1. Жайманова Хатира Есетовна
Батыс Қазақстан облысы, Орал қаласы
« №4 орта жалпы білім беретін мектебінің
бастауыш сынып мұғалімі
Сабақтың түрі: Ашық тәрбие сабағы
Пәні: Әліппе
Сыныбы: 1 « А »сынып
Сабақтың тақырыбы :
Сабақтың тақырыбы: Барар жолым білімге, әліппеден басталар!
Сабақтың мақсаты: Әліппе оқулығына оқушының ерекше құрметі, мектеп өміріндегі
оқулықтың орнын түсіндіру. Оқушыларға тапсырмалар беру, жұмбақтар шешкізу арқылы
тіл байлығын дамыту. Ұқыптылыққа, тиянақтылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: шарлар, суреттер, гүлдер, слайдтар.
Барысы:
Мұғалім: Құрметті ата-аналар, ұстаздар, оқушылар, қонақтар, бала-біздің болашағымыз,
еліміздің тірегі, ел тізгінін ұстар ұрпағымызды жақсылыққа баулу, бойына ізгілік нұрын,
білім шуағын беру-ұстаздың міндеті. Бүгінгі 1-сынып оқушыларының
Әліппені бітірді балаларым,
Әліппеден нәр алған даналарым.
Өзі жазып, оқитын хәлге жетті,
Құтты болсын, білімі балалардың. – дей отырып, әліппемен қоштасуға арналған «Барар
жолым білімге, әліппеден басталар!» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!
1 жүргізуші
Шашу, шашу шашыңдар,
Ақ сандықты ашыңдар.
Бұл мереке, бұл тойдың
Бастаңғысын жасаңдар.
Хор: «Менің атым-Әліппе»
2 жүргізуші
-Сіздер жаңа керемет ән шырқап жатырсыңдар. Естеріңізде бар ма? Осы мектеп
табалдырығын ең алғаш қашан аттап едіңіздер? (1 қыркүйек)
1 жүргізуші
-Балалар мен сіздерге, бір жұмбақ жасырғым келіп тұр, сонын шешуін тауып көріңдерші?
Бар білімнің бастауы,
Бар ғылымның бастауы.
Жас балаға нұр шашқан,
Қандай кітап тіл ашқан? (Әліппе)
2 жүргізуші
-Жарайсыңдар! Ендеше ортамызға білім беріп, әріп үйреткен сүйікті Әліппемізді
шақырайық.
Хормен: Әліппе, әліппе.
2. Әліппе ортаға шығады:
-Армысыңдар жас достар!
Армысыңдар, ата-ана!
Болашаққа жол бастар,
Әліппең келді ортаға.
Білім деген ғажаптың,
Әліппесін меңгерген.
Келешегі қазақтың,
Басталады сендерден.
Таудай болса талабың,
Айтары көп әріптің
Қуанышы баланың
Қуанышы ананың
Жақсы білім көрімдік,
Болсын бізге халайық.
Не үйретіп, не білдік,
Қане, ортаға салайық!
1 жүргізуші
-Балалар, осыған дейін жаттаған әріптерге байланысты тақпақтарымызды есімізге
түсірейік. Ал, қане кім бастайды.
Әліппе (Аяжан)
Жеміске құты тола ма,
Бір-бірлеп теріп алмасаң?
Әп-сәтте шыға қоя ма,
Еккен дәнің, ойласаң?
Білім де сондай, қарағым,
Біртіндеп сіңер ойыңа.
Ұғып ал: білім боларын
Шамшырағың жолында.
Көлге айналған бұлақтың
Қайнар көзін көріп пе ең?
Том-том қалың кітаптың
Басы болар Әліппең...
Ардақтымыз – анамыз,
Аялаған баламыз.
Ақыл, сана, ой берген,
Ана тілін аламыз.
Әдеп-тәртіп білеміз,
Әдеппен сөйлеп жүреміз.
Әрқашан жұрт алдында
Әдеп сақтап жүреміз.
Бабаға қарт, киелі
Баласы бас иеді.
«Бала бауыр еті» деп,
Баласын ол сүйеді.
Валодиямен дос болдым,
Вахитпен де дос болдым.
«Вовик досым»-деп едім,
Вованың көңілі қош болды.
«Гүлім» дейді анасы,
«Гүл қыз» дейді ағасы.
Гүлдей жайнап жүреді,
Гүлсімнің зор санасы.
Досты сыйлау-салтымыз,
Достық жасау-салтымыз.
Достық жасап бар елмен
3. Достасады халқымыз.
Жақсы көрем інімді-
Жақсы бауыр күнімді.
Жалынды жас, әдепті
Жарқын інім-білімді.
Заң-тәрбие жүйесі,
Заңның халық иесі.
Заңға әркім бағынар,
Заңға тәртіп-тиесі.
Иманды жан-әдепті,
Иман-сенім әдепті.
Имандылар біледі
Имандылық әдетті.
Көкем-менің тірегім,
Көкем сүйер түлегін.
Көп жұмысын орындап,
Көмекші боп жүремін.
Лайықты ісім бар,
Лайықты күшім бар:
Лепірмей істеймін,
Лайықсыз бөспеймін.
Момынды жұрт жақтаған,
Момындықтан бақ табам.
Мол жұмысты бір өзім,
Мойымастан атқарам.
Нақыл сөзін атамның,
Нақ орындап, бата алдым:
Нақты жұмыс атқарып,
«Нағыз жігіт» атандым.
Отанымыз –анамыз,
Отан сүйген баламыз.
Оқып, білім аламыз,
Оты болып, жанамыз.
Өсті біздің санамыз,
Өмір сүйген баламыз.
Өлең-жырды жаттаймыз,
Өнер сырын табамыз.
Пайымды жан әдепті,
Пайымдылық әдеті.
Парақтадық үйрендік,
Пайымдымыз әдепті.
Рақымды кәрі атам,
Рақымшыл-бар адам.
Рақым етіп сыйласаң,
Разы болар бар адам.
Сабырлы жетер мұратқа,
Сабырсыз қалар ұятқа.
Сабырың-ақыл туындай,
Сабырдың туын құлатпа.
Талмастан алға баратын-
Талабың ұшар қанатың.
Тағылымы ердің-өнеге,
Тағатпен үлгі алатын.
Уақыт қарап тұрмайды,
Уайым ойды ұрлайды.
Уақытында іс қылсаң,
4. Уақыт бірге зырлайды.
Ұлтыңның атқар мол ісін,
Ұлылық болар ол ісің.
Ұлтыңды қорғап, сүйсең ол
Ұлым деп, сүйер сол үшін.
Үлгі етіп ісін, әр ізін,
Үлкенді сыйлау-парызың.
Үгітпен болмас сыйласым,
Үлгімен көрсет парызын.
Халқымыз-біздің анамыз.
Халқымыз-біздің панамыз.
Халыққа қызмет етеміз,
Халықтан қуат аламыз.
Шамасыз болып «мол ісің»,
Шайлығып жүрме сол үшін.
Шалалық жасап ісіңе
Шалағай болсаң, сорлысың.
Ықылас, ынта-сезімде,
Ынтық бол, білім «көзіне».
Ынтамен ұғын білімді,
Ықтияр көзі-өзіңде.
Іздену-ісің ізгілі,
Іңкәрлік-мақсат тізгіні.
Ілтипат жасап, сүйе біл
Ілімшіл, ойшыл ізгіні.
Қош бол, құтты Әліппем! (Әділ)
Қош бол, құтты Әліппем!
Көп нәрсені үйреттің.
Таныстырып әріппен,
Тақылдатып сөйлеттің.
Сөйледі олар тіл бітіп,
Небір қызық сырларды.
Тыңдай бердім мен жұтып,
Тіл біткен тақпақ, жырларды.
Ашыла берді алдымнан
Кең дүние есігі.
Соғылған сомдап алтынан
Әліппе-білім бесігі.
2 жүргізуші
-Ал, ендігі кезекті биге берейік.
Би: «Кория»
1 жүргізуші
-Енді Әліппемен қоштасатын кез келді. Алдымен әліппеге арналған әімізді айтайық.
Хор: «Әліппе»
2 жүргізуші
-Әліппеге сөз кезегін берейік.
Әліппе сөйлейді:
Білімінің көп қой саласы,
Әліппе соған жолбасшы.
Ғылымның қиын жалғасын,
Басқа кітаптан табарсың!
-Қош болыңдар, балалар!
Балалар хормен:
-Жақсы кітап - ӘЛІППЕ!
-Қош бол құтты ӘЛІППЕ!
5. Би: «Қуыршақ»
Ана тілі сөйлейді:
Туған елдің тілімін,
Ақылы мен танымымын.
Түсіндірер бәріне,
Ана тілі пәнімін.
-Балалар, енді сендер мені оқитын боласыңдар, ынтамен оқысаңдар, көп нәрсені
үйренесіңдер.
-Ал, маған көрсететін қандай өнерлерің бар?
1 оқушы
Ана тілі-арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте.
2 оқушы
Ақыл-ойын даланың
Ана тілден аламын.
Ана тілім ардақты
Ақ сүтіндей анамның.
3 оқушы
Ана тілі-ұраным,
Ана тілі-құралым.
Ана тілім болмаса,
Мықты болмас тұрағым.
Мұғалім тапсырма береді.
1. Қазақ даласында алғаш рет мектеп ашқан кім? (Ыбырай Алтынсарин)
2. Қазақ тілінде қанша әріп бар? (42 әріп)
3. Дауысты дыбыстар нешеу? Ата. (а, ә, е,е, и, о, ө, у, ұ, ү, ы,і,э,ю,я.)
4. Дауыссыз дыбыстар нешеу? (25+2 таңба)
5. Буын неше түрге бөлінеді? Ата. (ашық, тұйық, бітеу)
6. Тұйық буынға мысал келтір. (от,ас т.б.)
7. Бітеу буынға мысал келтір. (мен, сен т.б.)
8. Ашық буынға мысал келтір. (ма,но т.б.)
9. «Керемет» сөзіне дыбыстық талдау жаса. (7 әріп, 7дыбыс, 3буын, 3 дауысты,
4дауыссыз)
10. Сөйлем неден құралады? (сөзден)
11. Әріп пен дыбыстың айырмасы неде? (әріпті-көреміз, жазамыз; дыбысты-айтамыз,
естиміз )
12. «Астана» сөзін жазып бер.
13. Тақтадағы сөзді оқып бер. «Бүгін бізде мереке»
14. Қосарланған дыбыстарды ата.(ю, я, е)
Ән: «Ойыншық»
-Жақыс, жарайсыңдар! Отан, Туған жер туралы білесіңдер ме?
1 оқушы
Кеңсің дала,
Туған ана.
Көйлегің кең көк ала,
Жан баратін
Тән беретін
Мейірімді ана сен ғана.
2 оқушы
Астанам-жас қалам,
Мақтаныш-бас қалам.
Көңілде шырқалсын,
Шаттықты асқақ ән!
Астанам-жас қалам,
6. Мақтаныш-бас қалам.
Жолшы бол бастаған,
Ардақты астанам!
3 оқушы
Отан-жерім,
Отан-суым,
Отан-қуат, нәр берді.
Отан-ұран, Отан-туым,
Отан-мәнгі гүлденеді.
4 оқушы
Болашаққа бастаған
Шарықтайды асқақ ән.
Елордасы Отанның-
Мақтанышым-Астанам.
5 оқушы
Отан деген-атамекен,
Отан деген-туған жер.
Отан-ана,
Отан үлкен.
Қазақстан-туған ел!
-Мен сендерге жұмбақтар айтайын, сендер шешуін тауып көріңдер:
1. Қабат-қабат қаттама
Ақылың болса аттама (кітап)
2. Тақтада жазып, жалықпаған,
Жаза-жаза арықтаған (бор)
3. Үйреткен білімді,
42 білімді (алфавит)
4. Алты түрлі түсі бар,
Сурет салар ісі бар (қарындаш)
5. Маған да, саған да,
Жақын туыс – бес адам.
Үш әріптен тұратын,
Оңға оқы, солға оқы,
Өзгермейді еш одан,
Бәрі де өз жұратың,
Айтады кәне: кім атын? (Ата; Ана;Апа; Аға; Іні)
-Осының бәрін үйреткен кімдер?
Оқушылар хормен:
-МЕКТЕП!
- ӘЛІППЕ!
- МҰҒАЛІМ!
- АТА-АНА!
1 жүргізуші:
Би: «Домбыра»
2 жүргізуші:
-Балалар сіздердің Әліппені жақсы меңгеріп, сауатты оқуларыңа ата-аналарыңныңда үлесі
мол. Сондықтан да бәріміз ата-аналарымызға рахмет айтайық.
Оқушылар хормен:
Рахмет сіздерге ата-аналар!
1 жүргізуші:
Бүгінгі кеш әр үйдің той басы деп саналар,
Балалардың есімі әулеттерге таралар.
Ырым етіп сондықтан да ертеңгіліктің соңында
Ақ тілекпен баршаға тілек айтар қонақтар. (Қонақтар сөз сөйлейді)