Хөрөнгө оруулалтын үндэс Хөрөнгө оруулалт

1. Улаанбаатар хот
2017 он
Адилбишийн ГЭЛЭГЖАМЦ
Хөрөнгө оруулалтын үндэс

2. “Хөрөнгө оруулалтын менежмент ба санхүүгийн зах зээл”
1. Хөрөнгө оруулалтын үндэс
2. Хөрөнгө оруулалтын орчин: Олон улсын хандлага ба Монгол улс
3. Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
4. Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага: онол ба практик
5. Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэлийн тооцоолол, үнэлгээ
6. Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ ба арилжааны
сэтгэл зүй: шийдвэр гаргалт
7. Үнэт цаасны зах зээлийн арилжаа
8. Үүсмэл үнэт цаас, таваар ба валютын зах зээлийн арилжаа
Дэлгэрэнгүйг www.gelegjamts.blogspot.com блогоос судална уу.

3. Монгол Улсын ирээдүй болсон
оюунлаг оюутан, залууст энэхүү
хичээлийг зориулав.
Хүндэтгэсэн: Адилбишийн Гэлэгжамц

6. • Бизнесийн санхүү
• Хөрөнгө оруулалт
• Санхүүгийн байгууллага
• Санхүүгийн зах зээл
• Олон улсын санхүү
• Төрийн санхүү
• Өрхийн санхүү
Санхүүгийн үндсэн чиглэл
Санхүү нь мөнгө-хөрөнгийг дундаж үнэ цэнээс илүү өгөөжөөр
удирдах урлаг, шинжлэх ухаан юм.

7. INVESTMENT (Хөрөнгө оруулалт)
Ирээдүйд орлого авчирна гэсэн итгэлтэйгээр
худалдан авсан аливаа хөрөнгө, эсхүл бараа.
Хөрөнгө оруулалт нь эдийн засгийн болон
санхүүгийн хувьд өөр өөр утгатай байдаг.
Эх сурвалж: http://glossary.mn
Эдийн засгийн хувьд өнөөдөр
хэрэглэж чадахгүй боловч ирээдүйд
баялаг бүтээх барааны худалдан
авалт юм. Жишээ нь: бараа,
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй
үйлдвэрийн барилгад хөрөнгө
оруулах, машин тоног төхөөрөмж
худалдан авах, их сургууль, коллежид
сурахад хөрөнгө оруулах нь эдийн
засгийн хөрөнгө оруулалт юм.
Санхүүгийн хувьд ирээдүйд
орлого авчрах, эсхүл илүү өндөр
үнээр зарагдах магадлалтай
худалдан авсан хөрөнгө юм. Бонд,
хувьцаа, үл хөдлөх хөрөнгө нь
санхүүгийн хөрөнгө оруулалтын
жишээ юм.

8. INVESTMENT (Хөрөнгө оруулалт)
Хөрөнгө оруулалт гэдэг нь ашиг олох зорилгоор
мөнгийг тодорхой актив, санхүүгийн хэрэгсэлд
хугацаатайгаар байршуулж өгөөж болон
эрсдэлийг хүлээн зөвшөөрөх үйл явц юм.

9. INVESTMENT (Хөрөнгө оруулалт)
3.1.1.“хөрөнгө оруулалт” гэж Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт ашгийн төлөө
үйл ажиллагаа явуулах этгээдийн хувь нийлүүлсэн хөрөнгөд оруулсан,
санхүүгийн тайланд туссан биет болон биет бус хөрөнгийг;
Эх сурвалж: “Хөрөнгө оруулалтын тухай хууль”, http://www.legalinfo.mn/law/details/9491
Хязгаар
T
Хэрэглээ
Орлого
Хомсдол
Хуримтлал
Хөрөнгө
оруулалт

10. Хөрөнгө оруулалтын менежмент
Хөрөнгө оруулалтын менежмент нь санхүүгийн
хэрэгсэл, үл хөдлөх хөрөнгө болон бусад хөрөнгө,
түүний дотроос мөнгөн үнэлгээгээр илэрхийлэгдэх
хөрөнгийн эрх ба түүнтэй адилтгах бусад эрхийг хөрөнгө
оруулагчийн зорилгод нийцүүлэн удирдах мэргэжлийн
үйл ажиллагаа юм.
4.1.6. “санхүүгийн хэрэгсэл” гэж үнэт цаас, үүсмэл санхүүгийн хэрэгсэл,
мөнгөний болон зохицуулалттай зах зээлд арилжихыг зөвшөөрсөн бусад
санхүүгийн хэрэгслийг; (Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль, 2013)

11. Бодит хөрөнгө оруулалт VS санхүүгийн
хөрөнгө оруулалт
• Санхүүгийн хөрөнгө оруулалт гэж санхүүгийн
хэрэгсэлд хөрөнгө оруулахыг хэлнэ.
• Бодит хөрөнгө оруулалт гэж хуулийн этгээдийн
ямар нэг бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, ажил үйлчилгээ,
үндсэн ба эргэлтийн капиталд хөрөнгө оруулахыг
хэлнэ.
• Оюуны хөрөнгө оруулалт гэж эрдэм шинжилгээ -
судалгаа, туршилт - зохион бүтээлтийн шинжлэх
ухааны боловсруулалт, лиценз, ноу-хау зэрэгт
хөрөнгө оруулахыг хэлж байна.

13. Бодит хөрөнгө оруулалт
• Хөрөнгө оруулалтыг ашиглаж буй чиглэлээр нь
уйлдвэрлэлийн ба үйлдвэрлэлийн бус гэж ангилж
үздэг.
– Үйлдвэрлэлийн хөрөнгө оруулалт нь аж ахуйн нэгж
байгууллага буюу компанийг хөгжүүлэхэд чиглэгддэг,
– Үйлвэрлэлийн бус хөрөнгө оруулалт нь нийгмийн салба63рыг
хөгжүүлэхэд чиглэгдэнэ.

14. Санхүүгийн систем нь санхүүгийн харилцаанууд,
санхүүгийн байгууллага, санхүүгийн зах зээлийн
сүлжээнээс бүрддэг.
Санхүүгийн систем
Санхүүгийн байгууллага Санхүүгийн зах зээл Санхүүгийн харилцаа
Банкны
байгууллага
Банкны бус
байгууллага
Төв банк
Арилжааны
банк
ББСБ
ХЗХ г.м...
Валютын ЗЗ
Бараа таваарын ЗЗ
гэх мэт...
ҮЦЗЗ Төр
Мэргэжлийн
байгууллага
Иргэд
Олон улс

16. Бирж
Бирж бол өндөр зохион байгуулалттай зах зээлийн талбар юм.
4.1.28. “хөрөнгийн бирж” гэж үнэт цаасны
арилжаа эрхлэх үйл ажиллагаа эрхлэх
тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн
этгээдийг; (Үнэт цаасны зах зээлийн тухай
хууль, 2013)
3.1.1. “хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа,
түүхий эдийн бирж” /цаашид “бирж” гэх/
гэж хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий
эдийн арилжааг тогтсон журмын дагуу
зориулалтын байранд, эсхүл цахим
сүлжээгээр болон энэ хуулийн 7 дугаар
зүйлд заасан биржийн арилжааны төрөл,
хэлбэрээр зохион байгуулдаг компанийг;
(Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн
биржийн тухай хууль, 2011)

17. Зарах
Орлого
Нийлүүлэлт
Худалдан
авах
Орлого
Санхүүгийн
зах зээл
Хөрөнгө
оруулагч
Санхүүгийн
хэрэгсэл
эзэмшигч
Эрэлт

18. Зарах
Орлого
Нийлүүлэлт
Худалдан
авах
Орлого
Санхүүгийн
зах зээл
Хөрөнгө
оруулагч
Санхүүгийн
хэрэгсэл
эзэмшигч
Эрэлт

20. Анхаарал тавьсанд баярлалаа...
ХАРИУЛТ
АСУУЛТ