Εισαγωγική Παρουσίαση Ενότητας Γενιά 1880, Αλ. Παπαδιαμάντης, Ρεαλισμός, Νατουραλισμός, Ηθογραφία

1. Η Πεζογραφική Γενιά του 1880
Κύρια Λογοτεχνικά Ρεύματα:
Ρεαλισμός- Νατουραλισμός
Ηθογραφικό Διήγημα
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

2. 1880-1920
 Άνθηση Ποίησης (Κ. Παλαμάς, Κ. Καβάφης, Α.
Σικελιανός)
Ακμή Πεζογραφίας- Μετατόπιση από το μυθιστόρημα
στο διήγημα (διαφορές ως προς την έκταση, την
πλοκή, το πλάτος της σύνθεσης, την ποικιλία των
προσώπων/καταστάσεων)
ΝΕ Πεζογραφία:
Κύρια Ρεύματα: Ρεαλισμός- Νατουραλισμός

3. Ρεαλισμός: Γαλλία 19ου αι.(Φλομπέρ) -
ακολούθησε το Ρομαντισμό.
Αίτημα: Η «αντικειμενική αλήθεια»
(res=πράγμα)
Πως; Αντικειμενοποίηση Αφήγησης με
ελαχιστοποίηση παρουσίας αφηγητή, τάση
προς μηδενική εστίαση & τριτοπρόσωπη
αφήγηση.

4. Βασικά Χαρακτηριστικά:
1. «αντικειμενική» αφήγηση
2. γεγονότα «που μιλούν από μόνα τους»
3. παρουσίαση κοινών εμπειριών
4. επιλογή κοινών θεμάτων
Χώρος: Πόλη- Αστική ευμάρεια/ εξαθλίωση
κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων & παραδοσιακών
δομών/ ραγδαία μεταβολή ηθικών αξιών.
Εκπρόσωποι: Σταντάλ, Μπαλζάκ, Φλομπέρ,
Μοπασάν, Τουργκένιεφ, Τολστόι, Ντοστογιέφσκι,
Τσέχοφ, κά.

7. Νατουραλισμός: ακραία μορφή ρεαλισμού
(Γαλλία: Ε. Ζολά)
Διαφορά Ρεαλισμού/Νατουραλισμού: Η
φωτογραφική αναπαράσταση της φύσης/natural>
νατουραλισμός/
Λεπτομερής καταγραφή της ανθρώπινης
εξαθλίωσης/ «κακής» ανθρώπινης φύσης που
παρασύρεται από ένστικτα & παρορμήσεις.
Κριτική στάση απέναντι στην αστική κοινωνία &
παρακμιακές αξίες της.

8. Πρόσωπα δέσμια
 εξωτερικών δυνάμεων(κοινωνικές & οικονομικές
συνθήκες) και
εσωτερικών παρορμήσεων (πείνα, γενετήσιο
ένστικτο, κληρονομικά χαρακτηριστικά,
σκληρότητα, μοχθηρία ) που περιορίζουν την
ελευθερία τους.
 Συμπεριφορά ηρώων : αποτέλεσμα
διαθέσεων στιγμής ή εγγενών στοιχείων
χαρακτήρα.
Θέματα προκλητικότερα
Περιγραφή με φωτογραφικές λεπτομέρειες

11. Ηθογραφία: Περιγραφή ηθών & εθίμων της
ελληνικής υπαίθρου/ παράλληλη ανάπτυξη
λαογραφίας/ συλλογή δημοτικών τραγουδιών/
πλούσιο προς μελέτη υλικό.
Συγγραφείς: Δ. Βικέλας, Γ. Βιζυηνός, Κ.
Θεοτόκης, Α. Παπαδιαμάντης, Ι. Κονδυλάκης, Γ.
Ξενόπουλος, Α. Καρακαβίτσας, Μ. Μητσάκης, Κ.
Χατζόπουλος, Γ. Δροσίνης, κ.ά.

12. Τα Ορφανά (1871)
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF
%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Greek_painters-
Gyzis2.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/Gyz
is_Nikolaos_The_Step_Mother.jpg

13. http://xartografos.files.wordpress.com/2011/09/cf80ceb1ceb9ceb4ceb9cebacebfceaf-ceb1cf81cf81ceb1ceb2cf8ecebdceb5cf82-
1877.jpg

14. 1881: Κυβέρνηση Χ. Τρικούπη
Προσπάθεια ανόρθωσης οικονομίας – εκβιομηχάνισης
του κράτους- δημιουργίας αναπτυξιακών έργων κοινής
ωφέλειας- (ισθμός Κορίνθου,επέκταση οδικού,
σιδηροδρομικού δικύου,εγγειοβελτιωτικά έργα κ.ά)
εξυγίανσης δημόσιου βίου
Συνέπειες: Ανάπτυξη εμπορίου, μετακίνηση πληθυσμού
υπαίθρου στα αστικά κέντρα, δημογραφική επέκταση
πόλεων (Αθήνα: 1870= 45.000 κάτοικοι => 1896=
180.000)
Ενσωμάτωση Θεσσαλίας + Άρτας/ καλλιεργήσιμες
πεδιάδες
Αγώνας για επικράτηση της δημοτικής γλώσσας έναντι
της καθαρεύουσας

16. Είπαν για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη….
« που κα ν σ ς Ὅ ὶ ὰ ᾶ βρίσκει τὸ κακό, ἀδελφοί, ὅπου
καὶ νὰ θολώνει ὁ νοῦς σας μνημονεύετε Διονύσιο
Σολωμὸ καὶ μνημονεύετε Ἀλέξανδρο
Παπαδιαμάντη».
Οδυσσέας Ελύτης, «Τὸ Ἄξιoν Ἐστί»
«Ὁ Μακρυγιάννης εἶναι ὁ πιὸ σημαντικὸς
πεζογράφος τῆς νέας Ἑλληνικῆς Λογοτεχνίας, ἂν
ὄχι ὁ πιὸ μεγάλος, γιατί ἔχομε τὸν
Παπαδιαμάντη».
Γιώργος Σεφέρης, «Ἕνας Ἕλληνας –
ὁ Μακρυγιάννης»
 Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_
%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF
%82#.CE.9A.CF.81.CE.B9.CF.84.CE.B9.CE.BA.CE.AE

17.  γεννήθην ν Σκιάθ Ἐ ἐ ῳ τῇ 4ῃ Μαρτίου 1851.
Ἐβγῆκα ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Σχολεῖον εἰς τὰ 1863, ἀλλὰ
μόνον τῷ 1867 ἐστάλην εἰς τὸ Γυμνάσιον Χαλκίδος,
ὅπου ἤκουσα τὴν Α´ καὶ Β´ τάξιν. Τῇ Γ´ ἐμαθήτευσα εἰς
Πειραιᾶ, εἶτα διέκοψα τὰς σπουδάς μου καὶ ἔμεινα εἰς
τὴν πατρίδα. Κατὰ τὸν Ἰούλιο τοῦ 1872 ἐπῆγα εἰς
τὸ Ἅγιον Ὄρος χάριν προσκυνήσεως, ὅπου ἔμεινα
ὀλίγους μῆνας. Τῷ 1873 ἦλθα εἰς Ἀθήνας καὶ ἐφοίτησα
εἰς τὴν Δ´ τοῦ Βαρβακείου. Τῷ 1874 ἐνεγράφην εἰς τὴν
Φιλοσοφικὴν Σχολὴν ὅπου ἤκουσα κατ᾿ ἐκλογὴν
ὀλίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ᾿ ἰδίαν δὲ
ἠσχολούμην εἰς τὰς ξένας γλώσσας.

18.  Μικρ ὸς ἐζωγράφιζα Ἅγίους, εἶτα ἔγραφα
στίχους, κι ἐδοκίμαζα νἀ συντάξω κωμωδίας. Τῷ
1868 ἐπεχείρησα νὰ γράψω μυθιστόρημα. Τῷ 1879
ἐδημοσιεύθη ἡ «Μετανάστις» ἔργον μου, εἰς τὸν
«Νεολόγον» Κωνσταντινουπόλεως. Τῷ 1881
ἓν θρησκευτικὸν ποιημάτιον εἰς τὸ περιοδικὸν
«Σωτῆρα». Τῷ 1882 ἐδημοσιεύθησαν «Οἱ
Ἔμποροι τῶν ἐθνῶν» εἰς τὸ «Μὴ χάνεσαι».
Ἀργότερα ἔγραψα περὶ τὰ ἑκατὸν διηγήματα,
δημοσιευθέντα εἰς διάφορα περιοδικὰ καὶ
ἐφημερίδες. Α.Π.
 Πηγή:http://www.papadiamantis.net/

19. Αθηναϊκά Διηγήματα
 1869- 1908: Έτος πρώτης άφιξης και οριστικής
εγκατάλειψης της Αθήνας για την Σκιάθο.
Θέματα Ομάδων Εργασίας:
Βασικά Ερμηνευτικά Στοιχεία Κειμένου
(κοινό φύλλο εργασίας για όλες τις ομάδες)
Α. Βιογράφοι
Β. Κοινωνιολόγοι
Γ. Λαογράφοι
Δ. Φιλόλογοι
Ε. Ιστορικοί

20. ΠΑΤΕΡΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ! (ΚΝΛ Β΄ΓΕΛ, σ. 72-78)
― Μπάρμπα, βάλε μου λίγο λαδάκι μὲς στὸ
γυαλί, εἶπε ἡ μάννα μου, γιατὶ δὲν ἔχουμε
πατέρα στὸ σπίτι.
― Χωρὶς πεντάρα;
― Ναί.
― Καὶ τί ἔγινε ὁ πατέρας σου;
― Νά, πάει νὰ βρῇ ἄλλη γυναῖκα.

21. http://www.metroactive.com/papers/metro/10.05.05/gifs/oliver-twist-
0540.jpg

22. το πενταετ ς παιδίον, Ἦ ὲ ζωηρόν, μὲ λαμπροὺς
μεγάλους ὀφθαλμούς, ρακένδυτον. Καὶ μὲ παιδικὴν
χάριν, μὲ σπαρακτικὸν ἐν τῇ ἀθῳότητι μειδίαμα,
ἐπρόφερεν ἑκάστοτε τὴν φράσιν ταύτην, τῆς ὁποίας
ὅλον τὸ βάθος δὲν ἦτο ἱκανὸν νὰ κατανοήσῃ, τόσον
ὥστε οἱ ἄνθρωποι οἱ μὴ ἔχοντες νὰ κάμουν τίποτε,
καθὼς ἐγώ, πολλάκις τὸ ἐκάλουν, καὶ ἀπέτεινον
αὐτῷ τὴν ἄνω ἐρώτησιν τοῦ μικροῦ παντοπώλου
τῆς γειτονιᾶς, μόνον καὶ μόνον διὰ ν᾽ ἀκούσωσιν
ἀπὸ τὸ στόμα του τὴν ἀπόκρισιν.
― Νά, πάει νὰ βρῇ ἄλλη γυναῖκα.

23. http://www.ishow.gr/personPhoto.asp?guid=13380626-91AB-4219-A880-
0C783FB880C8&image=4C577EC5-FD61-47E0-BA4D-CD6FB3F0B9E9

24. Δ ν το πρώτη φορ ὲ ἦ ἡ ὰ ὁποὺ τὸ ἔβλεπα. Κατ᾽ ἐκείνην
τὴν ἡμέραν συνέβη νὰ εἶμαι πλούσιος, διότι εἶχα κατορθώσει
μετὰ πέντε ἐκλιπαρήσεις, καὶ μετὰ τέσσαρας ἀποπομπάς, νὰ
λάβω δεκαπέντε δραχμάς, ἀπέναντι ὀγδοήκοντα ὀφειλομένων
μοι δι᾽ ἀμοιβὴν φιλολογικῆς ἐργασίας πέντε ἑβδομάδων. Κατὰ
τὰς τοιαύτας δὲ ἡμέρας, ἰσαρίθμους μὲ τὰς σελήνας τοῦ
ἐνιαυτοῦ, μοὶ συμβαίνει, χωρὶς νὰ φροντίσω νὰ πληρώσω μέρος
τῶν χρεῶν μου, νὰ ἐξοδεύω μονοημερὶς τὰ δύο τρίτα τοῦ οὕτω
πως ἐκβιασθέντος ποσοῦ, φυλάττων φρονίμως τὸ τρίτον διὰ
τὰς ἑπομένας τρεῖς ἑβδομάδας.
Ἔκραξα τὸ παιδίον καὶ τοῦ ἔδωκα μίαν πεντάραν. Ἐκεῖνο
τὴν ἔλαβεν, ἔβγαλεν ἔξω ἀπὸ τὰ χείλη τὴν γλῶσσαν, μὲ
μειδίαμα εὐδαιμονίας, καὶ ἀτενίζον με εἶπε:
― Δό μ᾽ κι ἄλλη, μπάρμπα!
[απόσπασμα..]