X quang thực quản

1. Xquang thùc qu¶nXquang thùc qu¶n
Bs. Phạm Quốc Thành
BM CĐHA ĐH Y Dược Hải Phòng

2. Thực quản chia lµm 3 ®o¹n chÝnh : Cæ, ngùc,Thực quản chia lµm 3 ®o¹n chÝnh : Cæ, ngùc,
bôngbông
Cã bèn chç Ên lâm : Sôn nhÉn, quai §MC,Cã bèn chç Ên lâm : Sôn nhÉn, quai §MC,
phÕ qu¶n gèc tr¸i vµ ®o¹n chui qua hoµnhphÕ qu¶n gèc tr¸i vµ ®o¹n chui qua hoµnh
Nèi víi d¹ dµy bëi t©m vÞNèi víi d¹ dµy bëi t©m vÞ
Gãc t¹o bëi thùc qu¶n vµ t©m vÞ lµ gãc HisGãc t¹o bëi thùc qu¶n vµ t©m vÞ lµ gãc His
§o¹n bông ng¾n, ®i trư­íc §MCB§o¹n bông ng¾n, ®i trư­íc §MCB
L­L­ưưu th«ng trong thùc qu¶n: nhê träng lùc, nhuu th«ng trong thùc qu¶n: nhê träng lùc, nhu
®éng®éng
Gi¶i phÉu vµ sinh lýGi¶i phÉu vµ sinh lý

4. X quang thùc qu¶nX quang thùc qu¶n
 BÖnh lý thùc qu¶n Ýt gÆpBÖnh lý thùc qu¶n Ýt gÆp
 ChÈn ®o¸n dùa vµo néi soi, sinh thiÕtChÈn ®o¸n dùa vµo néi soi, sinh thiÕt
 Trư­íc kia chÈn ®o¸n dùa vµo X quangTrư­íc kia chÈn ®o¸n dùa vµo X quang
 X quang vÉn ®­ưîc sö dôngX quang vÉn ®­ưîc sö dông
§¸nh gi¸ tæng kª tæn th­ư¬ng§¸nh gi¸ tæng kª tæn th­ư¬ng
L­ưu th«ng thuèc c¶n quang trong thùc qu¶nL­ưu th«ng thuèc c¶n quang trong thùc qu¶n
§¸nh gi¸ ®­ưêng rߧ¸nh gi¸ ®­ưêng rß
§¸nh gi¸ trµo ng­ưîc§¸nh gi¸ trµo ng­ưîc

5. X quang thùc qu¶nX quang thùc qu¶n
 C¸c ph­ư¬ng ph¸p th¨m kh¸mC¸c ph­ư¬ng ph¸p th¨m kh¸m
Chôp X quang thùc qu¶n cã c¶n quangChôp X quang thùc qu¶n cã c¶n quang
Siªu ©m néi soi víi ®Çu dß thùc qu¶nSiªu ©m néi soi víi ®Çu dß thùc qu¶n
Chôp CT : ®¸nh gi¸ tæng kª tæn th­ư¬ngChôp CT : ®¸nh gi¸ tæng kª tæn th­ư¬ng
Néi soi èng mÒmNéi soi èng mÒm

7. X quang thùc qu¶nX quang thùc qu¶n
 Th¨m kh¸m thùc qu¶n b»ng X quangTh¨m kh¸m thùc qu¶n b»ng X quang
 §èi quang ®¬n:§èi quang ®¬n:
Cho bÖnh nh©n uèng BaryteCho bÖnh nh©n uèng Baryte
Chôp ë c¸c t­ư thÕ ®øng th¼ng, chÕch, n»mChôp ë c¸c t­ư thÕ ®øng th¼ng, chÕch, n»m
ngöangöa
CÇn thiÕt : trén lßng ®á trøng gµ víi BaryteCÇn thiÕt : trén lßng ®á trøng gµ víi Baryte
Dïng thuèc c¶n quang tan trong n­ưíc trong tr­Dïng thuèc c¶n quang tan trong n­ưíc trong tr­
ưêng hîp t×m ®­ưêng rßưêng hîp t×m ®­ưêng rß

10. Co th¾t t©m vÞ (Achalasia)Co th¾t t©m vÞ (Achalasia)
 Hay gÆp ë ng­ưêi nhiÒu tuæiHay gÆp ë ng­ưêi nhiÒu tuæi
 Cßn gäi lµ ph×nh to thùc qu¶nCßn gäi lµ ph×nh to thùc qu¶n
 L©m sµng: nghÑn ®ÆcL©m sµng: nghÑn ®Æc
 Do rèi lo¹n ®¸m rèi d­ưíi niªm m¹cDo rèi lo¹n ®¸m rèi d­ưíi niªm m¹c
 §iÒu trÞ triÖt ®Ó b»ng phÉu thuËt§iÒu trÞ triÖt ®Ó b»ng phÉu thuËt
 X quang:X quang:
Trªn phim chôp phæi th­êng quy : h×nh ¶nhTrªn phim chôp phæi th­êng quy : h×nh ¶nh
®ưêng thùc qu¶n bÞ lÖch, møc n­ưíc h¬i®ưêng thùc qu¶n bÞ lÖch, møc n­ưíc h¬i
trong trung thÊttrong trung thÊt
H×nh ¶nh bãng mê trong trung thÊtH×nh ¶nh bãng mê trong trung thÊt

11. Co th¾t t©m vÞ (Achalasia)Co th¾t t©m vÞ (Achalasia)
 Chôp thùc qu¶n cã c¶n quangChôp thùc qu¶n cã c¶n quang
Thùc qu¶n gi·n to tuú møc ®é : gi·n nhÑ, gi·nThùc qu¶n gi·n to tuú møc ®é : gi·n nhÑ, gi·n
to h×nh bÝt tÊtto h×nh bÝt tÊt
Cã thøc ¨n trong thùc qu¶nCã thøc ¨n trong thùc qu¶n
Thùc qu¶n th¼ng trôc, bê mÒm m¹iThùc qu¶n th¼ng trôc, bê mÒm m¹i
Kh«ng thÊy h×nh ¶nh hÑp cña thùc qu¶nKh«ng thÊy h×nh ¶nh hÑp cña thùc qu¶n
Thuèc c¶n quang l­ưu th«ng xuèng d¹ dµyThuèc c¶n quang l­ưu th«ng xuèng d¹ dµy
tõng ®îttõng ®ît

12. Co th¾t t©m vÞ (Achalasia)Co th¾t t©m vÞ (Achalasia)
 Chôp thùc qu¶n cã c¶n quangChôp thùc qu¶n cã c¶n quang
HÑp t¹i vÞ trÝ t©m vÞ : thùc qu¶n thu«n nhá,HÑp t¹i vÞ trÝ t©m vÞ : thùc qu¶n thu«n nhá,
cã h×nh ¶nh ®u«i cñ c¶i, mòi kiÕmcã h×nh ¶nh ®u«i cñ c¶i, mòi kiÕm
Bãng h¬i d¹ dµy cßn Ýt hoÆc kh«ng cßnBãng h¬i d¹ dµy cßn Ýt hoÆc kh«ng cßn

16. BáNG THùC QU¶NBáNG THùC QU¶N
 Nguyªn nh©n:Nguyªn nh©n:
Do uèng ph¶i c¸c chÊt ¨n mßn như­ acid, xót,Do uèng ph¶i c¸c chÊt ¨n mßn như­ acid, xót,
mét sè chÊt kh¸c như­ Javel…. Hay gÆp ëmét sè chÊt kh¸c như­ Javel…. Hay gÆp ë
®o¹n thÊp cña thùc qu¶n.®o¹n thÊp cña thùc qu¶n.
Do nguyªn nh©n tia x¹ : cã thÓ gÆp bÊt kúDo nguyªn nh©n tia x¹ : cã thÓ gÆp bÊt kú
®o¹n nµo.®o¹n nµo.
Do trµo ng­ưîc dÞch vÞ d¹ dµy.Do trµo ng­ưîc dÞch vÞ d¹ dµy.

17. BáNG THùC QU¶NBáNG THùC QU¶N
 X quang c¶n quang:X quang c¶n quang:
H×nh ¶nh thùc qu¶n hÑp tõng ®o¹nH×nh ¶nh thùc qu¶n hÑp tõng ®o¹n
HÑp trªn mét ®o¹n dµiHÑp trªn mét ®o¹n dµi
Trôc c©n ®èiTrôc c©n ®èi
Lư­u th«ng thuèc trong thùc qu¶n liªn tôcLư­u th«ng thuèc trong thùc qu¶n liªn tôc
§o¹n trªn hÑp gi·n Ýt hoÆc nhiÒu tuú theo møc ®é§o¹n trªn hÑp gi·n Ýt hoÆc nhiÒu tuú theo møc ®é
hÑp vµ thêi gian bÞ bÖnhhÑp vµ thêi gian bÞ bÖnh

19. Gi·N TÜNH M¹CH THùC QU¶NGi·N TÜNH M¹CH THùC QU¶N
 Nguyªn nh©n:Nguyªn nh©n:
 GÆp trong trư­êng hîp t¨ng ¸p lùc TMC, hay gÆp nhÊtGÆp trong trư­êng hîp t¨ng ¸p lùc TMC, hay gÆp nhÊt
trong x¬ gantrong x¬ gan
 Cã thÓ bÈm sinhCã thÓ bÈm sinh
 ThThưư­êng gÆp ë mét phÇn ba d­ưíi thùc qu¶n­êng gÆp ë mét phÇn ba d­ưíi thùc qu¶n
 X quang:X quang:
H×nh ¶nh nh÷ng h×nh s¸ng trßn tËp trung như­ chïmH×nh ¶nh nh÷ng h×nh s¸ng trßn tËp trung như­ chïm
nho, chuçi h¹tnho, chuçi h¹t
C¸c vÖt s¸ng dµi ngo»n ngoÌoC¸c vÖt s¸ng dµi ngo»n ngoÌo
C¸c h×nh gi¶ u.C¸c h×nh gi¶ u.

24. TóI THõA THùC QU¶NTóI THõA THùC QU¶N
 Lµ mét bÊt thư­êng bÈm sinhLµ mét bÊt thư­êng bÈm sinh
Cã thÓ gÆp ë bÊt kú vÞ trÝ nµo cña thùc qu¶nCã thÓ gÆp ë bÊt kú vÞ trÝ nµo cña thùc qu¶n
Cã thÓ nhá hoÆc rÊt to, ®Õn vµi cmCã thÓ nhá hoÆc rÊt to, ®Õn vµi cm
Tói thõa thùc qu¶n ®o¹n cæ: tói thõa ZenkerTói thõa thùc qu¶n ®o¹n cæ: tói thõa Zenker
Hay gÆp s¸t lç trªn thùc qu¶nHay gÆp s¸t lç trªn thùc qu¶n
N»m ë phÝa sau, bªn tr¸iN»m ë phÝa sau, bªn tr¸i
Phim th¼ng: h×nh b¸n nguyÖt cã møc ngangPhim th¼ng: h×nh b¸n nguyÖt cã møc ngang
Nghiªng: h×nh tói cã cuèng ®Èy thùc qu¶n ra trưícNghiªng: h×nh tói cã cuèng ®Èy thùc qu¶n ra trưíc

25. TóI THõA THùC QU¶NTóI THõA THùC QU¶N
 Tói thõa ë mét phÇnTói thõa ë mét phÇn
ba gi÷a vµ d­íiba gi÷a vµ d­íi
 Cã cuèngCã cuèng
 Cæ cã khi réng kh«ng gi÷Cæ cã khi réng kh«ng gi÷
®­îc thuèc c¶n quang®­îc thuèc c¶n quang
 Cã khi chôp n»m míi thÊyCã khi chôp n»m míi thÊy

29. Tho¸t vÞ hoµnhTho¸t vÞ hoµnh
 Lµ hiÖn tư­îng c¸c t¹ng trong æ bông tho¸t vÞ lªnLµ hiÖn tư­îng c¸c t¹ng trong æ bông tho¸t vÞ lªn
trªn khoang lång ngùctrªn khoang lång ngùc
 Cã nhiÒu lo¹i tho¸t vÞ hoµnh:Cã nhiÒu lo¹i tho¸t vÞ hoµnh:
 Tho¸t vÞ khe hoµnhTho¸t vÞ khe hoµnh
 Tho¸t vÞ do khiÕm khuyÕt c¬ hoµnhTho¸t vÞ do khiÕm khuyÕt c¬ hoµnh
 Tho¸t vÞ hoµnh cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n kh¸cTho¸t vÞ hoµnh cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n kh¸c
nhau : bÈm sinh, chÊn th­ư¬ng, kh«ng râ nguyªnnhau : bÈm sinh, chÊn th­ư¬ng, kh«ng râ nguyªn
nh©n, do phÉu thuËtnh©n, do phÉu thuËt
 ChØ ®Ò cËp ®Õn tho¸t vÞ khe hoµnhChØ ®Ò cËp ®Õn tho¸t vÞ khe hoµnh

30. Tho¸t vÞ khe hoµnhTho¸t vÞ khe hoµnh
 Tho¸t vÞ tr­ưît : hay gÆp.Tho¸t vÞ tr­ưît : hay gÆp.
H×nh ¶nh ph×nh vÞ vµ t©m vÞ d¹ dµy cïng chui lªnH×nh ¶nh ph×nh vÞ vµ t©m vÞ d¹ dµy cïng chui lªn
khoang lång ngùckhoang lång ngùc
 Tho¸t vÞ cuén : Ýt gÆp h¬nTho¸t vÞ cuén : Ýt gÆp h¬n
ChØ cã ph×nh vÞ bÞ l«i lªn trªn lång ngùcChØ cã ph×nh vÞ bÞ l«i lªn trªn lång ngùc
T©m vÞ vÉn ë d­íi æ bôngT©m vÞ vÉn ë d­íi æ bông
 Tho¸t vÞ thÓ hçn hîpTho¸t vÞ thÓ hçn hîp
 Tho¸t vÞ do thùc qu¶n ng¾nTho¸t vÞ do thùc qu¶n ng¾n
Hay kÌm viªm thùc qu¶n, loÐtHay kÌm viªm thùc qu¶n, loÐt

34. C¬C¬
hoµnhhoµnh
C¬ th¾t d­íiC¬ th¾t d­íi
T©mvÞT©mvÞ
Khèi tho¸tKhèi tho¸t
vÞvÞ

36. D¹ dµy ®· phÉu thuËt (nèiD¹ dµy ®· phÉu thuËt (nèi
Pean), cã K­­ vµ tho¸t vÞ hoµnhPean), cã K­­ vµ tho¸t vÞ hoµnh

37. Ung thƯ­ thùc qu¶nUng thƯ­ thùc qu¶n
 Lµ mét bÖnh th­ưêng gÆp ë thùc qu¶nLµ mét bÖnh th­ưêng gÆp ë thùc qu¶n
 ChiÕm kho¶ng 2% c¸c ung th­ưChiÕm kho¶ng 2% c¸c ung th­ư
 GÆp ë ng­ưêi nhiÒu tuæiGÆp ë ng­ưêi nhiÒu tuæi
 Nam nhiÒu h¬n n÷Nam nhiÒu h¬n n÷
 L©m sµng chñ yÕu lµ nuèt nghÑnL©m sµng chñ yÕu lµ nuèt nghÑn
 ChÈn ®o¸n b»ng néi soi vµ sinh thiÕtChÈn ®o¸n b»ng néi soi vµ sinh thiÕt
 §Ó tiªn l­îng cho ®iÒu trÞ : kÕt hîp víi chÈn ®o¸n§Ó tiªn l­îng cho ®iÒu trÞ : kÕt hîp víi chÈn ®o¸n
h×nh ¶nh gåm : X quang quy ­ưíc, siªu ©m néih×nh ¶nh gåm : X quang quy ­ưíc, siªu ©m néi
soi, chôp CTsoi, chôp CT
 Cã ba thÓ : thÓ loÐt, thÓ sïi vµ nhiÔm cøng.Cã ba thÓ : thÓ loÐt, thÓ sïi vµ nhiÔm cøng.

38. Ung thƯ­ thùc qu¶nUng thƯ­ thùc qu¶n
 H×nh ¶nh X quang trong ung thư­ thùc qu¶nH×nh ¶nh X quang trong ung thư­ thùc qu¶n
Lµ h×nh khuyÕt thuèc kÝn ®¸o khi cßnLµ h×nh khuyÕt thuèc kÝn ®¸o khi cßn
nhá==>Chôp ®èi quang kÐp, siªu ©m néi soinhá==>Chôp ®èi quang kÐp, siªu ©m néi soi
Lµ h×nh hÑp lÖch trôc, khóc khuûu, kh«ng nhuLµ h×nh hÑp lÖch trôc, khóc khuûu, kh«ng nhu
®éng®éng
Thuèc c¶n quang vÉn ®i qua ®o¹n hÑpThuèc c¶n quang vÉn ®i qua ®o¹n hÑp
Thùc qu¶n ®o¹n trªn gi·nThùc qu¶n ®o¹n trªn gi·n

39. Ung thƯ­ thùc qu¶nUng thƯ­ thùc qu¶n
 Ph©n biÖt trªn XPh©n biÖt trªn X
quangquang
 U lµnh tÝnhU lµnh tÝnh
 Thùc qu¶n bÞ ®Ì tõThùc qu¶n bÞ ®Ì tõ
ngoµi vµongoµi vµo
 Báng thùc qu¶nBáng thùc qu¶n
T¹i thùc qu¶nT¹i thùc qu¶n
Tõ ngoµi ®Ì vµoTõ ngoµi ®Ì vµo

44. cc
pp