Để xem full tài liệu Xin vui long liên hệ page để được hỗ trợ : https://www.facebook.com/thuvienluanvan01 HOẶC https://www.facebook.com/garmentspace/ https://www.facebook.com/thuvienluanvan01 https://www.facebook.com/thuvienluanvan01 tai lieu tong hop, thu vien luan van, luan van tong hop, do an chuyen nganh

1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN LÝ SƠN TÙNG
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC CẤP CHO SINH HOẠT
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CẤP THOÁT NƯỚC BẮC KẠN
CẤP NƯỚC CHO THÀNH PHỐ BẮC KẠN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Khoa học môi trường
Khoa : Môi trường
Khóa học : 2014 - 2018
Thái Nguyên, năm 2018

2. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN LÝ SƠN TÙNG
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC CẤP CHO SINH HOẠT
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CẤP THOÁT NƯỚC BẮC KẠN
CẤP NƯỚC CHO THÀNH PHỐ BẮC KẠN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Khoa học môi trường
Lớp : K46 - KHMT (N03)
Khoa : Môi trường
Khóa học : 2014 - 2018
Giảng viên hướng dẫn : PGS.TS Đỗ Thị Lan
Thái Nguyên, năm 2018

3. i
LỜI CẢM ƠN
Thực tập là một bước rất quan trọng trong công tác giáo dục và đào tạo, thực
tập giúp sinh viên củng cố lại kiến thức đã được học trên lý thuyết và tập vận dụng,
ứng dụng vào thực tế, qua đó giúp sinh viên học hỏi và đúc kết kinh nghiệm thực
tiễn phục vụ cho công tác sau khi ra trường.
Để hoàn thành tốt được đề tài tốt nghiệp, em đã nhận được sự hướng dẫn tận
tình của cô giáo PGS.TS Đỗ Thị Lan, và sự giúp đỡ của lãnh đạo và cán bộ Công ty
cổ phầncấp thoát nước Bắc Kạn.
Nhân dịp này em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu nhà
trường, Ban chủ nhiệm khoa, đặc biệt là cô giáo PGS.TS Đỗ Thị Lan gười đã trực
tiếp, tận tình hướng dẫn em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, người đã luôn cố
gắng hết sức mình vì sự nghiệp giáo dục đào tạo.
Em xin gửi lời cảm ơn tới ban lãnh đạo và cán bộ Công ty cổ phầncấp thoát
nước Bắc Kạn, bạn bè và những người thân trong gia đình đã động viên, khuyến
khích và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập cũng như hoàn thành đề tài này.
Trong quá trình thực hiện đề tài, mặc dù có những cố gắng nhưng do thời gian
và năng lực còn hạn chế nên đề tài của em không thể tránh khỏi những thiếu sót,
nên em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy, cô để đề tài của
em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày….tháng….năm 2018
Sinh viên
Nguyễn Lý Sơn Tùng

4. ii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Phương pháp phân tích một số chỉ tiêu ....................................................21
Bảng 4.1: Diện tích, dân số thực tế thường trú thành phố Bắc Kạn năm 2018 ........26
Bảng 4.2.Thống kê lao động thành phố giai đoạn năm 2015 - 2018 ........................26
Bảng 4.4. Chất lượng nguồn nước cấp cho nhà máy để xử lý ..................................37
Bảng 4.5. Chất lượng nước sinh hoạt sau xử lý........................................................38
Bảng 4.6. Tổng hợp kết quả điều tra ý kiến người dân.............................................43

5. iii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1. Bản đồ hành chính thành phố Bắc Kạn.....................................................23
Hình 4.2. Sơ đồ công nghệ của hệ thống và nguyên lý hoạt động của các thiết bị...31
Hình 4.3. Sơ đồ tổ chức của xí nghiệp nước Bắc Kạn..............................................35
Hình 4.4. Biểu đồ thể hiện chỉ tiêu độ cứng..............................................................40
Hình 4.5. Biểu đồ thể hiện chỉ tiêu TDS...................................................................41
Hình 4.6. Biểu đồ thể hiện chỉ tiêu COD..................................................................41
Hình 4.7. Biểu đồ thể hiện chỉ tiêu NO3-..................................................................42
Hình 4.8. Biểu đồ thể hiện nhu cầu sử dụng nước của người dân ............................44

6. iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Từ, cụm từ viết tắt Chú giải
BYT : Bộ Y tế
BVMT : Bảo vệ môi trường
CP : Chính phủ
ĐV : Động vật
KT – XH : Kinh tế - xã hội
NĐ : Nghị định
NVHN : Nhân viên hóa nghiệm
QCVN : Quy chuẩn Việt Nam
TV : Thực vật
TT : Thông tư
TCXDVN : Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam
TP : Thành phố
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
XNN : Xí nghiệp nước
XD : Xây dựng

7. v
MỤC LỤC
PHẦN 1.MỞ ĐẦU......................................................................................................1
1.1.Đặt vấn đề .............................................................................................................1
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của đề tài.............................................................................2
1.2.1. Mục tiêu ............................................................................................................2
1.2.2. Yêu cầu..............................................................................................................2
1.3 Ý nghĩa của đề tài..................................................................................................3
1.3.1. Ý nghĩa trong khoa học.....................................................................................3
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn .....................................................................................3
PHẦN 2.TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................................4
2.1.Cơ sở khoa học......................................................................................................4
2.1.1.Cơ sở lý luận ......................................................................................................4
2.1.2. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................9
2.1.3. Cơ sở pháp lý .................................................................................................10
2.2. Các phương pháp xử lý nước.............................................................................11
2.2.1. Hồ chứa và lắng sơ bộ.....................................................................................11
2.2.2.Song chắn và lưới chắn ....................................................................................12
2.2.3.Bể lắng cát........................................................................................................12
2.2.4.Xử lý nước tại nguồn bằng hóa chất ................................................................12
2.2.5.Làm thoáng.......................................................................................................12
2.2.6. Clo hóa trước hay clo hóa sơ bộ......................................................................13
2.2.7. Quá trình khuấy trộn hóa chất.........................................................................13
2.2.8. Quá trình keo tụ và phản ứng tạo bông cặn ....................................................13
2.2.9. Quá trình lắng..................................................................................................13
2.2.10. Quá trình lọc..................................................................................................13
2.2.11. Dùng than hoạt tính để hấp thụ chất gây mùi, màu của nước.......................13
2.2.12. Flo hóa nước để làm tăng hàm lượng flo trong nước uống ..........................13
2.2.13. Khử trùng nước .............................................................................................14
2.3. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước cấp sinh hoạt ..................................14
2.3.1. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước cấp sinh hoạt trên thế giới...........14

8. vi
2.3.2. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước cấp sinh hoạt ở Việt Nam............16
2.3.3. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước tại khu vực nghiên cứu................18
PHẦN 3.ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..........19
3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .........................................................................19
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................19
3.1.2.Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................19
3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................19
3.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................19
3.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................19
3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp.............................................................19
3.4.2. Phương pháp phỏng vấn người dân ................................................................20
3.4.3. Phương pháp lấy mẫu và phân tích mẫu .........................................................20
3.4.4. Phương pháp xử lý số liệu...............................................................................22
PHẦN 4.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .........................................23
4.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên- kinh tế, xã hội thành phố Bắc Kạn ................23
4.1.1. Điều kiện tự nhiên...........................................................................................23
4.1.2. Đặc điểm kinh tế- xã hội.................................................................................25
4.2.Tình hình quản lí, cấp nước và sử dụng nước sinh hoạt tại thành phố ...................30
4.2.1. Tổng quan về Nhà máy cấp nước Bắc Kạn.....................................................30
4.2.2 Tình hình sử dụng nước sinh hoạt
của các hộ gia đình trên địa bàn TP.Bắc Kạn ...........................................................35
4.3. Đánh giá chất lượng nước trước và sau xử lý của nhà máy Bắc Kạn................36
4.3.1. Đánh giá chất lượng nguồn nước lấy vào để xử lý .........................................36
4.3.2. Đánh giá chất lượng nước sau xử lý để cấp cho sinh hoạt..............................37
4.3.3 Đánh giá chất lượng nước theo ý kiến của người dân .....................................42
4.4. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý, sử dụng nguồn nước
sinh hoạt trên địa bàn thành phố Bắc Kạn ................................................................44
4.4.1. Đề xuất giải pháp khai thác và sử dụng hợp lý nguồn nước
trên địa bàn TP.Bắc Kạn ...........................................................................................44

9. vii
4.4.2. Các giải pháp chung quản lý, bảo vệ nguồn nước trên địa bàn
TP.Bắc Kạn ...............................................................................................................45
PHẦN 5.KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................47
5.1. Kết luận ..............................................................................................................47
5.2. Kiến nghị............................................................................................................48
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................50

10. 1
PHẦN 1
MỞ ĐẦU
1.1.Đặt vấn đề
Nước là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá mà tự nhiên ban tặng cho con
người, không có nước thì không có sự sống và cũng không có một hoạt động kinh tế
nào có thể tồn tại được. Nước là khởi đầu và là nhu cầu thiết yếu của sự sống, là yếu
tố quan trọng của sản xuất, là nhân tố chính để bảo đảm môi trường.Tuy vậy, nguồn
tài nguyên nước đang ngày càng khan hiếm, khối lượng và chất lượng nước ngày
càng suy giảm, hạn hán, lũ lụt xảy ra gay gắt ở cả quy mô, mức độ và thời gian
trong khi nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng và đó chính là nguyên nhân đã gây
ra khủng hoảng về nước ở nhiều nơi trên thế giới.
Trong những năm qua Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể về kinh
tế, tốc độ phát triển kinh tế cao vì thế nhu cầu khai thác sử dụng nguồn nước phục
vụ cho sản xuất, sinh hoạt cũng ngày càng tăng. Tuy nhiên, việc khai thác, sử dụng
không đi kèm với công tác bảo vệ, phát triển bền vững thì trong tương lai tình trạng
suy thoái cạn kiện nguồn nước là hậu quả không thể tránh khỏi. Để phát triển kinh
tế - xã hội một cách bền vững thì công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên
nước cần được trú trọng.
Thành phố nằm ở trung tâm tỉnh tỉnh lỵ có 6 phường, 2 xã có tổng diện tích tự
nhiên là 13.195 ha, chiếm 2,72% diện tích tự nhiên của tỉnh, nằm trong khoảng địa lý từ
220
03’55’’ đến 220
12’50’’ vĩ độ Bắc và từ 1050
46’30’’ đến 1050
56’20’’ kinh độ Đông.
Địa giới hành chínhPhía Bắc giáp xã Cẩm Giàng, Hà Vị huyện Bạch Thông. Phía
Nam giáp xã Thanh Vận, Hoà Mục huyện Chợ Mới. Phía Đông giáp xã Mỹ Thanh
huyện Bạch Thông.Phía Tây giáp xã Quang Thuận, Đôn Phong huyện Bạch Thông.
Thành phố Bắc Kạn với dân số 57.000 người (2018), mật độ dân cư khá đông
do tập trung,có trường cao đẳng cộng đồng, cáctrung học phổ thông, trường trường
Trung học cơ sở, trường Tiểu học, mần non trên địa bàn…Sau20 năm tái lập tỉnh,
thành phố Bắc Kạnlà trung tâm tỉnh lỵ việc xây dựng và phát triển đô thị hóa nhiều
đã tác động không nhỏ đến môi trường như: đất, nước, không khí với các mức độ

11. 2
khác nhau. Do đó cần phải đưa ra các biện pháp kịp thời để ngăn ngừa, hạn chế và khắc
phục giảm thiểu ô nhiễm môi trường đặc biệt là nguồn nước nhằm đảm bảo chất lượng
cuộc sống cho người dân cũng như phát triển kinh tế - xã hội ngày càng bền vũng.
Hiện nay, nguồn nước sạch được lấy từ nhiều nguồn khác nhau như nước
giếng đào, nước giếng khoan,nước suối…nhưng chủ yếu là sử dụng nước máy được
cấp từ Công ty cổ phầncấp thoát nước Bắc Kạn - nhà máy cấp nước thành phố Bắc
Kạn. Nhà máy có nhiệm vụ cấp nước cho các phường Đức Xuân, Sông Cầu, Phùng
Chí Kiên, Nguyễn Thị Minh Khai, Huyền Tụng thành phố Bắc Kạn.
Để bảo vệ và sử dụng nguồn tài nguyên nước một cách hợp lý đồng thời có
các biện pháp xử lý hiệu quả em tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá chất lượng
nguồn nước cấp cho sinh hoạt tại Công ty cổ phần cấp thoát nước Bắc Kạn cấp
nước cho thành phố Bắc Kạn’’
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của đề tài
1.2.1. Mục tiêu
1.2.1.1 Mục tiêu chung
Đánh giá chất lượng nguồn nước cấp cho sinh hoạt của Nhà máy nước thành
phố Bắc Kạn để từ đó đư ra giải pháp bảo vệ và nâng cao chất lượng nguồn nước
cấp cho sinh hoạt tại địa phương
1.2.1.2 Mục tiêu cụ thể
- Điều tra tình hình phát triển điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tại thành phố
Bắc Kạn.
- Đánh giá được tình hình cấp nước và sử dụng nước tại thành phố Bắc Kạn
- Đánh giá chất lượng nước sinh hoạt tại thành phố Bắc Kạn
- Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý, sử dụng nguồn nước sinh
hoạt tai khu vực nghiên cứu
1.2.2. Yêu cầu
- Thông tin và số liệu thu được phải chính xác, trung thực, khách quan.
- Các mẫu nghiên cứu và phân tích phải đảm bảo tính khoa học và đại diện cho
khu vực cần nghiên cứu.

12. 3
- Điều tra thu thập thông tin, phân tích để xác định các nguồn, yếu tố ảnh
hưởng đến chất lượng nước.
- Các kết quả phân tích phải được so sánh với tiêu chuẩn, quy chuẩn môi
trường Việt Nam.
- Kết quả phân tích các thông số về chất lượng nước phải chính xác.
- Những kiến nghị đưa ra phải có tính khả thi, phù hợp với điều kiện của công
ty và thành phố Bắc Kạn.
1.3 Ý nghĩa của đề tài
1.3.1. Ý nghĩa trong khoa học
- Nâng cao kiến thức, kỹ năng tổng hợp, phân tích số liệu và rút ra những kinh
nghiệm thực tế phục vụ cho công tác sau này.
- Tạo cơ hội vận dụng lý thuyết vào thực tế, cách thức tiếp cận và thực hiện một
đề tài.
- Là nguồn tài liệu trong học tập và nghiên cứu khoa học.
- Nâng cao nhận thức của bản thân về môi trường.
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
- Phản ánh thực trạng về chất lượng môi trường nước sinh hoạt và các tác nhân
gây ô nhiễm nguồn nước của thành phố Bắc Kạn.
- Cung cấp số liệu cho công tác quản lý môi trường trên địa bàn thành phố và từ đó
đưa ra những giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu ô nhiễm môi trường một cách phù hợp.
- Nâng cao chất lượng nước phục vụ cho người dân trên địa bàn.

13. 4
PHẦN 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1.Cơ sở khoa học
2.1.1.Cơ sở lý luận
2.1.1.1 Giới thiệu chung về tài nguyên nước
Tài nguyên nước là các nguồn nước mà con người sử dụng hoặc có thể sử
dụng vào những mục đích khác nhau. Nước được dùng trong các hoạt động nông
nghiệp, công nghiệp, dân dụng, giải trí và môi trường. Hầu hết các hoạt động trên
đều cần nước ngọt.
97% nước trên Trái Đất là nước muối, chỉ 3% còn lại là nước ngọt nhưng gần
hơn 2/3 lượng nước này tồn tại ở dạng sông băng và các mũ băng ở các cực.Phần
còn lại không đóng băng được tìm thấy chủ yếu ở dạng nước ngầm, và chỉ một tỷ lệ
nhỏ tồn tại trên mặt đất và trong không khí.
Nước ngọt là nguồn tài nguyên tái tạo, tuy vậy mà việc cung cấp nước ngọt và
sạch trên thế giới đang từng bước giảm đi. Nhu cầu nước đã vượt cung ở một vài
nơi trên thế giới, trong khi dân số thế giới vẫn đang tiếp tục tăng làm cho nhu cầu
nước càng tăng. Sự nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước cho
nhu cầu hệ sinh thái chỉ mới được lên tiếng gần đây. Trong suốt thế kỷ 20, hơn một
nửa các vùng đất ngập nước trên thế giới đã bị biến mất cùng với các môi trường hỗ
trợ có giá trị của chúng. Các hệ sinh thái nước ngọt mang đậm tính đa dạng sinh học
hiện đang suy giảm nhanh hơn các hệ sinh thái biển và đất liền. Chương trình khung
trong việc định vị các nguồn tài nguyên nước cho các đối tượng sử dụng nước được
gọi là quyền về nước (water rights).
- Các nguồn nước ngọt
Nước mặt
Nước mặt là nước trong sông, hồ hoặc nước ngọt trong vùng đất ngập nước.
Nước mặt được bổ sung một cách tự nhiên bởi giáng thủy và chúng mất đi khi chảy
vào đại dương, bốc hơi và thấm xuống đất.

14. 5
Lượng giáng thủy này được thu hồi bởi các lưu vực, tổng lượng nước trong hệ
thống này tại một thời điểm cũng tùy thuộc vào một số yếu tố khác. Các yếu tố này
như khả năng chứa của các hồ, vùng đất ngập nước và các hồ chứa nhân tạo, độ
thấm của đất bên dưới các thể chứa nước này, các đặc điểm của dòng chảy mặn
trong lưu vực, thời lượng giáng thủy và tốc độ bốc hơi địa phương. Tất cả các yếu
tố này đều ảnh hưởng đến tỷ lệ mất nước.
Các hoạt động của con người có thể tác động lớn hoặc đôi khi phá vỡ các yếu
tố này. Con người thường tăng khả năng trữ nước bằng cách xây dựng các bể chứa
và giảm trữ nước bằng cách tháo khô các vùng đất ngập nước. Con người cũng làm
tăng lưu lượng và vận tốc của dòng chảy mặt ở các khu vực lát đường và dẫn nước
bằng các kênh.
Tổng lượng nước tại một thời điểm là vấn đề cần quan tâm. Một số đối tượng
sử dụng nước có nhu cầu nước theo vụ. Ví dụ, trong mùa hè cần rất nhiều nước để
phục vụ cho nông nghiệp hoặc phát điện nhưng trong mùa mưa thì không cần nước,
vì vậy để cung cấp nước tốt cho mùa hè thì cần một hệ thống trữ nước trong suốt
năm và xả nước trong một khoảng thời gian ngắn. Các đối tượng sử dụng nước khác
có nhu cầu dùng nước thường xuyên như nhà máy điện cần nguồn nước để làm
lạnh. Để cung cấp nước cho các nhà máy điện, hệ thống nước mặt chỉ cần đủ trong
các bể chứa khi dòng chảy trung bình nhỏ hơn nhu cầu nước của nhà máy.
Nước mặt tự nhiên có thể được tăng cường thông qua việc cung cấp từ các nguồn
nước mặt khác bởi các kênh hoặc đường ống dẫn nước. Cũng có thể bổ cấp nhân tạo từ
các nguồn khác được liêt kê ở đây, tuy nhiên, số lượng không đáng kể. Con người có
thể làm cho nguồn nước cạn kiệt (với nghĩa không thể sử dụng) bởi ô nhiễm.
Brasil được đánh giá là quốc gia có nguồn cung cấp nước ngọt lớn nhất thế
giới, sau đó là Nga và Canada.
Dòng chảy ngầm
Trên suốt dòng sông, lượng nước chảy về hạ nguồn thường bao gồm hai dạng
là dòng chảy trên mặt và chảy thành dòng ngầm trong các đá bị nứt nẻ (không phải
nước ngầm) dưới các con sông. Đối với một số Thung lũng lớn, yếu tố không quan
sát được này có thể có lưu lượng lớn hơn rất nhiều so với dòng chảy mặt. Dòng

15. 6
chảy ngầm thường hình thành một bề mặt động lực học giữa nước mặt và nước
ngầm thật sự. Nó nhận nước từ nguồn nước ngầm khi tầng ngậm nước đã được bổ
cấp đầy đủ và bổ sung nước vào tầng nước ngầm khi nước ngầm cạn kiệt. Dạng
dòng chảy này phổ biến ở các khu vực karst do ở đây có rất nhiều hố sụt và dòng
sông ngầm.
Nước ngầm
Nước ngầm là một dạng nước dưới đất, là nước ngọt được chứa trong các lỗ
rỗng của đất hoặc đá. Nó cũng có thể là nước chứa trong các tầng ngậm nước bên
dưới mực nước ngầm. Đôi khi người ta còn phân biệt nước ngầm nông, nước ngầm
sâu và nước chôn vùi.
Nước ngầm cũng có những đặc điểm giống như nước mặt như: nguồn vào (bổ
cấp), nguồn ra và chứa. Sự khác biệt chủ yếu với nước mặt là do tốc độ luân chuyển
chậm (dòng thấm rất chậm so với nước mặt), khả năng giữ nước ngầm nhìn chung
lớn hơn nước mặt khi so sánh về lượng nước đầu vào. Sự khác biệt này làm cho con
người sử dụng nó một cách vô tội vạ trong một thời gian dài mà không cần dự trữ.
Đó là quan niệm sai lầm, khi mà nguồn nước khai thác vượt quá lượng bổ cấp sẽ là
cạn kiệt tầng chứa nước và không thể phục hồi.
Nguồn cung cấp nước cho nước ngầm là nước mặt thấm vào tầng chứa. Các
nguồn thoát tự nhiên như suối và thấm vào các đại dương.
Nguồn nước ngầm có khả năng bị nhiễm mặn cách tự nhiên hoặc do tác động
của con người khi khai thác quá mức các tầng chứa nước gần biên mặn/ngọt. Ở các
vùng ven biển, con người sử dụng nguồn nước ngầm có thể làm co nước thấm vào
đại dương từ nước dự trữ gây ra hiện tượng muối hóa đất. [cần dẫn nguồn] Con
người cũng có thể làm cạn kiệt nguồn nước bởi các hoạt động làm ô nhiễm nó. Con
người có thể bổ cấp cho nguồn nước này bằng cách xây dựng các bể chứa hoặc bổ
cấp nhân tạo. [16]
2.1.1.2 Vai trò của nước đối với con người
Nước có vai trò đặc biệt với cơ thể con người, con người có thể nhịn ăn được vài
ngày nhưng không thể nhịn uống nước. Nước chiếm khoảng 70% trọng lượng cơ thể,
65-75% trọng lượng cơ, 50% trọng lượng mỡ, 50% trọng lượng xương. Nước tồn tại ở

16. 7
2 dạng: nước trong tế bào và nước ngoài tế bào. Nước ngoài tế bào có trong huyết
tương máu, nước bọt…Nước là chất quan trọng để các phản ứng hóa học và sự trao đổi
chất diễn ra không ngừng trong cơ thể. Nước là dung môi, nhờ đó tất cả các chất dinh
dưỡng được đưa vào cơ thể, sau đó được chuyển vào máu dưới dạng dung dịch nước.
Mỗi người cần 2-3 lít nước mỗi ngày để đỏi mới lượng nước của cơ thể và duy trì các
hoạt ðộng sống bình thường. Uống không đủ nước ảnh hưởng đến chức năng của tế
bào cũng như chức năng của các hệ thống trong cơ thể. Những người thường xuyên
uống không đủ nước có khả năng gây trụy tim mạch, hạ huyết áp, nhịp tim tăng cao.
Nguy hiểm hơn, bạn có thể tử vong nếu lượng nước mất trên 20%. Bên cạnh oxy, nước
đóng vai trò quan trọng thứ hai để duy trì sự sống.
Tóm lại, nước rất cần cho cơ thể, mỗi người phải tập cho mình một thói quen
uống nước để cơ thể không bị thiếu nước. Có thể nhận biết cơ thể bị thiếu nước qua
cảm giác khát hoặc màu của nước tiểu, nước tiểu có màu vàng đậm chứng tỏ cơ thể
đang bị thiếu nước. Duy trì cho cơ thể luôn ở trạng thái cân bằng nước là yếu tố
quan trọng bảo đảm sức khỏe của mỗi người.[13]
2.1.1.3 Vai trò của nước đối với sinh vật
Nước chứa trong cơ thể sinh vật một hàm lượng rất cao, từ 50 - 90%khối
lượng cơ thể sinh vật là nước, có trường hợp nước chiếm tỷ lệ cao hơn, tới 98%như
ở một số cây mọng nước, ở ruột khoang (ví dụ: thủy tức).Nước là dung môi cho các
chất vô cơ, các chất hữu cơ có mang gốcphân cực (ưa nước) như hydroxyl, amin,
các boxyl…..Nước là nguyên liệu cho cây trong quá trình quang hợp tạo ra các
chấthữu cơ. Nước là môi trường hoà tan chất vô cơ và phương tiện vận chuyển chất
vô cơvà hữu cơ trong cây, vận chuyển máu và các chất dinh dưỡng ở động vật.Nước
bảo đảm cho thực vật có một hình dạng và cấu trúc nhấtđịnh. Do nước chiếm một
lượng lớn trong tế bào thực vật, duy trì độ trươngcủa tế bào cho nên làm cho thực
vật có một hình dáng nhất định.Nước nối liền cây với đất và khí quyển góp phần
tích cực trongviệc bảo đảm mối liên hệ khăng khít sự thống nhất giữa cơ thể và
môitrường. Trong quá trình trao đổi giữa cây và môi trường đất có sự tham gia tích
cựccủa ion H+ và OH- do nước phân ly ra.Nước tham gia vào quá trình trao đổi
năng lượng và điều hòa nhiệt độcơ thể.Nước còn là môi trường sống của rất nhiều

17. 8
loài sinh vật, giữ vai trò tích cực trong việc phát tán nòi giống củacác sinh vật, nước
còn là môi trường sống của nhiều loài sinh vật. Vì vậy các cơ thể sinh vật thường
xuyên cần nước.[13]
2.1.1.4 Khái niệm ô nhiễm nước
Ô nhiễm nước là hiện tượng các vùng nước như sông, hồ, biển, nước ngầm...
bị các hoạt động của con người làm nhiễm các chất độc hại như chất có trong thuốc
bảo vệ thực vật,chất thải công nghiệp chưa được xử lí,...tất cả có thể gây hại
cho con người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên.
Theo hiến chương châu Âu về nước đã định nghĩa: “Ô nhiễm nước là sự biến
đổi nói chung do con người đối với chất lượng nước, làm nhiễm bẩn nước và gây
nguy hiểm cho con người, cho công nghiệp, nông nghiệp, cho động vật nuôi và các
loài hoang dã”.
Tóm lại, ô nhiễm nước là sự biến đổi tính chất vật lý, hóa học và thành phần
sinh học của nước không phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho phép, gây
ảnh hưởng xấu đến con người và vi sinh vật.[13]
2.1.1.5 Khái niệm về nước sạch
“Nước sạch là nước đảm bảo các yêu cầu sau: Nước trong, không màu,không
có mùi, vị lạ, không có tạp chất, không có chứa chất tan có hại, không có mầm gây
bệnh”.[11]
Khi mang đi thử nghiệm đạt giới hạn cho phép tất cả các chỉ tiêu theo quy
định tại Quy chuẩn Việt Nam (QCVN) 01:2009/BYT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia
về chất lượng nước ăn uống hay QCVN 02:2009/BYT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc
gia về chất lượng nước sinh hoạt, ban hành kèm theo thông tư số 04/2009/TT- BYT
và 05/2009/TT- BYT ngày 17/06/2009.
2.1.1.6 Khái niệm nước sinh hoạt sạch
Nước sinh hoạt là nước sạch hoặc nước có thể dùng cho ăn, uống, vệ sinh của
con người [6]. Nước sinh hoạt dùng để uống cần đạt tiêu chuẩn về màu sắc (không
quá 15 độ màu, không có màu lạ); độ đục (không quá 5 độ), mùi (không có mùi hôi,
mùi lạ), không có váng cặn, độ axit thích hợp (pH = 6,6-8,5), độ cứng phù hợp
(không quá 300mg CaC03/lít, Fe không quá 0,3 mg/lít), Mn (không quá 0,1 mg/lít),
Cu (không quá 0,1 mg/lít), Zn (không quá 3,0 mg/lít), As (không quá 0,05 mg/lít),

18. 9
Hg (không quá 0,001 mg/lít), Pb (không quá 0,1 mg/lít), Cr (không quá 0,05 mg/lít),
xianua (không quá 0,05 mg/lít), florua (không quá 0,1 mg/lít), vi khuẩn nhóm E.coli
(không quá 3 vi khuẩn/1ít).
Nước mặt (nước sông, rạch, ao hồ, suối) có xử lý lắng trong và tiệt trùng.
2.1.1.7 Khái niệm quản lý môi trường
Quản lý môi trường là một hoạt động trong quản lí xã hội, có tác động điều
chỉnh các hoạt động của con người dựa trên sự tiếp cận có hệ thống và các kĩ năng
điều phối thông tin, đối với các vấn đề môi trường có liên quan đến con người, xuất
phát từ quan điểm định lượng, hướng tới phát triển bền vững và sử dụng hợp lý tài
nguyên.[4]
2.1.1.8 Quy chuẩn, tiêu chuẩn môi trường
Theo Luật BVMT năm 2014:
Quy chuẩn kỹ thuật môi trường là mức giới hạn của các thông số về chất
lượng môi trường xung quanh, hàm lượng của các chất gây ô nhiễm có trong chất
thải, các yêu cầu kỹ thuật và quản lý được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban
hành dưới dạng văn bản bắt buộc áp dụng để bảo vệ môi trường.
Tiêu chuẩn môi trường là mức giới hạn của các thông số về chất lượng môi
trường xung quanh, hàm lượng của các chất gây ô nhiễm có trong chất thải, các yêu
cầu kỹ thuật và quản lý được các cơ quan Nhà nước và các tổ chức công bố dưới
dạng văn bản tự nguyện áp dụng để bảo vệ môi trường.[5]
2.1.2. Cơ sở thực tiễn
Nước sạch cho người dân nói chung và cho các đô thị nói riêng là vấn đề đã
được xã hội hết sức quan tâm. Đặc biệt trong công cuộc đổi mới đất nước như hiện
nay, nước sạch còn là một trong những tiêu chí thể hiện văn minh của xã hội.
Một số tiến bộ khoa học-công nghệ cấp nước phù hợp với điều kiện địa hình,
khí tượng, thủy văn của địa phương đã được áp dụng. Trong cấp nước nhỏ lẻ đã cải
tiến và áp dụng công nghệ, kĩ thuật xử lý nước như dàn mưa và bể lọc cát để xử lý
sắt và ô nhiễm asen từ các giếng khoan sử dụng nước ngầm tầng nông. Nhiều thiết
bị đồng bộ bằng nhiều loại vật liệu phù hợp để xử lý nước được giới thiệu và áp
dụng trên cả nước. Một số công trình cấp nước tập trung đã áp dụng công nghệ lọc

19. 10
tự động không van, xử lý hóa học ( xử lý sắt, mangan, asen, xử lý độ cứng…), hệ
thống bơm biến tần….
Một số mô hình và cơ chế quản lý vận hành, bảo dưỡng công trình cấp nước
tập trung và vệ sinh công cộng phù hợp, bước đầu có hiệu quả đã xuất hiện ở nhiều
địa phương như mô hình sự nghiệp có thu (Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi
trường nông thôn tỉnh), mô hình doanh nghiệp công tư phối hợp dựa vào kết quả
đầu ra, mô hình tư nhân đấu thầu quản lý hệ thống cấp nước…
Tuy nhiên, còn nhiều mô hình, cơ chế quản lý, khai thác các công trình nước
tập trung ở nhiều nơi chưa hiệu quả và thiếu bền vững.
Trách nhiệm của người dân trong quản lý, sử dụng, bảo vệ và giám sát công
trình cấp nước chưa cao. Nhiều nơi đã có công trình cấp nước tập trung với chất
lượng tốt nhưng tỷ lệ đầu nối còn thấp, nhiều hộ chỉ dùng nước máy để ăn uống,
còn sinh hoạt vẫn dùng nước chưa đảm bảo vệ sinh
Điều tra, xác định những thuận lợi, khó khăn trong việc cung cấp nước sinh
hoạt sẽ góp phần đưa ra nhứng giải pháp nhằm thúc đẩy nhanh tỷ lệ cấp nước sạch
cho toàn thành phố Bắc Kạntrong tương lai bằng những loại hình tiên tiến, công
nghệ hiện đại như hệ thống cấp nước tập trung. Đồng thời kết quả của đề tài cũng
góp phần phổ biến, tuyên truyền, giáo dục đến người dân về tầm quan trọng của
việc sử dụng nguồn nước sạch để đảm bảo sức khỏe cho chính bản thân mình và
người thân.
Tăng cường sức khỏe cho người dân bằng cách giảm thiểu các bệnh tật có liên
quan đến nước sinh hoạt nhờ cải thiện việc cấp nước sạch và nâng cao ý thức vệ
sinh của người dân.
Nâng cao điều kiện sống: nếu tỷ lệ cấp nước được nâng lên thì đem lại lợi ích
to lớn, nâng cao điều kiện sống cho người dân, làm giảm sự khác biệt giữa các khu
vực góp phần thúc đẩy công nghiệp hóa – hiện đại hóa.
Giảm tình trạng ô nhiễm môi trường: có nguồn nước sinh hoạt thì cá nhân, nhà
cửa sạch sẽ, môi trường thoáng đãng góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
2.1.3. Cơ sở pháp lý
- Căn cứ luật bảo vệ môi trường năm 2014 được quốc hội nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 23/06/2014 và có
hiệu lực thi hành ngày 01/01/2015.

20. 11
- Luật tài nguyên nước số 17/2012/QH13
- Các Nghị định, Thông tư, Quyết định, Chỉ thị, Văn bản của Chính phủ, cơ quan
Trung ương, địa phương liên quan đến công tác bảo vệ môi trường, tài nguyên nước.
- TCXDVN 33:2006 về cấp nước – mạng lưới đường ống và các công trình
tiêu chuẩn thiết kế.
- Nghị định 18/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ quy
định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác
động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường
- Nghị định 201/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 01 năm 2013 của Chính phủ quy
định chi tiết thi hành một số điều của Luật tài nguyên nước.
- Nghị định 102/2008/NĐ-CP ngày 15 tháng 9 năm 2008 của Chính phủ về
việc thu thập, quản lý, khai thác và sử dụng dữ liệu tài nguyên và môi trường.
- Nghị định 80/2014/NĐ-CP của Chính phủ về thoát nước và xử lý nước thải
- Nghị định 34/2005/NĐ-CP của chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực tài nguyên nước.
- Nghị định 149/2004/NĐ-CP quy định việc cấp phép thăm dò, khai thác, sử
dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước.
- QCVN 01:2009/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống.
- QCVN 02:2009/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt.
- QCVN 08:2008/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.
- QCVN 09:2008/BTNMT: quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ngầm.
- QCVN 14:2008/BTNMT: quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sinh hoạt.
- Thông tư của Bộ Y tế số 50/2015/TT-BYT ngày 11 tháng 12 năm 2015 quy
định việc kiểm tra vệ sinh, chất lượng nước ăn uống, nước sinh hoạt.
2.2. Các phương pháp xử lý nước
2.2.1. Hồ chứa và lắng sơ bộ
Chức năng của hồ chứa và lắng sơ bộ nước thô ( nước mặt) là: tạo điều kiện
thuận lợi cho các quá trình tự làm sạch như: lắng bớt cặn lơ lửng, giảm lượng vi
trùng do tác động của các điều kiện môi trường, thực hiện các phản ứng oxy hóa do

21. 12
tác dụng của oxy hòa tan trong nước và làm nhiệm vụ điều hòa lưu lượng giữa dòng
chảy từ nguồn và lưu lượng tiêu thụ do trạm bơm nước cấp nhà máy xử lý nước.[7]
2.2.2.Song chắn và lưới chắn
Song chắn và lưới chắn đặt ở cửa dẫn vào công trình thu làm nhiệm vụ loại trừ
vật nổi, vật trôi lơ lửng trong dòng nước để bảo vệ các thiết bị và nâng cao hiệu quả
làm sạch của công trình xử lý.[8]
2.2.3.Bể lắng cát
Ở các nguồn nước mặt có độ đục lớn hơn hoặc bằng 250mg/l sau lưới chắn,
các hạt cặn lơ lửng vô cơ, có kích thước nhỏ, tỷ trọng lớn hơn nước, cứng, có khả
năng lắng nhanh được giữ lại ở bể lắng cát.
Nhiệm vụ của bể lắng cát là tạo điều kiện tốt để lắng các hạt có kích thước lớn
hơn hoặc bằng 0,2mm và tỷ trọng lớn hơn hoặc bằng 2,6 để loại trừ hiện tượng bào
mòn các cơ cấu chuyển động cơ khí và giảm lượng chặn lắng tụ lại trong bể tạo
bông và bể lắng.
2.2.4.Xử lý nước tại nguồn bằng hóa chất
Xử lý nước tại nguồn bằng hóa chất (thường là nước trong hồ chứa, trong
kênh dẫn nội đồng và ở khu vực quanh công trình thu nước sông có vận tốc chảy rất
nhỏ trong một thời gian dài của năm) để hạn chế sự phát triển của rong rêu, tảo và
vi sinh vật nước, để loại trừ màu, mùi vị do xác sinh vật chết gây ra. Hóa chất
thường dùng mỗi đợt xử lý là đồng sunfat CuSO4 liều lượng thường dùng mỗi đợt
xử lý có thể từ 0,12-0,3 mg/l. Liều lượng giữa hai lần xử lý phụ thuộc vào thành
phần của nước thô như nhiệt độ, độ kiềm, vi sinh, rêu tảo và hàm lượng CO2 trong
nước.[7]
2.2.5.Làm thoáng
Có hai phương pháp làm thoáng:
- Đưa nước vào trong không khí: cho nước phun thành từng tia hay thành
màng mỏng chảy trong không khí ở các dàn làm thoáng tự nhiên, hay cho nước
phun thành tia và màng mỏng trong các thùng kín rồi thổi không khí vào thùng như
các dàn làm thoáng cưỡng bức.

22. 13
- Đưa không khí vào nước: dẫn và phân phối không khí nén thành các bọt nhỏ
theo dàn phân phối đặt ở đáy bể chứa nước, các bọt khí nổi lên, nước được làm
thoáng.[7]
2.2.6. Clo hóa trước hay clo hóa sơ bộ
Clo hóa sơ bộ là quá trình cho clo vào nước trước bể lắng và bể lọc, tiêu tốn
lượng clo thường gấp 3 đến 5 lần lượng clo dùng để khử trùng nước sau bể lọc, làm
tăng giá thành xử lý.[7]
2.2.7. Quá trình khuấy trộn hóa chất
Mục đích cơ bản của quá trình khuấy trộn hóa chất là tạo điều kiện phân tán
nhanh và đều hóa chất vào toàn bộ khối nước cần xử lý.[8]
2.2.8. Quá trình keo tụ và phản ứng tạo bông cặn
Đông tụ là quá trình trung hòa các hạt keo. Keo tụ là quá trình liên kết các hạt
keo với nhau tạo thành hạt lớn hơn rồi lắng trọng lực để tách khỏi dòng thải.
Tạo bông để cuốn, dính các chất lơ lửng huyền phù rồi lắng trọng lực để tách
chúng khỏi dòng thải.[8]
2.2.9. Quá trình lắng
Tạo chất kết tủa bằng các phản ứng hóa học kết hợp lắng cơ học để tách chất
bẩn ra khỏi dòng thải.[8]
2.2.10. Quá trình lọc
Lọc là quá trình không chỉ giữ lại các hạt cặn lơ lửng trong nước có kích thước
lớn hơn kích thước các lỗ rỗng tạo ra giữa các hạt lọc mà giữ lại các hạt keo sắt, keo
hữu cơ gây ra độ đục và độ màu, có kích thước bé hơn nhiều lần kích thước các lỗ
rỗng nhưng có khả năng dính kết và hấp thụ lên bề mặt vật liệu lọc.[8]
2.2.11. Dùng than hoạt tính để hấp thụ chất gây mùi, màu của nước
Các hạt bột than hoạt tính có bề mặt hoạt tính rất lớn, có khả năng hấp phụ các
phân tử khí và phân tử các chất ở dạng lỏng hòa tan trong nước làm cho nước có
mùi vị và màu, lên bề mặt các hạt than, sau khi loại các hạt than này ra khỏi nước,
nước được khử mùi vị, màu.[7]
2.2.12. Flo hóa nước để làm tăng hàm lượng flo trong nước uống
Ở Việt Nam trừ một vài nguồn nước có lưu lượng nhỏ như giếng Đùn- Lào
Cai, một vài giếng nước ngầm mạch nông ở Khánh Hòa, Phú Yên có hàm lượng flo

23. 14
cao hơn tiêu chuẩn cần phải xử lý, còn lại đa số các nguồn nước mặt đều có hàm
lượng flo dưới tiêu chuẩn nước dùng cho ăn uống cần phải pha thêm flo vào nước.
2.2.13. Khử trùng nước
Để khử trùng nước thường dùng các biện pháp tiêu diệt vi trùng có trong nước như:
- Đun sôi nước.
- Dùng tia tử ngoại.
- Dùng siêu âm.
- Dùng các hóa chất có tác dụng diệt trùng cao như: ozon, clo và các hợp chất
của clo, iot, kali penmanganat KmnO4…
2.3. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước cấp sinh hoạt
2.3.1. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước cấp sinh hoạt trên thế giới
Khi con người bắt đầu trồng trọt và chăn nuôi thì đồng ruộng dần dần phát
triển ở miền đồng bằng màu mỡ, kề bên lưu vực các con sông lớn. Lúc đầu cư dân
còn ít và nước thì đầy ắp trên các sông hồ, đồng ruộng, cho dù có gặp thời gian khô
hạn kéo dài thì cũng chỉ cần chuyển cư không xa lắm là tìm được nơi ở mới tốt đẹp
hơn. Vì vậy, nước được xem là nguồn tài nguyên vô tận và cứ như thế qua một thời
gian dài, vấn đề nước chưa có gì là quan trọng.
Tình hình thay đổi nhanh chóng khi cuộc cách mạng công nghiệp xuất hiện và
càng ngày càng phát triển như vũ bão. Hấp dẫn bởi nền công nghiệp mới ra đời,
từng dòng người từ nông thôn đổ xô vào các thành phố và khuynh hướng này vẫn
còn tiếp tục cho đến ngày nay. Ðô thị trở thành những nơi tập trung dân cư quá
đông đúc, tình trạng này tác động trực tiếp đến vấn đề về nước càng ngày càng trở
nên nan giải.
Nhu cầu nước càng ngày càng tăng theo đà phát triển của nền công nghiệp,
nông nghiệp và sự nâng cao mức sống của con người. Theo sự ước tính, bình quân
trên toàn thế giới có chừng khoảng 40% lượng nước cung cấp được sử dụng cho
công nghiệp, 50% cho nông nghiệp và 10% cho sinh hoạt. Tuy nhiên, nhu cầu nước
sử dụng lại thay đổi tùy thuộc vào sự phát triển của mỗi quốc gia.
Nhu cầu về nước trong công nghiệp: Sự phát triển càng ngày càng cao của
nền công nghiệp trên toàn thế giới càng làm tăng nhu cầu về nước, đặc biệt đối với

24. 15
một số ngành sản xuất như chế biến thực phẩm, dầu mỏ, giấy, luyện kim, hóa
chất..., chỉ 5 ngành sản xuất này đã tiêu thụ ngót 90% tổng lượng nước sử dụng cho
công nghiệp. Thí dụ: cần 1.700 lít nước để sản xuất một thùng bia chừng 120 lít,
cần 3.000 lít nước để lọc một thùng dầu mỏ chừng 160 lít, cần 300.000 lít nước để
sản xuất 1 tấn giấy hoặc 1,5 tấn thép, cần 2.000.000 lít nước để sản xuất 1 tấn nhựa
tổng hợp. Theo đà phát triển của nền công nghiệp hiện nay trên thế giới có thể dự
đoán đến năm 2000 nhu cầu nước sử dụng cho công nghiệp tăng 1.900 km3/năm có
nghĩa là tăng hơn 60 lần so với năm 1900. Phần nước tiêu hao không hoàn lại do
sản xuất công nghiệp chiếm khoảng từ 1 - 2% tổng lượng nước tiêu hao không hoàn
lại và lượng nước còn lại sau khi đã sử dụng được quay về sông hồ dưới dạng nước
thải chứa đầy những chất gây ô nhiễm.
Nhu cầu về nước trong nông nghiệp: Sự phát triển trong sản xuất nông
nghiệp như sự thâm canh tăng vụ và mở rộng diện tích đất canh tác cũng đòi hỏi
một lượng nước ngày càng cao. Trong tương lai do thâm canh nông nghiệp mà dòng
chảy cả năm của các con sông trên toàn thế giới có thể giảm đi khoảng 700
km3/năm. Phần lớn nhu cầu về nước được thỏa mãn nhờ mưa ở vùng có khí hậu
ẩm, nhưng cũng thường được bổ sung bởi nước sông hoặc nước ngầm bằng biện
pháp thủy lợi nhất là vào mùa khô. Người ta ước tính được mối quan hệ giữa lượng
nước sử dụng với lượng sản phẩm thu được trong quá trình canh tác như sau: để sản
xuất 1 tấn lúa mì cần đến 1.500 tấn nước, 1 tấn gạo cần đến 4.000 tấn nước và 1 tấn
bông vải cần đến 10.000 tấn nước. Sở dĩ cần số lượng lớn nước như vậy chủ yếu là
do sự đòi hỏi của quá trình thoát hơi nước của cây, sự bốc hơi nước của lớp nước
mặt trên đồng ruộng, sự trực di của nước xuống các lớp đất bên dưới và phần nhỏ
tích tụ lại trong các sản phẩm nông nghiệp. Dự báo nhu cầu về nước trong nông
nghiệp đến năm 2000 sẽ lên tới 3.400 km3/năm, chiếm 58% tổng nhu cầu về nước
trên toàn thế giới.
Nhu cầu về nước Sinh hoạt và giải trí: Theo sự ước tính thì các cư dân sinh
sống kiểu nguyên thủy chỉ cần 5-10 lít nước/ người/ ngày. Ngày nay, do sự phát
triển của xã hội loài người ngày càng cao nên nhu cầu về nước sinh hoạt và giải trí
ngày cũng càng tăng theo nhất là ở các thị trấn và ở các đô thị lớn, nước sinh hoạt

25. 16
tăng gấp hàng chục đến hàng trăm lần nhiều hơn. Theo sự ước tính đó thì đến năm
2000, nhu cầu về nước sinh hoạt và giải trí sẽ tăng gần 20 lần so với năm 1900, tức
là chiếm 7% tổng nhu cầu nước trên thế giới.
Ngoài ra, còn rất nhiều nhu cầu khác về nước trong các hoạt động khác của
con người như giao thông vận tải, giải trí ở ngoài trời như đua thuyền, trượt ván, bơi
lội ... nhu cầu này cũng ngày càng tăng theo sự phát triển của xã hội.[13]
2.3.2. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước cấp sinh hoạt ở Việt Nam
Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới ẩm có lượng mưa tương đối lớn trung
bình từ 1.800mm - 2.000mm, nhưng lại phân bố không đồng đều mà tập trung chủ
yếu vào mùa mưa từ tháng 4-5 đến tháng 10, riêng vùng duyên hải Trung bộ thì
mùa mưa bắt đầu và kết thúc chậm hơn vài ba tháng.
Sự phân bố không đồng đều lượng mưa và dao động phức tạp theo thời gian là
nguyên nhân gây nên nạn lũ lụt và hạn hán thất thường gây nhiều thiệt hại lớn đến
mùa màng và tài sản ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia, ngoài ra còn gây nhiều trở
ngại cho việc trị thủy, khai thác dòng sông.
Theo sự ước tính thì lượng nước mưa hằng năm trên toàn lãnh thổ khoảng 640
km3, tạo ra một lượng dòng chảy của các sông hồ khoảng 313 km3. Nếu tính cả
lượng nước từ bên ngoài chảy vào lãnh thổ nước ta qua hai con sông lớn là sông
Cửu long ( 550 km3
) và sông Hồng ( 50 km3
) thì tổng lượng nước mưa nhận được
hằng năm khoảng 1.240 km3
và lượng nước mà các con sông đổ ra biển hằng năm
khoảng 900 km3
. Như vậy so với nhiều nước, Việt nam có nguồn nước ngọt khá dồi
dào lượng nước bình quân cho mỗi đầu người đạt tới 17.000 m3
/ người/ năm. Do
nền kinh tế nước ta chưa phát triển nên nhu cầu về lượng nước sử dụng chưa cao,
hiện nay mới chỉ khai thác được 500 m3
/người/năm nghĩa là chỉ khai thác được 3%
lượng nước được tự nhiên cung cấp và chủ yếu là chỉ khai thác lớp nước mặt của
các dòng sông và phần lớn tập trung cho sản xuất nông nghiệp.
Nước tàng trử trong lòng đất cũng là một bộ phận quan trọng của nguồn tài
nguyên nước ở Việt Nam. Mặc dù nước ngầm được khai thác để sử dụng cho sinh
hoạt đã có từ lâu đời nay; tuy nhiên việc điều tra nghiên cưú nguồn tài nguyên nầy
một cách toàn diện và có hệ thống chỉ mới được tiến hành trong chừng chục năm

26. 17
gần đây. Hiện nay phong trào đào giếng để khai thác nước ngầm được thực hiện ở
nhiều nơi nhất là ở vùng nông thôn bằng các phương tiện thủ công, còn sự khai thác
bằng các phương tiện hiện đại cũng đã được tiến hành nhưng còn rất hạn chế chỉ
nhằm phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt ở các trung tâm công nghiệp và khu dân cư
lớn mà thôi.
Theo thống kê chưa đầy đủ thì ở Việt Nam có khoảng 350 nguồn nước khoáng
và nước nóng, trong đó nhóm chứa Carbonic tập trung ở nam Trung bộ, đông Nam
bộ và nam Tây nguyên; nhóm chứa Sulfur Hydro ở Tây Bắc và miền núi Trung bộ;
nhóm chứa Silic ở trung và nam Trung bộ; nhóm chứa Sắt ở đồng bằng Bắc bộ;
nhóm chứa Brom, Iod và Bor có trong các trầm tích miền võng Hà Nội và ven biển
vùng Bắc Kạn; nhóm chứa Fluor ở nam Trung bộ....Phần lớn nước khoáng cũng là
nguồn nước nóng, gồm 63 điểm ấm với nhiệt độ từ 300
– 400
C; 70 điểm nóng vừa
với nhiệt độ từ 410
- 600
C và 36 điểm rất nóng với nhiệt độ từ 600
– 10000
C; hầu hết
là mạch ngầm chỉ có 2 mạch lộ thiên thuộc loại ấm gặp ở trung Trung bộ và ở đông
Nam bộ. Từ những số liệu trên cho thấy rằng tài nguyên nước khoáng và nước nóng
của Việt Nam rất đa dạng về kiểu loại và phong phú có tác dụng chửa bệnh, đồng
thời có tác dụng giải khát và nhiều công dụng khác.
Trong những năm gần đây nhu cầu nước sử dụng cho công nghiệp và sinh
hoạt không ngừng tăng lên theo đà phát triển của công nghiệp, sự gia tăng dân số, mức
sống của người dân không ngừng được nâng cao và sự phát triển của các đô thị.
Nước sử dụng cho nông nghiệp cũng tăng lên do việc mở rộng diện tích đất
canh tác và sự thâm canh tăng vụ. Theo sự ước tính của các nhà chuyên môn thì từ
nay đến năm 2000 để đưa diện tích tưới cho nông nghiệp lên 6,5 triệu ha thì tổng
lượng nước cần khoảng 60km3
, cho chăn nuôi khoảng 10 -15 km3
, nhu cầu về nước
cho 80 triệu dân khoảng 8 km3
; tính chung nhu cầu về nước sẽ tăng lên khoảng từ
90 -100 km3
. Như vậy đến năm 2000 lượng nước cần cho sự phát triển đạt xấp xỉ
khoảng 30% lượng nước được cung cấp trên toàn lãnh thổ. Ðiều đặc biệt là nhu cầu
nầy phần lớn tập trung vào mùa khô trong khi mực nước trong các sông ngòi xuống
thấp nên có nơi nước sẽ không đủ dùng, điều này cho thấy nếu không quản lý và
phân phối tốt sẽ xảy ra tình trạng thiếu nước gay gắt như hiện nay.[13]

27. 18
2.3.3. Tình hình quản lý và sử dụng nguồn nước tại khu vực nghiên cứu
Thành phố Bắc Kạn nằm phía Bắc giáp xã Cẩm Giàng, Hà Vị huyện Bạch
Thông, phía Nam giáp xã Thanh Vận, Hoà Mục huyện Chợ Mới, phía Đông giáp xã
Mỹ Thanh huyện Bạch Thông, phía Tây giáp xã Quang Thuận, Đôn Phong huyện
Bạch Thông có nhiệm vụ cấp nước sinh hoạt cho các phường Đức Xuân, Sông Cầu,
Phùng Chí Kiên, Nguyễn Thị Minh Khai, Huyền Tụng thành phố Bắc Kạn thành
phốBắc Kạn.Tuy nhiên chất lượng nước sau xử lý và hàm lượng hóa chất trong
nước sau xử lý có đảm bảo theo QCVN 01:2009/BYT còn là câu hỏi của người dân
khi mà hàng ngày họ đều sử dụng nước của nhà máy cấp nước cho mọi hoạt động
trong cuộc sống của mình.

28. 19
PHẦN 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu đánh giá chất lượng nguồn nước cấp cho sinh hoạt tại Công ty cổ
phầncấp thoát nước Bắc Kạn-Nhà máy nước thành phố Bắc Kạn về chất lượng nước
đầu ra so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống QCVN
01:2009/BYT và hiệu quả kinh tế - xã hội - môi trường mà công ty đem lại.
3.1.2.Phạm vi nghiên cứu
Nhà máy cấp nước thành phố Bắc Kạn.
Nghiên cứu trên phạm vi phường Đức Xuân, Sông Cầu, Phùng Chí Kiên,
Nguyễn Thị Minh Khai, Huyền Tụng thành phố Bắc Kạn.
3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
- Địa điểm nghiên cứu: Nhà máy nước thành phố Bắc Kạn.
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 12/2018 đến tháng 4/2018.
3.3. Nội dung nghiên cứu
1. Khái quát về điều kiện tự nhiên- kinh tế, xã hội tại thành phố Bắc Kạn.
2. Tình hình cấp nước và sử dụng nước tại thành phố Bắc Kạn.
- Tổng quan về nhà máy nước thành phố Bắc Kạn.
- Tình hình sử dụng và xả thải nước sinh hoạt của người dân tại TP Bắc Kạn.
3. Đánh giá chất lượng nước sinh hoạt tại thành phố Bắc Kạn
+ Kết quả quan trắc trực tiếp
+ Đánh giá thông qua ý kiến người dân
4. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý, sử dụng nguồn nước sinh hoạt tai
khu vực nghiên cứu
3.4. Phương pháp nghiên cứu
3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của địa bàn nghiên
cứu: Đối tượng thu thập gồm: điều kiện tự nhiên (vị trí địa lý, diện tích tự

29. 20
nhiên và phân vùng địa giới hành chính, địa hình, khí hậu, thủy chế, tài nguyên
nước, tài nguyên rừng, thỗ nhưỡng, địa chất - khoáng sản), đặc điểm kinh tế
(tăng trưởng kinh tế, cơ cấu kinh tế), về vấn đề xã hội, dân số, giáo dục - đào
tạo … các số liệu, các tư liệu chủ yếu được thu thập tại các cơ quan sau: Công
ty cổ phần cấp thoát nước Bắc Kạn -Nhà máy nước thành phố Bắc Kạn, UBND
các phường, xã…
3.4.2. Phương pháp phỏng vấn người dân
Đối tượng được phỏng vấn: các hộ gia đình trên địa bàn nghiên cứu.
Số hộ: 20 hộ.
Hình thức: phát phiếu điều tra, phỏng vấn trực tiếp
Lựa chọn ngẫu nhiên các hộ đang hoặc chưa sử dụng nước cấp của Nhà máy
nước thành phố Bắc Kạn.
3.4.3. Phương pháp lấy mẫu và phân tích mẫu
* Phương pháp lấy mẫu nước:
Mẫu phân tích là một lượng mẫu nhất định tối thiểu cần thiết được lấy từ đối
tượng cần quan trắc đem về phòng thí nghiệm để phân tích các chỉ tiêu mong muốn
của đối tượng cần nghiên cứu phân tích đó, nhưng nó phải đại diện đúng cho một
đối tượng đó.
Mẫu nước được lấy ở 2 điểm: nước sinh hoạt đang sử dụng và nước thô từ hồ
chứa nước nhà máy nước Bắc Cạn, mẫu lấy ra từ vòi ra của bể chứa nước sau đó
mẫu được phân tích để xác định các thành phần trong nước.
* Phương pháp lấy mẫu từ vòi nước: Lấy mẫu càng gần nguồn cung cấp càng
tốt ( lấy trực tiếp tại các ống dẫn nước ra ). Việc lấy mẫu phải ở đầu vòi để tránh sai
số trong quá trình lấy mẫu. Để chảy hết phần nước cũ (3 – 5 phút) rồi lấy mẫu. Lấy
mẫu từ từ để tránh xuất hiện bọt khí trong bình chứa.
* Phương pháp bảo quản và vận chuyển mẫu
Thời gian vận chuyển từ nơi lấy mẫu đến phòng thí nghiệm càng ngắn càng
tốt. Phải giữ mẫu ở chỗ tối và nhiệt độ thấp.
Khi vận chuyển mẫu phải bọc chai, chèn lót giữa các chai bằng giấy mềm,
đặt chai vào hộp gỗ, túi da sao cho an toàn tránh đổ vỡ trong khi vận chuyển.

30. 21
Các điều kiện bảo quản và thời hạn lưu mẫu để phân tích các chất cụ thể xem
phần phụ lục của tiêu chuẩn này.
Hóa chất dùng để bảo quản mẫu phải là loại tinh khiết để phân tích (TCPT)
* Mẫu nước sau khi lấy được đem về phân tích tại phòng hóa nghiệm Nhà máy
nước thành phố Bắc Kạn.
Đề tài chủ yếu dùng phương pháp phân tích thống kê, phương pháp so sánh,
phương pháp phân tích đánh giá, tổng hợp các vấn đề liên quan đến hiệu quả cấp và
sử dụng nước sinh hoạt của thành phố Bắc Kạn.
Phương pháp phân tích thống kê được sử dụng trong quá trình điều tra, tập hợp,
xử lý số liệu, phân tích làm rõ bản chất và quy luật phát triển của sự vật, hiện tượng.
Bảng 3.1. Phương pháp phân tích một số chỉ tiêu
TT Chỉ tiêu phân tích Phương pháp phân tích
1 pH Đo bằng máy theo TCVN 6492:1999
2 Độ cứng TCVN 6492:1999
3 Clorua ( Cl-
)
Chuẩn độ với dung dịch tiêu chuẩn bạc nitrat
(AgNO3), sử dụng chỉ thị màu kali cromat (
K2CrO4)
4 Nitrat ( NO3
-
) TCVN 6180:996
5 Sắt (Fe) TCVN 6177:1996
6 Mangan (Mn) TCVN 6002:1995
7 COD Kali pemanganat (KmnO4)
8 Nhiệt độ Máy đo nước đa chỉ tiêu
9 Mùi vị Cảm quan
10 DO Máy đo nước đa chỉ tiêu
11 Độ đục
Đo bằng máy đo độ đục theo TCVN
6184:1996
12
Tổng chất rắn hòa tan
(TDS)
SMEWW 2540 C
13 Coliform
Lên men ống nghiệm
TCVN6187:2:1996

31. 22
3.4.4. Phương pháp xử lý số liệu
Các kết quả thu thập được thống kê thành các bảng, sơ đồ, hiệu chỉnh hợp lý
và đưa vào báo cáo chủ yếu sử dụng 2 phần mềm Microsoft Word để soạn thảo báo
cáo và Microsoft Excel để xử lý số liệu và vẽ đồ thị.
- Kết quả phân tích các chỉ tiêu trong nước được so sánh với:
+ QCVN 01:2009/BYT: chất lượng nước ăn uống.
+ QCVN 08 - MT:2015/BTNMT: chất lượng nước mặt

32. 23
PHẦN 4
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên- kinh tế, xã hội thành phố Bắc Kạn
4.1.1. Điều kiện tự nhiên
4.1.1.1 Vị trí địa lý
Sau khi tỉnh Bắc Kạn được tái lập ngày 01/01/1997, thành phố Bắc Kạn được
xác định là thành phố tỉnh lỵ với 6 phường, 2 xã có tổng diện tích tự nhiên là 13.195
ha, chiếm 2,72% diện tích tự nhiên của tỉnh, nằm trong khoảng địa lý từ 22003’55’’
đến 22012’50’’ vĩ độ Bắc và từ 105046’30’’ đến 105056’20’’ kinh độ Đông.
Phía Bắc giáp xã Cẩm Giàng, Hà Vị huyện Bạch Thông.
Phía Nam giáp xã Thanh Vận, Hoà Mục huyện Chợ Mới.
Phía Đông giáp xã Mỹ Thanh huyện Bạch Thông.
Phía Tây giáp xã Quang Thuận, Đôn Phong huyện Bạch Thông.
Hình 4.1. Bản đồ hành chính thành phố Bắc Kạn

33. 24
Thành phố Bắc Kạn cách thủ đô Hà Nội 156 km, cách thành phố Thái Nguyên 80
km về phía Nam, cách thành phố Cao Bằng 120 km về Phía Bắc theo Quốc lộ 3
chạy qua, là đầu mối giao thông quan trọng trong quá trình giao lưu kinh tế, văn hoá
với các địa phương khác trong tỉnh và cả nước.
Thành phố Bắc Kạn nằm theo dọc đường quốc lộ 3 Bắc Kạn Cao Bằng; là đô
thị loại III của tỉnh Bắc Kạn đang trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, với kỳ vọng sẽ phát triển nhanh và bền vững ở vùng Đông Bắc.
Có vị trí quan trọng đặc biệt về quốc phòng, an ninh, là tuyến phòng thủ phía
Đông Bắc của tổ quốc.
Thành phố Bắc Kạn là thung lũng lòng chảo, nằm theo hai bờ Sông Cầu,
xung quanh đều có các dãy núi bao bọc, hướng dốc từ Tây sang Đông.Độ cao trung
bình từ 150 đến 200 m. Đỉnh núi cao nhất là đỉnh Nặm Dắt (xã Xuất Hoá), cao 728
m; núi Khau Lang (xã Dương Quang) cao 746 m. Nhìn chung thành phố Bắc Kạn
bao gồm ba loại địa hình chính:
Địa hình núi đá vôi tập trung ở phường Xuất Hoá, đồi núi cheo leo, đỉnh núi
lởm chởm, sắc nhọn, hiểm trở. độ cao trung bình từ 150 m đến 160 m so với mực
nước biển. Thành phần đá mẹ chủ yếu là sa kết, bột kết, sét kết, rải rác có khu
vực thành phần đá mẹ có nguồn gốc Mac ma hoặc biến chất. Dưới các thung
lũng nhỏ hẹp kéo dài đã được nhân dân khai thác trồng trọt.Khu vực nội thành
có địa hình tương đối bằng phẳng có tổng diện tích tự nhiên 13.195 ha, chiếm
2,72% diện tích tự nhiên của thành phố.
4.1.1.2 Đặc điểm yếu tố khí hậu, thời tiết, thủy văn
a. Khí hậu
Thành phố Bắc Kạn nằm trong khu vực khí hậu gió mùa xích đạo, thời tiết được
chia làm 4 mùa: Xuân, hạ, thu, đông. Mùa hạ kéo dài từ tháng 4 - 10; mùa đông kéo
dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, tiết trời giá rét, nhiều khi có sương muối. Sư
chênh lệch nhiệt độ giữa hai mùa nóng - lạnh tương đối lớn.
Lượng mưa trung bình hàng năm dao động trong khoảng 1.600mm-
1.800mm, vào cuối mùa xuân (khoảng tháng 3 - 4) hay có hiện tượng mây mù
dày đặc.

34. 25
Nhiệt độ trung bình năm là 21,80
C, nhiệt độ trung bình cao nhất 27,60
C, nhiệt
độ trung bình thấp nhất 14,70
C.
Hướng gió cũng thay đổi theo mùa rõ rệt và phù hợp với sự thay đổi cùa
hoàn lưu gió mùa, nhưng do vướng núi nên tốc độ gió nhỏ hơn so với vùng đồng
bằng Bắc Bộ.Trong các tháng hè thường chịu ảnh hưởng của mùa mưa bão với sức
gió và lượng mưa lớn.
Khí hậuở thành phố Bắc Kạn thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, đời sống
và mưu sinh. Trong đó nhờ địa hình đa dạng tạo ra nhiều khí hậu khác nhau, thích
hợp cho sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp.
b. Thuỷ văn:
Thành phố Bắc Kạn chịu ảnh hưởng của chế độ thuỷ văn Sông Cầu và các
suối chảy qua địa bàn thành phố như suối Nông Thượng, suối Dương Quang.
Sông Cầu bắt nguồn từ nhiều con suối chảy ra thuộc địa phận xã Ngọc Phái,
Phương Viên huyện Chợ Đồn, chảy qua địa bàn thành phố (thuộc địa phận phường
Sông Cầu, phường Đức Xuân) dài khoảng 20 km, rộng trung bình 40 m và chi phối
chế độ thuỷ văn của thành phố.
Suối Nặm Cắt tiếp nối từ xã Đông Phong huyện Chợ Đồn, kết thúc ở phần đất
xã Dương Quang, có đập tràn thủ Điện để lấy nước làm mát cho thủy điện nặm Cắt.
Suối Nông Thượng chảy qua trung tâm thành phố, có khả năng cung cấp
nước tưới tiêu phục vụ cho nông nghiệp.
4.1.2. Đặc điểm kinh tế- xã hội
4.1.2.1. Dân số
Theo niên giám thống kê tỉnh Bắc Kạn năm 2010, tổng số dân thị xã Bắc
Kạn là 37.739 người, trong đó dân số khu vực nội thị là 24.748 người, nông thôn là
12.991 người
Trong quá trình sản xuất, ngành sản xuất nào cũng đòi hỏi có đầy đủ 3 yếu tố
là lao động, đối tượng lao động và công cụ lao động. Lao động muốn nói lên mục
đích của con người thông qua công cụ lao động, tác động vào đối tượng lao động để
sản xuất ra của cải vật chất theo ý muốn của con người.

35. 26
Chính vì vậy mà dân số và lao động là một yếu tố đặc biệt quan trọng không
chỉ trong sản xuất Nông- Lâm nghiệp mà còn trong tất cả các ngành khác.
Từ quá trình điều tra tôi đã thu được các số liệu về tình hình dân số, lao động
của thành phố Bắc Kạn được thể hiện qua bảng 4.1
Bảng 4.1: Diện tích, dân số thực tế thường trú thành phố Bắc Kạn năm 2018
Tổng số toàn thành phố:
Diện tích
Tự nhiên (ha)
Dân số thực tế
thường trú (người)
Số thôn,
khu
25.630,77 120.933 124
(Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Kạn)
4.1.2.2 Cơ cấu lao động
Số lao động làm việc trong ngành kinh tế quốc dân (số liệu năm 2018):
60.200 người.
Trong đó:
- Lao động phi nông nghiệp: 45.680 người.
- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp: 75,9%.
Bảng 4.2.Thống kê lao động thành phố giai đoạn năm 2015 - 2018
Lao động trong tuổi
làm việc
2015 2016 2017 2018
Người 55.280 58.186 59.080 60.200
Lao động phi
nông nghiệp
Người 40.400 43.030 43.795 45.680
Tỉ lệ lao động
nông nghiệp
% 73,1 74,0 74,1 75,9
(Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Kạn)
Thành phố Bắc Kạn có có lợi thế là trung tâm dịch vụ, y tế và đào tạo của
tỉnh, trên địa bàn có trường Cao đẳng cộng đồng, trường dạy nghề và có 3 trường
THPT. Nhìn chung, sự phát triển dân số và lao động của thành phốlà ổn định, đảm
bảo nguồn lao động cho sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Tuy nhiên
nguồn lao động hiện nay vẫn chủ yếu là lao động thủ công, trình độ kỹ thuật và tay

36. 27
nghề còn hạn chế. Chính vì vậy, trong tương lai cần có những giải pháp để nâng cao
trình độ kỹ thuật của người lao động, đặc biệt chú trọng việc trang bị kiến thức và
đào tạo nghề cho nông dân trong sản xuất nông nghiệp.
4.1.2.3 Tài nguyên đất
Tổng diện tích đất tự nhiên là13.195 ha. Trong đó đất nội thị là 1,396 ha đất
ngoại thị là 11,799 ha.
- Đất ở đô thị: 174,55 ha;
- Đất ở nông thôn: 114,31 ha;
- Đất nông nghiệp: 10.243,03 ha;
- Đất phi nông nghiệp2.028,75 ha;
- Đất chưa sử dụng: 923,23 ha.
4.1.2.4. Tài nguyên rừng
Năm 2018, diện tích rừng của thành phố là 13.380,4 ha chiếm 52,2% tổng
diện tích tự nhiên.
Rừng thành phố chủ yếu là rừng nghèo, đây là loại rừng đã được khai thác
nhiều lần, trữ lượng rừng đạt khoảng 50-70m3
/ha. Chủ yếu là các loại rừng gỗ,
tre, nứa hỗn giao; tuy nhiên vẫn có một số loại gỗ quý hiếm như lát hoa, lim
xanh, sến, táu...cùng các loài thú và các loại lâm sản quý khác. Cũng là một nguồn
tài nguyên quý chủ yếu là các loại đất feralit rất thích hợp cho việc phát triển các
loại cây công nghiệp như: Mía, lạc, đậu tương, hồi, quế… và các loại cây ăn quả có
giá trị kinh tế như cam, quýt…
4.1.2.5 Giáo dục& Đào tạo,
Hiện nay thành phố có 24 trường học, trong đó có 12 trường đạt chuẩn quốc
gia. Chất lượng giáo dục ngày được nâng cao. Hằng năm tỷ lệ huy động học sinh
trong độ tuổi vào lớp 1 và lớp 6 đạt 100%, vào lớp 10 đạt trên 88%.
Mạng lưới hệ thống điện gồm các trạm biến áp và đường dây điện cao thế và
hạ thế đang tiếp tục được nâng cấp và làm mới để phục vụ cho sản xuất và đời sống;
tất cả các xã, phường đều có điện lưới quốc gia phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Tỷ lệ
hộ dùng điện cho sản xuất, kinh doanh, cho các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp,
dịch vụ có xu hướng tăng dần qua các năm.

37. 28
Công tác xây dựng đảng, củng cố chính quyền, đoàn thể được thực hiện tốt.
Tình hình an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo thường xuyên được
giữ vững.
4.1.2.6 Thiết chế văn hóa
Thành phố Bắc Kạn tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, thiết chế để phát triển văn
hóa, xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Các phong trào văn hoá, thể dục thể thao,
hoạt động thông tin được tổ chức đa dạng, sâu rộng, đáp ứng tốt nhu cầu tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, thực hiện nhiệm vụ chính trị, ngày càng nâng
cao chất lượng đời sống nhân dân.
Năm 2018, số thôn, khu dân cư đạt danh hiệu văn hoá chiếm tỷ lệ 80%. Cùng
với đầu tư của nhà nước, thành phố chú trọng thực hiện xã hội hóa trên lĩnh vực văn
hóa. Đến nay, toàn thành phố có 100% thôn, khu dân cư có nhà văn hóa. 89% gia
đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa.
Các hoạt động văn hóa, lễ hội được tổ chức bài bản, chu đáo, đáp ứng nhu cầu
hưởng thụ văn hóa của đông đảo nhân dân.
Mạng lưới hệ thống điện gồm các trạm biến áp và đường dây điện cao thế và
hạ thế đang tiếp tục được nâng cấp và làm mới để phục vụ cho sản xuất và đời sống;
tất cả các xã, phường đều có điện lưới quốc gia phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Tỷ lệ
hộ dùng điện cho sản xuất, kinh doanh, cho các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp,
dịch vụ có xu hướng tăng dần qua các năm.
Công tác xây dựng đảng, củng cố chính quyền, đoàn thể được thực hiện tốt.
Tình hình an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo thường xuyên được
giữ vững.
4.1.2.7 Điều kiện kinh tế:
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân trong giai đoạn 2011-2013 ước đạt
12,3%, trong đó: Khu vực nông, lâm, ngư nghiệp tăng 9,1%; khu vực công nghiệp -
XDCB tăng 11,21%; khu vực dịch vụ tăng 15,67%.
Tổng giá trị gia tăng (theo giá hiện hành) năm 2013 ước đạt 6.276 tỷ đồng,
tăng 2.734 tỷ đồng so với năm 2010. Thu nhập bình quân đầu người năm 2013 ước
đạt 20,4 triệu đồng, tăng 8,5 triệu đồng so với năm 2010.

38. 29
Cơ cấu ngành kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp:
Năm 2013, khu vực nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 38,86%; khu vực công nghiệp -
xây dựng cơ bản chiếm 18,26%; khu vực dịch vụ chiếm 42,88%. So với năm 2010,
khu vực nông, lâm, ngư nghiệp tăng 0,34%, khu vực công nghiệp - xây dựng cơ bản
tăng 1,03%, khu vực dịch vụ giảm 1,37%.
Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn giai đoạn 2011-2013 tăng bình quân
10,44%/năm. Chi ngân sách nhà nước tăng bình quân 1,72%/năm. Năm 2013, thu ngân
sách nhà nước ước đạt 390 tỷ đồng, chi ngân sách nhà nước ước đạt 3.193 tỷ đồng.
Khu vực nông, lâm nghiệp chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hoá, nâng
cao giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích canh tác. Tổng sản lượng lương thực
có hạt bình quân giai đoạn 2011-2013 ước đạt 163.384 tấn/năm, lương thực bình
quân đầu người đạt 542kg/năm. Tổng diện tích gieo cấy lúa ruộng bình quân năm
đạt 21.557ha/năm; năng suất bình quân 46 tạ/ha/năm; sản lượng bình quân 100.273
tấn/năm. Tổng diện tích gieo ngô bình quân đạt 16.318ha/năm; năng suất bình quân
37,8 tạ/ha; sản lượng bình quân 62,735 tấn/năm.
Trong giai đoạn 2011-2013, toàn tỉnh trồng được 40.408 ha rừng mới, bình
quân mỗi năm trồng khoảng 13.469 ha (mục tiêu giai đoạn 2011-2015 trồng
12.000ha/năm). Độ che phủ rừng tăng từ 58% năm 2010 lên 60% năm 2012, năm
2013 ước đạt 61%.
Chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai tích cực. Dự kiến đến
hết năm 2013, 100% các xã hoàn thành đồ án và đề án quy hoạch xây dựng nông
thôn mới. Lĩnh vực nông nghiệp phát triển đã góp phần quan trọng trong phát triển
nông thôn và giảm tỷ lệ đói nghèo. Cơ sở hạ tầng nông thôn ngày càng được cải
thiện thông qua các chương trình kiên cố hoá kênh mương, đầu tư xây dựng mới và
nâng cấp các công trình thuỷ lợi, giao thông nông thôn, trường học, trạm y tế.....
Giá trị sản xuất công nghiệp - XDCB của tỉnh hàng năm tăng trưởng bình
quân khoảng 15,1%; giá trị sản xuất CN-XDCB (theo giá cố định) năm 2013 ước
đạt 1.029 tỷ đồng. Hệ thống cơ sở hạ tầng khu công nghiệp Thanh Bình đã hoàn
thành. Tỉnh đã xây dựng xong Quy hoạch chi tiết cụm công nghiệp Huyền Tụng, thị
xã Bắc Kạn và cụm công nghiệp Pù Pết, huyện Ngân Sơn.

39. 30
Tốc độ tăng trưởng của khu vực dịch vụ trong những năm qua đạt kết quả
khá và ổn định. Giai đoạn 2011 - 2013 tăng trưởng bình quân ước đạt 15,67%/năm.
Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tăng trưởng nhanh, bình quân
25,68%/năm. Cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch từng bước được quan tâm
đầu tư xây dựng. Mạng lưới giao thông phục vụ cho phát triển du lịch đang được
đầu tư nâng cấp; hệ thống thông tin liên lạc đã phát triển đến tất cả các huyện và
hầu hết các khu, điểm du lịch đáp ứng cho nhu cầu phát triển du lịch.
Sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo của tỉnh đã đạt được những kết quả quan
trọng. Quy mô, các loại hình trường lớp không ngừng được mở rộng, cơ sở vật chất
được tăng cường, toàn tỉnh hiện có 52 trường đạt chuẩn quốc gia. Tỉnh đạt chuẩn
quốc gia phổ cập giáo dục Tiểu học từ tháng 12/1998 và đạt chuẩn phổ cập THCS
vào tháng 12/2005, hiện nay đang tích cực triển khai PCGD mầm non cho trẻ em 5
tuổi, đẩy nhanh tiến độ PCGD tiểu học đúng độ tuổi, triển khai PCGD trung học ở
những nơi có điều kiện. Tổ chức bộ máy ngành y tế được kiện toàn từ tỉnh đến cơ
sở. Các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế được thực hiện tốt. Công tác xoá đói
giảm nghèo đạt kết quả tốt. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 32,13% năm 2010 xuống
20,39% năm 2012 và ước còn 15,39% năm 2013. Đời sống của đại bộ phận nhân
dân trong tỉnh từng bước được cải thiện.
Các hoạt động văn hoá - xã hội ngày càng phong phú, đa dạng. Diện mạo
nông thôn cũng như các trung tâm huyện lỵ, tỉnh lỵ đang từng ngày đổi thay theo
chiều hướng văn minh, sạch đẹp. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được củng
cố và giữ vững.
4.1.2.8 Công tác y tế - dân số - kế hoạch hoá gia đình và trẻ em.
Công tác lao động, việc làm và giải quyết những vấn đề xã hội được quan tâm
thường xuyên và đạt được nhiều kết quả tốt.
4.2.Tình hình quản lí, cấp nước và sử dụng nước sinh hoạt tại thành phố
4.2.1. Tổng quan về Nhà máy cấp nước Bắc Kạn
4.2.1.1 Nội dung và quy mô đầu tư
Nhà máy cấp nước Bắc Kạn có công suất thiết kế 4.000m3/ngđn, được đưa vào
sử dụng từ năm 1999. Nguồn nước thô bơm từ 7 giếng khoan dọc bờ Sông cầu để xử lý
cung cấp nước cho người dân tiêu dùng, xử dụng công nghệ xử lý nước ngầm.

40. 31
* Quy tr×nh xö lý n-íc ngÇm nh- sau:
Nước ngầm tháp làm thoáng bể lọc cát nhanh khử trùng
clo bể chứa nươc sạch người dân tiêu dùng
Bể chứa nước 60.000m3
, cụm xử lí lắng lọc công suất 15.000m3
/ngày, bể chứa
3.000m3
, trạm bơm nước sạch + rửa lọc, nhà hóa chất, nhà Clo, nhà điều hành, nhà
kho, nhà bảo vệ, nhà để xe, nhà để máy phát điện, sân đường, cổng tường rào, hệ
thống điện chiếu sáng…
Nhà máy cấp nước Bắc Kạn có nhiệm vụ cấp nước sinh hoạt cho các phường
Đức Xuân, Sông Cầu, Phùng Chí Kiên, Nguyễn Thị Minh Khai, Huyền Tụng thành
phố Bắc Kạn.Công suất cấp nước theo thiết kế là 15.000m3
(m3
/ngày đêm), hiện tại
đang hoạt động sản xuất bình quân là10.000m3
/ng®;(m3
/ngày đêm).[3]
4.2.1.2 Quy trình xử lý nước của nhà máy cấp nước Bắc Kạn
SƠ ĐỒ CÔNG NGHỆ
Hóa chất (phèn/keo tụ)
Khử trùng (Clo/giaven)
Nguồn nước
(nước ngầm/nước mặt)
Phản ứng
và lắng
Lọc tự rửa
không van
Bể chứa nước sạch T.Bơm
N/S
Sông/hồ
13
Hình 4.2. Sơ đồ công nghệ của hệ thống và nguyên lý hoạt động của các thiết bị

41. 32
Các thiết bị của hệ thống có nguyên lý hoạt động như sau:
+ Thiết bị hòa trộn hóa chất:
- Nước thô được bơm cấp vào hệ thống xử lý, hoá chất keo tụ (Phèn) và
trợ keo tụ (Polimer) được bơm định lượng châm vào thiết bị hòa trộn hóa chất
trước khi vào thiết bị lắng.
- Thiết bị hòa trộn hóa chất được lắp đặt trên đường ống dẫn nước thô
vào bể lắng để tạo sự tiếp xúc tối ưu giữa hai pha (Hóa chất+Nước). Kết quả
là quá trình tạo bông cặn đạt đến mức tối đa. Vật liệu chế tạo thiết bị trộn hóa
chất bằng Inox SUS 304.
+ Nguyên lý hoạt động của bể lắng Lamella
- Bể lắng Lamella hoạt động dựa trên sự kết hợp giữa hai vùng làm việc
trong cùng một bể, đó là vùng keo tụ - kết bông và vùng lắng lớp mỏng.
- Vùng nước đã kết bông được dẫn vào vùng lắng lớp mỏng và được
phân đều khắp bề mặt qua dàn phân phối đặt trong thiết bị. Dòng nước dâng
lên theo modul tấm lắng. Phần lớp bùn được lắng xuống đáy, các bông cặn có
tính chất lơ lửng khó lắng còn lại sẽ được tách lại tấm lắng. Phần nước trong
được thu trên bề mặt tấm lắng và đưa ra bên ngoài qua dàn thu.
- Tấm lắng được đặt nghiêng một góc 600
và được ghép tạo thành các
hình lục giác có đường kính thủy lực bằng 80mm, nó có độ mở lớn nhất đối
với một hiệu quả thủy lực.
- Không bị uốn cong dưới tác động của trọng lượng bùn.
- Phần bùn lắng dưới dáy được xả ra bể chứa bùn theo định kỳ qua van
điều khiển trên đường ống xả đáy, thiết bị được thiết kế với đáy côn có góc rất
nhỏ do vậy phần bùn được nén xuống và xả ra ngoài rất triệt để.
- Bể lắng Lamella được tính toán thiết kế đáp ứng mức công suất
Q=2.000m3/ngđ.
- Bể lắng có kích thước BxLxH=2.8x7x6.5m, diện tích lắng
S=2.8x7=19.6m2, vận tốc lắng V=Q/S=5.1m/h.

42. 33
+ Nguyên lý hoạt động của bể lọc
Bể lọc gồm có 3 tầng: vật liệu lọc ở giữa, trên cùng là khoang chứa nước
sau lọc, tầng dưới là khoang chứa nước để rửa lọc. Bể lọc có quá trình lọc và
rửa lọc như sau:
+ Quá trình lọc:
- Nước cấp vào thiết bị qua đường ống và được chứa trong khoang lọc.
Giai đoạn lọc diễn ra, nước sau khi qua lớp vật liệu lọc được chứa trong
khoang chứa nước. Nước trong khoang chứa qua các ống liên thông cấp lên
khoang chứa nước rửa lọc. Nước sạch cấp ra ngoài qua đường ống.
- Qua thời gian lọc, các cặn bẩn giữ lại trên bề mặt vật liệu lọc gia tăng
làm giảm tốc độ lọc của lớp vật liệu. Mức nước trong khoang lọc dâng cao,
quá trình hình thành ống xi-phông diễn ra. Sự chênh lệch áp suất thủy tĩnh sẽ
dồn lượng nước trên khoang chứa nước rửa lọc xuống ngăn chứa nước sạch
qua các đường ống liên thông. Khi xi-phông hình thành, quá trình rửa lọc diễn
ra ngay lập tức, lượng bùn trên bề mặt vật liệu lọc sẽ được thoát ra qua đường
ống thoát nước thải.
+ Quá trình rửa:
- Sau một thời gian vận hành, các cặn bẩn có trong nước bị giữ lại trên
bề mặt vật liệu lọc, gây ra trở lực cản trở quá trình lọc. Để thiết bị hoạt động
bình thường cần phải rửa lọc, quá trình diễn ra hoàn toàn tự động khi trở lực
nước gây ra đủ lớn.
- Đường ống thoát nước rửa lọc được thiết kế đủ lớn để có thể thoát kịp
lượng nước trong quá trình rửa lọc trong khi thiết bị vẫn hoạt động liên tục.
Sự chênh lệch về áp suất tạo ra do sự xuất hiện của lớp tạp chất trên bề mặt
vật liệu lọc với áp suất do lượng nước chứa trong ngăn chứa nước rửa lọc tạo
ra là nguyên nhân của giai đoạn rửa lọc. Sự chênh lệch này sẽ khiến nước
trong ngăn chứa qua các ống liên thông xuống ngăn chứa nước sạch, lượng
nước này thấm ngược qua lớp vật liệu lọc và ra ngoài qua đường ống thoát

43. 34
nước rửa lọc cuốn theo cặn bẩn trên bề mặt vật liệu lọc. Kết quả là vật liệu lọc
được rửa sạch các tạp chất, phục hồi khả năng và tốc độ lọc như ban đầu.
- Tùy thuộc vào mực nước trong ngăn chứa nước rửa lọc mà tốc độ rửa
lọc từ 30 m/h đến 44 m/h.
- Quá trình rửa lọc tự động ngừng lại khi mức nước trong ngăn chứa
nước rửa lọc thấp hơn một đầu của đường ống, có nghĩa là khi đó xi-phông đã
bị phá hủy.
- Sau khi rửa lọc, thiết bị hoạt động bình thường.
Ngoài ra, hệ thống này còn có một số ưu điểm như sau: hiệu suất lắng
cao; suất đầu tư thấp; xử lý được nước có độ đục cao; thời gian thi công
nhanh; vận hành đơn giản; chi phí nhân công thấp; tiết kiệm điện năng; tính tự
động hóa cao; lượng nước rửa lọc thấp; dễ di chuyển khi thay đổi; diện tích
xây dựng nhỏ; dễ dàng lắp đặt vì hệ thống thiết kế theo từng modul, khi cần
tăng hay giảm công suất chỉ cần lắp thêm hoặc tháo rời modul nên rất thuận
lợi; Phï hîp l¾p ®Æt t¹i c¸c thÞ trÊn trªn ®Þa bµn tØnh B¾c K¹n; ®¶m b¶o cÊp
n-íc ®ñ chÊt l-îng vµ sè l-îng cho thanh phố B¾c K¹n t¹i thêi ®iÓm tr-íc
m¾t vµ l©u dµi.
4.2.1.3. Hiện trạng công tác quản lý và hiệu quả công tác quản lý của nhà
máy cấp nước
Công ty cổ phần cấp thoát nước Bắc Kạn được chuyển đổi từ công ty TNHH
NN MTV cấp thoát nước Bắc Kạn theo Quyết định số 1488/QĐ-UBND ngày
25/9/2015 của UBND tỉnh Bắc Kạn về việc phê duyệt Phương án cổ phần hoá và
chuyển Công ty TNHH NN MTV Cấp thoát nước Bắc Kạn thành Công ty cổ phần
với số vốn điều lệ là 36,2 tỷ đồng.[12]
Nhà máy cấp nước Bắc Kạn thuộc quản lí công ty TNHH NN MTV cấp thoát
nước Bắc Kạn, nguồn nước chính của nhà máy lấy từ 7 giếng khoan dọc bờ Sông
cầu. Cơ cấu tổ chức của nhà máy bao gồm:
- 1 trạm trưởng

44. 35
- 1 trạm phó
- 1 tổ trưởng công đoàn
- 1 an toàn viên
- 4 trưởng ca
- 5 nhân viên hóa nghiệm
- 12 nhân viên tổ vận hành
- 3 nhân viên bảo vệ
Việc ghi đồng hồ về lượng nước sử dụng của các hộ gia đình được giao cho tổ
trưởng của các tổ trong khu vực TPBắc Kạn
Cơ cấu tổ chức và vận hành của nhà máy cấp nước như vậy là hợp lí.
Hình 4.3. Sơ đồ tổ chức của xí nghiệp nước Bắc Kạn
4.2.2 Tình hình sử dụng nước sinh hoạt của các hộ gia đình trên địa bàn
TP.Bắc Kạn
Lượng nước sinh hoạt sử dụng trong một ngày toàn thành phố là
10000m3
/ngày đêm, trong đó lượng nước sinh hoạt cung cấp cho các hộ dân khu
vực thành phố Bắc Kạn ( Phường Đức Xuân, Chí Kiên,Sông Cầu,Minh Khai,

45. 36
Huyền Tụng ) vào khoảng 7000 - 8000 m3
/ngày đêm đáp ứng được 86% dân số
trên địa bàn.
Nước phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày hiện tại mới chỉ cung cấp
được khoảng 86% cho các hộ dân ( riêng Phường Đức Xuân phải sử dụng thêm
1000 m3
/ngày đêm do nhà máy nước Bắc Kạn cung cấp), ngoài ra người dân còn sử
dụng thêm nguồn nước tự khai thác ( giếng đào, giếng khoan…) để phục vụ cho các
mục đích khác nhau tùy theo nhu cầu sinh hoạt, hoạt động kinh tế của từng hộ gia
đình và tình trạng cung cấp nước máy ở nơi sinh sống của người dân…
4.3. Đánh giá chất lượng nước trước và sau xử lý của nhà máy Bắc Kạn
4.3.1. Đánh giá chất lượng nguồn nước lấy vào để xử lý
Qua bảng kết quả phân tích có thể thấy chất lượng nước đầu vào của nhà máy
cấp nước Bắc Kạn tương đối tốt, chưa bị ô nhiễm nhiều vì xung quanh nhà máy cấp
nước không có mỏ khai thác khoáng sản hay khu công nghiệp cũng như trang trại
chăn nuôi lớn nên chất lượng nước ở đây còn khá tốt và tương đối sạch. Bằng cảm
quan có thể đánh giá được màu và mùi vị của nước trước xử lý và sau xử lý đều
bình thường, không có màu, mùi, vị lạ.
Nhận xét: Theo QCVN 01:2009/BYT, nhìn vào bảng số liệu trên ta thấy rằng:
+Chỉtiêumùi,vịđượcđánhgiáquacảmquanthấykhôngcómùi,vịlạ-đạtquychuẩn.
+ Chỉ tiêu pH nằm trong giới hạn cho phép của quy chuẩn: 6,5≤6,9≤8,5.
+ Hàm lượng độ cứng thấp hơn quy chuẩn 260,64 lần.
+ Hàm lượng tổng chất rắn hòa tan TDS thấp hơn quy chuẩn 743,5 lần.
+ Hàm lượng COD vượt quy chuẩn 5,35 lần.
+ Hàm lượng NO3
-
thấp hơn quy chuẩn 47,05 lần.
+ Hàm lượng Sắt (Fe) thấp hơn quy chuẩn 0,09 lần.
+ Hàm lượng mangan (Mn) thấp hơn quy chuẩn 2,985 lần.
+ Hàm lượng Coliform vượt quy chuẩn 3000 lần
+ Chỉ tiêu về độ đục cao hơn quy chuẩn 35,17 lần.
+ Hàm lượng Clorua thấp hơn quy chuẩn 234,735 – 284,735 lần.

46. 37
Bảng 4.4. Chất lượng nguồn nước cấp cho nhà máy để xử lý
STT
Thông số
phân tích
Đơn vị Kết quả
QCVN 08 -
MT:2015
/BTNMT
QCVN
01:2009
/BYT
A
A1 A2
1 Nhiệt độ 0
C 26,2 - - -
2 Mùi vị -
Không
mùi,vị lạ
Không
mùi,vị lạ
Không
mùi,vị lạ
Không
mùi,vị lạ
3 pH - 6,74 6 – 8,5 6 – 8,5 6,5-8,5
4 Độ cứng mg/l 39,36 - - 300
5 TDS mg/l 256,5 - - 1000
6 COD mg/l 7.35 10 15 2
7 NO3
-
mg/l 2,06 2 5 50
8 Sắt (Fe) mg/l 0,11 0,5 1 0,3
9 Mangan (Mn) mg/l 0,015 0,1 0,2 3
10 Coliform
Vi
khuẩn/100ml
3000 2500 5000 0
11
Hàm lượng
Clorua
mg/l 7.4 250 350 250-300
12 Độ đục NTU 5 - - 2
(Nguồn: mạng lưới quan trắc môi trường tỉnh Bắc Kạn)
4.3.2. Đánh giá chất lượng nước sau xử lý để cấp cho sinh hoạt
Thông qua các phân tích mẫu nước sau xử lý cũng có thể thấy các chỉ tiêu như
COD, độ cứng, kim loại nặng đều giảm sau khi qua xử lý, chỉ tiêu vi sinh vật
coliform trong nước trước xử lý tương đối cao nhưng sau xử lý đã đạt QCVN
08:2015/BTNMT 02:2009/BYT.

47. 38
Bảng 4.5. Chất lượng nước sinh hoạt sau xử lý
STT
Thông số
phân tích
Đơn vị
Kết quả
phân tích
mẫu nước
sau xử lí
QCVN 08 -
MT:2015
/BTNMT
QCVN
01:2009/BYT
A
A1 A2
1 Nhiệt độ 0C 22 - - -
2 Mùi vị -
Không mùi,
vị lạ
Không
mùi, vị
lạ
Không
mùi,
vị lạ
Không mùi,vị
lạ
3 pH - 6,7 6-8,5 6-8,5 6,5-8,5
4 Độ cứng mg/l 23.9 - - 300
5 TDS mg/l 224 - - 1000
6 COD mg/l 1,4 10 15 2
7 NO3- mg/l 1,94 2 5 50
8 Sắt mg/l 0,04 0,5 1 0,3
9 Mangan mg/l KPH 0,1 0,2 3
10 Coliform
Vi
khuẩn/100ml
0 2500 5000 0
11 Độ đục NTU 0,74 - - 2
12
Hàm
lượng
Clorua
mg/l 35,5 250 350 250-300
( Nguồn: Trung tâm y tế tỉnh bắc kạn)
Nhận xét: Theo QCVN 01:2009/BYT
Sau khi phân tích mẫu nước sau xử lý thấy rằng tất cả các chỉ tiêu đều đạt theo
quy chuẩn cụ thể như sau:
+ Chỉ tiêu mùi vị: nước sau khi được xử lý thường hay có mùi của clo khử trùng
còn dư lại trong nước. Mùi khác lạ sẽ gây cảm giác khó chịu khi dùng nước. Có nhiều
cách để xử lý như hấp thụ bằng than hoạt tính…Vì hàm lượng clo được xử lý còn lại ở
hàm lượng rất nhỏ nên nước sau khi phân tích đều không có mùi, vị là – đạt quy chuẩn.
+ Chỉ tiêu pH nằm trong giới hạn cho phép của quy chuẩn 6,5≤6,7≤8,5.Nguồn
nước có pH < 7 thường chứa nhiều ion gốc axit. Bằng chứng dễ thấy nhất liên quan
giữa độ pH và sức khỏe của người sử dụng là nó làm hỏng men răng. pH của nước
có liên quan đến tính ăn mòn thiết bị, đường ống dẫn nước và dụng cụ chứa nước.

48. 39
Đặc biệt, trong môi trường pH thấp, khả năng khử trùng của Clo sẽ mạnh hơn. Có
nhiều cách để điều chỉnh khi pH quá thấp như: Sử dụng bộ lọc trung hòa (có vật liệu
chính là Calcite (từ đá vôi) hoặc magnesia (magnesium oxide) làm tăng lượng can
xi và làm cho nước bị cứng hơn), Điều chỉnh pH bằng hoá chất (dùng bơm định
lượng để châm soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite),Phương pháp thủ công
(rắc vôi bột ), Sử dụng hạt nâng pH L.S.
+ Độ cứng thấp hơn quy chuẩn 276,1 lần. Độ cứng là đại lượng đo tổng các
cation đa hóa trị có trong nước, nhiều nhất là ion canxi và magiê. Nước mặt thường
không có độ cứng cao như nước ngầm. Nước cứng cần nhiều xà phòng hơn để tạo
bọt, hoặc gây hiện tượng đóng cặn trắng trong thiết bị đun. Ngược lại, nước cứng
thường không gây hiện tượng ăn mòn đường ống và thiết bị. Khi độ cứng vượt quá
50 mg/l, trong các thiết bị đun nấu thường xuất hiện cặn trắng. Có thể khử độ cứng
bằng phương pháp trao đổi ion.
+ Tổng chất rắn hòa tan TDS thấp hơn quy chuẩn 776 lần.
+ Hàm lượng COD thấp hơn quy chuẩn 0,6 lần.
+ Hàm lượng NO3
-
thấp hơn quy chuẩn 47,95 lần.
+ Hàm lượng sắt (Fe) thấp hơn quy chuẩn 0,29 lần. Do ion sắt II dễ bị oxy hóa
thành sắt III, tự kết tủa và lắng nên sắt ít tồn tại trong nguồn nước mặt. Sắt trong nước
không gây hại cho sức khỏe nhưng thường làm cho vi khuẩn ưa sắt phát triển hình thành
cặn trong nước. Có thể thấy như bảng trên hàm lượng sắt có một lượng rất nhỏ.
+ Hàm lượng Mangan (Mn) trong mẫu nước sau xử lý không phát hiện thấy.
Mn thường tồn tại trong nước cùng sắt, khi trong nước có mangan thường tạo lớp
cặn màu đen đóng bám vào thành và đáy bồn chứa. Mn có độc tính rất thấp và
không gây ung thư. Ở hàm lượng cao hơn 0,15 mg/l có thể tạo ra vị khó chịu, làm
hoen ố quần áo. Với chỉ tiêu Mn sau khi xử lý có thể thấy hàm lượng Mn đã được
xử lý là rất tốt để cung cấp cho người dùng.
+ Hàm lượng Coliform đạt tiêu chuẩn cho phép có thể thấy rằng với quá trình
khử trùng tốt đã loại bỏ được hoàn toàn vi khuẩn ra khỏi nguồn nước chỉ tiêu đạt
mức 0 bằng mức QCVN.
+ Chỉ tiêu về độ đục thấp hơn quy chuẩn 1,68 lần.Độ đục của nước cấp tác
động đến con người qua 3 vấn đề mỹ quan, lọc và khử trùng nước. Độ đục thấp nên