng

15. 6
- Nhóm các chất diệt chuột và động vật gặm nhấm: photphua kẽm
và warfarin.
* Phân loại theo nguồn gốc hóa học
- Thuốc có nguồn gốc vô cơ: bao gồm các hợp chất vô cơ có khả
năng tiêu diệt dịch hại.
- Thuốc có nguồn gốc hữu cơ: Gồm các hợp chất hữu cơ tổng hợp
có khả năng diệt trừ sâu bệnh.
- Thuốc có nguồn gốc sinh học: Gồm các loài sinh vật, các sản phẩm
có nguồn gốc sinh vật có khả năng tiêu diệt dịch hại.
- Thuốc có nguồn gốc thảo mộc: Bao gồm các thuốc BVTV làm từ cây
cỏ hay các sản phẩm được chiết xuất từ cây cỏ có khả năng tiêu diệt dịch hại.
* Phân loại theo tính độc
Các chuyên gia về độc học đã nghiên cứu ảnh hưởng của chất độc lên
cơ thể động vật ở cạn đã đưa ra các nhóm độc tố theo tác động của độc tố tới
cơ thể qua miệng và qua da như sau:
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phân chia các loại thuốc thành 5 nhóm
độc khác nhau: Ia (rất độc), Ib (độc cao), II (độc trung bình), III (ít độc),
và IV (rất ít độc).
Bảng 2.1. Bảng phân loại độ độc của thuốc trừ dịch hại
(theo quy định của WHO)
Trị số LD50 của thuốc (mg/kg)
Dạng lỏng Dạng rắn
Qua miệng Qua da Qua miệng Qua da
Rất độc    
Độc 20 – 200 40 – 400 5 – 50 10 – 100
Độc trung bình 200 – 2000 400 – 4000 50 – 500 100 – 1000
Ít độc > 2000 > 4000 > 500 > 1000
(Nguồn: Nguyễn Trần Oánh và cs, 2007) [6]

16. 7
Trong đó:
- LD50. Liều chất độc cần thiết giết chết 50% chuột thực nghiệm, giá trị
LD50 càng nhỏ, chứng tỏ chất độc đó càng mạnh.
- Liều 5mg/kg thể trọng tương đương một số giọt uống hay nhỏ mắt.
- Liều 5-50mg/kg thể trọng tương đương một thìa cà phê.
- Liều 50-500mg/kg thể trọng tương đương hai thìa súp.
* Phân loại theo mức độ bền vững
Các hóa chất BVTV có độ bền vững khác nhau, nhiều chất có thể
đọng lại trong môi trường đất nước, không khí và trong cơ thể động, thực
vật. Do vậy các hóa chất BVTV có thể gây những tác động trực tiếp hoặc
gián tiếp đến sức khỏe con người. Dựa vào độ bền vững của chúng có
thể sắp xếp chúng vào các nhóm sau:
Bảng 2.2. Bảng phân loại thuốc BVTV theo mức độ bền vững
Các nhóm thuốc
BVTV
Đặc điểm
Nhóm chất không
bền vững
Nhóm này gồm các hợp chất phốt pho hữu cơ,
cacbamat. Các hợp chất nằm trong nhóm này có độ
bền vững kéo dài trong vòng 1-12 tuần
Nhóm chất bền
vững trung bình
Các hợp chất nhóm này có độ bền vững từ 1-18 tháng
Nhóm chất bền
vững
Các hợp chất nhóm này có độ bền vững từ 2-5 năm.
Thuộc nhóm này là các loại thuốc trừ sâu đã bị cấm sử
dụng ở Việt Nam như là: DDT, 666... là các hợp
chất clo bền vững.
Nhóm rất bền vững
Là các hợp chất kim loại hữu cơ, loại chất này có chứa
kim loại nặng không bị phân hủy theo thời gian như
thủy ngân (Hg), Asen. .. chúng đã bị cấm sử dụng
ở Việt Nam.
(Nguồn: Đặng Quốc Nam, 2014) [13]

17. 8
2.1.1.3. Các dạng thuốc BVTV
Bảng 2.3. Dạng thuốc BVTV
Dạng thuốc Chữ viết tắt Thí dụ Ghi chú
Nhũ dầu ND, EC
Tilt 250 ND, Basudin
40 EC, DC-Trons
Plus 98.8 EC
Thuốc ở thể lỏng,
trong suốt.
Dễ bắt lửa cháy nổ
Dung dịch
DD, SL, L,
AS
Bonanza 100
DD,Baythroid 5
SL,Glyphadex 360
AS
Hòa tan đều trong
nước, không chứa
chất hóa sữa
Bột hòa nước
BTN, BHN,
WP, DF,
WDG, SP
Viappla 10 BTN,
Vialphos 80 BHN,
Copper-zinc 85 WP,
Padan 95 SP
Dạng bột mịn, phân
tán trong nước thành
dung dịch huyền phù
Huyền phù HP,FL, SC
Appencarb super 50
FL, Carban 50 SC
Lắc đều trước khi
sử dụng
Hạt H, G, GR
Basudin 10 H, Regent
0.3 G
Chủ yếu rãi vào đất
Viên P
Orthene 97 Pellet,
Deadline 4% Pellet
Chủ yếu rãi vào đất,
làm bả mồi.
Thuốc phun
bột
BR, D Karphos 2 D
Dạng bột mịn,
không tan trong
nước, rắc trực tiếp
(Nguồn: Trần Văn Hải, 2008) [11]
2.1.1.4. Ảnh hưởng của thuốc BTVT tới con người và môi trường
* Ảnh hưởng của thuốc BVTV tới con người
Hầu hết các loại thuốc BVTV đều là độc hại đối với con người, có thể là
tác động trực tiếp hoặc gián tiếp, trong đó người lao động nông nghiệp thường

18. 9
xuyên tiếp xúc với HCBVTV là có nguy cơ nhiễm độc cao nhất. Theo tổ chức
y tế liên Mỹ ước tính khoảng 3% người lao động nông nghiệp tiếp xúc với
HCBVTV bị ngộ độc cấp tính, với khoảng 1,3 tỷ người lao động trên thế giới
có nghĩa là khoảng 39 triệu người có thể bị ngộ độc cấp tính hằng năm.
Thuốc BVTV xâm nhập vào cơ thể con người theo nhiều con đường
khác nhau như: Tiếp xúc qua da, qua thức ăn và qua đường hô hấp do trực
tiếp hít phải thuốc hay do môi trường bị ô nhiễm.
Các biểu hiện nhiễm độc thường thấy như: Đau đầu chóng mặt, mệt
mỏi, chán ăn, buồn nôn... Trong một công trình nghiên cứu của mình Cao
Thúy Tạo tiến hành một nghiên cứu ngang, mô tả nguy cơ nhiễm độc
HCBVTV trên người sử dụng tại một số vùng chuyên canh khác nhau. Kết
quả cho thấy người tiếp xúc HCBVTV thường có biểu hiện mệt mỏi, chóng
mặt, mất ngủ. Nồng độ HCBVTV/cm da sau khi phun gấp 2 lần trước khi
phun (Cao Thúy Tạo, 2003) [8].
Nhiều công trình điều tra nghiên cứu về ảnh hưởng của thuốc BVTV đã
đưa ra các bằng chứng chứng minh rằng các căn bệnh ung thư não, ung thư
phổi, ung thư bàng quang, thận có liên quan tới HCBVTV. Cũng theo điều tra
của Cục Y tế dự phòng về môi trường Việt Nam, hàng năm có trên 5000
trường hợp nhiễm độc hóa chất do thuốc BVTV phải cấp cứu tại các bệnh
viện và trên 300 trường hợp tử vong. Có thể nói đây là một con số thực sự báo
động và nó đã chỉ ra rằng, thuốc BVTV không chỉ gây hại đến môi trường
đất, nước, hệ sinh thái… Mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người
theo chiều hướng ngày càng tiêu cực hơn.
* Ảnh hưởng của thuốc BVTV tới môi trường
- Ảnh hưởng tới môi trường đất
Khi phun thuốc trên cây trồng, có hơn 50% thuốc bị rơi vãi xuống đất
đó là chưa kể các biện pháp bón trực tiếp vào đất, ước tính có tới 90% thuốc

19. 10
sử dụng gây nhiễm độc cho đất. Thuốc xâm nhập vào đất làm thay đổi tính lý
của đất, “chai hóa” đất và tiêu diệt các sinh vật có ích cho đất. Khi nghiên
cứu ảnh hưởng của thuốc BVTV trên cây cà chua và bắp cải tại Hóc Môn Củ
Chi trên 6 động vật không xương sống có trong đất thấy rằng: Thuốc BVTV
có tác động mạnh mẽ, làm giảm số lượng các loài động vật sống trong đất,
đặc biệt là giun đất ở tầng đất 0 -10 cm, trên ruộng phun thuốc theo quy trình
an toàn, sau phun thuốc 15 ngày, số lượng giun đất giảm 46 - 90% (Nguyễn
Thị Hai, 2011) [10] .
- Ảnh hưởng tới môi trường nước
Thuốc BVTV vào nước gây ô nhiễm môi trường nước gồm cả nước
mặt và nước ngầm, suy thoái chất lượng nguồn nước, ảnh hưởng nghiêm
trọng đến các hoạt động sống của các sinh vật thủy sinh.
Thuốc BVTV xâm nhập vào môi trường nước theo rất nhiều cách:
+ Khi sử dụng cho đất chúng sẽ thấm vào nước thông qua môi trường đất.
+ Dùng trực tiếp thuốc để diệt côn trùng trong nước.
+ Nước chảy qua các vùng đất có sử dụng thuốc BVTV.
+ Do nước thải công nghiệp từ các nhà máy sản xuất thuốc BVTV.
- Ảnh hưởng tới môi trường không khí
Thuốc BVTV xâm nhập vào môi trường không khí gây mùi khó chịu
khiến cho không khí bị ô nhiễm. Nhất là nhờ các tác nhân bên ngoài như gió
sẽ thúc đẩy quá trình khuếch tán của thuốc làm ô nhiễm không khí cả một
vùng rộng lớn. Ô nhiễm không khí do thuốc BVTV sẽ tác động xấu đến sức
khỏe con người và các động vật khác thông qua con đường hô hấp.
Thuốc BVTV xâm nhập vào môi trường không khí theo nhiều nguồn
khác nhau:

20. 11
+ Khi phun vãi thuốc sẽ xâm nhập vào không khí theo từng đợt dưới
dạng bụi, hơi. Tốc độ xâm nhập vào không khí tùy loại hóa chất, tùy theo
cách sử dụng và tùy theo điều kiện thời tiết.
+ Do ảnh hưởng của các hiện tượng thời tiết như gió, bão, mưa... bào
mòn và tung các bụi đất có chứa thuốc BVTV vào không khí.
+ Do tai nạn hoặc do sự thiếu thận trọng gây rò rỉ hóa chất trong quá
trình sản xuất, vận chuyển thuốc BVTV.
- Ảnh hưởng tới thiên dịch
“Bảo vệ cây diệt hại con vật” hiện nay thuốc BVTV thường được chiết
xuất từ các hợp chất hóa học khác dùng để tiêu diệt những loài sâu bệnh, sinh
vật có hại cho cây trồng. Vì thế nếu không sử dụng hợp lý thì hoàn toàn có thể
giết hại những sinh vật có lợi khác. Các nghiên cứu cho thấy, việc phun thuốc
trừ sâu, bệnh trên cây dưa leo, bầu bí đã làm giảm đáng kể số lượng các loài
côn trùng thụ phấn vì vậy năng suất các loài rau ở ruộng phun thuốc bị giảm
60% so với ruộng sản xuất theo hướng an toàn. Ngoài ra, các hóa chất BVTV
bị rửa trôi xuống thủy vực làm hại các loài động vật thủy sinh là thiên địch
của sâu hại.
2.1.1.5. Tổng quan về chất thải bỏ chứa hóa chất bảo vệ thực vật
- Khái niệm chất thải
Chất thải là sản phẩm được sinh ra trong quá trình sinh hoạt của con
người, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, giao thông, dịch vụ, thương mại,
sinh hoạt gia đình, trường học, các khu dân cư, nhà hàng, khách sạn. Ngoài ra,
còn phát sinh trong giao thông vận tải như khí thải của các phương tiện tham
gia giao thông, chất thải là kim loại hóa chất từ các vật liệu khác.
- Mối nguy hại từ chất thải bỏ chứa hóa chất bảo vệ thực vật
Tình trạng ô nhiễm môi trường vì rác thải thuốc BVTV ở một số vùng
nông thôn đã ở mức báo động. Người nông dân sau khi sử dụng thuốc BVTV

21. 12
thường có thói quen vứt vỏ chai, bao bì tùy tiện ngay tại đồng ruộng, dưới
mương nước, ao hồ; một số hộ còn tiêu hủy cùng với rác thải sinh hoạt.
Ngoài ra nếu các chất thải bỏ có chứa hóa chất bảo vệ thực vật không
được thu gom, vận chuyển và xử lý ngay và đúng theo quy trình sẽ gây tồn
lưu hóa chất bảo vệ thực vật trong môi trường gây ô nhiễm hóa chất bảo vệ
môi trương nghiêm trọng. Những hóa chất này theo nước mưa ngấm sâu vào
nguồn nước sinh hoạt, hoặc tiềm ẩn trong không khí, thức ăn, nước uống, là
một trong những tác nhân gây ung thư điển hình, gây ảnh hưởng nghiêm
trọng đến sức khỏe và đời sống của con người.
- Một số biện pháp xử lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV
* Một số biện pháp xử lý đơn giản
1. Dùng tro bếp và vôi: Tro bếp (hay tro thực vật) là thành phần còn lại
khi đốt rơm rạ, lá và cây khô. Trong tro bếp có chứa hàm lượng kali rất cao
tồn tại dưới dạng K2CO3 rất dễ tan trong nước, ngoài ra còn có CaO, Silic,
P2O5, Mg và các vi lượng khác,…Tro bếp là một chất hấp phụ, có tính kiềm
(trong đó tro gỗ có tính kiềm mạnh hơn tro rơm rạ), có tác dụng làm giảm
nồng độ ion amoni, khử độ chua, làm kết tủa các ion kim loại nặng,…nên có
khả năng phân hủy một số hóa chất BVTV. Để dung tro bếp xử lý chất thải bỏ
chứa hóa chất bảo vệ thực vật ta phải pha với dung dịch vôi nồng độ
(0,008g/l) được dung dịch độ pH bằng 12. Sau đó cho các bao bì vào ngâm
trong một tuần rồi vớt ra phơi khô nhằm làm giảm tính độc của các phân tử
trong thuốc BVTV, hay làm phá vỡ các liên kết trong phân tử thuốc BVTV và
hình thành nên hợp chất mới kém độc hơn dưới tác dụng của tia tử ngoại.
- Các chai nhựa sau khi xử lý, người dân có thể bán ve chai hoặc mang
đến các đại lý thuốc để được giảm giá khi mua thuốc BVTV.
- Các đại lý sẽ tiếp tục chuyển những vỏ chai đã xử lý sơ bộ đến các
công ty thu hồi và tái sử dụng làm dụng cụ chứa thuốc BVTV mới, v.v…

22. 13
2. Sử dụng dung dịch NaOH: Dung dịch NaOH là chất kiềm hoá, giúp
thủy phân nhanh chóng các loại hóa chất BVTV nhóm photpho hữu cơ,
carbamat, 1 số clo hữu cơ và nhiều hợp chất khác, được sử dụng nhiều trong
việc phân hủy thuốc trừ sâu. Các thí nghiệm đã cho thấy ở môi trường kiềm
thời gian bán huỷ của một số loại thuốc trừ sâu bị rút ngắn một cách đáng kể.
Qua kết quả nghiện cứu có thể thấy mùi đặc trưng của các hóa chất BVTV đã
được hạn chế tối đa bằng hóa chất NaOH.
* Một số biện pháp xử lý phức tạp hơn
1. Phương pháp đốt lò chuyên dụng
Các phương pháp đốt là phương pháp được áp dụng từ những năm 70-
80 của thế kỹ trước. Thiết bị đốt bao gồm các thành phần chính: Lò
quay/buồng đốt thứ cấp, tháp làm lạnh, hệ thống xử lý khí thải.
Phương pháp được sử dụng để xử lý các hoá chất BVTV hữu cơ thành
các chất vô cơ không độc hại hoặc ít độc như: CO2, nước và Cl2… Đây
thường là biện pháp cuối khi không còn cách tiêu huỷ nào khác hữu hiệu và
triệt để đối với những hoá chất BVTV có độc tính cao, quá bền vững.
Phương pháp đốt có hai công đoạn chính sau:
Công đoạn 1: Công đoạn tách chất ô nhiễm ra khỏi hỗn hợp bằng
phương pháp hoá hơi chất ô nhiễm. Tuỳ thuộc vào loại chất ô nhiễm, quá
trình hoá hơi xảy ra ở nhiệt độ cao hơn nhiệt độ sôi của chất ô nhiễm, thường
từ 1500
C đến 4500
C đối với các hoá chất, thuốc BVTV loại mạch thẳng và từ
3000
C đến 5000
C đối với hoá chất BVTV loại mạch vòng hoặc có nhân thơm.
Công đoạn 2: Là công đoạn phá huỷ chất ô nhiễm bằng nhiệt độ cao.
Dùng nhiệt độ cao, có dư oxy để oxy hoá triệt để các chất ô nhiễm tạo thành
CO2, H2O, HCl, NOx, P2O5…. (tuỳ thuộc vào bản chất của chất ô nhiễm được
xử lý). Để quá trình ôxy hoá xảy ra hoàn toàn, lượng oxy dư phải được duy trì

23. 14
ở mức lớn hơn 6% và nhiệt độ buồng đốt phải đủ cao (>1.1000
C) nhằm tránh
việc tạo ra sản phẩm nguy hiểm.
2. Phương pháp thủy phân
Mục đích của quá trình thuỷ phân là nhằm tạo điều kiện cho sự phá vỡ
một số liên kết nhất định, chuyển hoá chất có độc tính cao thành chất có độc
tính thấp hơn hoặc không độc.
Cân bằng ion của nước bị thay đổi khi thêm vào nước chất có tính axit
thì nồng độ H+
trong nước tăng, ngược lại khi thêm vào nước chất có tính
bazơ thì nồng độ OH-
trong nước tăng. Chính các ion H+
và OH-
là tác nhân
tấn công vào các liên kết của các phân tử thuốc BVTV làm chúng chuyển hoá
thành chất khác không độc hoặc ít độc.
Thông thường, đối với các loại thuốc BVTV dạng dung dịch, trước khi
thiêu huỷ được cần thuỷ phân làm giảm độc tính. Nhờ quá trình thuỷ phân, các
hoạt chất bị biến đổi tính chất và có thể dẫn đến thay đổi trạng thái vật lý,
chuyển thành trạng thái rắn nhờ kết hợp với lượng nhỏ các chất phụ gia hoặc
chất xúc tác tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phân huỷ ở nhiệt độ tiếp theo.
Quá trình thuỷ phân có thể chia ra làm hai loại:
- Thuỷ phân trong môi trường axit: đưa vào dung dịch hoá chất BVTV
các loại axit như axit clohydric (HCl 30%) hoặc axit sunphuric (H2SO4 20%)
hoặc các muối sunphat nhôm hay sắt. Trong môi trường nước các ion Al hay
Fe thuỷ phân tạo môi trường axit (với các hóa chất BVTV có chứa nhóm CN-
,
nhóm phosphat thì không dùng phương pháp thuỷ phân trong môi trường axit
vì có thể sinh ra các khí rất độc như HCN, PH3).
- Thuỷ phân trong môi trường kiềm: đưa vào dung dịch hoá chất BVTV
các chất bazơ như natri hyđroxit, kali hyđroxit hoặc canxi hyđroxit. Các thuốc
BVTV có nguồn gốc phospho hữu cơ bị thuỷ phân triệt để trong môi trường
kiềm thành những hợp chất không độc hoặc ít độc.

24. 15
Tuỳ thuộc vào tính chất của từng loại hoá chất BVTV mà ta chọn
phương pháp và các chất xúc tác thích hợp cho từng quá trình thuỷ phân trên.
Các phương pháp này thường sử dụng cho các hợp chất phospho hữu cơ, về
mặt cấu trúc các hợp chất phospho hữu cơ bao giờ cũng chứa gốc thuỷ phân,
như vậy về mặt nguyên tắc các thuốc này chỉ tồn tại tự do trong thiên nhiên
trong khoảng thời gian nhất định, khi nhóm thuỷ phân bị thay thế bằng nhóm
OH thì tính độc hại của hợp chất phospho hữu cơ ban đầu bị mất đi. Kết thúc
quá trình thuỷ phân các thuốc BVTV dạng có phospho là dạng không độc như
Na3PO4 hoặc H3PO4 và một chất khác nhau tuỳ thuộc vào bản chất của thuốc.
3. Phương pháp phân hủy sinh học
Trên thế giới đã phát hiện hơn 300 chủng vi sinh vật (vi khuẩn, nấm, xạ
khuẩn) có khả năng chuyển hóa và khoáng hóa DDT.
Thực vật có khả năng hút DDT, DDD, DDE mạnh nhất và sử dụng tại
một số nước là rong biển, bí đỏ và Zucchini.
Có 5 hình thức thực vật tham gia và xử lý ô nhiễm: Phân hủy sinh học
thực vật, phân hủy sinh học bởi hệ rễ thực vật, phytostabilization, thực vật hút
chiết chất ô nhiễm, lọc chất ô nhiễm qua rễ thực vật.
Các nhóm vi sinh vật chủ yếu phân hủy DDT:
- Vi khuẩn: Baccilus, Enterrobacterr, Arrthrobacter, échrichia,
Hydrogemonas, Klebsiella, Micrococcus, Pseudomonas,...
- Nấm : Norcadia, Phanerochaete chrysosporrium, Asspergillus,...
- Xạ khuẩn: Streptomyces
- Các sản phẩm của quá trình phân hủy sinh học bởi VSV và thực vật.
Các sản phẩm chuyển hóa DDT, DDD, DDE, DDMU...
- Sản phẩm của quá trình khoáng hóa: axid hữu cơ, nước, sinh khối vi
sinh vật.

25. 16
- Sản phẩm xử lý bằng thực vật: ngọn, rễ tích tụ DDT, DDD, DDE cao
(không phân hủy).
Xử lý hoá chất, thuốc BVTV bằng phương pháp sinh học là quá trình
dùng vi sinh vật để khử các chất thải độc hại nhờ các quá trình phân huỷ do
sinh vật thực hiện, biến đổi các chất ô nhiễm thành các sản phẩm ít độc hại
như: CO2, H2O và một số chất khác. Tuy nhiên, hiệu suất, tốc độ phân huỷ
chất ô nhiễm thường thấp, thời gian xử lý kéo dài.
Để tăng tốc độ xử lý các chất ô nhiễm, người ta đã tối ưu hoá các điều
kiện sinh trưởng và phát triển của vi sinh vật như: Độ ẩm, nhiệt độ, pH, nồng
độ oxy, và một số cơ chất cần thiết.
- pH của môi trường ủ vi sinh giới hạn trong khoảng 410; các vi
khuẩn nấm mốc ưa môi trường axit.
- Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình sinh trưởng và
phát triển của sinh vật, hàm lượng Nitơ đạt từ 100-1000 mg/kg đất thì gây cản
trở phát triển của vi sinh. Ngược lại hàm lượng Nitơ từ 0-100 mg/kg lại thúc
đẩy quá trình phân huỷ của vi sinh.
- Nồng độ thuốc BVTV nhiễm cũng phải nằm trong giới hạn cho phép.
- Khi độ ẩm đạt toàn phần thì tốc độ phân huỷ thuốc BVTV là cao nhất.
- Độ thoáng khí: Việc bổ sung ôxy trong quá trình phân huỷ vi sinh
thuốc BVTV có ảnh hưởng nhất định đến hiệu suất quá trình, điều này đặc
biệt rõ rệt khi xử lý phân huỷ thuốc BVTV loại Lân hữu cơ. Ngoài ra cần chú
ý đến các chất độc sinh học trong đất không được vượt quá giới hạn cho phép
làm cản trở quá trình vận động của sinh vật.
4. Phương pháp chôn lấp an toàn
Phương pháp chôn lấp là phương pháp được sử dụng nhiều nhất trên
thế giới khi có sự cố hóa học. Các bãi chôn lấp chất thải nguy hại được lựa
chọn vị trí ở và thiết kế phù hợp với quy định của từng nước, từng địa

26. 17
phương, và có sự thay đổi phụ thuộc vào trình độ khoa học công nghệ và khả
năng kinh tế. Ngoài ra còn có phương pháp mà theo đó vật chất nguy hại
được chứa trong các container bằng thép dày. Sau đó chôn các container đến
một độ sâu cho phép tại các vị trí không có mạch nước ngầm.
Một phương pháp cô lập khu vực ô nhiễm bằng cách xây dựng hệ
thống rãnh chắn, tường chắc kết hợp với sử dụng các vật liệu cô lập, vật liệu
hấp phụ như: cát, đất sét, sỏi .... Mặc dù, đây là phương pháp rẻ tiền đang
được thực hiện ở một số nơi đối với đất nhiễm độc và các bãi thải khác,
nhưng cộng đồng thế giới đang cố gắng để không sử dụng phương pháp này
do nguy cơ tiềm ẩn lâu dài, không lường trước của các hậu quả của các nguồn
nhiễm, thời gian kiểm soát không được xác định, do các chất độc di chuyển
đến lớp đất nằm cận lớp đất sét. Việc lựa chọn phương pháp này đối với
trường hợp ô nhiễm của nước ta được xem như là giải pháp tạm thời.
Hiện nay, những nhược điểm của phương pháp chôn lấp trên được khắc
phục bằng cách sử dụng các vật liệu polyetylen tỉ trọng cao (HDPE), vật liệu
cách ly dạng enviromat đã được các nước tiên tiến trên thế giới áp dụng. Mặc
dù phương pháp cô lập đó là rất đáng tin cậy nhưng vẫn không loại trừ được
mức độ nguy hiểm của đất nhiễm tại khu vực cô lập, thời gian giải phóng khu
vực là không xác định, đòi hỏi phải theo dõi lâu dài. Chính vì vậy phải kết
hợp với phân hủy bằng vi sinh hoặc hóa chất thích hợp.
5. Đốt trong lò xi măng
Thực chất đây cũng là phương pháp thiêu đốt ở nhiệt độ cao. Tuy nhiên
vì lò xi măng thiết kế để sản xuất clinker nên ngoài việc phải đáp ứng các yêu
cầu nghiêm ngặt của phương pháp thiêu đốt ở nhiệt độ cao như trên đã trình
bày, thì phương pháp thiêu đốt trong lò xi măng phải đáp ứng thêm các yêu
cầu khác như:
Chất thải chứa hóa chất BVTV không làm ảnh hưởng đến tuổi thọ của
các thiết bị sản xuất clinker;

27. 18
Chất thải chứa hóa chất BVTV phải có hệ số năng lượng cao được sử
dụng như một nguồn nhiên liệu thay thế;
Các sản phẩm của quá trình đốt không được ảnh hưởng đến chất lượng
của xi măng.
Đối với việc tiêu hủy vỏ bao bì hóa chất BVTV trong các lò xi măng
phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình công nghệ sản xuất và có các hệ thống
kiểm tra, giám sát khí thải. Hiện nay, ở Việt Nam mới chỉ có 02 nhà máy sản
xuất xi măng được cấp phép xử lý chất thải chứa hóa chất bảo vệ thực vật là
Nhà máy Xi măng Holcim và Công ty Xi măng Thành Công.
2.1.2. Cơ sở pháp lý của đề tài
- Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 ngày 23/06/2014;
- Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật số 41/2013/QH13 ngày 25/11/2013
- Luật Đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013
- Luật Xây dựng số số 50/2014/QH13 ngày 18/06/2014;
- Quyết định số 1216/QĐ-TTg ngày 5/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ
về việc phê duyệt chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia đến năm 2020 và
định hướng đến năm 2030;
- Quyết định số 2149/QĐ-TTg ngày 17/12/2009 của Thủ tướng Chính
phủ về phê duyệt chiến lược Quốc gia quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm
2025 và tầm nhìn đến năm 2050;
- Quyết định số 800/QĐ-TTg, ngày 4/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai
đoạn 2010 - 2020;
- Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ về quản
lý chất thải về phế liệu;
- Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT ngày 30/6/2015 của Bộ trưởng Bộ
Tài nguyên và Môi trường Quy định về quản lý chất thải nguy hại;

28. 19
- Thông tư số 21/2015/TT-BNNPTNT ngày 08/6/2015 của Bộ trưởng
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về quản lý thuốc BVTV;
- Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT ngày
16/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài nguyên và
Môi trường hướng dẫn việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo
vệ thực vật sau sử dụng;
- Chỉ thị số 16/CT-UBND ngày 16/9/2009 của Chủ tịch UBND tỉnh
Thái Nguyên về một số giải pháp cấp bách tăng cường công tác bảo vệ môi
trường trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn tỉnh Thái
Nguyên;
- Chỉ thị số 21/CT-UBND ngày 30/10/2012 của UBND tỉnh Thái
Nguyên về tăng cường quản lý chất thải rắn thông thường, chất thải nguy hại
trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Quyết định số 635/QĐ-UBND ngày 03/4/2012 của UBND tỉnh Thái
Nguyên về việc phê duyệt Đề án bảo vệ và cải thiện môi trường nông nghiệp
nông thôn đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên;
- Quyết định số 1282/QĐ-UBND, ngày 25/5/2011 của UBND tỉnh Thái
Nguyên về việc phê duyệt Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Thái
Nguyên giai đoạn 2011-2015, định hướng 2020;
2.2. Tình hình quản lý chất thải chứa hoá chất bảo vệ thực vật tại địa
phương
2.2.1. Sơ lược về công tác thu gom chất thải bỏ chứa hoá chất BVTV tại địa
phương
Việc thu gom chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV trên địa bàn tỉnh hầu
hết mới chỉ dừng lại ở việc lắp đặt các bể thu gom trên các cánh đồng tại các
khu vực tập trung pha chế thuốc BVTV, tuyên truyền vận động bà con nông
dân thải bỏ các loại chất thải chứa hóa chất BVTV vào các bể chứa theo quy

29. 20
định. Ở một số địa phương áp dụng sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn
VietGap (sản xuất chè sạch tại xã Vô Tranh, huyện Phú Lương) đã hình thành
các điểm thu gom thứ cấp. Theo đó, các hộ gia đình đã thực hiện thu gom chất
thải bỏ chứa hóa chất BVTV ngay sau khi sử dụng, tập trung tại bể lưu chứa
tại khu vực sản xuất nông nghiệp của gia đình; định kỳ chi hội phụ nữ sẽ thực
hiện thu gom, sau đó tập trung về nhà lưu chứa chất thải bỏ chứ hóa chất
BVTV để lưu chứa.
Mặc dù vậy, do thiếu kinh phí và chế tài nên việc tổ chức thực hiện còn
manh mún và gặp khó khăn như: thiếu các bể chứa, nhà lưu chứa, xe thu gom
chuyên dụng,... Đồng thời ý thức của người nông dân còn hạn chế dẫn tới việc
thải bỏ cả rác thải sinh hoạt vào bể chứa bỏ chứa hóa chất BVTV phát sinh
khối lượng chất thải lớn cần phải xử lý..
2.2.2. Hiện trạng xử lý
Việc xử lý hợp vệ sinh chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV chưa được
thực hiện ở hầu hết các địa phương trên địa bàn tỉnh. Do thiếu hướng dẫn kỹ
thuật nên một số địa phương sau khi thu gom các loại chất thải bỏ chứa hóa
chất BVTV vào các bể chứa đã thực hiện đốt hở tại nhiệt độ thường là nguyên
nhân hình thành lên các điểm ô nhiễm cục bộ. Các loại chất thải bỏ chứa hóa
chất BVTV được vận chuyển về các nhà lưu chứa ngày càng gia tăng nhưng
chưa có phương án xử lý triệt để. Ở các huyện hiện mới chỉ được đầu tư bãi
chôn lấp chất thải rắn chủ yếu để xử lý rác thải sinh hoạt; không có chức năng
xử lý đối với chất thải nguy hại, đặc biệt là chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 02 Công ty được cấp phép xử lý chất thải
bỏ chứa hóa chất BVTV là Công ty TNHH Dịch vụ môi trường Anh Đăng -
Nhà máy xử lý chất thải tại xóm Quyết Tiến 2, thị trấn Hương Sơn, huyện
Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên và Công ty Cổ phần môi trường Việt Xuân Mới
tại Xóm 2, Xã Minh Đức, thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Tuy nhiên, do
chưa có cơ chế tài chính, chưa quy định trách nhiệm của các đơn vị, tổ chức,

30. 21
cá nhân liên quan trong việc quản lý, xử lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV
nên việc thuê các đơn vị trên xử lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV chưa
được thực hiện.
2.3. Công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV trong nước và trên thế giới
2.3.1. Công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV trên thế giới
Việc lạm dụng HCBVTV đã để lại những hậu quả rất xấu cho môi
trường và sức khoẻ cộng đồng. Trong nhân dân tư tưởng sợ hãi, không dám
dùng HCBVTV xuất hiện, thậm chí có người cho rằng cần loại bỏ không
dùng HCBVTV trong sản xuất nông nghiệp . Chính vì điều này các nhà khoa
học đã đầu tư nghiên cứu các loại HCBVTV mới an toàn hơn đối với môi
trường và sức khoẻ con người. Nhiều HCBVTV mới ra đời như hoá chất trừ
cỏ mới, các HCBVTV nhóm perethroid tổng hợp, các HCBVTV bệnh có
nguồn gốc sinh học hay tác động sinh học, các chất điều tiết sinh trưởng côn
trùng và cây trồng. Lượng HCBVTV được dùng trên thế giới không những
không giảm mà còn liên tục tăng lên. Từ những năm 1980 đến nay, vấn đề
bảo vệ môi trường được quan tâm hơn, vai trò của biện pháp hoá học vẫn
được thừa nhận. Tư tưởng sợ HCBVTV cũng bớt dần, do hiểu biết tốt hơn về
tác động qua lại của côn trùng và cây trồng, các loại HCBVTV đã được phát
triển lên một tầm cao mới cũng như đã có một chiến lược mới về công thức
hoá học và các phương pháp sử dụng. Nhiều loại hoá chất mới, trong đó có
nhiều HCBVTV sinh học có hiệu quả cao với dịch hại nhưng an toàn với môi
trường ra đời . Sự phát triển mới này đã tạo ra cơ hội giảm bớt nguy cơ nhiễm
độc HCBVTV. Sản lượng HCBVTV thế giới tăng lên theo thời gian, năm
1955 thế giới sản xuất ra gần 400 nghìn tấn, thập niên 90 của thế kỷ XX sản
xuất ra hơn 3 triệu tấn mỗi năm. Đến nay thế giới sản xuất khoảng 4,4 triệu
tấn/năm với 2.537 loại HCBVTV. Những quốc gia có sản lượng, kim ngạch
xuất nhập khẩu và sử dụng HCBVTV đứng hàng đầu thế giới là Trung Quốc

31. 22
và Hoa Kỳ.
Tại Trung Quốc để tăng cường tự chủ về HCBVTV, Chính phủ Trung
Quốc đã gia tăng đầu tư vào ngành công nghiệp HCBVTV. Chính vì vậy
ngành công nghiệp sản xuất HCBVTV phát triển mạnh, hiện tại có hơn 2.500
nhà máy sản xuất lớn, nhỏ. Sản lượng HCBVTV của Trung Quốc đã tăng
trưởng nhanh, năm 2007 đạt 1.731 nghìn tấn, năm 2008 đạt 1.902 nghìn tấn.
Trung Quốc là nhà sản xuất lớn nhất trong ngành công nghiệp HCBVTV toàn
cầu. Năm 2007 lần đầu tiên Trung Quốc vượt qua Hoa Kỳ, Trung Quốc đứng
đầu thế giới về sản xuất, sử dụng HCBVTV và cũng là nước xuất khẩu lượng
HCBVTV đứng hàng đầu thế giới. Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc tổng
lượng xuất khẩu HCBVTV năm 2008 là 485 nghìn tấn với kim ngạch hơn 2 tỷ
USD Tại Hoa Kỳ, từ 1966 đến 1986 nhu cầu đối với HCBVTV của nông dân
tăng rất mạnh, diện tích cây trồng được phun HCBVTV và chất diệt cỏ tăng
gấp đôi 75 % diện tích canh tác nông nghiệp của Hoa Kỳ đã và đang sử dụng
HCBVTV. Số HCBVTV nông dân sử dụng tăng từ 353 triệu lên 475 triệu
Pound. Ở Hoa Kỳ sản lượng HCBVTV được chi phối bởi khoảng 28 công ty
lớn, Hoa Kỳ là một quốc gia xuất khẩu HCBVTV lớn, năm 2008 xuất khẩu
115 nghìn tấn kim ngạch hơn 2 tỷ USD .
Trên đây là 2 quốc gia hàng đầu thế giới về sản lượng, kim ngạch xuất
nhập khẩu và sử dụng HCBVTV, ngoài ra một số nước sử dụng nhiều như:
Thái Lan, Nhật Bản, Brazil…Tuy vậy, mức đầu tư và cơ cấu tiêu thụ các nhóm
hoá chất tuỳ thuộc trình độ phát triển và đặc điểm canh tác của từng nước.
HCBVTV thế giới là những hoá chất có độc tính cao đã từng bước
được loại ra khỏi thị trường và thay vào đó là các loại HCBVTV ít độc hại
hơn đối với môi trường và sức khoẻ cộng đồng.
2.3.2. Công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV ở Việt Nam
Thực trạng sử dụng HCBVTV, theo số liệu kiểm tra từ năm 2007 - 2009,

32. 23
tỷ lệ số hộ vi phạm: 35 - 17,8%, trong đó không đảm bảo thời gian cách ly là
2,0 - 8,43%; không đúng nồng độ và liều lượng là 10,24 - 14,34%; sử dụng
thuốc cấm: 0.19 - 0.0%; thuốc ngoài danh mục: 2.17 - 0.52%. Theo số liệu
Cục BVTV giai đoạn 1981 - 1986, trong vòng 10 năm (2000 - 2011) số lượng
HCBVTV được sử dụng tăng 2.5 lần; số loại thuốc đăng ký sử dụng tăng 4,5
lần và giá trị thuốc nhập khẩu tăng 3,5 lần. Số hoạt chất đăng ký sử dụng ở
Việt Nam gần 1000 loại, còn các nước trong khu vực là 400 - 600 loại
(Nguyễn Quang Hiếu, 2012) [12] .
Ở Việt Nam hệ thống văn bản pháp quy về quản lý HCBVTV tương đối
đầy đủ. Pháp lệnh về Kiểm dịch và Bảo vệ thực vật của Ủy Ban thường vụ
Quốc hội công bố vào tháng 8/2001. Kèm theo là hệ thống văn bản hướng dẫn
thực hiện các Pháp lệnh này như: Các nghị định 58/2002/NĐ - CP về điều lệ
BVTV, Nghị định 26/2003/NĐ - CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ và kiểm dịch thực vật của Chính phủ, các Thông tư của Bộ NN &
PTNT, Bộ Y tế... Về quản lý và sử dụng HCBVTV, về quản lý Nhà nước mặc
dù đã có rất nhiều văn bản quy định việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu
HCBVTV tuy nhiên thực tế công tác quản lý còn rất nhiều bất cập. Qua công
tác thanh tra, kiểm tra các cơ quan chức năng còn phát hiện việc buôn bán, sử
dụng HCBVTV cấm, HCBVTV ngoài danh mục, HCBVTV giả, HCBVTV
kém chất lượng, HCBVTV quá hạn sử dụng. Tình trạng thông tin, quảng cáo,
ghi nhãn HCBVTV sai quy định vẫn tồn tại.
Để tăng cường công tác quản lý HCBVTV từ đăng ký, nhập khẩu, sản
xuất kinh doanh và sử dụng, ngày 03/06/2009, Bộ NN & PTNT vừa ra chỉ thị
số 1504/CT-BNN-BVTV, về việc tăng cường quản lý đăng ký, nhập khẩu,
sản xuất kinh doanh và sử dụng HCBVTV. Đặc biệt là thuốc BVTV theo đó
Bộ NN & PTNT yêu cầu các địa phương, các cơ quan chức năng, các doanh
nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV triển khai thực hiện

33. 24
Phần 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
- Tình hình quản lý và xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thực vật tại xã Tức
Tranh, huyện Phú Lương.
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đánh giá công tác
quản lý và xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thực vật trên địa bàn xã Tức Tranh,
huyện Phú Lương, tỉnh thái nguyên
3.2. Địa điểm và thời gian tiên hành
- Địa điểm: xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái nguyên
- Thời gian tiến hành: Từ ngày 01/01/2018 đến ngày 01/05/2018
3.3. Nội dung nghiên cứu
- Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Tức Tranh.
- Tình hình sử dụng hoá chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp tại xã
Tức Tranh, huyện Phú Lương.
- Hiện trạng công tác thu gom, xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thực vật tại
xã Tức Tranh, huyện Phú Lương.
- Hiện trạng môi trường nước và đất tại xã Tức Tranh, huyện Phú
Lương
- Đánh giá chung về quản lý chất thải bỏ hóa chất BVTV tại xã Tức
Tranh và đề xuất một số giải pháp quản lý, xử lý chất thải bỏ chứa hóa chất
bảo vệ thực vật phù hợp.
3.4. Phương pháp nghiên cứu
3.4.1. Phương pháp kế thừa

34. 25
Kế thừa các số liệu, tài liệu, báo cáo kết quả thực hiện của dự án: “Xây
dựng mô hình quản lý thí điểm chất thải bỏ chứa hóa chất bảo vệ thực vật
một số xã chuyên canh chè, lúa và rau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên”.
3.4.2. Phương pháp khảo sát thực địa
Tiến hành khảo sát trực tiếp bằng cách quan sát, chụp ảnh, ghi chép lại
cách người dân sử dụng hóa chất BVTV, số lượng bao bì hóa chất BVTV còn
lại trên cánh đồng, đường làng, ngõ xóm và cách xử lý bao bì hóa chất BVTV
sau khi sử dụng của người dân.
3.4.3. Phương pháp điều tra phỏng vấn
Tiến hành phỏng vấn các đối tượng sau: Cán bộ khuyến nông xã, các
chủ cửa hàng bán hóa chất BVTV trên địa bàn xã và người dân địa phương.
Việc phỏng vấn đối với đối tượng là người dân địa phương được tiến
hành ở tất cả 24 xóm của xã Tức Tranh. Tổng số phiếu phỏng vấn là 50 phiếu,
chia đều cho các xóm.
Nội dung phỏng vấn xoay quanh vấn đề: Các loại hóa chất BVTV
thường dùng, cách dùng, liều lượng dùng, cách xử lý bao bì hóa chất BVTV,
nhận thức của người dân về ảnh hưởng của bao bì hóa chất BVTV đến con
người và môi trường….
3.4.4. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu
Tổng hợp phiếu điều tra phỏng vấn từ người dân trên địa bàn xã Tức
Tranh để đưa ra kết quả khách quan cho việc đánh giá hiện trạng và nguy cơ
gây ô nhiễm môi trường do bao bì hóa chất BVTV, từ đó đề ra giải pháp quản
lý và xử lý thích hợp để bảo vệ môi trường.

35. 26
Phần 4
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Tức Tranh
4.1.1. Điều kiện tự nhiên
4.1.1.1. Vị trí địa lý
Tức Tranh là một xã thuộc huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, nằm
cách trung tâm huyện khoảng 9,0km, giáp gianh với các xã là các đơn vị hành
chính khác trực thuộc huyện:
+ Phía Bắc giáp xã Yên Lạc.
+ Phía Nam giáp xã Vô Tranh.
+ Phía Đông giáp xã Phú Đô
+ Phía Tây giáp xã Phấn Mễ
Hình 4.1. Bản đồ thể hiện vị trí xã Tức Tranh

36. 27
Với vị trí địa lý là trung tâm của các xã lân cận như: Phú Đô, Vô Tranh
là những xã có cùng đặc điểm về khí hậu và sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh
đó với địa hình có nhiều sông suối, giáp với sông Cầu ở phía đông nam, bên
kia sông là xã Minh Lập của huyện Đồng Hỷ, nên rất thuận lợi cho sản xuất
nông nghiệp. Hiện nay, xã Tức Tranh có 24 xóm: Bãi Bằng, Tân Thái, Khe
Cốc, Đập Tràn, Minh Hợp, Quyết Thắng, Đồng Hút, Đồng Danh, Quyết Tiến,
Thâm Găng, Tân Hòa, Làng Mai, Mỹ Khánh, Bò 1, Bò 2, Bún 1, Bún 2,
Giang 1, Giang 2, Phú Sơn, Làng Hin, Bầu 1, Bầu 2, Cọ 1, Cọ 2, Phú Yên,
Lân 1, Lân 2, Hoa 1, Hoa 2 [15]
4.1.1.2. Địa hình tự nhiên
Do là một xã thuộc vùng trung du miền núi, cho nên khu vực xã có địa
hình khá phức tạp, tỉ lệ đồi núi chiếm một phần diện tích tương đối lớn và chủ
yếu nằm rải rác ở khắp các khu vực trong xã. Hướng dốc của địa hình giảm
dần theo chiều từ bắc xuống nam. Đây là một khu vực ít thuận lợi cho xây
dựng, có tiềm năng để phát triển về trồng các loại cây công nghiệp, cây ăn
quả, lâm nghiệp và một số loại cây trồng khác, không thuận lợi cho việc phát
triển trồng lúa.
4.1.1.3. Khí hậu
Là khu vực có chung đặc điểm khí hậu với huyện Phú Lương, mang đậm
tính chất nhiệt đới gió mùa với hai mùa nóng lạnh rõ rệt. Mùa lạnh từ tháng 11
đến tháng 3 năm sau, nhiệt độ xuống thấp, có khi tới 30
C, thường xuyên có các
đợt gió mùa đông bắc hanh khô. Mùa nóng từ tháng 4 đến tháng 10 hàng năm,
nhiệt độ cao, nhiều khi có mưa lớn tập trung. Nhiệt độ trung bình trong năm
khoảng 220
C. Nhiệt độ bình quân cao nhất trong mùa nóng là 27,20
C. Nhiệt độ
bình quân thấp nhất trong mùa lạnh là 200
. Số giờ nắng trung bình 1 năm là
1.628 giờ, năng lượng bức xạ khoảng 115 kcallo/cm2
.
4.1.1.4. Lượng mưa

37. 28
Lượng mưa trung bình từ 2.000mm đến 2.100 mm/năm. Từ tháng 4 đến
tháng 10 mưa nhiều, chiếm 90% lượng mưa trong năm. Tháng 7 có lượng
mưa lớn nhất bình quân từ 410 – 420mm/tháng và có số ngày mưa nhiều nhất
từ 17 – 18 ngày/ tháng. Tháng 11 và 12 ít mưa, lượng mưa trung bình chỉ từ
24 – 25mm/tháng.
4.1.1.5. Thủy văn
Tức tranh có một hệ thống sông suối khá dày đặc. Có tốc độ dòng chảy
lớn và lưu lượng thay đổi theo từng mùa. Mùa khô nước cạn, mùa mưa dễ gây
lũ lụt cục bộ ở các vùng ven suối. Tuy nhiên hướng Đông Nam của xã tiếp
giáp với sông Cầu, cho nên có thể kết hợp với các hệ thống sông suối nhỏ trên
địa bàn để tiêu lũ nếu như có biện pháp khai thông và quản lý tốt hệ thống
thoát nước trên địa bàn.
4.1.1.6. Tài nguyên
Tài nguyên đất: Tổng diện tích đất tự nhiên của xã là 2559,35 ha,
Trong đó chủ yếu là đất đồi thấp dành riêng cho việc phát triển trồng các loại
cây như: cây chè, cây ăn quả... Diện tích đất phục vụ cho mục đích sản xuất
cây nông nghiệp và đất ở chiếm tỷ lệ nhỏ.
Tài nguyên nước: Nguồn nước mặt là nguồn nước chính bảo đảm cho
việc sản xuất và sinh hoạt của người dân lấy từ các hệ thống sông suối trên
địa bàn. Nguồn nước ngầm hiện vẫn chưa có khảo sát về trữ lượng nước
ngầm, qua thực tế khảo sát tại các hộ dân dùng giếng khoan thì cho thấy chất
lượng khá tốt.
4.1.2. Điều kiện về kinh tế - xã hội
4.1.2.1. Điều kiện về kinh tế
Xã Tức Tranh trồng chè trên diện tích 1.250ha và có tới 9 làng nghề
truyền thống chuyên canh tác, sản xuất, chế biến các sản phẩm từ cây chè.
Người dân nơi đây phát triển kinh tế chủ yếu bằng nông nghiệp. Nghề trồng

38. 29
chè, chăn nuôi gia súc, gia cầm, thả cá đã giúp bà con từng bước nâng cao đời
sông vật chất và tinh thần. Nhận thấy sức mạnh của sự đoàn kết, một số hộ
trong xã đã cùng nhau thành lập hợp tác xã nhằm giúp các xã viên, người lao
động làm giàu trên chính quê hương mình.
Hàng năm, xã Tức Tranh có khoảng trên 2.000 tấn chè búp khô được
sản xuất, chế biến và bán ra thị trường. Riêng HTX cũng góp phần tiêu thụ
khoảng 100 tấn chè của các xã viên và bà con trong xã. Nhờ việc mua và bán,
HTX đã góp phần đưa thương hiệu sản phẩm chè của các Làng nghề: Khe
Cốc, Thác Dài, Gốc Gạo, Quyết Thắng, Bãi Bằng, Minh Hợp, Đồng Danh,
Đập Tràn, Tân Thái … trở nên nổi tiếng và lan rộng ra các tỉnh, thành phố
như: Hà Nội, Thanh Hóa, Hải Dương, thành phố Hồ Chí Minh …
Ngoài ra, việc đầu tư và định hướng phát triển đàn gia súc của HTX
Dịch vụ tổng hợp chăn nuôi xã Tức Tranh cũng là hướng đi đem lại hiệu quả
kinh tế cao, ít rủi ro. Với tổng số đàn trâu hiện lên tới 120 con đang được các
xã viên, hội viên Hội chọi trâu và HTX tiếp tục đầu tư, nhân giống, chăm sóc
để phục vụ Lễ hội văn hóa Chọi trâu diễn ra hàng năm vào mùng 10 tháng
giêng âm lịch và cung cấp nguồn thương phẩm thịt trâu sạch, chất lượng,
không sử dụng thức ăn tăng trọng, phục vụ bà con, nhân dân quanh vùng.
4.1.2.2. Điều kiện về xã hội
* Dân số
Tính đến nay dân số xã Tức Tranh là 8.766 người với 2.282 hộ, bình
quân đạt 4 người/hộ. Tỷ lệ tăng dân số cơ học giảm do dân địa phương
chuyển đến nơi khác làm ăn. Sự phân bố dân cư trên địa bàn không đều, chủ
yếu tập trung tâm xã và các xóm Đông Nam của xã.
* Lao động

39. 30
Lao động ở xã Tức Tranh chiếm phần lớn ở các nghề Nông, lâm, ngư
nghiệp, ngoài ra số còn lại hoạt động trong các lĩnh vực thương mại, dịch vụ,
xây dựng, tiểu thủ công nghiệp..
* Dân tộc
Trên địa bàn xã hiện đang tập trung nhiều dân tộc anh em bao gồm:
Kinh, Sán Chí, Mông... Mỗi dân tộc có một truyền thống và lối sống riêng.
Trong đó tỷ lệ dân tộc thiểu số chiếm khoảng 30 - 40% tổng dân số toàn xã.
* Văn hóa
Do địa bàn xã tập trung nhiều dân tộc nên văn hóa rất đa dạng, các loại
hình văn hóa ở đây hầu như vẫn còn được lưu giữ. Trong đó có các loại hình
văn hóa tiêu biểu gồm: Văn hóa làng nghề, văn hóa truyền thống hát Ví, múa
Tắc Xình....
4.2. Tình hình sử dụng hoá chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp tại xã
Tức Tranh, huyện Phú Lương
Để đánh giá hiện trạng và nguy cơ gây ô nhiễm môi trường do bao bì
hóa chất BVTV của người dân, đề tài đã tiến hành điều tra, phỏng vấn 50
phiếu điều tra.
Theo kết quả điều tra cho thấy, 100% số hộ dân được hỏi đều trả lời là
có sử dụng hóa chất BVTV trong quá trình sản xuất nông nghiệp. Đa số các
nông hộ đều sử dụng hóa chất BVTV khi cần thiết, nhưng vẫn còn một số gia
đình lại sử dụng một cách thường xuyên.
Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng hóa chất BVTV tại xã Tức Tranh
TT Tần suất sử dụng HCBVTV Số lượng Tỷ lệ (%)
1 Thường xuyên sử dụng 18 36
2 Sử dụng khi cần thiết 32 64
3 Không sử dụng 0 0
Tổng 50 100
(Nguồn: Kết quả điều tra)

40. 31
Qua bảng 4.1 ta thấy, đa số người dân chỉ sử dụng hóa chất BVTV khi
cần thiết (chiếm 64%), nhưng vẫn còn nhiều người sử dụng hóa chất BVTV
một cách thường xuyên (chiếm 36%). Nguyên nhân chủ yếu là do kiến thức
về sử dụng hóa chất BVTV còn hạn chế, người dân thường sử dụng theo thói
quen mà không đọc hướng dẫn sử dụng và không tham gia các lớp tập huấn
sử dụng hóa chất BVTV.
Khi được hỏi về cách sử dụng hóa chất BVTV, người dân trả lời như sau:
Bảng 4.2. Cách sử dụng hóa chất BVTV của người dân xã Tức Tranh
TT Cách sử dụng HCBVTV Số lượng Tỷ lệ (%)
1
Sử dụng theo hướng dẫn của
cán bộ
14 28
2 Sử dụng tùy ý 6 12
3 Sử dụng theo lượng sâu hại 0 0
4
Sử dụng theo hướng dẫn của
người bán thuốc
25 50
5
Sử dụng theo hướng dẫn trên
bao bì
5 10
Tổng 50 100
(Nguồn: Kết quả điều tra)
Qua bảng 4.2 ta thấy, người dân xã Tức Tranh sử dụng hóa chất BVTV
chủ yếu sử dụng theo sự hướng dẫn của người bán thuốc (chiếm 50%), sử
dụng theo sự hướng dẫn của cán bộ (chiếm 28%) và sử dụng theo hướng dẫn
trên bao bì (chiếm 10%), cho thấy người dân tại xã Tức Tranh đã có sự hiểu
biết rất nhiều về cách sử dụng các loại hóa chất BVTV trong canh tác nông
nghiệp. Tuy nhiên vẫn còn số ít người dân sử dụng hóa chất BVTV một cách
tùy ý (chiếm 12%).
Với đặc thù sản xuất nhiều loại cây trồng khác nhau từ cây chè, lúa và

41. 32
rau và các loại cây hoa màu khác, nên chủng loại thuốc BVTV sử dụng trên
địa bàn xã Tức Tranh cũng khá phong phú và đa dạng gồm một số loại được
sử dụng phổ biến như:
Thuốc BVTV thường dùng trong trồng cây lúa và rau chủ yếu gồm:
Actara 25WG; Admire 050EC, Bulty 400EC, Bassa 50EC, Victory 585EC,
Sairifos 585EC; Samole 700WP, Pazol 700WP, Ossal 700WP; Fuji One 40EC,
Kabim 30WP, Filia 525SE; Validacin 3L, Cavil 50SC, Vida 3SC, Vanicide
15WP, Rill 800WG, Penalti Gold 52EC, Wapotoc 858 FC, Kamxu 2EN,
Virtaco 40WG, Neda 95FP, Cowbol 600WB, Drogon 585EC, Paran 95SP,...
Thuốc BVTV thường dùng đối với trồng chè chủ yếu gồm: Anvado
100WP, Tilt Super 300ND, Starsuper 20WP hoặc thuốc trừ bệnh gốc đồng
(Oxyclorua đồng, Sunphat đồng), Applaud10WP, Butyl10WP, Chlorphos 500EC,
Admixe050EC, Sutin5EC, Scocpion36, Actamec40EC, Catex306EC, Reasegant
3.6EC, Dygan5.4EC, Ortuss5SC, Alfathrin 5EC, Dylan2EC, Serpal Super
600EC, Secsaigon 25EC, Actador 100WP, Wavotox 585 EC, Javidan
100WP…
Bảng 4.3. Các loại thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng ở xã Tức Tranh
TT Tên thuốc Hoạt chất
Dạng
thuốc
Trị sâu,
bệnh
1 Actador 100WP Imidacloprid >96%
Bột hòa
nước
Nấm, khô
vằn
2 Reasegant 3.6EC Abamectin 3,6% Nhũ dầu
Bọ chích
hút, bọ xít
3 Secsaigon 25EC Cypermethrin >90% Nhũ dầu
Sâu cuốn
lá, rầy

42. 33
4 Alfathrin 5EC
Alpha-cypermethrin
(>90%)
Nhũ dầu
Sâu cuốn
lá nhỏ
5 Javidan 100WP Imidacloprid >96%
Bột hòa
nước
Rầy
6 Chlorphos 500EC
Chlorpyrifos Ethyl 475
g/l + Lambdacyhalothrin
25g/l
Nhũ dầu Rầy
7 Wavotox 585 EC
Chlorpyrifos Ethyl 530g/l
+ Cypermethrin 55g/l
Nhũ dầu
Sâu rầy,
bọ cánh tơ
8
Serpal Super
600EC
Chlorpyrifos Ethyl 500g/l
+ Cypermethrin 100g/l
Nhũ dầu
Sâu đục
thân
9 Anvado 100WP Imidacloprid >96%
Bột hòa
nước
Rầy, bọ
cánh tơ
(Nguồn: Chi cục Bảo vệ Môi trường tỉnh Thái Nguyên)
Qua bảng 4.3 cho thấy, số lượng các loại hóa chất được sử dụng trong
hoạt động nông nghiệp trên địa bàn xã rất nhiều, với nhiều chủng loại khác
nhau. Việc theo dõi, thống kê chính xác khối lượng hóa chất BVTV trên địa
bàn xã còn gặp khó khăn do việc sử dụng thuốc BVTV của các hộ canh tác
nông nghiệp còn tràn lan và vẫn còn hiện tượng sử dụng thuốc BVTV nhập
lậu. Theo Viện Môi trường Nông nghiệp Việt Nam, định mức sử dụng hóa
chất BVTV khoảng 2,75 kg/ha/năm, tổng diện tích đất nông nghiệp của xã
Tức Tranh là 1.379,1 ha, tổng lượng hóa chất BVTV sử dụng trên địa bàn xã
là 3,80 tấn/năm.
- Tình hình sử dụng đồ bảo hộ khi dùng hóa chất BVTV: Qua điều tra
phỏng vấn trên địa bàn xã, vẫn còn một số người dân không quan tâm đến
việc mang đồ bảo hộ, khẩu trang, găng tay khi tiến hành pha trộn, phun xịt
hóa chất BVTV.

43. 34
Bảng 4.4. Tình hình sử dụng đồ bảo hộ khi dùng hóa chất BVTV
của các hộ dân
TT Sử dụng đồ bảo hộ Số lượng Tỷ lệ (%)
1 Có 41 82
2 Không 9 18
Tổng 50 100
(Nguồn: Kết quả điều tra)
Qua bảng 4.4 ta thấy, đa số người dân tại xã Tức Tranh đã nhận thức
được việc an toàn về vấn đề sức khỏe trong hoạt động sử dụng hóa chất
BVTV để canh tác nông nghiệp, 82% người dân sử dụng đồ bảo hộ khi dùng
hóa chất BVTV, tuy nhiên vẫn còn 18% người dân chưa thực sự nhận thức
được về vấn đề an toàn, vấn đề về sức khỏe trong khi sử dụng hóa chất
BVTV. Nguyên nhân ở đây là do người dân không tham gia các lớp tập huấn
về an toàn lao động khi sử dụng hóa chất BVTV hoặc là do một số người dân
còn chủ quan về vấn đề này.
4.3. Hiện trạng công tác thu gom, xử lý bao bì hóa chất bảo vệ thực vật
tại xã Tức Tranh, huyện Phú Lương
4.3.1. Khối lượng bao bì hóa chất BVTV tại xã Tức Tranh
Hàng năm, trên địa bàn xã sử dụng khoảng 3,80 tấn hoá chất BVTV.
Việc bao gói thuốc BVTV hiện nay chủ yếu là sử dụng chai nhựa và túi nilon
là những vật liệu rất bền vững trong môi trường. Theo tính toán của Viện Môi
trường Nông nghiệp Việt Nam cho thấy, cứ mỗi bao bì thuốc lại có 1,85%
lượng hóa chất dính vào. Tỷ lệ bao bì / khối lượng thuốc BVTV đối với chai
nhựa là khoảng 12-15%, gói và các loại khác khoảng 3-5%. Trong đó chai
nhựa chiếm 70-80%, gói và loại khác chiếm 20-30%. Do vậy khối khối lượng
bỏ hóa chất vảo vệ thực vật phát sinh trên địa bàn xã là 423 kg/năm.

44. 35
Hình 4.2. Hình ảnh chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV trên cánh đồng của
xã Tức Tranh
Qua đó cho thấy hiện trạng phát sinh khối lượng bao bì hóa chất BVTV
trên địa bàn xã phát sinh theo hàng năm không lớn, nhưng đây là nguồn chất
thải nguy hại, nếu không được thu gom, xử lý thì đây sẽ nguồn gây ô nhiễm
môi trường nghiêm trọng.
4.3.2. Hiện trạng về công tác thu gom, xử lý bao bì hóa chất BVTV tại xã
Tức Tranh
Trên địa bàn xã đã đầu tư xây dựng bể thu gom và nhà chứa chất thải
bỏ chứa hóa chất BVTV.

45. 36
Hình 4.3. Nhà lưu chứa và bể thu gom bao bì hóa chất bảo vệ thực vật
Số lượng bể thu gom chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV là 300 bể, được
xây dựng bằng bê tông và có nắp đậy, các bể mới lắp đặt năm 2015 nên còn
rất mới, tuy nhiên số lượng chưa đủ, vẫn còn tình trạng thải bỏ bừa bãi tại một
số khu vực trên địa bàn xã. Hiện tại một số bể chứa đã đầy, chất thải bỏ chứa
hóa chất BVTV rơi ra khu vực xung quanh bể chứa.
Về nhà lưu chứa, có mái che, tường bao đảm bảo việc lưu chứa, diện
tích 95m2
/nhà, có khả năng đáp ứng việc lưu chứa khoảng 03 tấn/nhà đảm bảo
việc lưu chứa toàn bộ các loại chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV phát sinh trên
địa bàn xã. Tuy nhiên địa bàn xã trải rộng lên một số khu vực cách xa 02 nhà
lưu chứa đã xây dựng gây khó khăn trong việc vận chuyển các loại chất thải
bỏ chứa hóa chất BVTV về lưu chứa tại 02 nhà chứa này.
Chưa được trang bị xe thu gom chuyên dụng. Các loại chất thải bỏ chứa
hóa chất BVTV vẫn lưu chứa tại các bể chứa, một số ít được đóng bao vận
chuyển về 02 nhà lưu chứa bằng phương tiện xe máy, xe đạp của người dân.
Công tác thu gom được Ban Quản lý vệ sinh môi trường huyện Phú
Lương thực hiện nhưng chỉ thu gom rác thải sinh hoạt về bãi rác Phú Lương
để xử lý, không thực hiện thu gom chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV.

46. 37
Hoạt động thu gom bao bì hóa chất bảo vệ thực hiện nay mới dừng lại ở
việc tuyên truyền vận đồng các hộ dân tự nguyện thải bỏ chất thải vào các bể
chứa được lắp đặt và huy động sự tham gia của các tổ chức đoàn thể như:
Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân... tham gia thu gom rác thải bỏ
bao bì hóa chất BVTV tại các bể chứa về 02 nhà lưu chứa bằng phương tiện
xe máy, xe đạp của người dân. Tuy nhiên, người lao động không được hưởng
các chế độ như: tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hộ lao động
và phụ cấp độc hại..
Sau khi thu gom xong, xử lý bằng phương pháp đốt tự nhiên tại các khu
vực chống trên địa bàn, gây ô nhiễm thứ cấp do phát sinh ra các chất khí độc
trong quá trình đốt.
Khối lượng bao bì hóa chất BVTV được thu gom là 50 kg/năm, đạt
11,8%. Tỷ lệ bao bì, chất thải bỏ hóa chất BVTV được thu gom, xử lý còn rất
thấp. Kết quả phù hợp với kết quả điều tra người dân, khi được hỏi về cách xử
lý bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng, người dân trả lời như sau:
Bảng 4.5. Cách xử lý bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng của các hộ dân
TT
Cách xử lý bao bì
HCBVTV
Số lượng Tỷ lệ (%)
1 Đêm đốt 6 12
2 Thu gom riêng 4 8
3 Chôn lấp 0 0
4 Vứt ngay tại ruộng 15 30
5
Vứt chung trong rác thải sinh
hoạt
16 32
6 Vứt vào bể chứa hóa chất 9 18
Tổng 50 100
(Nguồn: Kết quả điều tra)

47. 38
Qua bảng 4.5 ta thấy, khối lượng bao bì hóa chất BVTV được thu gom
và xử lý sau khi sử dụng của các hộ dân trên địa bàn xã Tức Tranh là rất thấp,
khối lượng bao bì sau khi sử dụng được được thu gom riêng để xử lý rất thấp
(chiếm 8%), đem đốt chiếm 12% và vứt vào bể chứa hóa chất chiếm 18%. Đa
số người dân tại xã sau khi sử dụng bao bì xong thường vứt ngay tại ruộng và
vứt chung với rác thải sinh hoạt (chiếm 62%) gây khó khăn cho việc thu gom
để xử lý riêng, từ đó gây ảnh hưởng đến môi trường đất và nước của khu vực.
Nguyên nhân ở đây là do người dân còn chưa ý thức được tác hại của bao bì
thuốc BVTV sau khi sử dụng, không thường xuyên tham gia các lớp tập huấn
về ảnh hưởng và tác hại của hóa chất BVTV.
4.4. Hiện trạng môi trường nước và đất tại xã Tức Tranh
Để thấy được ảnh hưởng của việc sử dụng các loại hóa chất bảo vệ thực
vật trong canh tác của người dân và quá trình sử dụng không đem thải bỏ
đúng nơi quy định, gây ảnh hưởng đến môi trường, nhiễm độc cho hệ sinh
thái từ đó ảnh hưởng sâu sắc tới sức khỏe con người. Trong quá trình thực
hiện đề tài, em tiến hành lấy 2 mẫu (đất, nước) tại các địa điểm trên địa bàn
xã Tức Tranh để phân tích nhóm Clo hữu cơ.
Bảng 4.6. Kết quả phân tích nhóm Clo hữu cơ trong môi trường nước
mặt xã Tức Tranh
TT Lần lấy mẫu
Kết quả phân tích
(g/L)
QCVN
08:MT-2015/BTNMT
1 05/2017 5,82
-
2 12/2017 8,52
(Nguồn: Chi cục bảo vệ môi trường tỉnh Thái Nguyên)
Ghi chú:
Mẫu nước mặt tại xóm Thác Dài, Tức Tranh, Phú Lương (Tọa độ
21o
42’24,6” N; 105o
46’58,7” E.

48. 39
Nhận xét: Qua bảng 4.6 ta thấy, mẫu nước mặt khu vực xã Tức Tranh
đã bị nhiễm nhóm Clo hữu cơ, một trong những thành phần chính có trong
các hóa chất BVTV.
Bảng 4.7. Kết quả phân tích nhóm Clo hữu cơ trong môi trường đất xã
Tức Tranh
TT Lần lấy mẫu
Kết quả phân tích
(mg/kg)
QCVN 15:2008/BTNMT
1 5/2017 0,0109 0,01
2 12/2017 0,0268 0,01
(Nguồn: Chi cục bảo vệ môi trường tỉnh Thái Nguyên)
Ghi chú:
Mẫu đất tại xóm Thác Dài, Tức Tranh, Phú Lương (Tọa độ 21o
42’24,6”
N; 105o
46’58,7” E)
Nhận xét: Qua bảng ta có thể thấy gốc clo trong đất ruộng tại xã ở cả 2
thời điểm đều có nồng độ vượt quá QCVN với nồng độ Clo vượt ngưỡng quy
chuẩn cho phép. Các thời điểm lấy mẫu đều thực hiện ngay sau thời điểm
phun thuốc BVTV của bà con nông dân trong chính vụ canh tác do vậy các
mẫu kết quả phân tích chỉ mang tính thời điểm. Tuy nhiên, nếu không thực
hiện tốt công tác quản lý, hướng dẫn người dân sử dụng thuốc BVTV trong
canh tác nông nghiệp và thực hiện tốt công tác thu gom, xử lý các loại chất
thải bỏ chứa hóa chất BVTV thì nguy cơ gây ô nhiễm môi trường do thuốc
BVTV tại các vùng sản xuất nông nghiệp là rất cao.
4.5. Đánh giá chung và đề xuất một số giải pháp quản lý, xử lý chất thải
bỏ chứa hóa chất bảo vệ thực vật tại xã Tức Tranh
4.5.1. Những mặt đạt được trong công tác quản lý chất thải bỏ chứa hóa
chất BVTV

49. 40
Hiện nay xã đã bước đầu tổ chức các hoạt động thu gom chất thải bỏ
chứa hóa chất BVTV vào các bể chứa đặt trên các cánh đồng. Song việc thực
hiện khá manh mún, nhỏ lẻ do thiếu trang thiết bị thu gom vận chuyển, lưu
chứa và đặc biệt chưa có các biện pháp xử lý triệt để chất thải bỏ chứa hóa
chất BVTV. Tuy những nỗ lực nói trên chưa đáp ứng được các yêu cầu về công
tác quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV nhưng đã góp phần giải quyết một
phần bức xúc tại các khu vực phát sinh nhiều chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV
trong canh tác nông nghiệp.
4.5.2. Những vấn đề còn tồn tại trong công tác quản lý chất thải bỏ chứa
hóa chất BVTV
Trong nhiều năm qua, tỉnh Thái Nguyên nói chung và xã Tức Tranh nói
riêng mới tập trung để giải quyết các vấn đề về chất thải rắn sinh hoạt. Quản
lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV đã đến lúc cần phải được sự quan tâm
của UBND tỉnh, các ngành chuyên môn và các cấp chính quyền địa phương để
từng bước cải thiện môi trường khu vực nông thôn. Một số tồn tại trong quản lý
chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV bao gồm:
- Mới tổ chức dịch vụ thu gom chất thải rắn sinh hoạt, chưa tổ chức thu
gom, xử lý chất thải bỏ hóa chất BVTV. Hoạt động thu gom, xử lý chất thải
bỏ chứa hóa chất BVTV mới mang tính tự phát, chưa có sự quan tâm của các
cấp chính quyền, không có quy hoạch, thiếu nguồn vốn đầu tư, chưa có các
giải pháp kỹ thuật phù hợp và đúng quy định trong khi nhu cầu về xử lý chất
thải bỏ hóa chất BVTV ngày càng bức xúc.
- Thiếu các văn bản quy định, chính sách hỗ trợ, tiêu chuẩn, định mức
kỹ thuật cho các hoạt động quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV.
- Trình độ dân trí và nhận thức của người dân còn hạn chế dẫn đến hiện
tượng thải bỏ đồng thời chất thải rắn sinh hoạt vào các bề thu gom chất thải
bỏ chứa hóa chất BVTV.

50. 41
- Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội không thuận lợi như: địa bàn rộng,
địa hình phức tạp, dân cư sống không tập trung, cơ sở hạ tầng thấp kém, nhận
thức của người dân còn hạn chế... cũng là một trong các yếu tố hạn chế trong
tổ chức thu gom, xử lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV ở nông thôn
4.5.3. Đề xuất một số giải pháp quản lý, xử lý chất thải bỏ chứa hóa chất
bảo vệ thực vật phù hợp
* Về trang thiết bị phương tiện phục vụ cho việc quản lý, xử lý chất hải
bỏ chứa hóa chất BVTV.
- Đầu tư kinh phí để xây dựng, lắp đặt bổ sung trang thiết bị phục vụ
công tác quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV.
- Đầu tư mua sắm bể chứa chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV bàn giao
cho các xã để lắp đặt bổ sung tại các khu vực canh tác đáp ứng việc thu gom.
- Xây dựng nhà lưu chứa tạm thời bỏ chứa hóa chất BVTV.
- Đầu tư mua xe thu gom chuyên dụng phục vụ vận chuyển chất thải bỏ
chứa hóa chất BVTV từ các khu vực thu gom về nơi nhà lưu chứa tạm thời.
- Bố trí hỗ trợ kinh phí xử lý lượng chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV.
* Về công tác quản lý
- Tổ chức hội nghị tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về quản
lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV:
- Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý cấp xã/huyện,
trang bị thêm các phương tiện, kỹ năng trong thu thập thông tin về quản lý
chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV để có thể sử dụng trong quá trình quy hoạch
và phổ biến thông tin cho cộng đồng.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng về quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất
BVTV để hạn chế đổ rác bừa bãi các loại chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV,
hạn chế việc thải bỏ rác thải sinh hoạt vào các bể chứa chất thải bỏ chứa hóa
chất BVTV và nhận thức những tác hại gây ra do quản lý chất thải bỏ chứa hóa

51. 42
chất BVTV không đúng cách, cũng như làm cho người dân thấy rõ hơn quyền
lợi và trách nhiệm trong công tác quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV.
- Xây dựng các chương trình giáo dục cộng đồng nâng cao nhận thức
cho cán bộ cấp huyện/xã, trưởng các thôn/xóm, các đoàn thể, người làm công
tác thu gom, quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV và toàn thể nhân dân.
- Quy định trách nhiệm của thể của từng đơn vị, tổ chức từ cấp tỉnh,
huyện, xã và cộng đồng người dân trong quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất
BVTV;
- Xây dựng cơ chế kinh phí kết hợp giữa kinh phí từ ngân sách với huy
động sự đóng góp của cộng đồng trong quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất
BVTV. Đảm bảo cho người thu gom chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV cũng
được hưởng các chế độ và quyền lợi như đối với người lao động khác tiến tới
hoạt động quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV theo hướng chuyên môn
hóa.

52. 43
Phần 5
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
5.1. Kết luận
Qua quá trình thực tập điều tra, khảo sát đề tìm hiểu về công tác quản
lý và xử lý bao bì hóa chất BVTV trên địa bàn xã Tức Tranh, tôi rút ra được
một số kết luận như sau:
1. 100% người dân được hỏi đều sử dụng hóa chất BVTV trong quá
trình sản xuất. 64% là sử dụng khi cần thiết, và 36% là sử dụng thường xuyên.
Tổng lượng hóa chất BVTV sử dụng trên địa bàn xã là 3,8 tấn/năm với nhiều
loại chủng loại khác nhau.
2. Tổng khối lượng bao bì, chất thải bỏ hóa chất BVTV phát sinh trên
địa bàn xã là 423 kg/năm. Khối lượng thu gom được là 50 kg/năm chiếm
11,8%.
Xã Tức Tranh đã đầu tư phương tiện thu gom bao bì, chất thải bỏ hóa
chất BVTV gồm 02 nhà chứa và 300 bể thu gom. Tuy nhiên, xã chưa có giải
pháp xử lý lượng bao bì, chất thải bỏ hóa chất BVTV này mà lại thu gom
cùng rác thải sinh hoạt hoặc đốt tại chỗ.
3. Môi trường nước mặt và môi trường đất tại xã Tức Tranh bị nhiễm
nhóm Clo hữu cơ. Hàm lượng nhóm Clo hữu cơ trong môi trường đất ở hai
lần quan trắc đều vượt QCVN.
4. Đề tài đã đánh giá những mặt đạt được và tồn tại trong công tác thu
gom, xử lý bao bì hóa chất BVTV từ đó đề xuất các giải pháp quản lý và xử lý
chất thải bỏ chứa BVTV cho UBND xã Tức Tranh.
5.2. Kiến nghị
Kính đề nghị UBND xã Tức Tranh thực hiện những biện pháp tại địa
phương, giải quyết vấn đề bức xúc về chất thải chứa hóa chất BVTV trên địa
bàn xã, nhằm giải quyết tận gốc vấn đề chất thải vỏ bao bì hóa chất BVTV,

53. 44
khép kín từ khâu thu gom đến lưu giữ, trung chuyển và xử lý tiêu hủy chất
thải bỏ chứa hóa chất BVTV, từng bước kiểm soát ô nhiễm môi trường do
chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV trong canh tác nông nghiệp và góp phần
giúp xã hoàn thành nội dung về quản lý chất thải bỏ chứa hóa chất BVTV
trong chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh Thái Nguyên và làm cơ
sở nhân rộng kết quả ra các địa phương khác trong tỉnh Thái Nguyên.

54. 45
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tiếng Việt
1. Đỗ Hàm, Nguyễn Tuấn Khanh, Nguyễn Ngọc Anh (2007), Hóa chất dùng
trong nông nghiệp và sức khỏe cộng đồng, NXB Lao động & Xã hội, Hà
Nội.
2. Nguyễn Thị Hồng Hạnh (2006), Bài giảng hóa BVTV, Trường Đại học
Nông Lâm Thái Nguyên.
3. Phùng Văn Hoàn (1997), “Tình hình sử dụng an toàn HCBVTV và ảnh
hưởng của nó đến sức khỏe nhân dân”, Kỷ yếu công trình nghiên cứu khoa
học”, Trường Đại học Y khoa Hà Nội, Hà Nội, tr.27 32.
4. Đỗ Văn Hòe (2005), “Thực hiện, giám sát và chấp nhận quy tắc ứng xử Quốc
tế về phân phối và sử dụng thuốc trừ sâu”, Báo cáo trình bày tại Hội nghị
hội thảo khu vực châu Á ngày 26 – 28/7/2005, Bangkok, Thái Lan.
5. Phạm Bích Ngân, Đinh Xuân Thắng(2006), “Ảnh hưởng của thuốc trừ sâu
tới sức khỏe của người phun thuốc”, Tạp chí Phát triển Khoa học và Công
nghệ, TP HCM, số 2/2006 tập 9, tr.7280.
6. Nguyễn Trần Oánh, Phạm Văn Viên, Bùi Trọng Thủy (2007), Giáo trình
sử dụng thuốc BVTV, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
7. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2014), “Luật bảo vệ Môi trường”.
8. Cao Thúy Tạo và cs (2003), “Nguy cơ nhiễn độc HCBVTV trên người sử
dụng ở một số vùng chuyên canh”, Hội nghị khoa học Y học lao
động toàn quốc lần thứ IV, Hà Nội, tr.148.
9. Bùi Thanh Tâm và Hoàng Văn Khóa (2002), “Xây dựng mô hình cộng đồng
sử dụng an toàn thuốc BVTV tại một huyện đồng bằng và một huyện miền
núi phía Bắc”, Đề tài cấp Bộ, Trường Đại học Y tế Công cộng Hà Nội.