Tzou 1
- 2. Сэдвийн агуулга
- Төрийн захиргааны онол, удирдлага
хичээлийн танилцуулга, зорилго,
зарчим
- Төрийн захиргааны онол, удирдлага
хичээлийн судалгааны арга зүй,
аргачлал
- 3. Хичээлийн зорилго
Сэдвийн зорилго: Төрийн захиргааны
удирдлага, нийтийн захиргаа хэмээх ойлголтын
мөн чанар, тэдгээрийн ялгаатай тал, “Төрийн
захиргаа онол удирдлага” хичээлийн зорилго,
судлах зүйл, судалгааны аргачлал, Менежмент,
төрийн захиргааны удирдлагын мэргэжлийн
онцлог, төрийн захиргааны макро, микро түвшний
удирдлагын талаар оюутнуудад онол болон арга
зүйн мэдлэг эзэмшүүлэхэд оршино.
- 4. Нэр томъѐо
Захиргаа
Apparatus
Administration Public
administration
Бюрократия
Apparatus
/Англиар/ /Дэлхий нийтэд/ /Оросоор/
- 6. Төрийн захиргааны онол удирдлага хичээлийн бүрэлдэхүүн
ҮХЭЗ, ЗЭЗ
Төрийн Менежмент,
Улс төр
судлал захиргааны удирдлагын
онол, удирдлага социологи
Төрийн онол
- 7. Төрийн захиргааны онол, удирдлага хичээлд
тухайн орны өвөрмөц онцлогийг тусгадаг.
Тухайлбал,
Төрийн үйл ажиллагааны
уламжлал
Иргэдийн оролцооны шинж
Төрийн тогтолцооны онцлог
байдал
Өөрөө удирдах Иргэний нийгмийн
ѐсны хөгжил байгууллагууд
Захиргааны байгууллагын
Нийгэм, улс төрийн соѐл соѐл
Төрийн үйл ажиллагааны
шинэчлэл
- 8. Төрийн захиргаа нь онол,
практик, хууль гэхээсээ илүү
менежментийн ухаан юм.
Иймээс хууль дүрэмд төвлөрсөн
захиран тушаах босоо
тогтолцоог эвдэж хүний итгэл
үнэмшил, эрч хүч, бүтээлч
чадварыг хөгжүүлэх менежмент
захиргааны шинэтгэлийн үндэс
болж байна.
- 9. Төрийн захиргаа гэдэгт
нэгэн үйлдвэрлэгддэг хуулийг
хэрэгжүүлэхэд үйл ажиллагаа
нь зориулагдсан “төр төвтэй”
захиргааг ойлгодог. Энэ
утгаараа төрийн захиргаа нь
“Төрийн машин, хуулийг
хэрэгжүүлэгч аппарат” болдог
- 12. Нийгмийн хэвшлийг /салбарыг/ тэдний
зорилго болон өмчлөлөөс нь хамааруулан
дараах байдлаар ангилдаг. Үүнд:
Сайн дурын Нийтийн
хэвшил буюу улсын
/voluntary хэвшил /
sector / public sector /
Хувийн хэвшил
/private sector /
- 13. Нийтийн буюу улсын хэвшил
/Public sector/
Төрийн хэмээн ойлгодог байгууллагууд нь
ард түмний татвараас бүрдсэн нийтийн өмчинд
тулгуурлан үйл ажиллагаа явуулдаг салбар юм.
Тиймээс олон оронд нийтийн салбар, нийтийн
захиргаа ба нийтийн байгууллага хэмээн
нэрлэж ойлгодог.
- 14. Хувийн хэвшил
/private sector/
Хувийн хэвшилд ашиг сонирхлын
төлөө иргэд дангаараа болон
бусадтай хамтарч бизнесийн үйл
ажиллагаа явуулж байгаа
хэлбэрүүдийг хамааруулан ойлгоно.
Олсон орлогоосоо ашиг хуртэгчид,
хувьцаа эзэмшигчид өмчийнхөө
“эзэн” нь болдог.
- 15. Сайн дурын хэвшил
/voluntary sector/
Сайн дурын хэвшлийг иргэний
нийгмийг 3 дах салбар ч гэж нэрлэдэг.
Хэсэг бүлэг иргэд итгэд үнэмшлээрээ
эвлэлдэн нэгдэж гишүүдийнхээ болон
нийгмийн өмнө тулгамдаж байгаа
асуудлыг шийдвэрлэхийн төлөө үйл
ажиллагаа явуулдаг.
- 16. Төрийн захиргааны онол, удирдлага
хичээлийн зорилго
Төрийн захиргааны онол,
удирдлага хичээлийн зорилго нь
захиргааны байгууллагын
тогтолцоо, түүний нийгэмд
гүйцэтгэх үүрэг, бүтэц, зохион
байгуулалт, төрийн захиргааны
байгууллагын үйл ажиллагааны
зарчим, арга хэрэгслийг судлахад
оршино.
- 17. “Төрийн захиргааны онол, удирдлага”
хичээлд баримтлах зарчим
Ямар ч улс оронд заагддаг
нийтлэг үндэслэлүүдээс гадна
тухайн орны төрийн тогтолцооны
онцлог, төрийн үйл ажиллагааны
уламжлал, иргэний нийгмийн
байгууллагууд, нутгийн өөрөө
удирдах ѐсны хөгжил, иргэдийн
оролцооны шинж байдал, нийгэм,
улс төрийн соѐл болон байгууллагын
соѐл зэрэг ойлголт ухагдахууныг авч
үзэхэд оршино.
- 19. Төрийн захиргааны онол,
удирдлага хичээлийн судлах зүйл
нь нийгмийн амьдралын нийтлэг
асуудлуудыг шийдвэрлэх явцад
түүнд оролцогчдын хооронд үүсдэг
харилцаа, зохицуулалтын зарчим,
арга хэрэгсэл, туршлага зэрэг
болно
- 20. Төрийн захиргааны
онол, удирдлага хичээлийн
онолын хэсэгт захиргааны
шинжлэх ухааны хөгжил, төрийн
захиргааны байгууллагын нийгэмд
гүйцэтгэх үүрэг, түүний
тогтолцоо, бүтэц зохион
байгуулалт, төрийн захиргааны
байгууллагын гүйцэтгэдэг үйл
ажиллагааны зарчим, арга
хэрэгслийг судална.
- 22. Судалгааны
гол эх сурвалж
Яам, агентлаг,
нутгийн захиргааны
Монгол улсын байгууллагын бүтэц,
хуулиуд Төрийн үүргийн бүдүүвч
захиргааны
байгууллагын
шийдвэрүүд Захиргааны
Судалгааны ном,
ажилтнуудын
товхимол, гарын ажлын байрны
авлага, сурах тодорхойлолт
бичиг Тэдгээрийн
хэрэгжилтэнд
хийсэн үнэлгээ
Иргэдийн Захиргааны
талаарх байгууллага,
статистик мэдээ, албан тушаалтны
баримт бичиг ажлын тайлан
- 23. Судалгаандаа дараах аргуудыг
голчлон ашигладаг. Үүнд:
- Бихевиоризм
- Институт судлал
- Бодлогын шинжилгээ
- Үнэлгээ
- Системийн шинжилгээ
- Бүтэц, үүргийн шинжилгээ
- Байгууллагын болон үйл ажиллагааны
онолын аргууд зэрэг болно.
- 24. Дүгнэхэд, Төрийн захиргааны онол,
удирдлага хичээл нь дараах асуудлыг
судалдаг. Үүнд:
- Захиргааны байгууллагыг /түүний бүтэц,
зохион байгуулалт, шинэчлэлт, өөрчлөлт,
хүний болон бусад нөөц, хүмүүс
хоорондын харилцаа гэх мэт/,
- Захиргааны байгууллагын үйл ажиллагааг
/бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх, үр
дүнг тооцох, шийдвэр гаргах, төлөвлөх,
захиргааны орчны үзүүлэх нөлөө, хариу
үйлдэл, иргэдтэй харилцах боломж буюу
мэдээллийн хүртээмж гэх мэт/ болно.
- 25. Аливаа хөгжлийг
өнгөрсөн, одоо, ирээдүй гэсэн гурван
цагийн хэлхээсэнд судлах нь ач
холбогдолтой тул монгол улсад захиргаат
төр бий болсноос эхлээд өнөө хүртэлх
төрийн захиргааны түүх уламжлал
судалгааны чухал эх үүсвэр мөн.
Мөн энэхүү хичээлийг судлахдаа
“байгаа” буюу захиргааны хөгжлийн
хүрсэн төвшин, “байх ёстой” буюу
хөгжлийн ирээдүйн чиг хандлагын үүднээс
харьцуулан судалж, үнэлэлт дүгнэлт өгнө.
