1. ใบความรูที่ 9

เครื่องหมายและการดําเนินการในภาษา C
การดําเนินการในการเขียนโปรแกรมภาษา C มีอยู 3 ประเภท คือ การคํานวณทางคณิตศาสตร การ
ดําเนินการทางตรรกศาสตร และการเปรียบเทียบ ซึ่งการดําเนินการแตละประเภทจะมีเครื่องหมายที่ตองใชเพื่อ
เขียนคําสั่งสําหรับการดําเนินการประเภทนั้น ๆ ดังรายละเอียด
เครื่องหมายการคํานวณทางคณิตศาสตร
เครื่องหมายที่ใชสําหรับการคํานวณทางคณิตศาสตรใชภาษา C สรุปดังนี้
เครื่องหมาย ความหมาย ตัวอยาง
+ บวก 3+2 การบวกเลข 3 บวกกับ 2 ไดผลลัพธคือ 5
- ลบ 3 - 2 การลบเลข 3 ลบกับ 2 ไดผลลัพธคือ 1
* คูณ 2*3 การคูณเลข 3 บวกกับ 2 ไดผลลัพธคือ 6
/ หาร 15/2 การหาร 15 หารกับ 2 ไดผลลัพธคือ 7
15%2การหารเอาเศษ 15 หารกับ 2 ไดผลลัพธ
% หารเอาเศษ
คือ 1
b=a++;
จะมีความหมายเทียบเทากับ 2 บรรทัดตอไปนี้
เพิ่มคาขึน 1 โดย
้ b=a;
a++ จะนําคาของ a ไปใชกอนแลวจึง a=a+1;
เพิ่มคาของ a ขึ้น 1
++
++a จะเพิมคาของ a ขึ้น 1 กอนแลวจึง b=++a;
่
นําคาของ a ไปใช จะมีความหมายเทียบเทากับ 2 บรรทัดตอไปนี้
a=a+1;
b=a;
ลดคา 1 โดย b=a--;
a-- จะนําคาของ a ไปใชกอน แลวจึง จะมีความหมายเทียบเทากับ 2 บรรทัดตอไปนี้
ลดคาของ a ลง 1 b=a;
--
a=a-1;
--a จะลดคาของ a ลง 1 กอน แลวจึง b=--a;
- เครื่องหมายและการคํานวณ -

2. -89-
นําคาของ a ไปใช จะมีความหมายเทียบเทากับ 2 บรรทัดตอไปนี้
a=a-1;
b=a;
ตัวดําเนินการเปรียบเทียบ
ใชเปรียบเทียบคา 2 คาเพื่อแสดงการเลือก ซึ่งโปรแกรมโดยทั่วไปใชในการทดสอบเงื่อนไขตามที่กําหนด
การเปรียบเทียบโดยการเทากันของ 2 คาจะใชเครื่องหมาย ==
เครื่องหมาย ความหมาย ตัวอยาง
> มากกวา a > b a มากกวา b
>= มากกวาหรือเทากับ a >= b a มากกวาหรือเทากับ b
< นอยกวา a < b a นอยกวา b
<= นอยกวาหรือเทากับ a <= b a นอยกวาหรือเทากับ b
== เทากับ a == b a เทากับ b
!= ไมเทากับ a != b a ไมเทากับ b
ตัวดําเนินการตรรกะ
การดําเนินการเปรียบเทียบคาทางตรรกะ( และ หรือ ไม)
เครื่องหมาย ความหมาย ตัวอยาง
&& และ x < 60 && x > 50 กําหนดให x มีคาในชวง 50 ถึง 60
x == 10 || x == 15 กําหนดให x มีคาเทากับตัวเลข 2 คา คือ 10 หรือ
|| หรือ
15
! ไม x = 10 !x กําหนดให x ไมเทากับ 10
- เครื่องหมายและการคํานวณ -

3. -90-
การเขียนนิพจนในภาษา C
นิพจนในภาษา C ก็คือ การนําขอมูลและตัวแปรในภาษา C มาดําเนินการดวยเครื่องหมายทาง
คณิตศาสตร ตรรกศาสตร หรือเครื่องหมายเปรียบเทียบในภาษา C เปนตัวสังงาน ดังตัวอยาง
่
Z
ลําดับความสําคัญของเครื่องหมาย
สวนใหญนิพจนที่เขียนขึ้นในโปรแกรมมักจะซับซอน มีการดําเนินการหลายอยางปะปนอยูภายในนิพจน
เดียวกัน
ลําดับความสําคัญ ลําดับความสําคัญจากสูงไปต่ํา
1 ()
2 !,++,- -
3 *,/,%
4 +,-
5 <,<=,>,>=
6 = =,!=
7 &&
8 ||
9 *=,/=,%=,+=,-=
- เครื่องหมายและการคํานวณ -

4. -91-
ตัวอยางการทํางานของโอเปอเรเตอร
จงหาคาของนิพจน 8 + 7 * 6
วิธีทา
ํ
1. ใหสังเกตทีตัวโอเปอเรเตอรกอนเสมอวามีโอเปอเรเตอรอะไรบาง ในทีนี้มี + และ *
่ ่
2. ทําการไลลําดับความสําคัญของโอเปอเรเตอรทั้งหมดเปรียบเทียบกัน จากตัวทีมลาดับความสําคัญสูงสุดไปยัง
่ ี ํ
ตัวที่มีลาดับสําคับต่ําสุด
ํ
ลําดับความสําคัญจากสูงไปต่ํา โอเปอเรเตอร
*
+
3. จากขอ 2 จะไดลําดับการทํางานเปนดังนี้
ขั้นที่ 1 7 * 6 = 42
ขั้นที่ 2 8 + คาที่ไดจากขั้นที่ 1
= 8 + 42
= 50
ดังนั้น 8 + 7 * 6 = 50
- เครื่องหมายและการคํานวณ -

5. -92-
จงหานิพจนตอไปนี้
x*y - 20%z
1) x*y
2) 20%z
3) 1) - 2)
(a - b)*10/c && d + 5
1) a-b
2) 1)*10
3) 2)/c
4) d+5
5) 3) && 4)
(a + b) * 4 = = c%d(e+10)
1) a+b
2) e + 10
3) 1) * 4
4) d * 2)
5) c %4)
6) 3) = = 5)
ภาษา C
- เครื่องหมายและการคํานวณ -