Minh đức tân dân tiến tu lục

Ñaïo 3
Baøi thöù nhaát
ÑAÏO
Chuùng ta ñaõ ñaéc Ñaïo roài, vaäy Ñaïo laø gì? “Ñaïo” laø chaân
lyù cuûa Voâ-Cöïc, khi ñöôïc Trôøi phuù cho con ngöôøi thì goïi laø
linh-taùnh. Caùi linh-taùnh naøy voán thuaàn thieän voâ aùc, trong
traéng voâ nhieãm, do nguyeân-nhaân laïc xuoáng haäu-thieân, phaûi
chòu khí-bænh caâu thuùc, bò vaät-duïc che laáp, laøm cho caùi taùnh
voán saùng suoát laïi bò nhieãm ngaàm trong meâ muoäi, tuy coù toàn
taïi nhöng khoâng bieát laø coù toàn taïi, chæ bieát laøm vieäc theo taâm
traïng ngöôøi phaøm traàn, tham nieàm khoaùi laïc treân taám thaân
höõu saéc nhaõn tieàn, bò tình duïc raøng buoäc. Do tham maø cöù
tham mieát cho neân söï oâ tröôïc ngaøy caøng daøy ñaëc, taïo ra caùc
thöù nghieäp-chöôùng, cho neân bò rôi vaøo töù-sanh luïc-ñaïo, luaân-
hoài chuyeån bieán, traûi qua bao nhieâu ngaøn naêm, bò nhö theá chæ
do ñaém meâ traàn theá, khoâng bieát laøm sao ñeå phaûn-boån hoaøn-
nguyeân? Chuùng ta nay ñaõ ñaéc Ñaïo, ñöôïc bieát con ñöôøng trôû
veà coõi Trôøi, hieåu ñöôïc taám thaân höõu saéc naøy laø giaû, laø taïm bôï
khoâng theå toàn taïi maõi!
Chuùng ta may maén gaëp luùc Thieân khai phoå-ñoä, sau khi
ñaéc phaùp thöôïng-thöøa thì caàn phaûi tu Ñaïo. Thaùnh-nhaân coù
noùi: “Thieân-meänh chi vò Taùùnh, suaát Taùnh chi vò Ñaïo, tu Ñaïo
chi vò Giaùo” (1)
. Tu Ñaïo laø hoïc laáy con ñöôøng daãn daét taùnh ñi,
(1)
Baûn tính töï nhieân do Trôøi phuù cho ta goïi laø Taùnh; haønh theo caùi
ñöùc coù saün cuûa baûn tính thì goïi laø Ñaïo; moät khi ñaõ maát ñi tính boån

Ñaïo 4
töø vai troø laøm ngöôøi cho tôùi trôû veà coõi Trôøi, taåy röûa saïch seõ
nhöõng nghieäp-chöôùng do chuùng ta taïo ra trong nhieàu kieáp
tröôùc, nhöõng thoùi hö taät xaáu cuøng caùc khí chaát xaáu xa khaùc
maø chuùng ta ñang ñaém chìm trong ñoù, caûi aùc höôùng thieän, trôû
veà vôùi boån-lai dieän-muïc, phaûn-boån hoaøn-nguyeân, trôû veà coäi
nguoàn nhaän laïi Maãu, thoaùt khoûi töù-sanh luïc-ñaïo, ñòa-nguïc
luaân-hoài, trôû veà Voâ-Cöïc Lyù-Thieân. Neáu chuùng ta tieáp tuïc
haønh theâm ñaïi coâng ñaïi ñöùc, phoå-ñoä chuùng-sanh, sau naøy
“Ñaïo thaønh Thieân-thöôïng, danh löu nhaân-gian”, sieâu ñoä
cöûu-huyeàn thaát-toå, thaønh Thaùnh thaønh Phaät muoân ñôøi baát
dieät, môùi khoâng uoång coâng chuùng ta sinh ra laøm ngöôøi vaø
gaëp ñöôïc Voâ-thöôïng Ñaïi-phaùp.
Thieân-Ñaïo laø con ñöôøng daãn töø haäu-thieân trôû veà tieân-
thieân. Ñaïo töùc laø Lyù, taïi Thieân goïi laø Thieân-lyù, taïi Ñòa goïi laø
Ñòa-lyù, taïi Nhaân goïi laø Taùnh-lyù. Taùnh-lyù naøy chính laø taâm-aán
chaân phaùp maø caùc vò Thaùnh ñôøi ñôøi töông truyeàn. Töø xöa tôùi
nay caùc vò Thaùnh Hieàn Tieân Phaät ñeàu phaûi ñi taàm Minh-Sö
caàu laáy bí phaùp, taâm aán taâm, khaåu truyeàn taâm thuï, neân xöng
laø “haèng coå baát truyeàn chi bí böûu”. Thôøi coå xöa coù caâu
“phaùp baát truyeàn luïc nhó” laø yù naøy ñaáy! Chuùng ta gaëp ñöôïc
duyeân cô tuyeät dieäu naøy, gaëp ñöôïc Minh-Sö ñaéc thuï Voâ-
thöôïng Boà-Ñeà dieäu-phaùp, thaät laø ba kieáp coù tu. Neáu nhö
khoâng bieát söï quyù baùu cuûa Ñaïo, khoâng tu Ñaïo baøn Ñaïo,
khoâng chòu gaùnh laáy ñaïi-phaùp ñeå cöùu nhaân ñoä theá, thaät ñaõ
phuï loøng Thieân-aân Sö-ñöùc, uoång gaëp phaûi Thieân-Ñaïo, cuõng
lai, muoán hoài phuïc laïi thì phaûi nhôø ñeán phaùp maø tu, goïi laø Giaùo.

Ñaïo 5
gioáng nhö ñi vaøo böûu-sôn maø trôû veà tay khoâng, coù phaûi vöøa
ñaùng tieác laïi vöøa ñaùng thöông khoâng? Tam-taøo phoå-ñoä trong
thôøi kyø Baïch-Döông khoâng tieàn tuyeät haäu chöa töøng coù, hoâm
nay chuùng ta may maén gaëp ñöôïc, neáu nhö boû lôõ thì phaûi ñôïi
tôùi 129.600 naêm nöõa, kyø nieân-nguyeân-hoäi laàn sau môùi coù theå
gaëp laïi cô duyeân naøy.
Môøi caùc vò xem hình veõ trang sau ñeå aán chöùng theâm,
ñaây laø yù nghóa cho roõ linh-taùnh töø haäu-thieân trôû veà tieân-
thieân:

Ñaïo Chi Toân Quyù 8
Baøi thöù hai
ÑAÏO CHI TOÂN QUYÙ
Kinh Thanh-Tònh coù noùi raèng: ”Ñaïi-ñaïo voâ hình, sanh
duïc Thieân-Ñòa; Ñaïi-Ñaïo voâ tình, vaän haønh nhaät-nguyeät; Ñaïi-
Ñaïo voâ danh, tröôûng döôõng vaïn-vaät, ngoä baát tri kyø danh,
cöôøng danh vieát Ñaïo”, theo yù trong ñoù ta khoâng khoù gì doøm
thaáy ñöôïc tin töùc cuûa Ñaïo. Theá-Toân coù noùi:
“Thieân thöôïng Ñòa haï, duy Ñaïo ñoäc toân”
天上地下, 唯道獨尊
Ñaïo laø chaân lyù tuyeät ñoái trong vuõ truï. Khoâng coù Ñaïo
khoâng theå hình thaønh neân theá giôùi. Cho neân saùch Trung-
Dung coù noùi: “Ñaïo daõ giaû, baát khaû tu du li daõ”(1)
. Töø xöa ñeán
nay, trôû thaønh Thaùnh Thaàn Tieân Phaät ñeàu töø Ñaïo maø ra.
Kinh Ñaïo-Ñöùc coù noùi: “Laäp Thieân-töû, trí tam coâng, tuy höõu
hoàng bích dó tieân töù maõ, baát nhö toïa taán thæ Ñaïo”(2)
. Do ñoù
Ñöùc Thích-Ca khoâng aùi moä ngoâi thaùi-töû cao quyù; Ñöùc Dieäu-
Thieän khoâng tham vinh hoa ngoâi coâng-chuùa, laäp chí tu Ñaïo,
cho neân vaïn coå löu phöông.
Baùc só Phöông-Ñoâng-Myõ, nhaø trieát-hoïc ñöông thôøi, luùc
phaân tích nhaân-caùch veïn toaøn coù noùi: “Cho tôùi nhöõng ngöôøi
(1)
“Caùi Ñaïo naøy laø khoâng ñöôïc rôøi khoûi duø trong choác laùt”.
(2)
“Ñöôïc laøm vua, hay chöùc töôùc cao quyù, cuõng khoâng baèng ñöôïc
caùi Ñaïo naøy”.

cao quyù, ñöôïc goïi laø Thaùnh-nhaân trong nhaø Nho, Chí-nhaân
trong nhaø Ñaïo, Giaùc-giaû trong nhaø phaät, tuy laø moät caûnh giôùi
raát khoù ñaït ñöôïc, nhöng ít nhaát phaûi taäp trung laïi taâm-taùnh vaø
taát caû taøi naêng cuûa mình ñeå coá gaéng lo tieán thaêng”. Chuùng ta
tu Ñaïo laø nhaèm muïc ñích ñaït tôùi ñòa vò Thaùnh Hieàn Tieân
Phaät.
Ñöùc Khoång-Töû coù ba ngaøn ñeä-töû vaø baûy möôi hai hieàn-
só, trong ñoù chæ khen ngôïi Nhan-Hoài laø ngöôøi ham hoïc. Y-
Xuyeân tieân-sinh coù vieát: “Nhan-töû sôû haûo haø hoïc luaän”, vieát
raèng moân hoïc cuûa Nhan-Hoài laø hoïc laøm Thaùnh-nhaân, ñöôïc
keá thöøa Khoång-moân taâm-truyeàn vaø trôû thaønh Phuïc-Thaùnh, ñoù
khoâng phaûi laø chuyeän ngaãu nhieân. Ngöôøi xöa coù noùi: “Thieân-
ñaïo vieãn, nhaân-ñaïo caän”, huoáng hoà chi Ñaïi-Ñaïo chaân
truyeàn, ngöôøi haäu-boái khoâng caùch naøo doøm thaáy ñöôïc, laøm
sao thaáu hieåu ñöôïc nhö theá naøo? (Ñöùc Khoång-Töû noùi veà taùnh
vaø Thieân-Ñaïo) Caøng khoâng bieát ñöôïc söï toân quyù cuûa Ñaïo
(“Sôùm nghe Ñaïo toái cheát cuõng ñöôïc”). Thôøi nay Thieân khai
vaên-vaän, chaân Ñaïo giaùng theá, ngöôøi coù duyeân ñaéc ñöôïc laø coù
theå “kieán taùnh thaønh Phaät”.
1) Söï quyù baùu cuûa Thieân-Ñaïo ôû ñieåm naøo?
Thieân-Ñaïo coù raát nhieàu ñieåm quyù baùu, coù theå noùi laø
nhaát ngoân nan taän. Chuû yeáu laø coù Minh-Sö öùng-thôøi öùng-vaän
gaùnh laáy Thieân-meänh, coù Ñaïo-thoáng ñôøi ñôøi töông truyeàn töø
xöa ñeán nay, coù taâm-aán chaân phaùp haèng coå baát truyeàn nhöng
nay tuøy thôøi cô maø giaùng truyeàn, coøn coù tieân-thieân loan

ñaøn(1)
ñeå Thaàn-Ñaïo ñöôïc thuyeát-phaùp daïy ñôøi, nhôø theá maø
chö Thieân Tieân Phaät giaùng ñaøn ban huaán-töø, taát caû nhöõng caùi
hieån hoùa nhö tam-taøi khai-sa chaúng haïn, ñeå ñaùnh thöùc giaác
moäng meâ ñaém cuûa ngöôøi ñôøi, cho neân chuùng ta coù cô hoäi keát
duyeân cuøng Tieân Phaät; khoâng nhöõng chö Thieân Tieân Phaät coù
theå giaùng ñaøn baát cöù luùc naøo, maø coøn coù Voâ-Sanh Laõo-Maãu
cuõng coù theå ñích thaân giaùng ñaøn cuøng vôùi chö Thieân Tieân
Phaät Thaàn Thaùnh vaøo nhöõng ngaøy troïng leã, moàng moät, ngaøy
raèm moãi thaùng, ñoái dieän vôùi caùc con hoaøng-thai cuûa Laõo-
Maãu ñeå truùt baàu taâm söï ñau buoàn, nhôø duyeân cô ñoù maø
chuùng ta ñöôïc chính tai cuûa mình vaø ôû ngay tröôùc maët cuûa
meï ñeå nghe nhöõng lôøi töø-huaán. Baát luaän laø Laõo-Maãu hoaëc
caùc vò Tieân Phaät khaùc, khi pheâ thò Thieân-cô dieäu-huaán, ñeàu
laø noùi ra tröôùc roài sau ñoù öùng nghieäm. Vaû laïi, coù khi Tieân
Phaät möôïn khieáu, hieän thaân thuyeát-phaùp, hieån hoùa taïi choã,
nhôø theá maø giuùp ngöôøi ñôøi thaùo gôõ ñieàm nghi hoaëc. Taát caû
nhöõng ñieåm quyù baùu ñoù chæ coù ôû Thieân-Ñaïo maø thoâi! Ngoaøi
ra, ñieàu naøy môùi laø toân quyù nhaát, ñoù laø Minh-Sö nhaát ñieåm,
laäp töùc tænh ngoä tröïc sieâu, khoâng haønh maø tôùi, ñeán taän Lyù-
Thieân. Taùnh ñöôïc trôû veà Voâ-Cöïc, sieâu-sanh lieãu-töû, nhaûy ra
ngoaøi voøng tam-giôùi, khoâng coøn bò giam trong nguõ-haønh,
vónh vieãn thoaùt khoûi caûnh khoå luaân-hoài, chaám döùt haún khoå
ñau döôùi Dieâm-Vöông. Chæ caàn theo Ñaïo chaân tu, heát moïi
khaû naêng ñoä nhaâân tu kæ, chaân taâm thöïc haønh, coøn coù theå nhaäp
theá thì laø Thaùnh Hieàn, xuaát theá thì laø Tieân Phaät, sieâu ñoä cöûu-
huyeàn thaát-toå ñoàng ñaêng Lyù-Vöïc, taän ñaïi hieáu baùo hoàng-aân
(1)
Loan ñaøn : Tieân Phaät möôïn xaùc giaùng cô buùt.

löïc ñaït y Thieân(1)
, laïi coù cô duyeân cuøng toå tieân keát duyeân,
ñoái dieän nhau noùi chuyeän, y nhö laø toå tieân ñöôïc soáng trôû laïi;
gaëp vieäc hung aùc ñöôïc hoùa thaønh toát laønh, theå xaùc ñöôïc thoaùt
naïn, ngoaøi ra coøn nhieàu vieäc khaùc khoâng keå xieát! Vaû laïi sau
khi chuùng ta ñieåm Ñaïo, ñöôïc bieát trong thaân theå cuûa mình coù
“Töï-taùnh Chaân-nhaân Chuû-nhaân-oâng” laø vò tröôøng sanh baát
dieät, cho neân veà maët tinh thaàn coù söï gôûi gaém, coù theå xem taát
caû giaû caûnh hoàng-traàn tröôùc maét naøy nhö boâng nôû aûo giaùc
vaäy, caùc vieäc ñöôïc, maát, thaønh, baïi, vinh hoa, tieàu tuïy, hoaëc
cheát yeåu hoaëc tröôøng thoï giaøu ngheøo ñeàu nhìn thoâng suoát laø
giaû taïo, cöù ñeå cho noù töï nhieân, neân thöôøng ñöôïc taâm traïng
vui veû, khoûi bò raøng buoäc, khoå ñau hay vui söôùng ñeàu khoâng
truï nôi thaâm taâm, hieån nhieân töï thaáy sung tuùc, thaám mình
trong baàu khoâng khí an laïc. Neáu nhö khoâng phaûi do söï quyù
baùu cuûa Thieân-Ñaïo thì laøm sao coù ñöôïc nhö theá! Cho ñeán
moät ngaøy coâng-quaû vieân-maõn, linh quy thöôïng giôùi laõnh
nhaän töø-bi cuûa Hoaøng-Maãu, theo coâng maø ñònh quaû-vò,
chöùng ñaéc lieân-phaåm, höôûng thuï thanh phöôùc 10,800 naêm,
vónh vieãn thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû, chaúng leõ nhö theá
khoâng phaûi söï quyù baùu cuûa Thieân-Ñaïo chaêng? Neáu khoâng thì
laøm sao ñöôïc höôûng cöïc-laïc nhö theá! Nhöõng lôøi vöøa noùi treân
chæ vaøi ñieåm toùm taét khaùi quaùt, aán chöùng sô sô, neáu nhö noùi
töôøng taän cuï theå, thaät khoâng theå taû heát baèng giaáy buùt ñöôïc!
2) Sau khi caàu Ñaïo coù höõu ích gì cho chuùng ta?
Sau khi chuùng ta caàu Ñaïo, nhaän ñöôïc nhöõng lôïi ích
(1)
Taän ñaïi hieáu coù theå caûm ñoäng ñeán Trôøi.

khoâng theå duøng lôøi noùi ñoâi ba caâu moâ taû heát ñöôïc! Vieäc ñaàu
tieân nhaát laø ñöôïc thuï Minh-Sö chæ ñieåm, ñieåm khai bí-khieáu
sanh-töû, ñöôïc bieát linh-taùnh cuûa mình môùi chính laø vò chaân-
nhaân cuûa baûn thaân mình, theå nghieäm thaät saâu saéc raèng theå
xaùc khoâng phaûi laø chaân-ngaõ, noù nhö moät caên nhaø chaúng qua
möôïn ôû taïm vaøi chuïc naêm thoâi, moïi ñoäng taùc cuûa theå xaùc vaø
taùc duïng cuûa noù ñeàu döôùi söï chi phoái cuûa chaân-nhaân naøy.
Neáu nhö khoâng coù linh-taùnh laøm chuû teå, thì theå xaùc chaúng
qua laø moät mieáng thòt cheát, coøn coù theå linh ñoäng hoaëc taùc
duïng gì nöõa? Neáu ñaõ bieát roõ theå xaùc khoâng phaûi laø thaät, thì
moïi thöù ôû ngoaøi thaân theå, ñöông nhieân khoâng coù thöù naøo maø
khoâng phaûi laø giaû; thí duï nhö: phuù quyù, coâng danh, tieàn baïc,
saûn nghieäp, vôï con v.v... coù thöù naøo khoâng phaûi laø aûo caûnh
tröôùc maét? Neáu nhö ñaõ nhìn thaáu suoát caùi thaät vaø caùi giaû,
phaân bieät roõ raøng caùi naëng vaø caùi nheï, thì ñoái vôùi aûo caûnh
ngoaøi thaân theå, töï nhieân seõ khoâng truï nôi thaâm taâm, ñaït ñöôïc
khoâng ñaùng ñeå möøng, maát ñi khoâng ñaùng ñeå öu saàu, töï nhieân
seõ nhaát taâm thanh tònh, khoâng coù moät tí naøo raøng buoäc, thaân
taâm thoaûi maùi, phieàn naõo bò dieät taän goác, ñöôïc nhö theá coù
phaûi laø Thaàn Tieân taïi theá chaêng?
Ngoaøi ra, sau khi ñaéc Ñaïo, coi troïng vieäc Ñaïo, gaëp vieäc
gì cuõng tìm toøi nôi chính baûn thaân mình, luoân thaàm laêëng suy
nhôù loãi laàm cuûa mình, taâm khoâng daùm daáy leân voïng nieäm,
thaân khoâng daùm coù voïng haønh, khaåu khoâng daùm noùi voïng
ngöõ, thaân taâm thanh baïch, ñoäng tònh hôïp lyù, ñoái vôùi ngöôøi
khaùc hoaëc chính mình ñeàu nhö nhau caû, ñaïi coâng voâ tö, cho
neân ñöôïc söï hoøa nhaõ trong gia ñình, ñöôïc laùng gieàng khen

ngôïi, laøm cho baûn thaân caøng caûm thaáy vui söôùng voâ bieân;
coøn söï quan heä cuûa vieäc aên chay trong voâ hình ñaõ ít taïo toâäi
nghieät bieát bao, ít vöôùng bao nhieâu oaùn nôï, maø thaân xaùc cuûa
mình laïi ñöôïc khöû tröôïc löu thanh, keát quaû laø traùnh aâm
döôõng döông, cho neân töø yeáu keùm chuyeån thaønh cöôøng
maïnh, ít beänh taät, neùt maët saùng suoát, luoân luoân maïnh khoûe;
hôn nöõa sau khi caàu Ñaïo, chaân taâm thöïc-haønh, thaønh taâm sô
caûm, do loøng thaønh cuûa mình neân luùc naøo cuõng ñöôïc Tieân
Phaät phoø-hoä, vieäc hung hoùa kieát, gaëp naïn ñöôïc chuyeån hoùa
thaønh toát ñeïp, khoâng caàu bình an laïi ñöôïc bình an, khoâng caàu
haïnh-phuùc laïi ñöôïc haïnh-phuùc, theá naøy chaúng leõ khoâng phaûi
laø nhöõng lôïi ích do ñöôïc Ñaïo maø coù chaêng?
Huoáng hoà chi coù söï chæ daïy cuûa Thaàn-Ñaïo, luùc naøo
cuõng ñöôïc Tieân Phaät chæ ñöôøng daãn loái, neáu gaëp vieäc gì chöa
ñöôïc roõ raøng hoaëc coù vieäc gì chöa ñuùng, lieàn ñöôïc Tieân Phaät
töø-bi chæ daïy cho ngay, ñöôïc cöùu vaõn kòp thôøi, traùnh ñöôïc
tình traïng ñaõ sai roài laïi sai theâm, sau cuøng trôû thaønh moät loãi
laàm lôùn; khoâng nhöõng nhö theá, luoân caû nhöõng toäi loãi ñaõ taïo
ra trong cuoäc ñôøi cuûa moãi ngöôøi ñeàu ñöôïc Hoaøng-Maãu ñaëc
bieät aân-töø pheâ chuaån cho saùm-hoái, söûa loãi hoaøn löông, toáng
ñi saïch seõ nhöõng vaät dô baån ñaõ tích luõy trong thaân taâm nhieàu
naêêm, töø ñoù noäi ngoaïi ñöôïc thanh baïch, thaân taâm khoâng bò
raøng buoäc, neân naûy sinh nieàm vui voâ taän, thöû hoûi haïnh-phuùc
cuûa ñôøi ngöôøi coù caùi naøo hôn theá naøy chaêng?
Ñoái vôùi vieäc traùnh kieáp khoûi naïn, phaûn-hoài Lyù-Thieân,
sieâu-sanh lieãu-töû, thoaùt khoûi luaân-hoài laø vieäc sau naøy, taïm
khoâng nhaéc tôùi, chæ xem moïi thöù lôïi ích tröôùc maét cuõng

khoâng theå noùi roõ töøng caùi moät, nhö theá chính laø nhöõng ñieåm
lôïi ích chuùng ta nhaän ñöôïc sau khi caàu Ñaïo. Chuùng ta ñöôïc
söï chieáu coá ñaëc bieät cuûa Beà-treân, gaëp phaûi löông duyeân naøy,
nhôø aân-töø cuûa Beà-treân, cho neân môùi nhaän ñöôïc moïi thöù sieâu-
nhieân haïnh-phuùc vöøa keå; nhöng “bieát ôn phaûi nhôù ñeàn ñaùp”,
töø xöa ñaõ coù caâu noùi nhö theá, cho neân sau naøy caøng phaûi coá
gaéng maø haønh, nhö caâu noùi “caây daøi traêm thöôùc, tieán theâm
moät böôùc”, caøng noã löïc theâm treân con ñöôøng Ñaïo, ñeå ñeàn
ñaùp Thieân-aân Sö-ñöùc trong giaây laùt, ñeå hoàng-nguyeän cuûa
mình ñöôïc thöïc hieän, thaät laø moät cô may hieám coù maø phaûi
traûi qua 10,800 naêm, hoâm nay môùi ñöôïc gaëp! Khoång-Töû,
Ñöùc Thích-Ca vaø Chuùa Jesus ñöôïc cô quan hoïc thuaät Hoa-
Kyø coâng nhaän laø tam-ñaïi vó-nhaân treân theá giôùi, ñuû cho ta
thaáy raèng duø coù söï tieán boä cuûa khoa hoïc vaät chaát, nhöng ñòa-
vò vaø nhaân-caùch cuûa Thaùnh-nhaân vaãn muoân ñôøi baát dieät.
Vöông-Döông-Minh luùc möôøi ba tuoåi ñaõ laäp chí hoïc laøm
Thaùnh-nhaân. Nay chuùng ta gaëp ñöôïc Thieân-Ñaïo, ñoù laø con
ñöôøng ngaén nhaát ñi ñeán Thaùnh Hieàn.
Theo nhöõng lôøi vöøa keå, ñuû cho thaáy roõ söï toân quyù cuûa
Ñaïo. Sö-Toân coù noùi: “Nhaân töôùc naõ höõu Thieân töôùc quyù,
coâng danh yeân höõu Ñaïo danh cao” (1)
, thaät laø khoâng noùi sai tí
naøo!
(1)
“Töôùc vò ôû traàn gian naøo quyù baèng töôùc vò nôi Thieân-ñaøng; coâng
danh ôû traàn gian naøo cao hôn Ñaïo danh”.

Thieân Meänh Minh Sö Chi AÁn Chöùng 15
Baøi thöù ba
THIEÂN MEÄNH MINH SÖ CHI AÁN
CHÖÙNG
Sö coù daïy raèng:
ÖÙng-vaän laïc hoàng-traàn, 應運落紅塵
Haø meänh ñoä caøn-khoân, 何命度乾坤
AÁn chöùng Minh-Sö ñöùc, 運證明師德,
Ngoä giaû thò tri aâm. 悟者是知音.
Töø xöa tôùi nay ngöôøi tu Ñaïo raát nhieàu, nhöng ngöôøi
ñöôïc thuï chaân truyeàn thì raát hieám, laø vì Minh-Sö khoù gaëp.
Minh-Sö laø ngöôøi keá thöøa Ñaïo-thoáng, do öùng-vaän cöùu theá
maø giaùng xuoáng phaøm traàn. Luùc naøy gaëp phaûi Ngoï-Muøi, hai
hoäi ñoåi giao nhau, laø luùc tam-kyø maït-kieáp, Thieân khai phoå-
ñoä, truyeàn cho “bí-böûu”, xöa nay khoâng khinh truyeàn taän loä
nôi Ñoâng-thoå. Chuùng ta may maén gaëp ñöôïc chaân truyeàn, voán
khoâng phaûi laø vieäc deã daøng, neáu khoâng phaûi do Minh-Sö
giaùng traàn, coù theå noùi laø duø ñi giaày saét tôùi moøn luõng vaãn chöa
tìm thaáy! Do vaäy, chuùng ta ngaøy nay ñöôïc thaám nhuaàn
Thieân-aân, phaûi bieát caùi chaân cuûa Thieân-meänh Minh-Sö, ñöøng
coù xem thöôøng! Cho neân hoâm nay noùi sô qua veà chöùng
nghieäm cuûa Minh-Sö truyeàn Ñaïo, ñeå quyù vò tham khaûo.
Ñaïo laø Taùnh-lyù chaân truyeàn, laø “baát nhò phaùp moân” ñeå

ñöôïc sieâu-sanh lieãu-töû thoaùt khoûi luaân-hoài. Phaùp moân baát nhò
naøy laø do Minh-Sö keá thöøa truyeàn thuï. Minh-Sö laø ngöôøi
nhaän meänh leänh Thöôïng-Ñeá, giaùng theá cöùu nhaân, keá Thieân
laäp cöïc, theá Thieân tuyeân hoùa. Cho neân Khoång-Töû coù noùi:
“Quaân-töû uùy Thieân-meänh, uùy Ñaïi-nhaân, uùy Thaùnh-nhaân chi
ngoân”.
Sö-Toân, Sö-Maãu laø hai vò laõo-tieàn-boái laõnh thuï Thieân-
meänh cuûa Laõo-Maãu giaùng theá mang loát phaøm traàn, hoùa thaân
laø Cung-Tröôøng ( 弓長) vaø Töû-Heä ( 子系 ), khoâng luyeán
Thaùnh-vò, khoâng ngaïi khoå cöïc, chæ lo ñoä hoùa chuùng-sanh laø
nguyeän voïng cuûa mình. Gaëp luùc thôøi kyø maït-kieáp naøy, caøng
gaùnh theâm troïng traùch laø phoå-ñoä tam-taøo(1)
, khoâng nhöõng
chuùng-sanh taïi theá gian nhôø ñöôïc thoaùt khoå naïn(2)
, luoân caû
Khí-Thieân Tieân(3)
, Ñòa-phuû quyû-hoàn(4)
cuõng hieån hoùa nhaân
gian khaån caàu teá ñoä. Vaû laïi, Minh-Sö coù nhieàu ñieåm ñeå
chöùng minh, khoâng phaûi chæ baèng löôõi ba taác töï xöng töï raèng.
Sö-Toân, Sö-Maãu ñoàng laõnh Thieân-meänh giaùng theá coù aán
chöùng raát nhieàu. Trong “Coå-Ngoân Saùm-Ngöõ” coù ghi roõ: Xöa
kia coù moät ngoâi Thaát-Thaùnh-cung, coøn goïi laø Thaát-Phaät-töï,
ñöôïc döïng taïi laøng Maõ Dinh, aáp Hieáu Nghóa, huyeän Phaân
Döông, phuû Ñaïi Ñoàng, tænh Sôn Taây, trong ñoù cung phuïng
baûy vò Thaùnh-nhaân, nôi ñaây coù Haø-ñoà bia-vaên ghi roõ, laø do
Nöõ-Oa-Nöông-Nöông khaéc ra, baøi thaát-ngoân coå-saùm raèng:
Maãu ñònh tam döông ñoä nguyeân-nhaân
中定三陽渡原人
Phuïc thuûy Hy Hoaøng giaùùng Ñaïo nguyeân

復始羲皇降道源
Laâm sô Thaùi Coâng xieån Thaùnh Vöông
臨初太公闡聖王
Thaùi lai Thieân Chaân baøn thu vieân(5)
.
泰來天真辦收圓
Vaøo thôøi bò Nhaät ñaùnh chieám, soâng Hoaøng-Haø bò
khuyeát ñeâ, coù hieän ra bia-vaên ghi raèng:
“Cung-Tröôøng öùng-vaän laõnh Thieân-meänh
Khaåu truyeàn taâm-aán hoàng chaân Ñaïo.”
“Vaân caäp tam luïc trung thu daï,
Nhaân tuy vieân tòch Ñaïo do toàn,
Töû-Heä thaùi aâm keá thöøa tieáp,
Laäp kæ laäp nhaân Thieân-meänh ñaûm”.
Ñoàng thôøi Laõo-Maãu öùng cho vieäc maït-haäu thaâu-vieân,
ñaëc ban Phaät-chæ, leänh Tieân chaân Boà-Taùt teà thính Phaät leänh,
ñoàng trôï Sö gaùnh vaùc, thieân Phaät vaïn Toå, ñeàu tôùi giuùp söùc trôï
Ñaïo, huyeàn dieäu theá naøy, thaät khoù taû cho töôøng taän! Cho neân
noùi Thieân-meänh khoâng phaûi troø ñuøa, neáu khoâng phaûi do Ñaïo
chaùnh, Lyù chaùnh, Thieân-meänh chaùnh, laøm sao ñöôïc thuï
“Minh-Sö nhaát chæ”? Moät khi heát tuoåi thoï, theå xaùc chöùng
minh cho ta thaáy: Muøa Ñoâng khoâng bò cöùng, muøa Haï khoâng
bò thoái, maët muõi nhö luùc coøn soáng. Laõo-Maãu e raèng caùc Phaät-
töû traàm meâ khoå haûi, khoâng theå hieåu roõ Thieân yù vaø vieäc öùng-
thôøi öùng-vaän, nhaát ñieåm sieâu-sanh, söï quyù baùu cuûa Thieân-

meänh giaùng theá, cho neân ñaëc bieät ban cho phi loan(1)
tuyeân
hoùa, coù theå cho caùc vò ñaõ ñaéc Ñaïo quy-khoâng, hoaëc caùc
vong-linh ñaõ ñöôïc sieâu thoaùt ñeán döï ñaøn cô, noùi ra moïi vieäc
traûi qua trong luùc coøn soáng vaø sau khi cheát. Ñöôïc huyeàn dieäu
nhö theá, neáu khoâng phaûi do caùi chaân cuûa Thieân-meänh, thì
ngöôøi phaøm sao coù theå laøm ñöôïc!
Khoâng nhöõng vaäy, hieän nay treân theá giôùi coù ñuû loaïi
thieân moân vaïn phaùi, ñoù laø do söï saép xeáp huyeàn dieäu cuûa Beà-
treân, ñeå öùng Cung-Tröôøng toå “ñaïi bieän thaâu-vieân”. Laõo-Maãu
ñaõ cho sai xuoáng tröôùc ñuû loaïi moân giaùo ñeå daãn daét con
ngöôøi höôùng thieän, sau cuøng laø vaïn giaùo quy nhaát. Trong
kinh Long-Hoa coù caâu thô raèng:
“Cung-Tröôøng xuaát theá kæ nhaân tri, 弓長出世幾人知
Ñoä taän vaïn giaùo teà quy nhaát, 渡盡萬教齊歸一
Taåu maõ ñieåm Huyeàn thôøi nieân chí, 走馬點玄時年至
Ñoä thoaùt hoaøng-thai taûo xuaát kyø”(2)
渡脫皇胎早出期
Trong Di-Laëc Chaân-Kinh coù noùi: “Thieân-Chaân thaâu-
vieân quaûi Thaùnh-hieäu”(3)
. Nhöõng thöù naøy ñeàu laø noùi tröôùc vaø
öùng nghieäm sau, chöùng minh cho thaáy söï keá thöøa Ñaïo-thoáng
(1)
Phi loan : söï giaùo hoùa baèng cô buùt.
(2)
“Sö-Toân ra ñôøi ñöôïc maáy ngöôøi bieát, ñoä taän vaïn giaùo ñoàng quy
nhaát, Thieân thôøi ñeán truyeàn Ñaïo raát gaáp ruùt, ñoä nguyeân Phaät töû
thoaùt li beå khoå”.
(3)
“Sö-Toân Thieân-Nhieân vaø Sö-Maãu Toá-Chaân ñoàng laõnh Thieân-
meänh thu vieân”.

cuûa Sö-Toân Sö-Maãu, tuyeät ñoái khoâng phaûi chæ noùi baèng
mieäng.
Luùc naøy ñang gaëp phaûi thôøi maït-vaän, chaân Ñaïo phoå
truyeàn, maø Sö chæ coù moät ngöôøi, laøm sao coù theå boân ba ñaây
ñoù ñöôïc? Cho neân Laõo-Maãu töø-bi, baát cöù ngöôøi naøo coù ñöùc
haïnh, coù theå hi sinh vì Ñaïo, ñeàu ñöôïc laõnh nhaän Thieân-
meänh, theá Sö ñi lo moïi vieäc, theá Sö truyeàn Ñaïo. Cho neân
saùch Trung-Dung coù noùi: “Coá ñaïi ñöùc giaû taát thuï meänh”(1)
.
Trong nhaân gian thöôøng noùi caâu: “Thieân-meänh ñaïi thò
Hoaøng Thaùnh-chæ”(2)
. Chuùng ta tu Ñaïo, ñoái vôùi Ñaïo phaûi bieát
kính vaø luoân luoân khaéc ghi trong loøng, uoáng nöôùc nhôù nguoàn,
thöôøng coù Ñaïo-nieäm trong loøng, ñoàng taâm ñoàng ñöùc, phaân
bieät roõ raøng Minh-Sö chaân hay nguïy. Tu Ñaïi-Ñaïo naøy noùi
khoâng khoù, chæ mong quyù vò laáy laøm tham khaûo vaø töï tìm
hieåu cho ngoä tænh.
* Phaàn chuù thích:
(1) Tam-taøo:
- Thieân-taøo (caùc vò Tieân taïi taàng giôùi Khí-thieân).
- Ñòa-taøo (quyû-hoàn taïi ñòa-phuû).
- Nhaân-taøo (chuùng-sanh taïi nhaân-gian).
Tam-taøo phoå-ñoä, Ñaïi-Ñaïo phoå truyeàn, treân laø ñoä Khí-
Thieân Ñaïi-Tieân, Haø-Haùn Tinh-Tuù; giöõa laø ñoä nhaân-gian thieän-
nam tín-nöõ, döôùi laø ñoä quyû-hoàn u-minh taïi ñòa-phuû, goïi laø tam-
(1)
“Neáu ngöôøi coù ñaïi ñöùc, taát laõnh ñöôïc Thieân-meänh”.
(2)
“Thieân-meänh töïa nhö Thaùnh-chæ cuûa Hoaøng-Ñeá”.

taøo phoå-ñoä, neáu nhö khoâng phaûi laø Thieân-meänh Minh-Sö, thì laøm
sao tam-taøo coù theå cuøng ñöôïc ñoä?
(2) Trung ñoä nhaân-gian thieän-tín:
Laø phoå-ñoä caùi deã nhaát trong tam-taøo, chæ caàn thaân gia
ñöôïc trong saïch, nhôø Daãn-Baûo-sö laäp nguyeän ñaûm baûo, laø ñöôïc
Minh-Sö chæ ñieåm. Sau khi caàu Ñaïo, neáu coù theå lo tu trì haønh
thieän, tích ñöùc caûm ñoäng Beà-treân, thì khi coøn soáng treân ñôøi coù
theå phuøng hung hoùa kieát, khi gaëp naïn ñöôïc trôû neân toát laønh, sau
khi cheát ñöôïc sieâu-sanh thoaùt khoûi luaân-hoài, ñöôïc chöùng minh
qua xaùc thaân sau khi cheát. Thích-giaùo vaø Ñaïo-giaùo ñeàu cho
raèng khi sö phuï vieân tòch (qua ñôøi), coù hieän töôïng “toïa hoùa thuøy
caân”, nhöng trong muoân ngaøn ngöôøi khoâng ñöôïc moät, Ñaïo
chuùng ta heã ai ñöôïc ñieåm truyeàn xong, chæ caàn coù taâm ñòa löông
thieän, sau khi cheát thaân theå nhö coøn soáng: muøa Ñoâng khoâng bò
cöùng, muøa Haï khoâng bò thoái; coøn ñieàu coù theå chöùng minh nöõa laø
sau khi ñaéc Ñaïo quy-khoâng, ñuû 100 ngaøy sau coù theå môøi taùnh-
linh cuûa ngöôøi qua ñôøi tôùi ñaøn thuyeát giaûng lôøi huaán ñeå keát
duyeân, noùi laïi cho bieát nhöõng vieäc traûi qua trong luùc coøn soáng
vaø sau khi cheát, hoaëc tröôùc khi cheát chöa kòp daën doø ñieàu chi.
Veà nhöõng chuyeän keát duyeân theá naøy coù raát nhieàu, caùc vò coù theå
tôùi thænh giaùo caùc vò tieàn-hieàn.
Sau khi ñieåm Ñaïo, neáu bieát thaønh taâm tu luyeän, tu Ñaïo laøm
vieäc Ñaïo, laäp coâng boài ñöùc, moät khi coâng-quaû vieân-maõn, thoaùt
xaùc quy thaêng, linh-hoàn ñöôïc trôû veà coõi Thieân, laø ñöôïc Laõo-Maãu
aùn coâng ñònh quaû, saéc phong phaåm-lieân (cöûu-phaåm lieân-ñaøi),
vinh hoa bieát bao!
Caùc vò coù theå tham khaûo caâu chuyeän “Töø-Ñöùc Ñaïi-Tieân”
trong quyeån “Ñaïi-Ñaïo Kieán-Vaên-Luïc” ñeå hieåu roõ hôn söï toân
quyù cuûa Ñaïo!

(3) Thöông ñoä Khí-Thieân Ñaïi-Tieân:
Nhöõng ngöôøi tu haønh trong quaù khöù, hoaëc trung-thaàn hieáu-
töû, lieät-nöõ tieát-phuï, sau khi cheát, lyù naøo laïi khoâng coù gì heát?
Nhöng tuy laø coù theå thaêng leân laøm Khí-thieân chi Tieân hoaëc Quyû
trong chö Thaàn, maø khoâng ñöôïc ñaéc Thieân-Ñaïo vaãn khoâng theå
thoaùt khoûi luaân-hoài. Cho neân Khí-thieân chö Tieân thöôøng ñi khaép
nôi hieån hoùa, vaø tôùi choã Nam-Cöïc Tieân-OÂng xin cho quaùi-hieäu,
tìm ngöôøi höõu duyeân luùc mình coøn soáng, nhôø daãn-baûo ñeå caàu
ñaéc Thieân-Ñaïo ñaëng trôû veà Lyù-Thieân. Coù moät vò trong soá caùc vò
ñaàu tieân, Vaân-Du coâ-nöông, ñöôïc Sö-Maãu ñích thaân ñoä cho, sau
khi caàu Ñaïo ñi khaép nôi lieãu tay trò beänh, hieån hoùa ñoä nhaân, roài
sau ñöôïc Laõo-Maãu phong laø Giaùo-Hoùa Boà-Taùt, trôû thaønh Tieân
tröôûng trong Vaân-töï-bang. Trong Vaân-töï-bang goàm 3.000 vò ñaõ
ñöôïc ñoä ñaày ñuû, ñoù laø caâu chuyeän caàu Ñaïo cuûa Khí-thieân Ñaïi-
tieân.
Moät trong ba lôùp coù teân laø Maäu-töï-bang, laø quyeán thuoäc
cuûa Sö-Toân trong 72 laàn giaùng theá, goàm coù 3.000 vò, do sö
huynh laøm Tieân tröôûng. Coøn trong Ngoä-töï-bang laø do Vöông-
Döông-Minh Phu-töû laøm Tieân tröôûng. Caùc vò Ñaïi-Tieân coù nhieàu
vò tôùi caàu Ñaïo, ñeàu coù huaán-vaên laøm chöùng. Nhö Laõo-tieàn-hieàn
ñoä Tö-Maõ-Quan, cho neân Laõo-tieàn-hieàn tôùi Ñaøi Loan, Tö-Maõ
Ñaïi-Tieân cuõng thöôøng tôùi trôï Ñaïo. Moät trong caùc Ñaïi-Tieân caàu
Ñaïo taïi Ñaøi Loan, Trònh-Thaønh-Coâng Ñaïi-Tieân, vaøo thôøi gian
gaàn ñaây coù hieån hoùa raát nhieàu, keá tieáp ñoä nhaân vieân laøm vieäc
trong mieáu, sau ñoù laïi chæ ñieåm cho moät soá thieän-nam tín-nöõ, do
tröôùc khi chöa caàu Ñaïo, ñöôïc Ñaïi-Giaùp Thieát-Chaêm-Sôn ñeán
môû phaùp hoäi moät tuaàn, trong phaùp hoäi ñoä ñöôïc raát nhieàu ngöôøi,
coøn coù Tieân Phaät pheâ huaán lôøi khuyeân hoùa. Laïi nhö nhöõng vò
Chuøa Baø raát noåi tieáng cuõng möôïn Taï-Ñaêng-Giaùp tôùi baùi Minh-

Sö.
(4) Döôùi ñoä ñòa-phuû quyû-hoàn:
Hoài xöa Phaät-quy coù raèng: “Nhaát töû thaønh Ñaïo cöûu toå
sieâu-sanh”. Ñöông thôøi tröôùc khi phoå-ñoä, chaéc chaén laø ñoä ngöôøi
soáng khoâng ñoä ngöôøi cheát, sau ñöôïc Tam-Quan Ñaïi-Ñeá, Ñòa-
Taïng Coå-Phaät khaån caàu hoàng-aân, môùi ñöôïc chuaån aâm döông teà
ñoä, heã coù con chaùu tu Ñaïo, toå tieân coù theå ôû phoøng chôø ñôïi, ñaëng
ñöôïc sieâu baït. Sau khi ñöôïc sieâu baït, ñöôïc tu luyeän taïi Thieân-
Phaät-Vieän, qua 100 ngaøy sau, cuõng coù theå tôùi Phaät-ñaøn phaùn lôøi
huaán ñeå keát duyeân.
(Xin tham khaûo “Thieän hoàn Chu-Phuïng-Lieân caàu Ñaïo kyù”
trong quyeån “Ñaïi-Ñaïo kieán-vaên-luïc”)
Sau khi caàu Ñaïo laïi tôùi trôï Ñaïo, coù theå thaáy tam-kyø maït-
kieáp naøy, quyû-hoàn cuõng khieáp sôï ñi khaép nôi taàm ngöôøi höõu
duyeân ñeå ñöôïc sieâu baït.
(5) Giaûi nghóa:
- Trong caâu thöù nhaát, laø yù noùi tieân-thieân Laõo-Maãu saéc ñònh
Thanh-döông, Hoàng-döông, Baïch-döông phoå-ñoä hoaøng-thai
nguyeân-nhaân.
- Trong caâu thöù hai, chöõ “Phuïc” laø ñòa loâi phuïc quaùi, cuõng
töùc laø thöôïng Khoân haï Chaán, Khoân laø haäu-thieân Chaán, taïi Ñoâng
phöông laø tam, tam laø thuoäc maøu xanh, Hy laø Ñeá-hieäu cuûa vua
Phuïc-Hy, töùc laø noùi Thanh-döông kyø baét ñaàu, vua Phuïc-Hy laø
khôûi nguyeân trong vieäc giaùng Ñaïo. Tröôùc vua Phuïc-Hy, Ñaïo-
thoáng voán laø minh truyeàn minh thuï taïi theá gian. Cho neân vaøo
thôøi gian tröôùc vua Phuïc-Hy 800 naêm, con ngöôøi ai ai cuõng ñeàu
yù thaønh taâm chaùnh, neân ai naáy ñeàu coù Ñaïo; sau vì trong thôøi
gian 800 naêm naøy, taïo ra toäi aùc, Ñaïo aån Thieân thöôïng, coøn kieáp
hoïa thì hieän roõ nôi nhaân gian, Phuïc-Hy Hoaøng-Ñeá phuïng Thieân

thöøa vaän, baét ñaàu truyeàn Ñaïi-Ñaïo.
- Trong caâu thöù ba, chöõ “Laâm” laø ñòa-traïch, “laâm” cuõng
töùc laø thöôïng Khoân haï Ñoaùi, Khoân laø haäu-thieân Ñoaùi, taïi Taây
phöông laø baûy, baûy laø maøu xích naâu laø moät chuûng loaïi maøu ñoû,
Thaùi-Coâng laø Thaùnh-hieäu cuûa Löõ-Thöôïng, cuõng töùc laø noùi: Khôûi
ñieåm thôøi Hoàng-döông, Thaùi-Coâng Löõ-Thöôïng huyeàn döông
Ñaïi-Ñaïo, noäi Thaùnh ngoaïi Vöông.
- Trong caâu thöù tö, chöõ “Thaùi” laø Ñòa-Thieân thaùi-quaùi,
cuõng töùc laø thöôïng Khoân haï Caøng, Khoân laø haäu-thieân Caøng, taïi
Taây Baéc phöông laø saùu, saùu laø maøu traéng, Thieân-Chaân laø
Thaùnh-hieäu cuûa Sö-Toân Thieân-Nhieân vaø Sö-Maãu Toá-Chaân. Thu
vieân laø moät quaõng ñöôøng cuoái cuøng, cuõng töùc laø noùi: Ñeán thôøi kyø
Baïch-döông, Sö-Toân Sö-Maãu chuùng ta lo vieäc maït-kieáp tam-taøo
phoå-ñoä thu-vieân ñaïi söï, laø caùi chöùng minh cho bieát coù Thieân-
meänh Minh-Sö.

Ñaïo Thoáng 24
Baøi thöù tö
ÑAÏO THOÁNG
Laõo-töû raèng: “Ñaïi-Ñaïo voâ hình, sanh duïc Thieân-Ñòa”;
laïi noùi raèng: “Ñaïo sanh nhaát, nhaát sanh nhò, nhò sanh tam,
tam sanh vaïn vaät”, ñuû cho ta thaáy nguoàn goác cuûa Thieân-Ñòa
laø phaùt sinh töø caùi “Ñaïo” naøy. Do ñoù Laõo-töû noùi: “Höõu vaät
hoãn thaønh(1)
tieân Thieân-Ñòa sanh”. Cho neân tröôùc khi coù Trôøi
Ñaát, thì voán ñaõ coù caùi “Ñaïo” naøy roài!
Chuùng ta phaûi bieát raèng toân giaùo treân theá gian tuy coù
muoân ngaøn moân phaùi, nhöng Ñaïo cuûa Thöôïng-Ñeá laø duy
nhaát khoâng hai, cho neân caùi chaùnh phaùp do Phaät noùi goïi laø
“baát nhò phaùp moân”, baát nhò phaùp moân töùc laø chaùnh Ñaïo.
Khoång-Töû noùi raèng: “Saùng nghe Ñaïo, toái cheát cuõng ñöôïc”.
Vaõng-Trieát noùi: “Tieân thieát vaïn giaùo truyeàn kinh ñieån, maït-
haäu Thieân-Ñaïo bieän thaâu-vieân”. Do ñoù ñuû cho ta thaáy raèng
muoân ngaøn moân phaùi treân ñôøi ñeàu laø phuïng leänh Thöôïng-Ñeá
truyeàn thuï, vaø chöùng minh thieân kinh vaïn ñieån cuûa chaân
Thieân-Ñaïo, phaûi ñôïi cho tôùi giôø phuùt sau cuøng, Thöôïng-Ñeá
phaùi Minh-Sö giaùng theá lo vieäc ñaïi-bieän thaâu-vieân. Nhöng
Minh-Sö töø coå xöa cho tôùi hieän nay, khoâng phaûi chæ coù moät
ngöôøi, coøn veà thoáng-heä cuõng chaúng phaûi chæ coù moät ñôøi. Caùc
(1)
“Höõu vaät hoãn thaønh”, laø moät khoái hoãn ñoän khoâng hình khoâng
töôùng, yù noùi laø caùi “Ñaïo”.

Ñaïo Thoáng 25
toân giaùo ñeàu töï cho laø Minh-Sö phuïng Thieân-meänh cuûa Beà-
treân, laø chaân truyeàn chaùnh moân, chuùng ta thöû hoûi baèng chöùng
cuï theå roõ raøng, thì coù theå traû lôøi moät caùch xaùc thöïc vaø vieân-
maõn khoâng? Phaûi hoûi Ñaïo ñang rao truyeàn laø Ñaïo gì? Ñaïo
cuûa ai? Truyeàn Ñaïo do phuïng leänh cuûa ai? Coù baèng chöùng
cuï theå naøo khoâng? Thieân-taùnh cuûa chuùng ta do ai phuù cho?
Thieân-Ñòa do ai saùng taïo ra? Ñaïi-Ñaïo ñöôïc giaùng xuoáng traàn
gian baèng loái naøo? Ñöôïc minh hieån vaøo luùc naøo? Cho tôùi
hieän giôø goàm coù bao nhieâu thôøi ñaïi? Goàm coù bao nhieâu
truyeàn thoáng? Neáu nhö traû lôøi khoâng ñöôïc thì khoâng hieåu
chaân Thieân-Ñaïo laø nhö theá naøo?
Chaân Thieân-Ñaïo thì chaéc coù chaân Thieân-meänh. Thieân-
meänh laø thöøa minh meänh cuûa Thöôïng-Ñeá, cho neân chuùng ta
suøng baùi vò toái cao laø “Thöôïng-Ñeá”, Thieân-taùnh cuûa chuùng ta
laø ñöôïc Thöôïng-Ñeá phuù cho, Thieân-Ñòa laø do Thöôïng-Ñeá
saùng taïo ra, Ñaïo laø do Thöôïng-Ñeá cho giaùng xuoáng, Minh-
Sö laø do Thöôïng-Ñeá sai xuoáng, moät khi ñaõ coù meänh danh
cuûa Thöôïng-Ñeá, thì taát nhieân laø coù söï chöùng minh theo heä
thoáng, neân vò ñoù môùi coù theå goïi laø “Thieân meänh Minh-Sö”,
laø chaùnh Ñaïo chaân truyeàn!
Töø vua Phuïc-Hy nhaát vaïch khai Thieân, taïo ra baùt-quaùi
tieân-thieân, thaáy ñöôïc söï aûo dieäu cuûa Thieân-Ñòa, laø luùc Ñaïi-
Ñaïo baét ñaàu giaùng theá, keá tieáp laø vua Thaàn-Noâng neám thöû
traêm loaøi coû caây, phaân bieät döôïc tính, ñeå ñaëng cöùu theá cöùu
daân maø thöøa tieáp Ñaïo-thoáng; roài coù Hieân-Vieân Hoaøng-Ñeá ñi
khaép nôi taàm Minh-Sö, sau gaëp Quaûng-Thaønh-Töû môùi ñaéc
chaân Ñaïo, coù vieát quyeån “AÂm-Phuø-Kinh” nhaèm huyeàn

Ñaïo Thoáng 26
döông “Ñaïi-ñaïo dieäu-chæ”; truyeàn tieáp cho Thieáu-Haïo, sau
ñoù truyeàn cho vua Nghieâu, vua Thuaán, vua Vuõ, vua Thang,
Y-Duaãn, Vaên-Vöông, Voõ-Vöông, Thaùi-Coâng, Chaâu-Coâng keá
thöøa Ñaïo-thoáng, taâm-phaùp cöù “nhaát maïch töông truyeàn”.
Luùc naøy goïi laø Thanh-döông öùng-vaän, Ñaïo laø hoaøn chænh
khoâng phaân taùch ra, cho tôùi ñôøi Chu-Leä-Vöông, Chu-U-
Vöông.
Veà sau Quaân-Vöông voâ Ñaïo, nguõ-baù thaát-huøng troãi
daäy, chaùnh leänh cuûa Thieân-töû khoâng theå thi haønh trong
thieân-haï, laø luùc Ñaïo chuyeån sang thôøi kyø Hoàng-döông, ñöôïc
chia thaønh tam-giaùo. Laõo-töû öùng-vaän giaùng phaøm, xieån
döông Ñaïo-toâng, Ñoâng ñoä Ñöùc Khoång-Töû, Taây hoùa thaân laøm
Nhieân-Ñaêng Coå-Phaät ñoä Phaät Thích-Ca, sau hieån töû-khí nôi
Haøm-Coác quan, quan giöõ cöûa aûi laø Duaãn-töû xeùt thieân-vaên
bieát coù Thaùnh-nhaân ñi qua, neân giöõ laïi caàu xin löu ngoân,
Laõo-Töû vì theá maø tröù Ñaïo-Ñöùc kinh goàm naêm ngaøn chöõ löu
truyeàn laïi haäu theá, laø thuûy toå cuûa Laõo-giaùo. Ñöùc Khoång-Töû
chu du lieät quoác, laäp ra Thi-Thö, Leã-Laïc, soaïn ra Chu-Dòch,
taùc ra quyeån Xuaân-Thu, laäp ñaøn môû lôùp daïy, giaùo-hoùa muoân
vaïn, huyeàn döông chaân lyù vónh cöûu baát bieán, keá vaõng khai
lai, laäp ra ñònh luaän “vaïn theá baát bieán”, laø thuûy toå cuûa Nho-
giaùo. Nhöõng caùi tinh vi aûo dieäu cuûa Chí-Ñaïo, trong quyeån
Ñaïi-Hoïc vaø Trung-Dung coù noùi raát töôøng taän: Khi Khoång-Töû
truyeàn cho Nhan-Hoài, Nhan-Hoài nhaän ñöôïc “quyeàn quyeàn
phuïc öng” (chaêm chaêm giöõ laáy vaø moät loøng höôùng tôùi);
Taêng-Töû nhaän ñöôïc “chieán chieán caêng caêng” (thaän troïng sôï
haõi); Taêng-Töû truyeàn cho Töû-Tö; Töû-Tö truyeàn cho Maïnh-

Ñaïo Thoáng 27
Töû; Töû-Tö noùi raèng: “Ñaïo laø caùi khoâng theå bò rôøi khoûi thaân
mình trong giaây laùt”; Maïnh-Töû noùi raèng: “Thieân haï nhöôïc
vieän chi dó Ñaïo”. (Treân ñaây laø 18 ñôøi toå-sö Ñoâng phöông kyø
tröôùc).
Töø Maïnh-Töû trôû ñi, taâm-phaùp bò thaát truyeàn, doøng maïch
Nho giaùo bò ngaét, traûi qua caùc trieàu ñaïi nhö Taàn, Haùn, Taán,
Tuøy, Ñöôøng, chu töû baùch gia ñeàu nghò luaän veà Ñaïo, nhöng
khoâng moät ngöôøi naøo ñaït ñeán Thaùnh-vöïc. Ñeán thôøi kyø Vieâm-
Toáng(1)
, nguõ tinh tuï Khueå, vaên vaän Thieân khai(2)
, coù vaøi vò
raát gioûi lieân tieáp ra ñôøi, baét ñaàu töø Hi-Di, sau ñeán Chaâu-
Lieâm-Kheâ, anh em Trình-Haïo Trình-Di, Tröông-Taûi, Chu-
Hy, Luïc-Töôïng-Sôn... Nhôø theá maø chaân Nho ñöôïc saùng toû
leân, nhöng vì ñaïo vaän chöa ñeán, chæ thích nghóa chaân lyù cuûa
Ñaïo maø khoâng moät ngöôøi thöøa keá Ñaïo-thoáng. Xem xeùt roõ
thaáy tröôùc thôøi Maïnh-Töû, Ñaïo-baøn ñaõ aùm chuyeån Taây-vöïc,
veà sau laø Thích-giaùo thöøa keá. Cho neân Toáng-Nho tuy coù
ngöôøi taøi lieân tieáp ra ñôøi, nhöng chaúng qua giuùp xieån döông
“Ñaïo-chæ” maø thoâi!
Ñaïo ñöôïc chia ra laøm tam-giaùo, moãi giaùo töï truyeàn moät
nôi, töï coù kinh ñieån ñeå laïi. Phaät Thích-Ca cuøng thôøi vôùi Ñöùc
Khoång-Töû, öùng vaän nôi Taây-truùc, thuyeát phaùp ñoä chuùng 49
(1)
Thôøi Toáng Thaùi-Toå Trieäu Khuoâng-Daãn.
(2)
Khueå laø moät vì sao trong nhò-thaäp baùt-tuù. Vaøo nieân hieäu Caøn-
Ñöùc naêm thöù naêm ñôøi Toáng Thaùi-Toå (naêm 967 Taây lòch), Kim,
Moäc, Thuûy, Hoûa, Thoå naêm haønh tinh xeáp thaønh moät haøng, höôùng
veà sao Khueå, lyù-hoïc baét ñaàu thònh haønh vaøo thôøi ñoù.

Ñaïo Thoáng 28
naêm, laø thuûy toå cuûa Phaät-giaùo, truyeàn taâm-phaùp cho ñaïi ñeä-
töû laø Ca-Dieáp Toân-Giaû, laø vò toå-sö thöù nhaát cuûa nhaø Phaät.
Ngaøi Ca-Dieáp truyeàn cho A-Nan-Ñaø Toân-Giaû laø toå-sö thöù
hai,..., taâm-phaùp moät maïch chaân truyeàn ñeán toå-sö thöù 28 laø
Boà-Ñeà Ñaït-Ma Toân-giaû. Ñeán ñôøi Ñaït-Ma toå-sö, Ñaïi-Ñaïo
hoaøn nguyeân, trôû veà Trung Hoa, goïi laø “laõo-thuûy hoaøn-
trieàu”. Ñaït-Ma toå-sö ñeán Trung Hoa (vaøo thôøi vua Löông-
Voõ) laø sô-toå cuûa nhaø Phaät ôû Ñoâng phöông. Töø khi Ñaït-Ma ñi
vaøo Trung Quoác, chaân Ñaïo ñöôïc nhaát maïch töông truyeàn:
Thaàn-Quang nhò-toå, Taêng-Xaùn tam-toå, Ñaïo-Tín töù-toå,
Hoaèng-Nhaãn nguõ-toå, Hueä-Naêng luïc-toå, cho tôùi luïc-toå laø y-baùt
bò thaát truyeàn, vaø roài coù danh töø goïi laø “Nam ñoán” “Baéc
tieäm”, nhöng thaät ra laø Ñaïo ñöôïc veà vôùi tuïc-gia; Luïc-toå ñoä
Baïch-Ngoïc-Thieàm vaø Maõ-Ñoan-Döông, hai vò laø thaát-toå, töø
ñoù Ñaïo ñöôïc chuyeån tôùi hoûa-traïch; La-UÙy-Quaàn baùt-toå,
Hoaøng-Ñöùc-Huy cöûu-toå, Ngoâ-Töû-Töôøng thaäp-toå, Haø-Lieãu-
Khoå thaäp-nhaát-toå, Vieân-Thoái-An thaäp-nhò-toå, Döông-Hoaøn-
Hö vaø Töø-Hoaøn-Voâ laø thaäp-tam-toå, Dieäu-Haïc-Thieân thaäp-töù-
toå, Vöông-Giaùc-Nhaát thaäp-nguõ-toå, Löu-Hoùa-Phoå thaäp-luïc-toå.
Nhö theá laø 16 ñôøi thôøi kyø Hoàng-döông ñöôïc vieân-maõn, roài
Ñaïo ñöôïc chuyeån qua Ñoâng-Loã, Loä-Trung-Nhaát öùng-vaän laø
thaäp-thaát-toå, Ñaïi-Ñaïo chuyeån sang thôøi kyø Baïch-Döông.
Ñaïo-thoáng taâm-phaùp nhaát maïch chaân truyeàn ñeán ñôøi toå thöù
18 laø Cung-Tröôøng (Tröông) vaø Töû-Heä (Toân) hai vò toå-sö
cuøng chaáp-chöôûng Ñaïo-baøn, keá tieáp lo lieäu maït-haäu nhaát-
tröôùc(1)
, lo phoå-ñoä tam-taøo, vaïn giaùo quy nhaát, vaïn gia seõ
(1)
“Maït-haäu nhaát-tröôùc”: Laø kyø phoå-ñoä laàn choùt, cuõng laø cô hoäi

Ñaïo Thoáng 29
sanh Phaät.
Tam-kyø phoå-ñoä, thôøi kyø thöù nhaát laø Ñaïo taïi Quaân-
Vöông, thôøi kyø thöù hai laø Ñaïo taïi Sö-Nho, hieän nay laø tam-
kyø maït hoäi, theá phong bò suy toài, haïo kieáp hoaønh haønh, neáu
khoâng nhôø Thieân-Ñaïo cöùu vaõn ñoä hoùa ngöôøi ñôøi, tuyeät nhieân
khoâng theå trôû laïi thôøi ñaïi Nghieâu Thuaán. Do ñoù, Ñaïo giaùng
thöù daân, chaân phaùp phoå truyeàn, heã ai ñaéc laáy laø thaønh Ñaïo,
heã ai chòu tu laáy laø thaønh Phaät, thaät laø moät cô duyeân thieân coå
nan phuøng!
cuoái cuøng ñeå ñöôïc sieâu-sanh lieãu-töû.
YÙ nghóa “Maït-haäu nhaát-tröôùc”:
- Laø ngöôøi phaøm-phu tuïc-töû ñöôïc ñaéc Ñaïo, trôû veà queâ xöa choán cuõ,
bieát ñöôïc con ñöôøng sanh-töû, thoaùt khoûi luaân-hoài.
- “Maït-haäu nhaát-tröôùc” laø vieäc ñaïi söï thu-vieân, tam-giaùo quy nhaát,
vaïn phaùp quy chaân.
- “Maït-haäu nhaát-tröôùc” laø thanh tröôïc phaân minh, thieän aùc phaân
ban, ngoïc thaïch phaân chia ngay trong luùc naøy.
- “Maït-haäu nhaát-tröôùc” laø ngaøn moân phaùi quy veà moät goác.

Hieáu 30
Baøi thöù naêm
HIEÁU
Töø xöa ñeán nay, khaép thieân-haï ñeàu coâng nhaän “Hieáu”
laø caùi ñaàu tieân cuûa nguõ-luaân, vaø cuõng laø caùi ñaàu tieân cuûa
haøng traêm thöù haønh thieän. Hieáu ñi ñaàu, Hieáu laø caên baûn lôùn
ñeå laäp thaân, moät nguoàn goác lôùn ñeå xöû söï; taïi vì con ngöôøi
soáng treân ñôøi, thaân theå toùc da, khoâng coù caùi naøo maø khoâng
phaûi do cha meï cho; caùi khoå trong thôøi gian mang thai chín
thaùng möôøi ngaøy, caùi aân tình trong thôøi gian ba naêm buù söõa,
cöïc nhoïc nuoâi döôõng, aám no laïnh ñoùi, lôøi noùi ít caâu uù ôù, chaäp
chöõng taäp ñi, khoâng luùc naøo khoâng laéng lo; khi thì chôi giôõn
döôùi ñaàu goái, ra veû vui cöôøi; khi thì khoùc loùc beänh taät, suoát
ngaøy aâu saàu. Khoång-Töû noùi: “Phuï-maãu duy kyø taät chi öu”(1)
laø noùi theá ñaáy! Heã phaän laøm con caùi, laáy caùi gì ñeå an uûi taám
loøng cuûa cha meï?
Taám loøng cha meï thöông con, töøng li töøng tí, thöông
con daïy con, cöïc nhoïc khoâng lôøi oaùn traùch. Trong luùc thô aáu,
sôï lang thang thieáu daïy doã, deã bò bieán chaát gioáng caàm thuù,
cho neân baét phaûi ñi hoïc, mong ñöôïc ñi ñöùng theo neà neáp
ñaøng hoaøng, töøng giaây töøng phuùt, quan taâm khoâng heà boû rôi;
ñeán khi lôùn leân, trai thì cöôùi gaùi thì gaû, suy lo naùt oùc; daïy con
caùch sinh nhai, mong con sôùm thaønh gia thaát; coù laøm nhöõng
(1)
“Boån phaän laøm con, ñieàu lo laéng nhaát laø beänh taät cuûa cha meï”.

Hieáu 31
ñieàu hay thì khen cho, coù laøm nhöõng ñieàu quaáy loãi thì coá tìm
caùch ñôõ cho; con caùi neáu hieàn töø taøi gioûi, cha meï ñöôïc nhôø;
con caùi neáu nghòch ngôïm khoâng ra gì, cha meï coù ai ñöôïc
nhôø, caùi naøo cuõng ñem cöïc nhoïc tôùi cho cha meï mình, laøm
cha meï lo aâu aám öùc trong loøng. Lieâu-Nguõ-Thi coù noùi raèng:
“Cha sanh ra toâi, meï taïo ra thaân toâi, oâm aáp toâi, nuoâi döôõng
toâi cho toâi lôùn leân, daïy doã toâi, chieáu coá toâi, cöù tieáp tuïc lo ra
vaøo ñeàu quan taâm lo laéng cho toâi, lo trong lo ngoaøi cho ñaày
ñuû sung tuùc, coâng ôn naøy to lôùn nhö löôùi trôøi loàng loäng”.
Muoán baùo ôn ñöùc naøy, phaän laøm con phaûi bieát toû loøng hieáu
thaûo kòp thôøi, ñeå taän “thieân luaân chi laïc”.
Than oâi! Cha meï thöông con nhö nöôùc soâng chaûy daøi,
con hieáu vôùi cha meï nhö gioù thoåi treân caây! Nhöõng ngaøy cha
meï soáng treân ñôøi ñaõ khoâng coøn bao laâu, neân thöông cha meï
nhö thöông thôøi gian moãi ngaøy, vì ngaøy thaùng troâi qua khoâng
bao giôø quay trôû laïi; cha meï giaø roài seõ khoâng coù luùc trôû laïi,
caây coái muoán yeân tónh nhöng gioù chaúng ngöøng, con caùi muoán
nuoâi döôõng nhöng cha meï khoâng coøn nöõa, khi ñaõ qua ñôøi
môùi ñem raát nhieàu phaåm vaät ñeå cuùng teá, khoâng baèng phuïng
söï cha meï luùc baây giôø coøn soáng coù phaûi toát hôn khoâng? Moät
ngaøy cha meï coøn soáng, toû loøng hieáu thaûo moät ngaøy. Söï khoaùi
laïc treân ñôøi naøy, khoâng coù caùi naøo hôn ñöôïc “Thieân luaân chi
laïc”. Khoång-Töû noùi: “Phuï Maãu chi nieân, baát khaû baát tri giaû”.
Moät maët möøng tuoåi thoï, moät maët lo sôï cha meï bò suy giaø ñi!
Phuïng söï cha meï neáu coù theå ñaày ñuû nieàm kính thöông, cho
duø aên ñaäu luoäc nöôùc trong, cha meï vaãn vui loøng. Xem laïi
oâng Taêng-Nguyeân vôùi “khaåu theå chi döôõng” laïi khoâng baèng

Hieáu 32
Taêng-Töû vôùi “döôõng chí chi thaønh”. Maïnh-Töû noùi ra vieäc
naøy ñeå noùi leân vieäc phuïng söï cha meï ñöôïc gioáng nhö Taêng-
Töû cung kính cha meï giaø vaäy!
Con ngöôøi chuùng ta ñeán khi heát thôøi trung nieân böôùc
sang tuoåi giaø, hình haøi bò co ruùt, da thòt khoâng coøn saùng suûa
noõn naø nhö tröôùc; söùc löïc bò yeáu ñi, trung khí bò giaûm suùt,
ngoài naèm khoâng ñöôïc thoaûi maùi, ñoà aên vaøo mieäng khoâng
thaáy ngon, ñoái vôùi moïi thöù ñoà vaät hay nhöõng söï vieäc ñeàu
thaáy khoâng ñöôïc theo yù muoán sôû thích cuûa mình. Ngöôøi giaøu
coù thì khoâng thieáu huït tieàn baïc, coù ngöôøi giuùp vieäc ñeå sai
bieåu; ngöôøi ngheøo thì khoâng ñuû tieàn xoay xôû, nhìn moät dóa
thöùc aên ñôn giaûn laø ñaõ chaûy nöôùc mieáng; ba böõa aên khoâng
ñuû, traàm troïng hôn laø beänh giaø lieân mieân, saàu naõo toái ngaøy.
Nhöõng caùi vöøa keå laø luùc cha meï böôùc vaøo tuoåi giaø trong tình
traïng khoå ñau, cho neân phaän laøm con caùi phaûi coù boån phaän
phuïng döôõng trong luùc naøy, cha meï nhôø con cuõng chæ trong
luùc naøy ñaáy! Tuïc-ngöõ coù caâu: “OÂng baø may maén ñöôïc moät
daâu hieáu thaûo, coøn hôn ñöôïc moät con trai hieáu thaûo”, ñaáy laø
caâu noùi moâ taû khi nhìn thaáy Ñaïo! Taïi vì con trai ôû nhaø ngaøy
giôø raát ít, toû loøng hieáu cuõng bò haïn cheá, con daâu ôû nhaø ngaøy
giôø nhieàu hôn, toû loøng hieáu ñöôïc thöôøng xuyeân. Moät ñieàu raát
ñaùng cheâ traùch vaø cuõng raát ñaùng thöông, laø coù moät soá nam nöõ
baát löông, ca xöôùng khaâåu hieäu töï do bình ñaúng, vieän côù maø
laäp luaän baát hieâáu, nhìn cha meï nhö ngöôøi ñi ñöôøng; do vaán
ñeà taøi saûn maø ngöôøi con thöa kieän ngöôøi cha, vì luyeán aùi maø
boùp meùo lyù leõ ñeå qua maët cha meï; töï cho laø vaên minh maø
khoâng chòu töï xeùt laïi mình nhö caây coái khoâng coù goác, nhö

Hieáu 33
nöôùc khoâng coù nguoàn. Con ngöôøi nghòch ngôïm baát hieáu, Trôøi
Ñaát khoâng dung chöùa, Quyû Thaàn khoâng tha, trong nguïc-hình
coù 3.000 hình phaït, khoâng coù toäi naøo lôùn hôn so vôùi toäi baát
hieáu. Con ngöôøi soáng treân ñôøi, baát hieáu vôùi cha meï, khoâng
baèng caàm thuù, coù ñaùng soáng laøm ngöôøi khoâng? Hoaëc laø gian
daâm, côø baïc, cöôùp giaät, tranh giaønh soáng cheát veà quyeàn lôïi
caù nhaân; hoaëc laø cuoäc soáng xa xí phoùng ñaõng, lang thang,
moïi thöù haønh vi toài teä, cöû chæ thaát ñöùc laøm cho cha meï lo aâu,
khieáp sôï, ñeàu laø nhöõng vieäc thaät baát hieáu.
Con ngöôøi chuùng ta neáu baát hieáu cha meï, thì tuy raèng
coù coâng lôùn treân ñôøi, tuïng kinh saùm-hoái, cuõng khoâng theå bôùt
giaûm toäi loãi cuûa mình tí naøo, vì nguoàn goác do chính mình ñaõ
ñaùnh maát; coù bao giôø caây coái khoâng goác maø khoâng bò ñoå
xuoáng? Vaø coù bao giôø nöôùc khoâng nguoàn maø khoâng bò caïn?
Laøm con caùi laø phaûi coù boån phaän hieáu thaûo cha meï, ñoù laø
nguoàn goác lôùn ñeå ta laäp thaân, neáu ñaõ coù nguoàn goác thì nhaân-
ñaïo töï naûy sinh ra. Chöa bao giôø coù hieáu-töû maø ñi laøm vieäc
baát nhaân baát nghóa, voâ leã voâ trí, baát trung baát tín, voâ lieâm voâ
sæ, baát trung baát ñoä löôïng. Cho neân coù caâu: “Hieáu thuû nguõ
luaân nhi tieân baùch haønh”(1)
. Chuùng ta laøm con khoâng ñöôïc
laøm nhöõng vieäc nhuïc maï ñeán cha meï, maø phaûi laäp thaân haønh
Ñaïo, hieån thaân döông danh, khaéc taän trung hieáu, ñeå khoâng bò
maát boån-taùnh baåm sinh, khoâng bò xa rôøi nguoàn goác lôùn cuûa
nhaân-ñaïo!
(1)
Trong traêm caùi haønh, nguõ luaân ñi ñaàu thì môùi ñaït ñöôïc chöõ
Hieáu.

Hieáu 34
Chuùng ta thöû nhìn laïi caùc vò Thaùnh Hieàn töø xöa ñeán nay
ñeàu laøm neân töø chöõ “Hieáu”, nhö laø Thuaán-ñeá, Vaên-Vöông,
Voõ-Vöông, Taêng-Töû v.v... ñeàu laø laáy chöõ Hieáu ñi ñaàu:
 Vaên-Vöông, hoï Cô teân laø Xöông, cha laø Vöông-Quyù,
meï laø Thaùi-Nhieäm. Luùc Vaên-Vöông trong thôøi laøm Theá-töû
vaøo trieàu kieán Vöông-Quyù, moät ngaøy ba laàn: Laàn ñaàu tieân laø
khi gaø gaùy canh moät, lieàn y phuïc chænh teà tôùi tröôùc cöûa
phoøng nguû, hoûi quan noäi thò raèng: “Hoâm nay coù khoûe
khoâng?” Quan noäi thò raèng: “Khoûe”, Vaên-Vöông laïi möøng;
tôùi buoåi tröa, Vaên-Vöông laïi tôùi, cuõng laøm töông töï nhö buoåi
saùng; tôùi toái laïi tôùi, cuõng laøm nhö hai laàn tröôùc; neáu nhö
khoâng khoûe, Vaên-Vöông toû saéc maët aâu saàu, ñi ñöùng khoâng
yeân; OÂng Vöông-Quyù coù aên côm trôû laïi, thì mình môùi chòu aên
côm, haàu côm ôû keá beân, taát hoûi aám laïnh ra sao; khi aên taát hoûi
aên uoáng ra sao? Chöa thaáy coù ngaøy naøo toû veû hôi keùm suùt,
haønh ñoäng ñöôïc chí thöôïng nhö theá ñaáy!
 Voõ-Vöông, teân laø Phaùt, con cuûa Vaên-Vöông, phuïng
söï Vaên-Vöông thaät hieáu heát möùc, cuõng nhö Vaên-Vöông
phuïng söï oâng Vöông-Quyù, ngaøy naøo cuõng hoûi thaêm söùc khoûe
aên uoáng ra sao; Vaên-Vöông coù beänh Voõ-Vöông toû veû aâu saàu,
y phuïc chænh teà tôùi thaêm nuoâi; Vaên-Vöông aên ñöôïc moät cheùn
thì mình cuõng aên ñöôïc moät cheùn; Vaên-Vöông coù aên theâm thì
mình cuõng aên theâm, loøng thuaàn hieáu ñöôïc nhö theá ñaáy!
Quaân-töû raèng: “Vaên-Voõ Thaùnh Thaùnh töông thöøa, hieáu ñöùc
khaû dó quaùn vaïn theá vaân”.
 Taêng-Tham, teân laø Töû-Vó, ñeä-töû cuûa Khoång-Töû,

Hieáu 35
phuïng söï meï chí hieáu. Coù laàn ñi vaøo nuùi ñoán cuûi, ôû nhaø coù
khaùch tôùi, meï khoâng bieát laøm sao, mong ñôïi Taêng-Tham veà,
neân caén ngoùn tay, Taêng-Tham boãng thaáy ñau tim, gaùnh cuûi
veà tôùi nhaø, quyø hoûi meï ra sao? meï raèng: “Coù khaùch ñeán gaáp
quaù, neân meï caén ngoùn tay ñeå nhaéc con veà”. Coù moät ngaøy
laøm ruoäng treân nuùi Thaùi-Sôn, trôøi ñang möa tuyeát, caû maáy
ngaøy lieàn khoâng ñöôïc veà nhaø, nhôù cha meï cuûa mình, laøm baøi
thô Löông-Sôn ngaâm ñoïc. Taêng-Töû troàng döa, lôõ laøm reã döa
bò toån thöông, Taêng-Trieát giaän, laáy caây ñoøn lôùn tôùi ñaùnh,
Taêng-Töû bò ñaùnh naèm döôùi ñaát, töø töø leát daäy hoûi cha raèng:
“Ñaïi nhaân laáy heát söùc ñaùnh ñoøn con, ñöôïc khoûi beänh taät
chaêng?”. Khoång-Töû nghe tin, laáy caâu coå nhaân thöôøng noùi:
“Ñoøn nhoû haõy chòu, ñoøn lôùn haõy chaïy” ñeå traùch Taêng-Töû,
Taêng-Töû raèng: “Con bieát loãi roài!”, roài tôùi Khoång-moân haønh
leã caùo loãi.
 Maãn-Töû, teân Toån-Töû-Khieân, coøn nhoû meï cheát sôùm,
cha cöôùi meï gheû sanh theâm hai ñöùa con raát laø cöng, chæ ganh
tò vôùi Toån. Muøa Ñoâng tôùi, hai ñöùa con kia ñöôïc aùo boâng goøn
aám aùp, coøn Toån maëc hoa lö thöôøng maëc. Cha baûo Toån ñi keùo
xe, vì thaân theå laïnh cöùng quaù möùc neân keùo khoâng noåi, ngöôøi
cha bieát ñöôïc ñaàu ñuoâi söï vieäc, ñònh ñuoåi meï gheû ñi, Toån
noùi: “Maãu taïi nhaát töû haøn, maãu khöù tam töû ñôn”, ngöôøi cha
môùi thoâi yù ñònh aáy, ngöôøi meï nghe ñöôïc lieàn hoái caûi, xem
Toån nhö laø con cuûa mình ñeû ra.
 Tröông-Thieän-Huaân, töùc Vaên-Xöông Ñeá-Quaân, ngöôøi
Ngoâ Hoäi Gian, ñôøi nhaø Chu, phuïng söï cha meï chí hieáu. meï
saùu möôi tuoåi coù gheû sau löng, Huaân ngaøy ñeâm tôùi thaêm

Hieáu 36
vieáng, y phuïc chænh teà ngaøy cuõng nhö ñeâm khoâng nhaém maét
nghæ ngôi, hôn moät thaùng khoâng thaáy laønh neân duøng mieäng
mình huùt maùu muû ra, thaáy hôi bôùt. Thaày trò beänh noùi: “Gheû
ñoäc baùm treân xöông, khoâng deã thoaùt khoûi”. Caùch ba ngaøy laïi
duøng mieäng huùt moät laàn, huùt ñaày trong mieäng, lieàn nhoå ra
xem thaáy coù chaát nhöø nhöø nhö haït taám, roài daàn daàn beänh
laønh, sau taïi choã ñoù bò loõm thòt xuoáng, Huaán caét thòt mình
nheùt vaøo, boãng nghe coù tieáng töø treân khoâng vang xuoáng
raèng: “Vì con quaù thuaàn hieáu, neân Beà-treân cho meï cuûa con
tuoåi thoï theâm hai kæ (24 naêm)”, meï quaû nhieân laønh haún. Veà
sau coù beänh truyeàn nhieãm hoaønh haønh, cha meï cuøng cheát
maát, Huaán ñích thaân lo lieäu töøng caùi trong vieäc lieäm taùng,
giöõ beân moä ba naêm, coù hai con gaø röøng traéng tôùi ñaäu treân
caây, khi teá cuùng thì bay tôùi ca hoùt, teá xong thì bay ñi.
Phaân Bieät Veà Chöõ Hieáu
Ñaïo laøm con nuoâi döôõng cha meï, coù theå phaân bieät
nhieàu daïng khaùc nhau: Neáu chæ toaøn laø haï döôõng thì laø tieåu
hieáu, neáu toaøn laø thöù döôõng thì laø trung hieáu, neáu toaøn laø
thöôïng döôõng thì laø ñaïi hieáu, neáu toaøn laø toái thöôïng döôõng
thì laø ñaïi hieáu chi ñaïi hieáu.
 Noùi veà haï döôõng, laø “khaåu phuùc chi döôõng”, laø cho ñuû
aên ñuû maëc moïi beà, khoâng thieáu beà chi, laø ngöôøi theá gian khoù
laøm ñöôïc ñaáy, goïi laø tieåu hieáu.
 Noùi veà thöù döôõng, laø “theå thaân chi chí”, caùi naøo cha
meï öa thích thì mình cuõng öa thích, caùi naøo cha meï kính neå

Hieáu 37
thì mình cuõng kính neå, laøm cho cha meï ñöôïc yeân taâm vui veû,
goïi laø trung hieáu.
 Noùi veà thöôïng döôõng laø daãn daét cha meï theo ñöôøng
Ñaïo, thaáy coù laøm vieäc thieän thì uûng hoä ngay, thaáy coù phaïm
loãi laàm thì nheø nheï dòu daøng khuyeán caûi, laøm cho cha meï
döïng laäp ñöôïc Thaùnh-ñöùc treân ngöôøi, goïi laø ñaïi hieáu.
 Noùi veà toái thöôïng döôõng, laø theâm moät böôùc, thöôøng
nieäm aân tình cha meï, töøng giôø töøng phuùt, tuoåi thoï cuûa cha meï
deã cho keùo daøi? Phaûi duøng phöông phaùp naøo coù theå ñeàn ñaùp
aân tình cha meï? Phaûi duøng caùch naøo coù theå keùo daøi tuoåi thoï
cho cha meï? Baèng caùch naøo coù theå giuùp cha meï ñöôïc thoaùt
khoûi voøng sanh-töû? Baèng caùch naøo coù theå giuùp cha meï tieâu
tröø toäi chöôùng? Baèng caùch naøo coù theå giuùp cha meï ñöôïc ñi
vaøo Thaùnh-löu ñeå sau cuøng thaønh Phaät? Thí duï nhö khi gaëp
ñao binh kieáp ñeán, beá cha meï chaïy troán vaøo röøng nuùi, coù theå
khoûi bò giaëc tìm tôùi chaêng? Troán döôùi nöôùc, coù theå khoûi bò
giaëc tìm tôùi chaêng? Troán vaøo hoang daõ, coù theå khoûi bò giaëc
tìm tôùi chaêng? Trong ñaàu oùc laên loùc suy nghó, laøm sao ñeå cho
cha meï nhaát ñònh ñöôïc ôû nôi an toaøn tuyeät ñoái, goïi laø “toái
thöôïng döôõng”, cuõng goïi laø “voâ thöôïng döôõng”, cuõng goïi laø
“sieâu thöôïng nhaát thieát theá gian döôõng”, chaúng leõ khoâng
phaûi “ñaïi hieáu chi ñaïi hieáu” chaêng? Neáu nhö gieát con vaät ñeå
nuoâi cha meï, laøm cho con vaät oâm oaùn öùc trong kieáp tôùi ñoøi
nôï cha meï, khoâng theå cöùu cha meï khoûi bò ñoùi baèng caùch loùc
thòt keû khaùc; cuõng khoâng theå cöùu cha meï khoûi bò khaùt nöôùc
baèng röôïu boå ngaâm taåm caùc loaøi raén, nhö theá laø coäng theâm
nghieäp naëng cho cha meï, laøm sao coù theå goïi laø hieáu thaûo?

Hieáu 38
Hoaëc noùi raèng: ”Só nhaân coâng thaønh danh toaïi, quang toâng
dieäu toå, khaû vò hieáu ö?”, caâu traû lôøi raèng: Coâng thaønh danh
toaïi haún laø ñuû ñaáy, neáu nhôø theá maø laøm vieäc thieän, haún laø
ñem quang vinh ñeán cho cha meï, nhöng neáu nhôø theá maø laøm
vieäc aùc, ngöôïc laïi laø laøm nhuïc cha meï phaûi chaêng? Cha cuûa
Taàn Coái laø teå töôùng, neáu nhö sanh vaøo thôøi nay, ngöôøi ta
chaéc gheùt vaø thuø ñòch nhau, cho neân hieáu-töû ñem vinh quang
ñeán cho cha meï, khoâng coù gì hôn laø tích ñöùc, coâng danh chæ
laø ñieàu phuï thoâi!
Muoán laøm troøn “toái thöôïng döôõng” (voâ thöôïng döôõng),
caàn phaûi laäp thaân haønh Ñaïo, löu danh haäu theá, cöùu cha meï
sieâu phaøm nhaäp Thaùnh, nhö theá môùi coù theå goïi laø hieáu lôùn
nhaát ñaáy! Coå Thaùnh Tieân Hieàn, Phaät-Toå Boà-Taùt, ñeàu laø haønh
“voâ thöôïng chi ñaïi hieáu”. Nhö Phaät Thích-Ca xuaát gia luùc 19
tuoåi, rôøi xa cha meï, neáu xem beà ngoaøi thì hình nhö laø baát
hieáu, nhöng keát quaû trôû thaønh “Phaät-giaùo chi Toå”, döông
danh hieån thaân, cuøng phaûn hoài Thieân-giôùi; Nam-Haûi Coå-Phaät
huûy boái taâm nguyeän cuûa song thaân (chieâu thaân) maø ñi tu
haønh, sau ñöôïc chöùng “thieân thuû thieân nhaõn Phaät”. Cha meï
ñöôïc ban chieáu aân ñieån, cöûu-huyeàn thaát-toå ñoàng thaêng. Xem
töø quan ñieåm naøy, caùc vò Coå Thaùnh Tieân Hieàn raát hieám coù
vôï con beø baïn, hôïp gia ñoaøn tuï, khoâng rôøi khoûi tình khieân aùi
toûa maø coù theå chöùng quaû sieâu-sanh chaêng? Cho neân ngöôøi coå
xöa coù caâu: “Thaän chung truy vieãn vi chaân hieáu, sanh söï dó
leã vi thuaän thaân, nhöôïc dó döôõng thaân vi hieáu taän, thaân moät
nguïc öu töû traåm phaân”. Laïi noùi: “Cung kính kieàn thaønh töùc

Hieáu 39
thò kính thaân”(1)
. Taän löïc phuïng döôõng cha meï goïi laø “döôõng
thaân”, goïi moät tieáng daï traêm tieáng goïi laø “thuaän thaân”, nhö
theá laø haäu-thieân luaân thöôøng chi Ñaïo, coù theå noùi laø ñaït ñöôïc
chöõ “thuaän”. Laøm sao ñeàn ñaùp ñöôïc aân tình cha meï? Muoán
ñeàn ñaùp aân tình cha meï, laø laøm sao cho thoaùt khoûi noãi khoå
cuûa ñòa-nguïc, phaûi tu ñeán möùc phaûn-boån hoaøn-nguyeân, coâng
thaønh sieâu baït cöûu-huyeàn thaát-toå, môùi ñeàn ñaùp ñöôïc aâân tình
voâ löôïng cuûa cha meï, môùi coù theå troïn veïn chöõ “Hieáu” ñaáy!
(1)
Suoát ñôøi cung kính thaønh khaån ñoái vôùi cha meï, môùi goïi laø kính
troïng cha meï.

Taùnh Lyù Taâm Phaùp 40
Baøi thöù saùu
TAÙNH LYÙ TAÂM PHAÙP
- “Taùnh-lyù” laø boån-lai dieän-muïc cuûa con ngöôøi. Coù caâu
noùi: “Thieân-meänh chi vò taùnh”.
- “Taâm-phaùp” laø pheùp taéc ñeå tu thaân, töùc laø phöông
phaùp ñeå chuyeån nhaân-taâm thaønh ñaïo-taâm.
Taùnh-lyù cuûa con ngöôøi ñeán töø Lyù-Thieân, sinh toàn tröôùc
khi ñöôïc sanh ra, baét nguoàn töø luùc “tam nguõ keát tuï”(1)
neân
(1)
Töø thuôû meânh moâng môø mòt chöa chia, trôøi ñaát coøn laø moät khoái
hoãn ñoän, maët trôøi maët traêng chöa phaân, luùc ñoù khí tieân thieân voâ
taän, Thaùnh Phaät Tieân hoøa hôïp chung cuøng moät theå, toûa chieáu voâ
löôïng haøo quang xoay chuyeån hö khoâng ñöôïc goïi laø: “Ngöôøi treân
coõi mòt môø” (Huyeàn huyeàn thöôïng nhaân) hay “Vua Trôøi thuôû ban
sô” (Nguyeân Thuûy Thieân Vöông). Bôûi ñòa vò toái cao ñoù neân coøn
ñöôïc keâu laø “Thöôïng Ñeá”, laø thuûy toå muoân loaøi vaïn vaät, hoaëc cha
Trôøi meï Ñaát. Vì khoâng bieát teân neân môùi goïi laø “huyeàn huyeàn” (môø
mòt), khoâng roõ goác reã neân goïi laø “nguyeân thuûy” (ban ñaàu) töùc laø
goác cuûa Ñaïo lôùn, coõi cuûa khoâng teân. Vaän chuyeån tôùi möùc troøn ñaày
thì khí töï nhieân phaân hoùa thaønh “tam thanh” goàm: Ngoïc Thanh
Nguyeân Thuûy Thieân Toân, Thöôïng Thanh Linh Baûo Thieân Toân, Thaùi
Thanh Ñaïo Ñöùc Thieân Toân. Ba nhaân toá “Huyeân, nguyeân, thuûy”
cuøng chung moät theå, ba caáp baäc khi ñaõ neân söï thì “tam thanh”
phaân chia bieán hoùa sang höõu hình, khí thanh nheï bay leân cao hoäi
hôïp laøm trôøi, maët trôøi, maët traêng vaø söï xuaát hieän naøy ñaõ hoaøn

thuaàn thieän voâ aùc, goïi laø “boån nhieân chi taùnh”. Vaø roài sau
khi giaùng sanh, Lyù-taùnh thuaàn thieän bò khí-bænh vaät-duïc cuûa
haäu-thieân che laáp, bieán thaønh “khí chaát chi taùnh” laø coù thieän
vaø coù aùc.
“Boån nhieân chi taùnh” goïi laø ñaïo-taâm, “khí chaát chi
taùnh” goïi laø nhaân-taâm. Sau khi bò khí caâu vaät che, daàn daàn
laøm cho ñaïo-taâm thaáp keùm caøng thaáp keùm theâm, nhaân-taâm
khoâán nguy caøng khoán nguy theâm, neáu khoâng boài theâm coâng
ñöùc tu luyeän, maø cöù phoùng tuùng tình duïc, lang thang queân
veà, chaéc tôùi nöôùc “laïc hoa löu thuûy”, ñi roài khoâng trôû laïi nöõa,
quaû laø raát ñaùng gheâ sôï! Muoán nhaân-taâm bò tieâu ñi, chuyeån
khoán nguy thaønh yeân, ñaïo-taâm ñöôïc khoâi phuïc laïi, töø thaáp
keùm chuyeån thaønh cao sieâu, taát ñôïi chaân-sö truyeàn thuï, roài
bieát caùch baét tay vaøo, tìm laáy con ñöôøng cöùu caùnh phaûi ñi,
môùi coù theå ñaït tôùi “minh thieän phuïc sô”, “phaûn voïng quy
chaân”. Cho neân taâm-phaùp khoâng theå töø vaên töï coù theå taàm
kieám ñöôïc, taïm sô löôïc thuyeát minh nhö sau:
1. Quan heä giöõa taùnh vaø cuoäc soáng con ngöôøi:
Chaâu-Töû coù noùi: “Taùnh laø Lyù ñaáy!”, Lyù naøy taïi Thieân
goïi laø Thieân-lyù, khi ñöôïc phuù cho con ngöôøi thì goïi laø Taùnh-
lyù. “Taùnh” trong cô theå con ngöôøi, laø chuùa teå cuûa thaân theå,
caùi nghe, caùi nhìn, caùi noùi, caùi haønh ñoäng cuûa con ngöôøi, hay
thaønh tam baûo. Thieân Toân vò ôû tam thanh laïi bieán hoùa Nguõ Laõo:
ñoâng hoa Moäc Coâng, taây hoa Kim Maãu, nam hoa Hoûa Tinh, baéc
hoa Thuûy Tinh, trung hoa Hoaøng Laõo, naêm laõo ñaõ thaønh, nguõ haønh
laäp xong, khí tröôïc naëng laéng xuoáng ngöng tuï thaønh ñaát.

caûm giaùc ñoùi, khaùt, ñau, ngöùa, ..., thaäm chí caû caùi ñoäng vaø
caùi tónh cuûa con ngöôøi ñeàu do “taùnh” naøy laøm chuû vaø ñieàu
khieån. Moät khi con ngöôøi cheát ñi, moïi ñoäng taùc cuûa cô theå
naøy lieàn bò ngöng laïi, vì linh-taùnh ñaõ rôøi khoûi xaùc thaân, laø
xaùc thaân ñaõ khoâng coøn chuùa teå ñieàu khieån. Cho neân saùch
Trung-Dung coù noùi: “Ñaïo khoâng theå rôøi boû trong giaây laùt”;
tuïc-ngöõ coù noùi: “Höõu lyù taåu bieán thieân haï, voâ lyù taát boä nan
haønh”. Noùi veà Ñaïo, veà Lyù, cuõng ñeàu laø chæ veà Taùnh ñaáy
thoâi! Laïi coù caâu: “Taùnh taïi nhaân taïi, taùnh khöù nhaân vong”.
Toång quaùt laïi lôøi noùi treân, chöùng minh ñöôïc raèng taùnh khoâng
theå rôøi khoûi thaân ngöôøi trong giaây laùt! Nhöng taùnh naøy laø
moät khoái hö-linh, khoâng hình khoâng töôùng, tuy voán coù trong
con ngöôøi, nhöng haàu nhö khoâng maáy ai bieát ñöôïc söï toàn taïi
cuûa noù, laøm cho caùi “chaân” bò u meâ roài ñi taàm caùi “voïng”, boû
caùi “giaùc” maø ñi theo caùi “traàn”, lang thang trong khoå haûi
sanh-töû, neáu khoâng ñöôïc Minh-Sö chæ ñieåm, duø traûi qua
muoân vaïn kieáp, cuõng khoâng tìm ñöôïc ngaøy loù daïng, thaät
ñaùng thöông thay!
Töø xöa ñeán nay, Minh-Sö nan ngoä, chaân Ñaïo nan taàm.
Cho neân coù caâu: “Ñaïp phaù thieát haøi voâ taàm xöù”. Ta nay ba
kieáp coù tu, ñöôïc gaëp chaân truyeàn, haõy neân mau tænh ngoä,
nhìn xuyeân thaáu moïi thöù, theo Ñaïo phuïng haønh, ñöøng bao
giôø gaëp duyeân maø laïi ñeå maát duyeân. Trong kinh coù noùi:
“Thieân-ñaøng Ñòa-nguïc chi phaùn, chæ taïi meâ ngoä chi gian, meâ
taéc ñieân ñaûo voïng töôûng, thò voâ minh nghieäp taâm, ngoä taéc

chuyeån phaøm thaønh Thaùnh, thò vieân minh giaùc taùnh”(1)
. Noùi
caùch khaùc, taùnh meâ thì laø chuùng-sanh, taùnh ngoä thì laø Tieân
Phaät. Töø ñieåm naøy cho ta thaáy roõ quan heä giöõa taùnh vaø nhaân-
sanh con ngöôøi lieân quan chaët cheõ bieát bao!
2. Tình traïng truyeàn giao “Taùnh-lyù Thieân-Ñaïo” töø
xöa ñeán nay:
Taùnh-lyù Thieân-Ñaïo thôøi xöa chöa ñöôïc phoå truyeàn,
tam-giaùo Thaùnh-nhaân ñeàu laø ñôn truyeàn aùm ñieåm, xem laïi
lôøi cuûa hai nhaø Nho Thích, seõ hieåu ñöôïc moät ít. Theo kinh
Phaät ghi laïi, luùc ban ñaàu Theá-Toân taïi Linh-Sôn-Hoäi, caàm
boâng nieâm nieâm tröôùc maët, taát caû nhaân thieân baùch vaïn, ñeàu
khoâng bieát phaûi laøm sao, chæ coù ñaïi ñeä-töû Ca-Dieáp maët töôi
mæm cöôøi, vì ñaõ “taâm” lónh “thaàn” ngoä. Theá-Toân noùi:
“Ngoâ höõu chaùnh phaùp nhaõn-taøng, Nieát-Baøn dieäu-taâm,
thaät töôùng voâ töôùng, vi dieäu phaùp moân, baát laäp vaên töï, giaùo
ngoaïi bieät truyeàn” (lôøi Theá-Toân daën laïi Ma-Ha-Ca-Dieáp)
Sau ñoù, toân-giaû Ca-Dieáp moät mình ñöôïc truyeàn “Nhö-
Lai chaùnh phaùp nhaõn-taøng” gaùnh thöøa “Nhö-Lai ñaïi-phaùp”
vaø Ñaïo-thoáng nhaø Phaät, laø toå-sö ñôøi thöù nhaát nhaø Phaät. Laïi
xem tieáp Huyønh-Mai nguõ-toå noùi vôùi luïc-toå Hueä-Naêng raèng:
“Töø xöa Phaät Phaät duy truyeàn boån theå, Sö Sö maät phoù boån
taâm”; luïc-toå cuõng coù noùi: “Toøng thöôïng dó lai, maät truyeàn
(1)
“Söï phaân bieät Thieân-ñaøng Ñòa-nguïc, chæ taïi taùnh meâ hay ngoä, meâ
thì ñieân ñaûo voïng töôûng, ñoù laø caùi nghieäp do taâm voâ minh, ngoä thì
chuyeån phaøm thaønh Thaùnh, laø Taùnh ñöôïc giaùc ngoä vieân maõn”.

phaân phoù”; vaø khi luïc-toå thuï phaùp nguõ Toâå, coù ñieàu nhö:
“Tam canh thuï phaùp, duïng caø sa che vi, baát leänh nhaân kieán”,
v.v..., ñeàu chöùng minh chaân Ñaïo chæ ñôn truyeàn aùm ñieåm,
neáu khoâng thì sao goïi laø “maät phoù”, sao goïi laø “maät truyeàn”,
laïi coøn noùi “khoâng cho ngöôøi ngoaøi thaáy ñöôïc”? Coù theå cho
thaáy töø xöa ñeán nay muoán nghe ñöôïc Ñaïo cuõng laø raát khoù.
Coøn veà caùch noùi cuûa Nho moân kinh ñieån coù khoaûn ñoä vaøi
ñieàu sau ñaây:
Töû-Coáng noùi: “Vaên chöông cuûa Phu-töû coù theå nhaän
ñöôïc thính ñöôïc, Phu-töû ngoân veà taùnh vaø Thieân-Ñaïo khoâng
theå nhaän ñöôïc thính ñöôïc”. Theo leõ Töû-Coáng laø Khoång-moân
cao ñeä, töø Nhan-Hoài, Taêng-Töû trôû xuoáng coù theå noùi laø ñöùng
haøng thöù nhaát, nhöng veà Taùnh-lyù Thieân-Ñaïo, chæ coù theå nghe
ñöôïc nhöng maø khoâng ñaéc ñöôïc, thì nhöõng ngöôøi döôùi nöõa,
thöû töôûng töôïng seõ ra sao? Laïi xem tieáp Khoång-Töû noùi vôùi
Taêng-Töû raèng: “Taêng-Tham, ngoâ Ñaïo nhaát dó quaùn chi”,
Taêng-Töû raèng: “Vaâng”, trong luùc ñoù, taát caû ñeä-töû ñeàu khoâng
hieåu yù noùi gì, ñeàu ngô ngaùc caû, chæ coù Taêng-Töû moät ngöôøi,
moät mình bieát aûo dieäu trong ñoù, neân khoâng coù gì laø nghi
hoaëc caû, traû lôøi leï laøng. Sau ñoù Taêng-Töû moät mình ñöôïc Phu-
töû ñoäc truyeàn Taùnh-lyù taâm-phaùp, nhaát quaùn chi truyeàn, keá
thöøa Ñaïo-thoáng Khoång-moân, ngöôøi haäu theá xöng laø “Toâng-
Thaùnh”. Khoång-Töû laïi coù noùi: “Daân khaû söû do chi, baát khaû
söû tri chi”, ñeàu laø ñeå thuyeát minh chaân Ñaïo phaûi ñôn truyeàn
aùm ñieåm.
Tieàn-Hieàn coù noùi: “Nghieâu truyeàn cho Thuaán, Thuaán
truyeàn cho Vuõ, theá naøy laø nhìn thaáy ñöôïc maø bieát ñöôïc; Vuõ

truyeàn cho Thang, Thang truyeàn cho Vaên-Voõ, Chu-Coâng;
Chu-Coâng truyeàn cho Khoång-Töû, theá naøy laø nghe ñöôïc vaø
bieát ñöôïc; Khoång-Töû truyeàn cho Taêng-Töû; Taêng-Töû truyeàn
cho Töû-Tö; Töû-Tö truyeàn cho Maïnh-Töû, caùi naøy cuõng laø caùi
nhìn thaáy ñöôïc maø bieát ñöôïc; Maïnh-Töû veà sau taâm-phaùp thaát
truyeàn”, v.v... Hoïc giaû sau naøy ñeàu bieát, nhöng ñaõ noùi taâm-
phaùp thaát truyeàn thì coù theå hieåu laø taâm-phaùp khoâng coù ôû
trong vaên töï, neáu cho laø kinh ñieån vaên töï laø taâm-phaùp thì
Nguõ-Kinh, Töù-Thö hieän vaãn coøn toàn taïi. Töø Maïnh-Töû veà
sau, nhöõng ngöôøi tinh thoâng Nguõ-Kinh, Töù-Thö, ñôøi ñôøi ñeàu
coù ngöôøi hieåu thoâng suoát, sao coù theå noùi laø taâm-phaùp thaát
truyeàn? Nhö vaäy coù theå bieát raèng “chaân kinh baát taïi vaên töï”
khoâng phaûi chæ noùi baèng mieäng. Ñaït-Ma böûu truyeàn coù keä
vaên raèng:
Ñaït-Ma Taây lai voâ nhaát töï, 達摩西來無一字
Toaøn baèng taâm yù duïng coâng phu, 全憑心意用功夫
Nhöôïc yeáu chæ thöôïng taàm Phaät phaùp, 若要紙上尋佛法
Buùt tieâm traùm can Ñoäng-Ñình hoà(1)
筆尖蘸乾洞庭湖
Xem caâu keä naøy cuõng coù theå laøm moät ñieàu chöùng minh
ñaáy.
3. Coâng söùc tu taùnh cuûa tam-giaùo Thaùnh-nhaân:
Trong quyeån Ñaïi-Hoïc, trang ñaàu coù noùi raèng: “Ñaïi-hoïc
(1)
“Ñaït-Ma Taây ñeán khoâng moät chöõ, toaøn baèng taâm yù duïng coâng
phu, neáu nhö treân giaáy taàm Phaät phaùp, buùt loâng chaám caïn hoà
Ñoäng-Ñình”.

chi Ñaïo taïi minh minh-ñöùc” (1)
.
“Minh minh-ñöùc” laø coâng söùc tu taùnh ñaáy! Tu taùnh töùc
laø tu thaân, tu thaân laø nhö theá naøo? “Duïc tu kyø thaân giaû, tieân
chaùnh kyø taâm; duïc chaùnh kyø taâm giaû, tieân thaønh kyø yù; duïc
thaønh kyø yù giaû, tieân chí kyø tri, chí tri taïi caùch vaät”(2)
.
“Caùch vaät” laø caùch xa khoûi vaät-duïc ñaáy! Töùc laø noùi
muoán minh minh-ñöùc, coâng phu ñaàu tieân nhaát laø caùch xa
khoûi vaät-duïc, nhöng muoán caùch xa khoûi vaät-duïc, phaûi “chæ y
Chí-Thieän”, muoán ngöng taïi ñieåm Chí-Thieän, phaûi ñi taàm
Minh-Sö chæ cho bieát “Chí-Thieän Böûu-Ñòa” ôû ñaâu? Vaø roài
(1)
Ñaïi laø lôùn, caùi lôùn voâ ngoaïi, bao thieân quaû ñòa, tung khaép tam
giôùi, hoaønh bieán thaäp phöông. Saùch Thöôïng-thö vieát: Duy Thieân vi
ñaïi (duy coù Trôøi laø lôùn). Thieân naøy khoâng phaûi laø trôøi xanh maø maét
phaøm ta thaáy, maø laø caùi Thieân “voâ thanh voâ xuù” cuûa Thaùnh Töû-Tö
trong saùch Trung-Dung, ñoù laø Voâ-Cöïc Lyù-Thieân, töùc laø Ñaïo. Neân
ñaïi-hoïc laø hoïc Ñaïo.
Muoán hoïc Ñaïo böôùc ñaàu laø phaûi minh taâm. Chöõ minh ñaàu laø ñoäng
töø, coù nghóa laø laøm cho saùng toû; minh-ñöùc laø baûn tính maø Thieân
phuù cho moïi ngöôøi, Tính naøy hoäi ñuû chuùng lyù ñeå öùng vaïn söï. Nhaân,
nghóa, leã, trí, tín ñeàu quy tuï trong baûn tính thieân-nhieân cuûa ta, ta
khoâng haønh nhaân nghóa, khoâng trung tín, khoâng hieáu thaûo laø bò
khí-bænh vaø vaät-duïc che laáp. Duøng coâng phu tu luyeän ñeå laøm saùng
toû ñöùc tính coá höõu naøy goïi laø minh minh-ñöùc. Phaät giaùo goïi laø
minh taâm. Chæ coù minh taâm môùi coù theå kieán tính.
(2)
Muoán tu haønh böôùc ñaàu tieân laø phaûi chaùnh taâm, muoán chaùnh
taâm böôùc ñaàu tieân laø phaûi thaønh yù, muoán thaønh yù tröôùc tieân phaûi
môû roäng hieåu bieát, môû roäng hieåu bieát taïi ôû caùch vaät.

taâm thöôøng gaén boù ôû ñieåm ñoù, ngöng ñaäu ñoù khoâng dôøi ñi,
luùc naøo cuõng nieäm nhôù khoâng boû rôi, thôøi gian laâu khoâng
thay ñoåi, coâng phu thuaàn nhuyeãn, nhaân ngaõ löôõng vong,
vaéng laëng yeân tónh, nhaát nieäm baát sanh, coâng phu tôùi ñoù thì
khoâng caùch xa khoûi vaät maø vaät töï noù bò caùch xa khoûi ñi. Cho
neân noùi raèng: “Tri chæ nhi haäu höõu ñònh, ñònh nhi haäu naêng
tònh, tònh nhi haäu naêng an, an nhi haäu naêng löï, löï nhi haäu
naêng ñaéc”, ngöôøi naøo ñöôïc nhö vaäy goïi laø “Ñaïi-hoïc chi
Ñaïo”, môùi thaät laø ñaéc ôû nôi taâm, minh ñöùc chi coâng ñaõ ñaït
ñöôïc trong tay. Tôùi caûnh giôùi naøy, ngöôøi ñöôïc thanh tònh
hoaøn toaøn, Thieân-lyù thuaàn toaøn, hieän ra boån-lai dieän-muïc.
Cho neân coù caâu noùi raèng: “Vaät caùch nhi haäu tri chí, tri chí
nhi haäu yù thaønh, yù thaønh nhi haäu taâm chaùnh, taâm chaùnh nhi
haäu thaân tu”. Ngöôøi coù theå tu thaân, töï-taùnh ñaõ ñöôïc minh roài
ñaáy! Bôûi vaäy :
 Maïnh-Töû noùi: “Toàn taâm döôõng taùnh”.
 Löï-Ñình noùi: “Duy tinh duy nhaát, öng chaáp khuyeát
trung”.
 Nhaø Phaät noùi: “Nhò luïc thôøi trung, nieäm nieäm maïc li thi
caùi”.
 Theá-toân noùi: “Yeân toïa nhi toûa” vaø “Nhö thò nhi thò”.
 Quyeån Thaùi-Giaùp noùi: “Coá thò thieân chi minh meänh”.
 Khoång-Töû noùi: “Hoïc nhi thôøi taäp chi”.
 Quyeån Taâm-Kinh noùi: “Quan-töï-taïi Boà-Taùt”.
 Thaùi-Thöôïng Laõo-Quaân noùi: “Voâ duïc quan dieäu, höõu duïc
quan khieáu”, “Kieán tieåu vieát minh, thuû nhu vieát cöôøng, duïng

kyø quang, phuïc quy kyø minh”.
... Laø ñeàu noùi veà vieäc “ngöng taïi Chí-Thieän” ñeå tu taùnh.
Laïi nhö:
 Nhaø Nho noùi: “Taän taâm tri taùnh, chaáp trung quaùn nhaát”.
 Nhaø Phaät noùi: “Minh taâm kieán taùnh, vaïn phaùp quy nhaát”
 Ñaïo-gia noùi: “Tu taâm luyeän taùnh, baûo nguyeân thuû nhaát”.
Toân chæ cuûa tam-giaùo ñeàu khoâng khoûi taâm taùnh hôïp
nhaát. Taâm laø Taùnh, laø Nhaát, cuõng laø caùi theå cuûa Ñaïo; theå cuûa
Ñaïo laø nôi “Chí-Thieän Chi-Ñòa” ñaáy! Lôøi noùi tuy khaùc nhau,
nhöng lyù ñeàu laø moät.
Toång quaùt laïi lôøi daïy cuûa tam-giaùo, coù theå bieát coâng söùc
tu taùnh cuûa caùc vò Thaùnh, khoâng theå coù hai Lyù khaùc nhau. Veà
danh töø “Chí-Thieän Böûu-Ñòa”, trong caùc saùch Ñaïo vaø kinh
ñieån danh-giaùo ñeàu coù caùch goïi khaùc nhau cuûa moãi giaùo, thí
duï:
 Nhaø Nho goïi “Chí-Thieän Böûu-Ñòa” laø “Minh-Ñöùc Chi-
Ñòa”, “Suaát-Taùnh Chi-Höông”, “Phöông-Taác Böûu-Ñòa”,
“Ñaïi-Trung Chi-Ñòa”, “Huyønh-Trung Thoâng-Lyù”, “Trung-
Öông Chaùnh-Vò”, “Ñaïo-Nghóa Chi-Moân”, Linh-Ñaøi Thaàn-
Minh”.
 Nhaø Phaät goïi “Chí-Thieän Böûu-Ñòa” laø “Linh-Sôn-Töï”,
“Voâ-Phuøng-Thaùp”, “Tam-Böûu-Ñieän”, “Thaát-Böûu-Trì”,
“Baùt-Nhaõ-Moân”, “Boà-Ñeà-Loä”, “Xaù-Lôïi-Thaùp”, “Vi-Dieäu
Phaùp-Moân”.
 Ñaïo-gia goïi “Chí-Thieän Böûu-Ñòa” laø “Huyeàn-Quan-

Khieáu”, “Nguõ-Haønh-Sôn”, “Thieân-Ñòa Linh-Caên”, “Huyeàn-
Caùi Chi-Moân”, “Chuùng-Dieäu Chi-Moân”.
 Ñaïo Jesus goïi “Chí-Thieän Böûu-Ñòa” laø “Thaäp-Töï-Giaù”.
 Hoài giaùo goïi “Chí-Thieän Böûu-Ñòa” laø “YÙ-Maõ-Ni”.
... Muoân ngaøn danh hieäu, lieät keâ cuõng khoâng heát, taïm
keå moät ít ñeå caùc vò tham khaûo.
Toùm laïi, “Taùnh-lyù taâm-phaùp” voán khoâng coù moät chöõ,
tieân Thaùnh haäu Thaùnh dó taâm aán taâm, chæ coù theå yù hoäi, khoâng
theå duøng lôøi noùi truyeàn ñaït, vaên töï khoâng theå kí thaùc chaân lyù,
chaân lyù khoâng coù treân giaáy, cuõng nhö ngöôøi uoáng nöôùc, noùng
laïnh töï mình bieát. Muoán roõ aûo dieäu trong ñoù, phaûi hoïc vaø
laøm theo caùch tu taùnh cuûa Thaùnh Hieàn, thöôøng xuyeân giöõ
cho taâm ñöôïc thanh tònh, tìm theå nghieäm nôi baûn thaân mình,
heát loøng coá gaéng tham ngoä, thôøi gian laâu coâng phu thuaàn
nhuyeãn, töï mình seõ coù caûm nhaän voâ cuøng taän.

Phaân Bieät Giöõa Chaùnh Ñaïo - Taø Giaùo 50
Baøi thöù baûy
PHAÂN BIEÄT GIÖÕA CHAÙNH ÑAÏO -
TAØ GIAÙO
Tröôùc heát, ta noùi veà quan heä giöõa cuoäc soáng con ngöôøi
vaø tín-ngöôõng. Toân-Trung-Sôn ñaõ töøng noùi: “Loøng chuùng ta
tin töôûng söï vieäc naøy coù theå thöïc hieän, cuõng nhö vieäc dôøi non
laáp bieån, chuyeän khoù nhö vaäy roài coù moät ngaøy cuõng seõ thaønh
coâng; loøng chuùng ta tin raèng söï vieäc khoâng theå thöïc hieän, thì
cuõng nhö trôû baøn tay beû caønh caây, chuyeän deã nhö vaäy cuõng
khoâng coù thôøi gian thaønh coâng”. Do ñoù, baát cöù laøm vieäc gì,
neáu nhö khoâng coù loøng tin thì cöïc khoå suoát ñôøi cuõng khoâng
theå thaønh coâng.
Trong kinh coù noùi: “Tín laø meï cuûa coâng ñöùc Ñaïo
nguyeân, Tín coù theå rôøi xa khoûi beå khoå sanh-töû, Tín coù theå
tröôûng döôõng caùc thöù thieän-caên, Tín laø neàn taûng cho Boà-ñeà”.
Trong Thieân-Ñòa coù nguõ-thöôøng: Nhaân, Nghóa, Leã, Trí, Tín.
Tín coù theå thoáng töù ñoan(1)
kieâm vaïn thieän; vaø trong giöõa nguõ
thöôøng, “trung daõ giaû thieân haï chi ñaïi boån daõ”(2)
, “boån laäp
nhi Ñaïo sanh”(3)
, cho neân Tín laø caên nguyeân cuûa Ñaïo.
(1)
Töù-ñoan: Nhôn, Nghóa, Leã, Trí. Trong boán thöù naøy, thöù naøo
cuõng phaûi coù chöõ Tín laøm ñaàu.
(2)
“Ngöôøi trung thöïc soáng trong thieân haï thì coù caùi voán raát lôùn”.
(3)
“Coù boån taùnh naøy thì coù Ñaïo”.

Khoång-Töû noùi: “Daân voâ Tín baát laäp”(1)
. Laïi noùi: “Ngöôøi neáu
khoâng coù uy tín, thì khoâng bieát phaûi laøm caùi gì, gioáng nhö xe
maø khoâng coù baùnh xe, thì khoâng coù caùch gì coù theå vaän
haønh”.
Con ngöôøi chuùng ta ñaàu ñoäi trôøi, chaân ñaïp ñaát, cao quyù
bieát bao! Neáu nhö voâ Tín thì haønh ñoäng traùi vôùi ñaïo ñöùc,
nghòch laïi Thieân-yù chaúng khaùc gì caàm thuù. Neáu nhö khoâng
theå laøm ngöôøi thì laøm sao coù theå thaønh Ñaïo!
Con ngöôøi soáng treân ñôøi, neáu nhö khoâng coù tín-ngöôõng
thì tinh thaàn khoâng coù nôi nöông töïa, chaéc chaén troáng loõng
mô maøng, nhö chieác ghe khoâng ngöôøi laùi treân ñaïi döông, ñi
maõi khoâng bieát nôi ngöøng nghæ, töông lai khoâng bieát ra sao?
Nhöng tín-ngöôõng laïi do trôøi do ñaát do ngöôøi maø coù söï khaùc
bieät. Trong luùc naøy, vaïn giaùo ñeàu höng thònh, chaùnh taø ñoàng
hieän dieän, söï löïa choïn veà tín-ngöôõng khoâng theå khoâng caån
thaän, neáu khoâng ñöøng coù tin böøa tin ñaïi, nghe ngöôøi ta noùi
sao thì mình noùi theo, thaáy ngöôøi ta vaùi laïy thì mình cuõng vaùi
laïy theo, gaëp chuøa mieáu thì vaøo thaép nhang, heã nôi naøo coù
Thaàn laø tôùi vaùi laïy, duø laø hoà-li-tinh, thaàn caây, traâu boø, raén, ñaù
cuõng cho laø thaàn-linh maø tôùi vaùi laïy. Nhaém maét tu luyeän, roát
cuoäc khoâng nhöõng khoâng nhaän ñöôïc moät tí naøo, laïi coøn bò
traàm luaân trong beå khoå maø khoâng töï bieát, thaät laø ñaùng
thöông, ñaùng tieác thay! Sau ñaây, chuùng ta cuøng nhau nghieân
cöùu xem giöõa chaùnh Ñaïo vaø taø giaùo coù söï phaân bieät ôû ñieåm
naøo?
(1)
“Ngöôøi khoâng coù uy tín thì khoâng theå ñöùng chaân treân ñôøi ñöôïc”.

A. Chaùnh Ñaïo (Chaùnh Tín)
1. Chaùnh Ñaïo coù Ñaïo-thoáng ñôøi ñôøi töông thöøa:
Luùc chöa coù Thieân-Ñòa laø ñaõ coù caùi “Ñaïo” roài. Ngöôøi
nguyeân thuûy maët laø maët thuù nhöng taâm laø taâm Phaät, thuaàn
thieän voâ aùc, ngöôøi vaø thuù cuøng soáng chung vôùi nhau. Sau ñoù,
tôùi vua Phuïc-Hy “nhaát vaïch khai Thieân”, con ngöôøi baét ñaàu
hieåu bieát tôùi “Ñaïo-toâng”. Luùc baáy giôø Ñaïo giaùng nôi Vua
Chuùa, goïi laø “höõu Ñaïo minh Quaân”, ñôn truyeàn ñoäc thuï,
phaùp baát truyeàn luïc nhó, laø khaåu truyeàn taâm-phaùp: Vua
Nghieâu döïa vaøo boán chöõ “öng chaáp khuyeát trung” laø taâm-
phaùp truyeàn cho vua Thuaán; vua Thuaán döïa vaøo möôøi saùu
chöõ “nhaân-taâm duy nguy, ñaïo-taâm duy vi, duy tinh duy nhaát,
öng chaáp khuyeát trung” laø taâm-phaùp truyeàn cho vua Ñaïi Vuõ.
Cöù theá cho tôùi vua Thang, Vaêên-Vöông, Voõ-Vöông, Chu-
Coâng. Sau tieáp ba ñôøi, Ñaïo giaùng sö Nho, töø ñoù trôû ñi Ñaïo vaø
quyeàn ñöôïc taùch ra. Khoång-Töû keá thöøa Ñaïo-thoáng, Khoång-
Töû truyeàn cho Nhan-töû vaø Taêng-Töû; Taêng-Töû truyeàn cho Töû-
Tö; Töû-Tö truyeàn cho Maïnh-Töû, töø Maïnh-Töû trôû ñi, taâm-
phaùp thaát truyeàn. ÔÛ Trung Quoác chæ coù vaên chöông maø
khoâng coù Ñaïo, ai naáy ñeàu coi troïng vaên chöông, coù caâu noùi:
“Thö trung töï höõu vaøng kim oác, thö trung töï höõu nhan nhö
ngoïc” laø caâu mieâu taû hay nhaát! Cöù theá cho tôùi nay, ngöôøi ñôøi
vaãn döïa vaøo vaên chöông ñeå khoe khoang vôùi moïi ngöôøi, thaät
ñaùng than oâi!
Nhaø Nho keá thöøa Ñaïo-thoáng, khoâng tieáp tuïc truyeàn
xuoáng, sôùm ñaõ vaøo thôøi Chu-Chieâu-Vöông, Thieân-meänh aùm

chuyeån qua Taây-vöïc. Taïi nöôùc AÁn-Ñoä, Thích-Ca Vaên Phaät
ñöôïc giaùng sanh, thoï kyù nôi Nhieân-Ñaêng Coå-Phaät, ngoài döôùi
coäi Boà-Ñeà 49 ngaøy, luùc ñoù treân trôøi boãng nhieân coù moät vì sao
xeït ngang maø ngoä Ñaïo, keá thöøa Ñaïo-thoáng, truyeàn thuï taâm-
phaùp. ÔÛ phaùp hoäi Linh-Sôn, tay caàm moät ñoùa hoa saéc vaøng,
nieâm tröôùc maét maø khoâng noùi moät lôøi, tröôùc haøng nghìn ñeä-
töû trong ñoù coù caû Thieân-thaàn, ñeàu im laëng khoâng moät ngöôøi
naøo hieåu, chæ coù ñaïi ñeä-töû Ca-Dieáp ngoä ñöôïc haøm yù neân mæm
cöôøi, lónh hoäi taâm-aán, laø ñôøi toå thöù nhaát cuûa nhaø Phaät, sau
truyeàn cho A-Nan, cöù theá truyeàn tôùi ñôøi toå thöù 28 laø Ñaït-Ma
toå-sö. Luùc baáy giôø, Ñaït-Ma Laõo-toå töø xa ngaém nhìn veà
phöông Ñoâng, thaáy khí trôøi coù haøo quang röïc rôõ, laø chaéc coù
ngöôøi ñaïi caên cô xuaát hieän, neân töø phöông Taây xa xoâi ñeán
Ñoâng-Thoå, muoán ñoä Löông-Voõ-Ñeá, nhöng ñaùng tieác, vua
Löông-Voõ chæ thích lo caùi beân ngoaøi, ra leänh cöù caùch naêm
daëm xaây moät am (chuøa nhoû), caùch möôøi daëm xaây moät töï
(chuøa lôùn), khoâng bieát chaân tu thaät luyeän.
Vì vua Löông-Voõ cô duyeân chöa ñeán, neân Ñaït-Ma toå-
sö môùi chuyeån ñeán Giang Nam, gaëp Thaàn-Quang phaùp-sö
ñang giaûng kinh thuyeát-phaùp, giaùo hoùa chuùng sinh, coâng ñöùc
voâ bieân, neân coù yù ñònh ñoä Thaàn-Quang. Toå-sö ñeán tröôùc
giaûng ñaøi, hoûi Thaàn-Quang raèng: “Thöa Ñaïi Sö, oâng ñang
giaûng gì vaäy?” Thaàn-Quang raèng: “Toâi ñang giaûng kinh
thuyeát phaùp”, Toå-sö raèng: “Kinh ôû ñaâu? Phaùp taïi choã naøo?”
Thaàn-Quang raèng: “Kinh phaùp ñeàu ôû treân giaáy”, Toå-sö nghe
vaäy lieàn caàm caây vieát veõ moät caùi baùnh treân maët giaáy, roài ñöa
cho Thaàn-Quang xem vaø raèng: “Baùnh naøy toâi taëng Ñaïi Sö aên

cho ñôõ ñoùi!” Thaàn-Quang thaáy vaäy ngaïc nhieân hoûi: “Baùnh
giaáy laøm sao cho ñôõ ñoùi ñöôïc?” Toå-sö ñaùp raèng: “Baùnh giaáy
khoâng theå ñôõ ñoùi, vaäy Phaät-phaùp treân giaáy laøm theá naøo sieâu
sinh lieãu töû ñöôïc?” Thaàn-Quang traû lôøi: “Tuy khoâng ñöôïc
sieâu sinh lieãu töû, nhöng cuõng coù theå mieãn ñi luaân hoài”, Toå-sö
laïi hoûi: “Coù sinh coù töû thì seõ coù luaân hoài, khoâng mieãn ñöôïc
söï sinh töû laøm theá naøo thoaùt khoûi luaân hoài? Kinh treân giaáy voâ
duïng, nhöõng lôøi thuyeát phaùp cuûa oâng cuõng voâ duïng, ñem ñi
ñoát heát ñi!” Thaàn-Quang nghe vaäy phaùt caùu leân heùt to: “Caùi
toâi giaûng laø vaïn phaùp quy nhaát, taïi sao baûo raèng voâ duïng
haû?” Toå-sö laïi hoûi Thaàn-Quang: “Vaïn phaùp quy nhaát, nhaát
quy veà ñaâu?” Thaàn-Quang nghó khoâng ra caâu traû lôøi, voâ cuøng
phaãn noä, lieàn caàm saâu chuoãi saét ñaùnh vaøo maët Toå-sö laøm gaãy
hai chieác raêng cöûa. Ñaït-Ma im laëng ñònh lui traùnh ñi ôû aån,
nhöng vì thaáy Thaàn-Quang caên cô saâu saéc, e raèng maát ñi cô
duyeân thaønh Phaät, neân aâm thaàm laáy möôøi haït chuoãi cuûa
mình, hoùa thaân thaønh möôøi vò Dieâm-Quaân ñeå ñieåm hoùa
Thaàn-Quang. Thaàn-Quang ñang thuyeát-phaùp, boãng thaáy
möôøi vò baïch-dieän thö-sinh tôùi nghe giaûng. Sau khi giaûng
kinh xong, möôøi vò thö-sinh tieán tôùi caàu kieán noùi raèng:
“Chuùng toâi ñaây laø Thaäp-Ñieän Dieâm-Quaân, vì ngöôi ñaõ
tôùi luùc voâ-thöôøng, nay ñeán troùi buoäc linh hoàn ngöôi xuoáng
ñòa-nguïc”, Thaàn-Quang nghe vaäy heát söùc kinh hoaøng lieàn
hoûi:
“Toâi moãi ngaøy thuyeát phaùp giaûng kinh, giaùo hoùa chuùng
sanh ñaõ coù 49 naêm, leõ naøo coøn chöa ñöôïc thoaùt khoûi ñòa-
nguïc, vöôït khoûi luaân hoài sao?” Dieâm-Quaân raèng:

“Ngöôi chöa ñöôïc chaân kinh chaân phaùp, vì vaäy khoâng
theå thoaùt khoûi sinh töû ñöôïc”, Thaàn-Quang raèng:
“Chaân kinh chaân phaùp ai maø coù ñöôïc?” Dieâm-Quaân
ñaùp raèng:
“Vò Taêng hoài naõy ngöôi ñaùnh aáy laø vò Taây-Thieân chaân
Phaät, vò aáy coù chaân kinh chaân phaùp”. Thaàn-Quang nghe vaäy,
lieàn quyø laïy caàu xin:
“Xin chö vò Dieâm-Quaân töø bi taïm tha toâi khoûi cheát, ñeå
toâi ñi caàu vò chaân Phaät ñoù truyeàn cho toâi chaân phaùp giaûi
thoaùt, suoát ñôøi khoâng queân ñaïi aân”.
Khi Thaàn-Quang khaán caàu quyø laïy xong, möôøi vò
Dieâm-Quaân ñaõ bieán maát, Thaàn-Quang lieàn laïy ôn Thaàn-
Thaùnh ñieåm hoùa, roài taäp hôïp taát caû laïi noùi raèng:
“Toâi giaûng kinh chæ coù theå khuyeán caùc ngöôøi laøm vieäc
thieän, gia ñình hoøa nhaõ, nhöng khoâng theå sieâu-sanh lieãu-töû,
giôø ñaây ñöôøng ai naáy ñi, toâi ñi taàm maïng cuûa toâi ñaáy!”, roài
nhanh choùng ñuoåi theo Ñaït-Ma, ñeán Huøng-Nhó-Sôn, thaáy
Toå-sö ngoài nghieâm trang khoâng lôøi, Thaàn-Quang quyø taïi
tröôùc maët saùm hoái toäi loãi, suoát ñeâm baát ñoäng, tuyeát rôi ngaäp
ñeán löng. Qua ngaøy sau, laøm ñoäng loøng Toå-sö, Toå-sö nhöôùng
maét nhìn noùi raèng: “Ngöôi tôùi laøm chi?” Thaàn-Quang noùi:
Baát tri ñaùo ñeå Nhaát quy haø
Thò dó Thaàn-Quang baùi Ñaït-Ma
Thieáu-Laâm quyø tuyeát vi haø söï ?

Chæ caàu nhaát chæ ñoùa Dieâm-La(1)
Toå-Sö noùi: “Duïc caàu thöôïng thöøa ñaïi phaùp, taát tieân khöù
taû baøng”(2)
. Thaàn-Quang hieåu laàm yù cuûa Toå-sö, töôûng “taû
baøng” () (taû ñaïo baøng moân) laø taû baøng () (chaët boû tay
traùi), lieàn caàm dao leân chaët ñi baép tay traùi cuûa mình ñeå toû
loøng thaønh kính xin ñöôïc caàu Ñaïo. Toå-sö thaáy Thaàn-Quang
chaân taâm phaùt hieän, thöïc loøng saùm hoái, trí tueä cao sieâu thaät
ñaùng khaâm phuïc, neân ñaët phaùp danh cho Thaàn-Quang laø
“Hueä Khaû”. Toå-sö laáy aùo caø sa khoaùc leân ngöôøi Thaàn-Quang
vaø truyeàn Ñaïo cho, coù caên daën raèng aùo caø sa laø chöùng vaät
caàu phaùp löu laïi cho ñôøi sau. Sau khi Thaàn-Quang caàu Ñaïo
xong coù ñeå laïi moät baøi keä:
Vaïn phaùp quy Nhaát, Nhaát quy haø?
Huøng-Nhó-Sôn tieàn baùi Ñaït-Ma
Thuû chaép giôùi ñao taû baøng khöù
Tröïc chæ ñôn truyeàn ñoùa Dieâm La.
Laø ñôøi toå thöù hai taïi Ñoâng phöông. Sau ñoù laø tam-toå
Taêng-Xaùn, töù-toå Ñaïo-Tín, nguõ-toå Hoaèng-Nhaãn, luïc-toå Hueä-
Naêng, thaát-toå Baïch-Ngoïc-Thieàm vaø Maõ-Ñoan-Döông, baùt-toå
La-UÙy-Quaàn, cöûu-toå Huyønh-Ñöùc-Huy, thaäp-toå Ngoâ-Töû-
(1)
“Khoâng bieát Nhaát quy veà nôi ñaâu? Cho neân Thaàn-Quang baùi
Ñaït-Ma, Thieáu Laâm quyø tuyeát vì chuyeän gì? Chæ caàu nhaát chæ traùnh
Dieâm-Vöông”.
(2)
“Muoán caàu thöôïng thöøa ñaïi phaùp, tröôùc heát phaûi dieät saïch moïi yù
nieäm taû ñaïo baøng moân vaø taát caû duïc nieäm”.

Töôøng, thaäp-nhaát-toå Haø-Lieåu-Khoå, thaäp-nhò-toå Vieân-Thoái-
An, thaäp-tam-toå Döông-Hoaøn-Hö vaø Töø-Hoaøn-Voâ, thaäp-töù-
toå Dao-Haïc-Thieân, thaäp-nguõ-toå Vöông-Giaùc-Nhaát, thaäp-luïc-
toå Löu-Thanh-Hö, thaäp-thaát-toå Loä-Trung-Nhaát (Di-Laëc toå-
sö), thaäp-baùt-toå Cung-Tröôøng (Teá-Coâng Hoaït-Phaät) Töû-Heä
(Nguyeät-Hueä Boà-Taùt) tieáp thay truyeàn thuï Ñaïo-thoáng chính
thöùc, töùc chaùnh phaùi. Töø chaùnh phaùi maø töï mình ñi truyeàn
thuï, goïi laø baøng-chi-moân. Hoâm nay chuùng ta baùi ñöôïc hai vò
Sö, laø Teá-Coâng Hoaït-Phaät vaø Nguyeät-Hueä Boà-Taùt, laø ñôøi toå
thöù möôøi taùm, ñöøng xem thöôøng baûn thaân mình, vì ñaõ choïn
ñöôïc con ñöôøng chaùnh maø ñi, khoûi phaûi khoå coâng uoång phí
ñaáy!
2. Chaùnh Ñaïo nhaèm muïc ñích hoïc theo Thaùnh Hieàn,
cöùu ñoä chuùng-sanh thoaùt khoûi khoå haûi:
Con ngöôøi ñaïi ña soá laø sau khi thaép ba caây nhang, chæ
bieát caàu an caàu phuùc cho mình maø khoâng hieåu yù nghóa kính
Thaàn ra sao. Ngaøy thöôøng khoâng chòu laøm moät tí vieäc thieän
naøo caû, tham taâm voïng caàu, tuy raèng Thaàn voán raát töø-bi,
cuõng khoù cho ta ñöôïc toaïi nguyeän. Caùc vò Thaàn-linh ñöôïc
ngöôøi ta cuùng baùi tín-ngöôõng, laø do ngöôøi ta nghó ñeán hoï
tröôùc ñaây khi coøn soáng ñaõ boá-thí xaû thaân cöùu ngöôøi, phoå-ñoä
sanh linh, nhö Nam-Haûi Coå-Phaät cöùu khoå cöùu naïn, quaûng ñoä
chuùng-sanh voâ soá keå; Quan-Thaùnh Ñeá-Quaân ñaïi trung ñaïi
nghóa, vôùi taâm chí cöùu quoác cöùu daân. Cho neân khi ta cuùng
baùi hoï, ñaùng leõ phaûi hoïc theo nhöõng thieän haïnh cuûa hoï, theo
sau goùt chaân cuûa hoï, khaán caàu Tieân Phaät phoø-hoä chuùng-sanh
sôùm ñöôïc thoaùt khoûi khoå haûi, theá môùi laø caùch nghó ñuùng ñaén

Minh đức tân dân tiến tu lục

Minh đức tân dân tiến tu lục

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Minh đức tân dân tiến tu lục

Similar to Minh đức tân dân tiến tu lục (20)

More from Hoàng Lý Quốc

More from Hoàng Lý Quốc (19)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Minh đức tân dân tiến tu lục