Говьсүмбэр аймаг 3-р сургууль багш Л.Цолмон "Бүтээлч уншлага"

1. Уншиж сурна гэдэг анхны гайхамшиг
Утгыг ойлгоно гэдэг удаах гайхамшиг
Уянгад нь нэвтэрнэ гэдэг бүхний гайхамшиг
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 1

2. • Оролцоог дэмжих
• Зорилготой
• Сурах арга барил
• Эрүүл дадал хэвшил
Сургууль
• Ном унших хүсэлтэй
• Ёс уламжлалаа
дээдэлдэг
• Зөв дадал
хэвшилтэй
БАЗАН
• Ангийн номын сан
ХГҮА
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 2
Энэ хичээлийн жилд...

3. Ангийн номын сан – READ төсөл
Зорилго
 Баг, сумын сургуулийн сурагч-
дын уншиж бичих чадварыг
дээшлүүлэх
 Бага ангийн багш нарыг
чадавхжуулах замаар боловс-
ролын чанарыг сайжруулан,
хүртээмжийг нэмэгдүүлэх
Зорилт
 Бага ангийн сурагчдад
дэлхийн ба дотоодын
хүүхдийн сонгодог бүтээлээс
хүргэх
 Багш нарын мэргэжил
дээшлүүлэх сүлжээг орон
нутагт бий болгон хөгжүүлэх
 Бага ангийн сурагчдын
сурлагын амжилтыг үнэлэх
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 3

4. Унших
Бичих
ЯрихСонсох
Сэтгэх
Бүтээлч
уншлага
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 4

5. Зорилго, чиглэл
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 5
Хичээлээсгадуурх
үйлажиллагаа
I улирал
Ангийн номын сангаа
тасралтгүй унших сэдэл тэмүүлэл
төрүүлэх
II улирал
Монгол зан заншил, ёс
уламжлалаа таниулах, дээдлэх
III улирал
"Номын гэгээ" уралдаанд
бэлтгэх
IV улирал
Эрүүл мэндээ хамгаалах,
өөрийгөө таних

6. № Үйл ажиллагаа Зорилго Үр дүн /бүтээл/
1 АНС-тайгаа танилцах, сонирхсон номоо бие дааж
унших
Монгол хэлний хичээлээр уншсан номынхоо зохиогчид
захидал бичнэ.
Зохиолчид бичсэн захидлыг бүтээлийн самбарт байрлуулж,
харилцан суралцана.
2 Ч.Лхамсүрэн “Хүрэн морь” найраглалыг унших,
сонсох
Дүрслэх урлаг хичээлийн хэв ашиглан морь зурах аргаар
агуулгыг илэрхийлнэ.
Тэмдэглэл хөтөлнө. Хамгийн их таалагд-сан хэсгээ зургаар
илэрхийлж, бүтээлийн самбарт байрлуулна.
3 Н.Ершов “Бөгтрөгтэй морьхон” үлгэрийг унших Монгол хэлний хичээлийн “Гадаад үгийг зөв бичих”
хичээлээр дадлага ажил хийнэ.
Гол тулгуур үгсийг сонгон үгийн сүлжээ зохиох аргад суралцана.
Анги нийтээрээ нэг үгийн сүлжээ зохионо.
4 “Миний хүү Мио” турк үлгэрийг унших /I, II бүлэг/
Суралцагчдын сонгож уншихгүй байгаа номыг унших
сэдлийг төрүүлнэ.
-Баатруудын хоорондын холбоо хамаарал, сэтгэл санааны
өөрчлөлтийг тодруулна.
Тухайн 2 бүлгийн агуулгыг илэрхийлсэн зурагт хуудас бэлтгэнэ.
5 “Миний хүү Мио” үлгэрийн VII, VIII хэсгийг унших
6 “Миний хүү Мио” үлгэрийн төгсгөлийн XI, XII хэсгийг
унших
7 “Миний хүү Мио” үлгэрээ ярилцах Бэлтгэсэн бүх зурагт хуудсаараа 12 дэд сэдэв бүхий “Миний хүү
Мио” зурагт ном бүтээнэ.
8 Сонирхсон номоо бие дааж унших Таалагдсан ишлэл, сургамжтай хэсгийг тодруулан
ярилцана.
Зохиолоос төрсөн сэтгэгдлээ бусадтай хуваалцана.
9 Хичээлээс гадуурх үйл ажиллагааны тайланд бэлтгэх Бүтээлээ цэгцэлнэ. Номоо эмчилнэ. Амралтаар унших
номоо сонгоно.
Уншсан зохиолын тэмдэглэл хөтөлнө.
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 6
ХГҮА-ны төлөвлөлт
/I улирал/

7. Ангийн номын сангаас ...
Хүүхдийн нүдээр харахад
тэдний сонирхлыг татах
зураггүй, зузаан, үлгэр
хэдий ч үргэлжилсэн үгтэй
урт хэлбэртэй.
Гадаад үг ихтэй /зохиолын
баатруудын нэр/ учир
хүүхэд уншихаас төвөг-
шөөдөг.
Шалтгаан
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 7

8. 1. Өдөр шөнийг туулан аялсан нь 2. Сарнайн цэцэрлэгт
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 8

9. 3. Мирамис 4. Одод бас хөгжимд дуртай юу?
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 9

10. 5. Үдэш үлгэр шивнэдэг худаг 6. Харанхуй ой дундуур давхисан нь
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 10

11. 7. Илбэдүүлсэн шувууд 8. Сөнөсөн ойд
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 11

12. 9. Хараас хар уулын
гүнээс гүн агуйд ... 10. Төмөр сарвуу
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 12

13. 11. Аюултай илд 12. Миний хүү Мио
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 13

14. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 14
Зохиолоос үнэлж дүгнэх асуулт асууцгаая.

15. Талархсан сэтгэлийн захидлаас ...
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 15

16. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 16

17. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 17

18. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 18

19. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 19

20. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 20

21. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 21

22. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 22

23. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 23

24. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 24

25. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 25

26. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 26

27. № Үйл ажиллагаа Зорилго Үр дүн /бүтээл/
1 Л.Түдэв “Хорвоотой танилцсан түүх” том номын уншлага хийх “Хорвоотой танилцсан түүх” номыг бие даан унших сэдлийг
төрүүлнэ.
Зохиолчид бичсэн захидлыг бүтээлийн самбарт байрлуулж,
харилцан суралцана.
2 П.Хорлоо “Хоньчин Хумбаадай” үлгэр туужийг унших
“Чандмань”, “Эвт дөрвөн амьтан”, “Найман тахил”, “Есөн эрдэнэ”,
“Арван хоёр жил”, “Дөрвөн бэрх” гэх мэт ард олны энх амгалан,
аз жаргал, хүсэл мөрөөдлийн бэлгэдэл зөгнөлийн оюун санааг
тусгасан ардын билэг зүйг суралцагчдадаа таниулна.
“Шөнө дундын нарны орон” Швед, “Мөнхийн ногоон Малайз”,
“Алга дарамхан газартай алтаар “бөөлждөг” орон” Бруней, “Наран
улс” буюу Япон, “Тэнгэр өөд тэмүүлж буй Тайваньчууд”-ын
хөгжилтэй танилцана.
Зохиолын тэмдэглэл хөтөлнө.
Хүнд үгсийн тайлбар толь ашиглана.
Зохиолоос төрсөн сэтгэгдлээ бичнэ.
Дүрийн тоглолт хийнэ.
Ярих чадвараа нэмэгдүүлнэ.
Уран сэтгэмжээ хөгжүүлнэ.
3 П.Хорлоо “Хоньчин Хумбаадай” үлгэр туужийг унших
4 П.Хорлоо “Хоньчин Хумбаадай” үлгэр туужийг унших
5 П.Хорлоо “Хоньчин Хумбаадай” үлгэр туужийг унших
6 П.Хорлоо “Хоньчин Хумбаадай” үлгэр туужийг унших
7 Ш.Пүрэвсүрэн “Шөнө дундын нарны орон” улс орнуудаар
аялсан тэмдэглэл унших
Зохиолын тэмдэглэл хөтөлнө.
“Миний эх орон 20 жилийн дараа” төсөөлөн бичих буюу зурна.
8 Сонирхсон номоо бие дааж унших Таалагдсан ишлэл, сургамжтай хэсгийг тодруулан ярилцана. Зохиолоос төрсөн сэтгэгдлээ бусадтай хуваалцана.
9 Хичээлээс гадуурх үйл ажиллагааны тайланд бэлтгэх Бүтээлээ цэгцэлнэ. Номоо эмчилнэ. Амралтаар унших номоо
сонгоно.
Уншсан зохиолын тэмдэглэл хөтөлнө.
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 27
ХГҮА-ны төлөвлөлт
/II улирал/

28. Нэгдүгээр бүлэг
I. Баясахын талын наадам
II. Эвт дөрвөн амьтан
Хоёрдугаар бүлэг
Өлзийт найман тэмдэг
Гуравдугаар бүлэг
Үнэт есөн эрдэнэ
Дөрөвдүгээр бүлэг
Ивгээлт арван хоёр жил
Тавдугаар бүлэг
Хүслэнт дөрвөн бэрх
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 28
2-р улиралд...

29. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 29
•“Ард олны энх амгалан, аз
жаргал, хүсэл мөрөөдлийн
бэлгэдэл зөгнөлийн оюун
санааг тусгасан ардын
билэг зүй”-г хүүхдэд
танилцуулах зорилгоор ...
Зохиогч
•Ардынхаа уламжлалт зан
үйлийг суралцагчдадаа
таниулах, тэднийг чадвар-
жуулах хэрэглэгдэхүүнБагш

30. Өлзийт найман тэмдэг
Энх амгалангийн цагаан
шүхэр
Хос алтан загас
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 30

31. Үнэт алтан бумба Өнгөт цагаан лянхуа
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 31

32. Найралт цагаан лавай Уртай өлзий утас
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 32

33. Өлзий хутгийн дуаз Манлай алтан хорол
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 33

34. Ивгээлт 12 жил
- “Тусч” хулгана жил
- “Өглөгч” үхэр жил
- “Зоригжуулагч” бар жил
- “Анагаагч” туулай жил
- “Ивээгч” луу жил
- “Эдгээгч” могой жил
- “Аялагч” морь жил
- “Энэрэгч” хонь жил
- “Инээлгэгч” мич жил
- “Туслагч” тахиа жил
- “Аврагч” нохой жил
- “Өрөвдөгч” гахай жил
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 34

35. 1
Ухаан далай номоос эхтэй - 1 “Монголын нууц товчоо”
/1-20-р хэсэг/
 Монголын нууц товчооны хялбар-шуулсан эх дээр ажиллаж,
түүнийг сонирхох сонирхлыг нь өдөөж, бие даан ном унших,
кино үзэх, хөлөгт тоглоом тоглон өөрийгөө хөгжүүлэх
боломжийг олгох.
 АНС-гийн номоос өөрт таалагдсан шүлгийн сонголт хийж,
зохиолчийн санааг илэрхийлэн уран унших дасгал хийнэ.
 Уншлагын хурд, ярих чадварыг илрүүлэх.
 Зохиолын агуулгатай танилцаж, дүрийн тоглолт хийх хэсгээ
сонгох.
 Монголын нууц товчооны талаар насныхаа онцлогт тохирсон
зүйлээ мэддэг болж хөлөгт тоглоомыг зааврын дагуу
өрсөлдөөнтэй тоглоно.
 Анги нийтээрээ шүлэг унших уралдаанд бэлтгэнэ.
 Ярих, унших чадварыг ахиулах шаардлагатай суралцагчидтай
ажиллана.
 Дүрийн тоглолтоор тайлан тавих бэлтгэл хангана.
2
Ухаан далай номоос эхтэй - 1 “Монголын нууц
товчоо” /21-40-р хэсэг/
3
Ухаан далай номоос эхтэй - 1 “Монголын нууц товчоо”
/41-59-р хэсэг/
4
Сонирхсон шүлгээ сонгож уран унших аргад суралцъя.
5
Ухаан далай номоос эхтэй - 2
Ц.Мөнх “Банхар минь” туужаас
6 Д.Гармаа “Аав цэцэрлэгт орсон нь”
7 Д.Гармаа “Аав цэцэрлэгт орсон нь”
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 35
ХГҮА-ны төлөвлөлт
/III улирал/

36. 3-р улиралд
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 36
Монголыннууцтовчоо
Кино үзэх
Хөлөгт тоглоом

37. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 37
Анги нийтээрээ шүлэг унших

38. Амжилтаас ...
Анги нийтийн шүлэг - 2014
Тэрүүний уншигч хамт
олон - 2014
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 38

39. Анги нийтийн шүлэг - 2015
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 39

40. Тэргүүний уншигч
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 40

41. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 41

42. 2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон
42

43. 1. Багшийн арга зүй
Өмнө нь
 Хүүхэд нэг бүрээр карт
хөтөлдөг байсан.
 “Бүтээлч” гэж үздэг байсан
уншлагын хэлбэрүүд сонгог-
доогүй.
 Хааяа “том ном”, “жижиг
ном”, “номын богц” ашиг-
ладаг боловч хэрэглэгдэхүүн
бэлтгэх хугацаа хомс учир
төдийлөн үр дүнд хүрээгүй.
Одоо
 Уншихгүй байгаа номыг ажиг-
лах
 Тэр номыг унших сэдлийг нь
төрүүлэх /өөрөө унших, уншсан
нэгнээр нь яриулах/
 Бие даан болон хамтаараа
унших эсэхээс нь шалтгаалж
номын агуулгад нь тохирсон
даалгавар өгөх /бусад
судлагдахуунаар эзэмшиж буй
чадваруудтай холбоотой байх/
 Даалгаврын биелэлтээр нь
тайлан тавиулж, бусдаас
суралцах боломж олгох
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 43

44. 0
5
10
15
20
25
Үзэлбодлоо…
Зохиолоосүнэлж…
Илтгэхчадварт…
Өдрийн…
Зохиолын…
Өөртхэрэгтэй…
Зохиолынучир…
Нэгсэдэвтэй…
Далдутгыг…
Мэдээллийн…
Зохиолчийн…
Эхийнорчныг…
Хэлэлцүүлэгхийж…
Урансэтэмжээ…
Дүрээр…
Онц Сайн Хангалттай
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 44
2. Монгол хэл явцын үнэлгээ

45.  Бие даан ном унших сонирхол илүү нэмэгдэх
 Яриагаа төлөвлөх, бэлтгэх, бусдын дэмжлэггүйгээр
илэрхийлж чаддаг болох
 Зохиолын үгээр товч тодорхой, уран яруу, оновчтой
ярих чадвар
 Бусдыг яриаг сонирхон сонсох чадвар
 Агуулгыг дүрээр болон зургаар бүтээлчээр сэтгэн
илэрхийлэх чадвар
 Баатруудын хорондын холбоо, сэтгэл санааны
өөрчлөлтийг дүрслэх, дүгнэлт хийх
 Үзэл бодлоо баталгаа нотолгоотойгоор илэрхийлэх
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 45
3. Үр дүн – Цөм хөтөлбөр

46. Энэ хичээлийн жилийн хувьд ХГҮА-г сургууль
зохицуулах цаг гэж ойлгоод “Ангийн номын сан”-
гаа сонгож бүтээлчээр ашигласан. Цаашид ном
унших цаг 7 хоногт 1 цаг байхаар сургалтын
төлөвлөгөөнд тусгах.
Сургууль бүр дээр “Уянгад нь нэвтэрвэл
бүхний гайхамшиг” хөгжүүлэх дугуйланг
авьяаслаг багш нараар хичээллүүлэх
/Олонгийн охь/
 Бүтээлчээр ном сайн уншдаг суралцачдыг
алдаршуулах үйл ажиллагааг үндэсний
хэмэээнд зохион байгуулах
2015-05-283-р сургууль Л.Цолмон 46
Цаашид ...