Luận Văn Giải Pháp Phát Triển Bền Vững Các Khu Công Nghiệp Đã chia sẻ đến cho các bạn học viên một bài mẫu cực kì xuất sắc, mới mẽ, chất lượng đáng để xem và theo dõi mà các bạn không nên bỏ qua nhé. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934 536 149 TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM

1. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934 536 149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
---------------------------------------
NGUYỄN XUÂN QUANG
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÁC KHU CÔNG
NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SÔNG CÔNG
L
LU
UẬ
ẬN
N V
VĂ
ĂN
N T
TH
HẠ
ẠC
C S
SĨ
Ĩ Q
QU
UẢ
ẢN
N L
LÝ
Ý K
KI
IN
NH
H T
TẾ
Ế
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Trần Chí Thiện
Thái Nguyên - 2022

2. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
i
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934 536 149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Lêi cAm ®oan
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên
cứu của riêng tôi, số liệu, kết quả nêu trong luận
văn là trung thực. Những kết quả nghiên của luận
văn chưa từng được công bố trong bất cứ công
trình khoa học nào.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Xuân Quang

3. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành và biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Trần
Chí Thiện, Hiệu trưởng Trường - Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái
Nguyên, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn
thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo khoa sau Đại học - Đại học
Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên; các thầy cô giáo bộ môn đã
truyền đạt cho tôi những kiến thức khoa học quý báu.
Nhân dịp này tôi cũng gửi lời cảm ơn tới gia đình và bạn bè đã luôn ở bên
động viên giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.
Học viên
Nguyễn Xuân Quang
109
110
220

4. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CCN : Cụm công nghiệp
CCKT Cơ cấu kinh tế
CN Công nghiệp
DN : Doanh nghiệp
DV : Dịch vụ
GCNĐT : Giấy chứng nhận đầu tư
KCN : Khu công nghiệp
KCNC : Khu công nghệ cao
KCX : Khu chế xuất
KKT : Khu kinh tế
KT : Kinh tế
KT-XH : Kinh tế xã - hội
NN : Nông nghiệp
TPKT : Thành phần kinh tế
CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
GDP : Tổng sản phẩm trong nước
GTSXCN : Giá trị sản xuất công nghiệp
KHCN : Khoa học công nghệ
FDI : Đầu tư trực tiếp nước ngoài
PTBV : Phát triển bền vững
UBND : Ủy ban nhân dân

5. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1: Hiện trạng lao động thị xã Sông Công giai đoạn 2005-2010 47
Bảng3.2:Quymô vàtăng trưởngkinhtế Thịxã Sông Công 48
Bảng 3.3: Cơ cấu kinh tế của thị xã Sông Công 49
Bảng 3.4: Giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn thị xã Sông Công 51
Bảng 3.5: Các KCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên tính đến tháng 12/2011 53
Bảng 3.6: Quy hoạch xây dựng phát triển các Khu công nghiệp đến năm 2020 55
Bảng 3.7: Tỷ lệ lấp đầy các KCN Sông Công tính đến tháng 12/2011 56
Bảng 3.8: Vốn đầu tư của KCN Sông Công đến tháng 12/2011 58
Bảng 3.9: Số dự án đầu tư và GTSXCN của Khu công nghiệp Sông Công 59
Bảng 3.10: Tổng sản phẩm trong KCN Sông Công 60
Bảng 3.11: Kim ngạch xuất khẩu của KCN Sông Công 60
Bảng 3.12: Thu nộp ngân sách tại KCN Sông Công 61
Bảng 3.13: Số lao động trong KCN Sông Công 62
Bảng 3.14: Thu nhập bình quân của người lao động trong KCN Sông Công 62
Bảng 3.15: Giá trị sản xuất công nghiệp tỉnh Thái Nguyên 66
Bảng 3.16: Quy mô, cơ cấu lao động trong KCN Sông Công 68
Bảng 3.17. Chất lượng môi trường không khí KCN Sông Công 73
Bảng 3.18: Một số chỉ tiêu trong nước mặt suối Văn Dương 74
Bảng 3.19: Diện tích lúa cả năm của xã Tân Quang và phường Cải Đan 77
Hình 1: Mô hình phát triển bền vững 42
Hình 2: Vị trí địa lý của thị xã Sông Công 43
Hình 3. Thu nhập bình quân đầu người/tháng ở thị xã Sông Công 66
Biểu đồ 3.1: Diễn biến chất lượng môi trường không khí KCN Sông Công 73
Biểu đồ 3.2: Diễn biến chất lượng môi trường nước mặt 74

6. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
6
CHƢƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂNBỀNVỮNGKHUCÔNGNGHIỆP
1.1.1. Phân loại và mục tiêu hình thành các khu công nghiệp
1.1.1.1. Khái niệm khu công nghiệp
KCN đầu tiên được thành lập năm 1896 ở Manchester (Anh) và vùng
CN Clearng Chicago (Mỹ). Năm 1940, Ý thành lập KCN ở Napoli... Ngày
nay, ở nhiều quốc gia, các khu vực trên thế giới, KCN, KCX được phát triển
dưới nhiều hình thức khác nhau.
Ở Việt Nam, năm 1991 KCN đầu tiên được thành lập (KCX Tân Thuận),
cùng với quá trình hơn 20 năm hình thành và phát triển cũng đã xuất hiện
nhiều khái niệm khác nhau về KCN, KCX:
- Theo Quy chế KCN, KCX, KCNC ban hành kèm theo Nghị định
36/CP của Chính phủ ngày 24/4/1997, quy định như sau:
( 1 ) KCN là khu tập trung các DN chuyên sản xuất hàng CN và thực
hiện các DV cho sản xuất CN, có ranh giới địa lý xác định, không có dân cư
sinh sống; do Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập.
Trong KCN có thể có DN chế xuất; (2) KCX là KCN tập trung các DN
chuyên sản xuất hàng xuất khẩu, thực hiện các DV cho sản xuất hàng xuất
khẩu và hoạt động xuất khẩu, có ranh giới địa lý xác định, không có dân cư
sinh sống; do Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập; (3)
KCNC là khu tập trung các Doanh nghiệp công nghiệp kỹ thuật cao và các
đơn vị hoạt động phục vụ cho phát triển công nghệ cao bao gồm nghiên cứu,
triển khai khoa học, công nghệ, đào tạo ra các DV liên quan, có ranh giới địa
lý xác định; do Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập.
Trong KCNC có thể có DN chế xuất.

7. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
7
- Tại Khoản 20 Điều 3 Luật đầu tư năm 2005 ghi rõ: KCN là khu chuyên
sản xuất hàng CN và thực hiện các DV cho sản xuất CN, có ranh giới địa lý
xác định, được thành lập theo quy định của Chính phủ.
- Nghị định 29/2008/NĐ-CP, ngày 14/3/2008 Của Chính phủ quy định:
(l) KCN là khu chuyên sản xuất hàng CN và thực hiện các DV cho sản
xuất CN, có ranh giới địa lý xác định, được thành lập theo điều kiện, trình tự
và thủ tục quy định lại Nghị định này;
(2) KCX là KCN chuyên sản xuất hàng xuất khẩu, thực hiện DV cho sản
xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu, có ranh giới địa lý xác định,
được thành lập theo điều kiện, trình tự và thủ tục áp dụng đối với KCN quy
định tại Nghị định này;
(3) KCN, KCX được gọi chung là KCN, trừ trường hợp quy định cụ thể .
Từ các khái niệm trên và thực tế quá trình phát triển các KCN ở Việt
Nam, có thể hiểu một cách tổng quát về KCN như sau:
“ KCN là khu chuyên sản xuất hàng CN và thực hiện các DV cho sản
xuất CN, có ranh giới địa lý xác định, có hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật –
xã hội đồng bộ, đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của
người lao động được thành lập theo quy định của Chính phủ. Trong KCN có
thể có DN chế xuất và DN công nghệ cao.
1.1.1.2. Phân loại các khu công nghiệp
Tuỳ theo góc độ tiếp cận, KCN có thể được phân loại bằng nhiều tiêu chí
khác nhau như: theo tính chất ngành nghề, theo quy mô diện tích, theo điều
kiện hình thành, theo đặc điểm quản lý hoặc theo cấp độ vệ sinh...
- Theo tính chất ngành nghề:
Theo tiêu chí này thì KCN được chia thành 3 loại sau:
+ KCN chuyên ngành: Được hình thành từ các xí nghiệp CN cùng một

8. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
8
ngành hoặc một số ít ngành CN khác nhau nhưng cùng sản xuất ra một số loại
sản phẩm, chủ yếu hình thành từ các ngành chủ đạo như: hoá chất - hoá dầu,
điện tử - tin học, vật liệu xây dựng, chế tạo và lắp ráp cơ khí.
+ KCN đa ngành: Gồm nhiều xí nghiệp thuộc nhiều ngành CN khác nhau.
KCN đa ngành cho phép thoả mãn được yêu cầu về lãnh thổ cho sản xuất CN,
song trong quy hoạch xây dựng cần lưu ý vấn đề nhóm môi trường nhằm hạn chế
tác động ảnh hưởng xấu giữa các xí nghiệp khác nhau, tiết kiệm đầu tư hạ tầng.
+ KCN sinh thái: Là mô hình mang tính cộng sinh CN. Các ngành CN
được lựa chọn sao cho các nhà máy có mối liên hệ với nhau, hỗ trợ và tương
tác với nhau tạo nên môi trường sạch và bền vững. Với mô hình này thì phế
liệu của nhà máy này có thể làm nguyên liệu cho nhà máy kia hoặc sản phẩm
của nhà máy này sẽ là nguyên liệu, vật tư của nhà máy kia...
- Theo qui mô diện tích:
Phân loại theo tiêu chí này, phụ thuộc vào quan điểm của từng nước, chủ
yếu để phục vụ cho việc xếp hạng KCN. Thông thường có 4 loại là: KCN
nhỏ, trung bình, lớn và rất lớn.
- Theo các điều kiện hình thành:
Theo cách phân loại này có: các KCN thành lập mới, KCN nâng cấp mở
rộng và KCN di dời tập trung.
- Theo đặc điểm và cấp quản lý:
Theo tiêu chí này có 3 loại: (l) KCN do Chính phủ quyết định thành lập;
(2) KCN do UBND tỉnh, thành phố quyết định thành lập; (3) KCN do UBND
huyện, thị quyết định thành lập.
1.1.1.3. Vai trò của KCN đối với phát triển kinh tế - xã hội
Việc hình thành các KCN là một yêu cầu tất yếu của sự phát triển kinh
tế - xã hội, nó có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế -
xã hội, nhất là đối với các nước đang phát triển như Việt Nam thì việc hình

9. 9
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
thành các KCN sẽ nhanh chóng thúc đẩy nền kinh tế phát triển theo hướng
công nghiệp hoá, hiện đại hoá tạo tiền đề đưa nước ta trở thành một nước
công nghiệp hiện đại.
1.1.1.3.1. KCN góp phần quan trọng thu hút vốn đầu tư
KCN là một trong những kênh quan trọng chủ yếu nhằm thu hút vốn đầu
tư nước ngoài. Với các lợi thế của mình như: cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh, đồng bộ,
hiện đại, môi trường đầu tư thuận lợi, chính sách ưu đãi,… giúp cho các nước có
KCN có thể thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài, tiếp cận vốn đầu tư và công nghệ
tiên tiến cũng như phong cách quản lý hiện đại của các nước phát triển.
Cùng với việc thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, với thuận lợi về vị trí
và ưu đãi về chính sách, cơ chế thì KCN còn thu hút được các nhà đầu tư trong
nước. Đây là nguồn vốn tiềm tàng rất lớn trong nhân dân chưa được khai thác và
sử dụng xứng đáng. KCN sẽ tạo môi trường và cơ hội phát huy năng lực về vốn
cũng như sản xuất kinh doanh trong cùng một điều kiện ưu đãi đối với các nhà
đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp trong nước sẽ liên doanh, liên kết với các
doanh nghiệp nước ngoài. Từ đó, tạo cơ hội để các doanh nghiệp trong nước có
điều kiện tiếp thu kinh nghiệm quản lý, trình độ điều hành sử dụng các trang
thiết bị kỹ thuật và công nghệ hiện đại của nước ngoài, bồi dưỡng nhân tài, thử
các phương án cải cách để tiến dần đến trình độ thế giới.
1.1.1.3.2. KCN tạo ra công ăn việc làm cho người lao động
Ở Việt Nam, các KCN đã giải quyết, tạo ra việc làm cho lao động địa
phương, là một trong những giải pháp giải quyết vấn đề thất nghiệp và nâng cao
thu nhập cho lao động ở địa phương nói riêng và cả nước nói chung, đồng thời
tạo điều kiện cho lực lượng lao động nước ta tham gia một cách tốt nhất vào sự
phân công lại lực lượng lao động xã hội.
KCN là trọng điểm kinh tế địa phương, đóng góp lớn vào thu ngân sách
nhà nước tại địa phương và mở ra nhiều ngành nghề mới, tạo công ăn việc
làm cho người lao động. Các KCN được xây dựng sẽ kéo theo hình thành nên

10. 10
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
các khu dân cư, các khu đô thị mới, các dịch vụ đời sống như chợ, siêu thị,
các dịch vụ vận tải, bưu điện,… đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng nên
cũng tạo ra cơ hội, việc làm cho người lao động.
KCN phát triển sẽ tạo điều kiện dẫn dắt theo các ngành công nghiệp phụ trợ,
các dịch vụ cần thiết từ dịch vụ công nghiệp như tài chính, ngân hàng, cung cấp
nguyên vật liệu, cung cấp dịch vụ cho người lao động trong khu công nghiệp…
phát triển. Như vậy, hình thành các KCN không chỉ tạo việc làm cho riêng các lao
động trong KCN mà còn tạo ra cơ hội việc làm cho rất nhiều doanh nghiệp khác,
người lao động khác hoạt động ngoài KCN.
1.1.1.3.3. KCN góp phần nâng cao năng lực công nghệ quốc gia
Việc phát triển các KCN là một trong những giải pháp nâng cao năng lực
công nghệ quốc gia, giúp nước ta rút ngắn khoảng cách về công nghệ với các
nước phát triển và tận dụng lợi thế của nước đi sau để rút ngắn khoảng cách với
các nước trên thế giới. Các KCN thu hút được sự đầu tư của các doanh nghiệp
nước ngoài, người nước ngoài sẽ đưa vào KCN những thiết bị kỹ thuật tiên tiến,
quy trình công nghệ hiện đại để sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng cao, đạt
tiêu chuẩn quốc tế có đủ sức cạnh tranh trên thị trường. Ngoài ra, các KCN
thường được quy hoạch theo một mô hình tập hợp các doanh nghiệp cùng ngành
do vậy, các doanh nghiệp dễ dàng hợp tác, liên kết với nhau trong việc nhập
khẩu, tiếp nhận những công nghệ tiên tiến, hiện đại trên thế giới, tận dụng, rút
ngắn được khoảng cách về khoa học kỹ thuật với các nước đi trước.
1.1.1.3.4. KCN góp phần quan trọng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Các KCN là đầu tàu tăng trưởng, thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát
triển, là điều kiện dẫn dắt các ngành công nghiệp phụ trợ, các dịch vụ như tài
chính, ngân hàng, dịch vụ thương mại, lao động, tư vấn, lao động… đồng thời,
KCN phát triển sẽ đẩy nhanh tốc độ và kim ngạch xuất khẩu… Do đó KCN
góp phần quan trọng làm dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng tăng nhanh tỷ
trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp trong nền kinh tế.

11. 11
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Các KCN phát triển làm tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa trên thị
trường trong nước và thị trường quốc tế, đẩy mạnh tốc độ, kim ngạnh xuất,
nhập khẩu. Các KCN là một trong những đầu tàu xuất khẩu hàng hóa và sản
phẩm trong nước ra thị trường thế giới, làm tăng cán cân thương mại, tăng
nguồn thu ngoại tệ cho doanh ngiệp, từ đó các doanh ngiệp có vốn để tái mở
rộng sản xuất kinh doanh, đổi mới trang thiết bị, công nghệ, làm ăn có hiệu
quả hơn… Chính vì vậy mà giá trị sản xuất công nghiệp ngày càng tăng cao,
trở thành động lực chính thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, làm cho cơ cấu
kinh tế chuyển dịch ngày càng hợp lý và hiệu quả hơn để tiến tới đưa nước ta
trở thành một nước công nghiệp hiện đại.
1.1.1.4. Mục tiêu hình thành và phát triển các khu công nghiệp
Sự hình thành và phát triển KCN, KCX trên thế giới gắn liền với những
mục tiêu của nhà đầu tư và mục tiêu của nước thành lập KCN, KCX.
- Mục tiêu của nhà đầu tư vào KCN, KCX:
+ Giảm chi phí sản xuất bằng cách tận dụng nguồn lao động và nguồn tài
nguyên thiên nhiên ở các nước đang phát triển để bù đắp những thiếu hụt
nguồn tài nguyên và chi phí lao động cao ở trong nước;
+ Đối với nhà đầu tư, mục tiêu cao nhất là thu được lợi nhuận tối đa chi
phí đầu tư thấp nhất. Do vậy, đầu tư vào KCN, KCX, nhà đầu tư được hưởng
những ưu đãi khuyết khích đầu tư của nước chủ nhà đối với KCN, KCX và
lợi ích từ các công trình hạ tầng kỹ thuật sẵn sàng thuận lợi cho dự án;
+ Thông qua việc đầu tư vào các KCN để nâng cao sức cạnh tranh quốc tế;
+ Tạo địa bàn hoạt động và thực hiện chiến tược phát triển lâu dài;
+ Xây dựng KCN, KCX theo quy hoạch phát triển tổng thể về KT - XH
tại những địa điểm thuận lợi vận chuyển hàng hoá, tiêu thụ sản phẩm hoặc là
những nơi quy hoạch phát triển thành đô thị, khu dân cư sau này.
- Mục tiêu của nước chủ nhà thành lập KCN, KCX

12. 12
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Phân tích từ góc độ vĩ mô, có thể thấy mục tiêu thành lập KCN, KCX
của các nước đang phát triển về cơ bản thống nhất ở những điểm sau:
+ Thu hút nguồn vốn đầu tư để phát triển theo quy hoạch, và nguồn vốn
nước ngoài và nguồn vốn trong nước;
+ Mở rộng hoạt động thương mại;
+ Giải quyết mục tiêu xã hội về việc làm, về nâng cao trình độ văn hoá,
nghề nghiệp, cải thiện môi trường xã hội;
+ Tiếp thu kỹ thuật, công nghệ tiên tiến và học tập kinh nghiệp quản lý
của các công ty tư bản nước ngoài;
+ Làm cầu nối hội nhập KT trong nước với KT thế giới, thúc đẩy sự phát
triển KT trong nước, phát huy tác dụng lan toả, dẫn dắt của KCN, KCX;
+ XâydựngKCN,KCXlàđộnglựcchopháttriểnxãhộivàbảovệmôitrường;
1.1.2. Phát triển hƣớng bền vững khu công nghiệp
1.1.2.1. Khái niệm phát triển bền vững
1.1.2.1.1. Khái niệm phát triển bền vững
Năm 1987, trong Báo cáo “Tương lai chung của chúng ta” của Hội đồng
Thế giới về Môi trường và Phát triển (WCED) của Liên Hợp Quốc, khái niệm
phát triển bền vững chính thức được nêu ra:“Phát triển bền vững là sự phát
triển đáp ứng được những nhu cầu của hiện tại, nhưng không gây trở ngại
cho việc đáp ứng nhu cầu của thế hệ mai sau”.
Tháng 6/1992, Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và Phát triển
được tổ chức ở Rio de Janeiro (Brazil) đưa ra bản tuyên ngôn “Về Môi trường và
Phát triển” đã một lần nữa khẳng định:“Phát triển bền vững là sự phát triển
nhằm thỏa mãn các nhu cầu hiện tại của con người, nhưng không gây tổn hại tới
sự thỏa mãn các nhu cầu của thế hệ tương lai”. Hay nói cách khác, đó là sự phát
triển hài hòa cả về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường ở các thế hệ nhằm không

13. 13
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ngừng nâng cao chất lượng sống của con người.
Năm 2002, Hội nghị Thượng đỉnh Thế giới và Phát triển bền vững được
tổ chức ở Johannesburg (Cộng hòa Nam Phi), đã bổ sung và đưa ra khái niệm
hoàn chỉnh về phát triển bền vững như sau:“Phát triển bền vững là quá trình
phát triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý, hài hòa giữa ba mặt của sự phát
triển, đó là: phát triển kinh tế, phát triển xã hội và bảo vệ môi trường nhằm
đáp ứng nhu cầu đời sống con người trong hiện tại, nhưng không làm tổn hại
đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai”.
1.2.1.1.2. Nội dung phát triển bền vững
Một là, phát triển bền vững về kinh tế: là sự tiến bộ về mọi mặt của nền
kinh tế, thể hiện ở quá trình tăng trưởng kinh tế cao, ổn định và sự thay đổi về
chất của nền kinh tế gắn với quá trình tăng năng suất lao động, quá trình
chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường theo hướng tiến bộ.
Mục tiêu của phát triển bền vững về kinh tế là: Đạt được sự tăng trưởng kinh
tế cao, ổn định với cơ cấu kinh tế hợp lý, đáp ứng được yêu cầu nâng cao đời
sống của nhân dân, tránh được sự suy thoái hoặc đình trệ trong tương lai và
không đê lại gánh nặng nợ nần lớn cho các thế hệ mai sau.
Hai là, phát triển bền vững về xã hội: là quá trình phát triển đạt được kết
quả ngày càng cao trong việc thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, đảm bảo
chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, mọi người đều có cơ hội được học
hành và có việc làm, giảm tình trạng đói nghèo, nâng cao trình độ văn minh về
đời sống vật chất, tinh thần cho mọi thành viên trong xã hội, tạo được sự đồng
thuận và tính tích cực xã hội ngày càng cao.
Ba là, phát triển bền vững về môi trường: là sự phát triển, trong đó các dạng
tài nguyên thiên nhiên phải được sử dụng một cách hợp lý, tiết kiệm. Môi trường
tự nhiên (không khí, đất, nước, cảnh quan…) và môi trường xã hội (dân số, chất
lượng dân số, sức khỏe, môi trường lao động và học tập của con người…) nhìn
chung không bị các hoạt động của con người làm ô nhiễm, suy thoái, tổn hại. Các

14. 14
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
nguồn phế thải công nghiệp và sinh hoạt được xử lý, tái chế kịp thời, vệ sinh môi
trường đảm bảo, con người được sống trong môi trường trong sạch.
1.1.2.2. Khái niệm phát triển bền vững Khu công nghiệp
1.1.2.2.1. Khái niệm PTBV Khu công nghiệp
PTBV các KCN là việc bảo đảm sự TTKT ổn định, có hiệu quả ngày
càng cao trong bản thân KCN, gắn liền với việc bảo vệ và nâng cao chất
lượng môi trường sống, cũng như những yêu cầu về ổn định xã hội, an ninh
quốc phòng trong khu vực có KCN cũng như toàn lãnh thổ quốc gia [Bộ kế
hoạch Đầu Tư (2007), PTBV các KCN Việt Nam].
Theo quan niệm trên, PTBV KCN ở Việt Nam phải được xem xét trên
hai góc độ:
- Duy trì tính chất bền vững và hiệu quả trong hoạt động của bản thân
KCN (nội tại KCN). Bảo đảm các chỉ tiêu hiệu quả KT cao trong hoạt động
sản xuất kinh doanh của KCN; nâng cao khả năng cạnh tranh của các KCN
Việt Nam, bảo đảm chất lượng môi trường trong nội bộ KCN.
- Tác động lan toả tích cực của KCN đến việc bảo vệ và nâng cao chất
lượng môi trường; tác động tích cực và giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực đến
các vấn đề xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương, khu vực có KCN
cũng như của quốc gia.
Từ nội dung của khái niệm PTBV và những phân tích trên, có thể đưa ra
khái niệm về phát triển bền vững KCN như sau:
Phát triển bền vững KCN là quá trình phát triển có sự kết hợp chặt chẽ,
hài hoà giữa công tác lập quy hoạch, triển khai xây dựng kết cấu hạ tầng
trong và ngoài hàng rào KCN với việc đảm bảo sự tăng trưởng KT cao, ổn
định của KCN, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, hạ tầng kỹ thuật, xã hội, tạo
việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, trình độ dân trí, văn minh của
nhân dân, góp phần ổn định xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, và giải

15. 15
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
quyết tốt các vấn đề về môi trường của KCN, địa phương có KCN cũng như
của quốc gia.
1.1.2.2.2. Nội dung PTBV Khu công nghiệp
Phát triển bền vững KCN gồm nội dung sau:
- Việc quy hoạch các KCN phải phù hợp với quy hoạch tổng thể phát
triển KT – XH của địa phương, khu vực quy hoạch KCN và định hướng,
chiến lược phát triển KT - XH, phát triển các KCN của quốc gia;
- Đảm bảo các chỉ tiêu hiệu quả KT cao trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của các DN trong KCN, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, của
KCN; bảo đảm môi trường trong KCN;
- Tác động lan toả tích cực đến hoạt động KT - XH của địa phương: đẩy
nhanh tốc độ TTKT; tác động tích cực đến quá trình chuyển dịch CCKT theo
hướng CNH, HĐH và hướng về xuất khẩu; tác động tích cực trong việc phát
triển hạ tầng KT, kỹ thuật, xã hội; phát huy tốt và gia tăng năng lực nội sinh,
năng lực cạnh tranh; tác động tích cực và giảm những vấn đề tiêu cực về xã
hội; tạo việc làm, nâng cao thu nhập, đời sống vật chất, tinh thần, nâng cao
trình độ dân trí, văn minh của người dân; giảm thiểu tác động xấu đến môi
trường trong quá trình phát triển của KCN.
1.1.2.3. Các tiêu chí đánh giá phát triển bền vững Khu công nghiệp
Từ khái niệm và nội dung của phát triển bền vững KCN nêu trên có 03
nhóm tiêu chí đánh giá phát triển bền vững KCN như sau:
* Các tiêu chí đánh giá quy hoạch khu công nghiệp
Công tác lập quy hoạch các KCN có ảnh hưởng rất lớn đến phát triển
KCN theo hướng bền vững. Quy hoạch các KCN phải phù hợp với quy hoạch
phát triển KT-XH, quy hoạch đất đai, quy hoạch điểm dân cư, thành phố, khu
đô thị. Quy hoạch KCN không chỉ nói chung về bố trí địa điểm, vị trí đóng
của KCN mà còn phải tính tới cả hướng bố trí ngành CN, sản phẩm sẽ sản

16. 16
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
xuất, phù hợp với đặc điểm dân cư, khả năng đất đai, tài nguyên, giá cả lao
động và yêu cầu về môi trường của từng khu vực.
Nhóm tiêu chí đánh giá quy hoạch KCN theo hướng bền vững gồm:
- Vị trí địa lý của khu công nghiệp
Lợi thế về bố trí địa lý của KCN là tiền đề giúp cho các doanh nghiệp
đạt được hiệu quả kinh tế theo vị trí. Các điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng
kỹ thuật, gần các trục đường giao thông, bến cảng, nhà ga, sân bay, sự hấp
dẫn về thị trường các yếu tố đầu vào (nguyên vật liệu, nguồn nhân lực) và thị
trường tiêu thụ sản phẩm,... có ảnh hưởng quan trọng đến sự lựa chọn đầu tư
của các doanh nghiệp.
- Quy mô của khu công nghiệp
Một là, xác định quy mô hiệu quả của KCN trên cơ sở mục đích hình
thành KCN để thu hút vốn đầu tư nước ngoài; thực hiện mục tiêu di dời các
cơ sở CN trong thành phố, đô thị lớn; tận dụng nguồn lao động và thế mạnh
tại chỗ của địa phương; kết hợp KT với quốc phòng.
Hai là, xác định quy mô hiệu quả của KCN dựa trên tính chất và điều
kiện hoạt động của KCN: KCN được đặt ở địa phương có cảng biển và nguồn
nguyên liệu lớn, hình thành với tính chất chuyên môn hoá sản xuất ổn định
một số sản phẩm hàng hoá CN nặng; các KCN nằm ở xa đô thị nơi các điều
kiện xa cảng biển, với tính chất hoạt động là tận dụng lao động, các KCN hoạt
động với tính chất đa ngành; các KCN sinh thái...
- Chất lượng qui hoạch khu công nghiệp
Tiêu chí này nhằm đảm bảo tính chất bền vững ngay từ giai đoạn đầu của
quá trình qui hoạch, sử dụng và phát triển KCN. Nó thể hiện ở tính hợp lý, đồng
bộ, khoa học, thực tiễn và hiệu quả trong qui hoạch các yếu tố chủ đạo của KCN
như xác định các lĩnh vực và ngành thu hút đầu tư, đất đai, các khu chức năng,
cơ sở hạ tầng kỹ thuật, điện, nước, thông tin, viễn thông, dịch vụ,... nhằm đạt

17. 17
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
được các mục tiêu kinh tế, bảo vệ, cải thiện môi trường và thu hút lao động.
* Các tiêu chí đánh giá phát triển bền vững nội tại KCN
Phát triển bền vững nội tại KCN được hiểu là duy trì tính chất bền vững và
hiệu quả trong hoạt động của bản thân KCN; bảo đảm các chỉ tiêu hiệu quả KT cao
trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của KCN, nâng cao khả năng cạnh tranh của
các KCNViệt Nam, bảo đảmchất lượng môi trường trong nội bộ KCN.
- Tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp
Tiêu chí này được xác định bằng tỷ lệ diện tích đất KCN đã cho các DN
sản xuất và DV thuê so với tổng diện tích đất quy hoạch cho thuê của KCN.
Kinh nghiệm quốc tế và quá trình phân tích các dự án đầu tư xây dựng, kinh
doanh kết cấu hạ tầng các KCN cho thấy, thời gian để thu hồi kinh phí đầu tư
xây dựng kết cấu hạ tầng KCN có thể kéo dài từ 15 - 20 năm, như vậy nếu sau
10 - 15 năm mà tỷ lệ khoảng trống trong KCN vẫn còn cao thì coi như KCN
này không có khả năng đạt hiệu quả.
- Vốn đầu tư thu hút và vốn đầu tư thực hiện
Tiêu chí này phản ánh tổng vốn đầu tư thu hút vào KCN, qua đó tính
toán các chỉ tiêu: tỷ suất vốn đầu tư trên 01 ha đất cho thuê; tỷ lệ vốn đầu tư
thực hiện trên tổng vốn thu hút; tỷ suất sinh lời của vốn đầu tư. Các chỉ tiêu
này càng cao thì KCN hoạt động càng có hiệu quả và đạt được sự PTBV.
- Hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp
Tiêu chí này bao gồm: tổng doanh thu, tổng GTSXCN; tổng số lao động
thu hút, thu nhập bình quân của người lao động; năng suất lao động tính theo
doanh thu; tổng vốn kinh doanh; giá trị kim ngạch xuất, nhập khẩu; đóng góp
vào ngân sách Nhà nước.
- Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong KCN
+ Trình độ công nghệ của các doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp trong
nước trong KCN.

18. 18
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
+ Trình độ công nghệ của từng ngành, nhóm ngành mà các doanh nghiệp
FDI trong KCN tham gia hoạt động (lạc hậu, trung bình, tiên tiến).
+ Kỹ năng, năng lực sử dụng công nghệ của các doanh nghiệp trong KCN.
+ Thôngtinvề côngnghệ(tàiliệu hướngdẫnsửdụng,cácbíquyếtcông nghệ).
+ Năng lực quản lý điều hành, tổ chức trong hoạt động công nghệ.
+ Xuất xứ của công nghệ (năm và nước sản xuất).
+ Qui mô và tỉ lệ chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D)
trong doanh thu theo ngành của các các doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp
trong nước.
- Hệ số chuyên môn hoá và liên kết kinh tế
Bao gồm các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh tế theo phạm vi
(economies of scope) hay chuyên môn hóa và hiệu quả kinh tế theo qui mô
(economies of scale) trong hoạt động của KCN. Được thể hiện như sau:
+ Tổng doanh thu của KCN và doanh thu một số ngành công nghiệp chủ
yếu trong KCN.
+ Tỉ lệ doanh thu của các ngành công nghiệp chủ yếu có liên quan, mặt
hàng chuyên môn hóa trong tổng doanh thu của KCN.
+ Về mức độ liên kết kinh tế: tỉ lệ số doanh nghiệp có liên kết kinh tế với
nhau trong KCN và tỉ lệ số doanh nghiệp có liên kết với bên ngoài trong tổng
số doanh nghiệp KCN.
- Mức độ thỏa mãn nhu cầu cho các nhà đầu tư
Tiêu chí này phản ánh mức độ hấp dẫn nội bộ của KCN đối với các nhà
đầu tư và được thể hiện cụ thể ở: mức độ bảo đảm của hệ thống kết cấu hạ
tầng kỹ thuật - xã hội của KCN như: điện, nước, kho tàng, đường xá, phương
tiện vận chuyển (chủng loại, quy mô, và chất lượng của hệ thống kết cấu hạ
tầng kỹ thuật - xã hội); Chủng loại, quy mô và chất lượng hoạt động của hệ

19. 19
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
thống kết cấu hạ tầng KT phục vụ hoạt động cho các DN trong KCN như: bưu
chính, thông tin, tài chính, ngân hàng...
1.2.3.3. Các tiêu chí đánh giá tác động lan toả của khu công nghiệp
- Tác động lan tỏa về mặt kinh tế-kỹ thuật
Tác động thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế
ngành, địa phương theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đóng góp
vào ngân sách địa phương;
+ Thu nhập bình quân đầu người tính cho toàn khu vực hoặc địa
phương, so với mức chung của cả nước;
+ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương có KCN: tỉ trọng về doanh thu,
giátrịgiatăng,vốnsảnxuất,laođộng tínhtheongànhkinh tế,thànhphầnkinhtế;
+ Đóng góp của KCN cho ngân sách địa phương: qui mô và tỷ lệ thu
ngân sách địa phương từ KCN; số lượng và chất lượng hệ thống cơ sở hạ tầng
kỹ thuật của địa phương có KCN.
- Tác động lan tỏa về mặt xã hội
+ Sử dụng lao động địa phương: quy mô và tỷ lệ lao động địa phương
so với tổng số lao động làm việc trong KCN.
+ Số người tham gia cung cấp dịch vụ cho KCN trong tổng số lao động
địa phương.
+ Ảnh hưởng của KCN đến sự chuyển dịch cơ cấu lao động của địa phương.
+ Mức độ tham gia vào đào tạo nghề và tiếp nhận lao động, trong đó, đối
với lao động địa phương và lao động từ nơi khác đến.
+ Thực hiện các qui tắc sử dụng lao động của quốc gia và quốc tế .
+ Việc phát triển vốn con người (trình độ, năng lực chuyên môn, kỹ năng
nghề nghiệp, thái độ ứng xử, khả năng hợp tác và làm việc theo nhóm,...)
- Tác động lan tỏa về mặt bảo vệ môi trường

20. 20
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
+ Mức độ khai thác hợp lý và tiết kiệm các nguồn tài nguyên;
+ Mức độ giải quyết vấn đề ô nhiễm KCN (hệ thống xử lý chất thải tập
trung), đặc biệt các KCN gần khu dân cư.
+ Mức độ ứng dụng công nghệ sạch và công nghệ ít gây ô nhiễmmôi trường.
+ Có báo cáo môi trường của các doanh nghiệp trong KCN.
1.1.3. Cácnhân tốảnh hƣởng đếnviệc hình thànhvà PTBV khu công nghiệp
1.1.3.1. Nhóm các nhân tố thuộc về cơ quan quản lý Nhà nước
- Công tác quy hoạch KCN:
Thực hiện tốt công tác lập qui hoạch các KCN có tác động rất lớn đến
quá trình phát triển của KCN, góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả của
KCN trong quá trình phát triển KT - XH của địa phương:
Yếu tố quan trọng nhất trong công tác lập quy hoạch KCN là xem xét
việc lựa chọn vị trí đặt KCN sao cho KCN có khả năng thu hút đầu tư cao (có
vị trí địa lý thuận lợi về giao thông và kết cấu hạ tầng xã hội phục vụ sinh
hoạt), vừa gắn kết chặt chẽ với quy hoạch tổng thể phát triển KT - XH của địa
phương, của vùng, của đất nước đảm bảo phát huy tác dụng lan toả, kích thích
sự phát triển KT - XH của địa phương, vùng, đất nước, không ảnh hưởng đến
sự phát triển của các ngành khác, đặc biệt là vấn đề an ninh lương thực.
Việc xác định quy mô về diện tích của KCN cần phù hợp với mục tiêu
hình thành KCN, nhu cầu thực tế, năng lực tài chính, khả năng vận động thu
hút đầu tư của các cấp chính quyền và DN đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng.
Gắn kết chặt chẽ việc quy hoạch xây dựng KCN với quy hoạch xây dựng
các khu đô thị, DV đảm bảo giải quyết nhà ở, nâng cao đời sống vật chất, tinh
thần của người lao động thông qua các DV khám chữa bệnh, đầu tư trường
học, khu vui chơi giải trí, trung tâm thương mại, đồng thời tạo việc làm, nâng
cao thu nhập của nhân dân khu vực có đất thu hồi để xây dựng KCN.

21. 21
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Để thực hiện tốt công tác lập quy hoạch KCN các cơ quan quản lý Nhà
nước cần phải có định hướng đúng đắn, xác định rõ mục tiêu hình thành
KCN, có sự thống nhất quan điểm, nhận thức về KCN và việc hình thành
KCN. Nếu không sẽ dẫn đến những quan điểm, nhận thức sai lệch từ đó dẫn
đến những sai lầm trong thực hiện công tác quy hoạch KCN.
Việc sai sót trong quy hoạch KCN gây ra những tổn thất và ảnh hưởng
lớn đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương:
Sai sót trong công tác lập quy hoạch KCN sẽ dẫn đến tình trạng quy hoạch
treo, lãng phí nguồn lực đầu tư: vốn, tài nguyên đất; gây ảnh hưởng đến sự phát
triển của các ngành khác: NN, giao thông, văn hoá, du lịch... Điều đó đồng nghĩa
với sự không hiệu quả của KCN và ảnh hưởng đến việc phát triển bền vững KCN.
- Các chính sách phát triển KCN:
Các chính sách phát triển KCN bao gồm: chính sách ưu đãi đầu tư,
chính sách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; chính sách thu hút, xúc tiến
đầu tư, thực hiện các thủ tục hành chính; chính sách phát triển các loại hình
DV phục vụ KCN (gọi chung là chính sách đối với KCN):
Việc xây dựng các chính sách đối với KCN có ý nghĩa rất quan trọng đối
với việc hình thành và phát triển KCN, đặc biệt là đẩy mạnh việc phát triển
nội tại KCN theo hướng bền vững.
Các chính sách hợp lý, phù hợp với điều kiện kinh tế, chính trị của đất
nước, của địa phương, đảm bảo các thông lệ quốc tế sẽ:
+ Tạo thuận lợi cho các DN nâng cao khả năng huy động các nguồn vốn
hợp pháp, hoàn thiện các thủ tục pháp lý để đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây
dựng kết cấu hạ tầng theo hướng đồng bộ, hiện đại và thực hiện dự án theo
đúng tiến độ đặt ra tránh gây lãng phí trong việc sử dụng các nguồn lực: vốn,
đất đai trong quá trình đầu tư xây dựng; giải quyết tốt vấn đề gây ô nhiễm môi
trường từ hoạt động của KCN;

22. 22
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
+ Nâng cao khả năng thu hút đầu tư, thu hút những dự án đầu tư có hiệu
quả KT - XH cao, nhanh chóng lấp đầy KCN;
+ Kích thích nhà đầu tư đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh; đầu tư
mở rộng, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh; đầu tư phát triển khoa học,
công nghệ, ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất nâng cao năng suất,
chất lượng sản phẩm, tăng năng lực cạnh tranh của DN, nâng cao hiệu quả
hoạt động của DN và của KCN;
+ Cung cấp nguồn nhân lực đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng đáp
ứng yêu cầu hoạt động sản xuất của DN; hỗ trợ cung cấp các DV phục vụ đầu
tư, sản xuất; giải quyết những vấn đề xã hội (nhà ở, khám chữa bệnh, trường
học, vui chơi giải trí, việc làm...) tạo nên sự yên tâm và ổn định trong hoạt
động sản xuất kinh doanh của DN. Từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động sản
xuất kinh doanh của DN, của KCN.
Như vậy, các chính sách phù hợp sẽ đẩy mạnh sự phát triển nội tại KCN
theo hướng bền vững và ngược lại sẽ không tạo nên sự phát triển bền vững
KCN. Tuy nhiên, bên cạnh việc xây dựng chính sách đúng, hợp lý cần phải tổ
chức thực hiện hiệu quả và đúng đắn các chính sách trên, điều đó rất quan
trọng trong việc hình thành và phát triển bền vững KCN.
- Công tác quản lý nhà nước đối với việc triển khai đầu tư xây dựng kết cấu
hạ tầng; triển khai thực hiện dự án và tổ chức sản xuất kinh doanh của các DN
trong KCN:
Công tác quản lý đối với việc triển khai đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng;
triển khai thực hiện dự án và tổ chức sản xuất kinh doanh của các DN trong
KCN là hoạt động rất quan trọng của các cơ quan thực hiện chức năng quản
lý nhà nước đối với KCN.
Quản lý tốt việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đảm bảo việc thực hiện
đầu tư xây dựng theo đúng quy hoạch KCN được duyệt, đảm bảo hạ tầng kĩ
thuật KCN được xây dựng đồng bộ, đúng tiến độ, trên quan điểm sử dụng

23. 23
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
hiệu quả các nguồn vốn đầu tư, đảm bảo nâng cao khả năng thu hút đầu tư,
yêu cầu của các DN đầu tư vào KCN, không gây ảnh hưởng đến hoạt động
sản xuất NN, giải quyết tốt các yếu tố có khả năng gây tác hại đến môi
trường, nâng cao khả năng cải thiện môi trường sinh thái. Nếu không thực
hiện tốt công tác quản lý sẽ gây ra tình trạng quy hoạch KCN bị phá vỡ, chậm
triển khai đầu tư xây dựng hoặc đầu tư không đồng bộ gây lãng phí vốn, đất
đai và không giải quyết được các tác nhân gây ảnh hưởng đến môi trường.
Quản lý chặt chẽ việc triển khai thực hiện dự án của các DN sẽ đảm bảo
đưa dự án vào hoạt động theo đúng tiến độ đề ra, đảm bảo hiệu quả của việc sử
dụng vốn đầu tư, giám sát được những nhân tố ảnh hưởng đến môi trường trong
quá trình triển khai dự án và việc xây dựng các công trình xử lý các nhân tố ảnh
hưởng đến môi trường từ hoạt động của dự án; góp phần nâng cao hiệu quả sản
xuất kinh doanh của các DN; giám sát chặt chẽ việc sử dụng các nguồn lực: tài
chính, nguyên, nhiên, vật liệu, lao động, máy móc, thiết bị, khoa học công nghệ,
thực hiện các biện pháp xử lý các nhân tố gây ảnh hưởng đến môi trường, đảm
bảo sử dụng hợp lý, tiết kiệm các nguồn lực, không gây ô nhiễm môi trường, đạt
sự tăng trưởng cao và bền vững của DN và của KCN.
Đồng thời quá trình quản lý triển khai dự án và tổ chức sản xuất kinh
doanh của các DN KCN sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước rà soát, loại bỏ
những DN không thực sự đủ năng lực đầu tư, những dự án hoạt động không
hiệu quả, thay thế bằng những dự án, nhà đầu tư có hiệu quả hơn, giảm thiểu
đến mức tối đa những ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả sử dụng các nguồn lực
đất, vốn, lao động và sự tăng trưởng, phát triển của KCN.
Như vậy, quản lý tốt quá trình triển khai xây dựng kết cấu hạ tầng, triển
khai dự án và tổ chức sản xuất kinh doanh của DN KCN sẽ nâng cao hiệu quả
của việc sử dụng các nguồn lực trong đầu tư, sản xuất, giảm thiểu các tác nhân
gây ảnh hưởng xấu đến môi trường, giúp các cơ quan quản lý nhà nước trong
công tác xây dựng kế hoạch và chính sách phù hợp, nâng cao hiệu quả, đạt sự

24. 24
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
tăng trưởng cao và ổn định trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN
KCN, quản lý tốt việc xử lý các nhân tố ảnh hưởng đến môi trường phát sinh từ
hoạt động của KCN, đảm bảo phát triển KCN theo hướng bền vững.
1.1.3.2.Nhóm các nhân tố thuộc về các doanh nghiệp khu công nghiệp
- Công tác đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng của doanh nghiệp đầu tư xây
dựng kết cấu hạ tầng:
Việc triển khai xây dựng đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng sẽ nâng cao
hình ảnh của KCN trong việc thu hút các nhà đầu tư, đẩy nhanh quá trình lấp
đầy KCN. Đảm bảo có sự kết nối đồng bộ với hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngoài
hàng rào KCN, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của các nhà đầu tư trong việc
triển khai dự án, tổ chức sản xuất kinh doanh, phục vụ nhu cầu và đời sống
vật chất, tinh thần của người lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh
của các DN. Xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống xử lý chất thải, nước
thải, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường từ hoạt động của KCN.
Việc triển khai đầu tư của các DN KCN đảm bảo đưa dự án đầu tư vào
hoạt động đúng tiến độ, tiết kiệm các nguồn lực đầu tư (vốn, đất đai): tạo
công ăn việc làm cho người lao động, góp phần phát triển các loại hình DV
phục vụ sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả của các DN và của KCN; xây
dựng đồng bộ hệ thống xử lý môi trường theo đúng quy định tại các nhà máy,
đảm bảo xử lý triệt để các yếu tố có khả năng gây ô nhiễm môi trường.
Công tác đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng không đồng bộ và chậm triển
khai dự án của các nhà đầu vào KCN sẽ dẫn đến việc sử dụng lãng phí các
nguồn lực trong đầu tư, nảy sinh tình trạng “sa mạc” hoá do không có DN đầu
tư; không đảm bảo đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất của các DN KCN; tạo
nên các yếu tố gây ảnh hưởng xấu đến môi trường... Các vấn đề trên ảnh
hưởng lớn đến phát triền bền vững KCN.
- Nhân tố trình độ khoa học công nghệ của các doanh nghiệp KCN:

25. 25
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Trình độ khoa học, công nghệ áp dụng trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của các DN KCN quyết định rất lớn đến hiệu quả sản xuất. Việc đầu tư
công nghệ hiện đại phục vụ sản xuất sẽ nâng cao chất lượng sản phẩm, tiết
kiệm được chi phí sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm cũng
như khả năng cạnh tranh của DN, đồng thời giảm thiểu được các yếu tố ảnh
hưởng đến môi trường. Đảm bảo cho DN phát triển nhanh, bền vững.
Việc áp dụng trình độ khoa học công nghệ lạc hậu trong sản xuất sẽ có
tác dụng ngược lại. Cùng với việc gây lãng phí nguồn lực sản xuất, chất lượng
sản phẩm và khả năng cạnh tranh của sản phẩm kém, gây ảnh hưởng đến môi
trường sẽ dẫn đến nguy cơ biến KCN trở thành bãi thải công nghệ.
Các nhân tố trên đều thuộc vào các DN đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và
các DN đầu tư vào KCN. Việc thực hiện đầu tư hạ tầng đồng bộ, hiện đại; việc
triển khai dự án đúng tiến độ của các DN, yêu cầu các DN phải có năng lực tài
chính, khả năng huy động các nguồn vốn để đầu tư một cách hiệu quả. Do đó,
cần có chính sách hỗ trợ các DN trong việc huy động các nguồn vốn để thực
hiện đầu tư. Đồng thời cần có sự kiểm soát chặt chẽ của các cơ quan quản lý nhà
nước như đã trình bày ở phần trên để hạn chế được những tác động tiêu cực.
Qua sự phân tích trên cho thấy, mỗi nhân tố đều có những ảnh hưởng
tích cực và tiêu cực đến quá trình phát triển KCN. Do đó, tuỳ theo từng thời
kỳ và đặc điểm của từng địa phương cần có những giải pháp hữu hiệu đảm
bảo phát huy tính tích cực, hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực, thực hiện việc
xây dựng và phát triển bền vững các KCN.
1.1.4. Kinh nghiệm phát triển bền vững các khu công nghiệp
1.1.4.1. Kinh nghiệm thế giới
1.1.4.1.1. Kinh nghiệm Nhật Bản
Nhật Bản là một nước rất thành công về phát triển kinh tế xã hội trong
những năm 70 của thế kỷ XX, người ta coi Nhật Bản như một câu chuyện

26. 26
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
thần kỳ. Với những chiến lược, những chính sách công nghiệp hóa đã đạt
được nhiều thành tựu đáng khâm phục. Trong suốt thời kỳ tăng trưởng của
nền kinh tế Nhật Bản, các KCN đã đóng góp một vai trò quan trọng trong việc
thúc đẩy và phát triển các ngành sản xuất công nghiệp và đảm bảo sự phát
triển cân đối giữa các vùng, miền trên cả nước.
Quá trình phát triển các KCN của Nhật Bản diễn ra sau kết thúc Chiến
tranh thế giới thứ II, đặc biệt sau khi Luật phát triển của các thành phố công
nghiệp mới được hình thành năm 1962. Thời kỳ này, nhiều cơ sở công nghiệp
quy mô lớn dưới hình thức các KCN được thành lập tại nhiều thành phố trên
cả nước. Các ngành công nghiệp nặng như luyện kim, hóa dầu … đã hình
thành dọc theo các vùng ven biển và trở thành những khu vực phát triển công
nghiệp dẫn đầu trong quá trình tăng trưởng kinh tế. Việc phân bố các cơ sở
công nghiệp thiếu cân đối và tốc độ phát triển cao các ngành công nghiệp
nặng, hóa chất đã gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường trầm trọng, đặc biệt là
môi trường nước và không khí tại các KCN. Vì vậy, cuối những năm của thập
niên 60, đầu thập niên 70, Chính phủ Nhật Bản bắt đầu tổ chức lại các KCN
có quy mô lớn tại các khu vực xa xôi như Hokaido và Nam Kyushu. Việc đặt
các KCN tại những vùng này không những ngăn chặn được ô nhiễm môi
trường mà còn tạo điều kiện phát triển công nghiệp tại khu vực này. Đồng
thời Chính phủ Nhật Bản khuyến khích phát triển các ngành công nghiệp như
điện tử cơ khí, lắp ráp và sản xuất phụ tùng ô tô. Việc hình thành các KCN ở
các vùng xa xôi trong nước là một biện pháp phát triển công nghiệp khu vực
cũng như trên cả nước.
CácKCNNhậtBảnchiathành4 loạitheovịtrívàmụcđíchkhácnhaunhưsau:
- KCN ven biển: các KCN này có diện tích lớn hơn 1.000 ha, tập trung
sản xuất hóa chất và các ngành công nghiệp nặng

27. 27
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
- KCN nội địa: các KCN này được thiết lập dọc theo các xa lộ để thuận
tiện cho việc chuyên chở hàng hóa, giao thông, có diện tích trung bình khoảng
100 ha. Nó tập trung công nghiệp lắp ráp chế tạo ô tô, thiết bị điện, cơ khí…
- Khu nghiên cứu: các khu này được thiết lập trong những khu vực có
đầu mối giao thông thuận tiện, gồm các trung tâm nghiên cứu và phát triển,
diện tích trung bình khoản 300 ha.
- Thành phố công nghiệp (Technopolis): có diện tích tương đương với
các KCN nội địa, được thiết lập tại các khu vực riêng biệt và tập trung các
ngành công nghiệp công nghệ cao như chế tạo bán dẫn, công nghệ sinh học…
Tiêu chí để lựa chọn địa điểm xây dựng các KCN công nghệ cao
(Technopolis) của Nhật là: khu vực hiện tập trung không quá đông các cơ sở
công nghiệp, nằm gần các thành phố được coi là trung tâm của hoạt động
công nghiệp, nằm gần các trường đào tạo đại học và các ngành phát triển
công nghệ cao, trong hiện tại tập trung nhiều cơ sở kinh doanh thương mại và
gần các đầu mối giao thông, xa lộ.
Về chính sách hỗ trợ phát triển của Nhật: Nhật Bản rất chú trọng tới việc
phát triển cơ sở hạ tầng, nếu như năm 1955 tổng vốn đầu tư Nhà nước cho
phát triển cơ sở hạ tầng công nghiệp là 80 tỉ Yên, chiếm 0,9% GDP, thì tới
năm 1970, con số này là 1.870 tỉ Yên, chiếm 2,5% GDP. Chính phủ cũng áp
dụng một số biện pháp khuyên khích, hỗ trợ các xí nghiệp theo các Luật về
phát triển công nghiệp vùng và các qui định của chính quyền địa phương như:
- Hỗ trợ thuế (miễn giảm thuế) áp dụng mức khấu hao đặc biệt, hỗ trợ vốn
kinh doanh từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, tạo điều kiện cho
vay ưu đãi của các tổ chức Chính phủ… Các biện pháp về thuế được áp dụng khác
nhau cho từng xí nghiệp trong các KCNtheo Luật về phát triển vùng liên quan.
- Một số biện pháp được áp dụng cho các vùng chỉ định như: miễn giảm
thuế doanh nghiệp và thuế tài sản cố định trong vòng 3 năm, miễn thuế mua
bất động sản, áp dụng chế độ thuế đặc biệt về sở hữu đất đai và khấu hao đặc

28. 28
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
biệt (16% các thiết bị sản xuất, 8% cho các công trình xây dựng và các cơ sở
phụ thuộc). Những thiết bị công trình nằm trong Technopolis đều hưởng mức
khấu hao đặc biệt (30% cho thiết bị và 15% cho công trình).
1.1.4.1.2. Kinh nghiệm của Thái Lan
Ở Thái Lan có 2 loại hình KCN:
- KCN tập trung: trong đó tập trung các xí nghiệp sản xuất công nghiệp,
các xí nghiệp này sản xuất hàng hóa để tiêu thụ trong nước và thường là các
xí nghiệp công nghiệp nặng và không sản xuất hàng xuất khẩu.
- KCN hỗn hợp: là loại KCN chia ra làm 2 khu vực: KCN tổng hợp gồm các
xí nghiệp sản xuất chủ yếu hàng hóa tiêu thụ trong nước và xuất khẩu (với tỉ trọng
xuất khẩu < 40% tổng sản phẩm sản xuất được); và các khu chế xuất hàng hóa
xuất khẩu gồm các nhà máy sản xuất phải đạt ít nhất 40% hàng hóa xuất khẩu.
Các KCN Thái Lan được xây dựng trên cơ sở phân loại theo từng nhóm
ngành công nghiệp và căn cứ vào nguồn lực có sẵn tại địa phương cũng như
vị trí địa lý của những nơi thành lập KCN đó. Diện tích các KCN từ 70 đến
1.000 ha, phổ biến nhất từ 150 đến 250 ha, chỉ có khoảng 25% số KCN có
diện tích lớn hơn 500 ha.
Việc quản lý các KCN có thẩm quyền Nhà nước và được giao cho một cơ
quan là Ban quản lý các KCN Thái Lan. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng trong các
KCN này dựa trên cơ sở vốn đầu tư Nhà nước hoặc liên doanh giữa Nhà nước với
tư nhân. Theo Luật về KCN tư nhân thì tư nhân được phép thầu đầu tư và kinh
doanh cơ sở hạ tầng nhưng việc quản lý do Nhà nước quản lý thống nhất thông
qua Ban quản lý các KCN Thái Lan. Cơ quan này vừa thuộc Bộ công nghiệp, vừa
là cơ quan quản lý Nhà nước được ủy quyền cấp các loại giấy phép cho nhà đầu tư
xây dựng cơ sở hạ tầng. Tư nhân có thể đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng bằng cách
liên doanh với Ban quản lý KCN Thái Lan hoặc đầu tư 100% vốn.
Về chính sách ưu đãi, Thái Lan đã dành cho các nhà đầu tư vào các

29. 29
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
KCN các ưu đãi khá rộng rãi: đầu tư vào các KCN, khu chế xuất được miễn
trừ thuế xuất nhập khẩu hàng hóa; đặc biệt là cho phép các nhà đầu tư nước
ngoài được quyền sở hữu đất trong KCN (trong khi Malaysia bán đất có thời
hạn 99 năm, Indonesia cho thuê đất tối đa là 60 năm, Trung Quốc cho quyền
sử dụng đất tối đa là 50 năm nhưng được quyền chuyển nhượng thế chấp).
Thuế nhập khẩu được áp dụng trong các KCN Thái Lan:
- Đối với hàng hóa nhập khẩu là máy móc thiết bị phụ tùng: các doanh
nghiệp trong KCN tổng hợp được giảm 50% thuế nhập khẩu áp dụng cho cả
vùng I và vùng II, các doanh nghiệp ở vùng III được miễn thuế nhập khẩu các
loại thiết bị trên. Việc miễn thuế này được áp dụng đối với các xí nghiệp sản
xuất trong các khu chế xuất cả 3 vùng.
- Đối với hàng hóa nhập khẩu là nguyên liệu: các doanh nghiệp trong các
KCN tổng hợp được miễn thuế nhập khẩu 1 năm đối với nguyên vật liệu nếu
xuất khẩu ít nhất 30% sản phẩm sản xuất được. Ưu đãi này cũng được áp
dụng chung cho tất cả các doanh nghiệp trong KCN đóng ở vùng I và II, các
doanh nghiệp ở vùng III sẽ được miễn thuế nhập khẩu nguyên vật liệu trong
vòng 5 năm nếu xuất khẩu ít nhất 30% sản phẩm sản xuất và chỉ phải trả 25%
thuế khập khẩu với các nguyên liệu sản xuất ra hàng hóa tiêu dùng nội địa
1.1.4.1.3.Bài học rút ra cho phát triển bền vững các KCN ở Việt Nam
Qua bài học phát triển các KCN của Nhật Bản và Thái Lan, ta có thể rút ra
một số bài học cơ bản cho sự phát triển các KCN ở nước ta hiện nay như sau:
Thứ nhất, việc quy hoạch các KCN phải phù hợp với quy hoạch phát
triển công nghiệp, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội. Từ đó phân công phối
hợp chặt chẽ trong việc đầu tư phát triển các KCN của các bên liên quan như:
Nhà nước, nhà đầu tư, lao động,… Các KCN cần được xây dựng đồng bộ với
các khu thương mại, đô thị, dịch vụ,… theo mô hình tổ hợp liên hoàn trong đó
phát triển KCN là trọng tâm còn các vệ tinh khác như về thương mại, dịch vụ,
khu đô thị mới,… là hết sức quan trọng, có vai trò tác nhân thúc đẩy và đảm

30. 30
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
bảo sự phát triển bền vững tại các KCN.
Thứ hai, cần lựa chọn cơ cấu đầu tư vào các khu công nghiệp một cách
hợp lý và hiệu quả, theo hướng khuyến khích phát triển thu hút các dự án đầu
tư các ngành có hàm lượng công nghệ, khoa học kỹ thuật cao, có tốc độ phát
triển cao, sức lan tỏa mạnh.
Thứ ba, công tác giải phóng mặt bằng để xây dựng các KCN cần phải
được sự chỉ đạo thống nhất kịp thời của các cấp chính quyền thành phố, đồng
thời phải đảm bảo thực hiện đúng các chính sách về đất đai và quyền lợi của
người dân bị thu hồi đất; cần chủ động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật
và xã hội phục vụ cho việc phát triển các KCN để thu hút vốn đầu tư, chủ động
thực hiện các chương trình xúc tiến đầu tư thích hợp, phối hợp nhịp nhàng với
các đơn vị chủ đầu tư nhằm tăng cường xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước.
Thứ tư, là cần phải có những chính sách, những biện pháp khuyến khích
đầu tư phát triển các KCN như miễn giảm thuế, hoàn thiện công tác quản lý,
đơn giản thủ tục hành chính,…
Thứ năm, cần phải thực hiện tốt công tác quy hoạch hơn nữa, nên xây
dựng các KCN mới và di dời các KCN cũ cách xa trung tâm thành phố, tránh
tình trạng ô nhiễm môi trường. phát triển các KCN cũng phải chú ý đi đôi với
công tác bảo vệ môi trường sinh thái để phát triển bền vững các KCN, phải kiên
quyết xử lý triệt để các doanh nghiệp vi phạm cam kết bảo vệ môi trường.
1.1.4.2. Kinh nghiệm trong nước
1.1.4.2.1. Kinh nghiệm của tỉnh Vĩnh Phúc
Tính đến tháng 12 năm 2011, có 20 KCN, trong đó 08 KCN đi vào hoạt
động với diện tích khoảng 4.500 ha được phân bổ trên các vùng trọng điểm KT
của tỉnh: các huyện phía Nam gần Hà Nội ra dọc các đường Quốc lộ 2 và đường
cao tốc Nội Bài - Việt Trì - Côn Minh (Trung Quốc). Tập trung thu hút các dự án
đầu tư vào các lĩnh vực: Cơ khí, điện từ và tin học, sản xuất vật liệu xây dựng,

31. 31
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
dệt may, chế biến nông sản thực phẩm, dược phẩm và hoá chất tiêu dùng.
Tỉnh Vĩnh Phúc đặc biệt coi trọng công tác xúc tiến đầu tư, chủ động
phối hợp với các tổ chức như: Jetro (Nhật Bản), Kottra (Hàn Quốc), Phòng
Kinh tế văn hoá Đài Bắc,... tổ chức nhiều cuộc hội thảo xúc tiến đầu tư tại các
nước: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Singapore... để vận động
các nhà đầu tư vào tỉnh. Đến nay có 152 dự án đã đi vào hoạt động sản xuất
kinh doanh (54 dự án FDI và 98 dự án DDI). Nhưng các dự án này hàng năm
đã đóng góp trên 90% GTSXCN, trên 70% tổng thu ngân sách của tỉnh và
80% giá trị xuất khẩu, đã giải quyết việc làm cho gần 3 vạn lao động trực tiếp
làm việc trong các nhà máy và hàng vạn lao động đang thi công trên các công
trường xây dựng nhà máy.
Bài học kinh nghiệm để đảm bảo sự phát triển bền vững đối với các
KCN,CCN. Đó là:
1. Công tác quy hoạch đi trước một bước là việc rất cần thiết trong định
hướng phát triển công nghiệp. Các quan điểm cần thống nhất trong công tác
quy hoạch và phát triển KCN.
2. Cần đa dạng hoá các mô hình phát triển khu, cụm công nghiệp nhằm
tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả đầu tư như phát triển KCN vừa và
nhỏ gắn với sự phát triển nông nghiệp và nông thôn.
3. Phát triển hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào là yếu tố rất quan trọng để
thúc đẩy phát triển và thực hiện quy hoạch các khu, cụm công nghiệp.
4. Sớm hoàn thiện cơ chế và phương thức quản lý KCN theo hướng tăng
cường cơ chế “một cửa, tại chỗ” tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
5. Xây dựng kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực một cách cụ thể đáp ứng
yêu cầu phát triển của các KCN.
1.1.4.2.2. Kinh nghiệm của tỉnh Hải Dương
Đến nay tỉnh Hải Dương đã được Chính phủ cho phép bổ sung quy

32. 32
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
hoạch để đầu tư xây dựng 7 KCN tập trung với tổng diện tích gần 1.000 ha.
Các KCN của tỉnh Hải Dương được quy hoạch có vị trí thuận lợi cho việc đầu
tư phát triển trước mắt cũng như việc mở rộng quy hoạch về sau. Nhằm
PTBV các KCN, các KCN này đều được quy hoạch đồng bộ gắn với việc quy
hoạch các khu đô thị, khu nhà ở cho công nhân, khu nhà ở chuyên gia và khu
DV phục vụ cho các KCN.
Các KCN Hải Dương vừa đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật vừa thực
hiện vận động thu hút kêu gọi đầu tư. Hiện nay, một số KCN đã xây dựng
xong hạ tầng và đã gần lấp đầy diện tích đất cho thuê, như: KCN Nam Sách,
KCN Đại An, KCN Việt Hoà, KCN Phúc Diễn... các KCN khác cũng đã lấp
đầy hơn 50% diện tích đất cho thuê. Tổng số vốn đã đầu tư xây dựng hạ tầng
các KCN trong thời gian qua khoảng 750 tỷ đồng.
Tuy vừa đầu tư xây dựng hạ tầng vừa thu hút đầu tư, nhưng đến nay
trong các KCN của tỉnh Hải Dương đã có khoảng 40 dự án đầu tư trong và
ngoài nước được phép đầu tư, với số vốn đầu tư đăng ký khoảng 400 triệu
USD, vốn đầu tư đã thực hiện gần 200 triệu USD. Trong đó có nhiều dự án
đầu tư nước ngoài với công nghệ cao thuộc các tập đoàn đầu tư lớn của Nhật
Bản, Hàn Quốc, Đài Loan... Đã có 20 dự án chính thức đi vào hoạt động sản
xuất kinh doanh, với doanh thu và kim ngạch xuất khẩu hàng năm khoảng
180 triệu USD, giải quyết việc làm cho hàng vạn lao động và đóng góp một
phần đáng kể cho ngân sách địa phương.
Một số kinh nghiệm rút ra trong việc xây dựng và phát triển các KCN
của Hải Dương như sau:
- Việc quy hoạch phát triển các KCN và KCX phải gắn với quy hoạch phát
triển kinh tế xã hội của địa phương, cần tranh thủ sự giúp đỡ của Chính phủ và các
Bộ, Ban, ngành Trung ương. Đồng thời phải được sự đồng thuận, chỉ đạo sát sao
của lãnh đạo tỉnh và sự phối kết hợp chặt chẽ của các Sở, ban, ngành trong tỉnh.
- Công tác giải phóng mặt bằng để xây dựng các KCN cần phải được sự

33. 33
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
chỉ đạo thống nhất và kịp thời của các cấp chính quyền trong tỉnh, coi đó một
nhiệm vụ quan trọng của các cấp chính quyền, đồng thời phải đảm bảo thực
hiện đúng chế độ chính sách về đất đai và quyền lợi của người dân có đất bị
thu hồi để xây dựng các KCN.
- Cần chủ động đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật và xã hội phục vụ cho
phát triển các KCN để thu hút đầu tư.
- Chủ động xây dựng và thực hiện các chương trình xúc tiến đầu tư thích
hợp, phối hợp nhịp nhàng cùng với các đơn vị chủ đầu tư hạ tầng, tăng cường
công tác xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước
1.1.4.2.3. Kinh nghiệm của tỉnh Quảng Nam
Đối với Quảng Nam, ngoài việc đầu tư các KCN của tỉnh, KKT mở Chu
Lai thì việc đầu tư các CCN với quy mô vừa và nhỏ đã được các huyện,
thành, thị tích cực triển khai có hiệu quả, đáp ứng mục tiêu tạo đà tăng trưởng
CN, tăng khả năng thu hút đầu tư, đẩy mạnh sản xuất, tăng nguồn hàng xuất
khẩu, tạo việc làm và từng bước phát triển CN theo quy hoạch; tránh tự phát
phân tán, tiết kiệm đất, hạn chế việc xây dựng cơ sở CN mới xen lẫn với khu
dân cư; hạn chế ô nhiễm môi trường, đáp ứng dần theo tiêu chí PTBV. Hiện
nay Quảng Nam đã quy hoạch phát triển 108 CCN với tổng diện tích 2.313ha,
đã phê duyệt quy hoạch chi tiết 55 cụm với tổng diện tích 1.440ha. Tổng diện
tích đất thực hiện đầu tư xây dựng hạ tầng CCN là 529ha, tổng vốn đầu tư
xây dựng hạ tầng theo dự án được phê duyệt là 1.397 tỷ đồng, trong đó đã
thực hiện 513 tỷ đồng, vốn hỗ trợ từ ngân sách khoảng 212 tỷ đồng. Về thu
hút đầu tư vào các CCN, đến năm 2011 có tổng 217 dự án đăng ký đầu tư với
tổng vốn đăng ký là 8.641 tỷ đồng, tổng số lao động đăng ký là 52.748 người.
Những nguyên nhân dẫn đến thành công của các KCN Quảng Nam:
Một là, tạo sự nhận thức mới trong các cấp lãnh đạo tỉnh, huyện, các
doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân về chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh
theo hướng tăng mạnh công nghiệp, dịch vụ đã tạo tiền đề thúc đẩy quá trình

34. 34
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
phát triển công nghiệp của tỉnh một cách mạnh mẽ và vững chắc, trong đó lấy
khu, cụm công nghiệp làm trọng tâm để phát triển.
Hai là, coi trọng công tác quy hoạch khu kinh tế mở, các khu, cụm công
nghiệp và các dự án lớn khác của tỉnh... phù hợp với quy hoạch phát triển
KTXH của từng thời kỳ, là căn cứ thu hút các dự án sản xuất vào Quảng Nam.
Ba là, coi trọng môi trường đầu tư để thu hút các nhà đầu tư tập trung
trên một số lĩnh vực sau:
- Xây dựng các cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư của tỉnh: khuyến
khích về phát triển CCN, cơ chế khuyến công...
- Tập trung cải cách hành chính, nhất là tăng cường phân cấp cho phép các
ngành, địa phương trong việc giải quyết các thủ tục đăng ký, cấp phép đầu tư.
Tiếp tục xây dựng kết cấu hạ tầng trong và ngoài hàng rào các Khu, CCN.
Bốn là, nhiều dự án đầu tư vào các Khu, CCN trong những năm qua đã
chính thức đi vào hoạt động với công nghệ thiết bị tiên tiến như công nghệ
của Đức, Mỹ, Hàn Quốc... tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng cao tạo thêm
động lực mới, sức cạnh tranh trên thị trường.
1.1.3.2.4. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Sông Công
Từ thực tế và kinh nghiệm phát triển bền vững KCN của các địa phương
nêu trên, có thể rút ra bài học kinh nghiệm nhằm PTBV các KCN như sau:
Thứ nhất, về chủ trương, chính sách phát triển KCN
- Cần có chủ trương cụ thể cho việc quy hoạch, xây dựng và phát triển
các KCN đảm bảo sự đồng thuận về quan điểm, nhận thức, sự thống nhất triển
khai thực hiện từ các cơ quan Trung ương đến các cấp, các ngành địa phương.
- Xây dựng chiến lược, quy hoạch tổng thể phát triển các KCN phù hợp,
có sự gắn kết chặt chẽ quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH của đất nước,
của địa phương từng thời kỳ.

35. 35
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
- Hoàn thiện hệ thống chính sách như: chính sách ưu đãi về KT, hành
lang pháp lý, thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xúc tiến
thương mại, hỗ trợ từ ngân sách trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng, huy
động vốn đầu tư đảm bảo việc triển khai xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ
thuật-xã hội trong và ngoài hàng rào KCN.
Thứ hai, về công tác lập quy hoạch các KCN:
Việc lập quy hoạch KCN phải có sự gắn kết với quy hoạch phát triển KT-XH
của địa phương. Quy hoạch phải mang tính toàn diện và hợp lý giữa quy hoạch
trong và ngoài hàng rào KCN (quy hoạch các khu dân cư, đô thị, trạm xá, trường
học, khu thương mại, vui chơi giải trí...), đảm bảo có sự liên hệ chặt chẽ giữa các
KCNtrong địa phương, khu vực tạo cơ sở để có thể hình thành Cụm KCN.
Thứ ba, về triển khai xây dựng kết cấu hạ tầng KCN
Kết cấu hạ tầng kỹ thuật KCN cần được triển khai xây dựng đồng bộ
đảm bảo vừa đáp ứng yêu cầu đầu tư, sản xuất kinh doanh của các nhà đầu tư
thứ cấp, vừa xử lý tốt các tác nhân gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời kết
hợp với việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng ngoài hàng rào KCN.
Thứ tư, về công tác thu hút đầu tư
- Chủ động và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và chủ
đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cầu hạ tầng KCN trong việc thực hiện công
tác xúc tiến đầu tư.
Thứ tư, về quản lý Nhà nước đối với KCN
- Hoàn thiện và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức của
các cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước đối với các KCN.
- Đẩy mạnh cải cách việc thực hiện các thủ tục hành chính, tạo điều kiện
thuận lợi cho các nhà đầu tư nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục hành chính
triển khai dự án đúng tiến độ và tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Thực hiện tốt công tác giám sát triển khai dự án, quá trình sản xuất

36. 36
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
kinh doanh đảm bảo nâng cao hiệu quả việc sử dụng nguồn lực, chấp hành
pháp luật của nhà nước và việc giải quyết ô nhiễm môi trường tại các KCN.
Thứ năm, về các DV hỗ trợ KCN và DN KCN
Tạo điều kiện phát triển nhanh, mạnh, hoạt động có hiệu quả của các loại
hình DV phục vụ KCN và DN KCN trong việc triển khai dự án và tổ chức sản
xuất kinh doanh như: công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hoàn thiện
các thủ tục hành chính, các DV cung cấp nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào, hoạt
động tín dụng ngân hàng, bưu chính viễn thông, nhà ở cho công nhân, bệnh
viện, trường học, DV ăn uống... đảm bảo giải quyết việc làm cho một bộ phận
dân cư không đáp ứng nhu cầu làm việc trong KCN.

37. 37
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
CHƢƠNG II
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG KHU CÔNG NGHIỆP
2.1. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
Các KCN Sông Công trong thời gian vừa qua hoạt động ra sao? Vấn đề
Quy hoạch KCN có nằm trong định hướng phát triển KT – XH? Phát triển
KCN mang lại hiểu quả như thế nào đối với quá trình thúc đẩy phát triển kinh
tế - xã hội của Thị xã Sông Công và đối với tỉnh Thái Nguyên? Vấn đề là cần
tập trung phát triển như thế nào để mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội, môi
trường cho thị xã Sông Công mà không làm ảnh hưởng đến vấn đề môi
trường? Các giải pháp để phát triển bền vững KCN Sông Công cần phải thay
đỏi ra sao để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cũng
như của Thị xã Sông Công?
2.2. PHƢƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU
2.2.1. Phƣơng pháp chọn điểm nghiên cứu
Chọn địa điểm nghiên cứu là vấn đề hết sức quan trọng, nó ảnh hưởng
khách quan tới kết quả phân tích, mang tính đại diện cho toàn bộ địa bàn
nghiên cứu. Thị xã Sông công hiện nay có 2 khu công nghiệp.
- Khu Công nghiệp Sông Công I: Với quy mô và diện tích là 220 ha, với
tính chất và chức năng thu hút các ngành công nghiệp: Sản xuất dụng cụ y tế,
phụ tùng, chế biến khoáng sản, vật liệu xây dựng, may mặc, sản xuất hàng tiêu
dùng... Vị trí, địa điểm: tại Xã Tân Quang thị xã Sông Công.
- Khu công nghiệp Sông Công II: Được phê duyệt tại Quyết định số
1107/QĐ-TTg ngày 21/8/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt
Quy hoạch phát triển các Khu Công nghiệp ở Việt nam đến năm 2015 và định
hướng đến năm 2020, với quy mô diện tích là 250 ha, tính chất và chức năng
Thu hút các ngành công nghiệp: Sản xuất kim loại, máy Đi-ê-zen, phụ tùng,

38. 38
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
chế biến nông sản thực phẩm, vật liệu xây dựng, may mặc, điện tử...
Hiện có trên 60 Doanh nghiệp đang hoạt động trong khu Công nghiệp I
của thị xã Sông Công.
2.2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin
2.2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
- Thông tin từ các báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Công nghiệp;
của Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thống kê tỉnh Thái Nguyên, Sở Công
thương Thái Nguyên, Ban quản lý các Khu Công nghiệp của tỉnh, các phòng
chức năng của Thị xã Sông Công.
- Tài liệu cơ sở lý luận về phát triển bền vững, phát triển bền vững khu
công nghiệp; Tài liệu về tình hình kinh tế - xã hội Tỉnh Thái Nguyên trong
một số năm gần đây.
- Cácvănbản,quyđịnhliênquanKhuCôngnghiệpcủaChínhphủvàcủaTỉnh.
- Cơ chế chính sách thu hút đầu tư vào Khu Công nghiệp của tỉnh Quảng
Nam, Vĩnh Phúc, Hải Dương,....
Kết quả nghiên cứu của một số đề tài có liên quan (tài liệu tham khảo):
- Báo cáo tổng hợp quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh
Thái Nguyên đến năm 2020 - UBND tỉnh Thái Nguyên.
Định hướng PTBV ở Việt nam và PTBV ngành công nghiệp.
Báo cáo tổng thể quy hoạch các khu công nghiệp tập trung tỉnh Thái
Nguyên đến năm 2020, Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên.
2.2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
Sử dụng các phiếu điều tra để thu thập thông tin phục vụ cho nghiên cứu
của đề tài. Đối tượng được điều tra là người dân xung quanh Khu Công nghiệp;
các Doanh nghiệp trong Khu Công nghiệp; các cơ quan quản lý Nhà nước, Ban
quản lý các Khu Công nghiệp của tỉnh theo phương pháp chọn mẫu ngẫu

39. 39
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
nhiên. Phỏng vấn trực tiếp các đối tượng bằng các câu hỏi đã được chuẩn bị
trước và in sẵn.
* Mục tiêu của hoạt động điều tra
Mục tiêu của hoạt động điều tra thực hiện nhằm thu thập chính xác các
thông tin về sự ảnh hưởng của chất thải ra xung quanh Khu Công nghiệp, quy
mô phát triển của các Doanh nghiệp; đời sống của cán bộ công nhân viên,
người lao động trong các KCN, chính sách và thủ tục hành chính để thu hút
các Doanh nghiệp vào Khu Công nghiệp; vấn đề gây ô nhiễm môi trường
nước, đất đai và không khí; làm cạn kiệt nguồn tài nguyên, nhiên liệu và năng
lượng, chiếm dụng diện tích đất của địa phương.... Từ đó kết hợp với những
quan sát thực tế, phỏng vấn trực tiếp người dân xung quanh các khu công
nghiệp, cán bộ công nhân viên người lao động trong các khu công nghiệp, các
cơ quan quản lý nhà nước, các Doanh nghiệp thuộc khu công nghiệp, Ban
Quản lý các Khu Công nghiệp... Đề tài đánh giá được thực trạng phát triển
bền vững khu công nghiệp ở thị xã Sông Công và đề xuất một số giải pháp
phát triển bền vững khu Công nghiệp trên địa bàn thị xã Sông Công.
* Phương pháp phỏng vấn cấu trúc
Để thu thập số liệu cần thiết phục vụ cho đề tài nghiên cứu, tác giả đã
điều tra bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp một số Doanh nghiệp về tình
hình chính sách thu hút đầu tư. Điều này đảm bảo lượng thông tin có tính đại
diện và chính xác. Chúng tôi phỏng vấn thử 20 Doanh nghiệp theo bộ mẫu
câu hỏi đã được soạn thảo trước.
* Phương pháp quan sát trực tiếp
Đây là phương pháp rất sinh động và thực tế. Tác giả có thêm các thông
tin tại địa bàn nghiên cứu trong quá trình đi điều tra, phỏng vấn, thông qua ghi
chép lại một cách cụ thể, thực tế, phong phú và khách quan.

40. 40
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
2.2.3. Phƣơng pháp chuyên gia
Dự kiến phỏng vấn trực tiếp 5 nhà quản lý và hoạch định chính sách của
thị xã và của tỉnh. Thông qua phương pháp này sẽ giải quyết phân tích vấn đề
dựa trên các đánh giá, nhận xét hay các ý kiến của các chuyên gia.
2.2.4. Phƣơng pháp tổng hợp thông tin
Thông tin và các số liệu sau khi thu thập được sẽ được tác giả cập nhật và
tính toán tổng hợp thông qua hệ thống các bảng biểu .... Đề tài sử dụng công cụ
Microsoft Excel 2003 và một số chương trình ứng dụng khác để tính toán.
2.2.5. Phƣơng pháp phân tích thông tin
2.2.5.1. Phương pháp đồ thị
Sử dụng mô hình hóa thông tin từ dạng số sang dạng đồ thị. Trong đề tài,
sử dụng đồ thị tư
̀ các bảng số liệu cung câ
́ p thông tin đê
̉ người sư
̉ du
̣ ng dễ
dàng hơn trong tiếp cận và phân tích thông tin ....
2.2.5.2. Phương pháp phân tích SWOT
Sử dụng mô hình phân tích SWOT để đánh giá thực trạng phát triển bền
vững các Khu Công nghiệp, phân tích điểm mạnh, điểm yếu, những cơ hội và
thách thức, từ đó đề xuất một số giải pháp để phát triển bền vững các khu
công nghiệp trên địa bàn thị xã Sông Công trong thời gian tới.
Lý thuyết về mô hình SWOT như sau:
Ma trận SWOT
Điểm mạnh
(Strengths - S)
Điểm yếu
(Weaknesses - W)
Cơ hội
(Opportunities – O)
Thách thức
(Threats – T)
* Điểm mạnh: Yếu tố lợi thế của các Doanh nghiệp ở trong các Khu

41. 41
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Công nghiệp có thể huy động và phát huy;
* Điểm yếu: Những yếu kém trong quy hoạch, xây dựng, và xử lý chất
thải trong các khu Công nghiệp có thể khắc phục được;
* Cơ hội: Những thuận lợi do môi truờng bên ngoài mang lại mà các
doanh nghiệp có thể liên kết với nhau;
* Thách thức: Những trở ngại do phát triển không bền vững của các khu
công nghiệp.
2.2.5.3. Phương pháp so sánh
Thông qua số bình quân, tần suất, độ lệch chuẩn bình quân, số tối đa, tối
thiểu, phương pháp thống kê so sánh gồm cả so sánh số tuyệt đối và so sánh
số tương đối để đánh giá động thái phát triển của hiện tượng, sự vật theo thời
gian và không gian.
Được áp dụng để so sánh hiệu quả, tác dụng của công nghiệp với Kinh tế
xã hội; so sánh giữa các tỉnh như Vĩnh Phúc, Quảng Nam, Hải Dương với thị
xã Sông Công để đưa ra những giải pháp cho phát triển bền vững; đánh giá
những đóng góp của các Khu công nghiệp đối với nền kinh tế của thị xã Sông
Công, đóng góp cho tỉnh.
2.3. HỆ THỐNG CÁC CHỈ TIÊU VỀ PTBV KCN SÔNG CÔNG
2.3.1.Các chỉ tiêu về kinh tế
- Tốc độ tăng trưởng bình quân: Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng về
tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hoặc tổng sản phẩm quốc gia (GNP) hoặc là
thu nhập bình quân đầu người trong một thời gian nhất định.
- Các chỉ tiêu về số dự án và số vốn đầu tư đăng ký như: doanh thu, nộp
ngân sách, giải quyết lao động…
- Tỷ lệ lao động trong Khu Công nghiệp trong tổng số lao động
- Tỷ trọng đóng góp của công nghiệp vào cơ cấu kinh tế và tốc độ tăng

42. 42
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
trưởng của khu công nghiệp và đóng góp của nó vào tốc độ tăng trưởng kinh
tế qua các năm, các thời kỳ ngày càng cao.
- Tỷ trọng đóng góp của công nghiệp vào xuất khẩu
- Năng suất lao động (thể hiện qua tiền lương) ngày càng tăng.
- Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và các sản phẩm công nghiệp
phải ngày càng được nâng cao.
- Ngoài ra còn sử dụng một số chỉ tiêu khác để so sánh phát triển bền
vững khu công nghiệp với một số tỉnh khác như chỉ tiêu đánh giá năng lực
cạnh tranh cấp tỉnh CPI …
2.3.2. Các chỉ tiêu về xã hội
- Đóng góp của khu công nghiệp tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập
cho người lao động, đặc biệt là khu vực bị thu hồi đất nông nghiệp trong quá
trình pháp triển khu công nghiệp.
- Đóng góp của khu công nghiệp trong rút ngắn khoảng cách thu nhập
giữa thành thị và nông thôn.
- Nâng cao trình độ hiện đại hóa đối với nông nghiệp dưới tác động của
công nghiệp.
- Hệ thống thị trường tiêu thụ, cũng như cung ứng các sản phẩm công
nghiệp (giá cả, thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước, các nguồn cung ứng
sản phẩm....).
2.3.3.Các chỉ tiêu về môi trƣờng
- Mức tiêu hao nguyên, nhiên liệu trên một đơn vị sản xuất công nghiệp
- Mức tổn thất trong các hoạt động khai thác tài nguyên
- Trình độ công nghệ của các ngành sản xuất công nghiệp
- Số lượng các doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn ISO 14.000 (hệ thống
quản lý chất lượng môi trường), ISO 14.020 (nhãn sinh thái) và áp dụng mô

43. 43
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
hình sản xuất sạch hơn.
- Số lượng các khu công nghiệp và các doanh nghiệp trong lĩnh vực công
nghiệp xử lý chất thải và công nghệ tái chế.
- Mức độ áp dụng tiêu chuẩn môi trường ở các khu vực
- Hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước về môi trường.
Hình: Mô hình phát triển bền vững

44. 44
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
CHƢƠNG III
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG KHU CÔNG
NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SÔNG CÔNG
3.1. ĐẶC ĐIỂM VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI
3.1.1. Điều kiện tự nhiên
- Vị trí địa lý:
Thị xã Sông Công thuộc tỉnh Thái Nguyên cách thành phố Thái Nguyên
20 km về phía Nam, cách sân bay quốc tế Nội Bài 45 Km (theo quốc lộ 3) cách hồ
Núi Cốc 17 km, có các tuyến đường quốc lộ 3 và đường sắt Hà Nội - Quán Triều,
chạy qua phía Đông thị xã. Thị xã Sông Công có một vị trí thuận lợi, có khả
năng giao lưu kinh tế, hàng hóa với các tỉnh, thành phố và huyện khác.
Hình 2: Vị trí địa lý của thị xã Sông Công

45. 45
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
- Về giao thông: Các tuyến đường nội thị được nâng cấp, đầu tư xây
dựng mới đã và đang tạo điều kiện thuận lợi về giao thông khu vực, cả 9 xã
phường đều có đường ô tô đi đến trung tâm xã, phường. Thị xã có 10 tuyến
đường liên xã, phường dài 38,9 km và 7 tuyến đường đô thị dài 17,7 km.
Hệ thống giao thông liên tỉnh có quốc lộ 3 nên việc vận chuyển hàng hóa
cũng như giao thông đi lại đã được cải thiện, đặc biệt dự án đường cao tốc Hà Nội
- Thái Nguyên có đoạn đi qua thị xã đang được khởi công xây dựng sẽ là động lực
lớn cho việc thu hút vốn đầu tư để phát triển kinh tế của thị xã nói riêng và của
tỉnh Thái Nguyên nói chung, bởi tuyến đường cao tốc này sẽ rút ngắn hơn một
nửa thời gian di chuyển từ Hà Nội lên Thái Nguyên so với quốc lộ 3 hiện giờ.
Thị xã cũng tiến hành xây dựng một số hệ thống đường giao thông ở khu
vực hai xã miền núi là Bình Sơn và Vinh Sơn, xây cầu Thống Nhất qua sông
Công tạo điều kiện giao thông thuận lợi cho các xã miền núi phát triển. Bên
cạnh đó, còn có tuyến đường sắt Hà Nội - Quán Triều chạy qua phía đông thị
xã, có ga hành khách tại Lương Sơn. Hiện nay, thị xã Sông Công đang tập
trung chỉ đạo phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, trong đó xây dựng hạ
tầng giao thông là khâu đột phá tiếp tục bồi thường giải phóng mặt bằng và
cải cách hành chính để thu hút đầu tư.
3.1.2. Địa hình
Thị xã Sông Công thuộc vùng trung du Bắc Bộ, được dòng sông Công
chia thành hai khu vực là phía Đông và phía Tây:
- Khu vực phía Đông: Thuộc nhóm địa hình đồng bằng xen lẫn gò đồi
nhỏ và thấp, bao gồm các đơn vị hành chính là xã Bá Xuyên, xã Tân Quang,
phường Lương Châu, phường Mỏ Chè, phường Thắng Lợi, phường Cải Đan,
phường Phố Cò. Địa hình vùng này phụ hợp với phát triển KCN, hiện nay Thị
xã Sông Công có 02 KCN tại xã Tân Quang, Phường Mỏ Chè.
- Khu vực phía Tây: Thuộc nhóm địa hình gò đồi và núi thấp, gồm 02 xã
Bình Sơn và Vinh Sơn. Thuận lợi cho phát triển cây CN, cây ăn quả....

46. 46
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
3.1.3. Điều kiện về khí tƣợng thủy văn
a) Khí tượng
Thị xã Sông Công nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung nằm trọn
trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa miền Bắc Việt Nam đặc trưng chung là
nóng ẩm quanh năm với lượng mưa khá phong phú. Một năm có hai mùa rõ
rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa khô kéo dài từ tháng 10 đến tháng 3 năm
sau, hướng gió chủ đạo Bắc và Đông - Bắc, thời tiết thường khô hanh lạnh
giá, nhiệt độ dao động trung bình từ 140
C đến 260
C.
b) Thủy văn
Sông Công có độ dài là 96 km được bắt nguồn từ núi Ba Lá huyện
Định Hoá chảy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam. Lưu vực Sông Công có
diện tích là 951 km2
, độ cao trung bình là 224 m, độ dốc là 27,3%, tổng lượng
nước sông trung bình năm khoảng 794.000 m3
, lưu lượng trung bình năm là
25m3
/s và modul dòng chảy năm vào khoảng 26 l/s.km2
[39]. Sông Công nằm
trên vùng có mưa nhiều, nước dâng đột ngột và rút nhanh trong mùa mưa lũ
và là nhánh cung cấp nước chủ yếu cho sông Cầu.
Bên cạnh đó, trên địa bàn thị xã còn có nhiều nhánh sông, suối là phụ
lưu của sông Công như: suối Thu Quang phía Nam xã Vinh Sơn dài trên 4
km, suối Cầu Gáo dài 2,5 km, suối Văn Dương, suối La Đan, Tân Tiến,... và
hệ thống kênh dẫn từ hồ Núi Cốc chảy qua địa bàn tạo nên mạng lưới sông
ngòi phức tạp của thị xã. Ngoài ra, thị xã còn có các hồ, đầm lớn như: hồ
Ghềnh Chè (82 ha), hồ Núc Nác (4,5 ha), đầm Cổ Rắn (6,2 ha).
3.1.4. Tài nguyên đất- khoáng sản
- Nhóm đất phù sa có tầng đất mặt dày, độ phì tốt phù hợp với phát triển
cây lúa, cây hàng năm và cây công nghiệp ngắn ngày song cần đầu tư thủy
lợi, cải tạo đất.
- Nhóm đất dốc tụ thích hợp với các loại cây màu, các cây hàng năm, cây

47. 47
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
công nghiệp lâu năm, cây ăn quả hoặc trồng cỏ chăn nuôi.
- Nhóm đất đỏ vàng - nâu vàng (đất khu vực gò đồi) thích hợp trồng các
cây lâm nghiệp như thông, bạch đàn, keo lá tràm; cây công nghiệp lâu năm;
cây ăn quả như chè, nhãn, vải.
- Trên địa bàn thị xã Sông Công không có các khoáng sản trữ lượng lớn
như một số nơi khác trong tỉnh, chỉ có loại đã xây dựng, đá phiến sét, đất giàu
sét có độ kết vón lớn (trên 30%), các loại cát sỏi ở dọc sông Công, có thể khai
thác với quy mô nhỏ.
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
3.1.2.1. Đặc điểm tình hình xã hội
a) Tình hình dân số
Tổng dân số thị xã tại thời điểm 31/12/2011 là 50.438 người, trong đó
dân số nam là 25.580 người (chiếm 50,72%); nữ là 24.858 người (chiếm
49,28%); dân số khu vực thành thị 25.030 người (chiếm 53,24%), khu vực
nông thôn 22.507 người (chiếm 46,76%) [43]. Công tác dân số và kế hoạch
hóa đã được các cấp, các ngành và các địa phương tập trung quan tâm.
b) Giáo dục - đào tạo
Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của Thị xã trong 5 năm qua (từ năm 2006-
2011) phát triển khá toàn diện cả về quy mô, số lượng và chất lượng. Cơ sở
vật chất trường, lớp thường xuyên được quan tâm, đầu tư. Thực hiện chương
trình kiên cố hoá trường lớp học và nhà công vụ cho giáo viên, trong 5 năm
đã xây dựng được 132 phòng học và 47 phòng công vụ cho giáo viên. Đẩy
mạnh công tác xã hội hoá giáo dục và xây dựng trường chuẩn Quốc gia. Đến
hết năm 2011 toàn Thị xã có 19/25 trường đạt chuẩn Quốc gia, bằng 76%,
vượt 26% so với Nghị quyết Đại hội đề ra, trong đó 100% trường tiểu học đã
đạt chuẩn Quốc gia.
c) Về y tế