1. 2Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α1
«Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ»
Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
Α΄ ΟΜΑΔΑ
Β΄ ΟΜΑΔΑ
Γ΄ ΟΜΑΔΑ
Δ΄ ΟΜΑΔΑ
Συντονίστρια
Συντονίστρια
Συντονίστρια
Συντονίστρια
Καλτσά Ιωάννα
Σωτηράκογλου Σοφία
Κυμπαρίδου Χρύσα
Τσίτα Μαρία
Γραμματέας
Γραμματέας
Γραμματέας
Γραμματέας
Καρύδη Ειρήνη
Φαζλή Αλή Αϊνούρ
Μολλά Χουσεΐν Εμέλ
Σιδηροπούλου Δέσποινα
Χειριστής Η/Υ
Χειριστής Η/Υ
Χειριστής Η/Υ
Χειριστής Η/Υ
Στράντζαλη Παναγιώτα
Νιγδελίδης Ανέστης
Κακουλίδου Αθανασία
Γρηγορόπουλος Παναγ.
Γραμματέας Β΄
Γραμματέας Β΄
Γραμματέας Β΄
Γραμματέας Β΄
Κολεντζαρίδου Παρασκευή
Ντιμίτροβα Νικολέτα
Σταυρίδη Μαλαματή
Δαλκαρανίδου Δέσποινα
Χειριστής Η/Υ Β΄
Χειριστής Η/Υ Β΄
Χειριστής Η/Υ Β΄
Χειριστής Η/Υ Β΄
Γκοτζαρίδης Αναστάσιος
Καντές Ανδρέας
Ματζίρη Δήμητρα
Μουμίν Σουλέ
Μέλος Α΄
Μέλος Α΄
Μέλος Α΄
Μέλος Α΄
Χαμπίπ Σανέπ
Χασάν Σεβτζάν
Κουτσογιάννης Απόστολος
Καραπέτσας Κωνσταν.
Μέλος Β΄
Μέλος Β΄
Παπαδόπουλος Αθανάσιος Προσκυνητοπούλου Κων.
Συντονιστής Καθηγητής
Σταυρίδης Ανέστης
2. Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
(1863 – 1933)
2013 – ΕΤΟΣ ΚΑΒΑΦΗ
150 χρόνια από τη γέννησή του
80 χρόνια από το θάνατό του
3. Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
(1863 – 1933)
Ο Κωνσταντίνος
Καβάφης γεννήθηκε
στις 29 Απριλίου 1863
στην Αλεξάνδρεια,
όπου οι γονείς του
εγκαταστάθηκαν
εγκαταλείποντας την
Κωνσταντινούπολη
το 1840.
4.
Τις σπουδές του τις
πραγματοποίησε στο
Λονδίνο και στην
Αλεξάνδρεια.
Γνώριζε πολύ καλά την
γαλλική και την αγγλική
γλώσσα.
5.
Κατόρθωσε να απαλλαγεί από τους παραδοσιακούς
λυρικούς τρόπους και δημιούργησε μια ποίηση έντονα
προσωπική.
Τον εκφραστικό φόρτο αναπληρώνει στην ποίησή του
η παραστατικότητα,
η εξαιρετική γλωσσική ευστοχία,
η λεπτή ειρωνεία και
η υποβολή.
6. Η ποίηση του Καβάφη
Τα ποιήματά του ως προς το περιεχόμενό τους
παραδοσιακά χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
τα ιστορικά,
τα φιλοσοφικά
τα ερωτικά
7. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
η πεζολογία,
η παραστατικότητα - θεατρικότητα,
η λεπτή ειρωνεία,
η υποβολή,
η αίσθηση του τραγικού,
ο διδακτικός τόνος των φιλοσοφικών.
8. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
H Πεζολογία
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Όσο μπορείς
ανάγνωση: Μίμης Σουλιώτης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
9. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
H Παραστατικότητα - Θεατρικότητα
Ο ηθοποιός που έφεραν για να τους διασκεδάσει
απήγγειλε και μερικά επιγράμματα εκλεκτά.
Η αίθουσα άνοιγε στον κήπο επάνω·
κ’ είχε μιαν ελαφρά ευωδία ανθέων
που ενώνονταν με τα μυρωδικά
των πέντε αρωματισμένων Σιδωνίων νέων.
Νέοι της Σιδώνος (400 μ.X.)
ανάγνωση: Μίμης Σουλιώτης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
10. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
H Λεπτή Ειρωνεία (Καβαφική Ειρωνεία)
Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.
Περιμένοντας τους Bαρβάρους
ανάγνωση: Γ.Π. Σαββίδης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
11. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
H Υποβολή
A, να, ήρθες συ με την αόριστη
γοητεία σου. Στην ιστορία λίγες
γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα,
κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στον νου μου.
Σ’ έπλασα ωραίο κ’ αισθηματικό.
Η τέχνη μου στο πρόσωπό σου δίνει
μιαν ονειρώδη συμπαθητική εμορφιά.
Καισαρίων
ανάγνωση: Γ.Π. Σαββίδης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
12. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
H Υποβολή
Και τόσο πλήρως σε φαντάσθηκα,
που χθες την νύχτα αργά, σαν έσβυνεν
η λάμπα μου —άφισα επίτηδες να σβύνει—
εθάρρεψα που μπήκες μες στην κάμαρά μου,
με φάνηκε που εμπρός μου στάθηκες· ως θα ήσουν
μες στην κατακτημένην Aλεξάνδρεια,
χλωμός και κουρασμένος, ιδεώδης εν τη λύπη σου,
Καισαρίων
ανάγνωση: Γ.Π. Σαββίδης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
13. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
H Αίσθηση του Τραγικού
Η θάλασσα στα βάθη της πήρ’ έναν ναύτη.—
Η μάνα του, ανήξερη, πηαίνει κι ανάφτει
στην Παναγία μπροστά ένα υψηλό κερί
για να επιστρέψει γρήγορα και νάν’ καλοί καιροί —
και όλο προς τον άνεμο στήνει τ’ αυτί.
Aλλά ενώ προσεύχεται και δέεται αυτή,
η εικών ακούει, σοβαρή και λυπημένη,
ξεύροντας πως δεν θάλθει πια ο υιός που περιμένει.
Δέησις
ανάγνωση: Μίμης Σουλιώτης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
14. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη
Ο Διδακτικός Τόνος
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.
Ιθάκη
ανάγνωση: Γ.Π. Σαββίδης, Αρχείο Καβάφη, www.kavafis.gr
15.
Ο πρώτος που παρουσίασε τον Καβάφη στο αθηναϊκό
κοινό ήταν ο Γρηγόριος Ξενόπουλος στο άρθρο του
«Ένας ποιητής», όπου λέει ότι, κατά μέσο όρο, κάθε
ποίημα του Καβάφη «κυοφορείται» εννέα μήνες.
Η ποίηση του Καβάφη ήρθε σε αντίθεση με την
υπάρχουσα τότε στην Αθήνα και ο Κωστής Παλαμάς
χαρακτήρισε τα ποιήματα του Αλεξανδρινού «άτεχνα
στιχουργήματα»· έτσι η ποίησή του άργησε να γίνει
αποδεκτή.
16. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Με πρωτοβουλία του Αρχείου Καβάφη οι στίχοι του ποιητή
διακοσμούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας και
μεταφέρουν το μήνυμά τους σ’ όλη την Αθήνα.
17. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Με πρωτοβουλία του Αρχείου Καβάφη οι στίχοι του ποιητή
διακοσμούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας και
μεταφέρουν το μήνυμά τους σ’ όλη την Αθήνα.
18. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Με πρωτοβουλία του Αρχείου Καβάφη οι στίχοι του ποιητή
διακοσμούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας και
μεταφέρουν το μήνυμά τους σ’ όλη την Αθήνα.
19. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Γκράφιτι σε τοίχο της Αθήνας, εμπνευσμένο από το ποίημα του
Καβάφη «Che fece .... il gran rifiuto»
20. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Το ποίημα του Κ.Π. Καβάφη «Κρυμμένα» γραμμένο στα
ελληνικά σε τοίχο κτηρίου στην πόλη Λέιντεν της Ολλανδίας.
21. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Έργο του Άγγλου καλλιτέχνη
Ντέιβιντ Μπάρνετ με τίτλο
«Waiting for the Barbarians» (2004)
22. Σήμερα η ποίηση του Καβάφη έχει παγκόσμια απήχηση.
Έργο της Αργεντινής Γκρατσιέλα Σάκο με τίτλο
«Esperando a los barbaros» (1995)
Editor's Notes
Συντελεστές Ερευνητικής Εργασίας
1Το 2013, «Έτος Καβάφη», γιορτάζονται τα 150 χρόνια από τη γέννηση και 80 χρόνια από το θάνατο του Κ. Π. Καβάφη.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφη γεννήθηκε στις 29 Απριλίου του 1863 (πέθανε 29 Απριλίου 1933) στην Αλεξάνδρεια, όπου αποφάσισαν να εγκατασταθούν με την οικογένειά του το 1840 εγκαταλείποντας την Κωνσταντινούπολη.
2Έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη για την πόλη του την Αλεξάνδρεια, πράγμα ιδιαίτερα εμφανές και στην ποίησή του. Έντονα επηρεασμένος ήταν και από την διαμονή του σε μεγάλα κοσμοπολίτικα κέντρα της εποχής, την Κωνσταντινούπολη και το Λονδίνο, όπου και ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Γνώριζε πολύ καλά την γαλλική και αγγλική γλώσσα.
3Η ποίηση του αλεξανδρινού ποιητή είναι απογυμνωμένη από λυρικά σχήματα και χρησιμοποιεί ελάχιστα επίθετα και εκφραστικά μέσα, σε αντίθεση με τους «Αθηναίους» ποιητές της εποχής του, όπως ο Κωστής Παλαμάς. Χρησιμοποιεί ένα μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής γλώσσας. Ο λόγος του είναι λιτός και διακατέχεται από εξαιρετική γλωσσική ευστοχία.
4Τα ποιήματά του διακρίνονται στα:
Ιστορικά (Αλεξανδρινοί Bασιλείς)
Φιλοσοφικά (Ιθάκη)
Ερωτικά (Μέρες του 1903)
5 Χαρακτηριστικά της Καβαφικής ποίησης:
η πεζολογία,
η παραστατικότητα,
η λεπτή ειρωνεία,
η υποβολή,
η αίσθηση του τραγικού,
ο διδακτικός τόνος των φιλοσοφικών.
6 Πεζολογία: Πολλά από τα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη είναι γραμμένα σαν πεζά κείμενα. Παρατηρούμε απουσία ομοιοκαταληξιών και η ποίησή του σε αρκετά σημεία μοιάζει με προφορικό λόγο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Όσο μπορείς»
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
7 Παραστατικότητα : Στο ποίημα «Νέοι της Σιδώνος (400 μ.Χ).» στήνεται μια θεατρική σκηνή ενός συμποσίου των ελληνιστικών πιθανώς χρόνων.
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
Παρατηρώντας τους παραπάνω στίχους βλέπουμε ότι η ποίηση του είναι γεμάτη εικόνες. Υπάρχει σκηνοθετική περιγραφή του χώρου όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα και επιπλέον ο ποιητής μάς παρουσιάζει, ήδη από την αρχή του έργου, τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στο ποίημα - σκηνή.
8 Λεπτή ειρωνεία: Μέσω της ποίησης ο Καβάφης συχνά σχολιάζει κρυφογελώντας, θα λέγαμε, διακωμωδεί καταστάσεις και πρόσωπα. Η λεπτή ειρωνεία πρωταγωνιστεί σε ποιήματα όπως το «Περιμένοντας τους Βαρβάρους», όπου ο ποιητής καυτηριάζει την υποκρισία και τη ματαιοδοξία των «συγχρόνων» του, η καλλιέργεια και ο πολιτισμός των οποίων θεωρούνται αδιαμφισβήτητα, όμως μόνον εφόσον υπάρχουν οι… «κατώτεροι» βάρβαροι, όπως υπονοούν οι δυο τελευταίοι στίχοι:
Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
9 Υποβολή: Στο ποίημα «Καισαρίων», όπως σε αρκετά άλλα ποιήματά του, ο ποιητής προσπαθεί να υποβάλει τον αναγνώστη σε μια συγκεκριμένη συναισθηματική κατάσταση, προσπαθεί να τον κάνει να αισθανθεί, να νιώσει τι συμβαίνει, χρησιμοποιώντας κυρίως περιγραφικές εικόνες. Έτσι, ο ποιητής στο «Καισαρίων» περιγράφει με ακρίβεια την είσοδο του «φαντάσματος» του Καισαρίωνος, όπως την είχε πλάσει ο ίδιος στη φαντασία του.
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
Μετά το στίχο
μιαν ονειρώδη συμπαθητική εμορφιά
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ
11 Τραγικότητα :
Η τραγικότητα αρκετών καβαφικών πρωταγωνιστών θυμίζει την τραγική ειρωνεία των αρχαίων. Στο ποίημα «Δέησις», για παράδειγμα, ο Αλεξανδρινός μάς παρουσιάζει, με κυνικότητα θα λέγαμε, την τραγική φιγούρα της μάνας ενός ναύτη, η οποία περιμένει την επιστροφή του γιου της, όμως άδικα, αφού αγνοεί τον πνιγμό του.
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
12 Διδακτισμός: Βασικό χαρακτηριστικό της καβαφικής ποίησης είναι ο διδακτικός τόνος. Στα διδακτικά – φιλοσοφικά του ποιήματα ο Καβάφης συχνά συμβουλεύει και καθοδηγεί τον αναγνώστη προτείνοντάς του ένα πρότυπο συμπεριφοράς, όπως στο ποίημα «Ιθάκη», όπου μας συμβουλεύει να δώσουμε βαρύτητα στο ταξίδι, στις γνώσεις που θα αποκομίσουμε σ’ αυτό και όχι στον τελικό προορισμό.
ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
13 Ο πρώτος που παρουσίασε τον Κωνσταντίνο Καβάφη στο αθηναϊκό κοινό ήταν ο Γρηγόριος Ξενόπουλος με το άρθρο του «Ένας ποιητής». Ο Ξενόπουλος τονίζει σε αρκετά σημεία πως η ποίηση του Καβάφη χαρακτηρίζεται από ακρίβεια και λεπτομερή επεξεργασία των στίχων. Τα ποιήματά του δεν αποτελούν έμπνευση της στιγμής και, κατά μέσο όρο, κάθε ποίημά του «κυοφορείται» εννέα μήνες, όσο και ένα έμβρυο.
Η ποίηση του Καβάφη ήρθε σε αντίθεση με την τότε υπάρχουσα στην Αθήνα, τη Νέα Αθηναϊκή Σχολή, και ο Κωστής Παλαμάς χαρακτήρισε τα ποιήματα του Αλεξανδρινού «άτεχνα στιχουργήματα». Έτσι η ποίησή του άργησε να γίνει αποδεκτή.
14Σήμερα η ποίηση του Καβάφη γνωρίζει παγκόσμια εξάπλωση.
Στην Αθήνα με πρωτοβουλία του αρχείου Καβάφη Μέσα Μαζικής Μεταφοράς διακοσμήθηκαν με φράσεις αλλά και με διάσημους στίχους του ποιητή.
18
Αλλά και εκτός του ελλαδικού πολλά είναι τα παραδείγματα έμπνευσης από τα ποιήματα του Καβάφη, όπως αυτό το κτήριο στην πόλη Λέιντεν της Ολλανδίας, που έχει γραμμένο στα ελληνικά το ποίημα «Κρυμμένα».
19
Επιπλέον πολλοί καλλιτέχνες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν ασχοληθεί με την ποίηση του Καβάφη.
Όπως :
ο Άγγλος Ντέιβιντ Μπάρνετ με πολλά έργα του. Εδώ το «Waiting for the Barbarians»(2004)
και η Γκρατσιέλα Σάκο από την Αργεντινή με το έργο της «Esperando a los barbaros»
21
Ο Καβάφης είναι πάντα «της μόδας».
Σε μια προσπάθεια καρτουνίστικης οπτικοποίησης του πιο διάσημου ίσως ποιήματος του Καβάφη, απαγγέλλει ο ηθοποιός Σον Κόνερι.
