PPPJ1153 Sejarah Islam 11-656H, 2016 Jabatan Pengajian Arab dan Tamadun Islam, FPI, UKM "Perkuliahan 09: Golongan Buwayh"

1. Golongan
Buwayh
PJ1153 SEJARAH ISLAM 11-656H
2016, K-09: Ezad Azraai Jamsari, JPATI

2. OBJEKTIF KULIAH M9
 Memahami sejarah
kemunculan golongan Banu
Buwayh.
 Mengenal pasti peranan dan
sumbangan Banu Buwayh
dalam Kerajaan ‘Abbasiyyah.
Kuliah 9 / 2

3. BANU BUWAYH
 Abad ke-4H: zaman peralihan kuasa
orang Turki kepada Banu Buwayh.
 Banu Buwayh: satu komuniti Islam yang
asalnya mendiami sekitar kawasan bukit
di Daylam, selatan Laut Kaspian.
 Mereka dipercayai peluk Islam sekitar
pertengahan abad ke-2H/8M.
 Mereka menerima dakwah Imam al-
Hasan b. Zayd, yang larikan diri daripada
tekanan Kerajaan Tahiriyyah.
Kuliah 9 / 3

4. BANU BUWAYH
 Mereka bermazhab Syiah dan amat
memusuhi golongan Sunni.
 Banu Buwayh diketuai leh seorang
pelaut bernama Abu Shuja’.
 Anak: Ali, Hasan & Ahmad berkecimpung
sebagai tentera Kerajaan Samaniyyah.
 Sejarawan (asal usul):
 Berasal daripada Arab Banu Dabbah.
 Berasal daripada keturunan Parsi (Sasan).
 Berasal daripada cicit Nabi Ibrahim (a.s.)
Kuliah 9 / 4

5. BANU BUWAYH
 Kekeliruan ini timbul kerana sumber
mitos masyarakat Daylam sendiri.
 Abu Shuja’ dikatakan pernah bermimpi
bahawa ketiga-tiga anaknya akan
menjadi pemimpin besar umat Islam.
 Berita ini telah menyebabkan Abu
Shuja’ marah.
 Beliau arahkan anak-anaknya tempeleng
ahli nujum itu kerana cuba untuk
menghina beliau sekeluarga.
Kuliah 9 / 5

6. BANU BUWAYH DAN POLITIK
 Selepas kematian Imam al-Hasan, tugas
dakwah dijalankan oleh adiknya, Imam
Muhammad b. Zaid (sehingga 287H).
 Kemudian usaha dakwah disambung oleh
Imam Hasan b. Ali al-Utrush (orang
paling berjaya dalam Islamisasi Daylam).
 Mereka begitu fanatik dengan Syiah dan
tidak memahami dengan konsep
perbezaan dalam Islam.
 Mereka paksa orang lain ikut Syiah.
Kuliah 9 / 6

7. BANU BUWAYH DAN POLITIK
 Mereka tidak berapa jelas dengan Syiah
Zaydiyyah yang dianuti.
 Penduduk Daylam amat mengagumi
ketokohan Hasan al-Utrush.
 Namun kebanyakan kerajaan Syiah yang
muncul di Asia Tengah tidak mendapat
pengiktirafan Kerajaan Abbasiyyah.
 Kegiatan Imam al-Hasan sentiasa
diperhatikan oleh agen Abbasiyyah;
kematian Imam Muhammad di Gurgan.
Kuliah 9 / 7

8. BANU BUWAYH DAN POLITIK
 316H: wilayah Daylam ditawan oleh
Kerajaan Ziyariyyah (Mardawij).
 Anak-anak Abu Shuja’ mula memberi
sokongan kepada Mardawij.
 Mereka kemudiannya berjaya menjawat
jawatan amir al-jund.
 Mereka berjaya mencipta kejayaan.
 Ini membimbangkan Mardawij.
 Kedua-dua pihak mula bertembung dan
bermusuhan.
Kuliah 9 / 8

9.  322H: Ali berjaya tawan Isfahan dan
Shiraz.
 Banu Buwayh mula terfikir untuk
tubuhkan kerajaan sendiri.
 324H: mereka berjaya tawan Ahwaz
dan Kirman.
 Shiraz menjadi pusat pentadbiran.
 Selepas kematian Mardawij, mereka
menawan al-Rayy, Hamadhan dan
Wasit; kerajaan yang agak besar.
BENTUK PENTADBIRAN
Kuliah 9 / 9

10.  Ketika ini Abbasiyyah sedang
memerhatikan pencapaian Buwayh.
 Ini kerana Khalifah berhasrat untuk
meminta bantuan Buwayh bagi
menghalau orang Turki di Baghdad.
 Khalifah al-Mustakfi telah memberi
pengiktirafan kepada Banu Buwayh.
 Baginda menjemput pemimpin Buwayh
datang ke Baghdad.
 945H: Buwayh memasuki Baghdad.
BENTUK PENTADBIRAN
Kuliah 9 / 10

11.  Baginda berpuas hati dengan kejayaan
Buwayh menyingkir pengaruh Turki.
 Baginda menganugerahkan:
 ‘Imad al-Dawlah kepada Ali.
 Rukn al-Dawlah kepada Hasan.
 Mu’izz al-Dawlah kepada Ahmad.
 Ahmad juga dilantik sebagai Amir al-
Umara’.
 Banu Buwayh menguasai semua
wilayah jajahan takluknya.
BENTUK PENTADBIRAN
Kuliah 9 / 11

12.  Mereka tidak terikat langsung dengan
kerajaan pusat.
 Antara ciri utama pentadbiran Buwayh
ialah pengiktirafan hak sama rata.
 Konsep kesamarataan ini turut
dikongsi dengan pemimpin peringkat
daerah lain.
 Mereka tidak berebut:
 Ali di Fars; Hasan di utara; Ahmad di
selatan.
BENTUK PENTADBIRAN
Kuliah 9 / 12

13.  Kemasukan Buwayh ke Baghdad
menyebabkan pengaruh Khalifah tiada.
 Pembahagian wilayah dilakukan tanpa
merujuk kepada Khalifah dahulu.
 Muncul pula konflik Sunni-Syiah antara
Khalifah dengan Banu Buwayh.
 Konflik memuncak apabila Buwayh
arahkan sambutan 10 Muharram
dijadikan sebagai upacara rasmi.
 Sunni tunjuk reaksi negatif.
KEJATUHAN BANU BUWAYH
Kuliah 9 / 13

14.  Ini menyebabkan Buwayh ketepikan
pembangunan Baghdad.
 Baghdad kehilangan status sebagai ibu
negara Abbasiyyah.
 Shiraz diisytihar sebagai pusat
pemerintahan Abbasiyyah yang baru.
 Semua aktiviti bertumpu ke Shiraz.
 Semua Khatib Jumaat diarah sebut
nama amir Buwayh dan Khalifah.
 Mereka ada kuasa pecat Khalifah.
KEJATUHAN BANU BUWAYH
Kuliah 9 / 14

15.  Hubungan permusuhan ini hanya
timbul di peringkat awal.
 Peringkat kemudian, hubungan ini
diperkuatkan dengan perkahwinan.
 Khalifah al-Ta’i pernah berkahwin
dengan anak amir Buwayh; dan begitu
sebaliknya (‘Adud al-Dawlah).
 Kota Baghdad mula bercahaya semula.
 Bamaristan al-‘Adudi dibina.
 Usaha diteruskan oleh Sharf al-Dawlah.
KECEMERLANGAN BANU BUWAYH
Kuliah 9 / 15

16.  Kekuatan Buwayh zaman ‘Adud al-
Dawlah sukar ditandingi.
 Qaramitah turut menyokong Buwayh
untuk mengenepikan Fatimiyyah.
 Guna gelaran Amir al-Mu’minin dan
Shahanshah.
 Adakan jalinan dengan cendekiawan.
 Aktiviti keilmuan digiatkan secara aktif
di istana ‘Adud al-Dawlah.
 Khalifah beri perkenan kpd. Buwayh.
KECEMERLANGAN BANU BUWAYH
Kuliah 9 / 16

17.  Strategi politik yang salah: membiarkan
kuasa Turki sebagai tentera di luar
Baghdad.
 Mengenakan cukai yang tidak adil.
 Berhadapan dengan rusuhan golongan Zanj.
 Menguasai ekonomi secara tidak betul.
 Perpecahan di kalangan Banu Buwayh.
 Kebajikan rakyat diabaikan.
 Pemberontakan berlaku secara meluas.
 Saljuk tawan Baghdad 447H bila dijemput
oleh Khalifah Abu Ja’far al-Qa’im.
KEJATUHAN BANU BUWAYH
Kuliah 9 / 17

18.  Dunia Islam pernah dikuasai oleh
Kerajaan yang bermazhab Syiah
seperti Banu Buwayh.
 Mereka dijemput oleh Khalifah
untuk jatuhkan kuasa Turki.
 Muncul konflik Syiah-Sunni.
 Pernah jalinkan perkahwinan
dengan keluarga Khalifah.
 Turut menyumbang dalam tamadun
Islam; keilmuan dan pentadbiran.
RUMUSAN
Kuliah 9 / 18