Tiểu Luận Môn Tư Pháp Quốc Tế Xung Đột Pháp Luật Trong Tư Pháp Quốc Tế. Khi các quan hệ pháp luật có thể áp dụng hai hay nhiều hệ thống pháp luật điều chỉnh chúng thì hiện tượng xung đột pháp luật sẽ xảy ra. Đây là hiện tượng tất yếu khi pháp luật của các nước được xây dựng trên các nền tảng khác nhau. Tuy nhiên, không phải quan hệ pháp luật nào cũng xảy ra xung đột pháp luật. Việc nhận biết phạm vi xung đột pháp luật là cơ sở để xác định phương pháp giải quyết xung đột pháp luật. Trong hai phương pháp được áp dụng hiện nay, phương pháp thực chất có ưu thế hơn cả, góp phần phát triển kinh tế và đẩy mạnh sự hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới.
TỔNG HỢP HƠN 100 ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT HÓA HỌC 2024 - TỪ CÁC TRƯỜNG, TRƯ...
Tiểu Luận Môn Tư Pháp Quốc Tế Xung Đột Pháp Luật Trong Tư Pháp Quốc Tế.docx
1. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
TRUNG TÂM ĐÀO TẠO ELEARNING
TIỂU LUẬN MÔN:
TƯ PHÁP QUỐC TẾ
Đề tài số 7: Phân tích khái niệm, nguyên nhân, phạm vi và phương
pháp giải quyết hiện tượng xung đột pháp luật trong tư pháp quốc
tế
Họ và tên: NGUYỄN VĂN B
Ngày, tháng, năm sinh: …….
MSSV: …..
Lớp: ….
Ngành: …….
Hà Nội, …../
2. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
1
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
PHẦN MỞ ĐẦU
Pháp luật được đặt ra giúp điều chỉnh các mối quan hệ nhất định trong xã hội.
Mỗi quốc gia thường có những tiêu chuẩn, chuẩn mực riêng, theo đó, hệ thống pháp
luật của các quốc gia có sự khác nhau, thậm chí trái ngược nhau. Trong đời sống tư
pháp quốc tế, khi hai hay nhiều hệ thống pháp luật có thể cùng áp dụng để điều chỉnh
một quan hệ pháp luật sẽ gây ra xung đột pháp luật, điều này đặt ra yêu cầu về phương
pháp giải quyết vấn đề này.
PHẦN NỘI DUNG
I. Khái niệm xung đột pháp luật
Các ngành luật quốc nội như luật dân sự, luật thương mại, luật hôn nhân gia
đình,… điều chỉnh các quan hệ của mình một cách trực tiếp và đơn giản. Nhưng khi
các quan hệ pháp luật trên có một hoặc một số yếu tố nước ngoài tham gia thì khi đó,
cá quan hệ này đã phụ thuộc vào điều chỉnh của hai hay nhiều hệ thống pháp luật và
vẫn đề lựa chọn hệ thống áp dụng là cần thiết. Như vậy, xung đột pháp luật có thể
được hiểu là hiện tượng mà hai hay nhiều hệ thống pháp luật có thể điều chỉnh một
quan hệ pháp luật nhất định.
II. Nguyên nhân của hiện tượng xung đột pháp luật
Xung đột pháp luật là một hiện tượng đặc thù của tư pháp quốc tế. Nó phát sinh
do hai nhóm nguyên nhân là nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.
Nguyên nhân khách quan là tiền đề quan trọng dẫn đến xung đột pháp luật.
Thứ nhất, do pháp luật các nước có sự khác nhau
Căn cứ vào điều kiện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, lịch sử, tôn giáo, tín
ngường, tập quán khác nhau giữa các quốc gia mà hệ thống pháp luật của mỗi quốc
gia cũng có sự khác biệt. Chính sự khác biệt này sẽ dẫn đến khi điều chỉnh cùng một
quan hệ xã hội có thể dẫn đến xung đột.
Thứ hai, do quan hệ tư pháp quốc tế luôn có yếu tố nước ngoài
Do sự phát triển của kinh tế, chính trị, xã hội, việc mở rộng các quan hệ từ chỉ có
quan hệ trong nước đến quan hệ có yếu tố nước ngoài là điều tất yếu. Yếu tố nước
3. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
2
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
ngoài trong quan hệ tư pháp quốc tế làm cho thực tế quan hệ này luôn liên quan tới
pháp luật ít nhất là hai quốc gia. Mà thực tế hai hệ thống pháp luật mà quốc gia dù
lớn dù nhỏ đều độc lập và bình đẳng với nhau nên khi lựa chọn pháp luật để áp dụng
một quan hệ là điều khó khăn. Thực tế hiện nay hầu hết các quốc gia đều cho phép
việc có thể áp dụng pháp luật nước ngoài để điều chỉnh các quan hệ tư pháp có yếu
tố nước ngoài. Vấn đề đặt ra là lựa chọn hệ thống pháp luật của quốc gia nào để giải
quyết.
Nguyên nhân chủ quan
Có sự thừa nhận khả năng áp dụng pháp luật nước ngoài của nhà nước. Như đã
nêu trên, xung đột pháp luật xảy ra do nhà nước thừa nhận khả năng áp dụng của pháp
luật nước ngoài cho những trường hợp quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Sự thừa
nhận này đặt ra vấn đề cho các cơ quan tố tụng của mỗi quốc gia khi xem xét áp dụng
pháp luật nước nào để giải quyết.
III. Phạm vi có xung đột pháp luật
Một câu hỏi là xung đột pháp luật xuất hiện trong phạm vi nào, trong tất cả các
quan hệ tư pháp quốc tế hay có ngoại lệ nào không?
Về cơ bản, hiện tượng xung đột pháp luật chỉ xảy ra trong các quan hệ dân sự
theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngoài thuộc lĩnh vực điều chỉnh của tư pháp quốc tế.
Còn trong các lĩnh vực quan hệ pháp luật khác như hình sự hoặc hành chính, đặc biệt
là hành chính không xảy ra xung đột pháp luật bởi lẽ, những ngành luật đó gần như
mang tính hiệu lực lãnh thổ rất nghiêm ngặt đặc biết là các vấn đề liên quan tới quyền
tài phán công, chính trị quốc gia có tính lãnh thổ rất chặt chẽ. Chính vì vậy, không
một quốc gia nào muốn và cho phép áp dụng luật nước ngoài vào nội bộ của quốc gia
mình.
Bên cạnh đó, do đặc thù của một số quan hệ như các quan hệ về sở hữu trí tuệ
với đặc điểm nổi bật là tính vô hình của tài sản, nên tài sản trí tuệ phát sinh trên cơ sở
pháp luật nước nào, yêu cầu bảo hộ ở đâu thì chỉ được bảo hộ và chỉ bảo hộ được
trong phạm vi lãnh thổ nước đó mà thôi. Vì vậy, đối với các quan hệ này không có
xung đột pháp luật (có nguyên nhân khách quan nhưng không có nguyên nhân chủ
4. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
3
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
quan), không thể áp dụng luật nước ngoài để bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho một đối
tượng nào đó ở Việt Nam được. Song, đối với các quan hệ hợp đồng có đối tượng
liên quan đến sở hữu trí tuệ như hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng hoặc chuyển
giao quyền sở hữu các đối tượng sở hữu trí tuệ hoặc các quan hệ bồi thường thiệt hại
ngoài hợp đồng do hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây ra được xem là các
quan hệ hợp đồng, bồi thường thiệt hại hay quan hệ dân sự bình thường và đều có
xung đột pháp luật.
Từ đó có thể kết luận là xung đột pháp luật sẽ nảy sinh trong hầu hết các quan
hệ dân sự theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngoài, trừ một số trường hợp đặc biệt như
phân tích ở trên.
IV. Phương pháp giải quyết xung đột pháp luật
Các phương pháp được xử dụng để giải quyết tình trạng xung đột pháp luật
trong tư pháp quốc tế gồm: Phương pháp xung đột và phương pháp thực chất.
Phương pháp xung đột là phương pháp sử dụng các quy phạm xung đột để giải
quyết xung đột pháp luật. Trong đó, quy phạm xung đột là quy phạm ấn định luật
pháp nước nào cần phải áp dụng để điều chỉnh quan hệ pháp luật dân sự theo nghĩa
rộng có yếu tố nước ngoài trong một tình huống cụ thể.
Quy phạm xung đột có thể do các quốc gia tự xây dựng nên trong hệ thống pháp luật
của mình và được gọi là quy phạm xung đột thông thường.
Ví dụ, khoản 2 Điều 680 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
“Việc thực hiện quyền thừa kế đổi với bất động sản được xác định theo pháp luật của
nước nơi có bất động sản đó”.
Trong quy phạm này, pháp luật được lựa chọn để điều chỉnh quan hệ về việc thực
hiện quyền thừa kế đối với bất động sản là pháp luật của nước nơi có bất động sản
đó. Quy phạm này không trả lời được câu hỏi chủ thể nào thì được thừa kế bất động
sản, nhưng câu hỏi đó chỉ có thể được trả lời khi căn cứ vào luật nơi có bất động sản
- hệ thống pháp luật đã được quy phạm xung đột chỉ ra.
Quy phạm xung đột cũng có thể được các quốc gia thoả thuận xây dựng nên trong
các điều ước quốc tế và lúc này nó được gọi với tên gọi là quy phạm xung đột thống
5. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
4
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
nhất, trong đó “quy phạm xung đột” là tên của loại quy phạm chỉ xác định luật áp
dụng, còn “thống nhất” để chỉ vị trí tồn tại của quy phạm trong các điều ước quốc tế.
Ví dụ, Điều 17 Hiệp định tương trợ tư pháp giữa Việt Nam và Lào quy định:
“Năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự sẽ tuân theo pháp luật của Nước ký
kết mà cá nhân đã là công dân”.
Cụ thể, nếu một công dân Lào thực hiện một hành vi dân sự tại Việt Nam và khi có
tranh chấp về chính năng lực hành vi đó vì cho rằng người này không có đủ năng lực
để thực hiện hành vi đã xảy ra, và các bên có yêu cầu toà án Việt Nam giải quyết thì
toà án sẽ căn cứ vào Điều 17 Hiệp định song phương nói trên để xác định luật áp
dụng. Ở đây, mặc dù hành vi được thực hiện ở Việt Nam nhưng năng lực hành vi dân
sự sẽ phải
Có một điểm cần chú ý, khi quy phạm xung đột dẫn chiếu đến pháp luật một nước
mà đó lại là nhà nước liên bang, nghĩa là trong lãnh thổ quốc gia đó có nhiều hệ thống
pháp luật khác nhau cùng tồn tại. Vậy, quy phạm xung đột lúc này dẫn chiếu là dẫn
chiếu đến luật nào, luật của từng bang hay luật của liên bang, vấn đề này đã được quy
định tại Điều 669 Bộ luật dân sự 2015, theo đó:
“Trường hợp pháp luật của nước có nhiều hệ thống pháp luật được dẫn chiếu đến
thì pháp luật áp dụng được xác định theo nguyên tắc do pháp luật nước đó quy định".
Như vậy, việc luật của bang hay luật của liên bang sẽ được áp dụng điều chỉnh quan
hệ tư pháp quốc tế, lúc này do pháp luật của nước đó quy định.
Phương pháp thực chất là phương pháp được xây dựng trên cơ sở hệ thống các quy
phạm thực chất trực tiếp giải quyết các quan hệ dân sự quốc tế, điều này có ý nghĩa
là nó trực tiếp phân định quyền và nghĩa vụ rõ ràng giữa các bên tham gia. Nói đơn
giản là sử dụng các Điều luật có sẵn để giải quyết tranh chấp.
Các quy phạm thực chất có thể được xây dựng trong các điều ước quốc tế, được gọi
là quy phạm thực chất thống nhất. Còn các quy phạm thực chất xây dựng trong các
văn bản pháp quy của mỗi nhà nước được gọi là quy phạm thực chất trong nước.
6. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
5
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Ví dụ: Các quy định trong Công ước Paris 1883 về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp
(Điều 4: Tác giả sáng chế có quyền được nêu tên với danh nghĩa là tác giả sáng chế
trong patent)', Công ước Beme 1886 về bảo hộ quyền tác giả (khoản 1 Điều 7: Thời
hạn bảo hộ theo Công ước này sẽ là suốt cuộc đời của tác giả và năm mươi năm sau
khi tác giả chết)', Công ước Vienna 1980 của Liên hợp quốc về mua bán hàng hoá
quốc tế (Điều 11: Hợp đồng mua bán không cần phải được ký kết hoặc xác nhận bằng
văn bản hay phải tuân thủ một yêu cầu nào khác về hình thức của hợp đồng. Hợp
đồng cỏ thể được chứng minh bằng mọi cách, kể cả những lời khai của nhân chứng)...
Khi có các quy phạm thực chất thống nhất thì các cơ quan giải quyết cũng như các
bên tham gia quan hệ có thể căn cứ vào đó để giải quyết vấn đề một cách trực tiếp,
mà không cần phải xem xét đến các phương pháp giải quyết khác. Vì vậy, quy phạm
thực chất thống nhất được coi là sự lựa chọn đầu tiên cho việc giải quyết các quan hệ
tư pháp quốc tế, chỉ khi không có loại quy phạm này thì các quy phạm khác của tư
pháp quốc tế mới được xem xét đến.
Quy phạm thực chất trong nước là loại quy phạm thực chất nằm trong hệ thống pháp
luật quốc gia. Quy phạm này có đặc điểm giống với quy phạm thực chất thống quốc
tế trực tiếp điều chỉnh quan hệ dân sự theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngoài trong khi
đó các quy phạm của ngành luật trong nước (như các ngành luật dân sự, lao động,
thương mại...) không bao giờ trực tiếp điều chỉnh các quan hệ tư pháp quốc tế được,
chúng chỉ điều chỉnh các quan hệ quốc nội. Trong trường hợp các quy phạm này được
sử dụng để điều chỉnh quan hệ tư pháp quốc tế thì sự điều chỉnh chỉ có thể là gián tiếp
mà không phải là điều chỉnh trực tiếp như quy phạm của tư pháp quốc tế, bởi chúng
được áp dụng theo sự dẫn chiếu của quy phạm xung đột.
Ưu thế của phương pháp thực chất ta có thể thấy như sau:
Phương pháp thực chất là giải quyết trực tiếp quan hệ, nó chỉ áp dụng trong các quan
hệ đặc biệt (lĩnh vực đặc biệt cụ thể), còn phương pháp xung đột có tính chất bao quát
và toàn diện hơn (mang tính chất chung hơn). Phương pháp thực chát chỉ sử dụng đối
với các bên tham gia quan hệ cụ thể trong các không gian giới hạn và đôi khi chỉ áp
dụng với các chủ thể cụ thể, hơn thế nữa, các chủ thể đó lại thường biết trước các điều
kiện pháp lý. Phương pháp trực tiếp bằng cách các quốc gia ký kết các điều ước quốc
7. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
6
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
tế mà trong đó có các quy phạm thực chất thống nhất đã răng khả năng điều chỉnh
hữu hiệu của luật phát, tính khả thi cao hơn. Nó loại bỏ sự khác biệt, thấm chí mâu
thuẫn trong luật pháp giữa các nước với nhau. Việc vận dụng và tăng cường khả năng
áp dụng phương pháp thực chất giữa các quốc gia sẽ thúc đẩy hợp tác về mọi mặt
giữa các quốc gia, bảo đảm một trật tự kinh tế mới trên quy mô toàn cầu.
PHẦN KẾT LUẬN
Khi các quan hệ pháp luật có thể áp dụng hai hay nhiều hệ thống pháp luật điều chỉnh
chúng thì hiện tượng xung đột pháp luật sẽ xảy ra. Đây là hiện tượng tất yếu khi pháp
luật của các nước được xây dựng trên các nền tảng khác nhau. Tuy nhiên, không phải
quan hệ pháp luật nào cũng xảy ra xung đột pháp luật. Việc nhận biết phạm vi xung
đột pháp luật là cơ sở để xác định phương pháp giải quyết xung đột pháp luật. Trong
hai phương pháp được áp dụng hiện nay, phương pháp thực chất có ưu thế hơn cả,
góp phần phát triển kinh tế và đẩy mạnh sự hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới.