Их сургуулийн багшийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн загварыг хуваалцана.

1. ИХ СУРГУУЛИЙН БАГШИЙН ХӨГЖЛИЙН НЭГЭН
ЗАГВАР, ХӨТӨЛБӨРИЙН ҮНДЭС, АРГА ЗҮЙ
Монгол Улс: Дээд боловсролын шинэчлэл
төсөл
АХБ Төслийн дугаар. 43007-023
Төслийн код: ДБШТ MOН Зээлийн дугаар. 2766
Илтгэгч:
Проф Ц.Лувсандорж, дотоодын зөвлөх

2. АГУУЛГА
МАНАЙ УЛСЫН ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН БАГШИЙН ӨНӨӨГИЙН
БАЙДАЛ,ТУЛГАМДСАН АСУУДАЛ
Их, дээд сургуулийн багшийн хөгжлийн төвийн
загвар
Их сургуулийн багшийн хөгжлийг хангах талаарх
зөвлөгөө, санал
Их сургуулийн багшийн хөгжлийн хөтөлбөрийн
үндэс, арга зүй

3. МАНАЙ УЛСЫН ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН БАГШИЙН
ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ,ТУЛГАМДСАН АСУУДАЛ

4. Их, дээд сургуулийн багш дээд боловсролын чанарын
үндсэн хувьсагч болох нь
 Дээд боловсролын чанар нь олон хувьсагчийн олон давхар
хамаарал
 Багшлах нь дээд боловсролын чанарын үндсэн хувьсагч, үйл
ажиллагаа
 Багш үгүйд чанар үгүй
 Багшлах нь ухаан ч мөн, урлаг ч мөн
 Их сургуулийн багш нь дээд боловсролын байгууллагад
багшлах ухаан, багшлах урлагийн эзэмшихийг шаарддаг
онцгой нэгэн мэргэжил мөн
 Дээд боловсролын дидактикч, Дээд боловсролын дидактик

5. Их, дээд сургуулийн багшийн ерөнхий дүр,
өнөөгийн байдал
 Тухайн мэргэжлээрээ магистр зэрэгтэй байх
 Багшладаг
 Судалгаа хийдэг
 Байгууллагын гэхээсээ өөрийн хичээлээр л илүү хөгждөг
 Их сургуулийн багшийн хөгжлийн үндсэн хэлбэр-Мэргэжил дээшлүүлэлт
 Гадаад, дотоодын сургалт семинар, томилолт
 Бие даан хөгжих (өөрийн хэрэгцээ, зохицуулалт)
 Гадаад улсын засгийн газрын тэтгэлэг
 Өөрийн улсын засгийн газрын тэтгэлэг
 Их дээд сургуулийн багшийн бэлтгэл, хөгжил, хангалт манай улсад
институтчилагдаагүй.
 Их дээд сургуульд багшийн хөгжлийг хариуцсан нэгж, бүтэц
ихэнхид нь байдаггүй.

6. Их, дээд сургуулийн багшийн ажлын үндсэн үүрэг
 Судлах. Тэргүүлэх судлаач байх (мэдлэг бүтээгч)
 Багшлах. Мэргэжилтэн бэлтгэх багш байх (Багшлах
ухааныг урлагийн түвшинд эзэмшсэн байх)
 Мэдлэг, шинэ соёлыг бүтээх,тээх (академик соёлыг
тээгч, түгээгч, бүтээгч байх)
 Манлайлах (Тухайн салбарыг хөтлөгч, чиглүүлэгч,
манлайлагч)

7. Их дээд сургуулийн багшийг хөгжүүлэх
тулгарч буй асуудал
 Их, дээд сургуулийн багшийг бэлтгэх, хөгжүүлэх,
хангах үйл ажиллагаа институтчилагдаагүй
 Их дээд сургуулийн багшийн хөгжлийг хангах
чиглэсэн төрийн бодлого тодорхой бус
 Дээд боловсролын дидактик хөгжөөгүй
 Насан хүрэгчийг хүүхэд шиг үзэх хандлага практикт
бий

8. ҮРГЭЛЖЛЭЛ
 Андрагоги бус харин педагогид тулгуурласан
дидактик шийдэл илүү байдаг.
 Багш биш хүн дээд сургууль багш болчихоод
байдаг; багшлаад байдаг уламжлал байсаар
байгаа.
 Эмч багш биш, гэхдээ манай улсын дээд сургуульд бол багш
болчихдог.
 Инженер багш биш, гэхдээ манай улсын дээд сургуульд бол
багш болчихдог.
 Хөгжимчин багш биш, гэхдээ манай улсын дээд сургуульд бол
багш болчихдог....
 Сайн мэргэжилтэн бүр их сургуульд сайн багш болох нь
албагүй. ....

9. ҮРГЭЛЖЛЭЛ
 Их дээд сургуулийн багшийн ажлын нэг цагийн хөлс,
улмаар цалин бага, ачаалал хэт их, олон янз
 Их, дээд сургуулийн удирдлагад тухайн багшийн
хөгжүүүлэх сонирхол тэр бүр байдаггүй
(Зах зээлээс сайныг олоод авчихна. Зах зээл сайн багшийн бэлтгэж
өгнө гэж итгэдэг юм шиг...)

10. ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН БАГШИЙН ХӨГЖЛИЙН
ТӨВИЙН ЗАГВАР
(БҮТЭЭГДЭХҮҮН 2 )

11. ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН БАГШИЙН
ХӨГЖЛИЙН ОНОЛЫН ҮНДЭС
 Тогтолцооны онол, сэтгэлгээ, шинжилгээ
 Боловсролын сэтгэл зүй
 Эмоцийн интеллект
 Тархи судлалын үндэс
 Мэдлэг бий болох тойрог
 Үйл ажиллагаа +эмоци=мэдлэг (мартагдахгүй)

12. ТОГТОЛЦООНЫ ОНОЛ, СЭТГЭЛГЭЭ, ШИНЖИЛГЭЭ
 Хэсэгизм (редукционизм)-ийн ноёрхол, бүтэлгүйдэл
 Бүхэлизм (холизм)-тогтолцооны хандлага
 Хэлбэр ангид, тусгай оршихуй биш, харин бөөм(матери).
Хэлбэрээс ангид бөөм үл оршино.
 Бүхэл хэсгийнхээ нийлбээрээс их байдаг
 Хэсгүүдийн бүхэл болгох нууц (Холбоос, WiFi)
 Сурах тогтолцоо
 Багшийн хөгжил тогтолцоо

13. БОЛОВСРОЛЫН CЭТГЭЛ ЗҮЙ
 Андрагоги (хэрэгцээ, өөрийн удирдлага)
 Конструктивизм (үйл хийх, хэрэглэх,)
 Танин мэдэх ХСХ загвар
 Харах (40%)
 Cонсох (20%)
 Хийх (40%)
 Хүн тогтолцоо, сурах тогтолцоо (өөрийн зохицуулалт
(Бэлэн мэдлэг оюуныг гэмтээнэ)

14. ЭМОЦИЙН ИНТЕЛЛЕКТ
 Эмоцийн интеллект, манлайлагчийн амжилтын хооронд
хамааралтай.
 Эмоцийн үндэс:
 Эмоцийг мэдрэх;
 Эмоцид тайлагдах;
 Эмоцийг таних;
 Эмоцийн ер бусын хүч

15. Тархи судлалын үндэс
 Баруун тархи ( эмоци, харах, урт хугацааны санамж)
 Зүүн тархи (математик, хөдөлгөөн, богино хугацааны
санамж)
 Сурахад алдаа хий, будилах нь жам ёсны зүйл
(Дасгал хийх)
 Алдаа сурахын эхлэл
 Мэдэх нь шинэ утга оноох, энэ нь тархинд холбоос
шинээр бий болсны үр мөн.
 Мэдлэг харьцангуй тасралтгүй удаан үргэлжлэх үйл
явцын үр, өөрчлөлт

16. Leading Humanity toward Evolution from Within… Dr. Ted Sun
Copyright, 2016 © Executive Balance
Мэдлэг бий болох тойрог
Илэрхийлэгдэхгүй мэдлэг
Илэрхийлэгдэх мэдлэг
Тогтолцоо / Хэрэгжилт
Мэдлэгийн хэрэглээ
Утга
Ишлэл, хувь хүний,
хавсралт
бичих,
бичлэг,
видео
хуваалцах,
багшлах
(Таны үнэт зүйл)
(Таны түүхэн үйл)
(Хуваалцах)
Үнэт зүйлийн хэрэглээ)
Model from Sun, T (2007). Survival
Tactics: Top 11 behaviors of
successful entrepreneurs.

17. Leading Humanity toward Evolution from Within… Dr. Ted Sun
Copyright, 2016 © Executive Balance
Мэдээлэл +Эмоци=Мэдлэг
(Тэд Сан (2016))
Үйл ажиллагаа +Эмоци=Мэдлэг
(Лувсандорж, 2016)
Мэдлэгийн Хялбар Томьёолол

18. Leading Humanity toward Evolution from Within… Dr. Ted Sun
Copyright, 2016 © Executive Balance
Их Сургуулийн Багшийн Хөгжлийн Төвийн Нэгэн Загвар

19. Leading Humanity toward Evolution from Within… Dr. Ted Sun
Copyright, 2016 © Executive Balance

20. БУСАД БҮТЭЭГДЭХҮҮН
o Их сургуулийн багшийн хөгжил (ИСБХ) –ийн гарын авлага (45
хуудас ) (Бүтээгдэхүүн 4)
o ИХБХ-ийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө (Бүтээгдэхүүн 3)
o (ИСБХ-ийн гарны авлага, 27 хуудас )
 Их, дээд сургуульд багший хөгжлийн төв байгуулах үйл ажиллагааны
төлөвлөлт, туршил
(ИСБХ-ийн гарны авлага, Хавсралт С, 42 хуудас )

21. ИХ СУРГУУЛИЙН БАГШИЙН ХӨГЖЛИЙГ ХАНГАХ
ТАЛААРХ ЗӨВЛӨГӨӨ, САНАЛ

22. 1. ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН УДИРДЛАГАД ӨГӨХ
ЗӨВЛӨГӨӨ, САНАЛ
 Тогтолцооны хандлага, боловсролын сэтгэл зүй,
эмоцийн интеллект, тархи судлалын үндсийг
баримтлан ИСБХ-ийн төвийг байгуулах, ажиллуулах
 ИСБХ-ийн төвийн үйл ажиллагааг санал болгож буй
загварыг дагуу хөтлөн явуулах хүний нөөцийг бэлтгэх
 Их сургууль хамтаар суралцагч байгуулага байх
соёлыг төвөөр дамжуулан бий болгох

23. ҮРГЭЛЖЛЭЛ
 Оновчтой сонгон шалгаруулалт, тасралтгүй
хөгжих бүтэц, бодлогыг санал болгож буй
загварт тулгуурлан хийх
 ИСБХ-ийн тасралтгүй хөгжлийг энэхүү төвийн
үйл ажиллагааг тогтворжуулах замаар хангах

24. 2. Их, дээд сургуулийн багшид өгөх зөвлөгөө
 Scholarship of Teaching
Cудлаачийн чадвараа багшлахдаа хэрэглэх өргөн
боломж бий (Судлаачийн чадвараа багшлах ажлаа
судлахад ашиглах боломж)
 Педагогийг бус харин андрагогийг хичээл,сургалт
хэрэглэх
 Мэргэжилтний хэрэгцээ (чадамж)-ний
өөрчлөлтийг анхаарч, өөрийн хөгжлийг хангах

25. ҮРГЭЛЖЛЭЛ
 Их сургуулийн багшийн арга зүйн хэт хуучинсаг
хандлага (No1-ийн синдром)-ийг даван туулах
 Их сургуулийн удирдлагад нийт багшийн хөгжлийн
хангах чиглэлээр санал, санаачлага гаргах,
тасралтгүй хөгжлийг хангах тогтолцоог бий болгохын
чухлыг ухааруулах
 Мэдлэгийн томьёоллыг туршиж үзэх, хамтрах,
судалгаа хийх, өгүүлэл бичих
 ИСБХ төв тогтолцооны хэсэг болж тасралтгүй хөгжих
боломжийг ашиглах

26. БОДЛОГЫН БАЙГУУЛЛАГА, ХУВЬ ХҮНД ӨГӨХ ЗӨВЛӨГӨӨ
 Их сургуулийн багшийг бэлтгэх, хангах, мэргэжил дээшлүүлэх,
хөгжүүлэх нийгмийн институцийг бий болгох
 Их сургуулийн багшийг бэлтгэх, хангах, мэргэжил дээшлүүлэх,
хөгжүүлэх бодлогийг бий болгох
 Их дээд сургууль бүрт багшийн хөгжлийн төв бий болгож, чиг
үүргийг журамлах, үүрэгчилэх
 Их, дээд сургуулийг үнэлэх, магадлан итгэмжлэхэд тавигдах
шаардлагад багшийн хөгжлийг хангаж буй байдлыг тусгах өгөх
 Дээд боловсролын дидактикийг бодлогоор хөгжүүлэх, их
сургуульд багшлах ухаан, урлагийг хөгжүүлэх
“Хэн дуртай мэргэжилтэн их сургуульд багшилж үл болно”

27. Их сургуулийн багшийн хөгжлийн хөтөлбөрийн
үндэс, арга зүй

28. ХҮСЭЛ ЗОРИЛГО БАЙХАД ХҮРЭХ АРГА БИЙ