Download luận án tiến sĩ với đề tài: Nâng cao hiệu quả hoạt động của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo

1. i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng
tôi. Các s li u, k t lu n nêu trong lu n án là trung th c và có
ngu n g c rõ ràng.
Tác gi lu n án
Trương Th Hoài Linh

2. ii
M C L C
L I CAM ðOAN ...................................................................................................i
DANH M C CÁC T VI T T T......................................................................iv
DANH M C SƠ ð , B NG, ð TH .................................................................v
PH N M ð U....................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ LU N V HI U QU HO T ð NG C A
NGÂN HÀNG PHÁT TRI N .............................................................................13
1.1. T ng quan v Ngân hàng Phát tri n.......................................................13
1.1.1. L ch s phát tri n và m c ñích ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n...13
1.1.2. Lý do ra ñ i và khái ni m v Ngân hàng Phát tri n..............................15
1.1.3. ð c ñi m c a Ngân hàng Phát tri n......................................................19
1.1.4. Các ho t ñ ng cơ b n c a Ngân hàng Phát tri n...................................22
1.2. Hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n .......................................31
1.2.1. Khái ni m hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n......................31
1.2.2. Các ch tiêu ñánh giá hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n .....35
1.2.3. Các nhân t tác ñ ng ñ n hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát
tri n...............................................................................................................43
1.3. Kinh nghi m nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a m t s Ngân hàng
Phát tri n trên th gi i và bài h c ñ i v i Vi t Nam......................................61
1.3.1. Kinh nghi m nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a m t s Ngân hàng Phát
tri n trên th gi i ...........................................................................................61
1.3.2. Bài h c ñ i v i Vi t Nam.....................................................................63
CHƯƠNG 2: TH C TR NG HI U QU HO T ð NG C A NGÂN HÀNG
PHÁT TRI N VI T NAM .................................................................................67
2.1. Khái quát v Ngân hàng phát tri n Vi t Nam.........................................67
2.1.1. Quá trình hình thành và mô hình t ch c c a Ngân hàng
Phát tri n Vi t Nam....................................................................................67
2.1.2. Chính sách tín d ng Nhà nư c Vi t Nam trong th i gian qua............71

3. iii
2.1.3. Các ho t ñ ng cơ b n c a Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam...................75
2.2. Phân tích và ñánh giá hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n
Vi t Nam giai ño n t 2006 ñ n 2010 .............................................................87
2.2.1. Phân tích hi u qu ho t ñ ng c a ngân hàng ........................................87
2.2.2. ðánh giá hi u qu ho t ñ ng c a ngân hàng.........................................95
CHƯƠNG 3: GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU HO T ð NG C A
NGÂN HÀNG PHÁT TRI N VI T NAM ......................................................135
3.1. ð nh hư ng v tín d ng ñ u tư phát tri n c a Nhà nư c trong th i
gian t i ................................................................................................135
3.2. ð nh hư ng ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam ñ n năm 2020.136
3.3. Quan ñi m v ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam.............138
3.4. Các gi i pháp nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n
Vi t Nam ........................................................................................................142
3.4.1. Nâng cao năng l c huy ñ ng v n c a ngân hàng................................142
3.4.2. C i thi n năng l c th m ñ nh d án t i ngân hàng ..............................151
3.4.3. C i thi n năng l c qu n lý r i ro t i ngân hàng ..................................166
3.4.4. B sung thêm m t s ho t ñ ng nh m ñáp ng nhu c u c a khách
hàng ............................................................................................................178
3.4.5. Nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b ngân hàng, trong ñó tr ng tâm là
cán b th m ñ nh và cán b qu n lý tín d ng ...............................................181
3.5. Ki n ngh nh m nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n
Vi t Nam ........................................................................................................185
K T LU N........................................................................................................194
DANH M C CÔNG TRÌNH CÔNG B C A TÁC GI ..............................196
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ..........................................................197

4. iv
DANH M C CÁC T VI T T T
DAPT
VDB
NHPT
TCTD
NHTM
QHTPT
BKHðT
BTC
NSNN
ODA
NHNN
NHTW
HðQL
TDðT
TDXK
TPCP
HQTC
HQKTXH
GTCG
TSðB
LSCK
TðDA
TDNN
D án phát tri n
Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam
Ngân hàng Phát tri n
T ch c tín d ng
Ngân hàng Thương m i
Qu H tr Phát tri n
B K ho ch và ð u tư
B Tài chính
Ngân sách Nhà nư c
V n h tr phát tri n chính th c
Ngân hàng Nhà nư c
Ngân hàng Trung ương
H i ñ ng qu n lý
Tín d ng ñ u tư
Tín d ng xu t kh u
Trái phi u Chính ph
Hi u qu tài chính
Hi u qu kinh t - xã h i
Gi y t có giá
Tài s n ñ m b o
Lãi su t chi t kh u
Th m ñ nh d án
Chính sách tín d ng ñ u tư phát tri n c a Nhà nư c

5. v
DANH M C SƠ ð , B NG, ð TH
I. SƠ ð
Sơ ñ 2.1: Sơ ñ b máy t ch c c a Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam...................71
Sơ ñ 3.1: B máy qu n lý r i ro t i VDB...........................................................167
Sơ ñ 3.2: M c tiêu c a h th ng X p h ng tín d ng n i b . ...............................171
II. B NG
B ng 1.1: Các ch tiêu hi u qu kinh t - xã h i và hi u qu tài chính ñ ñánh giá d án59
B ng 2.1: K t qu huy ñ ng v n trong nư c..........................................................87
B ng 2.2: K t qu cho vay tín d ng ñ u tư ............................................................89
B ng 2.3. Cơ c u dư n theo ngành kinh t ...........................................................89
B ng 2.4: K t qu cho vay l i v n ODA................................................................91
B ng 2.5. K t qu cho vay tín d ng xu t kh u.......................................................91
B ng 2.6. K t qu h tr sau ñ u tư.......................................................................93
B ng 2.7: Tình hình n quá h n hàng năm.............................................................94
B ng 2.8: L i nhu n hàng năm..............................................................................95
B ng 2.9: K t qu gi i ngân v n tài tr qua các năm so v i k ho ch....................96
B ng 2.10: T tr ng v n gi i ngân c a VDB so v i t ng v n ñ u tư c a n n kinh t ..98
B ng 2.11: K t qu ñóng góp c a VDB vào kim ng ch xu t kh u c a c nư c....104
B ng 2.12: Cơ c u tài s n và v n.........................................................................110
B ng 3.1. D ki n nhu dư n và v n c a ngân hàng trong th i gian t i...............138
II. ð TH
ð th 2.1: T tr ng TSCð tăng thêm t v n tài tr c a VDB so v i t ng TSCð c a
c nư c..................................................................................................................90
ð th 2.2: T tr ng v n gi i ngân c a VDB so v i t ng v n ñ u tư c a nên kinh t ..99
ð th 2.3: M t s ch tiêu xem xét r i ro tín d ng ..............................................107
ð th 2.4: M t s ch tiêu xem xét kh năng b n v ng tài chính c a ngân hàng..........112

6. vi

7. 1
PH N M ð U
1. GI I THI U NGHIÊN C U VÀ M C ðÍCH NGHIÊN C U
1.1. S c n thi t c a nghiên c u
Ngân hàng Phát tri n (NHPT) là trung gian tài chính có vai trò quan tr ng
ñ i v i s phát tri n kinh t và xã h i c a các nư c phát tri n cũng như các nư c
ñang phát tri n. Thông qua tài tr trung và dài h n c a NHPT cho các d án phát
tri n – là các d án t o ra s n ph m chi n lư c, thúc ñ y chuy n d ch cơ c u kinh t
c a ngành, vùng, lãnh th và chuy n d ch cơ c u thu nh p c a m t s b ph n dân
cư, t m quan tr ng c a NHPT ñã ñư c ch ng minh trong nhi u công trình nghiên
c u trong và ngoài nư c.
Cũng gi ng như các trung gian tài chính khác, ho t ñ ng tín d ng c a
NHPT là ho t ñ ng duy trì s t n t i b n v ng và phát tri n c a NHPT. Theo ñó,
ngu n v n tài tr b i Ngân hàng ph i ñư c thu h i, b o toàn và quay vòng ñ có
th tài tr cho nhi u d án phát tri n khác. Tuy nhiên, m c tiêu và cách th c th c
hi n ho t ñ ng s d ng v n c a NHPT và các trung gian tài chính khác, ñ c bi t
là các Ngân hàng Thương m i (NHTM) không hoàn toàn gi ng nhau. S khác bi t
này xu t phát t m c tiêu thành l p c a NHPT và NHTM. NHTM ñư c thành l p
nh m m c tiêu m t ñ ng v n cho vay ph i ñem l i hơn m t ñ ng và ph n chênh
l ch ñó - ti n lãi - là chi phí ph i tr c a ngư i ñi vay ñ i v i vi c s d ng v n c a
NHTM. Trong khi ñó, NHPT là công c c a chính ph ñ th c hi n các m c tiêu
kinh t xã h i ñư c th hi n trong Chính sách tín d ng ñ u tư phát tri n c a Nhà
nư c trong t ng th i kỳ. T i các nư c phát tri n cũng như ñang phát tri n luôn
luôn t n t i các ngành kém phát tri n, nh ng vùng sâu vùng xa khó khăn và ngư i
nghèo. Nh ng b ph n này r t khó thu hút ñ u tư t nh ng nhà ñ u tư thông
thư ng b v n vì m c tiêu sinh l i, do v y c n có s can thi p dư i các hình th c
c a chính ph . NHPT huy ñ ng các ngu n l c trong n n kinh t , sau ñó tài tr có
tr ng ñi m và ưu ñãi cho nh ng ñ i tư ng trên nh m hai m c tiêu là hi u qu xã

8. 2
h i và hi u qu tài chính. M t cách khái quát, các qu c gia thành l p NHPT vì
mu n ñ t ñư c các m c tiêu sau:
(1) t o ra nhi u công ăn vi c làm cho ngư i dân;
(2) c i thi n môi trư ng s ng;
(3) c i thi n tính công b ng trong phân ph i thu nh p gi a các nhóm dân cư
trong n n kinh t ;
(4) hi n ñ i hóa nông nghi p và nông thôn;
(5) phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p v a và nh ;
(6) khuy n khích các ho t ñ ng ñ u tư s n ph m m i, có hàm lư ng công
ngh cao
(7) phát tri n th trư ng tài chính…
V y nh ng m c tiêu trên ñã ñư c NHPT ñáp ng hay chưa? Câu tr l i tùy
thu c vào t ng qu c gia. Có nhi u nư c, NHPT ñã hoàn thành xu t s c nhi m v
c a mình và chuy n hư ng sang các ho t ñ ng kinh doanh khác khi n n kinh t c a
qu c gia ñó ñã ñ t ñư c s tăng trư ng b n v ng (M , Nh t B n hay Singapo). Tuy
nhiên, bên c nh ñó, ho t ñ ng c a NHPT cũng g p ph i vô s h n ch và rào c n,
c th như s ph thu c v chính tr và chính sách, không b n v ng v tài chính, t
l n x u cao, qu n lý tài chính y u kém, kh năng huy ñ ng v n trong nư c nghèo
nàn…T t c nh ng h n ch trên làm cho NHPT không nh ng không ñ t ñư c các
m c tiêu ñ ra mà còn d n ñ n m t s t n t i “t m g i” c a NHPT vào s tr c p
c a chính ph và các nhà tài tr nư c ngoài.
Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam (Vi t Nam Development Bank) chính th c ñi
vào ho t ñ ng t tháng 7 năm 2006, ti n thân là Qu H tr Phát tri n Vi t Nam.
Vi c chuy n t Qu sang Ngân hàng xu t phát t nhi u lý do c v yêu c u phát
tri n chung c a n n kinh t cũng như th c tr ng ho t ñ ng c a Qu . Sau năm năm
ho t ñ ng theo hình th c m t ngân hàng, VDB ñã có nhi u n l c trong vi c t p
trung các ngu n v n trung và dài h n huy ñ ng ñư c trong và ngoài nư c ñ tài
tr cho các DAPT và các ñ i tư ng ñ c bi t trong n n kinh t . V n c a ngân hàng
góp ph n ñ y m nh ti n trình công nghi p hóa, hi n ñ i hóa ñ t nư c và xóa ñói

9. 3
gi m nghèo. Năm năm m c dù là kho ng th i gian chưa nhi u n u so sánh v i vòng
ñ i c a các d án VDB tài tr v i th i gian hoàn v n trung bình t 10 ñ n 20 năm,
nhưng có th nói ñây là giai ño n ngân hàng hoàn thi n mô hình t ch c và ho t
ñ ng nghi p v ñ phù h p v i vai trò là công c c a Chính ph trong tài tr phát
tri n. Do v y, vi c ñánh giá nh ng ñóng góp cũng như h n ch c a VDB trong ho t
ñ ng c a ngân hàng trong th i gian qua là c n thi t ñ nâng cao hi u qu ho t ñ ng
c a ngân hàng trong th i gian t i. ði u này càng quan tr ng hơn khi mà ñ n năm
2010, Vi t Nam tr thành qu c gia n m trong nhóm nư c có thu nh p trung bình
th p, khi ñó các ưu ñãi v v n t các Chính ph và nhà tài tr nư c ngoài s suy
gi m mà thay vào ñó là các ngu n tài tr theo ñi u ki n th trư ng. Trong khi s tài
tr t các ngu n v n có ngu n g c t NSNN ngày càng h n h p thì ñòi h i VDB
ph i t ch ñư c trong c ho t ñ ng huy ñ ng v n và ho t ñ ng c p tín d ng. V i
k t qu v v n gi i ngân hàng năm m c 4,2% so v i t ng nhu c u v n c a n n
kinh t , t l n x u (theo quy ñ nh c a VDB) m c 15% t ng dư n (n u tính theo
chu n qu c t thì m c này cao hơn g p 3 l n), chênh l ch gi a doanh thu t lãi và
chi phí tr lãi luôn ñ t giá tr âm m c kho ng 2.000 t ñ ng m i năm…cho th y
n u không có nh ng ñi u ch nh k p th i t cơ ch chính sách ñ n ho t ñ ng nghi p
v thì VDB s hoàn toàn ph thu c vào NSNN.
Xu t phát t th c tr ng hi u qu ho t ñ ng trên c a VDB, tác gi ch n v n
ñ “Nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam” làm ñ tài
nghiên c u cho lu n án.
1.2. M c ñích c a nghiên c u
M c ñích c a lu n án là nghiên c u nh ng kinh nghi m t t nh t và phù h p
nh t c a các nư c trên th gi i trong ho t ñ ng c a NHPT ñ áp d ng vào NHPT
Viêt nam. ð ng th i, xây d ng m t h th ng các ch tiêu ñánh giá hi u qu ho t
ñ ng bao g m hai m t quan tr ng là hi u qu kinh t - xã h i và hi u qu tài chính –
ñây s ñư c coi là m c tiêu quan tr ng nh t mà lu n án ñ t ñư c. H th ng ch tiêu
này ñư c dùng ñ ñánh giá th c tr ng ho t ñ ng c a Qu H tr Phát tri n trư c
ñây và NHPT Vi t Nam hi n nay, ñây là m t v n ñ chưa có ñ tài nghiên c u nào

10. 4
ñ c p ñ n m t cách sâu s c và có h th ng. Trên cơ s ñó ñưa ra các ñ xu t nh m
nâng cao hi u qu c a VDB. C th như sau:
(i) Nghiên c u nh ng cơ s lý lu n cơ b n v NHPT và vai trò c a NHPT
ñ i v i n n kinh t , ho t ñ ng c a NHPT. Nghiên c u các lý thuy t v hi u qu
ho t ñ ng c a trung gian tài chính, xây d ng h th ng các ch tiêu v hi u qu xã
h i và hi u qu tài chính c a NHPT. Thêm n a là ñưa ra kinh nghi m ho t ñ ng có
hi u qu c a các NHPT trên th gi i ñ v n d ng phù h p vào Vi t Nam;
(ii) Phân tích và ñánh giá th c tr ng ho t ñ ng c a VDB. Qua ñó, rút ra các
h n ch trong ho t ñ ng c a ngân hàng và phân tích các nguyên nhân c a nh ng
h n ch ñó;
(iii) ðưa ra các ñ xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m nâng cao hi u qu
ho t ñ ng c a VDB.
1.3. Ph m vi và ñ i tư ng nghiên c u
1.3.1. Ph m vi nghiên c u
o Nh ng thay ñ i trong chính sách tín d ng ñ u tư phát tri n c a Vi t Nam t
năm 1999 ñ n năm 2011
o ðánh giá hi u qu ho t ñ ng c a VDB thông qua phân tích th c tr ng hi u
qu ho t ñ ng c a ngân hàng này t năm 2006 ñ n năm 2010
1.3.2. ð i tư ng nghiên c u
ð i tư ng ñ tài t p trung nghiên c u là hi u qu ho t ñ ng c a NHPT.
Xu t phát t m c tiêu ho t ñ ng và ñ c ñi m c a NHPT, lu n án ñưa ra quan ñi m
v hi u qu ho t ñ ng c a ngân hàng, h th ng ch tiêu ño lư ng hi u qu và nhân
t tác ñ ng ñ n hi u qu ho t ñ ng c a NHPT.
2. T NG QUAN NGHIÊN C U
2.1. Tình hình ghiên c u v ñ tài trên th gi i và Vi t Nam
NHPT b t ñ u ra ñ i l c ñ a Châu Âu, trong ñó Pháp là nơi mà các ngân
hàng toàn c u ñ u tiên ñư c thành l p (năm 1852), sau ñó cũng r t thành công
ð c và Ý. Khi m i thành l p, các ngân hàng này ch y u là h tr cho công nghi p
thông qua tài tr m t kh i lư ng v n l n cho các ngành này. Th c t cho th y, quá

11. 5
trình tích t v n d n d n không ñáp ng ñư c nhu c u hi n t i. Các doanh nghi p
Châu Âu còn r t tr , h ñ i m t v i nhu c u v v n r t l n và kh n trương ñ xây
d ng nên nh ng nhà máy d t hay nhà máy thép hi n ñ i. Và không gi ng như nư c
Anh, Châu Âu lúc này chưa có nhi u nh ng nhà ñ u tư giàu có và th trư ng ch ng
khoán phát tri n.
Các công trình v NHPT và hi u qu ho t ñ ng c a NHPT t trư c ñ n nay
ch y u ñư c nghiên c u và ñánh giá b i các nhà kinh t và các nhà lý lu n nư c
ngoài dư i các tên g i như Các ñ nh ch tài chính phát tri n – Development Finance
Institutions, Công ty tài chính phát tri n – Development Finance Company và Ngân
hàng phát tri n – Development Bank.
Nghiên c u nư c ngoài
Trư c tiên là các quan ñi m v NHPT và vai trò c a NHPT ñ i v i n n kinh
t . Kane (1975) ñ nh nghĩa NHPT là “trung gian tài chính tài tr v n trung và dài
h n cho các d án phát tri n kinh t và cung ng các d ch v liên quan”. Panizza
(2004) l i nh n m nh “NHPT là các th ch tài chính v i ho t ñ ng ch y u là cung
c p v n trung và dài h n cho các d án t o ra s n ph m chi n lư c và do v y ít
ñư c tài tr b i khu v c tư nhân”. Dù th nào, c hai ñ u th ng nh t v i nhau vai
trò c a NHPT trong tài tr v n trung và dài h n cho các d án. Tuy nhiên, b n ch t
th c s c a NHPT ñã ñư c ñ c p t i trư c ñó r t lâu b i Joshep Schumpeter
(1912), b ng ngôn ng sinh ñ ng, ông ñã kh ng ñ nh r ng ngân hàng và doanh
nghi p là hai tác nhân quan tr ng trong quá trình phát tri n kinh t , ñ ng th i, ông
cũng là m t trong nh ng ngư i tiên phong ch c ch n r ng phát tri n tài chính t o
nên s phát tri n kinh t , th trư ng tài chính phát tri n s thúc ñ y s tăng trư ng
thông qua tài tr v n cho các doanh nghi p và các d án nh m ñem l i s sinh l i
cao. Thêm n a, theo báo cáo c a Ngân hàng th gi i (WB) năm 1989, mô hình ph
bi n nh t c a các trung gian tài chính phi Ngân hàng các nư c ñang phát tri n là
t ch c tài chính phát tri n. Các t ch c công c ng ho c g n như là công c ng ñó
nh n ñư c ph n l n các yêu c u tài tr c a h t chính ph ho c các nhà tài tr
nư c ngoài. H tài tr v n trung và dài h n cho các doanh nghi p v a và nh v n

12. 6
không th nh n ñư c v n t các NHTM. Trong su t nh ng năm 70, các yêu c u tài
tr ñ i v i các t ch c này ñã ñư c m r ng ra ñ i v i các lĩnh v c ưu tiên. S
d ng ngu n v n c a chính ph , các t ch c này tăng cư ng tài tr cho các món vay
v i t l sinh l i th p ho c/và nhi u r i ro. M t vai trò khác c a các t ch c tài
chính phát tri n là l p ñ y “nh ng ch tr ng” trong th trư ng v n thông qua huy
ñ ng v n cho ñ u tư. Kitchen (1986) ñã nh n ñ nh “ các nư c, nơi mà trung gian
tài chính b gi i h n v s lư ng và gi i h n trong ho t ñ ng tài tr theo chính sách,
nơi mà ho t ñ ng c a các doanh nghi p ch nh m thu ñư c l i nhu n “chóng vánh”,
và nơi mà s an toàn c a các món cho vay b gi i h n thì s có m t c a các t ch c
tài chính phát tri n là c n thi t, th c t này “ng p tràn” các nư c ñang phát tri n”.
Mô hình ph bi n nh t c a các t ch c tài chính phát tri n là các NHPT qu c gia
(NDB) – các Ngân hàng tài tr v n trung và dài h n cho các d án phát tri n trong
lĩnh v c công nghi p và nông nghi p. Nhi m v tr ng tâm c a các Ngân hàng này
ñã ñư c chính ph quy ñ nh là tìm ki m, th m ñ nh, xúc ti n, tài tr và th c hi n
các d án ñó. Tóm l i, NDB là công c chính sách c a chính ph các nư c ñ th c
thi công cu c ñ u tư phát tri n dài h n.
V hi u qu c a NHPT, các công trình ñã d a trên th c ti n và kinh nghi m
c a các nhà nghiên c u ñ ñánh giá theo nhi u cách nhìn nh n khác nhau.
Hi u qu ho t ñ ng c a NHPT còn ph thu c vào tính ch t s h u c a nó.
Beatris Armend (1998) ñã so sánh gi a NHPT Pháp – nư c phát tri n và NHPT
Mexico – nư c ñang phát tri n ñ ch ng minh r ng NHPT c a Pháp v i s tham gia
t i 70% c a các trung gian tài chính tư nhân ñã ho t ñ ng hi u qu và chuyên
nghi p hơn so v i NHPT Mexico toàn b là s h u Nhà nư c. Kieth R. (2007) ñã
kh ng ñ nh r ng s tham gia c a chính ph các nư c ñang phát tri n l n hơn r t
nhi u so v i các nư c phát tri n thông qua các NHPT, ñây là m t trong nh ng
nguyên nhân làm h n ch năng l c ho t ñ ng c a NHPT các nư c ñang phát tri n
do ñã gây ra n n tham nhũng và lãng phí v n cho vay. Các ông ñã ch ng minh r ng
các d án ñư c l a ch n tài tr b i NHPT không ph i d a vào hi u qu c a vi c s
d ng v n và kh năng hoàn tr n mà do các m i quan h gi a bên th m ñ nh và

13. 7
ch d án, do v y, r t nhi u d án “không th th c hi n ñư c” l i ñư c l a ch n
vay v n. Trong khi ñó, Yoichi và Yzumida (2003) kh ng ñ nh vai trò không th
thi u c a chính ph trong vi c duy trì tài tr ưu ñãi cho các d án phát tri n. Thêm
vào ñó, ông cũng nêu lên s c n thi t c a vi c tách b ch ho t ñ ng tín d ng chính
sách và tín d ng thương m i trong m t trung gian tài chính. Cũng như các nhà lý
lu n khác sau này, ñ gi m các chi phí qu n lý nh m nâng cao hi u qu ho t ñ ng
c a NHPT, ông cũng kh ng ñ nh không c n thi t ph i thành l p riêng m t NHPT ñ
cho vay các d án phát tri n n u có m t cơ ch qu n lý t t. JERI (Japan Economics
Reasrch Institude) (2003) phân tích h th ng các nhân t làm cho NHPT các nư c
ñang phát tri n không th ñ t ñư c hi u qu mong mu n như v n ñ chi phí giao
d ch cao và ph thu c nhi u vào tr c p, duy trì s méo mó trong lãi su t cho vay,
ph thu c quá nhi u vào các ngu n bên ngoài, mâu thu n gi a các m c tiêu, s ph
thu c vào chính tr và chính sách…ñã ñe d a s t n t i b n v ng c a NHPT các
nư c này.
M t nhân t quan tr ng ñ m b o NHPT cho vay có hi u qu là lãi su t cho
vay. Adam và Dale (2000),Yzumida (2003) ñã kh ng ñ nh hi u qu cho vay ch ñ t
ñư c n u duy trì ñư c công th c lãi su t huy ñ ng < lãi su t cho vay chính sách <
lãi su t cho vay trên th trư ng.
Maxwell Fry (1995) d a trên nh ng kinh nghi m th c ti n c a mình ñã ñưa
ra m t cách có h th ng nh ng k t qu mà các t ch c tài chính phát tri n ñã ñ t
ñư c sau kho ng 30 năm ho t ñ ng. ð i v i ho t ñ ng huy ñ ng v n, h ñã thu hút
có hi u qu các ngu n v n nư c ngoài, nhưng l i th t b i trong vi c huy ñ ng các
ngu n l c trong nư c và ñ t ñư c k t qu h n h p (th m chí làm x u ñi) trong phân
b v n cho các d án phát tri n. Thêm n a, r t ít trong s các t ch c này có kh
năng t huy ñ ng ñư c các ngu n l c b ng các phương ti n thương m i. ðó là do
h ch y u tài tr cho các d án v i lãi su t th p, thư ng là âm n u tính theo giá tr
th c. Nhìn chung, n l c c a các t ch c này trong vi c thúc ñ y các th trư ng tài
chính th t ñáng th t v ng. Hi u qu ho t ñ ng tài tr c a NHPT cũng không kh
quan hơn. Do không th c hi n t t vi c ñánh giá tài tr và r i ro nên ph n l n các

14. 8
NHPT trên th gi i ñ u b v n . Các r i ro c h u c a các d án vay v n và s vô
trách nhi m c a khách hàng ñ i v i nghĩa v hoàn tr n ñã ñ y các Ngân hàng vào
hoàn c nh như v y. Ông ñã li t kê các v n ñ mà các NHPT ñó g p ph i, g m
(1) ph thu c v chính tr
(2) lãi su t cho vay dư i ngư ng lãi su t c a th trư ng
(3) t l n x u cao
(4) qu n lý s sách kém
(5) s b o lãnh c a chính ph làm cho các d án h n ch tính c nh tranh và
hi u qu .
Cũng sâu s c như phân tích c a Fry, Kitchen (1986) kh ng ñ nh r ng b t kỳ
qu c gia nào n u mu n phát tri n th trư ng tài chính mà thiên v cho các NHPT thì
m c tiêu phát tri n s khó ñ t ñư c. Các NHPT ñư c b o v b i chính ph s không
khuy n khích s phát tri n c a các t ch c tài chính tư nhân do lo s kh năng
không th c nh tranh ñư c v i các NHPT này, t ñó s h n ch các món cho vay
trung và dài h n c a các t ch c tài chính tư nhân này. V i nh ng kinh nghi m có
ñư c khi làm vi c NHPT Caribbean và M Latin, Kitchen ñã gi i thích m t cách
rõ ràng nh ng thách th c làm h n ch hi u qu ho t ñ ng mà các NHPT g p ph i:
(1) C u trúc tài chính không phù h p v i các tiêu chu n thương m i thông
thư ng, c th , t l n trên v n ch s h u quá cao s h n ch s an toàn cho
kho n vay.
(2) Dòng ti n không phù h p v i phương th c thanh toán thông thư ng, các
yêu c u v kéo dài th i h n n hay th i gian ân h n làm cho NHPT không nhanh
chóng thu h i v n ñ quay vòng cho vay các d án khác.
(3) Các hình th c ñ m b o có giá tr có r t ít ho c không có.
(4) Thành t u kinh doanh c a doanh nghi p nghèo nàn.
Tóm l i, khi mà các NHPT bu c ph i cho vay v i lãi su t th p hơn lãi su t
trên th trư ng ñ i v i các d án có r i ro cao thì s kém hi u qu trong ho t ñ ng
c a nó là không tránh kh i. Khi ñó, các Ngân hàng này có t n t i ñư c không s
ph thu c vào s tr c p c a chính ph và các nhà tài tr nư c ngoài.

15. 9
Nghiên c u trong nư c
Các công trình nghiên c u ch y u t p trung vào ñánh giá hi u qu c a v n
tín d ng ưu ñãi ñ i v i n n kinh t Vi t Nam. Lu n án ti n s c a PGS.TS Phan Th
Thu Hà (2001) trên cơ s phân tích s khác bi t trong các ho t ñ ng cơ b n gi a
NHPT v i các NHTM ñã kh ng ñ nh không nên ñ ho t ñ ng tín d ng ưu ñãi cho
các d án phát tri n th c hi n b i các NHTM vì như v y s không th ñánh giá
chính xác hi u qu s d ng v n c a ngân hàng, ñ ng th i còn t o ra s “không
minh b ch” trong vi c ñánh giá hi u qu ho t ñ ng chung c a NHTM. Thêm n a,
lu n án cũng nêu rõ nh ng h n ch c a ngu n v n c a chính ph tài tr cho các d
án phát tri n do tình tr ng “cha chung không ai khóc” ñã không ch làm gi m hi u
qu s d ng v n, không ñ t ñư c m c tiêu ñ ra mà còn làm gi m ni m tin c a dân
chúng vào chính sách c a ð ng và nhà nư c, vào ñ i ngũ cán b . Công trình nghiên
c u c p B do PGS.TS Phan Th Thu Hà là ch nhi m ñ tài (2006) ñã h th ng l i
các v n ñ v tín d ng Nhà nư c và ñánh giá th c tr ng c p tín d ng Nhà nư c
Vi t Nam, t ñó ñ xu t các gi i pháp hoàn thi n chính sách tín d ng Nhà nư c
Vi t Nam. Lu n án ti n s c a Tr n Công Hòa (2007) ñã ñánh giá m t cách h
th ng hi u qu c a ñ u tư phát tri n Vi t Nam, ñi sâu vào ñánh giá hi u qu th c
hi n ñ u tư phát tri n t i VDB. Các công trình khác nghiên c u v VDB cũng ch
d ng l i vi c phân tích và ñánh giá hi u qu c a t ng ho t ñ ng nghi p v riêng
l c a ngân hàng. Lu n văn c a th c s Tr nh Th Lan, Nguy n Th Th ng (2006)
t p trung vào phân tích th c tr ng tín d ng xu t kh u c a VDB. Lu n văn th c s
c a ðinh Nguy n An Khương (2007) phân tích th c tr ng ho t ñ ng huy ñ ng v n
c a VDB, t ñó ñưa ra các ñ xu t tăng cư ng huy ñ ng v n cho ngân hàng. Lu n
án ti n s c a Nguy n Chí Trang (2009) ñ c p ñ n các n i dung và phương pháp
th m ñ nh d án t i VDB…S dĩ các nghiên c u v VDB ch d ng l i m c ñ sơ
lư c vì hai nguyên nhân sau:
(1) V n ñ hi u qu tín d ng b “b qua” khi VDB còn là Qu H tr phát
tri n và

16. 10
(2) VDB khi chuy n sang ho t ñ ng như m t trung gian tài chính thì vi c c p
tín d ng ph i tuân th các nguyên t c tín d ng cơ b n, vì th i gian ho t ñ ng chưa
nhi u nên chưa có nghiên c u ñánh giá hi u qu tín d ng m t cách sâu s c.
Trên cơ s tóm lư c các công trình nghiên c u t trư c ñ n nay cho th y
m ng ñ tài v hi u qu ho t ñ ng nói chung c a VDB nói riêng chưa ñư c ñ c p
ñ n. Do v y, lu n án s nghiên c u m t cách có h th ng v n ñ này.
2.2. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án
2.2.1. Nh ng ñóng góp m i v m t lý lu n
- N u các nghiên c u trư c thư ng ch nh c ñ n s c n thi t c a th m ñ nh hi u qu
kinh t - xã h i các d án cho vay khi ngân hàng phát tri n (NHPT) ra quy t ñ nh tài
tr , thì lu n án ñã phân tích c th nh ng thao tác c n th c hi n khi th m ñ nh n i
dung này, cũng như các y u t c n ño lư ng ñ tính toán các ch tiêu hi u qu kinh
t - xã h i cho t ng d án. Lu n án ñã ch ng minh r ng ch khi nào tính toán ñư c
hi u qu kinh t - xã h i thì m i c th hóa ñư c nh ng ñóng góp c a d án ñ i v i
m c tiêu thúc ñ y s phát tri n c a qu c gia, ch không ph i ch d ng l i m c ñ
li t kê k t qu xã h i như các công trình nghiên c u trư c v NHPT.
- Trái v i các nh n ñ nh ñã có cho r ng NHPT là t ch c ho t ñ ng không vì m c
tiêu l i nhu n, lu n án ñã ch ng minh r ng ñ NHPT thúc ñ y hi u qu phát tri n
n n kinh t thông qua tài tr cho các d án phát tri n thì NHPT không th ho t ñ ng
không vì m c tiêu l i nhu n, tuy ñây không ph i là m c tiêu cu i cùng. Duy trì m c
l i nhu n t i thi u không ch giúp ngân hàng huy ñ ng m i ngu n l c có ch t lư ng
(v n và ngu n nhân l c) mà còn ñ m b o s an toàn và b n v ng cho ho t ñ ng c a
NHPT.
- Lu n án ñã ch ng minh s tác ñ ng tr c ti p và sâu s c c a chính sách tín d ng
ñ u tư phát tri n c a Nhà nư c t i ho t ñ ng tín d ng c a NHPT v ñ i tư ng, hình
th c, ñi u ki n tín d ng, h n m c, h tr và qu n lý r i ro.
2.2.2. Nh ng ñ xu t m i rút ra t k t qu nghiên c u
- Xu t phát t th c ti n ho t ñ ng kém hi u qu t i Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam
(VDB), lu n án ñ xu t c n ña d ng hóa ñ i tư ng tài tr cho d án phát tri n v i
ñ u m i là VDB ch không nên ch có m t kênh duy nh t là VDB tài tr cho các d
án này. V i h n ch v kh năng huy ñ ng v n theo lãi su t th trư ng và ñ t n
d ng nh ng ưu th trong ho t ñ ng tín d ng c a các trung gian tài chính khác, vi c

17. 11
tài tr cho d án nên có s ph i h p gi a các t ch c tín d ng, theo ñó VDB ñ ng
ra b o lãnh ho c tài tr nh ng h ng m c có r i ro l n, th i gian hoàn v n dài ho c
kh năng sinh l i th p, còn nh ng h ng m c còn l i s thu hút các trung gian tài
chính khác c p tín d ng. ð làm ñư c ñi u này thì c n b sung các quy ñ nh giám
sát và ki m tra vi c h ch toán gi a cho vay chính sách và cho vay thương m i trong
các t ch c tín d ng tham gia tài tr d án.
- ð th y ñư c toàn di n nh ng ñóng góp c a d án ñ n s phát tri n kinh t thì
VDB ph i b sung và hư ng d n c th các bư c th c hi n th m ñ nh hi u qu kinh
t - xã h i trong ho t ñ ng th m ñ nh d án t i VDB.
- N u các nghiên c u trư c không ñ c p ñ n v n ñ an toàn trong ho t ñ ng c a
VDB thì lu n án ñã cho th y cơ ch qu n lý r i ro (g m r i ro tín d ng, r i ro tác
nghi p và r i ro th trư ng) t i VDB ph i ñư c th c hi n như các ngân hàng thương
m i và d n tuân theo các chu n m c qu c t . Lu n án cũng làm rõ ñi u ki n tiên
quy t ñ làm ñư c ñi u này là s thay ñ i trong tư duy lãnh ñ o c a b máy qu n lý
VDB và các quy ñ nh trong chính sách tín d ng ñ u tư phát tri n c a Nhà nư c.
Trong th i gian t i, Chính ph và Ngân hàng Nhà nư c c n ñưa ra các quy ñ nh v
an toàn v n c a VDB theo hư ng áp d ng th ng nh t v i các ngân hàng thương
m i.
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
ð ñ t ñư c nh ng m c tiêu và nhi m v ñ ra, lu n án k t h p nhi u
phương pháp nghiên c u. Duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s là phương pháp
lu n c n thi t. Bên c nh ñó, lu n án còn s d ng nhi u phương pháp khoa h c khác,
như phân tích, t ng h p, th ng kê, so sánh....
Trong quá trình nghiên c u, tác gi ñã tham kh o và ti p thu có ch n l c
nhi u công trình khoa h c liên quan t i n i dung lu n án này; các công trình này ñã
ñư c công b trên các phương ti n truy n thông trong và ngoài nư c.
Ngu n s li u tác gi s d ng trong lu n án là t các Báo cáo thư ng niên
c a Qu H tr Phát tri n (trư c ñây) và VDB (hi n nay). ð ng th i, ñ làm rõ m t
s n i dung tác gi l y k t qu t các cu c nghiên c u ñã ñư c th c hi n b i VDB
trong quá kh .
4. K T C U C A LU N ÁN

18. 12
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ph l c, b ng bi u, các hình v minh ho và
danh m c các tài li u tham kh o, n i dung lu n án ñư c chia làm 3 chương như sau:
o Chương 1: Cơ s lý lu n v hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n
o Chương 2: Th c tr ng hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n
Vi t Nam
o Chương 3: Gi i pháp nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát
tri n Vi t Nam

19. 13
CHƯƠNG 1
CƠ S LÝ LU N V HI U QU HO T ð NG
C A NGÂN HÀNG PHÁT TRI N
1.1. T ng quan v Ngân hàng Phát tri n
1.1.1. L ch s phát tri n và m c ñích ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n
T trư c chi n tranh th gi i l n th II, các NHPT ñã t n t i song song
v i các ngân hàng khác nhưng các hình th c và tên g i khác. Hơn 100 năm
trư c ñây, th k 19, nư c M ñã hoàn thành công nghi p hoá, nư c Anh và
m t s các nư c Trung Âu ñã phát tri n n n t ng công nghi p cơ b n. Nh ng
qu c gia công nghi p này ñã th c hi n công nghi p hoá nh ho t ñ ng tài tr dài
h n c a các ngân hàng dư i tên g i là “Ngân hàng Công nghi p” [31]. Nh ng
ngân hàng công nghi p cung c p v n trung – dài h n và ch p nh n r i ro ñ tài
tr cho các d án h a h n s ñem l i t l sinh l i l n do khai thác vào các lĩnh
v c s n xu t m i. Như v y, các ngân hàng công nghi p ñã th c hi n vai trò quan
tr ng mà ngày nay ñang ñư c ti n hành b i các NHPT. Cho ñ n cu c kh ng
ho ng tài chính c a th gi i t năm 1929 ñ n năm 1932, các ho t ñ ng tài tr
trên m i b thu h p l i do r i ro ñ i v i các d án vư t quá kh năng ch u ñ ng
c a các ngân hàng công nghi p này và do kh năng huy ñ ng v n c a ngân hàng
trên th trư ng b h n ch . Các lo i ch ng khoán do ngân hàng phát hành không
bán ñư c trên th trư ng; ñ ng th i các t ch c và cá nhân cũng không g i ti n
vào ngân hàng n a. Trong hoàn c nh ñó, ñ l p ñ y s thi u h t v v n trong các
qu dài h n ñ tài tr cho ñ u tư, các Chính ph cũng như các t ch c tài chính
c a Chính ph ñã cam k t s d ng các ngu n v n có ngu n g c t ngân sách
Nhà nư c ñ tài tr . K t qu là trong nh ng năm 1930, các NHPT thu c s h u
c a Chính ph ñ u tiên ñã ñư c thành l p, như là các NHPT Bán c u Tây,
Nacional Finaciera Mê Hi Cô, CORFO Chile và CAVENDES Vê-nê-zuê-
na. Sau Chi n tranh Th gi i l n th 2, K ho ch Marshall ñư c tri n khai ñ tài

20. 14
tr cho công cu c tái thi t công nghi p hoá và n n kinh t Châu Âu. Và cũng sau
Chi n tranh Th gi i l n th 2 m t n n kinh t th gi i m i xu t hi n. ðó là s
ra ñ i c a Liên hi p qu c – t ch c k ti p c a Liên ñoàn Qu c gia – là t ch c
c ng ñ ng th gi i ñ u tiên ñư c hình thành k t n i các qu c gia trên th gi i
v i 150 nư c thành viên. Ti p theo ñó, trong nh ng năm 1980, T ch c Phát
tri n và H p tác Kinh t (OECD) ra ñ i, ñ i di n cho các qu c gia công nghi p
phương tây có t ng s 17 thành viên (n u không bao g m Ai-len, Luc-xem-bua
và Ai-xơ-len). B ng vi c tính thêm các nư c ðông Âu và Liên Khu v c Nga, tr
Trung Qu c, ñ n các qu c gia công nghi p, kho ng 25 qu c gia ñư c phân lo i
là “ñã công nghi p hoá”. ð l i con s các qu c gia ñang phát tri n là kho ng
125, trong ñó 100 qu c gia có dân s trên 1 tri u [31]. Trong th i gian này, m t
trong các v n ñ nghiêm tr ng là nhi u qu c gia là thi u v n ñ tài tr cho các
m c tiêu phát tri n. Ngu n ngân sách h n h p cũng như kh năng huy ñ ng ti t
ki m không hi u qu không ñ ñ áp ng nhu c u v n kh ng l c a các ngành
công nghi p m i. M t trong nh ng gi i pháp quan tr ng là tìm cách thu hút v n
t các nư c có ngu n ti t ki m d i dào vào nh ng nư c khan hi m v n. ð gi i
quy t v n ñ này, ý tư ng v vi c thành l p NHPT nh m t o kênh thu hút và
luân chuy n v n t nư c ngoài cho các d án công nghi p trong nư c ñư c ñ
xu t và ñư c Chính ph ra quy t ñ nh thành l p t i các nư c này. Nó cũng tương
t như NHPT các qu c gia như Mê Hi Cô, Chi-lê, Vê-nê-zuê-la và các qu c
gia khác ñã ñư c thành l p trong nh ng năm 1930.
Nhìn khái quát l ch s phát tri n c a NHPT có th nh n th y trong b t kỳ
n n kinh t nào, dù là n n kinh t phát tri n, ñang phát tri n hay kém phát tri n,
luôn t n t i các ñ i tư ng khó có kh năng ti p c n v i các ngu n tín d ng
thương m i do m t s nguyên nhân, ch ng h n nhu c u v n tài tr l n, th i gian
hoàn v n dài, r i ro l n do ñ u tư vào lĩnh s n ph m m i hay vào các vùng khó
khăn…Tuy nhiên, các ñ i tư ng này có ý nghĩa quan tr ng trong vi c thúc ñ y
s phát tri n c a n n kinh t và xã h i nên không th không ñư c ñ u tư. Do

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52752
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562