چشم‌انداز پیش روی بازار سرمایه

1. 1
‫روز‬ ‫در‬‫یکشنبه‬91‫مرداد‬11‫دو‬ ‫در‬ ‫تبریزی‬ ‫عبده‬ ‫حسین‬ ،‫جلسة‬‫م‬ ‫در‬ ‫سخنرانی‬‫و‬‫رد‬‫چشم‬‫پیش‬ ‫انداز‬‫روی‬‫بورس‬
‫کرد‬ ‫شرکت‬‫ابتکار‬ ‫به‬ ‫که‬«‫مالی‬ ‫مدیران‬ ‫انجمن‬»‫و‬«‫فارغ‬ ‫انجمن‬‫شریف‬ ‫دانشگاه‬ ‫التحصیالن‬»‫ش‬ ‫تشکیل‬‫بود‬ ‫ده‬.‫نقطه‬-
‫نظرهای‬‫وی‬‫مورد‬ ‫در‬‫جاری‬ ‫مسائل‬‫بورس‬‫و‬‫ضرورت‬،‫یافته‬ ‫توسعه‬ ‫حد‬ ‫این‬ ‫تا‬ ‫که‬ ‫بازاری‬ ‫از‬ ‫حمایت‬‫دو‬ ‫این‬ ‫در‬
‫شد‬ ‫ارائه‬ ‫نشست‬‫خالصه‬ .‫مطالب‬ ‫از‬ ‫ای‬‫ارائ‬‫ه‬‫در‬ ‫شده‬‫در‬ ‫را‬ ‫جلسه‬ ‫دو‬ ‫این‬‫این‬‫جا‬‫می‬ ‫مطالعه‬.‫کنید‬
9.‫دهة‬ ‫در‬ ‫اقتصاد‬ ‫کلی‬ ‫وضع‬19‫است‬ ‫نبوده‬ ‫مناسب‬:‫رشد‬ ‫نرخ‬‫صفر‬ ‫به‬ ‫نزدیک‬،‫تحریم‬ ،‫عرضه‬ ‫منفی‬ ‫شوک‬،‫ها‬
‫قیمت‬ ‫کاهش‬ ،‫بودجه‬ ‫کسری‬ ،‫کرونا‬‫نفت‬ ‫بازار‬ ‫از‬ ‫ایران‬ ‫خروج‬ ‫و‬ ‫نفت‬،‫از‬ ‫ناشی‬ ‫تورمی‬ ‫انتظارات‬ ‫و‬
‫تنش‬‫بین‬ ‫های‬‫تیرماه‬ ‫تورم‬ ‫(نرخ‬ ‫شد‬ ‫شدید‬ ‫تورم‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫تشدید‬ ‫در‬ ‫المللی‬4/6)‫درصد‬.‫همة‬
.‫است‬ ‫دهه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫اقتصاد‬ ‫دشوار‬ ‫وضعیت‬ ‫از‬ ‫حاکی‬ ‫متغیرها‬ ‫این‬
2.‫به‬ ،‫بورس‬ ‫وضع‬‫در‬ ‫ویژه‬09‫جنبه‬ ،‫اخیر‬ ‫ماه‬‫مثبت‬ ‫های‬‫داشت‬ ‫فراوانی‬‫ه‬‫می‬ ‫که‬ ‫چیزهایی‬ ‫از‬ ‫خیلی‬ .‫خواستی‬‫م‬‫و‬
‫می‬ ‫آرزو‬‫کردیم‬‫پیوست‬ ‫وقوع‬ ‫به‬ ،‫ه‬.‫ماه‬ ‫طی‬،‫اخیر‬ ‫های‬‫ثبت‬ ‫برای‬ ‫شام‬ ‫تا‬ ‫صبح‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫میلیون‬ ‫چند‬‫اخذ‬ ‫و‬ ‫نام‬
‫می‬ ‫تالش‬ ‫سهامداری‬ ‫کد‬‫سال‬ ‫اول‬ ‫ماه‬ ‫سه‬ ‫در‬ .‫کردند‬11،5‫حجم‬ .‫شد‬ ‫صادر‬ ‫جدید‬ ‫بورسی‬ ‫کد‬ ‫میلیون‬
‫به‬ ‫معامالت‬‫با‬ ‫و‬ ‫رفت‬ ‫باال‬ ‫شدت‬.‫یافت‬ ‫باورناکردنی‬ ‫افزایش‬ ‫سهامداران‬ ‫تعداد‬ ،‫بازار‬ ‫به‬ ‫عدالت‬ ‫سهام‬ ‫ورود‬
‫می‬ ‫شکسته‬ ‫بورس‬ ‫در‬ ‫رکوردها‬ ‫روز‬ ‫هر‬‫می‬ ‫افزایش‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫شد‬‫تا‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫جمع‬ ‫عامل‬ ‫صدها‬ .‫یافت‬
‫چگونه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫بحث‬ .‫برسد‬ ‫رونقی‬ ‫چنین‬ ‫به‬ ‫بورس‬‫از‬‫دستاوردها‬ ‫این‬‫کنیم‬ ‫محافظت‬.
0.‫ن‬ ‫بعضی‬ ،‫دستاوردها‬ ‫این‬ ‫کنار‬ ‫در‬‫نگران‬ ً‫ا‬‫طبع‬ ‫هم‬ ‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫کات‬‫ب‬ ‫سهام‬ ‫تعداد‬ ‫امروزه‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫کننده‬‫ا‬
P/E‫عدد‬‫باالی‬999‫با‬‫سهام‬.‫نیست‬‫کم‬ ‫بازار‬ ‫این‬‫در‬‫برابر‬P/E‫از‬‫کمتر‬29‫فقط‬،7٪‫بنگاه‬ ‫سهام‬‫کل‬.‫هاست‬
‫به‬‫قیمت‬ ‫شاخص‬ ‫با‬ ‫شرکت‬ ‫سود‬ ‫مقایسة‬ ‫ویژه‬‫قیمت‬ ‫تشکیل‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫نگرانی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫سهام‬ ‫های‬‫ه‬‫سفته‬ ‫ای‬
‫بازانه‬‫می‬ ‫دامن‬ ‫را‬.‫زند‬‫گرفته‬ ‫شکل‬ ‫معجزه‬ ‫به‬ ‫اعتقاد‬ ‫نوعی‬‫برود‬ ‫باال‬ ‫باید‬ ‫روز‬ ‫هر‬ ‫بازار‬ ‫که‬ ‫معجزه‬ ‫این‬ ‫است؛‬.

2. 2
‫ظرف‬4‫نزدیک‬ ‫کل‬ ‫شاخص‬ ‫دالری‬ ‫بازده‬ ،‫سال‬ ‫اول‬ ‫ماه‬259.‫است‬ ‫بوده‬ ‫درصد‬‫ارزش‬ ‫کل‬‫بنگاه‬‫ها‬‫کل‬ ‫به‬
‫آنها‬ ‫فروش‬(P/S)‫رقم‬ ‫به‬ ‫که‬8‫متوسط‬ ‫طور‬ ‫به‬ ً‫ال‬‫قب‬ ،‫رسیده‬ ‫برابر‬2‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بازار‬ ‫ارزش‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫برابر‬
GDP‫هم‬‫به‬‫بهار‬ ‫در‬ .‫بوده‬ ‫برخوردار‬ ‫بیشتری‬ ‫رشد‬ ‫از‬ ‫نقدینگی‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫بازار‬ ‫ارزش‬ ‫و‬ ‫رفته‬ ‫باال‬ ‫شدت‬
9011‫سرمایه‬ ‫متوسط‬ ‫رقم‬ ،‫زیر‬ ‫جدید‬ ‫سهامداران‬ ‫گذاری‬95‫حقیقی‬ ‫خرید‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫تومان‬ ‫میلیون‬‫از‬ ‫ها‬
‫حقوقی‬‫ها‬‫هم‬‫یاف‬ ‫شدید‬ ‫افزایش‬‫ته‬‫است‬‫قیمت‬ ‫افزایش‬ ‫نمودار‬ .‫ایران‬ ‫در‬ ‫سهام‬‫شب‬‫اهت‬‫با‬ ‫هایی‬‫شکل‬
‫کالسیک‬‫بازارهای‬‫حباب‬‫است‬ ‫یافته‬ ‫ی‬‫شرایطی‬ ‫چنین‬ ‫در‬ .،‫می‬ ‫عرضه‬ ‫سهام‬ ‫باید‬‫شد‬‫تا‬‫شت‬ ‫رشد‬ ‫از‬‫شاخص‬ ‫ابان‬
‫می‬ ‫جلوگیری‬‫شد‬‫؛‬.‫نیفتاد‬ ‫اتفاق‬ ‫این‬ ‫اما‬‫اکنون‬‫ریزش‬ ‫از‬ ‫چگونه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫اصلی‬ ‫سؤال‬‫شد‬ ‫های‬‫ید‬‫بازار‬
‫سهام‬‫شو‬ ‫جلوگیری‬‫د‬‫شوند‬ ‫حفظ‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫سهامداران‬ ‫این‬ ‫و‬ ،.
4.‫و‬ ‫است‬ ‫خوبی‬ ‫چیز‬ ‫مشخصات‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫بورس‬ ‫این‬ ‫آیا‬ ‫که‬ ‫پرسید‬ ‫باید‬‫آیا‬‫باید‬‫با‬‫وضعیت‬ ‫همین‬‫ب‬‫ازار‬‫ادامه‬
‫یابد‬‫آیا‬ ‫؟‬‫که‬ ‫نیستیم‬ ‫نگران‬‫کند؟‬ ‫ریزش‬ ‫دلیل‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫شاخص‬،‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫نگرانی‬ ‫چون‬‫سؤ‬ ‫این‬ ‫به‬‫ال‬‫باید‬
‫داد‬ ‫پاسخ‬.‫آثار‬ ‫بعضی‬‫بازاری‬ ‫چنین‬‫باال‬ ‫سؤال‬ ‫جواب‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫روشن‬،‫نکند‬ ‫تغییری‬ ‫وضعیت‬ ‫که‬‫م‬.‫است‬ ‫نفی‬
‫عده‬ ‫اگر‬ ً‫ال‬‫مث‬‫ای‬‫بازار‬ ‫این‬ ‫در‬‫ثروتمند‬‫می‬‫تورم‬ ‫و‬ ،‫شوند‬‫به‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫وضعیت‬ ‫این‬‫مردم‬‫بزند‬ ‫صدمه‬،
‫و‬ ‫جینی‬ ‫ضریب‬ ‫یعنی‬‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫ناعدالتی‬ ‫از‬ ‫حاکی‬ ‫حاصله‬ ‫لورنز‬ ‫منحنی‬،‫وضعیت‬ ‫باید‬ ً‫ا‬‫طبع‬‫داد‬ ‫تغییر‬ ‫را‬.
5.ً‫ال‬‫قب‬ ‫ما‬‫پس‬ ‫نقدینگی‬ ‫که‬ ‫بودیم‬ ‫نگران‬‫دارایی‬ ‫خرید‬ ‫صرف‬ ‫مردم‬ ‫اندازی‬‫مسک‬ ،‫ماشین‬ ‫چون‬ ‫فیزیکی‬ ‫های‬‫ن‬
.‫شود‬ ‫ارز‬ ‫و‬‫مثال‬ ‫برای‬،‫وقتی‬‫می‬ ‫خودرو‬ ‫مردم‬‫می‬ ‫نگاه‬ ‫پارکینگ‬ ‫در‬ ‫بالاستفاده‬ ‫و‬ ‫خرند‬‫بعد‬ ‫که‬ ‫دارند‬ً‫ا‬
‫گران‬‫بفروشند‬‫تر‬‫نگران‬‫موضوع‬ ،‫چون‬ ،‫است‬‫کننده‬‫خودرو‬‫ی‬‫ن‬‫اقتصادی‬‫بازده‬‫پارکینگ‬ ‫در‬‫بالاستفاده‬‫دارد‬
‫نمی‬ ‫کالن‬ ‫اقتصاد‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫و‬‫هم‬ ‫خالی‬ ‫مسکن‬ .‫است‬ ‫آن‬ ‫دارندة‬ ‫برای‬ ‫تورمی‬ ‫سپر‬ ‫که‬ ‫هرچند‬ ،‫آید‬‫فای‬‫ده‬‫ای‬
‫می‬ ‫دور‬ ‫اقتصاد‬ ‫دسترس‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫منابعی‬ ،‫ارز‬ ‫کنز‬ ‫که‬ ‫طور‬ ‫همان‬ ،‫ندارد‬ ‫ملی‬ ‫اقتصاد‬ ‫برای‬‫ک‬‫ن‬‫و‬ ‫د‬‫هم‬‫این‬ ‫ة‬
‫اقدامات‬‫ضایعات‬ ‫معنای‬ ‫به‬‫بیشتر‬‫ب‬‫است‬ ‫اقتصاد‬ ‫رای‬‫می‬ .‫س‬ ‫بازار‬ ‫یا‬ ‫پول‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫پول‬ ‫که‬ ‫گفتیم‬‫رمایه‬
‫و‬ ‫کرده‬ ‫تکمیل‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫بحث‬ ‫امروز‬ ‫اما‬ .‫بینجامد‬ ‫اشتغال‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫به‬ ‫تا‬ ‫برود‬‫می‬‫گوییم‬‫که‬‫بورس‬‫خوب‬ ‫وقتی‬

3. 3
‫آن‬ ‫شلوغی‬ ،‫است‬‫وقتی‬‫مردم‬ ‫آمدن‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫مناسب‬‫نقدینگی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مؤثر‬ ‫زمانی‬ ‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫به‬‫ب‬‫بخش‬ ‫ه‬
‫واقعی‬‫همان‬ ،‫برود‬ ‫اقتصاد‬‫بانک‬ ‫به‬ ‫اگر‬ ‫که‬ ‫طور‬‫می‬ ‫ها‬‫اعتبارات‬ ‫اعطای‬ ‫و‬ ‫رفت‬‫تولید‬ ‫برای‬‫می‬،‫شد‬‫امری‬
.‫بود‬ ‫مثبت‬‫آن‬‫بورس‬ ‫وضعیت‬‫مطلوب‬‫است‬‫صرف‬ ‫نقدینگی‬ ‫که‬‫می‬ ‫بیشتر‬ ‫اشتغال‬ ‫و‬ ‫تولید‬.‫شود‬‫اما‬‫حاال‬‫که‬
‫بر‬ ‫بورس‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫وجوه‬ ‫مردم‬‫ده‬‫ا‬،‫ند‬‫باز‬‫نگران‬‫هستیم‬‫که‬‫وجوه‬ ‫آیا‬‫به‬‫سمت‬‫اشتغال‬ ‫و‬ ‫تولید‬‫اس‬ ‫رفته‬.‫ت‬‫می‬‫بینیم‬
‫نقدینگی‬ ‫مردم‬ ‫است‬ ‫سال‬ ‫دو‬ ‫که‬‫را‬ ‫خود‬‫می‬ ‫بورس‬ ‫به‬‫هنوز‬ ‫اما‬ ،‫برند‬‫در‬ .‫است‬ ‫نشده‬ ‫ایجاد‬ ‫اشتغال‬ ‫و‬ ‫تولید‬
‫ص‬ ‫هم‬ ‫پول‬ ‫بازار‬‫این‬ ‫رف‬‫بانک‬ ‫که‬‫خلق‬ ‫اعتبار‬ ‫ها‬،‫رود‬ ‫باال‬ ‫فزایندگی‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ‫کنند‬‫این‬‫معنای‬ ‫به‬‫سمت‬-
‫گیری‬‫تول‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫هدایت‬ ‫و‬ ‫نقدینگی‬‫ید‬.‫نیست‬‫جدید‬ ‫بانکداری‬ ‫کار‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫نه‬ ‫مگر‬‫آ‬‫ن‬‫است‬
‫کند‬ ‫خلق‬ ‫نقدینگی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫که‬‫اما‬ ‫؟‬‫واقعی‬ ‫کاالهای‬ ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫اعتبارات‬ ‫اعطای‬ ‫اگر‬
‫می‬ ‫بروز‬ ‫مشکل‬ ،‫نباشد‬.‫کند‬‫می‬ ‫سخترانی‬ ‫این‬ ‫ادامة‬ ‫در‬‫است‬ ‫ممکن‬ ‫چگونه‬ ‫که‬ ‫دهم‬ ‫توضیح‬ ‫را‬ ‫همین‬ ‫خواهم‬
‫سر‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫نقدینگی‬.‫شود‬ ‫تورم‬ ‫تشدید‬ ‫باعث‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫نرسد‬ ‫ملی‬ ‫اقتصاد‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫هدف‬ ‫به‬ ‫مایه‬
6.،‫اخیر‬ ‫سال‬ ‫چند‬ ‫در‬‫مهم‬‫ترین‬‫عامل‬‫(پیش‬ ‫پیشران‬ ‫متغیر‬ ‫یعنی‬ ،‫ایران‬ ‫در‬ ‫تورمی‬ ‫انتظارات‬)‫قراول‬،‫د‬‫بوده‬ ‫الر‬
‫که‬ ‫است‬ ‫چندی‬ .‫است‬‫بورس‬ ‫شاخص‬‫اصلی‬ ‫عامل‬ .‫باشد‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫پیشران‬ ‫متغیر‬ ‫که‬ ‫یافته‬ ‫را‬ ‫موقعیت‬ ‫این‬
‫نقدینگی‬ ‫افزایش‬ ،‫شاخص‬ ‫افزایش‬ ‫در‬‫بوده‬.‫است‬
7.‫است‬ ‫مربوط‬ ‫پولی‬ ‫پایة‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫نقدینگی‬ ‫افزایش‬‫و‬‫بانک‬ ‫خالص‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫وضعیتی‬ ‫حاصل‬
‫بانک‬ ‫و‬ ‫دولت‬ ‫به‬ ‫یا‬ ،‫بخرد‬ ‫طال‬ ‫و‬ ‫ارز‬ ‫مرکزی‬‫بدین‬ ‫و‬ ‫دهد‬ ‫قرض‬ ‫ها‬‫پول‬ ‫ترتیب‬‫خلق‬ ‫پرقدرت‬‫شود‬‫د‬ .‫ر‬
‫ماه‬.‫است‬ ‫داده‬ ‫شتاب‬ ‫را‬ ‫پولی‬ ‫پایة‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫دولت‬ ‫بدهی‬ ،‫اخیر‬ ‫های‬
8.‫(وام‬ ‫اعتبار‬ ‫و‬ ‫تسهیالت‬ ‫اعطای‬ ‫نقدینگی‬ ‫غالب‬ ‫بخش‬‫بانک‬ ‫توسط‬ )‫ها‬‫که‬ ‫هاست‬‫افزایش‬ ‫با‬‫ضری‬‫فزایندة‬ ‫ب‬
‫نقدینگی‬ ‫خلق‬‫می‬ ‫شتاب‬‫گیرد‬‫ب‬ ‫اشخاص‬ ‫تمایل‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫نقدینگی‬ ‫خلق‬ ‫فزایندة‬ ‫ضریب‬ ‫بر‬ ‫مؤثر‬ ‫عوامل‬ .‫ه‬
‫آن‬ ‫تمایل‬ ‫میزان‬ ،‫مسکوک‬ ‫و‬ ‫اسکناس‬ ‫نگاهداری‬‫سپرده‬ ‫نگهداری‬ ‫به‬ ‫ها‬،‫غیردیداری‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫دیداری‬ ‫های‬

4. 4
‫می‬ ‫مربوط‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ‫قانونی‬ ‫ذخیرة‬ ‫نرخ‬ ‫به‬ ‫و‬‫بانک‬ ‫مازاد‬ ‫ذخایر‬ ‫میزان‬ .‫شود‬‫و‬ ‫اسکناس‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫ها‬
‫نیز‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ‫نزد‬ ‫اضافی‬ ‫سپردة‬ ‫یا‬ ‫مسکوک‬‫نقدینگی‬ ‫خلق‬ ‫در‬.‫است‬ ‫مؤثر‬
1.‫نمی‬ ‫پول‬ ‫فزایندگی‬ ‫ضریب‬ ‫رف‬‫ص‬‫امکان‬ ‫برای‬ ‫مبنایی‬ ‫تواند‬‫هد‬ ‫و‬ ‫نقدینگی‬ ‫افزایش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫پذیری‬‫ایت‬
.‫باشد‬ ‫تولید‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫آن‬‫و‬ ‫کاالها‬ ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫اقتصاد‬ ‫نیاز‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫نقدینگی‬ ‫خلق‬ ‫مدرن‬ ‫بانکداری‬ ‫وظیفة‬
.‫است‬ ‫خدمات‬‫امکان‬ ‫و‬ ‫اقتصاد‬ ‫نیاز‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫کنترل‬ ‫اصلی‬ ‫موضوع‬‫م‬ ‫تأمین‬ ‫پذیری‬‫تولید‬ ‫الی‬
‫حدود‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫اکنون‬ ‫پول‬ ‫فزایندگی‬ ‫ضریب‬ .‫است‬7‫کاالهای‬ ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫اعتبارات‬ ‫اعطای‬ ‫اگر‬ .‫است‬ ‫برابر‬
‫می‬ ‫بروز‬ ‫مشکل‬ ،‫نباشد‬ ‫واقعی‬‫سهام‬ ‫خرید‬ ‫برای‬ ‫اعتبارات‬ ‫این‬ ‫اگر‬ ً‫ال‬‫مث‬ .‫کند‬‫یابد‬ ‫اختصاص‬،‫ن‬‫قدینگی‬ً‫ا‬‫لزوم‬
‫نمی‬ ‫واقعی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫تولید‬ ‫به‬.‫انجامد‬
99.‫قانونی‬ ‫ذخیرة‬ ‫اگر‬ ‫حتی‬999‫هم‬ ‫درصد‬‫شود‬ ‫اعالم‬،‫اما‬‫بانک‬‫ها‬‫اعتبار‬‫ات‬‫نامناسب‬‫کنند‬ ‫اعطا‬‫اعتبارات‬ ‫و‬ ،
‫بازپرداخت‬ ‫اعطایی‬‫بانک‬ ‫نقدینگی‬ ‫است‬ ‫مجبور‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ،‫نشود‬‫ها‬‫کند‬ ‫جبران‬ ‫را‬‫بدین‬ ‫و‬ ،‫پایة‬ ‫طریق‬
‫می‬ ‫رشد‬ ‫پولی‬.‫کند‬
99.‫شبه‬ ‫و‬ ‫پول‬ ‫خلق‬ ‫مقطع‬ ‫در‬ ‫تولید‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫نقدینگی‬ ‫هدایت‬،‫یعنی‬ .‫است‬ ‫آسان‬ ‫پول‬‫که‬ ‫است‬ ‫مهم‬‫د‬‫محل‬ ‫ر‬
‫نقدینگی‬ ‫تولید‬‫وجوه‬ ،‫مشکل‬ ،‫است‬ ‫افراد‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫پول‬ ‫که‬ ‫بعدها‬ .‫شود‬ ‫هدایت‬‫نقدینگی‬ ‫بتوان‬‫را‬‫سمت‬ ‫به‬
‫هدایت‬ ‫معینی‬.‫کرد‬
92.‫سفته‬ ‫فعالیت‬ ،‫تورمی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬‫می‬ ‫تشدید‬ ‫بازانه‬‫سپرد‬ ‫اشخاص‬ .‫شد‬‫بلندمدت‬ ‫و‬ ‫میان‬ ‫ه‬‫بانک‬ ‫در‬‫ها‬‫نگاه‬
‫نمی‬‫دارند‬‫داد‬ ‫اعتبار‬ ‫بشود‬ ‫که‬‫؛‬‫خود‬‫نقدینگی‬ ‫کنترل‬‫شخصیشان‬‫می‬ ‫برعهده‬ ‫را‬‫بان‬ ‫هم‬ ‫اگر‬ .‫گیرند‬‫ک‬‫ها‬
‫سپرده‬ ‫بخواهند‬‫سفته‬ ‫سودهای‬ ‫باید‬ ،‫دارند‬ ‫نگاه‬ ‫بلندمدت‬ ‫های‬‫سال‬ ‫شبیه‬ ‫بازانه‬‫های‬81‫تا‬10‫موقع‬ ‫آن‬ .‫بدهند‬
‫می‬ ‫گران‬ ‫پول‬‫بنگاه‬ ‫و‬ ‫شود‬‫های‬‫و‬ ‫ندارند‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫اعتبار‬ ‫دریافت‬ ‫توان‬ ‫دیگر‬ ‫تولیدی‬
‫سفته‬ ‫برای‬ ‫اعتبارات‬‫می‬ ‫اعطا‬ ‫بازی‬.‫شود‬‫بنگاه‬‫را‬ ‫گران‬ ‫اعتبارهای‬ ‫آن‬ ‫دریافت‬ ‫توانایی‬ ‫ها‬‫ت‬ ‫برای‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫ولید‬
‫واقعی‬‫اقتصاد‬.‫ندارند‬‫و‬ ،‫بود‬ ‫پایین‬ ‫تورم‬ ‫زمان‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫پیش‬ ‫سال‬ ‫چند‬ ‫وضعیت‬ ‫عکس‬ ‫وضعیت‬ ‫این‬

5. 5
‫ب‬‫بنگاه‬ ‫ه‬‫می‬ ‫توصیه‬ ‫ها‬‫بدهی‬ ‫شد‬‫بانک‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫های‬‫سود‬ ‫کسب‬ ‫فرصت‬ ‫چون‬ ،‫بدهند‬ ‫پس‬ ‫را‬ ‫ها‬25٪‫و‬28٪
‫را‬‫تورم‬ ‫که‬ ‫شرایطی‬ ‫در‬1.‫نداشتند‬ ،‫بود‬ ‫درصد‬
90.‫نقدینگی‬ ‫میزان‬‫تخصیص‬‫به‬ ‫یافته‬‫اعتبار‬‫ات‬‫فعالیت‬ ‫برای‬‫حال‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫تولیدی‬ ‫های‬‫نیست‬ ‫زیاد‬‫و‬.‫است‬ ‫محدود‬
‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫نرخ‬ ‫اگر‬27‫رشد‬ ‫تاریخی‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫درصد‬‫تولید‬‫ملی‬0ً‫ا‬‫طبع‬ ،‫باشد‬ ‫درصد‬27‫درصد‬‫نقدینگی‬
‫نمی‬ ‫را‬.‫کرد‬ ‫جذب‬ ‫تولید‬ ‫در‬ ‫توان‬‫نمی‬ ‫اقتصاد‬ ‫رشد‬ ‫توان‬‫تواند‬27‫درصد‬‫سال‬ ‫در‬‫ملی‬ ‫تولید‬ ‫رشد‬ .‫باشد‬
‫حتی‬‫کشورها‬ ‫در‬‫توسعه‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫ی‬0،4‫یا‬ ،5.‫است‬ ‫درصد‬‫در‬‫سال‬ ‫بهترین‬‫ه‬‫ای‬‫اقتصادی‬‫انقالب‬ ‫از‬ ‫بعد‬،
‫رشد‬ ‫آرزوی‬8٪‫داشته‬‫ایم‬.‫انقالب‬ ‫از‬ ‫قبل‬‫هم‬‫بهترین‬‫نرخ‬‫رشد‬‫ت‬‫داخلی‬ ‫ناخالص‬ ‫ولید‬99٪.‫است‬ ‫بوده‬‫در‬
‫دهة‬19‫در‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬ ‫رشد‬‫ایران‬‫برابر‬‫است‬ ‫بوده‬ ‫صفر‬‫یعنی‬ ‫؛‬‫عمدة‬‫سف‬ ‫فعالیت‬ ‫صرف‬ ‫نقدینگی‬‫ته‬‫بازانه‬
‫دارایی‬ ‫قیمت‬ ‫باالبردن‬ ‫و‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫موجود‬ ‫ای‬.‫است‬ ‫شده‬
94.‫رود‬ ‫باالتر‬ ‫نقدینگی‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫کند‬ ‫فکر‬ ‫نباید‬ ‫بنگاه‬،‫اعتبار‬‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫دسترس‬ ‫در‬‫ه‬‫بیشتر‬ ‫م‬
‫می‬‫حرکت‬ ‫تحریک‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫چون‬ ‫چرا؟‬ .‫شود‬‫سفته‬ ‫های‬‫باش‬ ‫داشته‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫بازانه‬.‫د‬
‫سپرده‬ ‫ماندگاری‬ ‫تضعیف‬ ‫سبب‬ ،‫تورم‬ ‫افزایش‬‫می‬ ‫ها‬،‫شود‬‫و‬‫ا‬ ‫توان‬ ‫این‬‫بانک‬ ‫عتباری‬‫می‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫ها‬‫دهد‬.
‫کند‬ ‫فکر‬ ‫نباید‬ ‫بنگاه‬‫که‬‫برود‬ ‫باال‬ ‫نقدینگی‬ ‫اگر‬‫منابع‬ ،‫می‬ ‫گیرش‬‫آید‬‫پس‬ .،‫رشد‬ ‫متوسط‬‫نقدینگی‬‫باید‬
‫و‬ ‫شود‬ ‫کنترل‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ‫توسط‬‫نباید‬‫خیلی‬ ‫نرخ‬ ‫این‬‫باال‬.‫برود‬
95.‫نمی‬ ‫تولید‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ً‫ا‬‫لزوم‬ ،‫برود‬ ‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫اگر‬ ‫نقدینگی‬‫رود‬.‫بیان‬‫این‬ ‫با‬ ‫مغایر‬‫ح‬‫از‬ ‫اکی‬‫توهم‬
‫سفسطه‬ ‫و‬(fallacy.‫است‬ )،‫نباشیم‬ ‫موضوع‬ ‫وجوه‬ ‫همة‬ ‫مواظب‬ ‫اگر‬‫کشاندن‬‫میلیونی‬‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫مردم‬
‫تورم‬ ‫پایدار‬ ‫کنترل‬ ‫به‬‫کمکی‬‫نمی‬.‫کند‬،‫برعکس‬‫وقفه‬ ‫یا‬ ‫مکث‬ ‫با‬‫طوالنی‬ ‫چندان‬ ‫نه‬ ‫ای‬‫دا‬ ‫روی‬‫رایی‬‫های‬
‫سرمایه‬‫ای‬‫تورم‬ ‫تشدید‬ ‫به‬ ‫نقدینگی‬ ،‫و‬ ‫کاالها‬ ‫قیمت‬‫مردم‬ ‫مصرفی‬ ‫خدمات‬‫می‬ ‫دامن‬.‫زند‬‫افزایش‬‫غ‬‫یرعادی‬
‫در‬ ‫سهام‬ ‫قیمت‬5/9‫به‬ ‫اخیر‬ ‫سال‬‫درون‬ ‫طور‬‫تحمی‬ ‫زمینة‬ ‫زا‬‫که‬ ‫موضوعی‬ ‫است؛‬ ‫شده‬ ‫اقتصاد‬ ‫به‬ ‫باالتر‬ ‫تورم‬ ‫ل‬
.‫نیست‬ ‫ناسازگار‬ ‫هم‬ ‫تورم‬ ‫و‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫بلندمدت‬ ‫رابطة‬ ‫با‬

6. 6
96.‫این‬ ‫و‬ ‫دارد؟‬ ‫تورمی‬ ‫فشار‬ ‫ایجاد‬ ‫در‬ ‫نقدینگی‬ ‫حجم‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫شبیه‬ ‫کارکردی‬ ‫سهام‬ ‫قیمت‬ ‫افزایش‬ ‫آیا‬
‫می‬ ‫رخ‬ ‫چگونه‬‫کل‬ ‫که‬ ‫کنیم‬ ‫توجه‬ ‫دهد؟‬‫(دارایی‬ ‫پولی‬ ‫های‬‫می‬ )‫نقد‬ ‫های‬‫حال‬ ‫در‬ ‫طیف‬ ‫پیوسته‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫تواند‬
‫این‬ ‫در‬ ‫گاهی‬ ‫سهام‬ ‫از‬ ‫انواعی‬ ‫یا‬ ‫سهام‬ .‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫تغییری‬‫گروه‬‫بندی‬‫ها‬‫می‬ ‫قرار‬.‫گیرند‬‫ک‬ ‫دارایی‬ ‫هر‬‫هر‬ ‫به‬ ‫ه‬
‫دلیلی‬‫بسیار‬‫بیشتری‬ ‫سهولت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫نقدشونده‬‫نسبت‬‫دارایی‬ ‫بقیة‬ ‫به‬‫ها‬‫نقد‬ ‫به‬‫تبدیل‬‫به‬ ‫شود‬‫تعریف‬M2
‫حتی‬ ‫و‬M1‫می‬ ‫نزدیک‬‫صورت‬ ‫آن‬ ‫در‬ .‫شود‬،‫واجد‬ ‫دارایی‬ ‫آن‬‫همان‬‫فشار‬ ‫در‬ ‫آثاری‬‫بر‬‫می‬ ‫تورم‬‫که‬ ‫شود‬
‫دا‬ ‫نقدینگی‬ ‫حجم‬‫رد‬‫سال‬ ‫اول‬ ‫ماه‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫در‬ .11،‫سهام‬‫هم‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫ویژگی‬ ‫چنین‬ ‫دارای‬‫ه‬‫از‬
‫سهام‬‫استنباط‬‫پول‬‫می‬ ‫فکر‬ ‫و‬ ،‫دارند‬‫می‬ ‫پول‬ ‫چون‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫کنند‬‫کنند‬ ‫استفاده‬ ‫توانند‬‫د‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫سهام‬ .‫ارایی‬
‫نقدشونده‬ ‫بسیار‬‫هزینه‬ ‫تحمل‬ ‫بدون‬‫متغیر‬ ‫نقدینگی‬ ‫هرچند‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫بدل‬‫موجودی‬‫یا‬stock‫است‬‫اما‬ ،
‫ترکیب‬ ‫اجزای‬‫می‬ ‫آن‬ ‫دهندة‬‫ع‬ ‫تواند‬.‫شود‬ ‫وض‬
97.‫ماه‬ ‫در‬‫هم‬ ،‫اخیر‬ ‫های‬‫ة‬‫مستأجران‬ ‫از‬ ‫اجاره‬ ‫جای‬ ‫به‬ ‫مالکان‬‫ودیعه‬‫می‬ ‫طلب‬‫کنند‬‫بورس‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫نقدینگی‬ ‫تا‬
‫سرمایه‬‫مطالعه‬ ‫در‬ .‫کنند‬ ‫گذاری‬‫پیام‬ ‫اطالعات‬ ‫بر‬ ‫متکی‬ ‫ای‬‫تبلیغی‬ ‫های‬24،‫دیوار‬ ‫سایت‬ ‫روی‬ ‫ساعت‬
‫از‬ ‫بیش‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫مشخص‬19‫مناطق‬ ‫در‬ ‫مالکان‬ ‫از‬ ‫درصد‬9‫تا‬8‫از‬ ،‫تهران‬‫ودیعه‬ ،‫اجاره‬ ‫جای‬ ‫به‬ ‫مستأجران‬
‫می‬.‫خواهند‬.‫نیست‬ ‫هم‬ ‫مثبتی‬ ‫تحول‬ ً‫ا‬‫لزوم‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫سهام‬ ‫نقدشوندگی‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫رفتار‬ ‫تغییر‬ ‫این‬‫گ‬‫سهام‬ ‫رچه‬
‫ایران‬ ‫در‬ ‫اما‬ ،‫نیست‬ ‫نقدینگی‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫بخشی‬‫تیرماه‬ ‫تا‬ ‫فروردین‬9011،‫سهام‬‫حد‬ ‫تا‬‫زیادی‬‫آن‬ ‫آثار‬ ‫واجد‬
.‫است‬ ‫شده‬
98.‫این‬‫توهم‬‫می‬ ‫حمایت‬ ‫بازار‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫دولت‬ ‫که‬‫و‬ ‫کند‬‫این‬‫فرض‬‫که‬‫قابل‬ ‫کاهش‬ ‫از‬‫سهام‬ ‫ارزش‬ ‫توجه‬
‫جلوگیری‬‫می‬‫کند‬‫خود‬ ،‫که‬ ‫شده‬ ‫باعث‬‫سرمایه‬‫گذار‬‫ان‬‫ریسک‬‫ب‬ ‫باالیی‬‫پذیر‬‫ند‬.
91.‫دارایی‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫سهام‬ ‫ارزش‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫تبدیل‬ ‫با‬ ،‫شده‬ ‫چندبرابر‬ ‫آن‬ ‫قیمت‬ ‫که‬ ‫سهامی‬ ‫دارندگان‬،‫ها‬‫باعث‬
‫آن‬ ‫قیمت‬ ‫تورم‬‫دارایی‬‫می‬ ‫ها‬.‫شوند‬‫دارایی‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫تبدیل‬ ‫و‬ ‫حاصله‬ ‫ثروت‬ ‫اثر‬ ‫و‬ ‫سهام‬ ‫قیمت‬ ‫افزایش‬‫ها‬
‫درون‬ ‫طور‬ ‫به‬ ،‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫و‬‫می‬ ‫باعث‬ ‫را‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫برای‬ ‫فشار‬ ‫زا‬‫رشد‬ ‫رابطة‬ ،‫بلندمدت‬ ‫در‬ .‫شود‬

7. 7
‫قیمت‬ ‫و‬ ‫نقدینگی‬.‫است‬ ‫شده‬ ‫اثبات‬ ‫باالتر‬ ‫های‬‫بدین‬‫می‬ ‫تشدید‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫تورمی‬ ‫فشار‬ ،‫ترتیب‬‫س‬ .‫شود‬‫رعت‬
‫کوتاه‬ ‫در‬ ‫نقدینگی‬ ‫گردش‬‫می‬ ‫اتفاق‬ ‫مدت‬‫افتد‬‫؛‬‫یک‬ ‫در‬‫گردش‬ ‫اخیر‬ ‫سال‬‫پول‬‫به‬‫یاف‬ ‫افزایش‬ ‫شدت‬.‫است‬ ‫ته‬
.‫است‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ )‫نقدینگی‬ ‫ّال‬‫ی‬‫س‬ ‫(قسمت‬ ‫پول‬ ‫حجم‬ ‫شدید‬ ‫بسیار‬ ‫رشد‬ ‫آن‬ ‫نشانة‬
29.‫می‬ ‫همراه‬ ‫تورمی‬ ‫انتظارات‬ ‫تشدید‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫نقدینگی‬ ‫گردش‬ ‫سرعت‬ ‫افزایش‬ ‫هنگام‬‫س‬ ‫افراد‬ ،‫شود‬‫ع‬‫می‬ ‫ی‬‫کنند‬
‫یعنی‬ .‫کنند‬ ‫خالص‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫نقدینگی‬ ‫نگهداری‬ ‫شر‬ ‫از‬‫می‬ ‫گفته‬ ‫بسیار‬‫که‬ ‫شود‬«‫پس‬ ‫راه‬ ‫بهترین‬،‫انداز‬
‫خرج‬.‫است‬ ‫کردن‬»‫قیمت‬ ‫پیشنهاد‬ ،‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫خرید‬ ‫برای‬ ‫آن‬ ‫دارندة‬ ،‫نقدینگی‬ ‫ّر‬‫ش‬ ‫از‬ ‫فرار‬ ‫برای‬
‫می‬ ‫باالتر‬‫می‬ ‫عوض‬ ‫مبادله‬ ‫رابطة‬ ‫و‬ ‫دهد‬‫بدین‬ .‫شود‬‫ترتیب‬،‫می‬ ‫مالحظه‬‫سرعت‬ ‫افزایش‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫کنید‬
‫قیمت‬ ‫افزایش‬ ،‫نقدینگی‬ ‫گردش‬‫می‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫ها‬.‫آید‬‫این‬ ‫مدتی‬ ‫تا‬ ‫نقدینگی‬ ‫گردش‬ ‫سرعت‬‫ممکن‬ ‫را‬ ‫کار‬
‫می‬‫قیمت‬ ‫افزایش‬ ‫امکان‬ ،‫نباشد‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫اگر‬ .‫کند‬‫می‬ ‫منتفی‬ ‫نیز‬ ‫ها‬‫سه‬ ‫قیمت‬ ‫افزایش‬ .‫شود‬‫به‬ ‫ام‬‫طور‬
‫درون‬‫را‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫مکانیزم‬ ‫زا‬‫می‬ ‫قرار‬ ‫تأثیر‬ ‫تحت‬.‫دهد‬
29.‫سرفصل‬ ‫با‬ ‫وام‬ ‫گرفتن‬‫می‬ ‫باعث‬ ‫را‬ ‫تورم‬ ‫نیز‬ ‫سهام‬ ‫به‬ ‫وجوه‬ ‫تبدیل‬ ‫و‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫بانک‬ .‫شود‬‫ه‬ ‫ها‬‫م‬‫عالقه‬-
‫مندند‬‫تسهیالت‬ ‫که‬‫سهام‬ ‫خرید‬ ‫برای‬‫کنند‬ ‫اعطا‬ ‫را‬‫می‬ ‫مطمئنی‬ ‫وثیقة‬ ‫را‬ ‫سهام‬ ‫که‬ ‫چرا‬ ،‫شناسند‬‫د‬ .‫این‬ ‫ر‬
‫بخش‬ ‫در‬ ‫وام‬ ‫نیاز‬ ،‫شرایط‬‫واقعی‬ ‫های‬‫تحقق‬‫نیافته‬‫باقی‬‫می‬‫قیمت‬ ‫و‬ ،‫ماند‬‫و‬‫می‬ ‫باال‬ ‫ام‬‫و‬ ‫وام‬ ‫افزایش‬ .‫رود‬‫اعتبار‬
‫غیرمولد‬ ‫بخش‬ ‫در‬‫می‬ ‫دامن‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫به‬‫بنگاه‬ ‫بیشتر‬ ‫گردش‬ ‫در‬ ‫سرمایه‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ .‫زند‬‫ها‬‫ب‬ ‫در‬‫واقعی‬ ‫خش‬
‫اقتصاد‬‫افزایش‬ ‫به‬‫اعتبار‬‫می‬‫این‬ ‫و‬ ‫انجامد‬‫به‬ ‫خود‬‫نقدینگی‬ ‫رشد‬‫می‬ ‫دامن‬‫زن‬.‫د‬
22.‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬‫قیمت‬ ‫باالرفتن‬‫با‬،‫هزینه‬‫دولتی‬‫های‬‫هم‬‫می‬‫باال‬‫این‬‫و‬ ‫رود‬‫نیز‬‫می‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬‫باعث‬.‫شود‬
20.‫سال‬ ‫در‬ ‫نقدینگی‬ ‫باالی‬ ‫رشد‬ ‫وجود‬ ‫با‬‫های‬18‫و‬11‫رشد‬ ‫از‬ ‫شدیدتر‬ ‫مسکن‬ ‫و‬ ‫طال‬ ،‫ارز‬ ‫قیمت‬ ‫رشد‬ ‫هنوز‬ ،
.‫است‬ ‫نقدینگی‬
24.‫می‬ ‫نقدینگی‬ ‫گردش‬ ‫سرعت‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫نیز‬ ‫تورمی‬ ‫انتظارات‬ ‫افزایش‬‫دارایی‬ ‫قیمت‬ ،‫انجامد‬‫س‬ ‫های‬‫رما‬‫یه‬‫ای‬
‫می‬ ‫باال‬‫به‬ ‫و‬ ‫رود‬‫م‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫قیمت‬ ‫در‬ ‫تدریج‬‫ص‬‫می‬ ‫منعکس‬ ‫رفی‬.‫شود‬

8. 8
25.‫همان‬‫مشکل‬ ‫نقدینگی‬ ‫رشد‬ ‫و‬ ‫پولی‬ ‫سیاست‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫طور‬‫عدم‬‫تطابق‬‫زمانی‬‫یا‬mismatching‫وجود‬
‫حد‬ ‫از‬ ‫باالتر‬ ‫تورمی‬ ‫به‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ،‫دارد‬‫ایده‬‫آل‬‫می‬،‫انجامد‬‫آیا‬‫این‬ ‫نیز‬ ‫سهام‬ ‫قیمت‬ ‫افزایش‬ ‫مورد‬ ‫در‬‫م‬‫شکل‬
‫خیر؟‬ ‫یا‬ ‫دارد‬ ‫موضوعیت‬.‫دارد‬ ‫بله‬‫که‬ ‫سهام‬ ‫قیمت‬ ‫باالرفتن‬‫امروز‬‫جذب‬‫می‬ ‫تلقی‬ ‫نقدینگی‬ ‫کنندة‬‫و‬ ‫شود‬
‫می‬ ‫ارزیابی‬ ‫مطلوب‬‫ش‬‫و‬‫می‬ ‫حمایت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫دولت‬ ‫و‬ ،‫د‬‫ک‬‫ند‬‫بازار‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫مردم‬ ‫عامة‬ ‫و‬‫می‬‫قیمت‬ ‫و‬ ‫کشاند‬‫ها‬
‫باال‬ ‫را‬‫می‬،‫برد‬‫است‬ ‫ممکن‬ ‫فردا‬‫تلقی‬ ‫نامطلوب‬.‫شود‬‫می‬ ‫مطلوب‬ ‫وقت‬ ‫آن‬‫شود‬‫دولت‬‫متوقف‬ ‫را‬ ‫روند‬ ‫این‬
‫آمده‬ ‫میلیونی‬ ‫مردم‬ ‫چون‬ ‫اما‬ ،‫کند‬،‫اند‬‫این‬‫غیر‬ ‫سیاست‬‫ایده‬‫آل‬‫می‬.‫شود‬،‫یعنی‬‫برا‬ ‫ابزاری‬ ‫به‬ ‫دولت‬ ‫توسل‬‫ی‬
‫عدم‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬‫ریزش‬‫شاخص‬‫می‬ ‫تصور‬ ‫قطعی‬ )‫ما‬ ‫سیاسی‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫(آن‬‫مؤسس‬ ‫داستان‬ ‫مثل‬ .‫شود‬‫ات‬
‫که‬ ‫اعتباری‬‫هزاران‬‫این‬ .‫شد‬ ‫داده‬ ‫متخلف‬ ‫اعتباری‬ ‫مؤسسات‬ ‫به‬ ‫عمومی‬ ‫بودجة‬ ‫از‬ ‫تومان‬ ‫میلیاردها‬‫ت‬‫در‬ ‫وهم‬
‫دولت‬ ‫موضع‬ ‫مورد‬‫باعث‬‫شد‬‫ه‬‫که‬‫سهامداران‬‫جدید‬‫بازار‬ ‫به‬‫بیایند‬‫که‬ ‫سهامدارانی‬ ‫؛‬‫فکر‬‫می‬‫ک‬‫نند‬‫ب‬‫به‬ ‫ورس‬
‫است‬ ‫وصل‬ ‫دولت‬ ‫نقدینگی‬ ‫دریای‬،‫ترتیب‬ ‫بدین‬ ‫؛‬‫جدید‬ ‫نقدینگی‬‫سهام‬ ‫بازار‬ ‫به‬‫آمد‬،‫چون‬ ‫و‬‫عر‬‫ض‬‫ة‬‫ج‬‫دی‬
‫سهام‬‫ن‬ ‫صورت‬،‫گرفت‬‫ضعف‬ ‫دلیل‬ ‫(به‬ ‫مصرفی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫داخلی‬ ‫فروش‬ ‫یا‬ ‫صادرات‬ ‫افزایش‬ ‫و‬
،‫نیافت‬ ‫تحقق‬ )‫کل‬ ‫تقاضای‬‫قیمت‬ ‫بیشتر‬ ‫افزایش‬‫ها‬‫سهام‬ ‫ی‬‫رخ‬‫د‬‫ا‬‫د‬‫قیمت‬ ‫روی‬ ‫افزایش‬ ‫این‬ ‫و‬ ،‫ک‬‫و‬ ‫االها‬
‫مصرفی‬ ‫خدمات‬.‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫منعکس‬
26.‫چون‬‫نسبت‬«‫عایدی‬ ‫به‬ ‫قیمت‬»‫سهام‬‫بنگ‬‫اه‬‫به‬ ‫ها‬‫باال‬ ‫شدت‬،‫رفته‬‫توجیه‬ ‫برای‬‫افزایش‬ ‫این‬«‫عاید‬‫ی‬»‫باال‬ ‫باید‬
‫تا‬ ‫رود‬‫نسبت‬ ‫این‬‫ن‬‫عادی‬ ‫رخی‬‫تر‬‫موجه‬ ‫و‬‫شود‬‫شود‬ ‫نزدیک‬ ‫خود‬ ‫تاریخی‬ ‫متوسط‬ ‫به‬ ‫و‬ ،‫محسو‬ ‫افزایش‬ .‫س‬
‫عایدی‬‫می‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫قیمت‬ ‫افزایش‬ ‫به‬‫انجامد‬.(‫صنایع‬ ‫بعضی‬ ‫در‬‫نشانه‬‫که‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫هایی‬‫قی‬‫مت‬
‫از‬ ‫باالتر‬ ‫داخلی‬‫قیمت‬‫صادرا‬‫تی‬‫است‬‫محصوالت‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫مثل‬ ،‫فوالد‬‫ی‬.‫می‬ ‫تورم‬ ‫تشدید‬ ‫به‬ ‫این‬ )‫انجامد‬
‫امری‬ ‫و‬‫که‬ ‫است‬‫حال‬ ‫در‬‫حاضر‬‫داد‬ ‫رخ‬‫ه‬.‫است‬‫قیمت‬ ‫تغییر‬ ،‫ترتیب‬ ‫بدین‬‫ها‬‫متوالی‬ ‫سیری‬‫می‬‫یابد‬‫شاخص‬ :
‫می‬ ‫باال‬‫می‬ ‫باال‬ ‫دالر‬ ،‫رود‬‫دوباره‬ ‫و‬ ‫رود‬‫و‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫باالتر‬ ‫دالر‬ ‫با‬ ‫سهام‬ ‫قیمت‬‫می‬ ‫باال‬ ‫شاخص‬.‫رود‬

9. 9
27.،‫بازار‬ ‫این‬ ‫حفظ‬ ‫برای‬‫یعنی‬‫ریزش‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬ ‫برای‬‫عمده‬ ‫های‬‫که‬ ‫ای‬‫تالش‬‫ها‬‫با‬ ‫گسترش‬ ‫برای‬‫ز‬‫ار‬‫سرمایه‬
‫را‬ ‫ایران‬ ‫در‬‫باد‬ ‫به‬‫خواهد‬‫کرد؟‬ ‫باید‬ ‫چه‬ ،‫دهد‬‫پ‬‫ی‬‫شنهادها‬‫م‬ ً‫ا‬‫طبع‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫متنوع‬‫ی‬‫با‬‫ی‬‫د‬‫رو‬‫ی‬‫مهم‬‫تر‬‫ی‬‫ن‬‫آ‬‫ن‬‫ها‬
‫تمرکز‬‫ی‬‫افت‬‫نت‬ ‫تا‬‫ی‬‫جة‬‫با‬ ‫شود؛‬ ‫حاصل‬ ‫مطلوب‬‫ی‬‫د‬‫تدب‬‫ی‬‫ر‬‫اولو‬ ‫و‬ ‫کرد‬‫ی‬‫ت‬‫ها‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫سرما‬ ‫بازار‬ ‫زمان‬‫ی‬‫ه‬‫تشخ‬ ‫را‬‫ی‬‫ص‬
‫داد‬.‫راه‬‫کوشش‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫متعدد‬ ‫نقدینگی‬ ‫این‬ ‫جذب‬ ‫مجاری‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫از‬ ‫شرایط‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫حل‬
‫می‬ ‫نقدینگی‬ ‫شود؛‬ ‫هدایت‬ ‫اشتغال‬ ‫و‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاالها‬ ‫تولید‬ ‫مجاری‬ ‫به‬ ‫نقدینگی‬ ‫ممکن‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫که‬ ‫شود‬‫باید‬
‫سرمایة‬ ‫تشکیل‬ ‫به‬‫جد‬ ‫ثابت‬‫ی‬‫د‬‫م‬ ‫و‬ ‫شود؛‬ ‫منجر‬‫ی‬‫ب‬‫ا‬‫ی‬‫د‬‫تقاضاها‬ ‫فشار‬ ‫از‬‫ی‬‫سفته‬‫تقاضاها‬ ‫و‬ ‫بازانه‬‫ی‬‫قدرت‬ ‫حفظ‬
‫خر‬‫ی‬‫د‬‫با‬ .‫کاست‬ ‫سهام‬ ‫بازار‬ ‫بر‬‫ی‬‫د‬‫ا‬ ‫بتوان‬‫ی‬‫ن‬‫نقد‬‫ی‬‫نگ‬‫ی‬‫حوزه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بزرگ‬‫ها‬‫ی‬‫متنوع‬‫ی‬‫فعال‬ ‫از‬‫ی‬‫ت‬‫توز‬‫ی‬‫ع‬‫کرد‬
‫پا‬ ‫سهام‬ ‫بازار‬ ‫تا‬‫ی‬‫دار‬‫نقد‬ ‫و‬ ‫بماند‬‫ی‬‫نگ‬‫ی‬‫طوالن‬ ‫مدت‬‫ی‬‫تر‬‫ی‬‫نگاهدار‬ ‫سهام‬ ‫بازار‬ ‫در‬‫ی‬.‫شود‬‫سیاست‬‫ه‬‫ای‬
‫شرح‬ ‫به‬ ‫پیشنهادی‬:‫است‬ ‫زیر‬
9-27.‫افزا‬‫ی‬‫ش‬‫قابل‬‫فعال‬ ‫حجم‬ ‫و‬ ‫تعداد‬ ‫مالحظة‬‫ی‬‫ت‬‫صندوق‬‫ها‬‫ی‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫گذار‬‫ی‬‫سبدگردان‬ ‫و‬‫برا‬ ‫ها‬‫ی‬
‫درگ‬ ‫از‬ ‫اجتناب‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫مستق‬‫ی‬‫م‬‫عاد‬ ‫مردم‬‫ی‬‫فن‬ ‫مشکالت‬ ً‫ا‬‫ظاهر‬ ،‫حاضر‬ ‫حال‬ ‫در‬ .‫سهام‬ ‫بازار‬ ‫در‬‫ی‬
‫سپرده‬‫گذار‬‫ی‬‫مرکز‬‫ی‬‫که‬‫اصل‬ ‫مانع‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫توسعه‬‫بود‬‫ه‬‫شده‬ ‫رفع‬ ‫حدی‬ ‫تا‬ ،‫است‬.
2-27.‫به‬ ‫الزام‬‫افزا‬‫ی‬‫ش‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫حق‬ ‫سلب‬ ‫با‬‫شرکت‬ ‫در‬ )‫سهام‬ ‫(صرف‬ ‫تقدم‬‫ها‬‫ی‬‫بورس‬‫ی‬‫بانک‬ ‫و‬‫ها‬‫(در‬
‫اخ‬ ‫مورد‬‫ی‬‫ر‬‫همکار‬ ‫با‬‫ی‬‫مرکز‬ ‫بانک‬).‫ی‬
0-27.‫مجوزها‬ ‫صدور‬‫ی‬‫ب‬‫ی‬‫شتر‬‫برا‬‫ی‬«‫صندوق‬‫ها‬‫ی‬‫پروژه‬»‫جمله‬ ‫از‬ ‫و‬«‫صندوق‬‫ها‬‫ی‬‫زم‬‫ی‬‫ن‬‫ساختمان‬ ‫و‬»‫ب‬‫ا‬
‫نقد‬ ‫انتقال‬ ‫هدف‬‫ی‬‫نگ‬‫ی‬‫دارا‬ ‫خلق‬ ‫سمت‬ ‫به‬‫یی‬‫ها‬‫ی‬‫واقع‬‫ی‬‫جد‬‫ی‬‫د‬.
4-27.‫معمول‬‫سرما‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫گام‬ ‫اوراق‬ ‫معامالت‬ ‫شدن‬‫ی‬‫ه‬‫طراح‬ ‫که‬‫ی‬‫مرکز‬ ‫بانک‬ ‫توسط‬ ‫آن‬‫ی‬‫انجا‬ ً‫ال‬‫قب‬‫م‬
‫است‬ ‫شده‬.
5-27.‫تشو‬‫ی‬‫ق‬‫شرکت‬‫(به‬ ‫ها‬‫نهادها‬ ‫کمک‬‫ی‬‫مال‬‫ی‬‫تبع‬ ‫اوراق‬ ‫انتشار‬ ‫به‬ )‫ی‬‫(اخت‬‫ی‬‫ارها‬‫ی‬‫برا‬ )‫فروش‬‫ی‬
‫موفق‬‫ی‬‫ت‬‫افزا‬‫ی‬‫ش‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫ها‬‫حما‬ ‫و‬‫ی‬‫ت‬‫شرا‬ ‫در‬ ‫بازار‬ ‫از‬‫ی‬‫ط‬‫ر‬‫ی‬‫زش‬‫آن‬ ‫عمدة‬.

10. 11
6-27.‫افزا‬‫ی‬‫ش‬‫روش‬ ‫همة‬ ‫به‬ ‫آزاد‬ ‫شناور‬ ‫سهام‬‫ها‬‫ی‬‫ممکن‬.
7-27.‫تسه‬‫ی‬‫ل‬‫کوتاه‬ ‫ثابت‬ ‫درآمد‬ ‫با‬ ‫اوراق‬ ‫انتشار‬‫بنگاه‬ ‫توسط‬ ‫بلندمدت‬ ‫و‬‫ها‬‫ی‬‫ال‬ ‫حذف‬ ‫و‬ ،‫بزرگ‬‫به‬ ‫زام‬
‫بانک‬ ‫ضامن‬ ‫داشتن‬‫ی‬‫اعتبار‬ ‫رتبة‬ ‫داشتن‬ ‫صورت‬ ‫در‬‫ی‬‫باال‬.
8-27.‫طراح‬‫ی‬‫ابزارها‬ ‫انتشار‬ ‫و‬‫ی‬‫شاخص‬ ‫مشتقة‬‫ی‬‫قب‬ ‫از‬‫ی‬‫ل‬‫اخت‬‫ی‬‫ار‬‫خر‬‫ی‬‫د‬‫رو‬ ‫فروش‬ ‫و‬‫ی‬‫و‬ ‫کل‬ ‫شاخص‬
‫قراردادها‬‫ی‬‫آت‬‫ی‬‫کل‬ ‫شاخص‬.
1-27.‫قابل‬ ‫گسترش‬‫مالحظة‬‫تعداد‬‫و‬‫حجم‬‫صندوق‬‫های‬‫صندوق‬ ‫رشد‬ ‫سقف‬ ‫حذف‬ .‫ثابت‬ ‫درآمد‬ ‫با‬‫های‬
‫ا‬ ‫به‬ ‫مشروط‬ ‫ثابت‬ ‫درآمد‬ ‫با‬‫ی‬‫ن‬‫حداقل‬ ‫که‬65‫دارا‬ ‫درصد‬‫یی‬‫های‬‫شان‬‫بده‬ ‫اوراق‬‫ی‬‫دولت‬‫ی‬‫و‬ ،‫باشد‬
‫بده‬ ‫اوراق‬ ‫مجموع‬‫ی‬‫دولت‬‫ی‬‫شرکت‬ ‫و‬‫ی‬‫از‬89( ‫نباشد‬ ‫کمتر‬ ‫درصد‬‫ی‬‫عن‬‫ی‬،‫سپرد‬ ‫سقف‬‫ه‬‫های‬‫بانک‬‫ی‬
‫حداکثر‬29‫درص‬‫د‬‫باشد‬).
99-27.‫تسه‬‫ی‬‫ل‬‫سرما‬ ‫حضور‬‫ی‬‫ه‬‫ها‬‫ی‬‫پ‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫متوسط‬ ‫و‬ ‫ُرد‬‫خ‬‫ی‬‫ش‬‫فروش‬‫کاالها‬‫ی‬‫پا‬‫ی‬‫ه‬(commodity)
‫قب‬ ‫از‬‫ی‬‫ل‬‫کاالها‬‫یی‬‫بازارها‬ ‫در‬ ‫که‬‫ی‬‫م‬ ‫معامله‬ ‫سلف‬‫ی‬‫شود‬‫پ‬ ‫و‬‫ی‬‫ش‬‫فروش‬‫بنز‬‫ی‬‫ن‬.
99-27.‫حصه‬‫بند‬‫ی‬(tokenize)‫دارا‬‫یی‬‫ها‬‫ی‬‫ف‬‫ی‬‫ز‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫مصرف‬ ‫بزرگ‬‫ی‬‫دولت‬ ‫مستغالت‬ ‫و‬ ‫امالک‬ ‫مثل‬‫ی‬.
92-27.‫تشو‬‫ی‬‫ق‬‫دائم‬‫ی‬‫سازمان‬ ‫عرضة‬ ‫به‬ ‫دولت‬‫ی‬‫افته‬‫دولت‬ ‫سهام‬ ‫بابرنامة‬ ‫و‬‫ی‬‫ن‬ ‫و‬‫ی‬‫ز‬‫توس‬ ‫سهام‬ ‫عرضة‬‫ط‬
‫بنگاه‬‫ها‬‫ی‬‫شبه‬‫دولت‬‫ی‬‫طر‬ ‫از‬‫ی‬‫ق‬‫تکل‬‫ی‬‫ف‬‫ا‬ ‫به‬ ‫دولت‬‫ی‬‫ن‬‫بنگاه‬‫تسر‬ ‫و‬ ‫ها‬‫ی‬‫ع‬‫پذ‬‫ی‬‫رش‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫ش‬‫رکت‬‫در‬ ‫ها‬
‫بورس‬.
90-27.‫برا‬ ‫دولت‬ ‫از‬ ‫درخواست‬‫ی‬‫جلوگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫حما‬ ‫اظهارات‬ ‫از‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬‫رسم‬‫ی‬‫تبل‬ ‫و‬ ‫سهام‬ ‫بازار‬ ‫از‬‫ی‬‫غات‬‫و‬‫س‬‫ی‬‫ع‬
‫برا‬‫ی‬‫رسانه‬ ‫در‬ ‫آن‬‫ها‬.
94-27.‫واگذار‬‫ی‬‫اراض‬‫ی‬‫دولت‬‫ی‬‫دارا‬‫ی‬‫کاربر‬‫ی‬‫مع‬‫ی‬‫ن‬‫صندوق‬ ‫قالب‬ ‫در‬‫ها‬‫ی‬‫زم‬‫ی‬‫ن‬‫ساختمان‬ ‫و‬.
95-27.‫تأم‬‫ی‬‫ن‬‫مال‬‫ی‬‫پروژه‬‫ها‬‫ی‬‫دولت‬‫ی‬‫طر‬ ‫از‬‫ی‬‫ق‬‫بده‬ ‫اوراق‬ ‫انتشار‬‫ی‬‫صندوق‬ ‫و‬‫ها‬‫ی‬‫به‬ ‫پروژه‬‫و‬‫ی‬‫ژه‬‫ح‬ ‫در‬‫وزة‬
‫ن‬ ‫و‬ ‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬‫ی‬‫رو‬.)‫آب‬ ‫و‬ ‫(برق‬

11. 11
96-27‫افزای‬ .‫ش‬‫تدریجی‬‫مال‬‫ی‬‫ات‬‫سا‬ ‫نه‬ ‫(و‬ ‫سهام‬ ‫معامالت‬‫ی‬‫ر‬‫واحدها‬ ‫و‬ ‫بهادار‬ ‫اوراق‬‫ی‬‫صندوق‬‫در‬ )‫ها‬
.‫ماه‬ ‫سه‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫معامله‬ ‫صورت‬