Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to GIÃN PHẾ QUẢN
Similar to GIÃN PHẾ QUẢN (20)
More from SoM
More from SoM (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
GIÃN PHẾ QUẢN
- 4. Gi·n phÕ qu¶n Gi·n phÕ qu¶n Ts. Bs. Chu ThÞ H¹nh Ts. Bs. Chu ThÞ H¹nh Khoa H« HÊp BÖnh viÖn B¹ch Mai Khoa H« HÊp BÖnh viÖn B¹ch Mai
- 5. ®Þnh nghÜa ®Þnh nghÜa Gin Gin phÕ phÕ qu¶n qu¶n lµ lµ t t× ×nh nh tr¹ng tr¹ng t t¨ ¨ng ng bÊt bÊt th−êng, th−êng, h»ng h»ng ®Þnh ®Þnh vµ vµ kh«ng kh«ng håi håi phôc phôc khÈu khÈu kÝnh kÝnh phÕ phÕ qu¶n qu¶n c củ ủa a m mộ ột t ph phầ ần n PQ PQ. . Cã Cã thÓ thÓ gin gin ë ë phÕ phÕ qu¶n qu¶n lín lín trong trong khi khi Cã Cã thÓ thÓ gin gin ë ë phÕ phÕ qu¶n qu¶n lín lín trong trong khi khi phÕ phÕ qu¶n qu¶n nhá nhá vÉn vÉn b b× ×nh nh th−êng th−êng hoÆc hoÆc gin gin ë ë phÕ phÕ qu¶n qu¶n nhá nhá trong trong khi khi phÕ phÕ qu¶n qu¶n lín lín b b× ×nh nh th−êng th−êng. .
- 6. C¬ chÕ bÖnh sinh C¬ chÕ bÖnh sinh Gin Gin phÕ phÕ qu¶n qu¶n cã cã thÓ thÓ bÈm bÈm sinh sinh do do di di truyÒn truyÒn hoÆc hoÆc do do m¾c m¾c ph¶i ph¶i. . 3 3 c¬ c¬ chÕ chÕ quan quan träng träng: : nhiÔm nhiÔm khuÈn, khuÈn, t¾c t¾c phÕ phÕ qu¶n qu¶n vµ vµ x¬ x¬ ho¸ ho¸ quanh quanh phÕ phÕ qu¶n qu¶n. . phÕ phÕ qu¶n qu¶n vµ vµ x¬ x¬ ho¸ ho¸ quanh quanh phÕ phÕ qu¶n qu¶n. . B B× ×nh nh th−êng th−êng VK VK rÊt rÊt khã khã kÕt kÕt dÝnh dÝnh vµo vµo biÓu biÓu m« m« PQ PQ nh−ng nh−ng khi khi biÓu biÓu m« m« PQ PQ bÞ bÞ tæn tæn th−¬ng th−¬ng th th× × VK VK l¹i l¹i dÔ dÔ kÕt kÕt dÝnh dÝnh vµo vµo biÓu biÓu m«, m«, g©y g©y viªm, viªm, lµm lµm cho cho thµnh thµnh PQ PQ bÞ bÞ ph¸ ph¸ huû huû vµ vµ bÞ bÞ gin gin ra ra. .
- 7. Nguyªn nh©n Nguyªn nh©n DÞ tËt bÈm ë cÊu tróc phÕ qu¶n: DÞ tËt bÈm ë cÊu tróc phÕ qu¶n: Héi chøng Kartagener m« t¶ 1933 Héi chøng Kartagener m« t¶ 1933 Héi chøng Williams Héi chøng Williams – – Campbell Campbell Héi chøng Mounier Héi chøng Mounier – – Kuhn Kuhn Héi chøng Mounier Héi chøng Mounier – – Kuhn Kuhn Rèi Rèi lo¹n lo¹n thanh thanh läc läc nhÇy nhÇy nhung nhung mao mao: : Héi Héi chøng chøng rèi rèi lo¹n lo¹n vËn vËn ®éng ®éng nhung nhung mao mao Rèi Rèi lo¹n lo¹n vËn vËn ®éng ®éng nhung nhung mao mao thø thø ph¸t ph¸t cña cña hen hen phÕ phÕ qu¶n qu¶n. .
- 8. Nguyªn nh©n Nguyªn nh©n Rèi Rèi lo¹n lo¹n c¬ c¬ chÕ chÕ b¶o b¶o vÖ vÖ: : Suy Suy gi¶m gi¶m miÔn miÔn dÞch dÞch bÈm bÈm sinh sinh: : gi¶m gi¶m gamma gamma - - gl«bulin gl«bulin m¸u, m¸u, gi¶m gi¶m chän chän läc läc lgA, lgA, lgM, lgM, lgG lgG. . Suy Suy gi¶m gi¶m miÔn miÔn dÞch dÞch thø thø ph¸t ph¸t: : dïng dïng thuèc thuèc Suy Suy gi¶m gi¶m miÔn miÔn dÞch dÞch thø thø ph¸t ph¸t: : dïng dïng thuèc thuèc g©y g©y ®éc ®éc tÕ tÕ bµo, bµo, nhiÔm nhiÔm HIV/AIDS, HIV/AIDS, bÖnh bÖnh ë ë tuû, tuû, bÖnh bÖnh b¹ch b¹ch cÇu cÇu m¹n m¹n tÝnh tÝnh. . Do Do bÖnh bÖnh x¬ x¬ ho¸ ho¸ kÐn kÐn (Mucovisidose) (Mucovisidose): : chiÕm chiÕm 50 50% % c¸c c¸c tr−êng tr−êng hîp hîp GPQ, GPQ, lµ lµ nguyªn nguyªn nh©n nh©n th−êng th−êng gÆp gÆp nhÊt nhÊt ë ë Ch©u Ch©u ¢ ¢u u vµ vµ B¾c B¾c MÜ MÜ. .
- 9. Nguyªn nh©n Nguyªn nh©n Do Do viªm viªm ho¹i ho¹i tö tö ë ë thµnh thµnh phÕ phÕ qu¶n qu¶n: : GPQ GPQ sau sau NK NK phæi phæi nh− nh− lao, lao, viªm viªm phæi phæi vi vi khuÈn, khuÈn, vi vi rót, rót, sëi, sëi, ho ho gµ, gµ, do do dÞch dÞch d¹ d¹ dµy dµy hoÆc hoÆc m¸u m¸u bÞ bÞ hÝt hÝt xuèng xuèng phæi, phæi, hÝt hÝt thë thë khãi khãi h¬i h¬i ®éc ®éc. . bÞ bÞ hÝt hÝt xuèng xuèng phæi, phæi, hÝt hÝt thë thë khãi khãi h¬i h¬i ®éc ®éc. . Do Do phÕ phÕ qu¶n qu¶n lín lín bÞ bÞ t¾c t¾c nghÏn nghÏn: : lao lao h¹ch h¹ch phÕ phÕ qu¶n, qu¶n, hoÆc hoÆc dÞ dÞ vËt vËt r¬i r¬i vµo vµo phÕ phÕ qu¶n qu¶n ë ë trÎ trÎ em, em, u u phÕ phÕ qu¶n qu¶n hoÆc hoÆc sÑo sÑo x¬ x¬: : lao lao phæi phæi x¬, x¬, lao lao x¬ x¬ hang, hang, ¸p ¸p xe xe phæi phæi m¹n m¹n tÝnh tÝnh
- 10. Nguyªn nh©n Nguyªn nh©n § §¸p ¸p øng øng miÔn miÔn dÞch dÞch qu¸ qu¸ møc møc: : bÖnh bÖnh Aspergillus Aspergillus phæi phæi phÕ phÕ qu¶n qu¶n dÞ dÞ øng øng. . § §¸p ¸p øng øng miÔn miÔn dÞch dÞch qu¸ qu¸ møc møc còng còng cã cã thÓ thÓ x¶y x¶y ra ra sau sau ghÐp ghÐp phæi phæi. . x¶y x¶y ra ra sau sau ghÐp ghÐp phæi phæi. . GPQ GPQ v« v« c c¨ ¨n n: : gin gin phÕ phÕ qu¶n qu¶n v« v« c c¨ ¨n n cã cã thÓ thÓ do do rèi rèi lo¹n lo¹n thanh thanh läc läc phæi phæi phÕ phÕ qu¶n, qu¶n, nh−ng nh−ng bÞ bÞ bá bá qua, qua, th−êng th−êng gÆp gÆp ë ë ng−êi ng−êi lín lín ë ë thuú thuú d−íi d−íi. .
- 11. Ph©n lo¹i Ph©n lo¹i Gi·n phÕ qu¶n do viªm, do thµnh phÕ Gi·n phÕ qu¶n do viªm, do thµnh phÕ qu¶n bÞ ph¸ huû qu¶n bÞ ph¸ huû Gi·n phÕ qu¶n thÓ xÑp phæi (th−êng xÑp ë Gi·n phÕ qu¶n thÓ xÑp phæi (th−êng xÑp ë thuú d−íi tr¸i). thuú d−íi tr¸i). thuú d−íi tr¸i). thuú d−íi tr¸i). Gi·n phÕ qu¶n do nhu m« phæi bÞ co kÐo Gi·n phÕ qu¶n do nhu m« phæi bÞ co kÐo Gi·n phÕ qu¶n bÈm sinh Gi·n phÕ qu¶n bÈm sinh Gi·n phÕ qu¶n v« c Gi·n phÕ qu¶n v« c¨ ¨n n
- 12. Ph©n lo¹i Ph©n lo¹i GPQ GPQ h h× ×nh nh trô trô (h (h× ×nh nh èng) èng): : ®−êng ®−êng viÒn viÒn ngoµi ngoµi cña cña PQ PQ ®Òu ®Òu ®Æn ®Æn vµ vµ ®−êng ®−êng kÝnh kÝnh cña cña c¸c c¸c PQ PQ xa xa kh«ng kh«ng t t¨ ¨ng ng lªn lªn nhiÒu, nhiÒu, GPQ GPQ h h× ×nh nh trµng trµng h¹t h¹t: : cã cã chç chç gi·n gi·n cã cã chç chç co co hÑp hÑp lµm lµm cho cho ®−êng ®−êng viÒn viÒn ngoµi ngoµi PQ PQ kh«ng kh«ng hÑp hÑp lµm lµm cho cho ®−êng ®−êng viÒn viÒn ngoµi ngoµi PQ PQ kh«ng kh«ng ®Òu ®Òu gièng gièng nh− nh− c¸c c¸c tÜnh tÜnh m¹ch m¹ch bÞ bÞ gi·n gi·n hoÆc hoÆc trµng trµng h¹t h¹t. . GPQ GPQ h h× ×nh nh tói tói: : PQ PQ phÝa phÝa d−íi d−íi to to h¬n h¬n PQ PQ phÝa phÝa trªn, trªn, gi·n gi·n réng réng t¹o t¹o thµnh thµnh c¸c c¸c tói, tói, h h× ×nh nh chïm chïm nho, nho, h h× ×nh nh tæ tæ ong ong. . . .
- 17. TriÖu chøng l©m sµng TriÖu chøng l©m sµng TiÒn sö: ho, kh¹c ®êm, ho ra m¸u. TiÒn sö: ho, kh¹c ®êm, ho ra m¸u. Ho dai d¼ng. Ho dai d¼ng. Kh¹c ®êm mñ hµng ngµy sè l−îng nhiÒu Kh¹c ®êm mñ hµng ngµy sè l−îng nhiÒu § §êm cã 3 líp: êm cã 3 líp: § §êm cã 3 líp: êm cã 3 líp: Líp trªn lµ bät Líp trªn lµ bät Líp gi Líp gi÷ ÷a lµ nhÇy a lµ nhÇy Líp ®¸y lµ mñ vµ cã thÓ cã d©y m¸u Líp ®¸y lµ mñ vµ cã thÓ cã d©y m¸u
- 18. TriÖu chøng l©m sµng TriÖu chøng l©m sµng Ho Ho ra ra m¸u m¸u (tõ (tõ Ýt Ýt ®Õn ®Õn nhiÒu) nhiÒu) ThÓ ThÓ kh« kh« ra ra m¸u m¸u: : kh«ng kh«ng kh¹c kh¹c ®êm ®êm TrÎ TrÎ em em: : Ýt Ýt gÆp gÆp ho ho ra ra m¸u m¸u. . § §au au ngùc ngùc: : cã cã thÓ thÓ lµ lµ dÊu dÊu hiÖu hiÖu sím sím cña cña § §au au ngùc ngùc: : cã cã thÓ thÓ lµ lµ dÊu dÊu hiÖu hiÖu sím sím cña cña nhiÔm nhiÔm khuÈn khuÈn phÕ phÕ qu¶n qu¶n ë ë vïng vïng gi·n gi·n phÕ phÕ qu¶n qu¶n. . Viªm Viªm phæi phæi t¸i t¸i diÔn diÔn ë ë vïng vïng gi·n gi·n phÕ phÕ qu¶n qu¶n Cã Cã thÓ thÓ ®êm ®êm mñ mñ nhiÒu, nhiÒu, h¬i h¬i thë thë thèi thèi
- 19. TriÖu chøng l©m sµng TriÖu chøng l©m sµng Kh¸m phæi: ran næ ë vïng gi·n phÕ qu¶n, Kh¸m phæi: ran næ ë vïng gi·n phÕ qu¶n, ë giai ®o¹n nÆng vµ GPQ lan to¶ cã thÓ cã ë giai ®o¹n nÆng vµ GPQ lan to¶ cã thÓ cã ran rÝt ran ng¸y ran rÝt ran ng¸y Ngãn tay dïi trèng Ngãn tay dïi trèng Ngãn tay dïi trèng Ngãn tay dïi trèng TiÒn sö gia ® TiÒn sö gia ®× ×nh m¾c bÖnh phæi nh m¾c bÖnh phæi TiÒn sö nhiÔm khuÈn lóc nhá: ho gµ, thuû TiÒn sö nhiÔm khuÈn lóc nhá: ho gµ, thuû ®Ëu, nhiÔm virus ®Ëu, nhiÔm virus
- 20. C¸c thÓ bÖnh C¸c thÓ bÖnh GPQ GPQ thÓ thÓ kh« kh« ra ra m¸u m¸u GPQ GPQ côc côc bé bé (khu (khu tró) tró) GPQ GPQ lan lan to¶ to¶ GPQ GPQ cã cã xÑp xÑp phæi phæi (xÑp (xÑp phæi phæi thïy thïy d−íi d−íi tr¸i) tr¸i) GPQ GPQ cã cã xÑp xÑp phæi phæi (xÑp (xÑp phæi phæi thïy thïy d−íi d−íi tr¸i) tr¸i) Ngoµi Ngoµi thÓ thÓ ®iÓn ®iÓn h h× ×nh nh ( (57 57, ,7 7% %) ) vµ vµ thÓ thÓ xÑp xÑp phæi phæi ( (33 33, ,8 8% %) ) cßn cßn cã cã thÓ thÓ gÆp gÆp thÓ thÓ ¸p ¸p xe xe ho¸ ho¸ ( (18 18, ,3 3% %) ) thÓ thÓ gi¶ gi¶ lao lao phæi phæi ( (11 11, ,3 3% %), ), thÓ thÓ viªm viªm phæi phæi m·n m·n tÝnh tÝnh 7 7% % vµ vµ thÓ thÓ gi¶ gi¶ u u phæi phæi ( (5 5, ,6 6% %) ). .
- 21. CËn l©m sµng CËn l©m sµng X X- -quang phæi th¼ng nghiªng quang phæi th¼ng nghiªng: : DÊu hiÖu trùc tiÕp DÊu hiÖu trùc tiÕp: : Thµnh phÕ qu¶n t¹o thµnh c¸c ®−êng song Thµnh phÕ qu¶n t¹o thµnh c¸c ®−êng song song (®−êng ray). song (®−êng ray). song (®−êng ray). song (®−êng ray). Vßng s¸ng h Vßng s¸ng h× ×nh nhÉn do dµy thµnh PQ nh nhÉn do dµy thµnh PQ NÕu cã nhiÒu dÞch trong PQ th NÕu cã nhiÒu dÞch trong PQ th× ×: Cã c¸c æ s¸ng : Cã c¸c æ s¸ng nhá gièng h nhá gièng h× ×nh ¶nh tæ ong, cã thÓ cã tói víi mùc nh ¶nh tæ ong, cã thÓ cã tói víi mùc n−íc h¬i kÝch th−íc th−êng kh«ng qu¸ 2 cm. n−íc h¬i kÝch th−íc th−êng kh«ng qu¸ 2 cm.
- 22. CËn l©m sµng CËn l©m sµng DÊu hiÖu gi¸n tiÕp DÊu hiÖu gi¸n tiÕp: : ThÓ tÝch cña thuú phæi cã GPQ nhá l¹i, thuú phæi ThÓ tÝch cña thuú phæi cã GPQ nhá l¹i, thuú phæi lµnh gi·n ra. ë vïng phæi bÞ GPQ, cã viªm phæi lµnh gi·n ra. ë vïng phæi bÞ GPQ, cã viªm phæi t¸i diÔn. t¸i diÔn. t¸i diÔn. t¸i diÔn. Cã thÓ cã xÑp phæi co kÐo Cã thÓ cã xÑp phæi co kÐo Cã thÓ cã c¸c vïng gi·n phÕ nang do x¬ ho¸ Cã thÓ cã c¸c vïng gi·n phÕ nang do x¬ ho¸ Kho¶ng 7 Kho¶ng 7 - - 30% tr−êng hîp chôp phæi 30% tr−êng hîp chôp phæi chuÈn kh«ng thÊy g chuÈn kh«ng thÊy g× × bÊt th−êng. bÊt th−êng.
- 26. CËn l©m sµng CËn l©m sµng Chôp PQ cã c¶n quang Chôp PQ cã c¶n quang: : B¬m thuèc c¶n quang qua èng soi PQ B¬m thuèc c¶n quang qua èng soi PQ mÒm, qua sond hoÆc tiªm c¶n ngang qua mÒm, qua sond hoÆc tiªm c¶n ngang qua sôn gi¸p nhÉn. sôn gi¸p nhÉn. sôn gi¸p nhÉn. sôn gi¸p nhÉn. ChØ cho phÐp kh¼ng ®Þnh chÈn ®o¸n vµ ChØ cho phÐp kh¼ng ®Þnh chÈn ®o¸n vµ x¸c ®Þnh lo¹i GPQ. x¸c ®Þnh lo¹i GPQ. Khã thùc hiÖn do bÖnh nh©n kh«ng thÝch Khã thùc hiÖn do bÖnh nh©n kh«ng thÝch nghi. nghi.
- 27. Chôp c¾t líp vi tÝnh Chôp c¾t líp vi tÝnh § §−êng kÝnh trong cña phÕ qu¶n lín h¬n −êng kÝnh trong cña phÕ qu¶n lín h¬n ®éng m¹ch ®i kÌm ®éng m¹ch ®i kÌm C¸c phÕ qu¶n kh«ng nhá dÇn C¸c phÕ qu¶n kh«ng nhá dÇn ThÊy phÕ qu¶n ë c¸ch mµng phæi thµnh ThÊy phÕ qu¶n ë c¸ch mµng phæi thµnh ThÊy phÕ qu¶n ë c¸ch mµng phæi thµnh ThÊy phÕ qu¶n ë c¸ch mµng phæi thµnh ngùc d−íi 1cm ngùc d−íi 1cm ThÊy phÕ qu¶n ®i s¸t vµo trung thÊt. ThÊy phÕ qu¶n ®i s¸t vµo trung thÊt. Thµnh phÕ qu¶n dÇy Thµnh phÕ qu¶n dÇy. .
- 29. CËn l©m sµng CËn l©m sµng Soi Soi PQ PQ: : t t× ×m m nguyªn nguyªn nh©n nh©n t¾c t¾c PQ PQ do do u u hoÆc hoÆc do do dÞ dÞ vËt, vËt, ®Ó ®Ó lÊy lÊy dÞch dÞch tiÕt tiÕt PQ PQ t t× ×m m vi vi khuÈn, khuÈn, cßn cßn cã cã thÓ thÓ chØ chØ ®Þnh ®Þnh ®Ó ®Ó chÈn chÈn ®o¸n ®o¸n vÞ vÞ trÝ trÝ hoÆc hoÆc ®iÒu ®iÒu trÞ trÞ ho ho ra ra m¸u m¸u. . Chôp Chôp xoang xoang: : t t× ×m m héi héi chøng chøng xoang xoang phÕ phÕ Chôp Chôp xoang xoang: : t t× ×m m héi héi chøng chøng xoang xoang phÕ phÕ qu¶n qu¶n § §iÖn iÖn t©m t©m ®å ®å: : DÊu DÊu hiÖu hiÖu cña cña TAL TAL§ §MP MP CÊy CÊy ®êm ®êm t t× ×m m vi vi khuÈn khuÈn CNHH CNHH: : CNTK, CNTK, khÝ khÝ m¸u m¸u ®éng ®éng m¹ch m¹ch
- 32. ChÈn ®o¸n ®Þnh h−íng ChÈn ®o¸n ®Þnh h−íng L©m L©m sµng sµng: : Ho Ho ra ra m¸u, m¸u, ®au ®au ng−c ng−c khu khu tró, tró, kh¹c kh¹c ®êm ®êm mñ, mñ, mãng mãng tay tay khum, khum, kh¸m kh¸m phæi phæi cã cã héi héi chøng chøng ®«ng ®«ng ®Æc ®Æc co co rót rót vµ vµ héi héi chøng chøng ba ba gi¶m, gi¶m, ran ran næ næ. . Xquang Xquang phæi phæi chuÈn chuÈn: : Xquang Xquang phæi phæi chuÈn chuÈn: : ThÓ ThÓ tÝch tÝch vïng vïng GPQ GPQ nhá nhá l¹i, l¹i, h h× ×nh nh ¶nh ¶nh viªm viªm phæi phæi xung xung quanh quanh æ æ gi·n, gi·n, t¸i t¸i diÔn diÔn nhiÒu nhiÒu lÇn, lÇn, c¸c c¸c æ æ s¸ng s¸ng trßn trßn cã cã mùc mùc n−íc n−íc ngang, ngang, h h× ×nh nh ¶nh ¶nh ngãn ngãn tay tay ®i ®i g g¨ ¨ng, ng, xÑp xÑp phæi phæi vµ vµ gi·n gi·n phæi phæi bï, bï, héi héi chøng chøng phÕ phÕ qu¶n qu¶n. .
- 33. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh Chôp c¾t líp vi tÝnh ®é ph©n gi¶i cao Chôp c¾t líp vi tÝnh ®é ph©n gi¶i cao Chôp phÕ qu¶n: dïng c¶n quang tan trong Chôp phÕ qu¶n: dïng c¶n quang tan trong n−íc. n−íc.
- 34. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n § §èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i GPQ ®Òu ph¶i t èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i GPQ ®Òu ph¶i t× ×m m nguyªn nh©n nguyªn nh©n GPQ khu tró: GPQ khu tró: SÑo lao: th−êng gÆp ë thuú trªn SÑo lao: th−êng gÆp ë thuú trªn Cã ho m¸u: cÇn t Cã ho m¸u: cÇn t× ×m lao t¸i ph¸t (XN ®êm t m lao t¸i ph¸t (XN ®êm t× ×m m Cã ho m¸u: cÇn t Cã ho m¸u: cÇn t× ×m lao t¸i ph¸t (XN ®êm t m lao t¸i ph¸t (XN ®êm t× ×m m BK), nÊm (h BK), nÊm (h× ×nh hang nÊm trªn nÒn sÑo lao, nh hang nÊm trªn nÒn sÑo lao, XN t XN t× ×m nÊm) m nÊm) Héi chøng thuú gi Héi chøng thuú gi÷ ÷a: d¹ng GPQ khu tró rÊt a: d¹ng GPQ khu tró rÊt ®iÓn h ®iÓn h× ×nh, th−êng sau lao s¬ nhiÔm: h¹ch rèn nh, th−êng sau lao s¬ nhiÔm: h¹ch rèn phæi to vµ cã canxi ho¸ phæi to vµ cã canxi ho¸
- 35. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n Gin phÕ qu¶n khu tró: Gin phÕ qu¶n khu tró: DÞ vËt phÕ qu¶n: th−êng gÆp ë trÎ em, cã héi DÞ vËt phÕ qu¶n: th−êng gÆp ë trÎ em, cã héi chøng x©m nhËp, soi phÕ qu¶n t chøng x©m nhËp, soi phÕ qu¶n t× ×m dÞ vËt m dÞ vËt Khèi u: cã thÓ ¸c tÝnh, ¸c tÝnh võa carcinoide Khèi u: cã thÓ ¸c tÝnh, ¸c tÝnh võa carcinoide Khèi u: cã thÓ ¸c tÝnh, ¸c tÝnh võa carcinoide Khèi u: cã thÓ ¸c tÝnh, ¸c tÝnh võa carcinoide th−êng ch¶y m¸u hoÆc u lµnh tÝnh (hiÕm gÆp h¬n) th−êng ch¶y m¸u hoÆc u lµnh tÝnh (hiÕm gÆp h¬n) NÊm phæi phÕ qu¶n dÞ øng: GPQ ë phÇn trªn, NÊm phæi phÕ qu¶n dÞ øng: GPQ ë phÇn trªn, h h× ×nh ¶nh ngãn tay ®eo g nh ¶nh ngãn tay ®eo g¨ ¨ng, triÖu chøng HPQ ng, triÖu chøng HPQ phô thuéc corticoid phô thuéc corticoid
- 36. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n Gi·n phÕ qu¶n lan to¶: Gi·n phÕ qu¶n lan to¶: Mucovisidose: th−êng xÈy ra ë n Mucovisidose: th−êng xÈy ra ë n¨ ¨m ®Çu m ®Çu tiªn sau sinh, tæn th−¬ng nhiÒu c¬ quan: tiªn sau sinh, tæn th−¬ng nhiÒu c¬ quan: suy tuþ(Øa ch¶y ph©n mì, ®au bông, suy tuþ(Øa ch¶y ph©n mì, ®au bông, § §T T§ § suy tuþ(Øa ch¶y ph©n mì, ®au bông, suy tuþ(Øa ch¶y ph©n mì, ®au bông, § §T T§ § phô thuéc Insuline..), x¬ gan, gan to, tói phô thuéc Insuline..), x¬ gan, gan to, tói mËt teo, ®Þnh l−îng Clo trong må h«I mËt teo, ®Þnh l−îng Clo trong må h«I (60mmol/l ®èi víi trÎ em vµ 70mmol/l (60mmol/l ®èi víi trÎ em vµ 70mmol/l ®èi víi ng−êi lín) ®èi víi ng−êi lín)
- 37. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n Gin phÕ qu¶n lan to¶: Gin phÕ qu¶n lan to¶: Rèi lo¹n vËn ®éng nhung mao: chÈn ®o¸n dùa Rèi lo¹n vËn ®éng nhung mao: chÈn ®o¸n dùa vµo nghiªn cøu chøc n vµo nghiªn cøu chøc n¨ ¨ng thanh läc nhÇy cña tÕ ng thanh läc nhÇy cña tÕ bµo l«ng chuyÓn qua ch¶i phÕ qu¶n, sinh thiÕt bµo l«ng chuyÓn qua ch¶i phÕ qu¶n, sinh thiÕt bµo l«ng chuyÓn qua ch¶i phÕ qu¶n, sinh thiÕt bµo l«ng chuyÓn qua ch¶i phÕ qu¶n, sinh thiÕt niªm m¹c PQ vµ nghiªn cøu siªu cÊu tróc cña niªm m¹c PQ vµ nghiªn cøu siªu cÊu tróc cña nhung mao. Test saccharine: ®Æt mét l−îng nhá nhung mao. Test saccharine: ®Æt mét l−îng nhá vµo niªm m¹c mòi ®Ò nghÞ bn nuèt 30 gi©y/lÇn, vµo niªm m¹c mòi ®Ò nghÞ bn nuèt 30 gi©y/lÇn, nÕu bn cã c¶m gi¸c ngät sau 20 phót chøng tá nÕu bn cã c¶m gi¸c ngät sau 20 phót chøng tá nhung mao b nhung mao b× ×nh th−êng nh th−êng
- 38. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n Gin phÕ qu¶n lan to¶: Gin phÕ qu¶n lan to¶: H/C Mounier H/C Mounier – – Kuhn: polype mòi vµ gi·n Kuhn: polype mòi vµ gi·n phÕ qu¶n phÕ qu¶n H/C Kartagener: GPQ, v« sinh hoÆc ®¶o H/C Kartagener: GPQ, v« sinh hoÆc ®¶o H/C Kartagener: GPQ, v« sinh hoÆc ®¶o H/C Kartagener: GPQ, v« sinh hoÆc ®¶o lén phñ t¹ng lén phñ t¹ng Suy gi¶m miÔn dÞch: ®Þnh l−îng c¸c Suy gi¶m miÔn dÞch: ®Þnh l−îng c¸c globuline miÔn dÞch (IgM, IgG, IgA) globuline miÔn dÞch (IgM, IgG, IgA) H/C trµo ng−îc d¹ dµy thùc qu¶n H/C trµo ng−îc d¹ dµy thùc qu¶n
- 39. ®¸nh gi¸ møc ®é nÆng ®¸nh gi¸ møc ®é nÆng Tµn phÕ h« hÊp: khã thë lµm ¶nh h¹n chÕ Tµn phÕ h« hÊp: khã thë lµm ¶nh h¹n chÕ c«ng viÖc häc hµnh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c c«ng viÖc häc hµnh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c Suy h« hÊp: ®¸nh gi¸ dùa vµo CNTK Suy h« hÊp: ®¸nh gi¸ dùa vµo CNTK (RLTKTN vµ RLTKHH) vµ khÝ m¸u, møc (RLTKTN vµ RLTKHH) vµ khÝ m¸u, møc (RLTKTN vµ RLTKHH) vµ khÝ m¸u, møc (RLTKTN vµ RLTKHH) vµ khÝ m¸u, møc ®é suy gi¶m phô thuéc vµo diÖn tæn ®é suy gi¶m phô thuéc vµo diÖn tæn th−¬ng vµ nguyªn nh©n th−¬ng vµ nguyªn nh©n Thµnh phÇn vi khuÈn: H.influenza, Thµnh phÇn vi khuÈn: H.influenza, P.aeruginosa, S. aureus, S.pneumoniae P.aeruginosa, S. aureus, S.pneumoniae
- 40. ®¸nh gi¸ møc ®é ®¸nh gi¸ møc ®é Vi khuÈn: Vi khuÈn: CÊy ®êm: 10 CÊy ®êm: 106 6/ml /ml T T× ×m BK m BK Ch¶i phÕ qu¶n cã b¶o vÖ Ch¶i phÕ qu¶n cã b¶o vÖ Ch¶i phÕ qu¶n cã b¶o vÖ Ch¶i phÕ qu¶n cã b¶o vÖ ChØ ®iÒu trÞ khi: cã dÊu hiÖu gÇy sót hoÆc kÐm ChØ ®iÒu trÞ khi: cã dÊu hiÖu gÇy sót hoÆc kÐm ¨ ¨n, sèt, thay ®æi mµu s¾c ®êm (®êm mñ vµ n, sèt, thay ®æi mµu s¾c ®êm (®êm mñ vµ nhiÒu) nhiÒu) Ngoµi ra: t Ngoµi ra: t× ×m æ nhiÔm trïng r m æ nhiÔm trïng r¨ ¨ng miÖng, tai mòi ng miÖng, tai mòi häng, siªu ©m tim häng, siªu ©m tim
- 41. ®¸nh gi¸ møc ®é ®¸nh gi¸ møc ®é Møc ®é nÆng tiÕn triÓn khi: Møc ®é nÆng tiÕn triÓn khi: Béi nhiÔm phæi phÕ qu¶n t¸i diÔn Béi nhiÔm phæi phÕ qu¶n t¸i diÔn BiÕn chøng viªm mñ phæi, mµng phæi, ho BiÕn chøng viªm mñ phæi, mµng phæi, ho ra m¸u ra m¸u ra m¸u ra m¸u Tèc ®é gi¶m FEV1 nhanh Tèc ®é gi¶m FEV1 nhanh
- 42. ®iÒu trÞ dù phßng ®iÒu trÞ dù phßng Lo¹i trõ mäi kÝch thÝch phÕ qu¶n: thuèc l¸ Lo¹i trõ mäi kÝch thÝch phÕ qu¶n: thuèc l¸ T T× ×m vµ ®iÒu trÞ c¸c æ nhiÔm trïng r m vµ ®iÒu trÞ c¸c æ nhiÔm trïng r¨ ¨ng, ng, TMH TMH Tiªm vaccin phßng cóm, chèng phÕ cÇu Tiªm vaccin phßng cóm, chèng phÕ cÇu Tiªm vaccin phßng cóm, chèng phÕ cÇu Tiªm vaccin phßng cóm, chèng phÕ cÇu Phôc håi chøc n Phôc håi chøc n¨ ¨ng h« hÊp: ho kh¹c ®êm, ng h« hÊp: ho kh¹c ®êm, vç rung dÉn l−u t− thÕ vç rung dÉn l−u t− thÕ § §iÒu trÞ tÝch cùc nhiÔm khuÈn phÕ qu¶n iÒu trÞ tÝch cùc nhiÔm khuÈn phÕ qu¶n cho trÎ nhá cho trÎ nhá
- 43. ®iÒu trÞ béi nhiÔm ®iÒu trÞ béi nhiÔm Kh¸ng sinh: Kh¸ng sinh: C¸c kh¸ng sinh th−êng dïng trong C¸c kh¸ng sinh th−êng dïng trong GPQ: Cephalosporin thÕ hÖ 3 kÕt hîp GPQ: Cephalosporin thÕ hÖ 3 kÕt hîp víi nhãm Aminoglycoside: víi nhãm Aminoglycoside: víi nhãm Aminoglycoside: víi nhãm Aminoglycoside: Cefotaxime 4 Cefotaxime 4 - - 6 g/ngµy hoÆc Ceftazidime 2 6 g/ngµy hoÆc Ceftazidime 2 - - 4 g/ngµy. 4 g/ngµy. Gentamycin 3 Gentamycin 3- -5mg/kg/ngµy tiªm b¾p 1 lÇn 5mg/kg/ngµy tiªm b¾p 1 lÇn hoÆc Amikacin 15mg/kg/ngµy tiªm b¾p 1 lÇn hoÆc Amikacin 15mg/kg/ngµy tiªm b¾p 1 lÇn
- 44. ®iÒu trÞ béi nhiÔm ®iÒu trÞ béi nhiÔm Kh¸ng sinh: Kh¸ng sinh: Penicillin G 10 Penicillin G 10- -30 triÖu/ngµy, kÕt hîp nhãm 30 triÖu/ngµy, kÕt hîp nhãm Aminoglycoside. Aminoglycoside. NÕu nghi VK tiÕt beta lactamase: Amoxicillin + NÕu nghi VK tiÕt beta lactamase: Amoxicillin + acid clavunalic (Augmentin) hoÆc Ampicillin + acid clavunalic (Augmentin) hoÆc Ampicillin + acid clavunalic (Augmentin) hoÆc Ampicillin + acid clavunalic (Augmentin) hoÆc Ampicillin + Sulbactam, 3 Sulbactam, 3- -6 g/ngµy. 6 g/ngµy. Kh¹c ®êm mñ thèi: nhãm beta lactame víi Kh¹c ®êm mñ thèi: nhãm beta lactame víi Metronidazole 1 Metronidazole 1- -1,5g/ngµy /ngµy, hoÆc Penicillin 1,5g/ngµy /ngµy, hoÆc Penicillin G 20 G 20 – – 40 triÖu + Metronidazole 1 40 triÖu + Metronidazole 1- -1,5g/ngµy. 1,5g/ngµy. Thay ®æi kh¸ng sinh dùa theo ®¸p øng l©m sµng Thay ®æi kh¸ng sinh dùa theo ®¸p øng l©m sµng vµ kÕt qu¶ kh¸ng sinh ®å. vµ kÕt qu¶ kh¸ng sinh ®å.
- 45. ®iÒu trÞ dÉn l−u t− thÕ ®iÒu trÞ dÉn l−u t− thÕ H−íng dÉn c¸ch ho kh¹c ®êm vµ vç rung lång H−íng dÉn c¸ch ho kh¹c ®êm vµ vç rung lång ngùc kÕt hîp víi dÉn t− thÕ. ngùc kÕt hîp víi dÉn t− thÕ. Tuú theo vÞ trÝ tæn th−¬ng chän t− thÕ thÝch hîp, Tuú theo vÞ trÝ tæn th−¬ng chän t− thÕ thÝch hîp, th−êng ®Ó n»m ®Çu dèc, sao cho ®êm, mñ tho¸t th−êng ®Ó n»m ®Çu dèc, sao cho ®êm, mñ tho¸t ra dÔ dµng. KÕt hîp vç rung, l¾c lång ngùc. ra dÔ dµng. KÕt hîp vç rung, l¾c lång ngùc. ra dÔ dµng. KÕt hîp vç rung, l¾c lång ngùc. ra dÔ dµng. KÕt hîp vç rung, l¾c lång ngùc. Mçi ngµy lµm 2 Mçi ngµy lµm 2- -3 lÇn, mçi lÇn 5 3 lÇn, mçi lÇn 5- -10 10- -20 phót, tr−íc 20 phót, tr−íc b b÷ ÷a a ¨ ¨n. n. § §©y lµ ph−¬ng ph¸p dÉn l−u ®¬n gi¶n cã kÕt qu¶ ©y lµ ph−¬ng ph¸p dÉn l−u ®¬n gi¶n cã kÕt qu¶ tèt vµ BN cÇn lµm th−êng xuyªn kÓ c¶ khi kh«ng tèt vµ BN cÇn lµm th−êng xuyªn kÓ c¶ khi kh«ng cã béi nhiÔm cã béi nhiÔm
- 46. GhÕ dÉn l−u t− thÕ GhÕ dÉn l−u t− thÕ
- 47. vç rung ngùc vç rung ngùc
- 48. ®iÒu trÞ ho m¸u ®iÒu trÞ ho m¸u Ho m¸u nhÑ: 50ml/ngµy: n»m nghØ, Ho m¸u nhÑ: 50ml/ngµy: n»m nghØ, ¨ ¨n n láng, thuèc gi¶m ho, an thÇn. láng, thuèc gi¶m ho, an thÇn. Ho m¸u TB: 50 Ho m¸u TB: 50- -200ml/ngµy: 200ml/ngµy: Ch Ch¨ ¨m sãc m sãc chung, Transamin 250mg x 4 èng/ngµy TM, chung, Transamin 250mg x 4 èng/ngµy TM, chung, Transamin 250mg x 4 èng/ngµy TM, chung, Transamin 250mg x 4 èng/ngµy TM, Morphin 0,01 g TDD hoÆc TM. Morphin 0,01 g TDD hoÆc TM. Kh¸ng sinh cho c¸c tr−êng hîp ho m¸u tõ møc ®é Kh¸ng sinh cho c¸c tr−êng hîp ho m¸u tõ møc ®é TB trë lªn. TB trë lªn. C¸c thuèc co m¹ch: Hypantin, hoÆc Somatostatine C¸c thuèc co m¹ch: Hypantin, hoÆc Somatostatine TTM 0.004 mg/kg/giê. TTM 0.004 mg/kg/giê.
- 49. ®iÒu trÞ hoa ra m¸u ®iÒu trÞ hoa ra m¸u Ho ra m¸u nÆng: 200ml/ngµy Ho ra m¸u nÆng: 200ml/ngµy Ch Ch¨ ¨m sãc chung, Morphine, c¸c thuèc co m¹ch: nh− m sãc chung, Morphine, c¸c thuèc co m¹ch: nh− trªn trªn TruyÒn dÞch, truyÒn m¸u båi phô khèi l−îng tuÇn TruyÒn dÞch, truyÒn m¸u båi phô khèi l−îng tuÇn hoµn. hoµn. hoµn. hoµn. Ho Ho m¸u t¾c nghÏn: m¸u t¾c nghÏn: C¸c biÖn ph¸p ®iÒu trÞ nh− ho m¸u møc ®é nÆng. C¸c biÖn ph¸p ®iÒu trÞ nh− ho m¸u møc ®é nÆng. Hót ®êm m¸u, ®Æt néi khÝ qu¶n, hoÆc më khÝ qu¶n ®Ó Hót ®êm m¸u, ®Æt néi khÝ qu¶n, hoÆc më khÝ qu¶n ®Ó hót lo¹i bá c¸c côc m¸u ®«ng g©y bÞt t¾c phÕ qu¶n. hót lo¹i bá c¸c côc m¸u ®«ng g©y bÞt t¾c phÕ qu¶n.
- 50. ®iÒu trÞ ho ra m¸u ®iÒu trÞ ho ra m¸u Soi phÕ qu¶n èng mÒm: Soi phÕ qu¶n èng mÒm: X¸c ®Þnh vÞ trÝ ch¶y m¸u, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn X¸c ®Þnh vÞ trÝ ch¶y m¸u, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khi g©y t¾c ®éng m¹ch PQ hoÆc phÉu thuËt. lîi khi g©y t¾c ®éng m¹ch PQ hoÆc phÉu thuËt. B¬m thuèc co m¹ch gióp cÇm m¸u t¹m thêi: B¬m thuèc co m¹ch gióp cÇm m¸u t¹m thêi: B¬m thuèc co m¹ch gióp cÇm m¸u t¹m thêi: B¬m thuèc co m¹ch gióp cÇm m¸u t¹m thêi: dung dÞch adrenalin pha lo·ng 0,1%. dung dÞch adrenalin pha lo·ng 0,1%. Gi¶i phãng m¸u ®äng trong ®−êng thë. Gi¶i phãng m¸u ®äng trong ®−êng thë. Chôp Chôp § §MPQ, sau ®ã g©y t¾c nÕu ho m¸u MPQ, sau ®ã g©y t¾c nÕu ho m¸u nÆng, dai d¼ng, t¸i ph¸t nhiÒu ®ît. nÆng, dai d¼ng, t¸i ph¸t nhiÒu ®ît.
- 51. ®iÒu trÞ ngo¹i khoa ®iÒu trÞ ngo¹i khoa ChØ ®Þnh: ChØ ®Þnh: Khi ®iÒu trÞ néi khoa thÊt b¹i Khi ®iÒu trÞ néi khoa thÊt b¹i L©m sµng ph¶i æn ®Þnh, CNHH ®¶m b¶o L©m sµng ph¶i æn ®Þnh, CNHH ®¶m b¶o GPQ khu tró 1 bªn phæi. GPQ khu tró 1 bªn phæi. GPQ khu tró 1 bªn phæi. GPQ khu tró 1 bªn phæi. Tr−íc phÉu thuËt: soi PQ èng mÒn kiÓm Tr−íc phÉu thuËt: soi PQ èng mÒn kiÓm tra, chôp PQ toµn bé hÖ thèng PQ. tra, chôp PQ toµn bé hÖ thèng PQ. HiÖn nay ng−êi ta b¾t ®Çu ¸p dông phÉu HiÖn nay ng−êi ta b¾t ®Çu ¸p dông phÉu thuËt ghÐp phæi. thuËt ghÐp phæi.
- 52. Tiªn l−îng Tiªn l−îng Tèt: nhê cã c¸c thuèc kh¸ng sinh tèt. Tèt: nhê cã c¸c thuèc kh¸ng sinh tèt. XÊu: khi cã biÕn chøng t©m phÕ m¹n, tho¸i XÊu: khi cã biÕn chøng t©m phÕ m¹n, tho¸i ho¸ amil«, bÞ kh¸ng thuèc trong khi gi·n ho¸ amil«, bÞ kh¸ng thuèc trong khi gi·n ho¸ amil«, bÞ kh¸ng thuèc trong khi gi·n ho¸ amil«, bÞ kh¸ng thuèc trong khi gi·n phÕ qu¶n nÆng, réng g©y ph¸ huû toµn bé phÕ qu¶n nÆng, réng g©y ph¸ huû toµn bé mét bªn phæi mét bªn phæi
- 66. Xin tr©n träng c¸m ¬n Xin tr©n träng c¸m ¬n