9-րդ դասարան

1. Մխիթարյան
Միաբանության
նշանավոր գործիչների
կյանքը և գործը

2. Պատմական աշխատություններ
• Լույս են
տեսնում Ագաթանգեղոսի «Պատմութիւն», Եղիշեի «Մատենագրութիւնք»
/1838/, Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոց», Փավստոս Բուզանդի «Պատմութիւն
հայոց» /1832/, Մովսես Խորենացու «Գիրք պիտոյից», Ղազար
Փարպեցու «Պատմութիւն» աշխատությունները, ինչպես նաև հունա-
հռոմեական մատենագրության թարգմանություններ, որոնց թվում
էին Պլուտարքոսի «Զուգակշիռներ»-ը՝ վեց հատորով,Քսենոֆոնի «Կիւրոսի
խրոտու պատմութիւնքը», Մարկոս
Ավրելիոսի ճառերը, Հոմերոսի «Իլիականն» ու «Ոդիսականը»։

3. Միքայել Չամչյան
• Հայ ականավոր պատմաբան, քերական, լեզվաբան, աստվածաբան և
մանկավարժ։ Մխիթարյան միաբանության անդամ է եղել։
• Չամչյանը կատարել է մեկ մարդու ուժերից վեր լայնահուն
հանրագիտարանական գործ: Մեծ է նրա գործը լեզվաշինության մեջ, նա
տրամադրեց սերունդներին կատարյալ քերականության դասագիրքը:
• 1771-1773 թ-ին Արաբիայում տարածված ժանտախտը և կլիմայական
պայմանները քայքայում էին նրա առողջությունը` պատճառելով
սարսափելի գլխացավ: Այս պայմաններում նա գրում է առաջին
երկասիրությունը «Վահան ուղղափառության» խորագրով
•

4. Ղևոնդ Ալիշան
• Ղևոնդ Ալիշան հայ բանաստեղծ, բանասեր, պատմաբան,
աշխարհագրագետ, թարգմանիչ, Վենետիկի Մխիթարյան
միաբանության անդամ։ Ծնվել է Կոնստանդնուպոլիսում: 1832
թվին փոքր եղբոր՝ Սերովբեի հետ միասին մեկնել է վենետիկ
մխիթարյանների մոտ ուսումնառության: 1840 թվին
պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Մխիթարյան միաբանության
անդամ: Մինչև կյանքի վերջ ապրել է Վենետիկում:Մահացել 1901
թվին:

5. Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան
• Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան արևմտահայ բանաստեղծ։
• Պեշիկթաշլյանը կրթություն է ստացել Մխիթարյան
միաբանությունում, եղել է Ղևոնդ Ալիշանի աշակերտը։
• Ապրել է համեստ կյանքով, աշխատել է որպես ուսուցիչ։

6. Հովհաննես վարդապետ Թորոսյանի
• 1921 թ. Կյուրեղյանի մահից հետո
միաբանությունը մտնում է անցումային նոր
շրջան՝ Հայր Հովհաննես վարդապետ
Թորոսյանի ղեկավարությամբ, իսկ աբբահոր
պաշտոնը մնում է թափուր։

7. Ջորջ Բայրոն
• Նրա օգնությամբ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն են
թարգմանվել մի շարք կրոնական և աշխարհիկ ձեռագրեր, ստեղծվել է
անգլերեն-հայերեն բառարան։
• 1816 թվականին Բայրոնն այցելում է Վենետիկի Սուրբ Ղազար Կղզի,
որտեղ նա Մխիթարեան Կարգի վանականների միջոցով ծանոթանում
է Հայկական մշակույթին։
• Հայր Հ. Ավգերյանի օգնությամբ սովորում է գրաբար և մասնակցում է
լեզվի և պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ դասախոսությունների։

8. Հովհաննես Ինճիճյան
Ինճիճյանը եղել է աշխարհագետ: Թարգմանել է տարբեր լեզուններից
հայերեն: Նրա գրքերից են «Սև աշխարհ», «Սպիտակ աշխարհ»,
«Արաբստան», «Հնդստան», «Զինումաչին» և այլն, որոնք ծանոթացնում էին
օտար ժողովրդին:
Այդ դարաշրջանում աշխարհագրական գրականության մեջ
հայտնագործությունները շատ էին, որոնք նպաստեցին Ինճիճյանի
գործունեությանը:
Նրա թարգմանությունների մեջ տեղ է գտել նաև հայկական
աշխարհագրությունը, որին անդրադարձել է «Աշխարհացույցի» մեջ:

9. Նյութը
Պատրաստեցին՝
Արտակ Նշանյանը
Գեորգի Թևոսյանը
Արման Մարտիրոսյանը

10. Աղբյուրներ
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%
AB%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC_%D5%89%D5%A1%D5%B4%D5%
B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%82%D6%87%D5%B8%D5%B6%D5%A4_%D4%B1%D5%AC%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5%
B6
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AF%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B9_%D5%8A%D5%A5%D5%B7%D5%AB%D5
%AF%D5%A9%D5%A1%D5%B7%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB_%D4%B2%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B6
• http://lraber.asj-oa.am/4161/1/1988-9(71).pdf Միքայել Չամչյանի մասին
• http://hpj.asj-oa.am/1490/1/1970-2(13).pdf Ղևանդ Ալիշանի մասին
• http://natechist.asj-oa.am/71/1/1973-5(148).pdf Ղուկաս Ինճիճյանի մասին