Download luận án tiến sĩ ngành quản lí kinh tế với đề tài: Hoàn thiện quản lý thu thuế Nhà nước nhằm tăng cường sự tuân thủ thuế của DN - NC tình huống của Hà Nội

1. Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹OBé GI¸O DôC Vµ §µO T¹OBé GI¸O DôC Vµ §µO T¹OBé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O
TR¦êNG §¹I HäC KINH TÕ QUèC D¢N
-----------***-------------
NGUYÔN THÞ LÖ THUýNGUYÔN THÞ LÖ THUýNGUYÔN THÞ LÖ THUýNGUYÔN THÞ LÖ THUý
HOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»MHOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»MHOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»MHOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»M
T¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖPT¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖPT¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖPT¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖP
((((NGHI£N CøU T×NH HUèNG CñA Hµ NéINGHI£N CøU T×NH HUèNG CñA Hµ NéINGHI£N CøU T×NH HUèNG CñA Hµ NéINGHI£N CøU T×NH HUèNG CñA Hµ NéI))))
LUËN ¸N TIÕN SLUËN ¸N TIÕN SLUËN ¸N TIÕN SLUËN ¸N TIÕN Sü KINH TÕü KINH TÕü KINH TÕü KINH TÕ
HHHHµµµµ NNNNéiéiéiéi---- 2009200920092009

2. Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹OBé GI¸O DôC Vµ §µO T¹OBé GI¸O DôC Vµ §µO T¹OBé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O
TR¦êNG §¹I HäC KINH TÕ QUèC D¢N
-----------***-------------
NGUYÔN THÞ LÖ THUýNGUYÔN THÞ LÖ THUýNGUYÔN THÞ LÖ THUýNGUYÔN THÞ LÖ THUý
HOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»MHOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»MHOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»MHOµN THIÖN QU¶N Lý THU THUÕ CñA NHµ N¦íC NH»M
T¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖPT¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖPT¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖPT¡NG C¦êNG Sù TU¢N THñ THUÕ CñA DOANH NGHIÖP
(NGHI£N CøU T×NH HUèNG C(NGHI£N CøU T×NH HUèNG C(NGHI£N CøU T×NH HUèNG C(NGHI£N CøU T×NH HUèNG CñA Hµ NéI)ñA Hµ NéI)ñA Hµ NéI)ñA Hµ NéI)
CCCChuyªn ng nhhuyªn ng nhhuyªn ng nhhuyªn ng nh:::: QQQQu¶n lý kinh tÕu¶n lý kinh tÕu¶n lý kinh tÕu¶n lý kinh tÕ
(K(K(K(Khoa häc qu¶n lýhoa häc qu¶n lýhoa häc qu¶n lýhoa häc qu¶n lý))))
MMMM· sè· sè· sè· sè :::: 62.34.01.0162.34.01.0162.34.01.0162.34.01.01
LUËN ¸N TIÕN Sü KINH TÕLUËN ¸N TIÕN Sü KINH TÕLUËN ¸N TIÕN Sü KINH TÕLUËN ¸N TIÕN Sü KINH TÕ
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:
1. GS.TS §ç Hoµng Toµn
2. TS. NguyÔn V¨n §Ëu
Hµ Néi- 2009

3. i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu
trong lu n án là trung th c. Các tài li u tham kh o có ngu n trích d n rõ ràng. Lu n
án chưa t ng ñư c ai công b trong b t kỳ công trình nghiên c u khoa h c nào.
Nghiên c u sinh
Nguy n Th L Thuý

4. ii
M c l c
Trang
Trang bìa
L i cam ñoan i
M c l c ii
Danh m c các ch vi t t t vi
Danh m c các b ng trong lu n án vii
Danh m c các hình, sơ ñ trong lu n án viii
PH N M ð U 1
Chng 1
CƠ S LÝ LU N V S TUÂN TH THU C A DOANH NGHI P
VÀ QU N LÝ THU THU C A NHÀ NƯ C
10
1.1. S tuân th thu c a doanh nghi p 10
1.1.1. N p thu - nghĩa v t t y u c a doanh nghi p 10
1.1.2. S tuân th thu c a doanh nghi p 11
1.1.3. Các y u t nh hư ng ñ n s tuân th thu c a doanh nghi p 18
1.2. Qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng cư ng s tuân
th thu c a doanh nghi p
32
1.2.1. Khái ni m và m c tiêu c a qu n lý thu thu ñ i v i doanh nghi p 32
1.2.2. B n ch t qu n lý thu thu c a Nhà nư c ñ i v i doanh nghi p 35
1.2.3. N i dung qu n lý thu thu c a Nhà nư c ñ i v i doanh nghi p 38
1.2.4. Qu n lý thu thu trong m i quan h v i m c ñ tuân th thu c a
doanh nghi p
47
1.2.5. Các y u t nh hư ng t i qu n lý thu thu nh m tăng cư ng s tuân
th thu c a doanh nghi p
52
1.3. Kinh nghi m qu n lý thu thu nh m tăng cư ng s tuân
th thu c a doanh nghi p m t s nư c trên th gi i
58
1.3.1. Xu hư ng ñ i m i qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng cư ng 58

5. iii
s tuân th thu c a doanh nghi p t i m t s qu c gia
1.3.2. Nh ng kinh nghi m qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng cư ng
s tuân th thu c a doanh nghi p
68
Chng 2
TH C TR NG QU N LÝ THU THU C A NHÀ NƯ C NH M
TĂNG CƯ NG S TUÂN TH THU C A DOANH NGHI P TRÊN
ð A BÀN HÀ N I
74
2.1. Th c tr ng tuân th thu c a doanh nghi p trên ñ a bàn
Hà N i
74
2.1.1. T ng quan v doanh nghi p trên ñ a bàn Hà n i giai ño n 2000-2008 74
2.1.2. Thu và các kho n n p ngân sách c a doanh nghi p trên ñ a bàn 78
2.1.3. ðánh giá s tuân th thu c a doanh nghi p trên ñ a bàn 79
2.1.4. Các y u t nh hư ng ñ n s tuân th thu c a doanh nghi p 83
2.2 Th c tr ng qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng cư ng
s tuân th thu c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i
97
2.2.1. Quan ñi m, chi n lư c qu n lý thu thu c a Nhà nư c giai ño n
2005-2010 và k ho ch qu n lý thu thu ñ i v i doanh nghi p trên ñ a
bàn Hà N i
97
2.2.2. Th c tr ng l p d toán thu thu ñ i v i doanh nghi p 103
2.2.3. Th c tr ng tuyên truy n, h tr DN trên ñ a bàn
2.2.4. Th c tr ng qu n lý ñăng ký, k khai và n p thu
105
113
2.2.5. Th c tr ng thanh tra thu ñ i v i doanh nghi p 116
2.2.6. Th c tr ng cư ng ch thu n và hình ph t pháp lu t v thu 123
2.2.7. Th c tr ng x lý khi u n i t cáo v thu 128
2.3. ðánh giá th c tr ng qu n lý thu thu c a Nhà nư c nh m
tăng cư ng s tuân th c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i
131
2.3.1. Ưu ñi m 132
2.3.2. H n ch 133

6. iv
2.3.3. Nguyên nhân 136
Chương 3
CÁC GI I PHÁP HOÀN THI N QU N LÝ THU THU C A NHÀ
NƯ C NH M TĂNG CƯ NG S TUÂN TH THU C A DOANH
NGHI P TRÊN ð A BÀN HÀ N I
143
3.1 ð i m i quan ñi m và chi n lư c qu n lý thu thu c a Nhà
nư c nh m tăng cư ng s tuân th thu c a doanh
nghi p trên ñ a bàn Hà N i
143
3.1.1. ð i m i quan ñi m qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i doanh nghi p 143
3.1.2. Xây d ng chi n lư c qu n lý s n p thu c a doanh nghi p trong m i
quan h v i m c ñ tuân th thu
145
3.2 Các gi i pháp hoàn thi n qu n lý thu thu nh m tăng cư ng
s tuân th thu c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i
154
3.2.1. Hoàn thi n l p d toán thu thu ñ i v i DN 154
3.2.2. Gi i pháp hoàn thi n ho t ñ ng tuyên truy n h tr 156
3.2.3 Gi i pháp hoàn thi n qu n lý ñăng ký, kê khai và n p thu 165
3.2.4. Gi i pháp hoàn thi n thanh tra và ki m tra thu 169
3.2.5. Gi i pháp hoàn thi n ho t ñ ng cư ng ch thu n và hình ph t v thu 177
3.2.6. Gi i pháp hoàn thi n ho t ñ ng x lý khi u n i, t cáo v thu 181
3.3. Ki n ngh ñi u ki n th c thi các gi i pháp hoàn thi n qu n
lý thu thu ñ i v i doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i
184
3.3.1. Ki n ngh ñ i v i cơ quan thu 184
3.3.2. Ki n ngh ñ i v i các cơ quan nhà nư c và các t ch c có liên quan 190
K T LU N 193
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG B C A TÁC GI 196
TÀI LI U THAM KH O 197
PH L C 204

7. v
DANH M C CH VI T T T TRONG LU N ÁN
ATO Cơ quan thu Australia
CTCP Công ty c ph n
DN Doanh nghi p
DNNN Doanh nghi p nhà nư c
DNTN Doanh nghi p tư nhân
DNVVN Doanh nghi p v a và nh
ðKKKNT ðăng ký, kê khai và n p thu
ðTNT ð i tư ng n p thu
HTTT H th ng thông tin
IMF Qu ti n t qu c t
IRAS Cơ quan thu n i ñ a Singapore
IRS Cơ quan thu n i ñ a M
Lð Lao ñ ng
LTU B ph n qu n lý các doanh nghi p l n
OECD T ch c các nư c phát tri n
SSKT S sách k toán
SXKD S n xu t kinh doanh
TKTN T khai t n p
TNHH Trách nhi m h u h n
TTHT Tuyên truy n h tr
VAT Thu giá tr gia tăng
VND Vi t Nam ñ ng
WB Ngân hàng th gi i

8. vi
DANH M C CÁC B NG TRONG LU N ÁN
STT Tên b ng Trang
B ng 1.1 Các ch s ñ c trưng cho các c p ñ tuân th thu c a DN 17
B ng 1.2 Ma tr n c p ñ tuân th thu và hành vi c a cơ quan qu n lý thu
thu
221
B ng 2.1 T l DN trên ñ a bàn Hà N i theo quy mô lao ñ ng và v n,
2001-2008
75
B ng 2.2 T l doanh nghi p theo ngành kinh t trên ñ a bàn Hà N i, 2000-
2008
223
B ng 2.3 T l doanh nghi p lãi l trên ñ a bàn Hà N i 2001-2008 223
B ng 2.4 Thu NSNN t doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i, 2003-2008 79
B ng 2.5 ðóng góp c a doanh nghi p l n trong t ng thu NSNN t doanh
nghi p trên ñ a bàn Hà N i, 2003-2008
224
B ng 2.6 Các ch s ñ c trưng cho t ng c p ñ tuân th thu c a doanh
nghi p trên ñ a bàn Hà N i
81
B ng 2.7 C p ñ tuân th thu c a doanh nghi p theo quy mô 224
B ng 2.8 C p ñ tuân th thu c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i theo
lo i hình doanh nghi p
224
B ng 2.9 T l doanh nghi p t ng c p ñ tuân th thu c các nhóm doanh
nghi p có ñ c ñi m ho t ñ ng khác nhau
84
B ng 2.10 T l doanh nghi p theo c p ñ tuân th các nhóm doanh
nghi p b nh hư ng khác nhau b i các y u t tâm lý
89
B ng 2.11 T l doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i các c p ñ tuân th
ñánh giá v hi u qu chi tiêu các kho n thu t thu
225
B ng 2.12 T l doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i t ng c p ñ tuân th
ph n ng v i trách nhi m n p thu (%)
225
B ng 2.13 T l doanh nghi p b truy thu thu và n khó thu trên ñ a bàn Hà
N i (2003-2008)
106

9. vii
B ng 2.14 ðánh giá c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i v ho t ñ ng
qu n lý ñăng ký thu , kê khai, n p thu
226
B ng 2.15 Ch t lư ng cán b thu t i th i ñi m 31/12/2008 227
B ng 2.16 ðánh giá c a doanh nghi p trên ñ a bàn v x lý khi u n i, t cáo 129
B ng 3.1 T m quan tr ng c a các gi i pháp qu n lý s n p thu c a doanh
nghi p theo c p ñ tuân th thu
227

10. viii
DANH M C CÁC HÌNH VÀ SƠ ð TRONG LU N ÁN
STT Tên hình Trang
Hình 2.1 T c ñ tăng trư ng v s lư ng doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i
2001-2008
74
Hình 2.2 T l doanh nghi p theo lo i hình s h u trên ñ a bàn Hà N i
(tính ñ n tháng 12/2008)
218
Hình 2.3 Hi u qu SXKD c a các doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i, 2001-
2008
78
Hình 2.4 Ch s trung bình (M) cho m i c p ñ tuân th thu c a doanh
nghi p trên ñ a bàn Hà N i
218
Hình 2.5 T l DN trên ñ a bàn Hà N i theo t ng c p ñ tuân th thu 81
Hình 2.6 T l doanh nghi p m i c p ñ tuân th thu c hai nhóm phân
bi t v t su t l i nhu n ngành
92
Hình 2.7 T l doanh nghi p m i c p ñ tuân th thu c hai nhóm ch u
nh hư ng khác nhau c a các tác ñ ng l m phát và lãi su t (%)
93
Hình 2.8 T l DN m i c p ñ tuân th thu c 2 nhóm DN nh n ñ nh khác
nhau v qu n lý thu thu c a nhà nư c trên ñ a bàn Hà N i
95
Hình 2.9 T l doanh nghi p theo c p ñ tuân th hai nhóm b nh hư ng
khác nhau b i dư lu n xã h i v s tuân th thu
96
Hình 2.10 D toán thu thu ñ i v i doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i năm
sau so v i năm trư c (giai ño n 2002-2008)
104
Hình 2.11 Nhu c u v d ch v h tr tư v n thu c a doanh nghi p trên ñ a
bàn Hà N i trong th i gian t i
219
Hình 2.12 ðánh giá c a doanh nghi p v ho t ñ ng tuyên truy n thu trên
ñ a bàn Hà N i
108
Hình 2.13 ðánh giá c a doanh nghi p v d ch v h tr thu trên ñ a bàn Hà N i 109

11. ix
Hình 2.14 Tình hình th c hi n kê khai thu VAT c a các doanh nghi p do
văn phòng C c Thu Hà N i qu n lý
113
Hình 2.15 ðánh giá c a DN trên ñ a bàn Hà N i v ho t ñ ng thanh tra thu 118
Hình 2.16 ðánh giá c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i v tính h p lý c a
lý do b cơ quan thu thanh tra
219
Hình 2.17 ðánh giá c a DN trên ñ a bàn Hà N i v cán b thanh tra 220
Hình 2.18 ðánh giá c a doanh nghi p v tính công b ng và linh ho t c a các
hình th c cư ng ch thu trên ñ a bàn Hà N i
124
Hình 2.19 ðánh giá c a DN v tác d ng c a các hình th c cư ng ch và
hình ph t vi ph m pháp lu t v thu
220
Hình 3.1 Xác ñ nh ñ i tư ng c a thanh tra thu d a trên t n su t vi ph m
và m c ñ vi ph m
170
Sơ ñ 1.1 Mô hình các c p ñ tuân th thu 15
Sơ ñ 1.2 Mô hình các c p ñ tuân th thu ñi u ch nh 16
Sơ ñ 1.3 Tác ñ ng c a y u t tâm lý, xã h i ñ n tinh th n và ñ o ñ c thu 23
Sơ ñ 1.4 Các y u t tác ñ ng ñ n s tuân th thu c a doanh nghi p 26
Sơ ñ 1.5 Mô hình phù h p phân tích h th ng qu n lý thu thu 216
Sơ ñ 1.6 Mô hình các ho t ñ ng c a cơ quan qu n lý thu thu 216
Sơ ñ 1.7 Mô hình qu n lý s tuân th thu ñi u ch nh 48
Sơ ñ 1.8 M i liên h gi a các y u t nh hư ng ñ n qu n lý thu thu c a
nhà nư c và các y u t nh hư ng ñ n s tuân th thu c a doanh
nghi p
217
Sơ ñ 3.1 Chi n lư c qu n lý s n p thu c a các doanh nghi p trên ñ a bàn
Hà N i tương ng v i c p ñ tuân th thu
146
Sơ ñ 3.2 Các gi i pháp ch c năng qu n lý s n p thu ñư c l a ch n 146

12. 1
M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài lu n án
Thu là b ph n quan tr ng nh t c a NSNN (ngân sách nhà nư c), góp ph n
to l n vào s nghi p xây d ng và b o v ñ t nư c. M t h th ng thu có hi u l c và
hi u qu là m c tiêu quan tr ng c a m i qu c gia. ði u này không ch ph thu c
vào nh ng chính sách thu h p lý mà còn ph thu c r t l n vào ho t ñ ng qu n lý
thu thu c a nhà nư c. Jenkin, G.P. ñã c nh báo nh ng s c i cách thu ñ y tham
v ng s th t b i b i m t n n qu n lý thu thu không hi u l c và hi u qu [62, tr.12].
Vì v y, qu n lý thu thu ñang là m t v n ñ ñư c xã h i quan tâm.
Tuy nhiên, qu n lý thu thu ñ i v i doanh nghi p (DN) các nư c ñang phát
tri n hi n nay ñang ñ i m t v i nhi u thách th c khác nhau t o ra s c ép ngày càng
tăng ñ i v i nhi m v thu thu c a nhà nư c. M t trong nh ng thách th c l n ñó là
s ña d ng hành vi tuân th thu c a DN. Ph c t p hơn khi hành vi tuân th thu
c a DN l i ch u nh hư ng c a nhi u các bi n s khác nhau. Nh ng y u t này t o
ra bài toán l n ñ i v i cơ quan thu trong vi c ñ m b o s tuân th thu c a DN.
Trong khi ngu n l c cho qu n lý thu thu các nư c ñang phát tri n hi n
nay là r t h n h p, s ph c t p t các DN ngày m t tăng lên d n ñ n nhi u khó
khăn hơn ñ i v i cơ quan thu trư c s c ép ph i tăng thu NSNN hàng năm ñ ñ m
b o nhu c u chi tiêu cho m t xã h i ñang phát tri n. ðây là khó khăn l n mà ngành
thu như Vi t Nam c n ph i vư t qua.
T nh ng nh ng thách th c nói trên, cơ quan thu nhi u qu c gia ñang có
nh ng n l c ñ i m i h th ng qu n lý thu thu c a mình d a trên chính nh ng
ñi m m nh h s n có, xây d ng chi n lư c qu n lý thu thu ñ i v i DN d a trên
quan ñi m DN hay ñ i tư ng n p thu (ðTNT) chính là khách hàng c a cơ quan
thu . Chi n lư c qu n lý thu thu ñ i v i DN nhi u qu c gia vì v y hư ng vào
nh ng y u t thu c ñ c ñi m tuân th c a các nhóm DN khác nhau. L i ích kỳ v ng
r t nhi u t chi n lư c này là tăng cư ng tính tuân th t nguy n c a DN và làm
thay ñ i hành vi tuân th thu c a nh ng DN ph n kháng v i nghĩa v thu theo
hư ng tích c c hơn. Chi n lư c qu n lý thu thu d a trên s tuân th c a DN gi m
gánh n ng qu n lý hành chính thu , ñ c bi t nh ng thành ph l n có s lư ng DN

13. 2
tăng trư ng nhanh. Nh ng chi n lư c hư ng v khách hàng b t ñ u ñư c xây d ng
và th c thi các nư c phát tri n t nh ng năm 1970 và hi n nay ñang th c hi n
nhi u nư c ñang phát tri n. Cùng v i chi n lư c hư ng t i khách hàng, nhi u qu c
gia ñã xây d ng cơ ch t khai t n p (TKTN) thu . L i ích c a cơ ch này ñã ñư c
kh ng ñ nh, ñó là gi m chi phí tuân th thu ; gi m chi phí qu n lý hành chính thu
và nâng cao hi u l c qu n lý thông qua s tuân th t nguy n. Nh t B n ñã áp d ng
h th ng này t năm 1974; Australia năm 1994; Anh và Niudilân năm 1995. Tuy
còn m i m và nhi u thách th c, h th ng này cũng ñã b t ñ u ñư c áp d ng m t
s nư c ñang phát tri n như Bangladesh, Malayxia, Trung Qu c hay Vi t nam.
S ñ i m i qu n lý thu thu c a Nhà nư c ñ i v i DN Vi t nam cũng
không th n m ngoài xu hư ng nói trên. Vi t nam, s thay ñ i cơ ch qu n lý thu
thu theo cơ ch TKTN là m t tín hi u tích c c th hi n xu hư ng m i trong qu n
lý thu thu là t o s ch ñ ng và dân ch hơn cho DN. H th ng qu n lý TKTN b t
ñ u ñư c thí ñi m t 1/2004 m t s DN và thí ñi m v i hai lo i thu cơ b n ñó là
thu giá tr gia tăng (VAT) và thu thu nh p DN, ñ n nay ñã ñư c áp d ng trên toàn
qu c. T i Hà N i, cơ ch này b t ñ u ñư c thí ñi m t tháng 11/2005 v i s lư ng
752 doanh nghi p và hi n t i ñư c áp d ng ñ i v i h u h t DN trên ñ a bàn.
Tuy nhiên, s ñ i m i nói trên không th ñ m b o r ng cơ quan qu n lý thu
có th ñ t ñư c s tuân th t nguy n, ñ y ñ c a h u h t các DN, ñ m b o ngu n
thu ti m năng cho NSNN. Trong b i c nh hành vi và ñ c ñi m c a DN ngày càng
ph c t p như các thành ph l n Hà N i, thành ph H Chí Minh, qu n lý thu thu
c n ph i ñ t ñư c m c tiêu tuân th cao nh t ñ c bi t là s tuân th t nguy n c a
DN. M c tiêu này ch có th ñ t ñư c khi qu n lý thu thu các thành ph l n như
Hà N i có s ñ i m i hoàn toàn v quan ñi m, chi n lư c, chính sách qu n lý thu
thu ñ i v i DN.
T nh ng lý do trên, nghiên c u sinh ch n ñ tài nghiên c u “Hoàn thi n
qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng cư ng s tuân th thu c a doanh
nghi p (nghiên c u tình hu ng c a Hà N i)”.
2. Công trình nghiên c u liên quan ñ n ñ tài lu n án

14. 3
Các nghiên c u v qu n lý thu thu ñ i v i DN cho ñ n nay ch y u là c a
các tác gi nư c ngoài. Nh ng nghiên c u t trư c ñ n nay ñ u t p trung vào câu
h i cơ b n là làm th nào ñ c i thi n hi u l c và hi u qu c a qu n lý thu thu . Câu
tr l i ñư c gi i quy t thông qua nhi u cách ti p c n khác nhau. Th nh t là nghiên
c u s tác ñ ng c a chính sách thu ñ n hi u l c qu n lý thu thu [63]. Th hai là
s tác ñ ng c a y u t chính tr như s c ép tranh c , giành gh qu c h i và l i h a
c i thi n ngân sách qu c gia ñ i v i nh ng n l c thu thu [55]. Hư ng ti p c n th
ba là qu n lý thu thu ph thu c vào quá trình bi n ñ i c a n i b cơ quan thu . ðó
là s ti p c n vào cơ c u b máy qu n lý thu thu [20] [65] [44] và v n ñ nhân s -
tham nhũng tác ñ ng ñ n qu n lý thu thu [73].
Gill, J.B.S d a vào mô hình phù h p xem qu n lý thu thu như là m t h
th ng m v i s tác ñ ng qua l i c a nhi u y u t bên trong và bên ngoài môi
trư ng[57, tr.14]. Ông cho r ng tính hi u l c c a qu n lý thu thu ñ t ñư c khi có
s phù h p c a chi n lư c ñ i m i qu n lý thu thu v i các y u t môi trư ng.
Nh ng cách ti p c n ñã nêu ra trên ñây, theo ông là xu t phát t s thi u h t nào ñó
c a h th ng qu n lý thu thu .
Xu t phát t mô hình phù h p nói trên, nh ng nghiên c u hi n nay t p trung
vào hư ng m i là s phù h p và s thích nghi c a qu n lý thu thu ñ i v i s thay
ñ i c a ðTNT. Các nghiên c u theo hư ng này t p trung làm rõ t i sao và làm th
nào ñ ðTNT tuân th lu t thu , v i hai cách ti p c n khác nhau. Hư ng th nh t,
m t s nghiên c u t p trung vào làm rõ t i sao ñ i tư ng l i tr n thu và xác ñ nh
nh ng y u t t o ra s tr n thu [46]. Hư ng nghiên c u th hai, m t s tác gi cho
r ng theo chu n m c truy n th ng thì ñ i tư ng nên tuân th hơn là không tuân th
và vì v y m t h th ng thu có hi u l c ph i ñ t ñư c s vui lòng h p tác c a ña s
nh ng ngư i n p thu . Cơ quan thu s có l i hơn khi giúp ñ ñ i tư ng tuân th ,
ñáp ng nh ng nhu c u c a h , t o ñi u ki n cho h tuân th nghĩa v thu hơn là
tiêu t n quá nhi u ngu n l c vào thi u s nh ng ñ i tư ng tr n thu . Do ñó, h
th ng TKTN là s ng ý cho vi c ñ m b o và tăng cư ng s tuân th [67] [68].

15. 4
James, S. kh ng ñ nh ñ th c hi n ñư c m t h th ng qu n lý thu thu d a
trên s tuân th t nguy n c a ðTNT, cơ quan qu n lý thu ph i nh n bi t nh ng
y u t tác ñ ng ñ n s tuân th c a ðTNT [61]. S tuân th c n ph i ñư c xem xét
ñ u tiên theo cách ti p c n kinh t v i các công c (ph n thư ng khuy n khích, l i
ích có ñư c n u không tuân th , s mi n gi m thu , gia h n thu ) và chi phí tuân
th (chi phí ti p c n thông tin; chi phí do b ph t vi ph m lu t thu ; chi phí ng m do
h i l tham nhũng). Bên c nh y u t kinh t , tác gi nh n ñ nh c n ph i hi u s tuân
th c a ñ i tư ng b ng cách ti p c n hành vi là cách ti p c n r ng hơn qua y u t
văn hóa và y u t tâm lý. Tuy nhiên, s tuân th thu còn ph thu c vào s hi u
bi t c a ðTNT v lu t, nghĩa v và quy trình tuân th thu [70, tr.123].
T các nhóm y u t tác ñ ng ñ n hành vi tuân th thu nói trên, theo
Bejakovie’,dr, P., cơ quan thu c n xây d ng ñư c h th ng qu n lý ñáp ng ñư c
nh ng y u t thúc ñ y hành vi tuân th thu [49]. Th nh t, ñơn gi n hóa quy trình
tuân th thu gi m thi u chi phí ti p c n thông tin [50]. Th hai cơ c u l i t ch c
cơ quan thu theo cơ c u ch c năng, k t h p v i cơ c u b ph n theo khách hàng,
cơ c u m ng lư i và cơ c u ma tr n; tư nhân hóa m t s ch c năng qu n lý thu và
thi t l p t ch c bán t tr thu thu [73]. Th ba, xây d ng m t h th ng ñòn b y
khuy n khích và h th ng ph t ñ m b o tăng cư ng s tuân th [66]. Th tư, xây
d ng h th ng cung c p d ch v thông tin thu v i s khai thác công ngh thông tin
hi n ñ i, h tr tuân th thu , tư v n thu ; thi t l p ñ i di n cho ngư i n p thu
[61]. Và ñ m b o s tuân th và gi m chi phí, tăng cư ng s t ch cho ñ i tư ng
b ng ñ i m i h th ng thanh tra thu d a trên r i ro v i s h tr c a công ngh
ki m toán và công ngh thông tin [66].
Nh ng nghiên c u v qu n lý thu thu hư ng vào s tuân th c a ñ i tư ng
thư ng d a vào ba cách ti p c n v s li u:
- Nghiên c u kinh t lư ng d a trên ñi u tra nh ng ngư i làm nhi m v thu thu
và cơ quan thu . Che Ayub, S.M. ñã s d ng cách ti p c n này ñ nghiên c u ñ i
m i qu n lý thu Malayxia nh m thích ng v i ch c năng tuân th thu t nguy n

16. 5
[54]. Chambers, V. cũng ñã ñi u tra nh ng ngư i làm nhi m v qu n lý thu v nhu
c u ñ i di n thu c a ngư i n p thu trư c cơ ch TKTN [53].
- Nghiên c u ñ nh tính và ñ nh lư ng d a trên ñi u tra DN là ph bi n trong các
nghiên c u qu n lý thu thu hi n nay. Alm J., McClelland G. H. ñã s d ng cách
ti p c n này ñ nghiên c u hành vi tuân th c a DN ph thu c như th nào v nh n
th c c a h ñ i v i hành vi tuân th c a DN khác và ng ý ñ i ho t ñ ng thanh tra
thu [46]. Torgler ñi u tra DN ñ nghiên c u tác ñ ng c a s tin tư ng vào chính
sách thu và qu n lý thu thu ñ i v i s tuân th DN [71]. ði u tra DN cũng ñư c
khai thác ñ xem xét s khác nhau v văn hóa gi a các qu c gia (M , Nam Phi và
Bostwana) d n ñ n s khác nhau r t có ý nghĩa v hành vi tuân th thu ti p c n
DN ñ nghiên c u tác ñ ng c a chu n m c xã h i ñ i v i s tuân th thu
Australia [72]. Và hành vi ch p hành lu t thu Anh ph thu c vào y u t kinh t ,
xã h i và tâm lý cũng ñư c James, S. nghiên c u d a trên ñi u tra DN [61].
- Nghiên c u kinh t lư ng d a trên s li u t ng h p v tình hình n p thu t cơ
quan thu . Ví d , OECD ñ nghiên c u s thay ñ i cơ c u t ch c c a cơ quan thu
theo mô hình ph c v khách hàng Anh [66] hay Bejakovie’,dr, P. phân tích và g i
ý s ñ i m i qu n lý thu các nư c ñang phát tri n[49].
Nghiên c u qu n lý thu thu Vi t nam chưa ñư c s quan tâm ñúng m c,
ñ c bi t là vi c nghiên c u DN ñ làm cơ s cho nh ng c i thi n qu n lý thu thu
c a Nhà nư c. M t s nghiên c u hi n nay ti p c n tr c ti p nh ng y u t n i b
c a cơ quan thu và ki n ngh nh ng ñ i m i các y u t ñó ñ hoàn thi n qu n lý
thu thu . Tác gi Vương Hoàng Long xác ñ nh các gi i pháp ñ i m i cơ c u b máy
qu n lý thu thu trong n n kinh t hàng hoá nhi u thành ph n [43]. T ng C c Thu
ñã ñánh giá nh ng ñi m m nh và ñi m y u c a qu n lý thu thu và xác ñ nh chi n
lư c và chương trình hi n ñ i hoá qu n lý thu Vi t Nam. M t s nghiên c u
khác t p trung ñánh giá nh ng ưu ñi m c a cơ ch TKTN và các ch c năng c a cơ
quan thu trong vi c b o ñ m th c hi n cơ ch này. Ví d , tác gi Thu Hương ñã
ñánh giá cơ ch TKTN là bư c ñ t phá trong chi n lư c c i cách thu Vi t Nam
[24, tr.12]. Tác gi ð ng Qu c Tuy n [10, tr.11], ðinh Tri u [12, tr.19], Lê Xuân

17. 6
Trư ng [15. tr. 26] ñã xác ñ nh vai trò c a d ch v tư v n thu Vi t nam ñ i v i
chi n lư c c i cách hành chính thu . Vì v y, Vi t Nam nói chung và trên ñ a bàn
Hà N i nói riêng, nghiên c u hành vi c a DN t ñó xác ñ nh nh ng ñ i m i qu n lý
thu thu v n còn là lĩnh v c nghiên c u còn b ng . ðó chính là nh ng v n ñ c n
quan tâm và là cơ s cho nhi u nghiên c u trong giai ño n t i.
3.M c tiêu nghiên c u
M c tiêu nghiên c u c a lu n án là phân tích, ñánh giá và t ng h p nh ng cơ s
lý thuy t, cơ s kinh nghi m và cơ s th c ti n cho nh ng gi i pháp hoàn thi n ho t
ñ ng qu n lý thu thu c a Nhà nư c nh m tăng cư ng s tuân th thu c a các
doanh nghi p (tình hu ng c a ñ a bàn Hà N i).
Các m c tiêu c th là:
(1) H th ng hoá và làm rõ hơn cơ s lý lu n v s tuân th thu c a DN, qu n lý
thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN;
(2) Làm rõ th c tr ng tuân th thu c a DN trên ñ a bàn Hà N i, tình hình qu n lý
thu thu trên ñ a bàn nh m tăng cư ng s tuân th thu c a DN
(3) ð xu t các quan ñi m và gi i pháp cơ b n trong qu n lý thu thu ñ i v i DN
nh m tăng cư ng s tuân th c a DN trên ñ a bàn trong giai ño n t i.
4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
- ð i tư ng nghiên c u: Qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i các doanh nghi p,
(không bao g m các h kinh doanh cá th )
- Ph m vi nghiên c u:
+ ð a bàn nghiên c u: Hà N i
+ Lu n án ch t p trung vào nghiên c u qu n lý nhà nư c ñ i v i ho t ñ ng thu
thu n i ñ a (như thu giá tr gia tăng, thu thu nh p doanh nghi p, thu môn
bài...), dư i s qu n lý c a T ng C c Thu , C c Thu Hà N i và các chi c c
thu qu n huy n, không bao g m s qu n lý các kho n thu quan dư i s qu n
lý c a cơ quan h i quan.

18. 7
+ Th i gian nghiên c u: t khi qu n lý thu thu c a Nhà nư c ñ i v i doanh
nghi p trên ñ a bàn Hà N i th c hi n theo chi n lư c hi n ñ i hoá qu n lý thu
thu và th c hi n thí ñi m cơ ch TKTN (b t ñ u t 2005).
5. S li u và phương pháp nghiên c u
• S li u nghiên c u
Lu n án s d ng ch y u s li u t ñi u tra ch n m u các DN trên ñ a bàn Hà
N i. Ngoài ra, lu n án s d ng các s li u th c p t cơ qu n lý thu thu trên ñ a bàn.
• Phương pháp nghiên c u
Phương pháp nghiên c u c a lu n án là ti p c n phân tích hành vi và ñ c ñi m
tuân th thu c a các DN ñ ng th i kh o sát s ý ki n c a DN v th c tr ng qu n lý
thu thu ñ có ñư c cơ s thông tin cho hoàn thi n qu n lý thu thu c a Nhà nư c ñ i
v i DN trên ñ a bàn Hà N i. C th , lu n án s d ng các phương pháp nghiên c u sau:
-S d ng phương pháp ñi u tra ch n m u (m u bao g m 269 DN trên ñ a bàn Hà
N i) nh m kh o sát c p ñ tuân th thu c a DN trên ñ a bàn.
-S d ng ch y u các phương pháp ti p c n phân tích h th ng ñ phân tích ñ c
ñi m tuân th thu và h th ng các y u t tác ñ ng ñ n s tuân th thu c a DN;
phân tích h th ng qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN và nh ng y u t tác
ñ ng ñ n qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN trên ñ a bàn Hà N i.
-S d ng phương pháp th ng kê ñ ñánh giá s tương quan gi a các bi n s ,
phương pháp so sánh gi a các nhóm DN có c p ñ tuân th thu khác nhau,
phương pháp ñánh giá ñ rút ra nh ng ưu như c ñi m và nguyên nhân c a qu n lý
thu thu ñ i v i DN trên ñ a bàn Hà N i
6. Câu h i nghiên c u
ð ñ t ñư c các m c tiêu ñ t ra c a ñ tài lu n án, câu h i nghiên c u chính là các
n i dung c n ti p c n, tri n khai d a trên cơ s lý lu n logic và khoa h c. Trong
ph m vi c a ñ tài lu n án, các câu h i nghiên c u bao g m:
-Có nh ng công trình nào ñã nghiên c u ho c nghiên c u liên quan ñ n ch ñ
nghiên c u c a lu n án ?
-Lu n án ñã s d ng phương pháp ti p c n nghiên c u nào?

19. 8
-S tuân th thu c a DN có th ñư c xác ñ nh như th nào? S tuân th ñư c th
hi n nh ng c p ñ nào? Các ch s ñ c trưng cho t ng c p ñ tuân th ? Các
nhóm y u t nh hư ng ñ n vi c DN l a ch n c p ñ tuân th thu ?
-Qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN c n th c hi n nh ng ch c năng nào ñ
tăng cư ng s tuân th thu ? Theo t ng c p ñ tuân th c a DN, qu n lý thu thu
c a nhà nư c c n ho ch ñ nh nh ng chính sách nào t ng lĩnh v c ch c năng ñ
tăng cư ng s tuân th thu ?
-Th c tr ng v c p ñ tuân th thu c a DN trên ñ a bàn Hà N i hi n nay? C p ñ
tuân th ñó có khác nhau theo quy mô, theo lo i hình DN?
-Th c tr ng qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN trên ñ a bàn Hà N i? Chi n
lư c qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN? Các chính sách trong t ng lĩnh
v c ch c năng qu n lý thu thu ? Nh ng h n ch trong quá trình th c thi các ch c
năng qu n lý thu thu ñ i v i DN trên ñ a bàn Hà N i?
-ð i m i chi n lư c qu n lý thu thu c a nhà nư c ñ i v i DN trên ñ a bàn Hà N i
c n theo nh ng quan ñi m và ñ nh hư ng nào? Gi i pháp ñ th c thi chi n lư c?
-K t qu , ñi m m i và h n ch cũng như hư ng nghiên c u ti p theo c a ñ tài lu n
án là gì?
7. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a lu n án
-H th ng hoá và làm rõ hơn cơ s lý lu n v qu n lý thu thu nhà nư c ñ i v i DN
nh m tăng cư ng s tuân th c a DN ñ c bi t là s tuân th t nguy n.
-Ti n hành kh o sát và nghiên c u hành vi tuân th thu như là m t bi n s ñ i di n
cho s tuân th thu c a DN trên ñ a bàn Hà N i; nghiên c u các y u t thu c các
nhóm khác nhau tác ñ ng ñ n s tuân th thu c a DN và kh ng ñ nh vai trò qu n
lý thu thu c a Nhà nư c trong vi c tác ñ ng lên các y u t này nh m tăng cư ng
s tuân th c a DN trên ñ a bàn Hà N i.
-Phân tích, ñánh giá quan ñi m ñ nh hư ng chi n lư c và th c tr ng qu n lý thu
thu c a Nhà nư c thông qua kh o sát ý ki n c a các DN trên ñ a bàn Hà N i
nh m xác ñ nh nguyên nhân thu c v qu n lý thu thu c n tr s tuân th t ñó xác

20. 9
ñ nh các gi i pháp hoàn thi n qu n lý thu thu nh m c i thi n m c ñ tuân th thu
c a DN trên ñ a bàn Hà N i.
-V n d ng cơ s lý lu n v qu n lý thu thu trong vi c c i thi n và tăng cư ng s
tuân th thu c a DN, ph i h p kh o sát, ñi u tra th c t nh m k t h p gi a lý
lu n khoa h c và th c ti n, góp ph n ki n ngh nh ng gi i pháp qu n lý thu thu
c a Nhà nư c ñ i v i DN trên nh ng ñ a bàn l n như Hà N i.
V i ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a lu n án, nh ng k t qu nghiên c u ñ t
ñư c hy v ng ñóng góp m t ph n nh vào tài li u tham kh o cho cơ quan qu n lý
thu thu nói chung và trên ñ a bàn Hà N i nói riêng .
8. K t c u c a lu n án
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ph l c và tài li u tham kh o, k t c u c a lu n án
g m 3 chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v s tuân th thu c a doanh nghi p và qu n lý thu thu
c a nhà nư c
Chương 2: Th c tr ng qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng cư ng s tuân th
thu c a doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i
Chương 3: Các gi i pháp hoàn thi n qu n lý thu thu c a nhà nư c nh m tăng
cư ng s tuân th thu c a các doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i./.

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52837
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562