1. 1.POJĘCIE I STRUKTURA TRENINGU
SPORTOWEGO
2.ETAPY NAUCZANIA I TRENOWANIA
3.CYKLICZNOŚĆ PROCESU SZKOLENIA
4.PLANOWANIE PRACY
SZKOLENIOWEJ
5.ORGANIZACJA I PROWADZENIE
JEDNOSTKI TRENINGOWEJ
6.ZASADY I METODY KSZTAŁTOWANIA
ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH.
TEORIA TRENINGU

2. TEORIA TRENINGU
1.POJĘCIE I STRUKTURA TRENINGU
TRENING SPORTOWY - jest to długotrwały proces fizjologiczny
polegający na przygotowaniu organizmu do znoszenia długotrwałych obciążeń i
uzyskiwaniu wysokiej formy sportowej przy równoczesnym wykorzystaniu
racjonalnych metod oddziaływania pedagogicznego na zawodnika.
TRENING (ang.) – przygotowanie się do spełnienia określonego działania.
Słowo „długotrwały” oznacza że osiąganie szczytowych wyników sportowych
odbywa się w drodze wieloletniego nauczania i trenowania. Zakres pracy
treningowej jest bardzo zróżnicowany w zależności od dyscypliny sportowej. W
piłce nożnej przy wczesnej specjalizacji okres szkolenia trwa około 10 – 15 lat.

3. TEORIA TRENINGU
Słowo „proces” rozumieć należy jako zintegrowany zestaw różnych zjawisk i
przemian towarzyszących trenerowi i zawodnikowi w poszczególnych etapach
szkolenia (nauczania i trenowania).
Istota treningu sportowego z punktu fizjologii stanowi proces doskonalenia
zdolności przystosowania się organizmu do stopniowo narastających bodźców.
Zastosowanie w treningu sportowym stopniowo narastających obciążeń
prowadzi do wzrostu wytrenowania.
Przez oddziaływanie pedagogiczne rozumiemy dydaktyczny i wychowawczy
wpływ na zawodnika.
Dydaktyka ogólna jest nauką o wszelkim nauczaniu i uczeniu się. Bada cele i
treści nauczania, zasady nauczania, wskazuje jakich środków i metod należy
użyć, aby osiągnąć zamierzone cele. W dydaktyce sportu istnieje ścisłe
powiązanie z innymi dziedzinami nauki , jak psychologia, socjologia, biologia,
anatomia, biomechanika, higiena itp.

4. TEORIA TRENINGU
Wychowawcza funkcja sportu przejawia się w całym przebiegu procesu
treningowego. Trenerzy mają duży wpływ na właściwe i wszechstronne
kształtowanie osobowości zawodników. Ze szczególnie szerokim polem
oddziaływania wychowawczego mają do czynienia w czasie zajęć treningowych, a
także przy okazji specyficznych momentów i okoliczności towarzyszących walce
sportowej.
Trening jako zorganizowany proces doskonalenia sprawności zawodnika, wyraża się
między innymi:
- istnieniem w obrębie większości jednostek treningowych, a także między nimi –
kolejnych faz pracy i odpoczynku,
- istnieniem wyodrębnionych faz procesu (cykli)
- określonym stosunkiem poszczególnych środków treningowych i porządkiem zmian
tego stosunku w poszczególnych fazach procesu,
- j.w. środków treningowych,
- istnieniem systemu kontroli ujawniającego zmiany zachodzące w stanie organizmu i
poziomie jego przygotowania pozwalającego osiągnąć model mistrza.

5. TEORIA TRENINGU
STRUKTURA TRENINGU
TRENING SPORTOWY
NAUCZANIE TRENOWANIE
SKŁADOWE ELEMENTY TRENINGU

6. TEORIA TRENINGU
NABÓR I SELEKCJA PLANOWANIE CYKLE
SZKOLENIA
- zbiór wiadomości o - długotrwałe - makrocykl
zawodniku - roczne - mezocykl
- struktura - okresowe - mikrocykl
morfologiczna - miesięczne - jednostka treningowa
- sprawność ogólna
- sprawność specjalna
- zdolności psychiczne
ZDOLNOŚCI MOTORYCZNE TECHNIKA TAKTYKA
- siła - ćwiczenia ogólnorozwojowe - atakowania
- wytrzymałość - ćwiczenia ukierunkowane - bronienia
- szybkość - ćwiczenia specjalne

7. TEORIA TRENINGU
PRZYGOTOWANIE PSYCHICZNE ODNOWA BIOLOGICZNA
OGÓLNE SPECJALNE - po treningu
- cech woli - adaptacja do zawodów - po zawodach
- proces myślenia - poznanie przeciwnika - po cyklu szkolenia
- regulacja stanów - pokonywanie oporów
emocjonalnych psychicznych
KONTROLA SKUTECZNOŚCI TRENINGU
PRZYGOTOWANIETEORETYCZNE
- zdolności motoryczne - przepisy gry
- technika ruchów - teoria taktyki
- obciążenie treningowe - teoria treningu
- sprawność ogólna
- sprawność specjalna
- samokontrola
- ocena efektywności walki sportowej

8. TEORIA TRENINGU
2.NAUCZANIE I TRENOWANIE
Etapem nauczania określamy uczenie się podstaw dyscypliny sportowej,
natomiast trenowanie to doskonalenie nabytych umiejętności.
NAUCZANIE
ETAP ŻYWIOŁOWEGO UPRAWIANIA PIŁKI NOŻNEJ ( 6
– 9 LAT)
ETAP NAUCZANIA WSTĘPNEGO (9 – 11 LAT)
ETAP NAUCZANIA PODSTAWOWEGO (11 – 15 LAT)
TRENOWANIE
ETAP TRENOWANIA (15 – 19 LAT)
ETAP TRENOWANIA W WIEKU SENIORA (POWYŻEJ 19 LAT)

9. TEORIA TRENINGU
3.CYKLICZNOŚĆ PROCESU SZKOLENIA
Podobnie jak w innych dziedzinach działalności społecznej w
sporcie mamy do czynienia z działalnością perspektywiczną
i doraźną. Sport stanowiący integralną część życia, podlega
prawu cykliczności. Generalnie tę cykliczność zwaną dalej
cyklem treningowym można podzielić na trzy fazy:
 Fazę osiągania formy
 Fazę stabilizacji formy
 Fazę czasowej utraty formy

10. TEORIA TRENINGU
Praktycznie cykle treningowe określone są w czasie według
podziału:
 Cykle wieloletnie
 Cykle roczne lub półroczne zwane makrocyklami
 Okresy treningowe zwane mezocyklami
 Cykle treningowe zwane mikrocyklami
Długotrwałość procesu treningowego związana jest z okresem
nabywania, utrwalania i podnoszenia możliwości zawodników w
zależności do imprez sportowych. Do zalet wieloletniego
szkolenia zaliczamy:
 Możliwość zastosowania etapów szkolenia
 Perspektywiczne planowanie pracy szkoleniowej

11. TEORIA TRENINGU
 Koncepcyjne przygotowanie zawodników do realizacji
założeń w obranym systemie i stylu gry
 Możliwość wykorzystania właściwej polityki kadrowej
 Możliwość właściwego przygotowania bazy szkoleniowej i
środków treningowych
 Możliwość wykorzystania ładu organizacyjnego w
prognozowaniu i prowadzeniu zajęć treningowych

12. TEORIA TRENINGU
Roczny cykl szkolenia
Roczny cykl szkolenia w piłce nożnej zawiera szereg ściśle ze
sobą powiązanych cyklów pośrednich, miesięcznych i
tygodniowych. Skomplikowane problemy uzyskiwania,
podtrzymywania poziomu przygotowania zawodników i
częściowego obniżania formy sportowej skłaniają do
poszukiwań coraz lepszych metod działania.

13. TEORIA TRENINGU
W piłce nożnej rozróżniamy trzy okresy pracy treningowej.
Okres przygotowawczy , okres startowy i okres przejściowy
1. Okres przygotowawczy
Podstawowym zadaniem okresu przygotowawczego jest
stworzenie odpowiednich warunków do pracy nad
wszechstronnym przygotowaniem fizycznym zawodników.
Etap ten ma zbudować ogólne podłoże do późniejszego
kształtowania stabilizacji formy sportowej. Okres
przygotowawczy jest trudnym etapem pracy zawodników i
trenera. Wysiłek nad kształtowaniem i doskonaleniem
poziomu sprawności ogólnej często w oderwaniu od
specjalizacji wymaga zwiększonego wysiłku fizycznego i
psychicznego.

14. TEORIA TRENINGU
W piłce nożnej w Polsce okres przygotowawczy rozpoczyna się w
pierwszych dniach stycznia i trwa 8 -10 tygodni. Jest to etap
bardzo urozmaiconej pracy treningowej. Zajęcia odbywają się w
salach, w terenie i na boisku. Wszystko to wymaga od trenera
wszechstronnego przygotowania fachowego. Okres
przygotowawczy został podzielony na dwa podokresy:
Podokres sprawności ogólnej i specjalnej
Podokres sprawności ogólnej. Trwa ok. 6 tygodni. Podstawowym
zadaniem tego mezocyklu jest podnoszenie sprawności ogólnej
zawodników, a szczególnie wytrzymałości ogólnej i siły ogólnej.
Pierwsze dwa tyg. Pracy mają charakter mezocyklu
wprowadzającego. Regulują zwiększanie intensywności
obciążenia, objętość pracy a nawet amplitudy ruchu

15. TEORIA TRENINGU
Kształtowanie wytrzymałości i siły wymaga nie tylko umiejętnego
kierowania zajęciami przez trenera ale musi spotkać się również z
aktywną i świadomą postawą zawodnika. Zawodnicy powinni być
szczegółowo zbadani przez lekarza. Chociaż zasadniczym celem
tego okresu jest praca nad przygotowaniem ogólnorozwojowym,
to jednak część czasu przeznaczamy na pracę z zakresu techniki i
taktyki.
Podokres sprawności specjalnej- trwa ok. 4 tyg. W dalszym ciągu
pracujemy nad podnoszeniem sprawności fizycznej, ale
zaczynają dominować ćwiczenia sprawności ukierunkowanej i
specjalnej. Przy tych ćwiczeniach zasadnicze obciążenie
treningowe osiąga najwyższy stopień , zwiększając energetyczny
potencjał organizmu. Sprawność specjalną buduje się w
zależności od stopnia sprawności ogólnej i ukierunkowanej

16. TEORIA TRENINGU
W związku z tym zakres pracy zmniejsza się kosztem
ogólnego przygotowania fizycznego. Stosuje się więcej
ćwiczeń sprawnościowych zbliżonych do ruchów
charakterystycznych dla piłkarza(sprawność
ukierunkowana). Następuje więc racjonalne przejście do
ćwiczeń z zakresu techniki i taktyki(sprawność specjalna).
2. Okres startowy. W procesie treningowym okres startowy
stanowi najbardziej merytoryczny etap pracy. Do
podstawowych zadań tego cyklu treningowego należą:
 Osiąganie i stabilizacja formy sportowej

17. TEORIA TRENINGU
 Podtrzymywanie odpowiedniego poziomu sprawności
ogólnej
 Doskonalenie techniki i taktyki oraz kondycji psychicznej
 Sprawdzanie skuteczności stosowanych metod w
bezpośredniej walce sportowej z przeciwnikiem
Szczególnie ważne jest tu określenie odpowiedniej ilości
zawodów do prawidłowej odnowy. Ze względu na długi
okres startowy dzielimy go na dwa podokresy:
 Podokres doprowadzania do formy
 Podokres stabilizacji formy sportowej

18. TEORIA TRENINGU
3. Okres przejściowy – ostatni okres szkolenia jest najkrótszy
i w praktyce najmniej doceniany przez szkoleniowców.
Składa się on również z dwóch podokresów- podokres
czasowej obniżki formy sportowej i podokres czynnego
odpoczynku.
Zadania i cele tego okresu maja wykluczyć sumaryczny efekt
treningu doprowadzającego do przetrenowania. Należy
pamiętać, że długi okres startowy stanowi dla każdego
zawodnika nagromadzenie nie tylko pozytywnych efektów
pracy ale również całego szeregu zjawisk działających
ujemnie na stan psychofizyczny. Nakładanie się zmęczenia
fizycznego przy cyklu ćwiczeń, stresów powoduje u
zawodników pragnienie wypoczynku i nabranie nowych sił.

19. TEORIA TRENINGU
4. Planowanie pracy szkoleniowej
Nieodłączną częścią składową kierowania procesem
treningowym jest plan pracy szkoleniowej. Przez plan
rozumieć należy zbiór decyzji i projektów, których celem
jest kształtowanie przyszłego rozwoju. Planowanie opiera
się na danych ilościowych przy wymienieniu środków,
metod i form treningowych. Punktem wyjścia przy
układaniu planu jest określenie celu szkoleniowego. W
planowaniu pracy stosujemy następujące formy:
 Plan perspektywiczny
 Roczny plan organizacji szkolenia
 Roczny plan szkolenia

20. TEORIA TRENINGU
 Okresowy plan szkolenia
 Arkusz realizacji szkolenia
 Indywidualny plan zawodnika
 Program zgrupowania
 Sprawozdawczość
 Kontrolę realizacji planu szkolenia
Plan perspektywiczny jest przeznaczony na dłuższy okres
pracy z zawodnikami. Głównym zadaniem planowania
perspektywicznego jest wytyczenie kierunku wieloletniego
postępowania z zawodnikami. W planowaniu
uwzględniamy następujące elementy:

21. TEORIA TRENINGU
 Część organizacyjną szkolenia
 Ogólne założenia szkolenia
 Ogólne założenia pracy z młodzieżą
 Funkcje kalendarza sportowego
 Szkolenie kadry trenerskiej
 Pomoce dydaktyczne
 Urządzenia i sprzęt pomocniczy
Roczny plan organizacji szkolenia. Na podstawie
sporządzonego planu perspektywicznego zostaje
opracowany roczny plan organizacji szkolenia. Jest on
ściśle powiązany z okresami treningowymi i terminarzem

22. TEORIA TRENINGU
Roczny plan szkolenia w części opisowej zawiera:
 Zadania stojące przed zawodnikami
 Środki potrzebne do osiągnięcia celów
 Wyjściowy poziom wyników
 Obsada kadry szkoleniowej
 sprzęt i urządzenia sportowe
W części graficznej plan zawiera:
 Ilość treningów w poszczególnych okresach
 Ilość zgrupowań i zawodów
 Terminarz badań lekarskich i kursów doszkoleniowych
 Propozycje pracy treningowej w rozbiciu na 12 miesięcy

23. TEORIA TRENINGU
Roczny plan szkolenia.
W planie tym główny akcent położony jest na środki za pomocą
których trener zamierza osiągnąć cel. Zapis w tym planie
uwzględnia główne elementy szkolenia: sprawność ogólną,
technikę, taktykę, testy, sprawdziany, rodzaje i typy zawodów
sportowych, badania lekarskie, trening indywidualny, teorię
przepisów gry, zgrupowania, leczenie, urlopy.
Okresowy plan szkolenia.
Wynika z założeń rocznych planów, zawiera jednak szczegółowe
dane dotyczące pracy w zakresie sprawności ogólnej,
ukierunkowanej i specjalnej z podziałem na cechy motoryczne,
elementy techniki i taktyki

24. TEORIA TRENINGU
Indywidualny plan treningu wyodrębnia specjalne ćwiczenia
dla konkretnych warunków, potrzeb i możliwości
zawodnika. Rozróżnia się następujące formy treningu
indywidualnego:
 Indywidualną pracę zawodnika pod kontrola trenera
 Tworzenie grup ćwiczebnych o podobnych brakach
 Przyswajanie danych elementów techniki przez
naśladowanie lepszych
 Samodzielna pracę zawodnika według wskazówek trenera
 Pomoc ze strony wytypowanych, zaawansowanych
zawodników według wskazówek trenera

25. TEORIA TRENINGU
Przy układaniu planu treningu indywidualnego trzeba posiadać
indywidualną charakterystykę zawodnika i na jej podstawie
określić zadania szczegółowe: rodzaj ćwiczenia, dzień treningu,
liczbę powtórzeń i czas odpoczynku.
5. Organizacja i prowadzenie jednostki treningowej.
Jednostka treningowa jest podstawowym elementem procesu
treningowego. Spełnia nie tylko ważną rolę w zakresie metodyki
nauczania, ale stanowi istotne ogniwo organizacji ćwiczeń.
Sprawne zastosowanie odpowiednich form organizacyjnych w
lekcji treningowej umożliwia optymalne wykorzystanie środków
do realizacji postawionych zadań. Najczęściej występujące formy
organizacyjne treningu:

26. TEORIA TRENINGU
 Trening zespołowy
 Trening formacyjny
 Trening indywidualny
Z punktu widzenia podziału zawodników, czasowego
następstwa ćwiczeń i ich przestrzennego rozmieszczenia
ćwiczeń wyróżnia się następujące formy treningu :
 Forma treningu strumieniowego
 Forma treningu stacyjnego
 Forma treningu wahadłowego
 Równoległa forma ćwiczeń
 Forma treningu obwodowego

27. TEORIA TRENINGU
Jednostka treningowa wzorowana jest na strukturze lekcji
wychowania fizycznego i składa się z trzech części:
części wstępnej, części głównej i części końcowej.
Z doświadczenia wynika ,że najlepsze treningi z punktu widzenia
organizacji ćwiczeń opierają się na dobrze opracowanych planach
poszczególnych lekcji treningowych – konspektach. Przystępując
do opracowania konspektu zajęć treningowych należy wziąć pod
uwagę następujące dane:
 Zadania treningu wypływające z programu nauczania
 Miejsce odbywania zajęć, urządzenia, przyrządy, przybory,
warunki atmosferyczne
 Organizację pracy (czas ćwiczeń, przerwy, ilość piłek,
bezpieczeństwo

28. TEORIA TRENINGU
Podczas prowadzenia zajęć należy pamiętać o :
 Umiejętnym stopniowaniu ćwiczeń
 Indywidualnych możliwościach wykonania ćwiczeń
 Poprawności wykonywanych ćwiczeń
 Rozbudzeniu i podtrzymaniu zainteresowania treningiem
 Objaśnieniu i pokazie ćwiczeń
 Eliminowaniu błędów
 Terminologii
Spośród wielu elementów lekcji treningowej na uwagę
zasługują : pokaz, objaśnienie i poprawa błędów

29. TEORIA TRENINGU
Pokaz każdego elementu czy całego ćwiczenia powinien być
zademonstrowany prawidłowo, przedstawiony ćwiczącym w
przystępny sposób i w miarę potrzeby powtórzony.
Objaśnienie pokazu powinno być krótkie , zwięzłe i
uwzględniające najważniejsze momenty lub fazy danego
elementu czy całego ćwiczenia.
Poprawianie błędów powinno być połączone z pokazem i
objaśnieniem.
Szeroki zakres szkolenia, różnorodne zadania i zmienność
procesu treningowego powodują, że lekcji treningowej nie
należy traktować szablonowo.

30. TEORIA TRENINGU
Najczęściej spotykane typy jednostek treningowych:
 Związana z podaniem nowych umiejętności
 Uwzględniająca doskonalenie i utrwalenie nowych
umiejętności
 Kontrolna, sprawdzająca poziom opanowania nawyków
ruchowych
 Kombinowana, łącząca kilka zadań tematycznych

31. TEORIA TRENINGU
6.Zasady i metody kształtowania zdolności motorycznych.
SIŁA – jest to zdolność do pokonywania oporu zewnętrznego
lub przeciwdziałania mu kosztem wysiłku mięśniowego. Z
fizjologicznego punktu widzenia siła określana jest
stopniem napięcia mięśni niezbędnym do pokonania oporu.
W piłce nożnej wyrabianie siły u zawodników opiera się na
stosowaniu ćwiczeń szybkościowo – siłowych. Stosowanie
tego rodzaju ćwiczeń nie powoduje nadmiernego rozrostu
masy mięśniowej, a przynosi wzrost siły dynamicznej.
Dlatego w treningu piłkarzy należy stosować ćwiczenia
izotoniczne i auksotoniczne.

32. TEORIA TRENINGU
Praca izometryczna (statyczna)
Praca izotoniczna (dynamiczna)
Ogólne zasady uwzględniane w treningu siłowym:
 Podniesienie poziomu sprawności ogólnej
 Rozwijanie grup mięśniowych niezbędnych dla danej dyscypliny
sportowej
 Stosowanie odpowiednich metod kształtowania siły
Wskazówki praktyczne przy kształtowaniu siły
 Intensywność pojedynczego ćwiczenia
 Ilość powtórzeń w serii
 Ilość serii
 Czas i charakter przerw

33. TEORIA TRENINGU
Metody kształtowania siły:
 Metoda powtórzeniowa
 Metoda maksymalnych obciążeń
 Metoda wielokrotnych obciążeń
 Metoda ciężkoatletyczna
 System kształtowania ciała
 Trening obwodowy
 Trening stacyjny
 Trening wytrzymałościowo – siłowy
 Trening izometryczny
 Metoda mieszana

34. TEORIA TRENINGU
WYTRZYMAŁOŚĆ – jest to zdolność do kontynuowania
długotrwałego wysiłku z zachowaniem podwyższonej
odporności na zmęczenie.
Podział wytrzymałości:
 Wytrzymałość ogólna
 Wytrzymałość ukierunkowana
 Wytrzymałość specjalna
Skuteczność wyrabiania i doskonalenia wytrzymałości polega
na odpowiednim dozowaniu wielkości zmęczenia i
określenia charakteru wysiłku wywołujące to zmęczenie. Do
składowych elementów wyrabiających wytrzymałość należą:

35. TEORIA TRENINGU
 Rodzaj ćwiczenia
 Objętość pracy
 Intensywność ćwiczeń
 Czas trwania ćwiczenia
 Czas trwania przerwy wypoczynkowej
 Ilość powtórzeń
Metody kształtowania wytrzymałości:
 Metoda treningu ciągłego
 Zabawy biegowe
 Metoda powtórzeniowa
 Metoda interwałowa

36. TEORIA TRENINGU
SZYBKOŚĆ– zdolność do wykonywania ruchu w
najmniejszych odcinkach czasu.
Szybkość składa się z trzech podstawowych parametrów:
 Czas reakcji
 Prędkość pojedynczego ruchu
 Częstotliwość ruchów
W mowie o szybkości w piłce nożnej należy poświęcić czas
szybkości działania technicznego i szybkości działania
taktycznego.

37. TEORIA TRENINGU
Trzy podstawowe warunki treningu szybkości:
 Technika ćwiczenia musi gwarantować wykonanie ruchu z
szybkością krańcowa
 Ćwiczenia muszą być na tyle przyswojone by podczas ich
wykonywania można było zwracać uwagę jedynie na
prędkość ich realizacji a nie na sposób wykonania
 czas wykonania ćwiczenia należy dobrać w tai sposób, by
prędkość nie ulegała zahamowaniu.
Metody kształtowania szybkości:
 Metoda powtórzeniowa
 Metoda prędkości submaksymalnych

38. TEORIA TRENINGU
KOORDYNACJA RUCHOWA – zdolności
koordynacyjne zależą od procesów kierowania
regulowania czynności. Stanowi podstawę do
nauczania i doskonalenia umiejętności technicznych.
Jest gwarantem mistrzostwa w panowaniu nad piłką i
jest decydującym wyznacznikiem wysokiego poziomu
sportowego w grze. Zawodnicy o dobrej koordynacji
lepiej reagują na zmienne warunki wykonywania
swych czynności i szybciej się do nich adaptują.
Dobrze opanowane umiejętności mają duży wpływ na
psychikę zawodnika, jego odwagę i kreatywność.

39. TEORIA TRENINGU
Zdolności koordynacyjne w piłce nożnej.
1. Orientacja przestrzenna
 Szybka analiza wzajemnych zależności
 Analiza kierunków biegu z piłką i bez piłki
 Podania współpartnerowi będącemu w ruchu
 Rozwiązywanie gry w przewadze liczebnej
 Wyczucie położenia własnego ciała
 Orientacja w położeniu własnego ciała w fazie
bronienia i atakowania

40. TEORIA TRENINGU
2. Czucie mięśniowe
 Określenie parametrów dawkowania siły w
czynnościach ruchowych
 Szybkie efektywne i ekonomiczne rozwiązywanie
zadań ruchowych w miejscu i w ruchu
 Dokładność i skuteczność strzału
3. Łączenie operacji ruchowych.
 Łączenie elementów pojedynczych w łańcuchy
czynności
 Rozwiązywanie fragmentów gry

41. TEORIA TRENINGU
4. Przystosowanie czynności ruchowych
 Nawiązuje do zdolności łączenia czynności
 Kombinacja opanowanych czynności ruchowych zgodnie
z zaistniałą sytuacją
 Własne improwizacyjne zdolności
5. Szybkość reakcji
 Przejawia się we wszystkich czynnościach ofensywnych
i defensywnych z piłką i bez piłki
 Szybkie działanie motoryczne na sygnał lub
niespodziewany bodziec
 Przy nieprzewidzianych sytuacjach w grze
 Decydująca w grze bramkarza

42. TEORIA TRENINGU
6. Poczucie równowagi
 Utrzymanie lub powrócenie do równowagi przy
zmianach położenia ciała
 Decydująca w grze bramkarza
7. Poczucie rytmu
 Zmiana rytmu przy przeprowadzeniu zadania
ruchowego
 Zmiana rytmu gry
 Narzucenie swojego rytmu przeciwnikowi

43. TEORIA TRENINGU
Wskazówki metodyczne w treningu koordynacyjnym
Trening koordynacji ruchowej musi trwać ciągle
Do ćwiczeń kolejno włączamy nowe koordynacyjne
środki
Przy kształtowaniu koordynacji stopniowo dołączać
elementy składowe wg ważności: orientacja przestrzenna,
łączenie czynności ruchowych, przystosowanie rozwiązań
ruchowych , poczucia równowagi i rytmu
W kształtowaniu koordynacji ruchowej ważny jest dobór
środków i stosowanie zasad : wszechstronności,
stopniowania trudności, dobierania różnych czynności,
wymaganie samodzielnych rozwiązań.

44. TEORIA TRENINGU
Określenie dawkowania i liczby powtórzeń
Odpoczynek ma charakter ćwiczeń rozluźniających i
rozciągających
Ćwiczenia prowadzimy w różnych odmianach
Ćwiczenia prowadzimy w zmieniających się warunkach
zewnętrznych
Przyswojone wcześniej ćwiczenie składamy w różne
zestawy
Prowadzimy ćwiczenie z dodatkowymi zadaniami
Dominującą składową rozwoju koordynacji jest precyzja
wykonania ćwiczenia, jego złożoność, a nie
ukierunkowanie na energetyczny rozwój