Хуулийн этгээдийн тухай

1. LOGO
Лекц 1

2. LOGO
ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ТУХАЙ ОЙЛГОЛТ
Өмчлөлдөө буюу эзэмших, ашиглах, захиран
зарцуулах эрхдээ тусгайлсан хөрөнгөтэй ,
өөрийн нэрээр эрх олж, үүрэг хүлээдэг, үйл
ажиллагаанаасаа бий болсон тодорхой
зорилго бүхий, тогтвортой үйл ажиллагаа
эрхэлдэг зохион байгуулалтын нэгдлийг
хуулийн этгээд гэнэ.

3. LOGO
1
2
4
Тусгайлсан хөрөнгөтэй байх (үүсгэн байгуулагчийн буюу
гишүүдийн хөрөнгөнөөс тусгайлсан байх)
Эд хөрөнгийн бие даасан хариуцлага хүлээдэг
Өөрийн оноосон нэртэй байж, түүгээр ИЭЗ-н харилцаанд
оролцож эрх олж, үүрэг хүлээдэг
Нэгдмэл зохион байгуулалттай байх (өөрийн удирдлага,
зохион байгуулалтын бүтэц, бүтцийн нэгжтэй байх)
Шүүх, арбитрт өөрийн нэрээр оролцоно (нэхэмжлэгч,
хариуцагч, гуравдагч этгээд байна)
Онцлог шинж

4. LOGO
Хуулийн этгээдийн иргэний эрх
зүйн чадвар, чадамж

5. LOGO
Хуулийн этгээдийн байгууллага
Төвлөрсөн удирдлага:
Жишээ нь: захирал,
ерөнхийлөгч г.м
Хамтын удирдлага:
Жишээ нь: Зөвлөл,
Тэрүүлэгчид, Удирдах
зөвлөл, Хурал г.м
Эдгээр нь хуулийн этгээдийг
итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх
эрхтэй

6. LOGO
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЧИГЛЭЛЭЭР
ӨМЧИЙН ТӨРӨЛ, ХЭЛБЭРЭЭР
ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТААР
ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫН ШИНЖЭЭР
ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАГДАХ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР
ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛААР
ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАГЧИЙН ЭРХИЙН БАЙДЛААР
Хуулийн этгээдийн ангилах
шалгуур

7. LOGO
Үйл ажиллагааны чиглэлээр нь
Ашгийн төлөө хуулийн этгээд: Үйл
ажиллагааныхаа үр дүнд ашиг олох, хуримтлал
бий болгох зорилготой байдаг. /Жишээ нь:
компани, нөхөрлөл, ОНҮГ, УҮГазар хамаарна/
Ашгийн төлөө бус хуулийн этгээд: Хууль, өөрийн
дүрэм болон үүсгэн байгуулсан бусад баримт бичигт
заасан зорилгод нийцэх үйл ажиллагаа явуулж,
төсөвлөсөн хөрөнгө, гишүүдийн татвар, хандивыг
захиран зарцуулна. /Жишээ нь: төрийн болон төрийн бус
байгууллага, шашны байгууллага, сан хамаарна/

8. LOGO
Өмчийн хэлбэрээр нь
Нийтийн өмчийн
(төрийн, орон нутгийн, шашны)
Хувийн өмчийн
(хувь хүний, дундын )
Холимог
(нийтийн өмчийн холимог, нийтийн болон
хувийн өмчийн холимог)

9. LOGO
Зохион байгуулалтын шинжээр нь
Энгийн
Нийлмэл
(хуулийн этгээдүүдийн нэгдэл )

10. LOGO
Үүсгэн байгуулагдах
үндэслэлээр нь
Сайн дурын үндсэн дээр
(нөхөрлөл, компани, хоршоо, ТББ)
Эрх бүхий байгууллагын
шийдвэрээр
( төрийн байгууллага, зарим ТББ, УҮГ,
ОНӨҮГ )

11. LOGO
Эрх зүйн байдлаар нь
Үндэсний
Гадаадын
Гадаадын хөрөнгө оруулалттай
буюу холимог

12. LOGO
Өмчлөгч буюу үүсгэн
байгуулагчийн эрхийн байдлаар нь
Тусгайлсан эд хөрөнгийн хувьд түүний
өмчлөгч буюу үүсгэн байгуулагч эд
хөрөнгийн эрхээ хадгалдаг
(Компани, нөхөрлөл, хоршоо, өмчлөгчөөс санхүүждэг
бусад хуулийн этгээд)
Тусгайлсан эд хөрөнгийн хувьд түүний
өмчлөгч буюу үүсгэн байгуулагч эд
хөрөнгийн эрхээ хадгалдаггүй
(олон нийтийн байгууллага, төрийн байгууллага)

13. LOGOХуулийн этгээдийн оршин байх
газар, салбар, төлөөлөгчийн
газар
 Хуулийн этгээдийн оршин байгаа газраас өөр
газар байрлаж түүний үндсэн чиг үүргийг
бүхэлд нь буюу заримыг нь гүйцэтгэдэг тусгай
нэгжийг хуулийн этгээдийн салбар гэнэ
 Хуулийн этгээдийн оршин байгаа газраас өөр газар
байрлаж, түүний хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах
буюу түүний нэрийн өмнөөс хэлцэл болон эрх зүйн бусад
үйлдэл хийх үүрэг бүхий нэгжийг төлөөлөгчийн газар
гэнэ.
 Салбар, төлөөлөгчийн газрын эрх баригчид үйл
ажиллагаагаа хуулийн этгээдээс олгосон итгэмжлэлийн
үндсэн дээр үйл ажиллагаа явуулах бөгөөд эдгээр нь
хуулийн этгээдийн эрхгүй байна.

14. LOGOХуулийн этгээд үүсгэн байгуулагдах
үндэслэл, журам
Хуулийн этгээдийн үүсгэн
байгуулах үндсэн арга
Өмчлөгчийн буюу түүнээс эрх
олгогдсон этгээдийн тушаал,
шийдвэрийн үндсэн дээр
байгуулагддаг (төрийн
байгууллагууд )
Хуульд тусгайлан заасан бол эрх
бүхий байгууллага, этгээдийн
зөвшөөрлийг авснаар үүсгэн
байгуулагддаг (сургууль, эмнэлэг
г.м)
Эрх бүхий байгууллагын
шийдвэрээр
Эрх бүхий этгээдийн зөвшөөрлөөр
Хуульд зааснаар
Сайн дурын үндсэн дээр
Шууд (хувьцаат компани,
шашны байгуулага)
Гэрээний үндсэн дээр
(нөхөрлөл, холбоо, нийгэмлэг)

15. LOGO

16. LOGO
Үйл ажиллагааг зогсоох хэлбэр
АЛБАДЛАГААР
(Эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр
Жишээ нь: шүүх, бүртгэлийн байгууллага)
САЙН ДУРААР
(Өмчлөгч, түүнээс эрх олгосон эсхүл
үүсгэн байгуулах баримт бичгээр
эрх олгосон байгууллагын
шийдвэрээр)

17. LOGO
Үйл ажиллагааг зогсоох арга
ТАТАН БУУЛГАХ
(Эрх дуусгавар болно)
ӨӨРЧЛӨН БАЙГУУЛАХ
(Эрх залгамжлагдана)

18. LOGO
1
• НИЙЛҮҮЛЭХ А+Б =В
2
• НЭГТГЭХ А+Б= Б
3
• ХУВААХ B:2 =A, Б
4
• ТУСГААРЛАХ А-Б=А, Б
5
• ӨӨРЧЛӨХ А=А1
Хуулийн этгээдийг өөрчлөн
байгуулах

19. LOGO
1
• Өмчлөгч буюу түүнээс эрх олгосон байгуулагын шийдвэр, түүнчлэн
хуулийн этгээдийн үүсгэн байгуулах баримт бичгээр эрх олгосон
байгууллагын шийдвэр гарсан
2
• Дампуурсанд тооцсон, хуулийг удаа дараа ноцтой зөрчсөн,
хуульд заасан бусад үндэслэлээр татан буулгах тухай
шүүхийн шийдвэр гарсан
3
• Үйл ажиллагаа явуулах хугацаа дууссан буюу зорилгодоо
хүрсэн учир цаашид үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлэх
шаардлагагүй гэсэн өөрийнх нь шийдвэр гарсан
4
• Хуулийн этгээдийг үүсгэн байгуулсан эрх бүхий байгууллагын
шийдвэр гарсан
5 • Хуульд заасан бусад үндэслэл
Хуулийн этгээдийг татан
буулгах үндэслэл

20. LOGO
1. Бусдын амь нас, эрүүл мэндэд учруулсан
гэм хорыг арилгуулах блон шүүхийн
шийдвэрээр гаргуулах бусад төлбөр
2. Хэрэг гүйцэтгэгч буюу татан буулгах комисс,
тэдгээртэй адилтгах бусад этгээдийн эрх,
үүргийнхээ хүрээнд гүйцэтгэсэн
ажиллагааны зардал
3. Дампуурлын үед хариуцагчийг дахин
хөрөнгөжүүлэх явцад байгуулсан гэрээ,
хэлцлийн дагуу гаргасан шаардлага
Татан буугдаж байгаа хуулийн
этгээдэд холбогдох шаардлагыг
хангах дараалал

21. LOGO
4. Хадгаламжийн албан журмын даатгалын нөхөн
төлбөр
5. Хадгаламж эзэмшигчийн мөнгөн хөрөнгө
6. Хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллагсдад төлөх
хөдөлмөрийн хөлс
7. Хууль тогтоомжид заасан бусад этгээдтэй хийх
тооцоо
ХЭ-д холбогдох шаардлагыг хангахдаа эхний
дарааллын төлбөрийг бүрэн барагдуулсны
дараа түүний дараагийн төлбөрийн шаардлагыг
хангах зарчмыг баримтална.
Татан буугдаж байгаа хуулийн
этгээдэд холбогдох шаардлагыг
хангах дараалал

22. LOGO