մեսրոպ մաշտոցը և գրերի գյուտը

2. Հայ ժողովուրդը և հայոց գիրը
 Հայկական բարձրավանդակում մարդիկ ապրել են
անհիշելի ժամանակներից: Այս ընթացքում
ձևավորվել է հայոց լեզուն` հնդեվրոպական
լեզվաընտանիքին պատկանող ինքնուրույն
լեզուներից մեկը:

3. Հնագույն ժամանակներում ստեղծվել են տարբեր
տեսակի գրանշաններ`
 Ժայռապատկերներ,
 Պատկերագրեր,
 Սեպագրեր,
 Գաղափարագրեր:

4.  387 թվականին Հայաստանը բաժանվեց Հռոմի և
Պարսկաստանի միջև,իսկ 428 թվ.-ին վերացավ հայոց
թագավորությունը: Այս պատմական իրավիճակում
անհրաժեշտություն եղավ ստեղծել հայոց գրերը:
 Հայոց գրեր ունենալու անհրաժեշտությամբ մտահոգված էին
Հայաստանի արքա Վռամշապուհ Արշակունին և Սահակ
Պարթևը:Այդ գործը նրանք վստահում են Մեսրոպ
Մաշտոցին:

5. Նախամաշտոցյան գիր
 Գրի ծագումը տարբեր ժողովուրդներ վերագրել են
աստվածներին:
 Հայոց գրի աստվածը Տիրն էր: Տիրը դպրության աստվածն
էր,իսկ դպրությունն ունի հետևյալ իմաստները` գիր,
այբուբեն, գրագիտություն, գրականություն,
մատենագրություն:

6. Տիր աստծո մասին
Ըստ ավանդության` Տիրը Հայկ
Նահապետի որդին է: Տիր անունից է
հայոց մեջ տարածված Տրդատ
անունը:Տիր աստվածը կատարել է
գրողի և դպիրի դեր:
Ըստ ավանդության ` Տիր աստծու
պաշտամունքի վայրը` մեհյանը,
գտնվել է Զվարթնոց տաճարի
տեղում:

7. Դանիելյան նշանագրեր
 Դանիելյան նշանագրերը Հայաստան են բերվել Դանիել
եպիսկոպոսի մոտից` աշակերտներին կրթելու նպատակով։
Հետագայում պարզվել է, որ դրանք թերի են և չեն
համապատասխանում հայերենի հնչյունական համակարգին։

8. Մեսրոպ Մաշտոցը և գրերի գյուտը
 Մաշտոցի կյանքի մասին գրել է նրա
աշակերտ Կորյունը: Գրքի վերնագիրն է
<<Վարք Մաշտոցի>> :
 Վարքը սուրբերի կենսագրությունն է:
 Մաշտոցի մասին գրել են նաև 5-րդ դարի
մատենագիրներ Մովսես Խորենացին և
Ղազար Փարպեցին:

9. Մեսրոպ Մաշտոց
 Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է 362 թվ.-ին Տարոն գավառի
Հացեկաց գյուղում: Նրա հոր անունը Վարդան էր:
 Կրթությունը նախ ստացել է Տարոնում, ապա
Անտիոքում և Էջմիածնում: Տիրապետել է հունարենին,
ասորերենին և պարսկերենին:

10.  Մեսրոպ Մաշտոցը Գողթնում և Սյունիքում զբաղվում է
<<Աստվածաշնչի>> քարոզչությամբ:
Գրերի հարցը լուծելու նպատակով նա մեկնում է Միջագետք,
լինում Եդեսիա, Սամոսատ և Ամիդ քաղաքներում:
ԳողթնԵդեսիա
Ամիդ

11.  Եդեսիայում Մաշտոցը ստեղծում է հայոց
այբուբենը: Ըստ Կորյունի` Մաշտոցն
այբուբենը ստեղծել է մահից 35 տարի
առաջ` 405 թվականին:
 Նա իր աշակերտների հետ նախ
թարգմանում է <<Աստվածաշունչը>>,
այնուհետև Սողոմոնի առակները. ծնվում է
հայերեն առաջին նախ.-ը.<<Ճանաչել
զիմաստութիւն և զխրատ, իմանալ զբանս
հանճարոյ…>>

12. Մաշտոցի հետագա գործունեությունը
 Մաշտոցը սկսում է կրթական գործը, զարկ տալիս
թարգմանությանը: Մաշտոցի աշակերտներից էին Կորյունը,
Եղիշեն , Դավիթ Անհաղթը և ուրիշներ:
 Ըստ Կորյունի` Մաշտոցը 414 թ. Տառեր է ստեղծում նաև
վրացերենի և աղվաներենի համար 420թ. :

13. Մեսրոպ Մաշտոցի շարականները
 Շարականը հոգևոր երգ է, որ
կատարվում է կրոնական
տոների և ժամերգությունների
ժամանակ:Այն ստուգաբանվում է
շար ականց, այսինքն `
թանկարժեք քարերի շարք:
 Մաշտոցը շարականների
առաջին ստեղծողներից էր:

14. Հայոց գրերի պատմական
նշանակությունը
 Մաշտոցյան գրերից հետո ծաղկեց
ամբողջ հայ մշակույթը, կրթական
գործը, մատենագրությունը, նոր թափ
առավ հոգևոր գործը:
 Գրերի գյուտով ամրապնդվեց հայ
ժողովրդի ինքնագիտակցությունը:
 Եկեղեցու դիրքի ամրապնդումը
նպաստեց հայապահպանմանը և
հայագիտության զարգացմանը:
 Ձևավորվում են առանձին
գիտաճյուղեր:

15. Հայոց այբուբենի գաղտնիքները
 Հայոց տառերը 36ն են, որի մեջ 3-ը Սուրբ
Երրորդությունն է,իսկ 6-ը՝ աշխարհի
արարչագործության օրերը, կրկին սուրբ թիվ:
 36-ը նաև 33+3 , որի մեջ թե՛ Քրիստոսի կյանքի
տարիների թիվն է, թե՛ Սուրբ Երրորդությունը:
 Ինչպես նաև 3-ի և 6-ի գումարը 9 է
քրիստոնեության թվային համակարգում
սրբազան խորհրդանիշ:
 36-ը նաև 3*12-ն է որտեղ 3-ը Սուրբ
երրորդությունն է, Իսկ 12-ը առաքյալների թիվը:

16.  Եթե հայոց գրերը Ա-ից սկսած դասավորենք
եռանկյունաձև հերթականությամբ կստանանք հետևյալ
պատկերը.
↓
Ա
Բ Գ
Դ Ե Զ
Է Ը Թ Ժ
Ի Լ Խ Ծ Կ
Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ
Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ
→Ս Վ Տ Ր Ց ՈՒ Փ Ք←
Ըստ այդմ Ա-ն՝ Արարիչ
Աստված, Ս-ն՝ Սուրբ
Հոգի և Ք-ն՝ Քրիստոս:Ա-
ից մինչև Ս-ն 7 տառ է,
Ս-ից՝Ք և Ք-ից Ա կրկին 7
տառ:Նշված երեք
տառերը հանելուց հետո
յուրաքանչյուր կողմում
մնում է 6 տառ, որը
ինչպես նշեցինք Սուրբ
թիվ է:

17.  Տառերը դասավորենք հետևյալ կերպ.
↓
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ
Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Ն Յ Ն Շ Ո
Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ի Փ Ք
Ավելանում է նաև մի իրողություն. 1-ին սյունակը
մեջտեղից կարդացվում է ԽԱՉ:

18. Շնորհակալություն