ΗΡΟΔΟΤΟΣ : ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ, ΜΟΝΑΡΧΙΑ

1. ΗΡΟΔΟΤΟΣ
ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ ΑΡΧΗΓΟΙ ΣΥΖΗΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ
Γ΄ΒΙΒΛΙΟ : ΘΑΛΕΙΑ
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

2. ΠΩΣ ΠΡΟΕΚΥΨΕ Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΟΥΒΕΝΤΑΣ
• Βρισκόμαστε περίπου στα 522 π.Χ.
• Ο Πέρσης βασιλιάς Καμβύσης μετά
την επιτυχή εκστρατεία του στην
Αίγυπτο, πεθαίνει (αφού
προηγουμένως έχει τρελαθεί).
• Την εξουσία αναλαμβάνουν μετά
από επανάσταση οι Μάγοι (κάστα
Μήδων ιερέων) εκμεταλλευόμενοι
την αναρχία.
• Τότε 7 Πέρσες άρχοντες
οργανώνουν συνομωσία και
απαλλάσσουν τη χώρα από τους
Μάγους.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

3. ΠΩΣ ΠΡΟΕΚΥΨΕ Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΟΥΒΕΝΤΑΣ
• Ακολουθεί συζήτηση
ανάμεσα τους με θέμα το
είδος του πολιτεύματος που
είναι κατάλληλο για τη χώρα
τους.
• Από τους 7 άρχοντες, τον
λόγο παίρνουν
αναπτύσσοντας
επιχειρήματα οι εξής:
Οτάνης, Μεγάβυξος και
Δαρείος.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

4. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΤΑΝΗ
ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ
ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
• Η μοναρχία οδηγεί σε υπεροψία και
σε ακρότητες και τον πιο ενάρετο,
καθώς είναι ανεξέλεγκτη.
• Ο μονάρχης μολονότι έχει ό,τι
επιθυμεί, φθονεί τους εξαίρετους
πολίτες και χαίρεται με τους
χειρότερους.
• Δεν επιθυμεί ούτε το μέτρο, αλλά ούτε
και τις κολακείες.
• Ευνοεί τις συκοφαντίες και τις
διαβολές.
• Ο μονάρχης είναι ασύδοτος σε όλα:
ανατρέπει πατροπαράδοτους νόμους,
βιάζει γυναίκες, θανατώνει χωρίς δίκη.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

5. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΤΑΝΗ
ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ
ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
• Αντίθετα στη δημοκρατία ο λαός
έχει την εξουσία και η
διακυβέρνηση στηρίζεται στην
ισονομία.
• Οι άρχοντες εκλέγονται με
κλήρο και λογοδοτούν.
• Για κάθε απόφαση τους
ελέγχονται από το λαό.
• «Εν γαρ τω πολλώ ένι τα
πάντα», δηλ. από τους πολλούς
απορρέουν τα πάντα.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

6. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΒΥΞΟΥ ΚΑΤΑ
ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ
ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ
• Απορρίπτει τη δημοκρατία γιατί στο
άχρηστο πλήθος υπάρχει πολλή
ανοησία, αυθάδεια, ακρισία και
απαιδευσία.
• Τον λαό τον κυβερνούν τυφλές
παρορμήσεις και εκδηλώνεται χωρίς
λογική.
• Ο αλαζονικός μονάρχης είναι κακός
ηγεμόνας, χειρότερο όμως είναι να
ηγείται το ασύδοτο πλήθος.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

7. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΒΥΞΟΥ ΚΑΤΑ
ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ
• Αντίθετα οι
άριστοι άντρες
(ανάμεσα στους
οποίους
τοποθετεί και
τους 7 που
συζητάνε)
παίρνουν άριστες
αποφάσεις.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

8. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΕΙΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ
ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
• Απ’ όλα τα πολιτεύματα υπερέχει
αυτό της μοναρχίας, γιατί από έναν
άριστο άντρα, προκύπτουν και
άριστες πράξεις ( ο Δαρείος θεωρεί
a priori άριστο τον μονάρχη).
• Δημοκρατία και Ολιγαρχία οδηγούν
σε διχόνοιες και επαναστάσεις,
καθώς οι πολλοί ή και οι λίγοι
συγκρούονται διεκδικώντας ο
καθένας για τον εαυτό του
μεγαλύτερη εξουσία και επιρροή.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

9. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΕΙΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ
ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
• Έτσι στο τέλος καταλήγουν στην
επιβολή της εξουσίας του ενός.
• Επομένως γιατί να μη διαλέξουν
εξαρχής την μοναρχία;
• Τέλος ο Δαρείος θυμίζει τις μεγάλες
υπηρεσίες που πρόσφεραν στο
κράτος τους προηγούμενοι
μονάρχες (π.χ. ο Κύρος) πράγμα
που κατά τη γνώμη του επικυρώνει
τη θέση του για την μοναρχία.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

10. Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΟΤΑΝΗ
• Η πλειοψηφία συμφώνησε με τον
Δαρείο υπέρ της μοναρχίας.
• Έτσι ο Οτάνης ζήτησε να εξαιρεθεί
από τη διαδικασία εκλογής του
μονάρχη, γιατί δεν επιθυμούσε
ούτε να εξουσιάζει, ούτε να τον
εξουσιάζουν.
• Ο Ηρόδοτος μαρτυρεί ότι ως την
εποχή του, οι απόγονοι του Οτάνη
διατηρούσαν αυτό το δικαίωμα,
χωρίς βέβαια να παραβαίνουν τους
νόμους.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

11. Ο ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
• Τίθεται το θέμα κατά πόσο ο
Ηρόδοτος παρουσιάζει ένα
πραγματικό ή φανταστικό
περιστατικό.
• Ο ίδιος υποστηρίζει ότι όσο κι
αν φαίνεται απίστευτο, η
συζήτηση αυτή έγινε.
• Αν και ο ίδιος είναι
υποστηρικτής της δημοκρατίας,
παραθέτει με αντικειμενικότητα
τα επιχειρήματα όλων των
ομιλητών.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

12. Ο ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ
• Ο Ηρόδοτος εκτός από ιστορικός
παρουσιάζεται και ως πολιτικός
φιλόσοφος και μάλιστα εκθέτει με
τόση πειστικότητα την πολιτική
ιδεολογία και τα
αλληλοαναιρούμενα
επιχειρήματα των ομιλητών,ώστε
να μην μπορεί κανείς να
διακρίνει με ποιον συντάσσεται.
• Η συζήτηση των Περσών,
παραπέμπει στην δημοκρατική
πόλη των Αθηνών, γι’ αυτό
κάποιοι μελετητές είπαν ότι ο
Ηρόδοτος προσάρμοσε τις
ελληνικές σοφιστικές συζητήσεις
σε μια περσική συγκυρία.
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό

13. Ο ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΩΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ
Στο κείμενο διαφαίνεται και η λογοτεχνική
ικανότητα του Ηροδότου:
• Η εναλλαγή αφήγησης και διαλόγου κάνει το
κείμενο πιο ενδιαφέρον και παραστατικό.
• Υπάρχουν σύντομες αναδρομές στο
παρελθόν (αναφορά στους Καμβύση και
Κύρο) και προϊδεασμός για τη βασιλεία του
Δαρείου.
• Το κείμενο θυμίζει θεατρικό μονόπρακτο
όπου τρεις άρχοντες-επαναστάτες
κουβεντιάζουν για να πάρουν μια πολύ
σημαντική απόφαση. Δυστυχώς η σκηνή
κλείνει με ένα αίσθημα απογοήτευσης για
όσους πιστεύουν στην ισονομία (Οτάνης,
αλλά έμμεσα και ο Ηρόδοτος).
Ματίνα Γκούτζιου – φιλόλογος
Φιλολογικές σταγόνες στον ωκεανό