Ашық сабақ Тақырыбы: Жедел және созылмалы пиелонефрит

1. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министірлігі
«Сайрам» колледжі
«Бекітемін»
Сайрам колледжінің
директорының оқу ісі
жөніндегі орынбасары
__________А.Р.Сабуров
«_____»________ 2016 ж
Ашық сабақТақырыбы: Жедел және созылмалы пиелонефрит.
Пәні: Терапиядағы медбикелік іс
Тобы: МІ 11-14 «Б» І топша
Оқытушы: Анаркулова Қ.С
2012ж

2. Пәні: Терапиядағы медбикелік іс
Тобы:МІ 11-14 «Б» І топша
Ашық сабақтың тақырыбы:Зәр шығару жүйелерінің аурулары : жедел
және созылмалы пиелонефрит.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Зәр шығару жүйелерінің аурулары оның ішінде жедел және
созылмалы пиелонефрит тақырыбы бойыншаоқушылардыңбілімін
тереңдету.
Тәрбиелік:Мәдениеттілікке,білімділікке, жауапкершілікке
тәрбиелеу.Көпшілік арасындаөзін еркін сезінуге, өз пікірін нақтылап айтуға
тәрбиелеу.
Дамытушылық: Алған білімдерін жадында сақтауға, ойлау қабілетін
дамытуға, тіл шеберлігін, дүниетанымдықкөзқарасын, ықыласын,
іздемпаздығынарттыру. Соныменқатар медициналық сөздікқорынбайыту.
Сабақ түрі: Аралас сабақ.
Көрнектіқұралдар:
1. Ламинацияланған суреттер.
2. Графопроектор.
3. Плакаттар.
Үлестірме материалдар:карточкалар, тест сұрақтары,жағдайлықесептер.
Әнұран орындау.
І. Ұйымдастырукезеңі:(5 мин)
1.Оқушыларды түгелдеу;
2.Топтың, оқу бөлмесінің сабаққа дайындығынтексеру;
ІІ.Үй тапсырмасынтексеру, өткен тақырып бойынша білім дәрежесін
анықтау, толықтыру. (20 мин)
Сұрақ-жауап:
1. Зәр шығару жүйесінің анатомо-физиологиялықерекшеліктері?
2. Гломерулонефрит ауруының анықтамасы ?
3.Гломерулонефритауруының этиологиясы?
4. Гломерулонефритауруының клиникалық белгілері?
5.Гломерулонефритауруының түрлері?
6. Гломерулонефритауруының диагностикасы?

3. 7. Гломерулонефритауруының емі?
ІІІ. Жаңа сабақты мазмұндау(30 мин).
Тақырып: Жедел және созылмалыпиелонефрит.
Жаңа сабақтың жоспары:
І. Зәр шығару жүйесінің анатомо-физиологиялықерекшеліктер.
ІІ. Пиелонефрит ауруының анықтамасы.
ІІІ. Пиелонефрит ауруының жіктелуі.
А) Жедел пиелонефриттің анықтамасы, этиологиясы, патогенезі,
клиникалық көрінісі.
Б) Созылмалы пиелонефриттің анықтамасы, этиологиясы,
патогенезі,клиникалық көрінісі.
ІV.Жедел және созылмалы пиелонефриттің диагностикасы және емдеу
шаралары.
Пиелонефрит-уродинамиканың бұзылуыншақыратын, бүйректердің
тостағанша астауша жүйелері мен интерстициалды ұлпаларын зақымдайтын
инфекциялық қабыну процесі.Ол гломерулонефритткеқарағанда жиі
кездеседі. 40 жасқа дейінгі әйелдер ерлерге қарағанда жиірек ауырады.
Этиопатогенезі:Пиелонефриттің дамуына көбінесе инфекциялар себепші:
ішек таяқшалары, клебисиелла, стафилакокк, кейде стрептококкжәне
вирустар мен микробтар.
 Ішектік аутоинфекция (ішек таяқшалары, энтерококктар);
 Сырттан түскенинфекция - урология, акушерлік-
гинекология,реанимация бөлімшелерінде жатқан науқастарға несептік
инфекцияның құралдарменжұғуы;
 Әдеттегі антибактериялық дәрмектергетөзімді бактериялар
пиелонефритті өршітуі ықтимал;
Инфекция көзі ретінде кариеске ұщырағантістер, созылмалы тонзиллит
және зәр шығару жолдарыныңинфекциялары (цистит, уретрит),простатит
және аденоксит сияқты аурулар қызмет атқарады.Инфекция қуыққа катетр
енгізі цитоскопия сияқты аспаптық зерттеулер жүргізгендеенеді.
Қоздырғыштар ағзаға бірнеше жолмен: гематогендік, урогендік,
лимфогендік жолдармененеді. Зәр шығару жолдарыныңауытқулары,
олардағы тастар, аталық бездің аденомасы, ағзаныңқарсыласу күшінің
төмендеуі, уродинамиканыңбұзылуы астауша жүйесін деформацияға
ұшыратады. Ол зәр бөлінуінің бұзылуынанемесе зәрдің қайтадан астаушаға
құйылуына әкеледі.Біртіндеп ұлпасында зақымдайды.Зәрдіңбөлінуі
бұзылуы әр адамдарданефролитиазға (бүйрекке тас байлану) әкеледі.Кей

4. әйелдерде зәр бөліну жүктілік кезінде бұзылады, өйткеніүлкейген жатыр
несепағарды басыр тастайды, ол зәр бөлінуге кедергі жасайды.
Клиникалық көрінісі:
Пиелонефрит клиникалық үштік белгілерімен көрінеді:
1.Бел тұсыныңауруы.
2.Дене температурасыныңжоғарлауы.
3.Дизуриялыққұбылыстар.
Бел тұсының ауруы шаншып мазалайды, қимылдағанда, отырысын
өзгерткендекүшейеді.Көбінесе бір жағы, кейде екі бүйрек тұсы да ауруы
мүмкін.
Ішектік аутоинфекция (ішек таяқшалары, энтерококктар;
Сырттан түскенинфекция - урология, акушерлік-гинекология,реанимация
бөлімшелерінде жатқан науқастарға несептік инфекцияның құралдармен
жұғуы;
Әдеттегі антибактериялық дәрмектергетөзімді бактериялар
пиелонефритті өршітуі ықтимал;
Науқастар зәр бөлу кезіндегі аурсынуға, әлсіздікке, бас ауруына, ұйқышыл
болуына, дене температурасыныңжоғарлауына шағым жасайды.Науқастың
тәбеті төмендеп, іші кеуіп, дәреті сұйлуы мүмкін.
Пальпация кезінде: Бел тұсына пальпация жасағанда бір жағы, кейде екі
жағы да аурады. Пастернадский симптомы оңболады. Пиелонефритте зәр
бөлінуі өзгермейді, кей кезде ғана анурия даму мүмкін.Протенурия,
лейкоцитурия тұрақсыз және әр түрде байқалдды, 40-70℅ жағдайда
науқастарда пиелонефрит салдарынан артериялдықгипертензия дамиды.
Әсіресе диастолалық қысым жоғарлайды. Созылмалы пиелонефритке
полиурия тән (тәулігіне 2-3 л-ге дейін). Ол поллакиурия, никтурия,
гипостенурия байқалады.
Диагностикасы:
1.Жалпы қан анализі: лейкоцитоз (30-40*л),ЭТЖ 40-60 мм жылдамдайды.
2.Несеп анализі: зәрдің түсі мөлдір емес, құрамында лейкоциттер
байқалады.Белок пайда болады.
3.Аспаптық әдістерін ультрадыбыстықзерттеуең толық, дәл деректер алуға
көмектеседі. Ол тостағанша- астаушалардың кеңейгенін, деформацияға
ұшырағанын, бүйрекұлпасының өзгергенінкөрсетеді.
Емі:Аурудың жедел кезеңінде қатаң төсек тәртібін ұстану керек.Науқастың
жағдайы жақсарғаннан соң Режим №ІІ жартылай төсектік режим
тағайындалады.
Диета № 7 тағайындалады.Ісіну белгілері болмаса, дене қызуы
жоғарылағанда көп мөлшерде сұйықтықішкізу керек.
1.Антибиотиктер тағайындалады.Олзәрдегі микроағзаныңоған
сезімталдығыныңескере отырып тағайындалады.Оларды сульфаниламидті
және нитрофуранды топ дәрілермен қосыпберген жөн.Антибиотиктерді4-6
жұма бойы егу қажет (дене қызуы қалпына келіп протеинурия, бактериурия
жоғалғанға дейін). Пеницилин 1-2 млн х 4 реттен бұлшықетке немесе
гентамицин 20 мг х 3 рет немесе левомицитин 0,5 г х 3 рет. Цефалоспориндер

5. тағайындалады.Антибиотиктергетұрақтылық дамыса:эритромицин,
вибролицин, кефзол тағайындауға болады.7-10 күннен кейін антибиотиктерді
ауыстыру керек.Антибиотиктердіұзақ қолданғанда оларға қосып,
саңырауқұлақтарға қарсы дәрілер (нистатин, леворин т.б. дәрілер)
тағайындалады.
2.Аминогликозидтер:гентамицин,амикоцин.
3.Макролидтер: рокситромицин, азитромицин.
4.Антигипертензивті дәрілер: резерпин, адельфан,клофелин тағайындалады.
5.Иммунотерапия: актоверин, глюкоза,
6.Санаторлық-курортықемдеутағайындалады.
Алдын алу шаралары: Аурудың алдын алуда 1-ші орындаескі инфекция
ошақтарына санация жасалады.Жүкті әйелдерге амбулаториялық жағдайда
қолдаушы ем ( кем дегенде 6 ай) жүргізу алдын шаралары болыптабылады.
Болжамы:Аурудың болжамы оныңұзақтығына, бүйректің біреу немесе
екеуінің де зақымдалуына тереңдігіне , микробтардыңтүріне иммунитет
жағдайына байланысты.Ауру ерте анықталса, ұзақ гақты емделсе жазылуы
мүмкін. Несеп анализі жақсарыпклиникалық көріністері жоқболсада
инфекция паренхимасы ішінде қалуы мүмкін сондықтанқайталанып өршуі
мүмкін.
ІV. Жаңа материалдыпысықтау (10 минут)
1) Тестсұрақтары және жағдайлықесептердішешу.
Сабақ тақырыбы:Жедел және созылмалы пиелонефрит.
1.Созылмалыпиелонефрит дегеніміз:
а) инфекциялық-аллергиялық ауру
б) аллергиялық ауру
в) инфекциялық ауру
г) имундық ауру
2.Бүйреккеинфекцияныңтүсуініңнегізгі жолы:
а) гемотогенді
б) лимфогенді
в) урогенді
3.Созылмалы пиелонефрит дамуының бейімдеуші факторына
жатпайды:
а) бактериурия
б) уродинамикалық бұзылыстар
в) әйелдер несеп жолдарыныңжыныстықерекшеліктері
г) шумақтардың базальдік мембрананың белоктарына антиденелердің түзілуі
4.Созылмалыпиелонефриттенесептік синдромғатән емес белгілері:
а) лейкоцитурия
б) гематурия
в) гипостенурия
г) протеинурия 1г –ға дейін
д) протеинурия 1 г-нан аса
е) бактериурия

6. 5.Созылмалыпиелонефриткетән емес белгі:
а) белдің ауырсынуы
б) қызудыңсубфебрильдікөтерілуі
в) ісіну
6.Гипостенурияныанықтауүшін жасалатынсынама:
а) Адис-Коковскийсынамасы
б) Зимницкий сынамасы
в) Нечипаренко сынамасы
г) жалпы зәр анализі
д) Абурже сынамасы
7. Созылмалыпиелонефриттеантибактериалдықемінің1-этап, қанша
уақыт жүргізіледі:
а) 7-10 күн
б) 10-20 күн
в) 1ай
г) 2-3 ай
8.Бүйректің қанайналымын жақсартатын дәрмектер:
а) трентал, гепарин, курантил
б) фуросемид,гипотиозит
в) Са-антогонистері, В-блокаторлар
Тестсұрақтарының жауаптары:
1-В
2-В
3-Г
4-Д
5-В
6-Б
7-А
8-А
8-7 дұрыс жауап – 5 ( өте жақсы) балдық жүйе
6-5 дұрыс жауап – 4 (жақсы) балдық жүйе
4-3 дұрыс жауап – 3 (қанағаттанарлық) балдық жүйе
3- тен төмен – 2 (қанағаттанарлықсыз) балдық жүйе
2) Оқушының өзіндік ізденісі(баяндама) - (10 мин)
3) Термин сөздержәне жаңа ұғымдармен жұмыс ( 5 мин)
V.Сабақты қорытындылаужәне бағалау. (5 мин)
Оқушыларды бағалау, сабақ барысындатүсініксіз болған сұрақтарғажауап
беру. Сабаққа жақсы қатысқан оқушыларды мадақтау.

7. VI. Үй тапсырмасын беру(5 мин)
Тақырыбы:Жедел және созылмалы бүйрекшамасыздығы.
1. А.А.Оспанова«Ішкі аурулар» «Алтын алқа» баспасы 570 бет.
2. С.Қ.Мұратбекова, Ә.Т.Кенжебаева,Л.Б.Абдрахманова
«Терапиядағы мейірбикелік іс» Көкшетау 2008ж. 267-270 беттерді оқу.
3. Б.С.Калимурзина. «Ішкі аурулар» ІІ том. 291 бет
4. З.Х.Қыстаубаева. «Ішкі аурулар»
5. Дәрістер жинағы