iran capital market

1. ‫معطریان‬‫رضا‬:‫عکس‬
............................. ‫آکــادمـی‬.............................
‫سرمایه‬‫بازار‬‫برای‬‫آزمونی‬
1399 ‫سال‬ ‫در‬ ‫اقتصاد‬ ‫اصلی‬ ‫متغیرهای‬ ‫از‬ ‫برآوردی‬ ‫است؛‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫انتظار‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬ ‫رکود‬
‫بـهـانـه‬
‫یا‬ ‫دارد‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫برای‬ ‫مثبت‬ ‫مسیر‬ ‫از‬ ‫نشان‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫‌بین‬‫ش‬‫پی‬ ‫کنیم؟‬ ‫صحبت‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫آینده‬ ‫درباره‬ ‫قطعیت‬ ‫با‬ ‫مدلی‬ ‫براساس‬ ‫‌توانیم‬‫ی‬‫م‬ ‫آیا‬ ‫کجاست؟‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫آینده‬ ‫مسیر‬
.‫بخوانید‬ ‫را‬ ‫اقتصاددان‬ ،‫‌تبریزی‬‫ه‬‫عبد‬ ‫حسین‬ ‫تحلیل‬ ‫دارد؟‬ ‫روی‬ ‫پیش‬ ‫در‬ ‫راهی‬ ‫چه‬ ‫خصوصی‬ ‫بخش‬ ‫دارد؟‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫همگرایی‬ ‫و‬ ‫توافق‬ ‫اقتصاد‬ ‫این‬ ‫منفی‬ ‫مسیر‬ ‫روی‬
‫‌ســازی‬‫ل‬‫مد‬‫اقتصاددانان‬،‫آینده‬‫در‬‫اقتصادی‬‫متغیرهای‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬‫برای‬
‫چنین‬.‫اســت‬‫اقتصادی‬‫عادی‬‫شــرایط‬‫به‬‫مربوط‬‫‌ها‬‫ل‬‫د‬ُ‫م‬‫ایــن‬‫‌کننــد؛‬‫ی‬‫م‬
‫خارجی‬ ‫‌های‬‫ت‬‫سیاس‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫محیطی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫‌هایی‬‫ی‬‫‌ساز‬‫ل‬‫مد‬
‫و‬ ‫شده‬ ‫طوالنی‬ ‫تحریم‬ ‫که‬ ‫شرایط‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫دشوار‬ ‫کاری‬ ،‫جاری‬ ‫داخلی‬ ‫و‬
‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬‫برای‬،‫است‬‫کرده‬‫مختل‬‫را‬‫اقتصادی‬‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬‫کرونا‬‫ویروس‬‫شیوع‬
‫‌های‬‫ت‬‫قدر‬‫با‬‫ایران‬‫رابطه‬‫یعنی‬‫‌زا‬‫ن‬‫برو‬‫عامل‬‫سه‬‫نقش‬،99‫ســال‬‫متغیرهای‬
.‫است‬‫اساسی‬‫ایران‬‫اقتصاد‬‫بر‬‫کرونا‬‫داخلی‬‫و‬‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬‫آثار‬‫و‬‫‌ها‬‫م‬‫تحری‬،‫بزرگ‬
‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫ویژه‬‫به‬،‫است‬‫دشوار‬‫شرایط‬‫این‬‫در‬‫مرسوم‬‫‌های‬‫ل‬‫مد‬‫از‬‫استفاده‬،‫‌رو‬‫ن‬‫ای‬‫از‬
2020‫سال‬‫در‬‫کرونا‬‫دلیل‬‫به‬ً‫ا‬‫عمدت‬‫کشورها‬‫از‬‫بسیاری‬‫نیز‬‫جهانی‬‫سطح‬‫در‬
‫و‬‫‌آید‬‫ی‬‫م‬‫پایین‬‫شدت‬‫به‬‫هم‬‫چین‬‫و‬‫امریکا‬‫رشد‬‫نرخ‬‫و‬،‫‌شــوند‬‫ی‬‫م‬‫رکود‬‫وارد‬
‫‌نبودن‬‫س‬‫دســتر‬‫در‬‫‌رغم‬‫ه‬‫ب‬.‫‌افزاید‬‫ی‬‫م‬‫‌ها‬‫ل‬‫مد‬‫این‬‫طراحی‬‫به‬‫جدیدی‬‫عد‬ُ‫ب‬‫این‬
‫صحبت‬‫آینده‬‫مورد‬‫در‬‫بیشتری‬‫قاطعیت‬‫با‬‫بتوان‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫اتکای‬‫به‬‫که‬‫‌هایی‬‫ل‬‫مد‬
‫از‬‫قبل‬‫حتی‬‫آینده‬‫سال‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬‫برای‬‫کارشناسان‬‫بین‬‫همگرایی‬‫نوعی‬،‫کرد‬
‫متاسفانه‬‫اما‬.‫است‬‫کمتر‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌بین‬‫ش‬‫پی‬‫در‬‫‌ها‬‫ت‬‫‌قطعی‬‫م‬‫عد‬‫و‬‫داشت‬‫وجود‬‫کرونا‬
‫و‬ ‫نبود‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫برای‬ ‫مثبت‬ ‫مســیر‬ ‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬ ‫معنای‬ ‫به‬ ‫همگرایی‬ ‫این‬
‫همگرایی‬‫و‬‫توافق‬‫نوعی‬‫آتی‬‫سال‬‫در‬‫اقتصاد‬‫این‬‫منفی‬‫مسیر‬‫روی‬‫بلکه‬،‫نیست‬
.‫دارد‬‫و‬‫داشته‬‫وجود‬
JJ‫تورمی‬‫رکود‬‫شرایط‬‫ادامه‬
‫وضعیت‬‫اصالح‬‫و‬‫‌مالحظه‬‫ل‬‫قاب‬‫افزایش‬‫بیانگر‬‫متأسفانه‬‫رشد‬‫نرخ‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬
‫نزدیک‬‫صفر‬‫به‬‫‌االصول‬‫ی‬‫عل‬‫کرونا‬‫بدون‬1399‫سال‬‫در‬‫رشد‬‫نرخ‬.‫نیست‬‫جاری‬
‫مورد‬‫در‬.‫بود‬‫خواهد‬‫شدیدتر‬‫اقتصاد‬‫رشــد‬‫منفی‬‫نرخ‬ً‫ا‬‫طبع‬‫کرونا‬‫با‬‫و‬‫‌بود‬‫ی‬‫م‬
‫مرتبط‬‫‌گذار‬‫ت‬‫سیاس‬‫تصمیم‬‫به‬‫متغیر‬‫این‬‫است؛‬‫بیشتر‬‫‌ها‬‫ت‬‫‌قطعی‬‫م‬‫عد‬،‫تورم‬
‫(پرداخت‬‫کرونا‬‫مازاد‬‫جدید‬‫‌های‬‫ه‬‫هزین‬‫و‬‫قبلی‬‫بودجه‬‫کســری‬‫با‬‫که‬‫اســت‬
‫بهداشت‬ ‫باالتر‬ ‫‌های‬‫ه‬‫هزین‬ ‫و‬ ‫‌پذیر‬‫ب‬‫آسی‬ ‫اقشار‬ ‫نیازهای‬ ‫تأمین‬ ،‫بیکاری‬ ‫بیمه‬
ً‫ا‬‫طبع‬ ،‫درآورد‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ‫از‬ ‫سر‬ ‫بودجه‬ ‫کســری‬ ‫اگر‬ .‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫چه‬ )‫درمان‬ ‫و‬
ً‫ا‬‫تقریب‬ 1398‫سال‬ ‫در‬ ‫نقدینگی‬ ‫افزایش‬ ‫مطلق‬ ‫مقدار‬ .‫اســت‬ ‫مخرب‬ ‫اقدامی‬
‫شتاب‬‫با‬‫نقدینگی‬‫کماکان‬‫یعنی‬.‫بود‬ 1392‫سال‬‫در‬‫نقدینگی‬‫کل‬‫با‬‫مساوی‬
:‫خواند‬‫باید‬‫چرا‬
‫درباره‬‫‌خواهید‬‫ی‬‫م‬‫اگر‬
‫اقتصاد‬‫‌های‬‫ص‬‫شاخ‬
‫اینکه‬‫و‬‫بدانید‬‫ایران‬
‫در‬‫خصوصی‬‫بخش‬
‫چه‬‫بحرانی‬‫شرایط‬
‫این‬‫خواندن‬،‫بکند‬‫باید‬
‫توصیه‬‫شما‬‫به‬‫مقاله‬
.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬
‫‌تبریزی‬‫ه‬‫عبد‬‫حسین‬
‫اقتصاددان‬

2. 441399‫اردیبهشت‬،‫نودوپنج‬‫شماره‬ |tccim.ir|‫نگر‬‌‫ه‬‫آیند‬
‫آکــادمـی‬
‫های‬‌‫ل‬‫سا‬‫درصدی‬ ۲۷‫رشد‬‫متوسط‬‫رقم‬‫از‬‫که‬‫نداریم‬‫اختیار‬‫در‬‫دالیلی‬‫و‬‫‌شــود‬‫ی‬‫م‬‫تولید‬‫گذشته‬
‫در‬‫که‬‫‌رود‬‫ی‬‫م‬‫آن‬‫بیم‬‫و‬‫بوده‬‫باال‬‫بسیار‬‫هم‬‫پولی‬‫پایه‬‫رشد‬،1398‫سال‬‫در‬‫حتی‬.‫بگیرد‬‫فاصله‬‫اخیر‬
‫‌یابد؛‬‫ی‬‫م‬‫افزایش‬‫بلندمدت‬‫‌های‬‫ه‬‫سپرد‬‫به‬‫دیداری‬‫‌های‬‫ه‬‫سپرد‬‫نسبت‬.‫شود‬‫تکرار‬‫وضعیت‬‫این‬99‫سال‬
،‫بنابراین‬.‫‌افزاید‬‫ی‬‫م‬‫نقدینگی‬‫بر‬‫خود‬،‫است‬‫مثبت‬‫عاملی‬‫که‬‫‌ها‬‫ک‬‫بان‬‫هزینه‬‫کاهش‬‫ضمن‬‫تغییر‬‫این‬
:‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫تأمین‬‫کجا‬‫از‬‫را‬‫خود‬‫باالی‬‫بودجه‬‫کسری‬‫دولت‬‫که‬‫دارد‬‫بســتگی‬‫این‬‫به‬‫تورم‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬
‫نداشته‬ ‫ارزی‬ ‫وجوه‬ ً‫ال‬‫عم‬ ‫صندوق‬ ‫این‬ ‫اگر‬ ‫و‬ ‫گرفت‬ ‫خواهد‬ ‫ملی‬ ‫توسعه‬ ‫صندوق‬ ‫از‬ ‫دالر‬ ‫میلیارد‬ ‫یک‬
‫پایه‬‫و‬‫است‬ M1‫افزایش‬‫معنای‬‫به‬‫این‬،‫کند‬‫پرداخت‬‫ریال‬،‫ارز‬‫فروش‬‫از‬‫قبل‬‫مرکزی‬‫بانک‬‫و‬،‫باشد‬
‫به‬ .‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫کمتر‬ ‫تورمی‬ ‫فشار‬ ،‫بفروشد‬ ‫ثابت‬ ‫بادرآمد‬ ‫اوراق‬ ‫یا‬ ‫ســهام‬ ‫اگر‬ .‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬ ‫افزایش‬ ‫پولی‬
‫دسترسی‬‫شاید‬‫روشن‬‫نقطه‬.‫کند‬‫‌جویی‬‫ه‬‫صرف‬‫بودجه‬‫‌های‬‫ف‬‫ردی‬‫از‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫نیز‬‫مقداری‬،‫کرونا‬‫دلیل‬
‫خود‬‫وجوه‬‫به‬‫ایران‬‫دسترسی‬‫از‬‫خبرهایی‬.‫باشد‬‫کرونا‬‫دلیل‬‫به‬‫خود‬‫خارجی‬‫منابع‬‫به‬‫ایران‬‫محدود‬
‫با‬ ‫‌ویژه‬‫ه‬‫ب‬ ‫و‬ ‫جهات‬ ‫جمیع‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ،‫حال‬ ‫هر‬ ‫به‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫منتشر‬ ‫جنوبی‬ ‫کره‬ ‫و‬ ‫لوکزامبورگ‬ ‫در‬
‫درصد‬ 30‫حداقل‬ ،1399‫سال‬ ‫برای‬ ‫تورم‬ ‫نرخ‬ ،‫اخیر‬ ‫‌های‬‫ه‬‫ما‬ ‫در‬ ‫تورمی‬ ‫فشارهای‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫توجه‬
‫شرایط‬‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬‫نظر‬‫به‬.‫هستیم‬‫تورمی‬‫رکود‬‫شرایط‬‫پایداری‬‫نوعی‬‫شاهد‬‫پس‬.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬
‫شرایط‬‫یعنی‬.‫است‬‫شده‬‫شروع‬1397‫سال‬‫از‬‫که‬‫است‬‫تورمی‬‫رکود‬‫ماندگار‬‫ادامه‬‫جاری‬‫تورمی‬‫رکود‬
.‫داشت‬‫خواهد‬‫ادامه‬‫تورمی‬‫رکود‬
JJ‫است؟‬‫خصوصی‬‫بخش‬‫بر‬‫دولت‬‫بیشتر‬‫فشار‬‫معنای‬‫به‬‫شرایط‬‫این‬‫آیا‬
،‫بالعوض‬‫‌های‬‫ت‬‫پرداخ‬:‫کند‬‫کمک‬‫خصوصی‬‫بخش‬‫به‬‫که‬‫‌رود‬‫ی‬‫م‬‫توقع‬‫دولت‬‫از‬،‫کرونا‬‫به‬‫توجه‬‫با‬
‫است‬‫کاری‬‫این‬....،‫بانکی‬‫بهره‬‫یارانه‬،‫بیشتر‬‫بیکاری‬‫بیمه‬‫پرداخت‬،‫بهره‬‫بدون‬‫وام‬،‫تضمین‬‫و‬‫ضمانت‬
‫آقای‬‫تاکید‬‫شاید‬‫و‬‫است‬‫امکاناتی‬‫چنین‬‫فاقد‬ً‫ا‬‫واقع‬‫ایران‬‫دولت‬‫اما‬،‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫انجام‬‫دیگر‬‫‌های‬‫ت‬‫دول‬‫که‬
،‫دشوار‬‫شرایط‬‫این‬‫در‬.‫اســت‬‫دلیل‬‫همین‬‫به‬،‫کرونا‬‫‌های‬‫ت‬‫محدودی‬‫زودهنگام‬‫برچیدن‬‫به‬‫روحانی‬
‫مواجه‬‫دولت‬‫طرف‬‫از‬‫بیشتری‬‫‌های‬‫ی‬‫‌گیر‬‫ت‬‫سخ‬‫با‬ 1399‫سال‬‫در‬‫خصوصی‬‫بخش‬،‫نبود‬‫کرونا‬‫اگر‬
‫کرونا‬.‫بپردازد‬‫بیشتری‬‫مالیات‬‫‌داشت‬‫ی‬‫م‬‫توقع‬1399‫سال‬‫در‬‫خصوصی‬‫بخش‬‫از‬‫دولت‬،ً‫ال‬‫مث‬.‫‌شد‬‫ی‬‫م‬
‫خواهد‬‫خصوصی‬‫بخش‬‫از‬‫دولت‬‫سال‬‫این‬‫در‬‫حال‬‫هر‬‫به‬‫اما‬،‫است‬‫کرده‬‫عوض‬‫را‬‫وضعیت‬‫این‬‫تاحدی‬
‫جدیدی‬‫‌های‬‫ت‬‫مالیا‬‫آینده‬‫سال‬‫سه‬‫در‬،‫‌عالوه‬‫ه‬‫ب‬.‫دهد‬‫تحویل‬‫‌تر‬‫ع‬‫سری‬‫را‬‫خود‬‫صادراتی‬‫ارز‬‫تا‬‫خواست‬
‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫دشواری‬ ‫شرایط‬ ‫لحاظ‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫کنیم‬ ‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬ ‫نیست‬ ‫دشوار‬ ‫چندان‬ .‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫معمول‬
‫جدیدی‬‫‌های‬‫ت‬‫مالیا‬‫آینده‬‫سال‬‫سه‬‫در‬،‫آتی‬‫‌های‬‫ل‬‫سا‬‫در‬‫نفتی‬‫درآمدهای‬‫افزایش‬‫با‬‫حتی‬،‫هستیم‬
‫و‬)property tax(‫امالک‬‫بر‬‫مالیات‬‫نوعی‬،‫نمونه‬‫بیل‬َ‫س‬‫بر‬‫نیز‬ 1399‫سال‬‫بودجه‬‫در‬.‫شود‬‫وضع‬
‫‌ای‬‫ه‬‫سرمای‬‫عایدات‬‫بر‬‫مالیات‬،‫است‬‫راه‬‫در‬‫که‬‫جدیدی‬‫‌های‬‫ت‬‫مالیا‬.‫است‬‫شده‬‫وضع‬‫اتومبیل‬‫بر‬‫مالیات‬
‫مستغالت‬‫و‬‫امالک‬،‫سهام‬،‫‌ها‬‫ه‬‫سپرد‬‫از‬‫آینده‬‫سال‬‫سه‬‫ظرف‬‫دولت‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬،‫یعنی‬.‫است‬
‫عایدات‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫از‬ ‫وقتی‬ .‫کند‬ ‫دریافت‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫‌مالحظ‬‫ل‬‫قاب‬ ‫مالیات‬ ‫مشابه‬ ‫معامالت‬ ‫و‬ ‫خودرو‬ ‫فروش‬ ‫از‬ ‫و‬
.‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬‫قرار‬‫مالیات‬‫موضوع‬‫‌ای‬‫ه‬‫سرمای‬‫عایدات‬‫همه‬ً‫ا‬‫طبع‬،‫بگیرند‬‫مالیات‬‫‌ای‬‫ه‬‫سرمای‬
‫حوزه‬ ‫در‬ ‫متخذه‬ ‫تصمیمات‬ ‫اســت‬ ‫ممکن‬ ،‫نداریم‬ ‫منابع‬ ‫چون‬ ،‫کرونا‬ ‫و‬ ‫تحریم‬ ‫روزهای‬ ‫این‬ ‫در‬
‫شاید‬،‫نداریم‬‫نفت‬‫درآمد‬‫و‬‫اســت‬‫حاکم‬‫تحریم‬‫شــرایط‬‫چون‬‫شود؛‬‫‌تر‬‫ی‬‫عقالی‬‫‌گذاری‬‫ت‬‫سیاســ‬
‫که‬‫است‬‫نگذاشته‬‫نفت‬‫درآمدی‬‫جریان‬‫گذشته‬‫در‬.‫کند‬‫بیشتری‬‫توجه‬‫اقتصاد‬‫علم‬‫به‬‫‌گذار‬‫ت‬‫سیاس‬
‫منابعی‬ ‫‌کردن‬‫م‬‫فراه‬ ‫با‬ ‫جریان‬ ‫این‬ .‫دهد‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫‌گیری‬‫م‬‫تصمی‬ ‫نظام‬ ‫‌های‬‫ی‬‫نارسای‬ ‫ضعف‬ ‫نقاط‬
.‫است‬‫پوشانده‬‫را‬‫ضعف‬‫نقاط‬‫تولید‬‫افزایش‬‫اساس‬‫آن‬‫بر‬‫و‬‫اولیه‬‫مواد‬‫واردات‬،‫ارز‬‫تأمین‬،‫بودجه‬‫برای‬
.‫است‬ ‫تحریم‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫کشور‬ ‫داشتن‬ ‫قرار‬ ‫اقتصاد‬ ‫علم‬ ‫اصول‬ ‫به‬ ‫‌توجهی‬‫ی‬‫ب‬ ‫برای‬ ‫توجیهات‬ ‫از‬ ‫یکی‬
‫صورت‬‫به‬‫را‬‫خود‬‫انســجام‬‫فقدان‬‫این‬‫اجرا‬‫مرحله‬‫در‬،‫ندارد‬‫وجود‬‫انســجام‬‫‌گیری‬‫م‬‫تصمی‬‫در‬‫چون‬
‫نیست‬‫حاضر‬‫کسی‬،‫است‬‫دسترس‬‫در‬‫‌وفور‬‫ه‬‫ب‬‫نفت‬‫منابع‬‫وقتی‬.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫نشان‬‫اجرایی‬‫‌های‬‫ی‬‫نارسای‬
‫انجام‬‫برای‬‫شرایط‬‫و‬‫‌گیریم‬‫ی‬‫م‬‫قرار‬‫کرونا‬‫یا‬‫تحریم‬‫شرایط‬‫در‬‫وقتی‬.‫کند‬‫توجه‬‫اقتصادی‬‫اصالحات‬‫به‬
‫اتفاقی‬‫مثل‬‫نیست؛‬‫ممکن‬‫اصالحات‬‫که‬‫‌گوید‬‫ی‬‫م‬‫‌گذار‬‫ت‬‫سیاس‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫سخت‬‫اقتصادی‬‫اصالحات‬
‫تعدیل‬‫را‬‫گازوئیل‬‫و‬‫برق‬‫قیمت‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫از‬،1398‫آبان‬‫وقایع‬‫از‬‫بعد‬‫دولت‬‫و‬‫افتاد‬ 1399‫بودجه‬‫در‬‫که‬
.‫کرد‬‫‌نشینی‬‫ب‬‫عق‬،‫دهد‬‫انجام‬‫اصالحاتی‬‫انرژی‬‫حوزه‬‫در‬‫و‬‫کند‬
JJ‫تا‬‫دارند‬‫نیاز‬‫اعتباری‬‫منابع‬‫به‬‫سخت‬‫جاری‬‫کرونایی‬‫شرایط‬‫در‬‫‌ها‬‫ه‬‫بنگا‬
‫چیست؟‬‫‌بینی‬‫ش‬‫پی‬‫زمینه‬‫این‬‫در‬‫بمانند؛‬‫زنده‬
،‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫مواجه‬ ‫آن‬ ‫با‬ 1399‫سال‬ ‫در‬ ‫خصوصی‬ ‫بخش‬ ‫که‬ ‫مشکالتی‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫یکی‬ ‫متاسفانه‬
‫ناشی‬‫مالی‬‫نیازهای‬‫تا‬‫‌هاست‬‫ت‬‫دول‬‫کمک‬‫‏جا‬‫ه‬‫هم‬‫در‬‫بانکی‬‫نظام‬.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫مربوط‬‫اعتبارات‬‫پدیده‬‫به‬
‫ضعیف‬‫‏قدر‬‫ن‬‫آ‬‫ایران‬‫‌های‬‫ک‬‫بان‬‫موقعیت‬‫متأســفانه‬‫اما‬.‫کند‬‫تأمین‬‫را‬‫اقتصادی‬‫‌های‬‫ه‬‫بنگا‬‫کرونای‬‫از‬
‫درصدی‬‫یک‬‫کاهش‬‫به‬‫مرکزی‬‫بانک‬‫جدید‬‫اعالم‬.‫است‬‫انتظار‬‫از‬‫دور‬‫‌ها‬‫ه‬‫بنگا‬‫به‬‫آنها‬‫کمک‬‫که‬‫است‬
‫از‬‫تا‬‫کند‬‫کمک‬‫‌ها‬‫ک‬‫بان‬‫به‬‫باید‬‫این‬.‫کند‬‫آزاد‬‫وجوه‬‫تومان‬‫میلیارد‬ 70000‫شاید‬،‫قانونی‬‫‌های‬‫ه‬‫سپرد‬
‫وقتی‬‫یا‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬‫تسهیالت‬‫بانکی‬‫نظام‬‫از‬‫دولت‬‫وقتی‬‫اما‬.‫کنند‬‫اعتباری‬‫حمایت‬‫اقتصادی‬‫‌های‬‫ه‬‫بنگا‬
‫و‬ ‫‌گیری‬‫م‬‫وا‬ ‫رابطه‬ ‫به‬ ‫باید‬ ،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫منتشر‬ ‫اوراق‬ ‫بازار‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫مراجعه‬ ‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫دولت‬
‫مالی‬‫و‬‫اعتباری‬‫منابع‬‫شرایطی‬‫چنین‬‫در‬.‫کنیم‬‫توجه‬‫خصوصی‬‫بخش‬‫اعتبارات‬‫و‬‫دولت‬‫مالی‬‫تأمین‬
‫خصوصی‬ ‫بخش‬ ‫روی‬ ‫به‬ ‫اعتبارات‬ ‫دریافت‬ ‫عرصه‬ ‫یعنی‬ ‫‌شود؛‬‫ی‬‫م‬ ‫کمتر‬ ‫خصوصی‬ ‫بخش‬ ‫اختیار‬ ‫در‬
.‫نامند‬‌‫ی‬‫م‬crowding outً‫ال‬‫معمو‬‫را‬‫این‬.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫تنگ‬
‫بخش‬‫برای‬،‫کرونا‬‫اقتصادی‬‫آثار‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫هم‬‫آن‬،‫اعتبارات‬‫عرضه‬‫در‬‫شــدید‬‫کاهش‬‫تأثیر‬‫اما‬
‫و‬‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬‫کاهش‬‫اقتصاد‬‫در‬‫افزوده‬‫ارزش‬‫که‬‫اســت‬‫صورت‬‫این‬‫به‬‫تأثیر‬‫این‬‫چیســت؟‬‫خصوصی‬
‫تنگنای‬‫واقعی‬‫تأثیر‬‫متأسفانه‬.‫‌انجامد‬‫ی‬‫م‬‫‌تر‬‫ق‬‫عمی‬‫رکود‬‫به‬‫اعتباری‬‫تنگنای‬‫و‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫کمتر‬‫اشتغال‬
‫از‬ .‫است‬ ‫بیشتر‬ ،‫دارند‬ ‫باالتری‬ ‫نیازهای‬ ‫کرونایی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫‌تر‬‫ک‬‫کوچ‬ ‫‌های‬‫ت‬‫شرک‬ ‫روی‬ ‫اعتباری‬
‫حال‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫خصوصی‬ ‫بخش‬ ‫چون‬ ،‫است‬ ‫بدتر‬ ‫بهره‬ ‫نرخ‬ ‫افزایش‬ ‫از‬ ‫اعتباری‬ ‫تنگنای‬ ‫‌وکار‬‫ب‬‫کس‬ ‫دید‬
‫را‬ ‫خصوصی‬ ‫بخش‬ ‫موقعیت‬ ،‫نباشد‬ ‫دراختیار‬ ‫منابع‬ ‫‌که‬‫ن‬‫ای‬ ‫اما‬ ،‫‌آید‬‫ی‬‫م‬ ‫کنار‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫گون‬ ‫به‬ ‫باالتر‬ ‫نرخ‬ ‫با‬
.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫متزلزل‬‫بسیار‬
‫را‬‫‌وکارها‬‫ب‬‫کس‬‫و‬‫‌ها‬‫ت‬‫شرک‬‫از‬‫بسیاری‬،‫گردش‬‫در‬‫سرمایه‬‫کمبود‬1398‫سال‬‫در‬‫که‬‫بودیم‬‫شاهد‬
‫جایی‬‫نقدینگی‬‫‌که‬‫ن‬‫آ‬‫بدتر‬.‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬‫ادامه‬‫متأسفانه‬‫نیز‬1399‫سال‬‫در‬‫وضعیت‬‫این‬.‫داد‬‫قرار‬‫‌تأثیر‬‫ت‬‫تح‬
‫عظیم‬‫مقدار‬‫این‬‫‌رغم‬‫ه‬‫ب‬.‫ببرد‬‫باال‬‫را‬‫ملی‬‫تولید‬‫و‬‫کند‬‫اشتغال‬‫و‬‫ارزش‬‫ایجاد‬‫و‬‫برود‬‫باید‬‫که‬‫‌رود‬‫ی‬‫نم‬
‫اقتصاد‬‫مولد‬‫‌های‬‫ش‬‫بخ‬‫تمام‬،‫کرونا‬‫دلیل‬‫به‬‫نقدینگی‬‫تزریق‬‫برای‬‫مرکزی‬‫بانک‬‫تالش‬‫و‬،‫نقدینگی‬
‫به‬ ‫‌ها‬‫ه‬‫بنگا‬ ‫همه‬ .‫کرد‬ ‫خواهند‬ )credit crunch( ‫اعتباری‬ ‫تنگنای‬ ‫احساس‬ 1399‫سال‬ ‫در‬ ‫کشور‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫سرمایه‬ ‫این‬ ‫اما‬ ‫نیازمندند؛‬ ‫باالتر‬ ‫گردش‬ ‫در‬ ‫سرمایه‬ ‫به‬ ،‫کرونا‬ ‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫باالتر‬ ‫تورم‬ ‫لحاظ‬
.‫بود‬‫نخواهد‬‫اختیارشان‬‫در‬1399
JJ‫‌ها‬‫ه‬‫بنگا‬‫مدیران‬‫به‬‫پیشنهادی‬‫و‬‫الزم‬‫مالی‬‫منابع‬‫تأمین‬
‫فرابگیرد‬‫باید‬‫نخست‬.‫ندارد‬‫اختیار‬‫در‬‫متنوعی‬ ِ‫بدیل‬‫و‬‫ابزارها‬‫خصوصی‬‫بخش‬‫شرایط‬‫این‬‫در‬
‫محدود‬‫پول‬‫بازار‬‫به‬‫را‬‫خود‬‫که‬‫گذشته‬‫برخالف‬‫و‬‫کند؛‬‫حرکت‬‫سرمایه‬‫بازار‬‫سمت‬‫به‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫که‬
‫سرمایه‬‫بازار‬‫سازوکارهای‬‫‌باید‬‫ی‬‫م‬.‫کند‬‫فعال‬‫نیز‬‫سرمایه‬‫بازار‬‫در‬‫را‬‫خود‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫حاال‬،‫بود‬‫کرده‬
‫گام‬ ‫طرح‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ‫ابتکار‬ ‫به‬ً‫ا‬‫اخیر‬ ،ً‫ال‬‫مث‬ .‫کند‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬ ‫امکانات‬ ‫از‬ ‫بتواند‬ ‫تا‬ ‫فرابگیرد‬ ‫را‬
‫هزار‬ 50‫تا‬ 30‫از‬‫برخورداری‬‫امکان‬‫‌ها‬‫ک‬‫بان‬‫تضمین‬‫با‬‫است‬‫قرار‬‫است؛‬‫‌شدن‬‫ی‬‫اجرای‬‫جریان‬‫در‬
‫فروش‬‫امکان‬‫که‬‫شرکتی‬‫هر‬.‫شود‬‫فراهم‬‫‌وکارها‬‫ب‬‫کس‬‫برای‬‫سرمایه‬‫بازار‬‫منابع‬‫تومان‬‫میلیارد‬
،‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫قرار‬‫شرکت‬‫آن‬‫اختیار‬‫در‬‫و‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫منتشر‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫که‬‫اوراقی‬‫و‬‫‌ها‬‫ک‬‫بان‬‫تضمین‬‫با‬،‫دارد‬
‫و‬‫کاالها‬‫‌کنندگان‬‫ه‬‫عرض‬‫اختیار‬‫در‬‫را‬‫اوراق‬‫این‬‫‌ها‬‫ت‬‫شرک‬.‫کند‬‫تأمین‬‫را‬‫خود‬‫نیازهای‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬
‫داده‬ ‫انتقال‬ ‫دیگران‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اوراق‬ ‫آن‬ ‫‌توانند‬‫ی‬‫م‬ ‫‌کنندگان‬‫ه‬‫عرض‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫خود‬ ‫خدمات‬
‫شده‬ ‫بسته‬ ‫آن‬ ‫اعتباری‬ ‫حد‬ ‫که‬ ‫خودروسازی‬ ً‫ال‬‫مث‬ .‫رسانند‬ ‫فروش‬ ‫به‬ ‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫‌که‬‫ن‬‫ای‬ ‫یا‬
‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬ ،‫اســت‬ ‫فراهم‬ ‫آن‬ ‫محصوالت‬ ‫فروش‬ ‫امکان‬ ‫اما‬ ،‫دارد‬ ‫بانکی‬ ‫نظام‬ ‫در‬ ‫معوق‬ ‫اعتبارات‬ ‫و‬
‫خود‬ ‫فعالیت‬ ‫حجم‬ ‫بر‬ ‫‌ترتیب‬‫ن‬‫بدی‬ ‫و‬ ‫بدهد‬ ‫خود‬ ‫طلبکاران‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اوراقی‬ ،‫بانکی‬ ‫نظام‬ ‫پشتوانه‬ ‫به‬
‫خود‬‫تجاری‬‫‌های‬‫ف‬‫طر‬‫سایر‬‫به‬‫را‬‫اوراق‬‫آن‬،‫هستند‬‫‌سازان‬‫ه‬‫قطع‬ً‫ا‬‫عمدت‬‫که‬‫طلبکاران‬‫آن‬.‫بیفزاید‬
‫‌ترتیب‬‫ن‬‫بدی‬.‫‌فروشند‬‫ی‬‫م‬‫بازار‬‫در‬‫را‬‫اوراق‬،‫باشند‬‫داشته‬‫نیاز‬‫نقدینگی‬‫به‬‫اگر‬‫و‬‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫انتقال‬
‫‌ها‬‫ت‬‫شرک‬ ‫گردش‬ ‫در‬ ‫سرمایه‬ ِ‫مالی‬ ‫تأمین‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫بدون‬ ‫بانکی‬ ‫نظام‬
‫‌هایی‬‫ت‬‫شرک‬ ‫برای‬ ‫گردش‬ ‫در‬ ‫سرمایه‬ ‫مالی‬ ‫تأمین‬ ‫برای‬ ‫روشی‬ ‫گام‬ ‫طرح‬ ‫پس‬ .‫‏کند‬‫ی‬‫م‬ ‫حرکت‬
‫جهت‬ ‫در‬ ‫طرح‬ ‫این‬ ‫معرفی‬ ‫و‬ ‫طراحی‬ ‫با‬ ‫مرکزی‬ ‫بانک‬ ‫بنابراین‬ .‫دارند‬ ‫فروش‬ ‫امکان‬ ‫که‬ ‫اســت‬
‫که‬‫مولد‬‫‌های‬‫ت‬‫شرک‬‫سمت‬‫به‬‫نقدینگی‬‫که‬‫است‬‫آن‬‫دنبال‬‫و‬‫است‬‫برداشته‬‫گام‬‫اعتبارات‬‫هدایت‬
.‫کند‬‫حرکت‬‫دارند‬‫اشتغال‬‫و‬‫بازده‬‫افزایش‬‫امکان‬
‫بررسی‬ ‫را‬ ‫سرمایه‬ ‫بازار‬ ‫امکانات‬ ‫تا‬ ‫دارند‬ ‫نیاز‬ ‫‌وکارها‬‫ب‬‫کس‬ ‫هم‬ ‫‌هایی‬‫ح‬‫طر‬ ‫چنین‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫برای‬
‫تأمین‬‫بلکه‬،‫نیست‬‫سهام‬‫‌های‬‫ت‬‫قیم‬‫شاخص‬‫باالرفتن‬‫مسئله‬،‫سرمایه‬‫بازار‬‫محوری‬‫موضوع‬.‫کنند‬
‫مختلف‬‫اسالمی‬‫عقود‬‫با‬‫و‬‫مختلف‬‫‌های‬‫ش‬‫رو‬‫به‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫است‬‫مدعی‬‫اکنون‬‫سرمایه‬‫بازار‬.‫است‬‫مالی‬
‫بخش‬.‫‏ها‬‫ه‬‫پروژ‬‫مالی‬‫تأمین‬‫هم‬‫و‬‫گردش‬‫در‬‫سرمایه‬‫مالی‬‫تأمین‬‫هم‬‫کند؛‬‫مالی‬‫تأمین‬‫را‬‫‌ها‬‫ت‬‫شرک‬
‫سرمایه‬‫بازار‬‫که‬‫شود‬‫آشنا‬‫‌هایی‬‫ش‬‫رو‬‫با‬‫و‬‫کند‬‫آزمون‬‫را‬‫سرمایه‬‫بازار‬‫‌ها‬‫ه‬‫زمین‬‫این‬‫در‬‫‌باید‬‫ی‬‫م‬‫خصوصی‬
.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫دنبال‬