1. Улаанбаатар
хотын түүхээс

9. Мөнгө
Улсын мөнгө
Улсын мөнгө хаанаас бүрддэг вэ?

10. Татвар гэж юу
вэ?

11. Çîðèëãî:
Хàðèó òºëáºðã¿éãýýð óëñ îðîíäîî
ºãñºí òàòâàð íü õààíà òºâëºð
õýðõýí çàðöóóëàãääàã òàëààð
Төр буй дор татвар îðøèхуй,
Татвар буй дор төр оршихуй гэх
үндсэн ухагдахуун дээр
үндэслэн ойлголттой болоход
оршино.

12. Зорилт
• Татвар гэж юу вэ?
• Татварын үүсэл
• Улсын төсөв ба татвар
• Төсвийн зарцуулалт
• Татварын ач холбогдол.

14. Татвар нь “GIFT” гэдэг
Эртний Грек үгнээс
гаралтай бөгөөд хүн
төрөлхтний түүхэнд анх
өглөг буяны шинж
чанартайгаар үүссэн
гэдэг

15. Эртний болон Чингис хаан түүний
залгамжлагчийн үе
Татвар төлөгч
• Харьяат ардууд
• эзлэгдсэн аймаг
• Олзлогсод
Татварын хэлбэр
Биеэр
бүтээгдэхүүнээр
хөрөнгөөр
зоосоор

16. Орчин үед
Татвар төлөгч
• Иргэн
 байгууллага
Татварын хэлбэр
• Мөнгө

17. Улсын төсвийн
70-80%
татвараар
бүрддэг

18. Улсын төсөв гэдэг нь:
Иðãýä, àæ àõóé íýãæ,
áàéãóóëëàãààñ õóóëийн
äàãóó òàòâàðûí áîëîí áóñàä
õýëáýðýýð òàòàí òºâëºð¿¿ëñýí
ìºíãºí õºðºíãèéã õýëíý.

20. Татварын бүрэлдэхүүн
4.2/а.Албан 4.2/б.Хураамж 4.2/в.Төлбөр
татвар
Мөн чанар Ноогдлын дагуу Төрөөс ямар нэг Төр өмчөө
хариу төлбөргүйгээр үйлчилгээ
хэрэглүүлснийхээ
авах төлбөрийг үзүүлснийхээ төлөө
төлөө
Онцлог Албан татварын
төлбөр , хураамжаас
Төрөөс зөвхөн
иргэн, аж ахуй
Төр өмчөө иргэн, аж
ахуй нэгжид
ялгагдах онцлог нь нэгжид үйлчилгээ хэрэглүүлсний төлөө
хариу төлбөргүйгээр үзүүлсний төлөө авч авч байгаагаараа
хийгдэж байгаагаараа байгаагаараа
Төлбөрийн
хэрэгсэл

21. Эдийн засагч Адам Смит “Татварын дөрвөн
зарчим” боловсруулсан байдаг.
• Татвар нь хүний төлж чадах бодит
боломжид тулгуурласан байна.
• Татвар нь бүх хүнд ил тод шударга байх
ѐстой.
• Татвар боломжит цаг хугацаанд, зохих
хэлбэрээр төлөгдөх ѐстой.
• Татвар хураан авах зардал хамгитйн бага
байх ѐстой.

22. Татвар төлөх нь:

24. Татвараар бүрдсэн
төсвийг хэрхэн
зарцуулдаг вэ?

29. Татварын ач
холбогдол юу вэ?

30. Манай малын
татвар

31. Малын тоог нэг хонин толгойгоор тодорхойлох бөгөөд
үхэр, адуу тус бүрийг 5, тэмээг 2, ямааг 1,5 хонин толгойд
шилжүүлэн тооцно.
Албан татварын хэмжээ
№ Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж
/төгрөгөөр/
1 Нийслэл, Дархан-Уул, Орхон, Сэлэнгэ, Төв аймаг 100
Архангай, Баянхонгор, Булган, Говь-Сүмбэр,
2 Дорноговь, Дорнод, Дундговь, Өвөрхангай, 75
Өмнөговь, Сүхбаатар, Хөвсгөл, Хэнтий аймаг
3 Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Завхан, Увс, Ховд аймаг 50

32. Дүгнэлт
Бидэнд тутам хэрэгцээнд
зайлшгүй мөнгө хэрэгтэй байдаг
шиг төрийн үйл ажиллагааг
явуулахад татвар зайлшгүй
хэрэгтэй. Төсвийн орлого нь
татварын болон татварын бус
орлогоос бүрдэнэ. Энэ нь төр
оршихуйн үндэс нь татвар юм.

33. Гэрийн даалгавар
“Татвар бидний
амьдралд...” эсээ
бичих
Үг 150-160