SlideShare a Scribd company logo
1 of 79
Download to read offline
Оюунлаг үйлсийг дэмжигч:
  “ГЭЛЭГ-ХӨГЖИЛ” сан


Шинэ зууны байгууллага ба
       удирдахуй
                      А.Гэлэгжамц



            2009 он
Сэдэв 1:

    Шинэ үеийн менежментийн чиг
       хандлага ба удирдахуйн
       сэтгэлгээний шинэчлэл




2009 он
Хүн төрөлхтний иргэншлийн үе
                                       Мэдээллийн эрин

Удирдахуйн ухаан бие даан
ШУ болж зөшөөрөгдсөн үе
    1910 оноос эхтэй
                            Үйлдвэржилтийн үе



           Хөдөлмөрийн хуваарь



Хүй нэгдлийнүе



 2009 он
Удирдахуй ба соёл иргэншил




2009 он
6
            Удирдахуй
Өнөөдөр...




2009 он
2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                                 Орчин
            Хугацаа                    1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                                  үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын /Удирдлагын ШУ-ы/
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Үргэлжлэл...

 Удирдлагын зарчим гэдэг нь аливаа үйлдэл хийх, шийдвэр гаргах ажилд
 зайлшгүй мөрдөх чиг баримтлал, зүй тогтол юм. Хүн төрөлхтний хөгжлийн
 үеэс үед амьдарч байсан олон эрдэмтэд удирдлагын зарчмуудыг янз бүрээр
 тодорхойлж байжээ. Үүнд:
Г.Эмерсоны (1853-1931) удирдлагын зарчим               А.Файоль (1841-1925) -ын удирдлагын зарчим
1. Тодорхой зорилго                                    1. Хөдөлмөрийн хуваарь
2. Эдийн засгийн чиг хандлага                          2. Эрх хариуцлага
3. Мэргэжилтний сонирхол татах                         3. Сахилга бат
4. Хяналт                                              4. Захирах, захирагдах ёс
5. Үйл ажиллагааг зохицуулах                           5. Удирдлагын нэгдсэн чиглэл
6. Оновчтой норматив хэрэглэх                          6. Байгууллагын сонирхолыг хувь хүнийхээс илүү
7. Ажиллах нөхцөл бололцоогоор хангах                     үзэх
8. Үйл ажиллагаа (үйлдэл)-г стандартчилах              7. Цалин урамшил      8. Төвлөрсөн шийдвэр
9. Урамшуулах                                          9. Шатлан захирамжлах
                                                       10. Дэг журам        11. Шударга журам
                                                       12. Боловсон хүчний тогтвор суурьшил
3. Федрик, Ц.Тейлор (1815-1915)-ын удирдлагын
                                                       13. Санаачлага        14. Нэр хүнд
      зарчим
1. Ажилчдыг ШУ-ы үндэслэлээр сонгох
2. Ажилчдыг шинжлэх ухааны үндэстэй сургах                 М.Вебер (1864-1920)-ийн удирдлагын зарчим
3. Ажлыг мэргэшүүлэх                                       1.Нарийн мэргэшсэн мэргэжилтэн
4. Цалинг ажилдаа шинэ зүйл сэдсэнээр нь                   2.3ахирах, захирагдах ёс, удирдлагын хяналт
   урамшуулах                                              3. Ажил үүргийн функциональ хуваарь, стандарт
5. Удирдлага, ажиллагсдын хооронд хариуцлагын              4. Субъектив алдаа гарахаас сэргийлэх
   тогтолцоог зөв хуваарилах                               5. Ажлын хөлс төлөлт
  2009 он                              http://gelegjamts.blogspot.com/
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд

                                                                          Орчин
            Хугацаа             1885   1920   1930   1940   1950   1960
                                                                           үе
Удирдлага дахь чиглэлүүд:
  • ШУ-нч удирдлагын
  • Захиргааны /сонгодог/
  • Хүмүүлэг харилцааны
  • Зан үйлийн
  • Тоон хамаарлын
Удирдлагын үйл явцын хандлага
Системийн хандлага
Нөхцөл байдлын хандлага



  2009 он
X, Y, Z, M онолууд
Хүний мөн чанарын тухай үзлийг 1960-аад онд АНУ-ын эрдэмтэн Дуглас
Макгрегорийн боловсруулсныг X ба У онолын цогц нэгдлээр илэрхийлж болно.
Тэрээр удирдагч хүн өөрийн удирдлагад байгаа хүмүүстэйгээ харилцахдаа
тэдний хөдөлмөрт хандах хандлагыг ямар байдлаар төсөөлж өөрсдийн үүргээ
хэрхэн ойлгодгийг тодорхойлсон X ба У гэсэн хоёр онолыг дэвшүүлсэн юм.
Үүний нэг нь Ф.Тейлорын сургаал дээр үндэслэгдсэн үйлдвэрийн газрын эзэд,
менежерүүдийн үзэл бодлыг илэрхийлдэг.
Энэ онолоо Д.Макгрегор X буюу автократ онол гэж нэрлэжээ.

                 “X” онолын үндсэн санааг илэрхийлбэл:
1/ дундаж хүн бол угаас ажилд дургүй бөгөөд болж өгвөл ажлаас
   зайлсхийхийг хичээнэ;
2/ ажилд дургүй, ажил хийхийг хүсдэггүй хүмүүс байдаг болохоор зохион байгуулалтын
   зорилтыг хэрэгжүүлэхийн тулд тэдгээрийн хүчин чармайлтыг зохих хэмжээгээр
   дайчлах зорилгоор тэднийг хүчилж сүрдүүлэх, албадах, хянах, удирдан чиглүүлэх
   хэрэгтэй болдог;
3/ дундаж хүмүүн хариуцлагаас зайлсхийхийг хичээдзг.

   Уг онолд ажилчин хүнийг угийн идэвхгүй, хариуцлагагүй, зөвхөн
2009 он өөрийн материаллаг хэрэгцээг хангахыг хүсдэг гэж үздэг.
Үргэлжлэл...

Удирдлагын У онольш гол утга санааг илэрхийлбэл:
1. Ажилчид угаасаа ажилд дургүй биш, ажлын сайн нөхцөл хандлагад л илүү дуртай
   ажилладаг;
2. Хатуу чанд хяналт, шийтгэл, сүрдүүлэг зэрэг нь зохион байгуулалтын зорилтыг
   хэрэгжүүлэх цорын ганц арга биш. Хэрэв аливаа хүн ямар нэгэн зорилгод хүрэх
   эрмэлзэлтэй бол тэр өөрийгөө хянан шалгах чадвартай байдаг
3. Өмнөө тавьсан зорилтоо биелүүлэхэд зарцуулсан хүч чармайлт нь түүнийг
   хэрэгжүүлсний төлөө олгох шагнал урамшилтай шууд хамааралтай байх ёстой
4. Дундаж хүн тодорхой нөхцөлд хариуцлага хүлээдэг төдийгүй тэгэх
   эрмэлзэлтэй байдаг
5. Зохион байгуулалтын асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд бүтээлч чанар, овсгоо, сэтгэн
    бодох харьцангуй өндөр түвшин шаардлагатай бөгөөд тийм чадвартай хүн олон
    байдаг
6. Өнөөгийн үйлдвэржсэн ннйгмийн нөхцөлд дундаж хүний оюун ухааны чадавхи нь
    бүрэн бус ашиглагдаж байна.

Уг онолд ажилтан хүнийг эрчтэй, санаачлагатай, хөдөлмөрийн үйл ажиллагааныхаа
явцад зөвхөн эд материалын бус бас оюун санааныхаа хэрэгцээ; хангах, нэр төрөө
хамгаалах, өөрийгөө илтгэн харуулахыг эрмэлздэг гэж үздэг. Тэгэхээр хүний авьяас
чадварыг нээн гаргахын тулд удирдлагын зүгээс ажилтанд итгэл хүлээлгэх, ажил
үйлдлийг нь бүтээлч болгох, эрхэлсэн ажил үүргийх нь хүрээнд эрх чөлөө, биеэ даасан
байдал олгох хэрэгтэй гэж үздэг байна.
 2009 он
X, Y онолуудын харьцуулалт

   Х онол (байгууллагад хандсан)                    У онол (хүнд хандсан)
• Дундаж хүн угаасаа ажилд дургүй бөгөөд    • Ажилчид угаасаа ажилд дургүй ба ажлын
  болж өгвөл ажлаас зайлсхийнэ.               сайн нөхцөл, зөв хандлагад илүү
• Хувь хүн ажилд дургүй учраас тэдэнд хүч     ажиллана.
  хэрэглэн сүрдүүлж, албадан хянаж байж     • Байнгын зорилгод хүрэхийн тулд хүмүүс
  удирдан чиглүүлнэ.                          өөрсдөө үндэслэл бий болгон, өөрийгөө
• Дундаж хүн хариуцлагаас зайлсхийхийг        хянан жолооддог.
  хичээдэг. Тэдэнд юу хийхийг нь хэлж өгч   • Дундаж     хүнийг    тодорхой    нөхцөлд
  байхад дуртай идэвхи санаачлагагүй          хариуцлага хүлээхэд сургаж болно. Тэд
• Цөөн хүн л үнэн санаанаасаа идэвхи          ингэх ч эрмэлзэлтэй байдаг.
  зүтгэлтэй ажилладаг.                      • Ихэнх хүмүүс бүтээлч чадварлаг байж,
• Жирийн ажилчны ухааны хязгаарлагдмал        овсгоо гаргаж, ухаан сийлэх чадвартай
  чадвар нь орчин үеийн ажлын зохион        • Дундаж хүний хувийн ухаан чадварыг
  байгуулалтанд бэрхшээл учруулдаг.           орчин үеийн үйлдвэржсэн нийгэмд бүрэн
                                              ашиглаж чаддаггүй.




  2009 он
Z онол

 Калифорны их сургуулийн дэргэдэх Удирдлагын дээд сургуулийн багш профессор
 Уилъям, Г.Оучи энэ онолыг боловсруулсан.
 Тэрээр ажиллагсдад ёс суртахууны буюу сэтгэл зүйн талаар нөлөөлөх замаар удирдлагын
 системийг боловсронгуй болгож болно гэж үзсэн ба энэ үзэл баримтлалаа Х,У онолтой
 холбоотойгоор Z онол гэж нэрлэжээ. Японы уламжлалт удирдлагыг Америкийн өнөөгийн
 удирдлагатай жиших замаар Z онолоо гаргаж ирсэн.

                Америк, Япон байгууллагыг харьцуулан авч үзье

        “А” маягийн байгууллага                    “J” маягийн байгууллага
1.   Богино хугацаанд хөлслөх            1.   Бүх насаар нь хөлслөх
2.   Хувийн шийдвэр гаргах               2.   Хамтын шийдвэр гаргах
3.   Хувийн хариуцлага хүлээх            3.   Хамтын хариуцлага хүлээх
4.   Ажлыг богино хугацаанд үнэлэн       4.   Ажилтныг аажмаар үнэлж дэвшүүлэх
     дэвшүүлэх                           5.   Энгийн хэрэгжихүйц хяналтын систем
5.   Нарийн хяналтын систем              6.   Төрөл бүрийн өргөн хүрээтэй ажил
6.   Төрөлжсөн ажил албан тушаал              эрхлэх
     эрхлэх                              7.   Ажилчдад хүн бүрт ижил хандаж
7.   Ажилчдад ялагвартай хандан               анхаарал халамж тавих
     анхаарал халамж тавих
Үргэлжлэл...


                       “Z” маягийн байгууллага
           1. Урт хугацаагаар хөлслөх
           2. Хамтын шийдвзр гаргах
           3. Хувийн хариуцлага хүлээх
           4. Ажилтныг аажмаар үнэлж дэвшүүлэх
           5. Тодорхой албан ёсны үзүүлэлт бүхий энгийн
              хяналтын систем
           6. Бага зэрэг төрөлжсөэ ажил, албан тушаал эрхлэх
           7. Гэр бүлийг оролцуулсан ажилчдад жигд анхаарал
              тавих


  Z онол нь хүний авъяас чадварыг нээн илрүүлэхийн тулд удирдлагын
  зүгээс ажилчдад итгэл хүлээлгэх, үйл ажиллагааг нь бүтээлч болгох,
  эрхэлсэн ажил үүргийнхээ хүрээнд эрх чөлөө, бие даасан байдлыг нь
  хангах, хүний авъяас чадвар хүмүүсийн харьцааг дэвшлийн гол эх
  сурвалж гэж үзсэн байдаг.
М онол


 "Биеэ зас, биеэ засаад, гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас"
                 гэсэн билэг сургааль нь...

М онол нь нүүдлийн соёл иргэншилтэй манай орны нөхцөлд
зохицсон онол бөгөөд дараах онцлогтой.

                                  "М" онол
 1. Богино, дунд хугацаатайгаар ажил эрхлэл
 2. Хувь хүн зөвлөлдөх замаар шийдвэр гаргах
 3. Хувь хүн өөрөө хариуцлага хүлээх
 4. Нэр хүнд олуут шууд ажилтныг үнэлж дэвшүүлэх
 5. Дотоодын энгийн хяналтаас гадна, хэрэгжүүлэх албан ёсны арга хэмжээний
    хамт хяналт тавих
 6. Олон талын мэдлэг чадварыг харгалзан албан тушаал дэвшүүлэх
 7. Гэр бүлийг нь оролцуулан бүхэлд нь анхаархад сонирхолтой.
Хөгжлийн хандлагын нөлөөлөл

                              Нийгэм
            Улс төр                           Сэтгэл судлал
                        МЕНЕЖМЕНТ
                                             ШУ, Техникийн
          Эдийн засаг
                                                 ололт
                            Хүн судлал



                 ...... зэргийн ололтоос ихээхэн шалтгаалж иржээ.

2009 он
Чухал суурь ойлголт

                 Менежмент



           Байгууллага   Менежер



2009 он
Байгууллага




2009 он
Менежментийн үүрэг
Аливаа байгууллагын менежмент тодорхой үүрэгтэй. Энэ үүргийг
менежер хүн хариуцаж мэргэжил мэдлэгийнхээ ур чадварын дагуу
хэрэгжүүлнэ. Францын эрдэмтэн А.Файоль менежмент төлөвлөх,
зохион байгуулах, захирах, зохицуулах, хянах гэсэн таван үүрэгтэй
гэж үзжээ. Эдгээр үүрэг нь менежерийн үүрэгтэй давхцан
менежментийн функциональ тодорхойлолтонд орж байдаг.

             Төлөвлөлт                 Зохион
                                       байгуулалт


                         Зохицуулалт


               Хяналт                   Захирах


2009 он
Удирдагч, менежер, манлайлагч...
    Удирдагч- шинэ жанжин шугам, алсын хараа, зорилго,
    зарчим, үнэт зүйлс, чиглэлийг тодорхойлогч, түүндээ
    бусдыг зоригжуулан удирддаг хүн.

    Менежер- Байгууллага, группын хүний болон бусад
    нөөцийг тогтсон журам, дүрэм, зарчмын дагуу захирдаг,
    зохицуулдаг хүн.

    Манлайлагч- Ажил үйлс, үг яриа, үйл хөдлөлөөрөө
    бусдыг үлгэрлэн манлайлагч.

 Менежер юмыг зөв хийдэг хүн.

 Удирдагч бол зөв юм хийдэг хүн.
2009 он
Удирдлага
   Удирдлага бол баигууллагын зорилтуудыг томъёолж
     түүнд хүрэхийн тулд зайлшгүй төлөвлөх, зохион
      байгуулах, идэвхижрүүлэх, хянах үйл явц юм.

Зохион байгуулалт болон удирдлагын салбарын тэргүүний
онолч Питер Ф. Друкер удирдлагыг дараах байдлаар
тодорхойлжээ.

"Удирдлага гэдэг нь зохион байгуулалтгүй
бөөгнөрсөн хүмүүсийг үр ашигтай, бүтээмжтэй
бүлэг болгон өөрчлөх үйл ажиллагааны онцгой
хэлбэр юм"
2009 он
Үргэлжлэл... (Удирдлагын үе шатууд)



                                  Хөдөлмөрийн хуваарилалт
  Генерал       Захирал



                  Дэд
  хурандаа      захирал         Босоо                  Хөндлөн


               Сургалтын
  Хошууч         алба
                                           Захирал

               Тэнхимийн
   Ахмад        эрхлэгч        Санхүү     Үйлдвэрлэл     Маркетинг


  Цэргийн       Их дээд
байгууллагад   сургуульд
Удирдлага буюу Менежерийн үүрэг

Менежерийн ажил             байгууллагын өмнө тавигдсан зорилтыг
хэрэгжүүлэхэд бүх хүмүүсийн хүчийг нэгтгэн зохион байгуулах
чадвараас нь хамаардаг. Менежерүүдийн ажлын агуулга ойролцоо
боловч, чиг үүрэг, арга нь өөр өөр байна. Менежерийн ерөнхий үүрэг
юу болох нь тухайн байгууллагын үйл ажиллагаатай хэрхэн
холбогдож чадах вэ гэдгээр тодорхойлогдоно. Менежерийн ерөнхий
үүрэг юу болох нь тухайн байгууллагын үйл ажиллагаатай хэрхэн
холбогдож чадах вэ гэдгээр тодорхойлогдоно. Менежерийн үүрэг.
Үүнд:
           •Төлөвлөлт
           •Зохион байгуулалт
           •Хүн хүчний сонголт, хуваарилалт
           •Идэвхжүүлэлт
           •Хяналт
           •Шийдвэр
Менежментийн түвшин

    Менежерүүд нь дээд, дунд, анхан шатны гэсэн
        үндсэн 3 түвшинд хуваагдаж болно.
                                    Хамрах хүрээ

          Дээд




          Дунд




      Анхан шатны


      Менежерийн бус
2009 он
Менежерийн ур чадвар
 Менежерүүд амжилттай ажиллахад хэд хэдэн онцлог бүхий дор дурдсан ур
 чадвартай байх хэрэгтэй. Үүнд: техникийн, харилцааны, шийдвэр гаргах, сэтгэн
 бодох, оношлогоо шинжилгээний гэх мэт...
                                                                Оношлогоо
         Техникийн        Сэтгэн бодох       Харилцааны        сэтгэлгээний

 Дээд
 шат


Дунд
шат



Анхан
 шат

                                 Сэтгэн                            Оношлогоо
  2009 он   Техникийн                           Харилцааны        сэтгэлгээний
                                  бодох
Удирдагчийн ур чадвар /гадаад/ Монголын
эртний хаан Атилла нь дараах зарчмуудыг
 удирдах урлагтаа ашиглаж байжээ. Yvнд;
 1. Хvний чин vнэнч чанарыг    10.Өрсөлдөгчөө vнэлж чаддаг
    эрхэмлэх                   11.Өөрөө өөртөө итгэлтэй
 2. Эр зоригийг эрхэмлэх       12.Аливаад эхнээс нь тооцоотой
 3. Эрхэмлэх хvсэл                хандаж чаддаг
    эрмэлзэлтэй хvн            13.Хариуцлагаа гvнээ ухамсарладаг
    амжилтанд хvрдэг           14.Зорьсон зорилгоосоо няцдаггvй
 4. Сэтгэлийн тэнхээтэй        15.Итгэл найдвар даадаг
 5. Биеийн тэнхээтэй           16.Нөмөр нөөлөгтэй, тvшигтэй
 6. Хvнд жинхэнэ ёсоор         17.Бусдыг байлдан дагуулах
    хvндлэгдэж чаддаг
 7. Эрс шийдэмгий
 8. Аливааг урьдчилан хардаг
 9. Цагийг vнэлж чаддаг


2009 он
Үргэлжлэл...


  Менежментийн ур чадварыг хэрхэн эзэмших вэ? гэдэг асуулт зүй
  ёсоор гарч ирж байна. Тухайн ур чадваруудыг өөр хоорондоо
  уялдаатай байж болох үндсэн хоёр эх үүсвэрээс эзэмшиж болно.
  Үүнд:


           Боловсрол                        Туршлага




 2009 он
Монгол удирдахуйн ухаан

    "Биеэ засаад гэрээ зас, гэрээ засаад
    төрөө зас“ эртний мэргэдийн сургаал

   “Бидний улс эв саналаа нэгтгэвээс
   мэдэхгүй, чадахгүй зүйл үгүй бөгөөд…”
                Д.Сүхбаатарын хэлсэн үгнээс эш татав.




2009 он
21-р зууны үнэлэмж
 • Уян хатан
 • Мэдээлэл технологийн дэвшил хөгжил
 • Шинэчлэлт
 • Интеграци /нэгдэл/
 • Хэвийн байдлаас боломжит түвшин
   хүртэл өөрчлөлт явагдах
 • Хэт өрсөлдөөн

2009 он
Мэдлэг-чадвар

           Мэдлэг

          Мэдлэг-
                                                      Мэдлэг
          чадвар

          Амьдралын
           туршлага




2009 он
47                  http://gelegjamts.blogspot.com/
Мэдлэг
          чадвар




2009 он
49                 http://gelegjamts.blogspot.com/
Удирдагч гэж хэн бэ?




2009 он
Албан – албан бус

2009 он
Удирдагч - Залгамжлагч
2009 он
Хаанаас залгагдсан бэ?




2009 он
Манлайлагч бол шинийг
              санаачлагч...




2009 он
Манлайлагч бол дасгалжуулагч...




2009 он
Удирдагчид ...




2009 он
Манлайлагч бол худалдаачин...
2009 он
Манлайлагч бол илгэгч...




 2009 он
Удирдагчид асуудлыг
             шийдвэрлэдэг
2009 он
Удирдагчид цаг хугацааг удирддаг
2009 он
Удирдагчид чанарыг удирддаг

2009 он
Удирдагчид зорилгыг удирддаг
2009 он
Удирдагчид чиг хандлагыг...

2009 он
Удирдагч хүн шийдвэр гаргадаг




2009 он
Удирдагчид эрсдлийг...
2009 он
Чадварлаг удирдагчид чадварлаг
      багийг бий болгодог




2009 он
Хэн нь удирдагч вэ?
2009 он
Та хэн бэ?




2009 он
Дараагийн сургалт
1.    Шинэ үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний
      шинэчлэл
2.    Удирдлагын сэтгэл зүй
3.    Хувь хүний онцлог, түүнийг удирдлагад харгалзах нь
4.    Хүний нөөцийн удирдлага /идэвхжүүлэлт/
5.    Баг болон бүлгийг үр ашигтай зохион байгуулан-удирдах нь
6.    Байгууллагын өөрчлөлт болон шинэчлэлтийг удирдахуй
7.    Төрийн удирдлагын шинэчлэл, төрийн захиргааны удирдлага
8.    Хэрэглээний эдийн засаг ба түүнийг удирдлагад ашиглахуй
9.    Байгууллагын зохион байгуулалт, төлөвлөлт, хяналт, шийдвэр гаргалт
10.   Байгууллагын стратегийн менежмент
                 гэсэн сэдвүүдээр сургалт явагдана.

2009 он
Анхаарал тавьсанд
             баярлалаа




2009 он
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, шинэ зууны байгууллага ба удирдахуй, / манлайлал гэх мэт/ ...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, шинэ зууны байгууллага ба удирдахуй, / манлайлал гэх мэт/ ...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, шинэ зууны байгууллага ба удирдахуй, / манлайлал гэх мэт/ ...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, шинэ зууны байгууллага ба удирдахуй, / манлайлал гэх мэт/ ...

More Related Content

What's hot

манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /
манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /
манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /Bach Baach
 
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээБизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээГончигжавын Болдбаатар
 
манлайллын онол хандлагууд
манлайллын онол хандлагуудманлайллын онол хандлагууд
манлайллын онол хандлагуудBuka King
 
байгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлс
байгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлсбайгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлс
байгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлсTserendulam Gan-Erdene
 
Ч. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежмент
Ч. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежментЧ. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежмент
Ч. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежментbatnasanb
 
коммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголткоммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголтDaariimaa Chuluunbaatar
 
Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...
Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...
Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...Adilbishiin Gelegjamts
 
хүний нөөцийн төлөвлөлт
хүний нөөцийн төлөвлөлтхүний нөөцийн төлөвлөлт
хүний нөөцийн төлөвлөлтBuka King
 
С.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
С.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬС.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
С.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬbatnasanb
 
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...Adilbishiin Gelegjamts
 
Маркетингийн орчин
Маркетингийн орчин Маркетингийн орчин
Маркетингийн орчин dagarzandraidorjmyag
 
Байгууллагын хөгжил
Байгууллагын хөгжилБайгууллагын хөгжил
Байгууллагын хөгжилErdenezul Purevnanzad
 
Мотивацийн тухай ойлголт
Мотивацийн тухай ойлголтМотивацийн тухай ойлголт
Мотивацийн тухай ойлголтchemistry teacher
 

What's hot (20)

PTON402-Хичээл-1
PTON402-Хичээл-1PTON402-Хичээл-1
PTON402-Хичээл-1
 
манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /
манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /
манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /
 
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээБизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
 
манлайллын онол хандлагууд
манлайллын онол хандлагуудманлайллын онол хандлагууд
манлайллын онол хандлагууд
 
байгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлс
байгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлсбайгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлс
байгууллагын зан төлвийн үндэс, түүний судлах зүйлс
 
Lecture №1
Lecture №1Lecture №1
Lecture №1
 
Маркетингийн үндэс 2013
Маркетингийн үндэс 2013Маркетингийн үндэс 2013
Маркетингийн үндэс 2013
 
Ч. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежмент
Ч. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежментЧ. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежмент
Ч. Ундрам - Байгууллагын өөрчлөлтийн менежмент
 
темперамент
темпераменттемперамент
темперамент
 
коммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголткоммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголт
 
Management1
Management1Management1
Management1
 
Менежментийн үүсэл
Менежментийн үүсэлМенежментийн үүсэл
Менежментийн үүсэл
 
Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...
Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...
Хяналт, хяналтын удирдлага, хяналтын үүрэг, хяналтын тогтолцоо ...
 
хүний нөөцийн төлөвлөлт
хүний нөөцийн төлөвлөлтхүний нөөцийн төлөвлөлт
хүний нөөцийн төлөвлөлт
 
С.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
С.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬС.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
С.Энхболд - БАЙГУУЛЛАГЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД ХУВЬ ХҮНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
 
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
 
Маркетингийн орчин
Маркетингийн орчин Маркетингийн орчин
Маркетингийн орчин
 
Lecture №11
Lecture №11Lecture №11
Lecture №11
 
Байгууллагын хөгжил
Байгууллагын хөгжилБайгууллагын хөгжил
Байгууллагын хөгжил
 
Мотивацийн тухай ойлголт
Мотивацийн тухай ойлголтМотивацийн тухай ойлголт
Мотивацийн тухай ойлголт
 

More from Adilbishiin Gelegjamts

Шинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 onAdilbishiin Gelegjamts
 
Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалт
Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалтСанхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалт
Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалтAdilbishiin Gelegjamts
 
Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэл
Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэлХөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэл
Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэлAdilbishiin Gelegjamts
 
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлагаХөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлагаAdilbishiin Gelegjamts
 
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалтБизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалтAdilbishiin Gelegjamts
 
Хөрөнгө оруулалтын үндэс
Хөрөнгө оруулалтын үндэсХөрөнгө оруулалтын үндэс
Хөрөнгө оруулалтын үндэсAdilbishiin Gelegjamts
 
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчинХөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчинAdilbishiin Gelegjamts
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on Adilbishiin Gelegjamts
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 onAdilbishiin Gelegjamts
 
Зардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysis
Зардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysisЗардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysis
Зардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysisAdilbishiin Gelegjamts
 
Шинэ жилийн мэндчилгээ 2017 он
Шинэ жилийн мэндчилгээ 2017 онШинэ жилийн мэндчилгээ 2017 он
Шинэ жилийн мэндчилгээ 2017 онAdilbishiin Gelegjamts
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 onAdilbishiin Gelegjamts
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 onAdilbishiin Gelegjamts
 
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээл
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээлХөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээл
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээлAdilbishiin Gelegjamts
 

More from Adilbishiin Gelegjamts (20)

Шинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2020 он. Shine onii mend 2020 on
 
Inv fin mkt_6
Inv fin mkt_6Inv fin mkt_6
Inv fin mkt_6
 
Inv fin mkt_5
Inv fin mkt_5Inv fin mkt_5
Inv fin mkt_5
 
Inv fin mkt_4
Inv fin mkt_4Inv fin mkt_4
Inv fin mkt_4
 
Inv fin mkt_3
Inv fin mkt_3Inv fin mkt_3
Inv fin mkt_3
 
Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2
 
Inv fin mkt_1_1
Inv fin mkt_1_1Inv fin mkt_1_1
Inv fin mkt_1_1
 
Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалт
Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалтСанхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалт
Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ: шийдвэр гаргалт
 
Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэл
Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэлХөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэл
Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэл
 
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлагаХөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
 
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалтБизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
 
Хөрөнгө оруулалтын үндэс
Хөрөнгө оруулалтын үндэсХөрөнгө оруулалтын үндэс
Хөрөнгө оруулалтын үндэс
 
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчинХөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчин
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2019 он. Shine onii mend 2019 on
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2018 он. Shine onii mend 2018 on
 
Зардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysis
Зардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysisЗардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysis
Зардал үр өгөөж, Зардал үр өгөөжийн шинжилгээ, cost benefit analysis
 
Шинэ жилийн мэндчилгээ 2017 он
Шинэ жилийн мэндчилгээ 2017 онШинэ жилийн мэндчилгээ 2017 он
Шинэ жилийн мэндчилгээ 2017 он
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2016 он. Shine onii mend 2016 on
 
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 onШинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 on
Шинэ оны мэнд хүргэе. 2015 он. Shine onii mend 2015 on
 
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээл
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээлХөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээл
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж, түүхий эдийн зах зээл
 

Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, шинэ зууны байгууллага ба удирдахуй, / манлайлал гэх мэт/ ...

  • 1. Оюунлаг үйлсийг дэмжигч: “ГЭЛЭГ-ХӨГЖИЛ” сан Шинэ зууны байгууллага ба удирдахуй А.Гэлэгжамц 2009 он
  • 2.
  • 3.
  • 4. Сэдэв 1: Шинэ үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл 2009 он
  • 5. Хүн төрөлхтний иргэншлийн үе Мэдээллийн эрин Удирдахуйн ухаан бие даан ШУ болж зөшөөрөгдсөн үе 1910 оноос эхтэй Үйлдвэржилтийн үе Хөдөлмөрийн хуваарь Хүй нэгдлийнүе 2009 он
  • 6. Удирдахуй ба соёл иргэншил 2009 он 6 Удирдахуй
  • 8.
  • 10. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын /Удирдлагын ШУ-ы/ Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 11. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 12. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 13.
  • 14. Үргэлжлэл... Удирдлагын зарчим гэдэг нь аливаа үйлдэл хийх, шийдвэр гаргах ажилд зайлшгүй мөрдөх чиг баримтлал, зүй тогтол юм. Хүн төрөлхтний хөгжлийн үеэс үед амьдарч байсан олон эрдэмтэд удирдлагын зарчмуудыг янз бүрээр тодорхойлж байжээ. Үүнд: Г.Эмерсоны (1853-1931) удирдлагын зарчим А.Файоль (1841-1925) -ын удирдлагын зарчим 1. Тодорхой зорилго 1. Хөдөлмөрийн хуваарь 2. Эдийн засгийн чиг хандлага 2. Эрх хариуцлага 3. Мэргэжилтний сонирхол татах 3. Сахилга бат 4. Хяналт 4. Захирах, захирагдах ёс 5. Үйл ажиллагааг зохицуулах 5. Удирдлагын нэгдсэн чиглэл 6. Оновчтой норматив хэрэглэх 6. Байгууллагын сонирхолыг хувь хүнийхээс илүү 7. Ажиллах нөхцөл бололцоогоор хангах үзэх 8. Үйл ажиллагаа (үйлдэл)-г стандартчилах 7. Цалин урамшил 8. Төвлөрсөн шийдвэр 9. Урамшуулах 9. Шатлан захирамжлах 10. Дэг журам 11. Шударга журам 12. Боловсон хүчний тогтвор суурьшил 3. Федрик, Ц.Тейлор (1815-1915)-ын удирдлагын 13. Санаачлага 14. Нэр хүнд зарчим 1. Ажилчдыг ШУ-ы үндэслэлээр сонгох 2. Ажилчдыг шинжлэх ухааны үндэстэй сургах М.Вебер (1864-1920)-ийн удирдлагын зарчим 3. Ажлыг мэргэшүүлэх 1.Нарийн мэргэшсэн мэргэжилтэн 4. Цалинг ажилдаа шинэ зүйл сэдсэнээр нь 2.3ахирах, захирагдах ёс, удирдлагын хяналт урамшуулах 3. Ажил үүргийн функциональ хуваарь, стандарт 5. Удирдлага, ажиллагсдын хооронд хариуцлагын 4. Субъектив алдаа гарахаас сэргийлэх тогтолцоог зөв хуваарилах 5. Ажлын хөлс төлөлт 2009 он http://gelegjamts.blogspot.com/
  • 15. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 16. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 17. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 18.
  • 19. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 20. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 21. Удирдлагын ШУ-н үүсч хөгжсөн үе шатууд Орчин Хугацаа 1885 1920 1930 1940 1950 1960 үе Удирдлага дахь чиглэлүүд: • ШУ-нч удирдлагын • Захиргааны /сонгодог/ • Хүмүүлэг харилцааны • Зан үйлийн • Тоон хамаарлын Удирдлагын үйл явцын хандлага Системийн хандлага Нөхцөл байдлын хандлага 2009 он
  • 22. X, Y, Z, M онолууд Хүний мөн чанарын тухай үзлийг 1960-аад онд АНУ-ын эрдэмтэн Дуглас Макгрегорийн боловсруулсныг X ба У онолын цогц нэгдлээр илэрхийлж болно. Тэрээр удирдагч хүн өөрийн удирдлагад байгаа хүмүүстэйгээ харилцахдаа тэдний хөдөлмөрт хандах хандлагыг ямар байдлаар төсөөлж өөрсдийн үүргээ хэрхэн ойлгодгийг тодорхойлсон X ба У гэсэн хоёр онолыг дэвшүүлсэн юм. Үүний нэг нь Ф.Тейлорын сургаал дээр үндэслэгдсэн үйлдвэрийн газрын эзэд, менежерүүдийн үзэл бодлыг илэрхийлдэг. Энэ онолоо Д.Макгрегор X буюу автократ онол гэж нэрлэжээ. “X” онолын үндсэн санааг илэрхийлбэл: 1/ дундаж хүн бол угаас ажилд дургүй бөгөөд болж өгвөл ажлаас зайлсхийхийг хичээнэ; 2/ ажилд дургүй, ажил хийхийг хүсдэггүй хүмүүс байдаг болохоор зохион байгуулалтын зорилтыг хэрэгжүүлэхийн тулд тэдгээрийн хүчин чармайлтыг зохих хэмжээгээр дайчлах зорилгоор тэднийг хүчилж сүрдүүлэх, албадах, хянах, удирдан чиглүүлэх хэрэгтэй болдог; 3/ дундаж хүмүүн хариуцлагаас зайлсхийхийг хичээдзг. Уг онолд ажилчин хүнийг угийн идэвхгүй, хариуцлагагүй, зөвхөн 2009 он өөрийн материаллаг хэрэгцээг хангахыг хүсдэг гэж үздэг.
  • 23.
  • 24. Үргэлжлэл... Удирдлагын У онольш гол утга санааг илэрхийлбэл: 1. Ажилчид угаасаа ажилд дургүй биш, ажлын сайн нөхцөл хандлагад л илүү дуртай ажилладаг; 2. Хатуу чанд хяналт, шийтгэл, сүрдүүлэг зэрэг нь зохион байгуулалтын зорилтыг хэрэгжүүлэх цорын ганц арга биш. Хэрэв аливаа хүн ямар нэгэн зорилгод хүрэх эрмэлзэлтэй бол тэр өөрийгөө хянан шалгах чадвартай байдаг 3. Өмнөө тавьсан зорилтоо биелүүлэхэд зарцуулсан хүч чармайлт нь түүнийг хэрэгжүүлсний төлөө олгох шагнал урамшилтай шууд хамааралтай байх ёстой 4. Дундаж хүн тодорхой нөхцөлд хариуцлага хүлээдэг төдийгүй тэгэх эрмэлзэлтэй байдаг 5. Зохион байгуулалтын асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд бүтээлч чанар, овсгоо, сэтгэн бодох харьцангуй өндөр түвшин шаардлагатай бөгөөд тийм чадвартай хүн олон байдаг 6. Өнөөгийн үйлдвэржсэн ннйгмийн нөхцөлд дундаж хүний оюун ухааны чадавхи нь бүрэн бус ашиглагдаж байна. Уг онолд ажилтан хүнийг эрчтэй, санаачлагатай, хөдөлмөрийн үйл ажиллагааныхаа явцад зөвхөн эд материалын бус бас оюун санааныхаа хэрэгцээ; хангах, нэр төрөө хамгаалах, өөрийгөө илтгэн харуулахыг эрмэлздэг гэж үздэг. Тэгэхээр хүний авьяас чадварыг нээн гаргахын тулд удирдлагын зүгээс ажилтанд итгэл хүлээлгэх, ажил үйлдлийг нь бүтээлч болгох, эрхэлсэн ажил үүргийх нь хүрээнд эрх чөлөө, биеэ даасан байдал олгох хэрэгтэй гэж үздэг байна. 2009 он
  • 25. X, Y онолуудын харьцуулалт Х онол (байгууллагад хандсан) У онол (хүнд хандсан) • Дундаж хүн угаасаа ажилд дургүй бөгөөд • Ажилчид угаасаа ажилд дургүй ба ажлын болж өгвөл ажлаас зайлсхийнэ. сайн нөхцөл, зөв хандлагад илүү • Хувь хүн ажилд дургүй учраас тэдэнд хүч ажиллана. хэрэглэн сүрдүүлж, албадан хянаж байж • Байнгын зорилгод хүрэхийн тулд хүмүүс удирдан чиглүүлнэ. өөрсдөө үндэслэл бий болгон, өөрийгөө • Дундаж хүн хариуцлагаас зайлсхийхийг хянан жолооддог. хичээдэг. Тэдэнд юу хийхийг нь хэлж өгч • Дундаж хүнийг тодорхой нөхцөлд байхад дуртай идэвхи санаачлагагүй хариуцлага хүлээхэд сургаж болно. Тэд • Цөөн хүн л үнэн санаанаасаа идэвхи ингэх ч эрмэлзэлтэй байдаг. зүтгэлтэй ажилладаг. • Ихэнх хүмүүс бүтээлч чадварлаг байж, • Жирийн ажилчны ухааны хязгаарлагдмал овсгоо гаргаж, ухаан сийлэх чадвартай чадвар нь орчин үеийн ажлын зохион • Дундаж хүний хувийн ухаан чадварыг байгуулалтанд бэрхшээл учруулдаг. орчин үеийн үйлдвэржсэн нийгэмд бүрэн ашиглаж чаддаггүй. 2009 он
  • 26. Z онол Калифорны их сургуулийн дэргэдэх Удирдлагын дээд сургуулийн багш профессор Уилъям, Г.Оучи энэ онолыг боловсруулсан. Тэрээр ажиллагсдад ёс суртахууны буюу сэтгэл зүйн талаар нөлөөлөх замаар удирдлагын системийг боловсронгуй болгож болно гэж үзсэн ба энэ үзэл баримтлалаа Х,У онолтой холбоотойгоор Z онол гэж нэрлэжээ. Японы уламжлалт удирдлагыг Америкийн өнөөгийн удирдлагатай жиших замаар Z онолоо гаргаж ирсэн. Америк, Япон байгууллагыг харьцуулан авч үзье “А” маягийн байгууллага “J” маягийн байгууллага 1. Богино хугацаанд хөлслөх 1. Бүх насаар нь хөлслөх 2. Хувийн шийдвэр гаргах 2. Хамтын шийдвэр гаргах 3. Хувийн хариуцлага хүлээх 3. Хамтын хариуцлага хүлээх 4. Ажлыг богино хугацаанд үнэлэн 4. Ажилтныг аажмаар үнэлж дэвшүүлэх дэвшүүлэх 5. Энгийн хэрэгжихүйц хяналтын систем 5. Нарийн хяналтын систем 6. Төрөл бүрийн өргөн хүрээтэй ажил 6. Төрөлжсөн ажил албан тушаал эрхлэх эрхлэх 7. Ажилчдад хүн бүрт ижил хандаж 7. Ажилчдад ялагвартай хандан анхаарал халамж тавих анхаарал халамж тавих
  • 27. Үргэлжлэл... “Z” маягийн байгууллага 1. Урт хугацаагаар хөлслөх 2. Хамтын шийдвзр гаргах 3. Хувийн хариуцлага хүлээх 4. Ажилтныг аажмаар үнэлж дэвшүүлэх 5. Тодорхой албан ёсны үзүүлэлт бүхий энгийн хяналтын систем 6. Бага зэрэг төрөлжсөэ ажил, албан тушаал эрхлэх 7. Гэр бүлийг оролцуулсан ажилчдад жигд анхаарал тавих Z онол нь хүний авъяас чадварыг нээн илрүүлэхийн тулд удирдлагын зүгээс ажилчдад итгэл хүлээлгэх, үйл ажиллагааг нь бүтээлч болгох, эрхэлсэн ажил үүргийнхээ хүрээнд эрх чөлөө, бие даасан байдлыг нь хангах, хүний авъяас чадвар хүмүүсийн харьцааг дэвшлийн гол эх сурвалж гэж үзсэн байдаг.
  • 28.
  • 29. М онол "Биеэ зас, биеэ засаад, гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас" гэсэн билэг сургааль нь... М онол нь нүүдлийн соёл иргэншилтэй манай орны нөхцөлд зохицсон онол бөгөөд дараах онцлогтой. "М" онол 1. Богино, дунд хугацаатайгаар ажил эрхлэл 2. Хувь хүн зөвлөлдөх замаар шийдвэр гаргах 3. Хувь хүн өөрөө хариуцлага хүлээх 4. Нэр хүнд олуут шууд ажилтныг үнэлж дэвшүүлэх 5. Дотоодын энгийн хяналтаас гадна, хэрэгжүүлэх албан ёсны арга хэмжээний хамт хяналт тавих 6. Олон талын мэдлэг чадварыг харгалзан албан тушаал дэвшүүлэх 7. Гэр бүлийг нь оролцуулан бүхэлд нь анхаархад сонирхолтой.
  • 30. Хөгжлийн хандлагын нөлөөлөл Нийгэм Улс төр Сэтгэл судлал МЕНЕЖМЕНТ ШУ, Техникийн Эдийн засаг ололт Хүн судлал ...... зэргийн ололтоос ихээхэн шалтгаалж иржээ. 2009 он
  • 31. Чухал суурь ойлголт Менежмент Байгууллага Менежер 2009 он
  • 33.
  • 34. Менежментийн үүрэг Аливаа байгууллагын менежмент тодорхой үүрэгтэй. Энэ үүргийг менежер хүн хариуцаж мэргэжил мэдлэгийнхээ ур чадварын дагуу хэрэгжүүлнэ. Францын эрдэмтэн А.Файоль менежмент төлөвлөх, зохион байгуулах, захирах, зохицуулах, хянах гэсэн таван үүрэгтэй гэж үзжээ. Эдгээр үүрэг нь менежерийн үүрэгтэй давхцан менежментийн функциональ тодорхойлолтонд орж байдаг. Төлөвлөлт Зохион байгуулалт Зохицуулалт Хяналт Захирах 2009 он
  • 35. Удирдагч, менежер, манлайлагч... Удирдагч- шинэ жанжин шугам, алсын хараа, зорилго, зарчим, үнэт зүйлс, чиглэлийг тодорхойлогч, түүндээ бусдыг зоригжуулан удирддаг хүн. Менежер- Байгууллага, группын хүний болон бусад нөөцийг тогтсон журам, дүрэм, зарчмын дагуу захирдаг, зохицуулдаг хүн. Манлайлагч- Ажил үйлс, үг яриа, үйл хөдлөлөөрөө бусдыг үлгэрлэн манлайлагч. Менежер юмыг зөв хийдэг хүн. Удирдагч бол зөв юм хийдэг хүн. 2009 он
  • 36. Удирдлага Удирдлага бол баигууллагын зорилтуудыг томъёолж түүнд хүрэхийн тулд зайлшгүй төлөвлөх, зохион байгуулах, идэвхижрүүлэх, хянах үйл явц юм. Зохион байгуулалт болон удирдлагын салбарын тэргүүний онолч Питер Ф. Друкер удирдлагыг дараах байдлаар тодорхойлжээ. "Удирдлага гэдэг нь зохион байгуулалтгүй бөөгнөрсөн хүмүүсийг үр ашигтай, бүтээмжтэй бүлэг болгон өөрчлөх үйл ажиллагааны онцгой хэлбэр юм" 2009 он
  • 37. Үргэлжлэл... (Удирдлагын үе шатууд) Хөдөлмөрийн хуваарилалт Генерал Захирал Дэд хурандаа захирал Босоо Хөндлөн Сургалтын Хошууч алба Захирал Тэнхимийн Ахмад эрхлэгч Санхүү Үйлдвэрлэл Маркетинг Цэргийн Их дээд байгууллагад сургуульд
  • 38.
  • 39. Удирдлага буюу Менежерийн үүрэг Менежерийн ажил байгууллагын өмнө тавигдсан зорилтыг хэрэгжүүлэхэд бүх хүмүүсийн хүчийг нэгтгэн зохион байгуулах чадвараас нь хамаардаг. Менежерүүдийн ажлын агуулга ойролцоо боловч, чиг үүрэг, арга нь өөр өөр байна. Менежерийн ерөнхий үүрэг юу болох нь тухайн байгууллагын үйл ажиллагаатай хэрхэн холбогдож чадах вэ гэдгээр тодорхойлогдоно. Менежерийн ерөнхий үүрэг юу болох нь тухайн байгууллагын үйл ажиллагаатай хэрхэн холбогдож чадах вэ гэдгээр тодорхойлогдоно. Менежерийн үүрэг. Үүнд: •Төлөвлөлт •Зохион байгуулалт •Хүн хүчний сонголт, хуваарилалт •Идэвхжүүлэлт •Хяналт •Шийдвэр
  • 40. Менежментийн түвшин Менежерүүд нь дээд, дунд, анхан шатны гэсэн үндсэн 3 түвшинд хуваагдаж болно. Хамрах хүрээ Дээд Дунд Анхан шатны Менежерийн бус 2009 он
  • 41. Менежерийн ур чадвар Менежерүүд амжилттай ажиллахад хэд хэдэн онцлог бүхий дор дурдсан ур чадвартай байх хэрэгтэй. Үүнд: техникийн, харилцааны, шийдвэр гаргах, сэтгэн бодох, оношлогоо шинжилгээний гэх мэт... Оношлогоо Техникийн Сэтгэн бодох Харилцааны сэтгэлгээний Дээд шат Дунд шат Анхан шат Сэтгэн Оношлогоо 2009 он Техникийн Харилцааны сэтгэлгээний бодох
  • 42. Удирдагчийн ур чадвар /гадаад/ Монголын эртний хаан Атилла нь дараах зарчмуудыг удирдах урлагтаа ашиглаж байжээ. Yvнд; 1. Хvний чин vнэнч чанарыг 10.Өрсөлдөгчөө vнэлж чаддаг эрхэмлэх 11.Өөрөө өөртөө итгэлтэй 2. Эр зоригийг эрхэмлэх 12.Аливаад эхнээс нь тооцоотой 3. Эрхэмлэх хvсэл хандаж чаддаг эрмэлзэлтэй хvн 13.Хариуцлагаа гvнээ ухамсарладаг амжилтанд хvрдэг 14.Зорьсон зорилгоосоо няцдаггvй 4. Сэтгэлийн тэнхээтэй 15.Итгэл найдвар даадаг 5. Биеийн тэнхээтэй 16.Нөмөр нөөлөгтэй, тvшигтэй 6. Хvнд жинхэнэ ёсоор 17.Бусдыг байлдан дагуулах хvндлэгдэж чаддаг 7. Эрс шийдэмгий 8. Аливааг урьдчилан хардаг 9. Цагийг vнэлж чаддаг 2009 он
  • 43.
  • 44. Үргэлжлэл... Менежментийн ур чадварыг хэрхэн эзэмших вэ? гэдэг асуулт зүй ёсоор гарч ирж байна. Тухайн ур чадваруудыг өөр хоорондоо уялдаатай байж болох үндсэн хоёр эх үүсвэрээс эзэмшиж болно. Үүнд: Боловсрол Туршлага 2009 он
  • 45. Монгол удирдахуйн ухаан "Биеэ засаад гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас“ эртний мэргэдийн сургаал “Бидний улс эв саналаа нэгтгэвээс мэдэхгүй, чадахгүй зүйл үгүй бөгөөд…” Д.Сүхбаатарын хэлсэн үгнээс эш татав. 2009 он
  • 46. 21-р зууны үнэлэмж • Уян хатан • Мэдээлэл технологийн дэвшил хөгжил • Шинэчлэлт • Интеграци /нэгдэл/ • Хэвийн байдлаас боломжит түвшин хүртэл өөрчлөлт явагдах • Хэт өрсөлдөөн 2009 он
  • 47. Мэдлэг-чадвар Мэдлэг Мэдлэг- Мэдлэг чадвар Амьдралын туршлага 2009 он 47 http://gelegjamts.blogspot.com/
  • 48.
  • 49. Мэдлэг чадвар 2009 он 49 http://gelegjamts.blogspot.com/
  • 50. Удирдагч гэж хэн бэ? 2009 он
  • 51. Албан – албан бус 2009 он
  • 53.
  • 55. Манлайлагч бол шинийг санаачлагч... 2009 он
  • 58.
  • 61. Удирдагчид асуудлыг шийдвэрлэдэг 2009 он
  • 62. Удирдагчид цаг хугацааг удирддаг 2009 он
  • 63.
  • 67. Удирдагч хүн шийдвэр гаргадаг 2009 он
  • 68.
  • 70. Чадварлаг удирдагчид чадварлаг багийг бий болгодог 2009 он
  • 71. Хэн нь удирдагч вэ? 2009 он
  • 73.
  • 74. Дараагийн сургалт 1. Шинэ үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл 2. Удирдлагын сэтгэл зүй 3. Хувь хүний онцлог, түүнийг удирдлагад харгалзах нь 4. Хүний нөөцийн удирдлага /идэвхжүүлэлт/ 5. Баг болон бүлгийг үр ашигтай зохион байгуулан-удирдах нь 6. Байгууллагын өөрчлөлт болон шинэчлэлтийг удирдахуй 7. Төрийн удирдлагын шинэчлэл, төрийн захиргааны удирдлага 8. Хэрэглээний эдийн засаг ба түүнийг удирдлагад ашиглахуй 9. Байгууллагын зохион байгуулалт, төлөвлөлт, хяналт, шийдвэр гаргалт 10. Байгууллагын стратегийн менежмент гэсэн сэдвүүдээр сургалт явагдана. 2009 он
  • 75. Анхаарал тавьсанд баярлалаа 2009 он