Download luận án tiến sĩ với đề tài: Tác động của toàn cầu hóa kinh tế đối với dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam, cho các bạn tham khảo

1. 2
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng
tôi. Các s li u nêu và trích d n trong lu n án là trung th c.
Nh ng k t qu nghiên c u c a lu n án chưa t ng ñư c ai
công b trong b t c công trình nào khác.
TÁC GI LU N ÁN
ð Hoàng Long

2. 3
M C L C
DANH M C B NG BI U..................................................................................................4
DANH M C CÁC T VI T T T.....................................................................................6
L I M ð U ......................................................................................................................7
CHƯƠNG 1: TÁC ð NG C A TOÀN C U HÓAKINH T ð I V I DÒNG FDI
TRÊN TH GI I .....................................................................................18
1.1. M t s quan ni m v toàn c u hoá - cơ s lý thuy t và th c ti n c a
toàn c u hoá kinh t ......................................................................................18
1.2. Tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng FDI. ..........................40
1.3. S v n ñ ng c a dòng FDI toàn c u .....................................................67
CHƯƠNG 2 :TÁC ð NG C A TOÀN C U HÓA KINH T ð I V I DÒNG FDI
VÀO VI T NAM......................................................................................79
2.1. Ch trương ñ i m i, m c a n n kinh t - ti n trình h i nh p kinh t
qu c t và cơ h i huy ñ ng ngu n l c t bên ngoài ....................................79
2.2. Tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i s v n ñ ng c a dòng FDI
vào Vi t Nam................................................................................................90
2.3. M t s b t c p trong vi c thu hút FDI Vi t Nam ............................130
CHƯƠNG 3 : XU HƯ NG V N ð NG C A DÒNG FDI TOÀN C U -M T S
GI I PHÁP ð I V I VI C THU HÚT FDI C A VI T NAM143
3.1. Xu hư ng phát tri n c a dòng FDI toàn c u.......................................143
3.2. M t s thu n l i và thách th c ñ i v i vi t nam trong thu hút FDI ...155
3.3. M t s nhóm gi i pháp........................................................................160
K T LU N...................................................................................................183
TÀI LI U THAM KH O...........................................................................185
PH L C......................................................................................................194

3. 4
DANH M C B NG BI U
B ng 1.1. Nh ng thay ñ i trong qui ñ nh ñi u ti t c p qu c gia, ..............46
B ng 1.2. Các v sáp nh p và thôn tính v i giá tr trên 1 t USD ..................51
B ng 1.3. T ng quan giá tr FDI toàn c u thu hút ñư c..................................56
B ng 1.4. Giá tr kim ng ch xu t nh p kh u hàng hoá tính theo khu v c và
các nhóm kinh t 1990-2003 (t l % thay ñ i theo hàng năm)...............58
B ng 1.5. Ư c tính giá tr ñ u tư ra nư c ngoài 1990 -2002...........................64
B ng 1.6. T tr ng giá tr ñ u tư vào R&D/GDP t 2000 - 2003...................65
B ng 1.7. Tác ñ ng c a toàn c u hóa ñ i v i FDI ..........................................77
B ng 2.1. S doanh nghi p ñang ho t ñ ng tính theo lo i hình......................96
B ng 2.2. ð u tư tr c ti p nư c ngoài theo ngành 1988-2006 (tÝnh tíi .......101
B ng 2.3. ð u tư tr c ti p nư c ngoài theo hình th c ñ u tư (1988-2005)
..103
B ng 2.4. ð u tư c a các TNC vào Vi t Nam phân theo ngành...................105
B ng 2.5. T ng kim ng ch xu t nh p kh u theo năm (tri u USD)............114
B ng 2.6. Kim ng ch xu t kh u theo ngành kinh t (tri u USD)..................116
B ng 2.7. Cơ c u giá tr thương m i theo khu v c kinh t ............................116
B ng 2.8. Th ng kê tình hình nh p kh u hàng hóa Vi t Nam .........117
B ng 2.9. Xu hư ng gia tăng FDI c a các qu c gia thành viên....................120
B ng 2.10. Phân b ngu n nhân l c phân theo ngành kinh t (nghìn ngư i).
.................................................................................................................125
B ng 2.11. Giá tr và cơ c u FDI phân theo ngành. ......................................126
B ng 2.12. ð u tư tr c ti p c a nư c ngoài ñư c c p gi y phép ................133
B ng 2.13. ðóng góp c a FDI trong GDP (%)..............................................136
B ng 2.14. V n ñ u tư phát tri n phân theo thành ph n kinh t ..................136
B ng 2.15. Tác ñ ng c a toàn c u hóa ñ i v i dòng FDI vào Vi t Nam......141
B ng 3.1. ð u tư tr c ti p nư c ngoài trên ñ u ngư i (USD) ......................157

4. 5
DANH M C HÌNH
Hình 1.1. Các kênh tác ñ ng c a toàn c u hoá ñ i v i FDI............................41
Hình 1.2. Cơ ch tác ñ ng c a toàn c u hóa ñ i v i dòng FDI.......................43
Hình 1.3. S lư ng các BITs và DTTs, 1990 - 2005.......................................46
Hình 1.4. T ng BITs theo nhóm qu c gia, tính ñ n 2004...............................47
Hình 1.5. S lư ng Hi p ñ nh ñ u tư qu c t ngoài BITs...............................48
Hình 1.6. T l thương m i th gi i/ GDP và t l FDI..................................59
Hình 1.7. Giá tr FDI vào các nư c tính theo nhóm........................................68
Hình 1.8. Giá tr FDI xu t phát t các n n kinh t ñang phát tri n, ................71
Hình 1.9. T l tăng trư ng kim ng ch thương m i hàng năm, ......................73
Hình 2.1. T ng giá tr v n FDI vào Vi t Nam t 1988 ñ n tháng 6/2006 ....102
Hình 2.2. Tác ñ ng c a BTA và vi c gia nh p WTO ñ i v i FDI ...............119
Hình 2.3. Gi¶ thuyÕt t¸c dông tiªu cùc v t¸c dông tÝch cùc ®Õn FDI...........124
Hình 2.4. Tăng trư ng GDP - ch s ICOR...................................................132
Hình 3.1. Ph i h p s d ng bi n pháp xúc ti n ñ u tư .................................181

5. 6
DANH M C CÁC T VI T T T
AFTA Khu v c thương m i t do
ASEAN
Asean Free Trade Area
APEC Di n ñàn h p tác kinh t châu Á
- Thái Bình Dương
Asia - Pacific Economic
Cooperation
ASEAN Hi p h i các qu c gia ðông
Nam Á
Association of Southeast Asian
Nations
BIT Hi p ñ nh ñ u tư song phương Bilateral Investment Treaty
CEFT Thu quan ưu ñãi có hi u l c
chung
Common Effective Preferential
Tariff
COCOM U ban ph i h p ki m soát xu t
kh u ña phương
Coordinating Committee for
Multilateral Export Controls
DTT Hi p ñ nh ch ng ñánh thu hai
l n
Double Taxation Treaty
EU Liên minh châu Âu European Union
FDI ð u tư tr c ti p nư c ngoài Foreign Direct Investment
GATT Hi p ñ nh chung v thu quan và
thương m i
General Agreement on Tariffs
and Trade
IMF Qu ti n t qu c t International Monetary Fund
JETRO T ch c Xúc ti n Ngo i thương
Nh t B n
JETRO
OLI S h u - N i ñ a hoá - Qu c t
hoá
Ownership - Localization -
Internationalization
R&D Nghiên c u và tri n khai Research and Development
WTO T ch c thương m i th gi i World Trade Organization
WB Ngân hàng th gi i World Bank
UNCTAD H i ngh c a Liên h p qu c v
Thương m i và Phát tri n
United Nation Conference on
Trade and Development

6. 7
L I M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
Trong g n hai th p niên qua, ngu n v n ñ u tư tr c ti p nư c ngoài
(FDI) ñã ñóng góp ñáng k vào thành t u kinh t xã h i c a Vi t Nam. Theo
th ng kê c a B K ho ch và ð u tư: “Tính ñ n cu i tháng 10 năm 2006, c
nư c có 6.761 d án còn hi u l c v i t ng v n ñ u tư ñăng ký 57,3 t USD,
v n th c hi n (c a các d án còn ho t ñ ng) ñ t trên 28,5 t USD. (N u tính
c các d án ñã h t hi u l c thì t ng v n th c hi n ñ t hơn 36 t USD”. T i
h t tháng 12, t ng v n ñăng kí ñ t hơn 10 t USD [4]. FDI góp ph n t ng
bư c chuy n d ch cơ c u n n kinh t theo hư ng gi m t tr ng GDP c a nông
nghi p và tăng t tr ng GDP c a công nghi p, ch bi n, d ch v và công ngh
cao. Riêng trong lĩnh v c công nghi p, FDI t o ra kho ng 40% s n lư ng.
FDI cũng t o ñi u ki n ñ m t s công ngh tiên ti n ñư c chuy n giao và
ng d ng t i Vi t Nam, t o công ăn vi c làm tr c ti p và gián ti p cho hàng
tri u lao ñ ng có kĩ năng gi n ñơn và bư c ñ u góp ph n hình thành m t l c
lư ng lao ñ ng có kĩ năng cao, ñ ng th i cũng ñem l i cơ h i ñ các nhà qu n
lí c a Vi t Nam ti p c n v i trình ñ qu n lí s n xu t c a th gi i. Không kém
ph n quan tr ng, FDI góp ph n ñáng k vào vi c gia tăng giá tr xu t kh u, do
v y tác ñ ng tr c ti p t i cán cân thương m i c a n n kinh t theo hư ng
ngày càng lành m nh hơn.
Tuy nhiên, ti n trình toàn c u hóa kinh t (sau ñây g i t t là toàn c u
hóa) ñang di n ra nhanh chóng trên nhi u ngành và lĩnh v c kinh t ñã tác
ñ ng rõ r t và nhi u chi u t i vi c thu hút và s d ng ngu n v n ñ u tư tr c
ti p nư c ngoài c a Vi t Nam. M t m t, toàn c u hóa mang l i cơ h i ñ n n
kinh t có th ti p c n v i m t th trư ng v n r ng rãi và ho t ñ ng m t cách
tương ñ i t do; mang l i l i th so sánh cho m t s y u t thu hút ñ u tư v n
có như ngu n nhân l c r và ngu n tài nguyên phong phú, ñ ng th i t o ra

7. 8
m t s y u t thu hút ñ u tư m i. M t khác, ti n trình toàn c u hóa cũng t o
ra m t môi trư ng c nh tranh kh c li t hơn trong vi c thu hút FDI, trong khi
s c c nh tranh thu hút ñ u tư c a Vi t Nam ñã có nh ng giai ño n có bi u
hi n gi m sút. L i th so sánh c a ngu n nhân l c và tài nguyên b suy gi m
tương ñ i trong tương quan v i các y u t v n và công ngh khi n n kinh t
toàn c u ñang t ng bư c chuy n sang n n kinh t tri th c. Trong khi ñó,
ngu n nhân l c c a Vi t Nam l i chưa ñ năng l c ñ thu hút, h p th m t
cách t i ưu nh ng ngu n v n và công ngh trên th trư ng qu c t . Môi
trư ng thu hút ñ u tư c a Vi t Nam v n còn nhi u b t c p, chưa ñáp ng
ñư c nh ng di n bi n nhanh chóng c a ti n trình toàn c u hoá m c dù ngày
càng ñư c hoàn thi n và ñi u ch nh theo hư ng c i m hơn, nh t là khi b
Lu t ð u tư b t ñ u có hi u l c vào ngày 01/7/2006. Ngoài ra, xu hư ng t
do hoá thương m i, h i nh p kinh t qu c t , m r ng th trư ng làm cho các
doanh nghi p c a Vi t Nam, nh t là nh ng doanh nghi p có v n FDI s n xu t
các s n ph m hư ng t i th trư ng ngoài nư c, ph i ñ i m t v i m t th
trư ng c nh tranh ngày càng kh c li t hơn. Do v y, trên th c t , m c dù ñã
ñ t ñư c m t s thành t u ban ñ u trong vi c thu hút FDI, song dòng FDI vào
Vi t Nam cũng không tránh kh i nh ng bi n ñ ng, th m chí trong m t s th i
ñi m giá tr FDI thu hút b thoái lui do tác ñ ng c a môi trư ng qu c t . Hi n
tư ng này ñư c bi u hi n rõ nh t trong giai ño n sau cu c kh ng ho ng tài
chính ti n t khu v c năm 1997.
V n ñ ñ t ra là: Ti n trình toàn c u hóa kinh t ñã tác ñ ng lên dòng
FDI qua nh ng kênh nào? Dòng FDI c a th gi i nói chung và c a Vi t Nam
nói riêng ñã v n ñ ng th nào dư i dư i tác ñ ng ñó? Và quan tr ng hơn c là
các nhà ho ch ñ nh chính sách có th làm gì ñ ki m soát ho c ñi u ch nh
nh ng tác ñ ng này nh m t o ra m t dòng FDI t i ưu vào Vi t Nam?
Nh ng v n ñ trên ñòi h i ph i ñư c phân tích m t cách t ng quan và
k p th i ñ có th h tr các nhà ho ch ñ ch chính sách trong vi c l a ch n

8. 9
m t phương án t i ưu nh m ti p t c t n d ng m t cách h u hi u ngu n v n
FDI trong th i gian t i, khi ti n trình toàn c u hoá ngày càng di n ra nhanh và
r ng hơn, khi Vi t Nam ñã là thành viên c a T ch c Thương m i Th gi i
(WTO) và s ngày càng m c a và h i nh p ñ y ñ hơn v i n n kinh t th
gi i. Trong b i c nh ñó, tác gi l a ch n v n ñ “Tác ñ ng c a toàn c u hóa
kinh t ñ i v i dòng v n ñ u tư tr c ti p nư c ngoài vào Vi t Nam” làm ñ
tài lu n án.
2. Tình hình nghiên c u ñ tài
§ cã nhiÒu nghiªn cøu trong v ngo i n−íc vÒ to n cÇu ho¸ nói chung
và toàn c u hóa kinh t nói riêng. Trong sè ®ã ph¶i kÓ ®Õn c¸c t¸c gi¶ nh− §ç
Léc DiÖp (Chñ nghÜa T− b¶n ®Çu ThÕ kØ XXI), NguyÔn Duy Quý (ThÕ giíi
Trong Hai ThËp niªn ®Çu ThÕ kØ XXI), TrÇn V¨n Tïng (TÝnh Hai mÆt cña
To n cÇu ho¸), D−¬ng Phó HiÖp v Vò V¨n H (To n cÇu hãa Kinh tÕ), Fred
W. Riggs, Tehranian, Modelski, Chase-Dunn, Jeffry Hart (Kh¸i niÖm C¬ b¶n
vÒ To n cÇu ho¸), David Held v McGrew (Sù ChuyÓn m×nh To n cÇu),
Michel Beaud (LÞch sö Chñ nghÜa T− b¶n tõ 1500 ®Õn 2000), Harry Shutt
(Chñ nghÜa T− b¶n: Nh÷ng BÊt æn TiÒm t ng), T«n Ngò Viªn (To n cÇu ho¸:
NghÞch lý cña ThÕ giíi T− b¶n Chñ nghÜa), NguyÔn TrÇn QuÕ (Nh÷ng VÊn ®Ò
To n cÇu Ng y nay)... MÆc dï cã ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn, c¸ch lËp luËn hoÆc
dïng nh÷ng thuËt ng÷ kh¸c nhau, song phÇn lín c¸c t¸c gi¶ ®Òu ®i t×m lêi gi¶i
cho vÊn ®Ò “To n cÇu hãa l g×?”. §Ó tr¶ lêi c©u hái n y, hÇu hÕt c¸c t¸c gi¶
®Òu c¨n cø v o nh÷ng khÝa c¹nh sau cña to n cÇu ho¸: (1) Thêi gian v kh«ng
gian cña to n cÇu ho¸; (2) C¸c lÜnh vùc cña to n cÇu ho¸; (3) H×nh thøc biÓu
hiÖn cña to n cÇu hãa; v (4) T¸c ®éng cña to n cÇu hãa.
XÐt vÒ thêi ®iÓm xuÊt hiÖn v kh«ng gian cña to n cÇu ho¸, mét sè häc
gi¶ cho r»ng qu¸ tr×nh to n cÇu ho¸ ® x¶y ra tõ nhiÒu n¨m tr−íc ®©y; song
quy m« v v møc ®é cña to n cÇu ho¸ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®−îc ®Èy
nhanh lªn gÊp nhiÒu lÇn. Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn to n cÇu hãa kinh t
l nh÷ng tiÕn bé v−ît bËc vÒ khoa häc v c«ng nghÖ trong nh÷ng th p k cuèi

9. 10
cña Thiªn niªn kØ thø Hai. HÇu hÕt c¸c häc gi¶ ®Òu thèng nhÊt quan ®iÓm l
to n cÇu ho¸ diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong ®ã næi bËt nhÊt l : To n cÇu ho¸
kinh tÕ, to n cÇu ho¸ chÝnh trÞ, to n cÇu hãa sinh th¸i v m«i tr−êng, to n cÇu
hãa v¨n ho¸ v to n cÇu ho¸ th«ng tin.
H×nh thøc biÓu hiÖn cña to n cÇu ho¸ còng rÊt ®a d¹ng. Trong ®ã, næi
bËt l mét c¬ së h¹ tÇng to n cÇu dùa trªn tri thøc, khoa häc v c«ng nghÖ v
mét kiÕn tróc th−îng tÇng ®ang tõng b−íc ®−îc h×nh th nh qua viÖc ng y c ng
cã nhiÒu thiÕt chÕ, tæ chøc quèc tÕ chuyªn vÒ nh÷ng lÜnh vùc kh¸c nhau ®−îc
th nh lËp. Trong lÜnh vùc kinh tÕ, to n cÇu ho¸ ®−îc biÓu hiÖn cô thÓ trong
mét sè mÆt sau: Th nh t, th trư ng v n g m các dòng ñ u tư tr c ti p nư c
ngoài (FDI), vi n tr phát tri n chính th c (ODA), các kho n vay song
phương, ña phương, các kho n ñ u tư qua th trư ng ch ng khoán…, ñư c
m r ng v quy mô, di chuy n nhanh theo xu hư ng t do hơn; Th hai, th
trư ng hàng hóa và d ch v c a các n n kinh t ñư c m r ng và chuy n d ch
m nh v cơ c u, liên k t và ph thu c l n nhau nhi u hơn; Th ba, ngu n
nhân l c toàn c u có bư c trư ng thành v ch t lư ng, ñư c huy ñ ng và s
d ng dư i nhi u hình th c m i ña d ng hơn v i s h tr c a công ngh
thông tin và các phương th c qu n lí s n xu t và phân ph i s n ph m m i;
Th tư, khoa h c và công ngh ñ t ñư c nh ng thành t u n i b t, vư t tr i,
ñư c chuy n giao, ng d ng và ngày càng ñóng vai trò quan tr ng hơn như
m t y u t ñ u vào c a s n xu t, bư c ñ u t o cơ s cho n n kinh t tri th c
toàn c u; Th năm, m t ki n trúc kinh t toàn c u ñang ñư c hình thành v i
vi c nhi u liên k t, th ch kinh t qu c t ti p t c ñư c c ng c , hoàn thi n,
ho c m i ra ñ i nh m ñáp ng yêu c u v qu n lí, ñi u ti t các quan h kinh
t m i ngày càng ñan xen và ph c t p hơn gi a các qu c gia.
M t s tác gi ho c t ch c như IMF, WB hay WTO cũng t p trung vào
nghiên c u v tác ñ ng c a toàn c u hoá ñ i v i n n kinh t th gi i. Ch ng
h n IMF ñã vi t trong báo cáo Vi n c nh Kinh t Th gi i năm 1997 như sau:

10. 11
Toàn c u hoá t c là s ph thu c l n nhau v kinh t gi a các qu c gia
trên th gi i ngày càng tăng thông qua giá tr các kho n giao d ch xuyên biên
gi i v hàng hoá, và các d ch v v di chuy n dòng v n qu c t ngày càng l n
hơn, và cũng thông qua vi c ph bi n công ngh nhanh chóng hơn. Toàn c u
hoá mang ñ n c thách th c và cơ h i cho các n n kinh t và các nhà quy t
sách. c p ñ r ng, l i ích phúc l i c a toàn c u hoá v b n ch t là tương t
như quá trình chuyên môn hoá, và m r ng th trư ng thông qua thương m i,
như các nhà kinh t h c c ñi n ñã nh n m nh. B ng vi c phân hoá l c lư ng
lao ñ ng qu c t m nh m hơn và vi c phân b hi u qu hơn các kho n ti t
ki m, toàn c u hoá ñã nâng cao năng su t lao ñ ng và m c s ng trung bình,
trong khi ñó, kh năng ti p c n các s n ph m nư c ngoài cho phép khách
hàng ñư c hư ng hàng lo t các hàng hoá và d ch v v i chi phí th p hơn.
Toàn c u hoá cũng mang l i l i ích, ch ng h n b ng cách cho phép m t qu c
gia huy ñ ng m t giá tr tài chính l n hơn (như các nhà ñ u tư có th ti p m t
cách r ng rãi hơn t i m t lo t các công c tài chính nh ng th trư ng khác
nhau) và nâng cao m c ñ c nh tranh gi a các công ty [71, tr.45].
Nh ng tác ñ ng trên c a toàn c u hoá là không ñ ng ñ u ñ i v i các
n n kinh t phát tri n và ñang phát tri n. Các qu c gia tư b n phát tri n, v i
ti m l c kinh t m nh m , d i dào v v n, công ngh , kinh nghi m qu n lí và
ngu n nhân l c có kĩ năng lao ñ ng cao, s có kh năng chi ph i, tác ñ ng
ñ n n n kinh t toàn c u m c ñ và quy mô r ng l n hơn. Trong khi ñó, các
qu c gia ñang phát tri n, do ngu n l c h n ch , s ít có kh năng chi ph i n n
kinh t qu c t , mà ngư c l i s ch u tác ñ ng và ph thu c nhi u hơn vào
n n kinh t th gi i. ði u này cũng có nghĩa là l i nhu n và r i ro t toàn c u
hoá ch c ch n s nh ng m c ñ khác nhau gi a các n n kinh t này.
V tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng ñ u tư tr c ti p
nư c ngoài, trên cơ s các h c thuy t kinh t c ñi n, k t h p v i th c ti n

11. 12
c a ti n trình toàn c u hoá kinh t trong hai th p niên qua, m t s tác gi ñã
n l c phát tri n m t s mô hình lí thuy t v FDI trong giai ño n toàn c u
hoá; nghiên c u v s v n ñ ng c a FDI toàn c u trong m i liên h v i ngu n
nhân l c, ngu n tài nguyên, v i xu hư ng t do hoá thương m i hàng hoá và
d ch v …Theo mô hình OLI do tác gi John Dunning và m t s nhà nghiên
khác phát tri n, các y u t như quy n s h u v n, ñ a ñi m ñ u tư và quá
trình n i ñ a hóa ñư c nh n m nh như là nh ng y u t quy t ñ nh ñ i v i
dòng FDI. M t s tác gi khác l i thiên v mô hình “l c hút” và “l c ñ y” ñ i
v i FDI. Trong khi ñó theo các tác gi He Liping thu c Vi n Nghiên c u tài
chính, ngân hàng và kinh t qu c gia c a Trung Qu c (Impact of
Globalization on China: An Accessment with regard to China’ Reforms and
Liberalization) và Deepack Nayyar (2000) thu c Vi n Nghiên c u Th gi i
v Kinh t Phát tri n (Cross-border movements of people) thì dòng FDI v n
ñ ng dư i tác ñ ng c a xu hư ng nh t th hoá các y u t s n xu t trên toàn
c u. M t s nghiên c u khác nh n m nh tác ñ ng c a khoa h c và công ngh ,
c a các công ty TNC, c a các th ch kinh t , tài chính qu c t ho c c a các
chính sách kinh t vĩ mô t i FDI.
V tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng FDI vào Vi t Nam,
các tác gi như Nguy n Văn Dân (Nh ng v n ñ c a Toàn c u hoá kinh t .
2001); Võ ð i Lư c (Kinh t ñ i ngo i nư c ta hi n nay: tình hình và các gi i
pháp. 2004); Tr n Văn Th (Th i cơ m i cho FDI Vi t Nam. 2005) nh n
m nh tác ñ ng c a vi c c i thi n môi trư ng ñ u tư và ch trương h i nh p
kinh t qu c t c a Vi t Nam ñ i v i FDI. Trong khi ñó, các tác gi Nguy n
Như Bình và Jonathan Haughton (Trade Liberalization and Foreign Direct
Investment in Vietnam. 2002) l i nh n m nh tác ñ ng c a vi c m c a th
trư ng và gia nh p WTO ñ i v i dòng FDI. Theo hai tác gi , v i vi c Vi t
Nam ngày càng h i nh p sâu hơn vào n n kinh t th gi i và tr thành thành

12. 13
viên c a WTO, dòng FDI vào Vi t Nam s ñư c gia tăng ñáng k .
Các nghiên c u trên ñây m c dù ñã ñ c p ñ n m t s khía c nh riêng
r c a toàn c u hoá kinh t và tác ñ ng c a chúng ñ i v i n n kinh t th gi i
nói chung, cũng như ñ i v i dòng FDI vào Vi t Nam nói riêng song v n chưa
th ph n ánh m t cách toàn di n và h th ng s v n ñ ng c a toàn c u hoá
cũng như tác ñ ng c a chúng ñ i v i dòng FDI, nh t là tác ñ ng c a toàn c u
hoá ñ i v i dòng FDI vào Vi t Nam trong nh ng năm v a qua. Do v y ñ tài
c a lu n án do tác gi l a ch n là hoàn toàn m i m và không trùng l p v i
các nghiên c u trư c ñây.
3. M c ñích và nhi m v nghiên c u c a lu n án
M c ñích c a lu n án là: Nghiên c u v tác ñ ng c a toàn c u hóa kinh t
ñ i v i s v n ñ ng c a dòng FDI vào Vi t Nam và g i ý m t s gi i pháp nh m
khai thác các tác ñ ng thu n l i, ñ ng th i h n ch t i m c cao nh t các tác ñ ng
b t l i c a toàn c u hóa kinh t ñ i v i dòng FDI vào Vi t Nam.
ð ñ t m c ñích trên, lu n án c n gi i quy t m t s nhi m v sau:
- Nghiên c u cơ s lý thuy t và th c ti n c a toàn c u hoá kinh t ; Xác
ñ nh m t s ñ c trưng cơ b n c a toàn c u hoá kinh t trong m i liên h v i
s v n ñ ng c a dòng FDI;
- Trên cơ s ñó, xác ñ nh cơ ch tác ñ ng c a toàn c u hóa kinh t ñ i
v i dòng FDI;
- Phân tích tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng FDI trên th gi i;
- Phân tích tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng FDI vào Vi t Nam;
- Rút ra m t s nh n xét v nh ng ñi m còn b t c p trong vi c thu hút
FDI vào Vi t Nam trong b i c nh toàn c u hóa kinh t .
- Khuy n ngh m t s phương hư ng và gi i pháp nh m t n d ng các
tác ñ ng tích c c và gi m thi u tác ñ ng tiêu c c c a toàn c u hóa kinh t ñ i
v i vi c thu hút và s d ng FDI Vi t Nam; Theo ñó c n ch ñ ng ñi u ch nh

13. 14
môi trư ng ñ u tư, ki m soát các y u t th trư ng ñ có th thu hút ñư c m t
giá tr FDI t i ưu nh m phát huy hi u qu vi c s d ng l i th so sánh c a các
y u t thu hút ñ u tư như ngu n nhân l c và tài nguyên thiên nhiên.
4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u c a lu n án là ti n trình toàn c u hoá kinh t và
tác ñ ng c a ti n trình này ñ i v i s v n ñ ng c a dòng FDI trên th gi i và
Vi t Nam. M c dù ti n trình toàn c u hóa có th tác ñ ng ñ n nhi u khía c nh
c a FDI, t giá tr , cơ c u FDI ñ n vi c s d ng ngu n FDI thu hút ñư c, v i
kh năng cho phép và trong khuôn kh c a m t lu n án ti n sĩ, tác gi c a
lu n án xin gi i h n ph m vi nghiên c u c a lu n án là nh ng tác ñ ng c a
toàn c u hóa kinh t ñ i v i giá tr và cơ c u c a dòng FDI vào Vi t Nam
trong kho ng th i gian t gi a th p k 1980 t i cu i năm 2006 - khi ti n trình
toàn c u hóa kinh t b t ñ u di n ra m nh m và khi Vi t Nam b t ñ u th c
hi n ch trương ð i m i, m c a n n kinh t .
5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu v nguån t− liÖu
- Cơ s phương pháp lu n: T¸c gi¶ lÊy ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng
v duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin l c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn cña
c¸c luËn ®iÓm trong nghiªn cøu n y.
- Cơ s lý thuy t: C¸c lý thuyÕt kinh tÕ h c cæ ®iÓn còng nh− hiÖn ®¹i, lý
thuy t v FDI v mét sè m« h×nh kinh tÕ vèn ® ®−îc thùc tiÔn kiÓm nghiÖm
trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong v i thÕ kØ qua, sÏ ®−îc
s dông trong c¸c lËp luËn cña b i viÕt.
- Cơ s th c ti n: C¸c sè liÖu, d÷ liÖu, ph©n tÝch v lËp luËn tõ c¸c tæ chøc
kinh tÕ - th−¬ng m¹i cña Liªn hîp quèc, c¸c tæ chøc tÝn dông, th−¬ng m¹i quèc tÕ
nh− Ng©n h ng ThÕ giíi (WB), Quü TiÒn tÖ Quèc tÕ (IMF), Tæ chøc Th−¬ng m¹i
ThÕ giíi (WTO), mét sè tæ chøc phi chÝnh phñ (NGO), t c¬ së nghiªn cøu c a
c¸c quèc gia trong khu vùc v trªn thÕ giíi, kÕt hîp víi các d li u th ng kê

14. 15
chính th c t các cơ quan, t ch c c a ViÖt Nam s ñư c s d ng ñ minh h a
cho các l p lu n c a lu n án. Do h th ng th ng kê, m t s s li u m i ch ñư c
c p nh t t i cu i năm 2004 hoăc năm 2005. Tuy nhiên, trong kh năng cho phép,
tác gi s c g ng tìm và s d ng s li u m i nh t, trong m t s trư ng h p là
c p nh t ñ n h t năm 2006 ho c ñ n h t tháng 6 năm 2007.
Phương pháp nghiên c u: Tác gi s sö d ng phương pháp so sánh, ñ i
chi u (ch y u là ñ nh tính), phân tích các cơ s d li u ñ tìm hi u v các
kênh tác ñ ng c a toàn c u hóa ñ i v i dòng FDI, mô hình hóa kênh này và
s d ng mô hình này ñ ñánh giá tác ñ ng c a toàn c u hóa ñ i v i dòng FDI
trên th gi i nói chung và dòng FDI vào Vi t Nam nói riêng. Trên cơ s các
k t lu n rút ra t ñánh giá này, tác gi s g i ý m t s gi i pháp nh m t o ñi u
ki n cho vi c thu hút m t dòng FDI t i ưu vào Vi t Nam
6. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án
o V lý lu n và th c ti n c a ti n trình toàn c u hoá: Tác gi ñã h th ng hoá
cơ s lí lu n và th c ti n c a ti n trình toàn c u hoá kinh t và kh ng ñ nh
toàn c u hoá kinh t là m t xu th khách quan, v a có tính h th ng, k
th a, v a có tính ñ t bi n c a n n kinh t th gi i. Ti n trình toàn c u hoá
kinh t có m t s ñ c trưng cơ b n liên quan t i xu hư ng v n ñ ng c a
dòng FDI trên th gi i.
o T các ñ c trưng c a toàn c u hoá kinh t , tác gi phát hi n ra các kênh tác
ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i s v n ñ ng c a dòng FDI và trên
cơ s ñó xây d ng mô hình cơ ch tác ñ ng c a toàn c u hoá ñ i v i dòng
FDI. Theo ñó, dòng FDI s ch u tác ñ ng c a: (1) Môi trư ng pháp lí toàn
c u v FDI; (2) Th trư ng hàng hoá và d ch toàn c u; và (3) Các y u t
s n xu t, ñ c bi t là c a ngu n nhân l c trên toàn c u cũng như trong n i
b nư c ti p nh n ñ u tư.
o D a vào mô hình cơ ch tác ñ ng c a toàn c u hoá ñ i v i dòng FDI, tác

15. 16
gi phân tích xu hư ng, giá tr và cơ c u c a dòng FDI trên toàn c u. Theo
ñó, ti n trình toàn c u hoá kinh t ñã làm gia tăng t ng giá tr FDI trên toàn
c u; góp ph n t ng bư c chuy n hư ng m t ph n dòng FDI t các n n
kinh t phát tri n sang các n n kinh t ñang phát tri n và ñang chuy n ñ i,
ñ c bi t là vào khu v c châu Á; chuy n d ch cơ c u FDI nghiêng v khu
v c d ch v và các ngành tham d ng tri th c và công ngh .
o Phân tích ti n trình h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam và cơ h i ñ i
v i Vi t Nam trong vi c ti p c n v i th trư ng v n qu c t , trong ñó có
ngu n FDI.
o Phân tích tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i vi c c i thi n môi
trư ng FDI c a Vi t Nam, ñ i v i giá tr và cơ c u FDI vào Vi t Nam qua
các kênh môi trư ng ñ u tư, th trư ng và các y u t ngu n l c s n xu t.
Dư i tác ñ ng này, giá tr FDI ñã gia tăng m t cách tương ñ i n ñ nh
trong g n 20 năm liên t c; cơ c u FDI bư c ñ u ñư c d ch chuy n hư ng
vào khu v c d ch v và khoa h c công ngh .
o Phân tích m t s b t c p trong quá trình thu hút FDI c a Vi t Nam, trong
ñó nh n m nh vi c Vi t Nam ñã chưa thành công trong vi c s d ng các
y u t n i l c ñ thu hút và ñ nh hư ng dòng FDI vào nh ng lĩnh v c
mong mu n và ñ phát huy ñư c l i th so sánh c a mình.
o Trên cơ s các phân tích v tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i s
v n ñ ng c a dòng FDI vào Vi t Nam trong th i gian qua và m t s d
báo v xu hư ng v n ñ ng c a dòng FDI trên th gi i trong th i gian t i,
tác gi g i ý m t s gi i pháp nh m ñ y m nh công tác thu hút FDI vào
Vi t Nam thông qua vi c c i thi n môi trư ng FDI, th trư ng và ngu n
l c s n xu t. Theo ñó Môi trư ng t o cơ s pháp lí và cơ s h t ng cho
các ho t ñ ng ñ u tư; Th trư ng t o ñ ng l c cho vi c thu hút ñ u tư; Còn
các y u t ngu n l c, ñ c bi t ngu n nhân l c s ñóng vai trò c t y u trong

16. 17
vi c huy ñ ng và ñ nh hư ng dòng FDI vào nh ng lĩnh v c mong mu n
c a Vi t Nam. Như v y, vi c ph i h p s d ng c ba y u t trên, theo
nh ng li u lư ng, t l phù h p s là chìa khoá c a thành công trong công
tác thu hút FDI c a Vi t Nam.
7. K t c u c a lu n án
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, m c l c, ph l c và tài li u tham kh o,
toàn b n i dung chính c a Lu n án ñư c chia làm 3 chương sau ñây:
Chương 1: Tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng FDI trên
th gi i trình bày t ng quan v toàn c u hoá kinh t , phân tích cơ s lý thuy t và
th c ti n và các ñ c trưng c a toàn c u hoá; Xác ñ nh các các kênh tác ñ ng và
phân tích tác ñ ng c a toàn c u hoá ñ i v i s v n ñ ng c a dòng FDI toàn c u.
Chương 2: Tác ñ ng c a toàn c u hoá kinh t ñ i v i dòng FDI
vào Vi t Nam phân tích tác ñ ng c a toàn c u hoá ñ i v i dòng FDI vào
Vi t Nam trong b i c nh n n kinh t ñang t ng bư c h i nh p v i n n
kinh t th gi i.
Chương 3: Xu hư ng phát tri n c a dòng FDI toàn c u - m t s
gi i pháp nâng cao hi u qu thu hút FDI vào Vi t Nam d báo xu
hư ng phát tri n c a dòng FDI toàn c u; Phân tích m t s thu n l i và
khó khăn c a Vi t Nam trong vi c thu hút ngu n v n FDI trong th i gian
t i, hi u qu c a vi c khai thác các y u t ñ u vào c a s n xu t ñ thu
hút FDI và sau ñó ñưa ra m t s gi i pháp nh m phát huy tác ñ ng tích
c c và gi m thi u tác ñ ng tiêu c c c a toàn c u hóa ñ i v i dòng FDI
vào Vi t Nam.

17. 18
CHƯƠNG 1
TÁC ð NG C A TOÀN C U HÓA KINH T
ð I V I DÒNG FDI TRÊN TH GI I
1.1. M T S QUAN NI M V TOÀN C U HOÁ - CƠ S LÝ
THUY T VÀ TH C TI N C A TOÀN C U HOÁ KINH T
1.1.1. M t s quan ni m v toàn c u hoá
Căn c vào thêi ®iÓm xuÊt hiÖn, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, h×nh thøc biÓu hiÖn,
néi dung, chøc n¨ng, t¸c ®éng và các yÕu tè liªn quan nh− lÞch sö, chÝnh trÞ,
kinh tÕ v v¨n hãa… ® cã nh÷ng c¸ch hiÓu t−¬ng ®èi ®a d¹ng vÒ to n cÇu
ho¸. Mét s nhà nghiên c u cho r»ng to n cÇu hãa thùc chÊt l mét giai ®o¹n
ph¸t triÓn cña x héi lo i ng−êi, l sù chuyÓn tiÕp tõ giai ®o¹n quèc tÕ hãa
tr−íc ®ã. Trong khi ®ã, mét s tác gi khác l¹i kh¼ng ®Þnh to n cÇu hãa l mét
hiÖn t−îng ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m cuèi cña Thiªn niªn kØ thø Hai.
Majid Tehranian, gi¸o s− cña tr−êng §¹i häc Ha-oai, ®Þnh nghÜa vÒ to n
cÇu hãa nh− sau:
To n cÇu hãa l mét qu¸ tr×nh ® diÔn ra trong 5000 n¨m qua, song ®
ph¸t triÓn rÊt nhanh chãng tõ khi Liªn X« sôp ®æ vào n¨m 1991. C¸c yÕu tè
cña to n cÇu hãa gåm c¸c dßng vèn, lao ®éng, qu¶n lÝ, tin tøc, h×nh ¶nh v d÷
liÖu xuyªn biªn giíi. §éng lùc chÝnh cña to n cÇu hãa l c¸c c«ng ty xuyªn
quèc gia (TNC), c¸c tæ chøc truyÒn th«ng xuyªn quèc gia (TMCs), c¸c tæ chøc
liªn chÝnh phñ (IGOs), c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ (NGOs), v c¸c tæ chøc
t−¬ng ®−¬ng/thay thÕ chÝnh phñ (AGOs). Tõ quan ®iÓm nh©n häc, to n cÇu
hãa bao gåm c¶ c¸c hÖ qu¶ tÝch cùc v tiªu cùc: nã sÏ võa thu hÑp võa më
réng kho¶ng c¸ch thu nhËp gi÷a v trong c¸c quèc gia, võa t¨ng c−êng v võa
xãa nhßa ®i sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ, võa l m ®ång nhÊt v võa l m ®a d¹ng
hãa b¶n s¾c v¨n hãa [65].

18. 19
Theo quan ®iÓm n y, to n cÇu hãa l mét qu¸ tr×nh liªn tôc tõ nhiÒu n¨m
qua v ph¸t triÓn m¹nh mÏ mét c¸ch ®ét biÕn tõ n¨m 1991. ðó là quá trình
nh t th hãa c¸c yÕu tè s n xu t cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, c¸c yÕu tè th«ng tin
v v¨n hãa... Quá trình toàn c u hoá di n ra v i s h tr c a mét hÖ thèng
c¸c thÓ chÕ qu c t , tæ chøc ®a v xuyªn quèc gia. TiÕn tr×nh to n cÇu hãa n y
t¸c ®éng theo c chi u hư ng tÝch cùc v tiªu cùc t i sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x
héi to n cÇu. XÐt v thêi ®iÓm xuÊt hiÖn, quan ®iÓm trên ®−îc chia sÎ bëi
nh÷ng ng−êi theo chñ nghÜa ho i nghi (Sceptics) [58] víi lËp luËn r»ng thùc ra
kh«ng cã c¸i gäi l “tiÕn tr×nh to n cÇu ho¸” - không có th i ñi m xu t hi n
c a toàn c u hoá. B»ng c¸ch so s¸nh gi¸ trÞ th−¬ng m¹i thÕ giíi qua c¸c thêi
kú (tÝnh tõ thÕ kØ thø 19), tr−êng ph¸i n y cho r»ng nh÷ng g× diÔn ra trong nÒn
kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay kh«ng ph¶i l ®iÒu g× ngo i dù b¸o. §ã l mét nÒn
kinh tÕ ®−îc h×nh th nh bëi ‘quy luËt mét gi¸’, ph¶n ¸nh møc ®é cao cña hiÖn
t−îng quèc tÕ ho¸; v l sù t−¬ng t¸c gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi. Trªn
thùc tÕ, thÕ giíi ng y c ng trë nªn Ýt g¾n kÕt h¬n so víi tr−íc ®©y; quyÒn lùc
cña c¸c quèc gia ®−îc t¨ng c−êng; c¸c nh n−íc v thÞ tr−êng sÏ kiÓm so¸t v
quyÕt ®Þnh møc ®é to n cÇu ho¸ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, x héi.
Tr¸i l¹i, nh÷ng ng−êi cã quan ®iÓm thiªn vÒ to n cÇu hãa (hyperglobalist)
nhÊn m¹nh r»ng to n cÇu ho¸ l mét giai ®o¹n ®Æc biÖt, ®ét biÕn trong lÞch sö
ph¸t triÓn cña x héi lo i ng−êi. Trong giai ®o¹n n y, c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ v
chÝnh trÞ ®−îc to n cÇu ho¸; vai trß cña c¸c chÝnh phñ bÞ suy gi¶m v ®éng lùc
chÝnh ®Ó thóc ®Èy to n cÇu ho¸ l vèn v c«ng nghÖ. HÖ qu¶ l : “to n cÇu ho¸
kinh tÕ ®ang dÉn ®Õn viÖc ‘phi quèc gia ho¸’ c¸c nÒn kinh tÕ th«ng qua viÖc
thiÕt lËp c¸c m¹ng l−íi xuyªn quèc gia vÒ s¶n xuÊt, th−¬ng m¹i v t i
chÝnh”[58]. Còng t−¬ng tù víi quan ®iÓm trªn, nh÷ng ng−êi theo chñ nghÜa c¶i
biÕn (transformationalists) kh¼ng ®Þnh to n cÇu ho¸ l mét hiÖn t−îng ch−a
tõng x¶y ra. To n cÇu hóa t¹o nªn c¸c mèi liªn hÖ lÉn nhau ë møc ®é cao nhÊt

19. 20
tõ tr−íc tíi nay gi÷a c¸c quèc gia, v v× vËy, quyÒn lùc cña c¸c quèc gia sÏ
®−îc ®iÒu chØnh, c¬ cÊu l¹i [58].
ë ViÖt Nam, theo t¸c gi¶ NguyÔn Duy Quý v mét sè t¸c gi¶ kh¸c:
“..., tr×nh ®é cao v chÊt l−îng míi cña quèc tÕ ho¸ kinh tÕ, nay
®−îc gäi l to n cÇu ho¸, chØ míi xuÊt hiÖn tõ h¬n mét thËp kØ
nay. XÐt ®Õn nguyªn nh©n t¹o th nh c¸c ®éng lùc thóc ®Èy cña
to n cÇu ho¸, hÇu hÕt c¸c nh nghiªn cøu trªn thÕ giíi ®Òu cho
r»ng tiÕn tr×nh to n cÇu ho¸ míi ë nh÷ng b−íc ®Çu...” [31, tr. 58].
C¸c t¸c gi¶ còng nhÊn m¹nh: “... to n cÇu ho¸ l xu thÕ lín cña
thêi ®¹i, song xu thÕ Êy cã kh¸ch quan ®Õn mÊy th× còng vÉn do
con ng−êi t¹o ra, nã l kÕt qu¶ phøc hîp cña nhiÒu yÕu tè, m
mçi yÕu tè ®Òu l s¶n phÈm cña con ng−êi...” [31, tr. 65].
Víi t¸c gi¶ §ç Léc DiÖp v mét sè ®ång t¸c gi¶ cña cuèn Chñ nghÜa T−
b¶n ®Çu ThÕ kØ XXI, th× to n cÇu ho¸ b¾t ®Çu tõ khi:
“... c¸ch m¹ng tin häc trë th nh trung t©m cña cuéc c¸ch m¹ng
khoa häc c«ng nghÖ. Th«ng tin trë th nh nguån lùc chñ yÕu bªn
c¹nh nh÷ng nguån lùc cæ truyÒn (nguån lùc thiªn nhiªn, t i chÝnh,
søc lao ®éng cơ b¾p cña con ng−êi). ChuyÓn biÕn n y l m cho nÒn
s¶n xuÊt cña c¸c n−íc h÷u quan mang trong lßng nã xu h−íng
to n cÇu ho¸. Nã thóc ®Èy qu¸ tr×nh nhÊt thÓ ho¸ cao h¬n ë trong
n−íc v trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®−a x héi ho¸ s¶n xuÊt lªn
tr×nh ®é to n cÇu ë møc cao” [13, tr.25].
§©y l mét trong nh÷ng c¸ch nh×n nhËn vÒ to n cÇu ho¸ kinh tÕ ®−îc
nhiÒu häc gi¶ ë c¶ c¸c quèc gia ph¸t triÓn v ®ang ph¸t triÓn chia sÎ nhiÒu
nhÊt. Trong cuèn “V−ît ra khái to n cÇu hãa: §Þnh h×nh mét nÒn kinh tÕ to n
cÇu bÒn v÷ng”, t¸c gi¶ Hazel Henderson nhËn ®Þnh:
“... TiÕn tr×nh to n cÇu ho¸ ®−îc thóc ®Èy bëi 2 yÕu tè chÝnh. Thø
nhÊt l c«ng nghÖ - yÕu tè ® l m t¨ng tèc viÖc s¸ng t¹o trong ®iÖn

20. 21
tÝn, m¸y ®iÖn to¸n, sîi quang häc, vÖ tinh, v c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn
th«ng kh¸c. Sù kÕt hîp cña c¸c c«ng nghÖ n y víi v« tuyÕn truyÒn
h×nh, hÖ thèng th«ng tin ®¹i chóng to n cÇu... YÕu tè thø hai l l n
sãng kÐo d i 15 n¨m trong viÖc phi ®iÒu tiÕt hóa, t− nh©n ho¸, tù do
ho¸ c¸c luång t− b¶n, më cöa c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia, më réng
th−¬ng m¹i to n cÇu v chÝnh s¸ch t¨ng tr−ëng nhê xuÊt khÈu ® dÉn
®Õn sù sôp ®æ cña chÕ ®é hèi ®o¸i cè ®Þnh Bretton Woods v o ®Çu
nh÷ng n¨m 1970” [68, tr.24].
Nh− vËy, còng theo Hazel Handerson [68, tr.24], ngo i c«ng nghÖ th«ng
tin và ý chÝ chñ quan mang m u s¾c chÝnh trÞ cña c¸c chÝnh phñ, c¸c thÓ chÕ
quèc tÕ còng l mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng thóc ®Èy tiÕn tr×nh to n
cÇu ho¸ trong nh÷ng n¨m võa qua.
Quan ®iÓm vÒ to n cÇu hãa còng kh¸c biÖt xÐt tõ khÝa c¹nh chÝnh trÞ.
Theo hÇu hÕt c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn (hay l nhãm c¸c n−íc ph−¬ng Nam,
theo c¸ch gäi cña mét sè häc gi¶ ®Ó ph©n biÖt víi c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t
triÓn (chñ yÕu tËp trung ë ph−¬ng B¾c), to n cÇu ho¸ ®¬n gi¶n chØ l mét chiÕn
l−îc thùc d©n ho¸ lÇn n÷a cña Mü. Theo chiÕn l−îc n y, Mü sÏ tõng b−íc thiÕt
lËp ¶nh h−ëng cña m×nh ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn th«ng qua c¸c thÓ chÕ kinh
tÕ quèc tÕ, qua c¸c hiÖp ®Þnh vÒ th−¬ng m¹i tù do song ph−¬ng víi tõng n−íc
hoÆc ®a ph−¬ng víi tõng nhãm n−íc ë nh÷ng khu vùc kh¸c nhau trªn thÕ giíi.
Tuy nhËn ®Þnh n y ch−a ®−îc kiÓm chøng, song kh«ng thÓ phñ nhËn mét ®iÒu
l Mü, víi GDP chiÕm 1/3 GDP thÕ giíi, cã thÓ ®ñ tiÒm n¨ng ®Ó më réng ¶nh
h−ëng v chi phèi nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Nh− vËy, cã thÓ nãi c¸c quan ®iÓm vÒ to n cÇu ho¸ nãi chung còng nh−
vÒ to n cÇu ho¸ kinh tÕ nãi riªng l rÊt ®a d¹ng, thËm chÝ cßn mâu thuÉn v
tr¸i ng−îc nhau c¶ vÒ mÆt häc thuËt v trong thùc tiÔn. Song bÊt luËn c¸c quan
®iÓm vÒ to n cÇu ho¸ cã thÓ cßn kh¸c xa nhau thÕ n o, kh«ng thÓ phñ nhËn
mét thùc tÕ l nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kØ XX ® cã

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52887
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562