Татварын багц хуулийн харьцуулалт

1. ТАТВАРЫН БАГЦ ХУУЛИЙН
ХАРЬЦУУЛАЛТ
БЭЛТГЭСЭН: Н.БОЛОРМАА
Д.АНУУДАРЬ
2019-03-01

2. Агуулга
• Татварын ерөнхий хууль
• Хувь хүний орлогын албан татварын тухай
• Аж ахуйн нэгжийн албан татварын тухай

3. ТАТВАР ТӨЛӨГЧИЙН БҮРТГЭЛ
• Энэхүү хуульд заасан татвар
ногдох бүхий татвар төлөх
•
• Татвар суутгах үүрэг бүхий
этгээд
• Гадаадын иргэн /ГИЭЗБ 5.1.5/
заасан зорилгоор Монгол Улсад
ирсэн
• Харилцан хамааралтай этгээд
Татвар
төлөгчийн
бүртгэл

4. Харилцан хамааралтай этгээд
Нэг этгээд нөгөө этгээдийн, эсхүл ут этгээдүүд нь хоёр болон түүнээс
дээш хуулийн этгээдийн хөрөнгө, хяналт, удирдлагын үйл ажиллагаанд
шууд болон шууд бусаар оролцох үамаар хоорондоо хийх ажил
гүйлгээний нөхцөл, эдийн засгийн үр дүнд нөлөөлөх боломжтой доор
дурдсан этгээдүүдийг хоорондоо харилцан хамааралтай этгээд гэж үзнэ:

5. Харилцан хамааралтай этгээд
Харилцан
хамаарал
бүхий
этгээд -
/26.1/
Гэр бүлийн тухай хуулийн 3.1.4 заасан этгээдүүд /гэр бүлийн гишүүн/ /26.1.1/
Энэ хуулийн 6.1.8 заасан группд хамаарах этгээдүүд /26.1.2/
Хувьцаа, хувь оролцоо, эсхүл саналын эрхийн 20 ба түүнээс доошгүй хувийг шууд болон шууд
бусаар эзэмшдэг этгээд /26.1.3/
Ашиг, эсхүл татан буугдсаны дараахь үлдэгдэл хөрөнгөөс 20 ба түүнээс доошгүй хувийг шууд
болон шууд бусаар хүртэх эрхтэй этгээдүүд /26.1.4/
Хувьцаа, оролцоо, эсхүл саналын эрхийн 20 ба түүнээс доошгүй хувийг гуравдагч этгээд шууд
болон шууд бусаар хүртэг эрхтэй этгээдүүд /26.1.5/
Ашиг, эсхүл татан буугдсаны дараахь үлдэгдэл хөрөнгөөс 20 ба түүнээс ба түүнээс доошгүй
хувийг гуравдагч этгээд шууд болон шууд бусаар хүтгэх эрхтэй аж ахуйн нэгжүүд /26.1.6/
Энэ хуулийн 26.1.1. /Гэр бүлийн гишүүн/ -д заасан этгээдийн шууд болон шууд бус эзэмшил
дэх 26.1.3-26.1.6-д заасан харилцаа бүхий этгээдүүдийг
Дээр дурдсан этгээдүүд, тэдгээрийг томилох эрхтэй эигээд, тэдгээрйн эрх болон үүргийг
шилжүүлэн хүлээж авсан, эсхүл тэдгээрийг төлөөлөхөөр сонгогдсон этгээд
Дээр дурдсан аж ахуйн нэгжүүд болон харилцан хамаарал бүхий аж ахуйн нэгжүүдийн салбар,
төлөөний газар зэрэг
Монгол Улсад оршин суугч татвар төлөгчийн татвар ногдуулах орлогыг бууруулах, алдагдлыг
өгсөх үндсэн зорилгоор харилцаа тогтоосон этгээд
Энэ хуулийн 26.1-д заасан агуулгаар тодорхойлогдох

6. Харилцан хамааралтай этгээд
• Хувь нийлүүлэгчид шууд болон шууд бусаар аж ахуйн
нэгжийн үйл ажиллагааны шийдвэр гаргахад нэгдмэл байр
суурьтай оролцохоор хэлцэл байгуулж, уг хэлцлийн
үндсэн дээр шийдвэр гаргадаг бол тухайн хувь
нийлүүлэгчдийг энэ хуулийн 26.1.3-26.1.6-д заасан хувь,
оролцооны хувьд нэг этгээд гэж үзнэ
• Шууд бус оролцоог тодорхойлохдоо шууд оролцооны
хувиудын үржвэрээр тодохойлно. Шууд оролцоо нь 50
хувиас дээш байвал 100 хувийн оролцоотой гэж үзнэ

7. Хоёр. Хувь хүний орлогын албан татварын тухай
2.1 Албан татвар төлөгч
2006/06/16
МУ-д байнга оршин
суугч:
- Байр
- Оршин суусан хоног
- Гадаадад томилогдон
ажиллаж байгаа МУ-ын
төрийн албан хаагч
МУ-д оршин суугч бус:
- Байргүй
- 183 хоног хүрээгүй
- МУ-д суугаа дипломат
төлөөлөгчийн консулын
газар, НҮБ түүний гэр
бүлийн гишүүд
2018 /төсөл/
МУ-д байнга оршин
суугч:
- Оршин суусан хоног
- Орлогын хэмжээ
- Гадаадад...
- Тодорхой нөхцөл
нотлогдож байвал
МУ-д оршин суугч бус:
- Орлого олсон
- Байнга оршин суугчаас бусад хувь хүн
- МУ-д суугаа дипломат төлөөлөгчийн
консулын газар, НҮБ түүний гэр бүлийн
гишүүд

8. 2.2. Албан татвар ногдох орлого
2006
2018

9. 2018 оны хуулийн төслийн хүрээнд
• Гадаад, дотоодын аж ахуйн нэгж
байгууллага...өгсөн бүх төрлийн шагнал,
урамшуулал, тэдгээртэй адилтгах орлого
(нэмсэн)
• Бэлнээр олгосон хоол, унааны мөнгө (шууд бус
орлого байсан, шилжүүлсэн)
1. Цалин, хөдөлмөрийн хөлс...
• Эмч, хуульч...зэрэг мэргэжлээр ажиллаж олсон
үйлчилгээний орлого (хассан)
• Хувиараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх...зуучлалын үйл
ажиллагаа (нэмсэн)
• Шинжлэх ухаан, утга зохиол...орлого (тусдаа татвар
ногдуулах орлогын эх үүсвэр байсан, шилжүүлсэн)
• Эрхэлж байгаа үйл ажиллагаатай холбоотойгоор үнэ
төлбөргүй бусдаас авсан бараа, ажил, үйлчилгээ (газар
гэж байсныг хассан, ү.а-тай холбоотойгоор гэж нэмсэн)
• Малчин өрх, мал бүхий этгээдийн малын ашиг
шимээс олдог орлогыг үйл ажиллагааны орлогод
хамруулна (шинээр нэмсэн)
2. Үйл ажиллагааны орлого
• Хөрөнгө ашиглуулсан болон түрээслүүлсний орлого
(ашиглуулсанаас олсон орлого гэж тусдаа заалт
байсныг хасаж өөрчилсөн)
• Эрхийн шимтгэлийн орлого, ногдол ашгийн орлого,
хүүгийн орлого (тус орлогуудын доторх агуулгыг
өөрчилж нэмсэн)
3. Хөрөнгийн орлого

10. • Газар эзэмших, ашиглах эрх болон бусад биет
бус хөрөнгө (нэр томьёо нэмсэн)
• Хувьцаа, үнэт цаас болон санхүүгийн бусад
хэрэгсэл (нэр томъёо нэмсэн)
4. Хөрөнгө борлуулсан,
ШИЛЖҮҮЛСНИЙ орлого
• Ажил олгогчийн төлсөн энэ хуулийн 11.2.7-д зааснаас
бусад сайн дурын даатгалын хураамж (шинээр
нэмсэн)
• Гэр бүлийн гишүүний сургалтын төлбөр (шинээр
нэмсэн)
• Монгол Улсад нүүж ирэх болон буцахтай холбоотой
гарах зардлын төлбөр (шинээр нэмсэн)
• Эрс тэс уур амьсгалд ажиллаж амьдарсны нэмэгдэл
(шинээр нэмсэн)
5. Шууд бус орлого
• шинжлэх ухаан, утга зохиол, урлагийн бүтээл
туурвих, ... тэдгээртэй адилтгах бусад орлого
(тусдаа татвар ногдуулах орлогын эх үүсвэр байсан,
шилжүүлж өөрчилсөн)
• төлбөрт таавар, бооцоот тоглоом, эд мөнгөний
хонжворт сугалааны орлого (тусдаа татвар ногдуулах
орлогын эх үүсвэр байсан, шилжүүлж өөрчилсөн)
• бичил худалдаа, ажил, үйлмилгээний орлого (шинээр
нэмсэн)
6. БУСАД орлого

11. Ажил үүргээ биелүүлэх нөхцөлийг нь сайжруулах
зорилгоор ажил олгогчоос ажилтанд олгож байгаа албан
татвар ногдох орлогод хамаарахгүй шууд бус орлого
суурин газраас
алслагдсан
ажлын байранд
ажилладаг
(хассан)
эрүүл мэндийн
байгууллагад
төлсөн
эмчилгээний
зардалд
зориулж
олгосон
тусламж,
дэмжлэг
(эмчилгээний
зардал гэдгийг
дэлгэрүүлж
өгсөн)
ажил
олгогчоос
олгож байгаа
албан
томилолтын
зардал
(Албан
татвараас
чөлөөлөх орлого
байсан,
шилжүүлсэн)
хууль
тогтоомжийн
дагуу ажил
олгогчоос олгож
байгаа хөдөлмөр
хамгааллын
болон дүрэмт
хувцас, хор
саармагжуулах
ундааны үнэ,
тэдгээртэй
адилтгах бусад
хангамжийн
зардал
(Албан татвараас
чөлөөлөх орлого
байсан,
шилжүүлсэн)
хөдөлмөр
эрхлэлттэй
холбоотойгоор
ажил олгогчийн
төлсөн сайн
дурын амь нас,
эрүүл мэнд,
гэнэтийн осол
болон
мэргэжпийн
хариуцлагын
даатгалын
хураамж
(шинээр нэмсэн)

12. 2.3. Албан татварын хувь хэмжээ
Цалин хөлс...; шууд бус орлого
10 хувь
• Өөрчлөлт байхгүй
Үл хөдлөх эд хөрөнгө борлуулсны орлого
2 хувь
• Өөрчлөлт байхгүй
Урлаг, спортын тэмцээний шагнал...
5 хувь
• Өөрчлөлт байхгүй

13. Төлбөрт таавар, бооцоот, эд мөнгөний
хонжворт сугалааны орлого
40 хувь
• Өөрчлөлт байхгүй
Хөрөнгийн орлого, үйл ажиллагааны... орлого
10 хувь
• Газар эзэмших, ашиглах, эрх болон бусад бусад биет бус хөрөнгө борлуулсан,
шилжүүлсний орлого (тусдаа зүйл заалт байсныг нэгтгэж нэмсэн)
МУ-д оршин суугч бус албан татвар
төлөгчийн...орлого
20 хувь
• МУ-д болон МУ-аас эх үүсвэртэй олсон орлого (зөвхөн МУ-ын нутаг дэвсгэрт
олсон гэж байсныг МУ-аас эх үүсвэртэй гэж өөрчилж нэмсэн)

14. Тайлангаар баталгаажсан өмнөх жилийн албан татвар
ногдох орлогын хэмжээ 50.0 сая төгрөг хүртэлх хувь хүн
өөрөө хүсэлт гаргаж, уг хүсэлтийг харьяалах татварын
алба бүртгэж авсан бол түүний үйл ажиллагааны орлого
1 хувь
• (шинээр нэмсэн)
Хуулийн 21.2.4, 21.2.5-д /Хөрөнгийн орлого, МУ-д оршин
суугч бус/ заасныг үл харгалзан МУ-д байрладаг албан
татвар төлөгчийн гадаад, дотоодын үнэт цаасны
анхдагч болон хоёрдогч зах зээлд нээлттэй
арилжаалагдах өрийн хэрэгсэл, хувьцаа, нэгж эрх
эзэмшигч албан татвар төлөгчийн тухайн хувьцаа, нэгж
эрх, өрийн бичигтэй холбоотойгоор олсон хүүгийн
орлого, ногдол ашгийн орлого
5 хувь
• (шинээр нэмсэн)
Бичил худалдаа, ажил, үйлчилгээний орлого
• - ажлын байр, лангуу бүхий байршилд байрлахгүй ил задгай худалдаа,
үйлчилгээ эрхэлж байгаа хувь хүний хувьд албан татварын доод хэмжээ нь
хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний 1 хувь, дээд хэмжээ нь хөдөлмөрийн
хөлсний доод хэмжээний 50 хувьтай тэнцэх хэмжээнд;
- хувиараа зорчигч, эсхүл ачаа тээврийн үйлчилгээ эрхэлж байгаа хувь хүний
хувьд албан татварын доод хэмжээ нь хөдөлмөрийн хөлсний доод
хэмжээний 5 хувь, дээд хэмжээ нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээтэй
тэнцэх хэмжээнд.
• (шинээр нэмсэн)

15. 2.4. Албан татварын хөнгөлөлт
Үндсэн ажлын газраас бусад хуулийн этгээд болон хувь хүнтэй байгуулсан гэрээний үндсэн дээр
ажил, үүрэг гүйцэтгэж авсан хөдөлмөрийн хөлс, шагнал, нэмэгдэл, тэтгэмж, тэдгээртэй адилтгах
бусад орлогоос бусад Цалин, хөдөлмөрийн хөлс, шагнал, урамшуулал болон
тэдгээртэй адилтгах хөдөлмөр эрхлэлтийн орлогод дараахь орлогод дараахь
хэмжээгээр хөнгөлөлт эдлүүлнэ:
Албан татвар ногдуулах
жилийн орлогын хэмжээ
/төгрөгөөр/
2006 2018
0-6 000 000 хүртэл 240 000 240 000
6 000 000-12 000 000 хүртэл 220 000 216 000
12 000 000-18 000 000 хүртэл 200 000 192 000
18 000 000-24 000 000 хүртэл 180 000 168 000
24 000 000-30 000 000 хүртэл 160 000 144 000
30 000 000-36 000 000 хүртэл 140 000 120 000
36 000 000 ба түүнээс дээш - -

16. 50 хувь
• Үр тариа; төмс, хүнсний ногоо; жимс, жимсгэнэ; тэжээлийн ургамал
• Үр тариа; төмс, хүнсний ногоо, түүний үр; жимс, жимсгэнэ, түүний үр,
суулгац; тэжээлийн ургамал; модны суулгац (нэмсэн)
• МУ-ын иргэн амьдран суух зориулалтаар ипотекийн зээлийн
хөрөнгөөр хувьдаа, анх удаа орон сууц худалдан авсан бол албан
татвар төлөгчид МУ-ын ЗГ-ын тодорхойлсон ипотекийн зээлийн
хүүгийн дээд хэмжээ болон ипотекийн хөнгөлөлттэй зээлийн хүү
хоорондын зөрүүд төлсөн дүнтэй тэнцэх хэмжээний албан
татварын хөнгөлөлт эдлүүлнэ. (шинээр нэмсэн)
6 сая
хүртэл
• МУ-ын иргэн өөрийн албан татвар ногдсон орлого болон банк,
санхүүгийн байгууллагаас авсан зээлийн хөрөнгөөр амьдран суух
зориулалтаар зөвхөн хувьдаа, анх удаа орон сууцны барилга
барьсан, эсхүл орон сууц худалдан авсан бол ийнхүү орон сууцны
барилга барьсан, эсхүл орон сууц худалдан авахад зарцуулсан
хөрөнгөтэй тэнцэх хэмжээний орлогод ногдох албан татварын
хөнгөлөлтийг уг албан татвар төлөгчид эдлүүлэх бөгөөд энэ
хөнгөлөлтийн хэмжээ 6 сая төгрөг хүртэл байна. (албан татвараас
чөлөөлөх орлого /3 сая хүртэл/ байсан, шилжүүлж өөрчилсөн)

17. • ...төрсөн...дагавар...асран хамгаалагчаар тогтоогдсон асрамж,
дэмжлэгт... мэргэжлийн болон техникийн боловсролын сургуульд
оюутан, эсхүл суралцагчаар элсэн суралцаж байгаа тохиолдолд
түүний анхны бакалаврын болон дипломын мэргэжил эзэмших
сургалтын хугацаанд тухайн татварын жилд төлсөн, баримтаар
нотлогдож байгаа сургалтын төлбөртэй тэнцэх орлогод ногдох албан
татварын хөнгөлөлтийг эдлүүлнэ. (нэмж өөрчилсөн)
• Албан татвар төлөгч өөрийн хэрэгцээнд зориулан нар, салхи, газрын гүний
дулааны болон бусад сэргээгдэх эрчим хүчний тоног төхөөрөмж, нүүрснээс
хагас коксон түлш, хийн болон шингэн түлш гарган авах тоног төхөөрөмж,
стандартад нийцсэн зуух, нам даралтын зуух, дулаалгын материал,
цахилгаан болон хийн халаагуур худалдан авсан бол ийнхүү худалдан
авсан баримтаар нотлогдож байгаа төлбөртэй тэнцэх тухайн жилийн
орлогод ногдох албан татварын хөнгөлөлтийг эдлүүлнэ. (Албан татвараас
чөлөөлөх орлого байсан, шилжүүлсэн)
• Соёлын өвийг хамгаалах, сэргээн засварлахад зориулж өгсөн баримтаар
нотлогдож байгаа хандивтай тэнцэх тухайн жилийн орлогод ногдох албан
татварын хөнгөлөлтийг албан татвар төлөгчид эдлүүлнэ. (Албан татвараас
чөлөөлөх орлого байсан, шилжүүлсэн)
• Донорын олговор; даатгалын нөхөн төлбөр; МУ-ын төрийн шагнал, ЗГ-ын
шагнал, МУ-ын ардын болон гавьяат цолтны шагнал, шинжлэх ухааны
нээлтийн шагналын орлогод хөнгөлөлт эдлүүлнэ. (Албан татвараас
чөлөөлөх орлого байсан, шилжүүлсэн)

18. Гадаад улсад төлсөн албан татвар
Хувь хүнээс гадаад улсад төлсөн
албан татварт хөнгөлөлт
үзүүлэхдээ орлого ба хөрөнгийн
татварыг давхардуулж
ногдуулахгүй байх, татвар
төлөхөөс зайлсхийх явдлаас
урьдчилан сэргийлэх тухай
гэрээний дагуу шийдвэрлэнэ.
МУ-д байнга оршин суугч албан татвар
төлөгчийн гадаад улсад төлсөн албан
татварыг тус албан татвар төлөгчийн
тухайн татварын жилийн төлбөл зохих
албан татвараас хасаж тооцно. Хасаж
тооцох албан татварын хэмжээ нь албан
татвар төлөгчийн тухай татварын жилд
МУ-д төлбөл зохих татварындүнгээс
хэтрэхгүй байна.

19. 1. Хөдөлмөрийн бэрхшээлийн
улмаас хөдөлмөрийн чадвараа
50-иас дээш хувиар алдсан хүний
орлого- хөгжлийн бэрхшээлтэй
хувь хүний орлого болгож
өөрчилсөн
2. Гэр бүлийн тухай хуулийн 3.1.4-т
заасан этгээдүүд хоорондоо газар
ашиглах, эзэмших эрхийн
гэрчилгээгээ үнэ төлбөргүйгээр
шилжүүлэх замаар олсон бусдаас
үнэ төлбөргүй авсан газар эзэмших,
ашиглах эрхийн орлого- бусдаас
үнэ төлбөргүй авсан газар
эзэмших, ашиглах эрхийн орлого
гэсэн хэсгийг хассан
3. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт
жижиг, дунд үйлдвэрийн
үйлдвэрлэлийн зориулалт бүхий
тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгсэл
үйлдвэрлэх, үйлдвэрлэн борлуулах
үйл ажиллагаанаас олсон орлого-
энэ зүйл заалтыг хассан
2.5. Албан татвараас чөлөөлөх орлого

20. Гурав. Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын
тухай
3.1 Албан татвар төлөгч
2006/06/29
МУ-д байнга байрладаг:
- Монгол Улсын хуулийн
дагуу үүсгэн байгуулагдсан
аж ахуйн нэгж
- удирдах байгууллага нь
МУ-д байрладаг гадаадын
аж ахуйн нэгж
МУ-д байрладаггүй:
- Төлөөний газраар
дамжуулдаг гадаадын аж
ахуйн нэгж
- Бусад хэлбэрээр МУ-ын
нутаг дэвсгэрт болон МУ-аас
эх үүсвэртэй орлого олдог
2018 /төсөл/
МУ-д байрладаг:
- Монгол Улсын хуулийн дагуу
үүсгэн байгуулагдсан аж ахуйн
нэгж
- удирдах байгууллага нь МУ-д
байрладаг гадаадын аж ахуйн нэгж
/удирдах байгууллагад нөхцөл
зааж өгсөн/
МУ-д байрладаггүй:
- Төлөөний газраар дамжуулдаг
гадаадын аж ахуйн нэгж
- Бусад хэлбэрээр МУ-ын нутаг дэвсгэрт
болон МУ-аас эх үүсвэртэй орлого олдог
/төлөөний газар гэдэгт юуг тайлбарлаж
байгааг илүү тодруулж нэмсэн/

21. 3.2. Албан татвар ногдох орлого
2006 2018

22. Төлбөрт таавар, бооцоот
тоглоом, эд мөнгөний
хонжворт сугалааны орлого
төлбөрт таавар, бооцоот
тоглоом, эд мөнгөний
хонжворт сугалааны үйл
ажиллагаанаас олсон орлого
/10 хувь/
төлбөрт таавар, бооцоот
тоглоом, эд мөнгөний
хонжворт сугалаанаас
хожсон орлого /40 хувь/
Үйл ажиллагааны орлого Бусад орлого

23. Үйл ажиллагааны орлого
/2006/
• Нийт 11 төрлийн орлого
байгаа. Үүнээс:
- 3 төрлийн орлогын
Хөрөнгө борлуулсан
шилжүүлсний орлого руу
шилжүүлсэн /1-ийг нь
нэгтгэсэн/
- 5 нь өөрчлөгдөөгүй
- 2 төрлийн орлогыг Бусад
орлого руу шилжүүлсэн
- 1 орлогын зүйл заалтыг
хассан /эротик хэвлэл, ном
зохиол, дүрс бичлэг
худалдсан буюу төлбөртэй
ашиглуулсан, эсхүл эротик
тоглолт явуулсан
үйлчилгээний орлого/
Үйл ажиллагааны орлого
/2018/
• Нийт 5 төрлийн орлого
болгосон.
• Техникийн, удирдлагын,
зөвлөхийн
үйлчилгээний орлого
гэдгийг тайлбарлаж
өгсөн.

24. Хөрөнгийн орлого /2006/
• Нийт 4 төрлийн орлого
байгаа.
• 1. хөдлөх болон үл
хөдлөх эд хөрөнгийн
түрээсийн орлого;
• 2. эрхийн шимтгэлийн
орлого;
• 3. ногдол ашгийн
орлого;
• 4. хүүгийн орлого
Хөрөнгийн орлого /2018/
• 4 төрлийн орлогыг өөрчлөөгүй
боловч орлогын төрөл дотор
нэмж нэр томъёонууд оруулж
дэлгэрүүлсэн.
• 1. ашиглуулсан болон
түрээслүүлсний
• 2. ашигласны болон ашиглах эрхийн
төлбөр..., үйлдвэр... тоног
төхөөрөмжийг ашигласны
• 3. хувьцаа эзэмшил, нөхөрлөлийн
буюу хамтран ажиллах гэрээнээс
олсон мөнгөн болон мөнгөн бус
орлого, ашгийн хувь, Монгол
Улсын хууль тогтоомжийн дагуу
ногдол ашиг гэж үзэх бусад орлого
хамаарна.
• 4. барьцаагаар баталгаажуулсан
эсэх, зээлдэгчийн хөрөнгөнд
оролцох эрхтэй эсэхийг үл
харгалзан бүх төрлийн өр, зээл,
өглөг, харилцах болон
хадгаламжийн данс, баталгаа,
батлан даалт, зээл, зээллэг, бонд,
өрийн хэрэгсэл болон тэдгээрийн
урамшуулал зэрэгтэй шууд
холбогдуулан зээлдэгчээс олгосон
орлого, МУ-ын хууль тогтоомжийн
дагуу хүүгийн орлого

25. Хөрөнгийн борлуулсны
орлого /2006/
• Нийт 2 төрлийн орлого
байгаа.
• 1.үл хөдлөх эд хөрөнгө
борлуулсны орлого;
• 2.хөдлөх эд хөрөнгө
борлуулсны орлого.
Хөрөнгө борлуулсан,
шилжүүлсний орлого
/2018/
• 4 төрлийн орлого болгон
өөрчилсөн
• 1.үл хөдлөх эд хөрөнгө
борлуулсны орлого;
• 2. төрийн байгууллагаас олгосон
эрх борлуулсан, шилжүүлсний
орлого /эрх бүхий байгууллагаас
олгосон...гээд үйл ажиллгааны
орлого байсан/
• 3. хувьцаа, үнэт цаас,
санхүүгийн бусад хэрэгсэл
борлуулсны орлого /үйл
ажиллгааны орлого байсан/
• 4. бусад биет бус хөрөнгө болон
хөдлөх эд хөрөнгө борлуулсны
орлого /үйл ажиллгааны орлого
байсан/

26. Үйл ажиллагааны орлого
/2006/
• Нийт 2 төрлийн орлогыг
шилжүүлсэн.
• 1. гэрээгээр хүлээсэн
үүргээ биелүүлээгүй
этгээдээс авсан хүү, анз
/торгууль, алданги/,
учирсан хохирлын
улмаас авсан нөхөн
төлбөр;
• 2. гадаад валютын
ханшийн зөрүүгийн
бодит орлого
Бусад орлого /2018/
• Нийт 6 төрлийн орлоготой шинэ
эх үүсвэр
• 3. төлбөрт таавар, бооцоот
тоглоом, эд мөнгөний хонжворт
сугалаанаас хожсон орлого /үйл
ажиллагааны орлогоос 1
орлогыг 2 задалсны нэг нь/
• 4. тухайн татварын жилд
төлөөний газраас өөрийн толгой
компанид шилжүүлсэн ашиг;
• 5. Байгаль орчинд нөлөөлөх
байдлын үнэлгээний тухай
хуулийн 9.11, Газрын тосны
тухай хуулийн 11.1.4, 12.5-д
заасны дагуу буцаан олгосон
мөнгөн хөрөнгө;
• 6. даатгалын нөхөн төлбөр.

27. 3.3. Албан татвар ногдох орлогоос
хасагдах зардал
2006
Нийт 36 төрлийн хасагдах
зардал болон 1 зохицуулах
зүйл заалт байгаа.
2018
1. 5 нөхцөлийг нэгэн зэрэг хангасан байх
шаардлагатай
2. Эдгээр 5 нөхцөлүүдийн хангасаны дараа
тодорхой хязгаар нөхцөлөөр хасхаар байгаа
3. Ашигт малтмалын тухай хууль, Газрын тосны
тухай хууль, Цөмийн энергийн тухай хуульд
заасны дагуу тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч,
гэрээлэгчийн байгаль орчны нөхөн сэргээлт,
уурхайн хаалтын зардалд хуримтлуулах мөнгөн
хөрөнгийг тухайн тусгай зөвшөөрөл хүчинтэй
байх хугацаанд жил тутам ижил хэмжээгээр үйл
ажиллагааны зардалд оруулан хасаж тооцно.
/шинээр нэмсэн/
4. Хөгжлийн бэрхшээлтэй МУ-ын иргэний үүсгэн
байгуулсан төрийн бус байгууллагыг дэмжих
зорилгоор өгсөн 10 сая хүртэлх төгрөгийн хандив
/1 сая хүртэлхийг хөнгөлдөг байсан/
5. Ахмад настны тухай хуулийн 14.7-д заасан
хязгаарт багтаан Ахмадын санд хуримтлуулсан
зардал /шинээр нэмсэн/

28. 3.4. Албан татвар ногдох орлогоос
хасахгүй зардал
2006
1.санхүүгийн түрээсийн
төлбөр;
2.албан татвар
төлөгчийн буруутай үйл
ажиллагаатай холбогдон
төлсөн торгууль,
алданги, бусдад
учруулсан хохирлыг
нөхөн төлсөн төлбөр.
3. энэ хуульд заасан
албан татвараас
чөлөөлөгдөх орлого
олоход гарсан зардал
2018
Одоогийн 3 зардал дээр нэмээд нийт 12 төрлийн зардал
болсон:
4. харилцан хамааралтай этгээдэд борлуулсан хөрөнгийн гарз
5. төлөөний газрын өөрийн толгой компанид шилжүүлсэн
хүүгийн төлбөр, хөдлөх болон үл хөдлөх эд хөрөнгө
ашиглуулсан болон түрээслүүлсний төлбөр, эрхийн
шимтгэлийн төлбөр, техникийн, удирдлагын, зөвлөх болон
бусад үйлчилгээний төлбөр
6. нийслэл хотын албан татвар, нэмэгдсэн өртгийн албан
татвар суутган төлөгчийн төсөвт төлсөн нэмэгдсэн өртгийн
албан татвар болон энэ хуулийн дагуу бусад этгээдийн олсон
орлогоос суутган авсан татвар
7. гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус алдагдал;
8. барааны дахин үнэлгээний нэмэгдүүлсэн зөрүү;
9. банк, банк бус санхүүгийн байгууллага, хадгаламж, зээлийн
хоршооны үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгжийн зээлийн
эрсдэлийн сангаас хаасан зээл;
10.энэ хуулийн 15.1.6, 15.1.7, 15.1.8, 15.1.9, 15.1.10-т зааснаас
бусад хандив, тусламжийн зардал.
11. ажиллагсад болон харилцагч байгууллага, хувь хүнд
зориулсан амралт зугаалга, түүнтэй адилтгах бусад зардал
12. Хасагдах зардлын шаардлагыг хангаагүй зардал

29. 3.5. Албан татварын хувь хэмжээ
2006
• 0-3 тэрбум төгрөгний ногдуулах жилийн
орлого- 10 хувь
• 3 тэрбум төгрөгнөөс дээш бол 300,0 сая
төгрөг дээр 3,0 тэрбум төгрөгнөөс дээш
давсан орлогын дүнгийн 25 хувиар нэмж
албан татвар ногдуулна.
• Монгол Улсын арилжааны банкны гадаад,
дотоодын хөрөнгийн биржид гаргасан
бондыг худалдан авсан Монгол Улсад
байрладаггүй албан татвар төлөгчийн
бондын хүүгийн орлогод 10 хувиар.
/хассан/
2018
• 0-6 тэрбум төгрөгний ногдуулах жилийн орлого-
10 хувь
• 6 тэрбум төгрөгөөс дээш тохиолдолд 600 сая
төгрөг дээр 6 тэрбумаас дээш давсан орлогод
25 хувиар нэмж албан татвар ногдуулна.
• /2/, /5/ -т заасныг үл хамааран Монгол Улсад
байрладаг албан татвар төлөгчийн гадаад,
дотоодын үнэт цаасны анхдагч болон хоёрдогч
зах зээлд нээлттэй арилжаалах өрийн хэрэгсэл,
хувьцаа, нэгж эрх худалдан авсан албан татвар
төлөгчийн тухайн өрийн хэрэгслийн хүүгийн
орлого, хувьцаа, нэгж эрхийн ногдол ашгийн
орлогод 5 хувиар; /нэмсэн/
• /2/, /5/ -т заасныг үл хамааран Монгол Улсын
арилжааны банкны гадаад, дотоодын эх
үүсвэрээс татсан зээл, өрийн хэрэгслийн
хүүгийн орлого болон хувьцааны ногдол ашгийн
орлогод 5 хувиар. /нэмсэн/
Тогтворжуулах гэрчилгээ эзэмшигчийн тухайд
тогтворжуулах гэрчилгээ хүчин төгөлдөр байх
хугацаанд тогтворжуулсан хувь, хэмжээгээр
албан татвар ногдуулна

30. 3.6. Албан татвараас чөлөөлөх
Нийт 17 төрлийн
албан татвараас
чөлөөлөх орлого
байгаа. Үүнээс:
7-г албан татварын
хөнгөлөлт рүү
шилжүүлсэн
1 орлогын зүйл заалт
хасагдсан
2006 Нийт 10 төрлийн орлогыг
албан татвараас
чөлөөлхөөр болсон.
2006 оны 7 төрлийн
орлого дээр шинээр 3
нэмэгдсэн. Үүнд:
1. төрийн өмчит аж ахуйн
нэгжүүдээс Засгийн газарт
хуваарилсан ногдол ашиг
2. Боловсролын тухай хуулийн
12.1, Эрүүл мэндийн тухай хуулийн
15.1-д заасан байгууллагын үйл
ажиллагааны орлого
3. үндсэн үйл ажиллагаа нь ашгийн
төлөө бус аж ахуйн нэгжийн үйл
ажиллагааны орлого
4. Хүү болон АНЗ гэж нэмсэн
2018

31. 1. Тухайн татварын жилд албан
татвар төлөгчийн тодорхойлж,
хуульд заасан хугацаанд төлсөн
албан татвараас татварын
дараагийн жилд буцаан олгох
замаар 90 хувийн хөнгөлөлтийг
эдлүүлнэ. /шинээр нэмсэн/
2. Албан татвараас чөлөөлөх 7
төрлийн орлогыг Албан татвараас
чөлөөлөх орлого руу шилжүүлсэн.
Гэхдээ энэ хуулийн 22.1-д заасны
дагуу албан татвар төлж,
тайлагнах аж ахуйн нэгж энд
заасан хөнгөлөлтийг эдлэхгүй.
3. Үр тариа, төмс, хүнсний ногоо;
сүү; жимс жимсгэнэ; тэжээлийн
ургамал үйлдвэрлэсэн буюу
тариалсан...бүтээгдэхүүнээс олсон
орлогод 50 хувиар хөнгөлнө. /зүйл
заалтыг хассан/
4. Аж ахуйн нэгжийн гадаад улсад
төлсөн албан татварыг тусад нь
зохицуулж төлбөл зохих тусгай
зохицуулалтаар татвараас хасаж
тооцох болсон
5. Аймаг сумын төв нь нийслэл /УБ/
хотоос... /зүйл заалтыг хассан/
3.7. Албан татварын хөнгөлөлт

32. Анхаарал хандуулсанд баярлалаа.