ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ-Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1. ΟΜΗΡΟΥ
ΟΔΥΣΣΕΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή

2. Όμηρος
Έπος
Σοφία Χαντζή
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Ομηρικά έπη
Ηρωικό έπος
Αοιδοί & Ραψωδοί
Κύκλια έπη

3. δακτυλικό
εξάμετρο
ποίημα
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
ἔπω = λέγω λόγος, διήγηση
πολύστιχο
έμμετρο
περιεχόμενο
ηρωικό
Ηρωικό έπος
=Έπος

4. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Ηρωικό
έπος
μυθοποιημένα
γεγονότα σαν
αληθινά
έκφραση
συλλογικής
αντίληψης της
κοινότητας
μακρινό
παρελθόν
Κατορθώματα ηρώων & θεών
«ἔργα ἀνδρῶν τὲ θεῶν τὲ»
Μυκηναϊκά χρόνια
(17ος – 12ος αι. π.Χ.)
Ακμή:
Γεωμετρικά χρόνια
(11ος – 8ος αι. π.Χ.)
Ομηρικά έπη
Όμηρος
Αοιδοί & Ραψωδοί
Κύκλια έπη

5. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Κύκλια
Έπη
Τιτανομαχία
Οἰδιπόδεια
Θηβαῖς
Ἐπίγονοι
Αἰθιοπίς
Κύπρια
Μικρά
Ἰλιάς
Ἰλίου
πέρσις
Τηλεγόνεια
Νόστοι
μυθικά γεγονότα
από
την ένωση Ουρανού
και Γης
ως
το θάνατο του
Οδυσσέα
Τρωικός
κύκλος
Ιλιάδα
Οδύσσεια
Σώθηκαν μικρά αποσπάσματα

6. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Αοιδοί Ραψωδοί

7. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Ραψωδός
Η παράδοση τον θέλει τυφλό
μάλλον ο πρώτος
ίσως μέχρι αρχές 7ου
μάλλον απίθανο
Συνέθεσε τα έπη του
μάλλον με χρήση γραφής
Πατρίδα του(;)
μια από 7 πόλεις(!)
πιθανότερες η Σμύρνη & Χίος
Έζησε τον 8ο αι. π.Χ.
στην Ιωνία

8. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Αναφέρονται στον Μυκηναϊκό κόσμο 12ος αι. π.Χ.
8ος αι. π.Χ.
Καταγράφονται επίσημα στην Αθήνα 6ος αι. π.Χ.
Οργανώνονται φιλολογικά 3ος αι. π.Χ.
Εμπνέουν
Ψυχαγωγούν Διδάσκουν Διαχρονικά
Διασώθηκαν ολόκληρα
Δημιουργούνται στην Ιωνία στα Γεωμετρικά χρόνια

9. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Απομνημόνευαν τυποποιημένα στοιχεία (φράσεις /στίχους/σκηνές)
Συνέθετανκαι τραγουδούσαν τα έπη με τη συνοδεία κιθάρας/ φόρμιγγας
Αυτοσχεδίαζανπροφορικά(δεν υπήρχε γραφή) με «έμπνευση» από τη Μούσα
Εκπαιδεύονταν από τους παλαιότερους, γονείς ή δασκάλους
Ψυχαγωγούσαντο κοινό σε ανάκτορα-όπου ζούσαν- & εορταστικές εκδηλώσεις

10. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Ραβδί κρατώ, σύμβολο εξουσίας απ΄ τους θεούς δοσμένης
Απαγγέλλω με ρυθμό, δεν τραγουδώ
ᾨδάς ῥάπτω, έτοιμα ποιήματα μαθαίνω, δεν αυτοσχεδιάζω
Διαδέχτηκα τους αοιδούς προς το τέλος του 8ου αιώνα
Συμμετέχω και σε ραψωδικούς αγώνες
Ψυχαγωγία προσφέρω στις μεγάλες ελληνικές γιορτές
Οργανώθηκα σε συντεχνία και κάνω επαγγελματικά ταξίδια

11. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Ο ποιητής σε 15.693
στίχους αφηγείται
γεγονότα σχετικά με το
θυμό του Αχιλλέα, ένα
επεισόδιο του 10ου έτους
του Τρωικού πολέμου, που
διαρκεί 51 μέρες.
Σ’ αυτές, περικλείει τον
δεκαετή πόλεμο του
Ιλίου (Τροία).

12. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Ο ποιητής σε 12.110 στίχους
αφηγείται τον δεκαετή αγώνα του Οδυσσέα
για τον νόστο (= επιστροφή στην πατρίδα) του,
σε 41 ημέρες

13. ΜΥΚΗΝΑΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
1600-1100 π.Χ.
(Τρωικός πόλεμος)
12ος αι. π.Χ.
ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
1100-700 π.Χ.
(Όμηρος)
8ος αι. π.Χ.
ΑΡΧΑΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
ΚΛΑΣΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
ΕΛΛΗΝΙ
ΣΤΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
ΡΩΜΑΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
ΜΕΣΑΙΩΝΙ
ΚΑ
ΧΡΟΝΙΑ
ΝΕΟΤΕΡΑ
ΧΡΟΝΙΑ
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή

14. Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Πολιτιστικές διαστρωματώσεις
Αναχρονισμοί
Μη ασφαλής ιστορική πηγή
Σκοπός, η τέρψη του κοινού

15. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Η επίσημη καταγραφή
των ομηρικών επών
στην Αθήνα,
του 6ου π.Χ. αι.,
(στα χρόνια του τυράννου Πεισίστρατου ή
του γιου του Ίππαρχου)
έγινε για να απαγγέλλουν
οι ραψωδοί το ίδιο κείμενο,
χωρίς παρεμβολές,
κατά τη
γιορτή των Παναθηναίων.

16. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Οι γραμματικοί (φιλόλογοι) της αλεξανδρινής εποχής(3ος π.Χ. αι.) χώρισαν την
σε
ραψωδίες
24
άνισες
με τίτλο
με όνομα
Α,Β,Γ…..Ω
α,β,γ…..ω
Ιλιάδα
Οδύσσεια
&

17. « Η αποθέωση του Ομήρου», Jean Auguste Dominique Ingres (1780-1867)
1
3
2
5
4
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
6

18. «O πατέρας μου φροντίζοντας να γίνω σωστός άνθρωπος με έβαλε να μάθω όλα τα έπη του
Oμήρου· και τώρα θα μπορούσα να απαγγείλω απ’ έξω όλη την Iλιάδα και την Oδύσσεια. »,
ομολογεί ο Nικήρατος, γιος του Aθηναίου στρατηγού Nικία (5ος αι. π.X.),
(Ξενοφων, 4ος αι. π.X., Συμπόσιον , III, 5).
«Eίναι εύλογο να διαβάζουμε πρώτον τον Όμηρο, τον ποιητή,
μια που αυτός και προηγήθηκε χρονικά από τους περισσότερους
και αποδείχτηκε πρώτος από όλους σε αξία.
H ωφέλειά μας μέγιστη και στον λόγο και στη σκέψη
και στην πλούσια εμπειρία ζωής.»
Πλούταρχος (1ος-2ος αι. μ.X.), Βίος Ομήρου, II, 1
«όλη την Ελλάδα έχει μορφώσει αυτός ο ποιητής»
Πλάτων, Αθηναίος φιλόσοφος (427-347 π.X.)
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
1

19. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
2

20. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
3

21. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
4

22. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
5

23. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
6

24. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
10 χρόνια ταξιδι
41 μέρες περιπέτεια
Οδυσσέας
=
Εγκιβωτισμός
«Οδύσσεια»

25. 2η1η 3η-5η 6η
Προοίμιο
1ο συμβούλιο των
θεών.
Mετάβαση της
Aθηνάς στην
Iθάκη.
Eνθάρρυνση του
Tηλέμαχου.
Συνέλευση των
Iθακησίων.
Aναχώρηση του
Tηλέμαχου για
την Πύλο το
βράδυ.
O Tηλέμαχος στην Πύλο.
∆ιήμερο ταξίδι οδικό
για τη Σπάρτη.
O Tηλέμαχος στη
Σπάρτη. Στην Iθάκη
οι μνηστήρες τού
ετοιμάζουν ενέδρα
φονική κατά την
επιστροφή του.
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
Το ημερολόγιο της Οδύσσειας
ΤΗΛΕΜΑΧΕΙΑ: α - δ

26. 12η-28η7η 33η29η-31η 32η8η-11η 34η προς 35η
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
ΝΟΣΤΟΣ: ε –ν209
2ο συμβούλιο
θεών.
Mετάβαση Eρμή
στην Ωγυγία &
ανακοίνωση
στην Kαλυψώ
της απόφασης
των θεών για
τον νόστο του
Oδυσσέα.
O Oδυσσέας
κατασκευάζει
σχεδία.
Aναχωρεί από
την Ωγυγία και
ταξιδεύει
άγρυπνος σε
ήρεμη
θάλασσα.
O Ποσειδώνας
σηκώνει τρικυμία
& διαλύει τη
σχεδία. Ο
Oδυσσέας
παλεύοντας με τα
κύματα βγαίνει
ναυαγός στη
χώρα των
Φαιάκων(Σχερία)
O Oδυσσέας
συναντά τη
Nαυσικά και
συνομιλεί μαζί
της. Tο βράδυ
φιλοξενείται
στα ανάκτορα
των Φαιάκων.
Oι Φαίακες
διευρύνουν τη
φιλοξενία τους
στον Oδυσσέα
(επίσημα
γεύματα, αγώνες,
δώρα). Tο βράδυ
ο Oδυσσέας τους
διηγείται τις
περιπέτειές του
Eτοιμάζεται ο
νόστος του
Oδυσσέα και το
βράδυ, καράβι
των Φαιάκων
τον μεταφέρει
κοιμισμένον και
τον αποθέτει
σε μια παραλία
της Iθάκης.
10 χρόνια ταξιδι

27. 38η35η προς 36η 36η-38η 39η 40η 40η προς 41η 41η
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σοφία Χαντζή
ΜΝΗΣΤΗΡΟΦΟΝΙΑ: ν210 - ω
Ξυπνά ,συναντά
την Aθηνά, που
τον συμβουλεύει,
τον μεταμφιέζει σε
ζητιάνο & τον
στέλνει στο καλύβι
Eύμαιου.Η ίδια
πηγαίνει στη
Σπάρτη &
παροτρύνει τον
Tηλέμαχο να
επιστρέψει.
O
Tηλέμαχος
ταξιδεύει
προς την
Iθάκη, ενώ
ο Oδυσσέας
παραμένει
στο καλύβι.
Φτάνει και ο
Tηλέμαχος στο
καλύβι,
αναγνωρίζει
τον πατέρα του
και σχεδιάζουν
μαζί τη
μνηστηροφονία
Oι μνηστήρες
ανησυχούν από
την επιστροφή
του.
O Oδ-ζητιάνος δέχεται
προσβολές από
μνηστήρες στο παλάτι.
H Πηνελόπη τους δίνει
ελπίδες για γάμο & της
στέλνουν δώρα. Tο
βράδυ, πατέρας & γιος
κρύβουν τα όπλα. H
Πηνελόπη συνομιλεί με
τον Oδυσσέα-ζητιάνο. H
Eυρύκλεια, του πλένει
τα πόδια & τον
αναγνωρίζει.
Oδυσσέας & Πηνελόπη
ξυπνούν ταραγμένοι.
Στο παλάτι ετοιμάζεται
συμπόσιο.
Οι μνηστήρες
συμπεριφέρονται
προκλητικά.
Προκηρύσσεται και
διεξάγεται αγώνας
τόξου με νικητή τον
Oδυσσέα.
Μνηστηροφονία
H Πηνελόπη
αναγνωρίζει
τον Oδυσσέα
& συνομιλεί
μαζί του.
O Eρμής οδηγεί τις ψυχές
των μνηστήρων στον
Άδη. Oδυσσέας &
Tηλέμαχος πηγαίνουν στο
κτήμα του Λαέρτη και
όλοι μαζί αντιμετωπίζουν
τους συγγενείς των
μνηστήρων, που
ζητούσαν εκδίκηση,
επεμβαίνουν όμως οι θεοί
και επιβάλλουν
συμφιλίωση και ειρήνη.
THE END