GGZ behandeling op school en thuis

1. GGZ behandeling
op school en thuis
Congres ‘van wijk tot wetenschap’
24 november 2016

2. 2
Even voorstellen….
 Anne Marie Barnhoorn, orthopedagoog
 Diagnostiek en behandeling bij GGZ Rivierduinen Kristal
(specialistische GGZ)
 Werkzaam vanuit de GGZ in Jeugd en Gezinsteam:
basisdiagnostiek en behandeling (basis GGZ)

3. 3
Rivierduinen Kristal (S-GGZ)
 specialistisch centrum binnen GGZ Rivierduinen
 diagnostiek en behandeling van kinderen/jongeren/volwassenen
met verstandelijke beperking (IQ<85) en (vermoeden van)
psychiatrische problematiek
 Ambulante behandeling bij gezinnen thuis en bij kinderen op
school

4. 4
Krachten van de specialistische GGZ
 Kijkend vanuit verschillende referentiekaders, en deze
integreren;
psychiatrie, pedagogiek, ontwikkelingspsychologie, systeemtheorie,
geneeskunde, neuropsychologie, etc
 Systeemgericht : alle betrokken partijen (kind, ouders, school,
etc)
 Outreachend, indien nodig
 Op maat voor de doelgroep
 Werkend in de ‘keten’: jeugdzorg, VG zorg, onderwijs,
gezondheidszorg, enz
 Overzicht/richtinggevend: helikopterview -> wat betekent dit voor de
praktijk?
 Samenwerkend als (deel)behandelaar
 Verbindend
 Consultatief

5. 5
Jeugd - en Gezinsteams in regio Holland
Rijnland
 25 teams in regio Leiden, Duin-en Bollenstreek, Alphen ad Rijn,
Gouda/Midden Holland.
 Medewerkers vanuit: maatschappelijk werk, Cardea
jeugdzorg/gezinsbegeleiding, VG, GGZ, MEE.
 Generalist en specialist
 Integrale hulp aan kind en gezin
 Toeleiden naar specialistische hulp

6. 6
GGZ in het wijkteam: wat is onze rol?
 Basis GGZ behandelingen / psychoeducatie
 Basisdiagnostiek
 Signaleren, screenen en toeleiden naar specialistische GGZ
(niet te snel en niet te laat….)
 Flexibele samenwerking met S-GGZ: ‘opschalen en afschalen’,
deel van diagnostiek/behandeling opnemen
 Consulteren van collega’s op gebied van psychiatrie
 Deskundigheidsontwikkeling psychiatrie in het team

7. 7
Krachten van GGZ als onderdeel van het
wijkteam Toegankelijk en laagdrempelig (direct erop af …)
 Doen wat nodig is: niet meer en niet minder, zonder protocollen
of vastgelegd aanbod
 Flexibel in locatie, tijd, frequentie, aanpak ;
“behandelen aan de keukentafel…”
 Bekend met de leefwereld van de cliënt, en ze kennen jou..
 Integraal werken met collega’s uit het team (afkomstig uit:
jeugdzorg, maatschappelijk werk, VG)
 Dichtbij scholen, huisartsen, JGZ, leerplicht, welzijnswerk,
sportclubs, enz.

8. 8
Voorbeeld: Module ‘behandeling op school’ (S-
GGZ)
Indicaties voor behandeling op school
 Als de problemen van een kind zich vooral afspelen op school
 Bij beperkte mogelijkheden van ouders/kind om voor
behandeling naar het centrum te komen
 Kinderen die vanwege hun beperking (lagere intelligentie,
stoornis) moeite hebben met de transfer van het geleerde naar
de praktijk

9. 9
Meerwaarde van behandeling op school
 De behandeling vindt plaats in de omgeving waar het geleerde
ook door het kind moet worden toegepast
 Nauwe samenwerking met school door combinatie van
competentievergroting leerkracht én kind
 Vergroot bij school motivatie voor en inzicht in hun begeleiding
van kind en helpt school op gang: voordoen-samendoen-zelf
doen
 Als behandelaar heb je goed zicht op knelpunten binnen de
schoolsetting, zowel ten aanzien van de behandeling als ten
aanzien van de aanpak in de klas/groep
 Makkelijker samenwerking en afstemming in de triade ouders,
school, kind

10. 10
Welke behandelingen?
 Emotie-regulatie
 Versterking executieve functies
 Egoversterkende therapie (Ik-boek, emoties)
 Individuele sova-training (of in tweetal)
 Faalangst / sociale angst / schoolverzuim/uitval
 Psycho-educatie school/kind over stoornis/beperking (ADHD,
autisme, angst, LVB, enz)
 Oplossingsgerichte therapie

11. 11
Welke vorm heeft de behandeling?
 Individuele behandeling van de leerling
én
 (directe) nabespreking met leerkracht/mentor en leerling:
 terugkoppeling van de behandeling
 bespreken van afgelopen week/weken
 Afspraken voor komende week/weken
 Wekelijks of wisselende frequentie
 mail/telefonisch contact met ouders over voortgang, of ouders
sluiten aan bij nabespreking op school
 Tussentijdse evaluatiegesprekken met leerling, school en
ouders

12. 12
Doelen bepalen en evalueren
 Samen met leerling, leerkracht en ouders
 Oplossingsgericht , bijv cirkeltechniek

13. 13
cirkeltechniek

14. 14
voorbeeld:
behandeling bij schoolverzuim / uitval
 Direct ingrijpen: zo snel mogelijk hulp inzetten
(oplossingsgericht) en na behandeling stand-by blijven voor
eventuele terugval
 Samen optrekken met kind, ouders, school, leerplicht,
huisarts/JGZ (bij psycho-somatische klachten);
afstemmingsoverleg

15. 15
 Welke aspecten spelen een rol in het verzuim?
- Angst om naar school te gaan (faalangst (bijv vanuit
beperking/stoornis, sociale angst)
- Angst om van huis weg te gaan (separatieangst, zorgen om
ouders)
- Gezinspatronen
- Conflict ouders-school
- Motivatie
- Etc.

16. 16
 Aanpak inzetten op basis van achtergrond van problematiek
Waarin aandacht voor
 kind (individuele behandeling)
 ouders (psychoeducatie/systeembegeleiding)
 school (psychoeducatie)
 Evaluatiegesprekken met kind, ouders, school;
aanpak en afspraken op elkaar af stemmen

17. 17
discussievragen:
 Wat zijn ervaringen in werken met de GGZ, vanuit
jeugdzorgaanbieders, JGZ of huisartsen/POH?
- wat loopt goed?
- Wat kan beter?
- Hoe zoeken jullie de samenwerking met GGZ?
 Wat zijn ervaringen met wijkteams waarin GGZ wel of niet
aanwezig is? Is er verschil merkbaar?
 Hoe zou de GGZ proactiever, beter bereikbaar en interactiever
kunnen werken?

18. 18
Bruikbare materialen / (werk) boeken
 Angstproblematiek
 Emotieregulatie
 Executieve functies

19. 19
angstproblematiek
Behandeling gericht op inzicht in problematiek, coping en
hulpmiddelen/afspraken met school/ouders

20. 20
 Stappenplan maken richting doel
(bijv: weer naar school gaan)
 Met kind: leren begrijpen en
beheersen van de angst
 Afspraken op school ;
aanpassingen, veilige plek,
vertrouwenspersoon, maatje,
duidelijkheid over verwachtingen
 Afspraken met ouders
 Gesprekken en afspraken in
triade leerling – ouders - school

21. 21
 Emoties leren herkennen (bijv lekker in je vel spel)
 Emoties bij kind benoemen: je voelt, je denkt..
 Waar voel je het in je lijf?
- Lichaamstekening
- Bodyscan, ontspanningsoefening
Emotieregulatie

22. 22

23. 23
Boosheidsthermomet
er
 Triggers inventariseren
 Afspraken om rustig te worden: wat
helpt?

24. 24
 Nabespreken van situaties
(samen met leerkracht):
- Wanneer lukte het vanuit
fase boosheid of irritatie
rustiger te worden? Hoe
lukte dat?
- Wat heb jij hiervoor nodig
van de leerkracht?
- Hoe kun jij/de leerkracht
triggers vermijden?
weghalen?

25. 25
 Situatie inzichtelijk maken
ahv striptekening
 wat zijn de
gevoelens/gedachten
achter de boosheid?
-> GGGG-model

26. 26
Executieve functies
 In kaart brengen sterkere en zwakkere executieve functies
Door leerling, leerkracht en ouder
 Uitkiezen van één executieve functie om mee aan de slag te
gaan
 Plan van aanpak maken;
van : ondersteuning door de leerkracht/ouder
naar: zelfstandigheid van leerling

27. 27
Vragenlijsten EF (EF bij kinderen en jeugdigen ; Dawson,
Guare)

28. 28
Voorbeeld

29. 29
Voor scholen en ouders

30. 30
Voor
kinderen

31. 31
<- signaleringsplan
Thermometer dagboek