Προτάσεις για τη διδασκαλία της αρχαιοελληνικής γλώσσας και γραμματείας: Η διατροφή στην Οδύσσεια, στην καθημερινή ζωή και στο διάστημα

1. Ηςκζηακηίκμξ Βαθμοθηζήξ, Φηιόιμγμξ
Η δηαηνμθή ζηεκ Οδύζζεηα, ζηεκ θαζεμενηκή δωή
θαη ζημ δηάζηεμα

2. 1.1 Τίηιμξ Δηδαθηηθήξ Πναθηηθήξ:
Η δηαηνμθή ζηεκ Οδύζζεηα, ζηεκ θαζεμενηκή δωή θαη ζημ δηάζηεμα
1.2 Εμπιεθόμεκεξ γκωζηηθέξ πενημπέξ
Γκωζηηθό ακηηθείμεκμ: Ομήνμο Οδύζζεηα (Α.Γ. από μεηάθναζε) - Α’ Γομκαζίμο
Ιδηαίηενε πενημπή ημο γκωζηηθμύ ακηηθεημέκμο: 3ε εκόηεηα (α 109-173/<96-155>) ημο
ακηίζημηπμο ζπμιηθμύ εγπεηνίδημο ηεξ Α’ Γομκαζίμο
Σομβαηόηεηα με ημ ΑΠΣ & ημ ΔΕΠΠΣ: Ε παναπάκς εκόηεηα βνίζθεηαη ζε πιήνε
ζομβαηόηεηα με ηε ζοιιμγηζηηθή ημο ΑΠΣ θαη ΔΓΠΠΣ ημο μαζήμαημξ εθόζμκ:
α) ακηαπμθνίκεηαη ζ’ εθείκεξ ηηξ επηδηώλεηξ ημο ΑΠΣ πμο αθμνμύκ ζηε δηαπίζηςζε θαη
θαηακόεζε από ημοξ μαζεηέξ πμιηηηζμηθώκ ζημηπείςκ μηαξ μαθνηκήξ επμπήξ, ημο 8μο, θονίςξ,
αη. π.Χ., όπςξ ημ εζημμηοπηθό ηεξ θηιμλεκίαξ θαη ε θμηκςκηθή δηάζηαζε ηεξ δηαηνμθήξ. Ηαη
αθόμε, ζημηπείςκ ημο οιηθμύ πμιηηηζμμύ (πνεζηηθά ακηηθείμεκα, ηνμθέξ), όπη μόκμ αοηά
θαζαοηά, αιιά ςξ πιαίζημ μέζα ζημ μπμίμ εθηοιίζζεηαη ε δνάζε,
β) πνμζθένεηαη, πνμθεημέκμο, βάζεη αοηήξ, κα απμηειέζμοκ ακηηθείμεκμ επελενγαζίαξ
δηαζεμαηηθέξ έκκμηεξ, όπςξ «πμιηηηζμόξ», «μεηαβμιή», «ελέιηλε», «μμμηόηεηα – δηαθμνά»,
γ) απμηειεί πνόζθμνμ έδαθμξ αλημπμίεζεξ δηαθμνεηηθώκ εκαιιαθηηθώκ οπμζηενηθηηθώκ
οιηθώκ ηεξ επηθήξ ιμγμηεπκίαξ, όπςξ είκαη μη ΤΠΓ πμο ζπεδηάζηεθακ γηα ημ ζογθεθνημέκμ
ακηηθείμεκμ,
δ) ζεςνείηαη θαηάιιειε γηα ηεκ εθανμμγή ζύγπνμκςκ ηεπκηθώκ δηδαζθαιίαξ θαη μάζεζεξ,
όπςξ είκαη ε μμαδμζοκενγαηηθή πνμζέγγηζε ημο θεημέκμο, μ θαηαηγηζμόξ ηδεώκ θαη ε
αλημπμίεζε ηεξ ηέπκεξ.

3. 1.3 Σθμπόξ & Σηόπμη ηεξ Δηδαθηηθήξ Πναθηηθήξ
Γεκηθμί ζθμπμί: α) Κα ακηηιεθζμύκ μη μαζεηέξ ηε ζεμαζία ηεξ
δηαηνμθήξ θαη ηεκ θμηκςκηθή ηεξ δηάζηαζε ηόζμ ζημ πιαίζημ
δνάζεξ ηεξ Οδύζζεηαξ, όζμ θαη ζηεκ θαζεμενηκή μαξ δςή
θαζώξ θαη ζηε δηαζηεμηθή επμπή ηςκ ελενεοκήζεςκ. Ζδηαίηενε
ζεμαζία έπεη κα πνμζεγγίζμοκ ηε δηάζηαζε αοηή μέζς δηαθόνςκ
μπηηθώκ (ηεξ ηέπκεξ, ηεξ μειέηεξ ηςκ θμηκςκηθώκ ανπώκ θαη
αληώκ ηεξ μμενηθήξ επμπήξ [λεκία], ηεξ βηκηεμπνμβμιήξ) θαη κα
ζοκεηδεημπμηήζμοκ ηεκ αλία ηεξ δηαηνμθήξ ζηε δηθή ημοξ δςή,
ώζηε κα δηεονύκμοκ ηεκ αοημγκςζία ημοξ θαη κα ζοκηειέζμοκ
ζηε δηαμόνθςζε ζηάζεςκ δςήξ.
β) Κα οπάνλεη μηα μειέηε πενίπηςζεξ γηα ημ πώξ δηελάγεηαη μηα
ένεοκα με αθμνμή ηεκ ανπαία ειιεκηθή γναμμαηεία (Οδύζζεηα)
θαη με έμθαζε ζηε ζεμαζία ηεξ δηαηνμθήξ, με ηνόπμ
«δηαζθεδαζηηθό» θαη ζύγπνμκμ, ώζηε κα «θενδίζμομε» από ηεκ
ανπή ημ εκδηαθένμκ ηςκ παηδηώκ.

4. Επημένμοξ ζηόπμη ωξ πνμξ ημ γκωζηηθό ακηηθείμεκμ θαη ηε
μαζεζηαθή δηαδηθαζία
Σε επίπεδμ γκώζεωκ μη μαζεηέξ
α) κα μάζμοκ (ή μάιιμκ κα εμπεδώζμοκ εμ-βηώκμκηαξ), με βάζε ηεκ θεημεκμθεκηνηθή πνμζέγγηζε θαη ηεκ εηθόκα,
όηη ε μμενηθή δηαηνμθή πένα από πνάλε αοημκόεηεξ θαζεμενηκόηεηαξ είκαη θη αθμνμή γηα θμηκςκηθμ-
ζνεζθεοηηθέξ ζεμάκζεηξ,
β) κα μάζμοκ (ή κα ζομεζμύκ) όηη ε «ζμβανή» γκώζε μπμνεί κα είκαη θαη «αζηεία»,
γ) κα ακηηιεθζμύκ (αλημπμηώκηαξ θαη ηε γκώζε ηεξ ηζημνίαξ) όηη ε μμενηθή δηαηνμθή ζοκδέεηαη με ηεκ θμηκςκία
(πνώημε αζηηθμπμίεζε), ηεκ μηθμκμμία (επάνθεηα – πιεόκαζμα, ακηαιιαθηηθό εμπόνημ), ηεκ πμιηηηθή μνγάκςζε θαη
ημκ πμιηηηζμό ηεξ επμπήξ ημο Χαιθμύ,
δ) κα μάζμοκ κα ενεοκμύκ,
ε ) κα μάζμοκ κα παναηενμύκ ένγα ηέπκεξ, ώζηε κα ελειίζζμοκ ηεκ αηζζεηηθή ημοξ ακηίιερε θαη κα θαιιηενγμύκ
ζηαδηαθά ηε ζημπαζηηθή ημοξ ηθακόηεηα.
Σε επίπεδμ δελημηήηωκ
α) κα αζθεζμύκ ζηεκ ακαγκώνηζε ηζημνηθώκ ζημηπείςκ μέζα ζημ έπμξ –ελάιιμο, αοηό δηδάζθμκηαη θαη ζηεκ
Οδύζζεηα θαη αοηό απμηειεί λεπςνηζηό θεθάιαημ ζηεκ εηζαγςγή ημο ζπμιηθμύ βηβιίμο (ζπέζε ημο έπμοξ με ηεκ
ηζημνία),
γ) κα αζθεζμύκ ζηεκ μμαδμζοκενγαηηθή μάζεζε,
δ) κα θαιιηενγήζμοκ δεληόηεηεξ ακαθμνηθά με ηε πνήζε ηςκ ΤΠΓ,
ε) κα θαιιηενγήζμοκ ηε ζοκδοαζηηθή ζθέρε (πώξ ζοκδοάδεηαη ε πιενμθμνία από μηα εηθόκα με ηεκ πιενμθμνία
από έκα θείμεκμ, πιενμθμνίεξ από δηαθμνεηηθέξ πνμκηθέξ πενηόδμοξ θηι).
Σε επίπεδμ ζηάζεωκ
α) κα ακηηιεθζμύκ όηη μ πμιηηηζμόξ ηεξ Οδύζζεηαξ ήηακ έκαξ πνμεγμέκμξ πμιηηηζμόξ θαη όηη ημ παιαηό δεκ είκαη
απαναίηεηα μπηζζμδνμμηθό,
β) κα ακαγκςνίδμοκ θαη κα ζοκδηαιέγμκηαη με αοζεκηηθέξ εμπεηνίεξ δςήξ, ζοκεηδεημπμηώκηαξ θαιύηενα ημ δηθό
ημοξ ζύζηεμα αληώκ θαη απμδίδμκηαξ ζεβαζμό ζημ αληαθό ζύζηεμα ηςκ άιιςκ,
γ) κα θαηακμμύκ θαιύηενα ημκ εαοηό ημοξ, ζοκεηδεημπμηώκηαξ ηηξ ακάγθεξ ημοξ.

5. 1.4 Πνμηεηκόμεκε εθπαηδεοηηθή μέζμδμξ
Ε μέζμδμξ ακηαπμθνίκεηαη ζηηξ ανπέξ θαη ηα δεημύμεκα ηεξ ακαθαιοπηηθήξ-
δηενεοκεηηθήξ ζεώνεζεξ ηεξ μάζεζεξ θαη ηεξ δηδαζθαιίαξ. Ακηαιιαγή γκώζεςκ,
αλημπμίεζε παιαηόηενςκ γκώζεςκ, θαηάιιειςκ θαη ζημπεομέκωκ ενωηήζεωκ,
δηαζεμαηηθή πνμζέγγηζε θαη μμαδμζοκενγαηηθή μέζς ηεξ ηέπκεξ, ηςκ θηιμιμγηθώκ
πεγώκ, ηςκ ΤΠΓ, εμπιμοηηζμέκε δηδαζθαιία θαη μαηεοηηθή, όια αοηά μδεγμύκ ζηεκ
εθμαίεοζε ηεξ γκώζεξ.
1.5 Εθηημώμεκε δηάνθεηα: 90’
Εθπαηδεοηηθά ιμγηζμηθά θαη οπενεζίεξ ηωκ ΤΠΕ:
• Θμγηζμηθό πανμοζηάζεςκ ζε μμνθή PowerPoint
• http://www.esa.int/esaHS/SEMY91LOP4G_education_0.html

6. 2) Ακάπηολε ζεκανίμο – ζπεδίμο δηδαζθαιίαξ
2.1 Γεκηθή πενηγναθή
α) Φάζεηξ δηδαζθαιίαξ
Α’ θάζε (1ε δηδαθηηθή ώνα): επελενγαζία ημο ζέμαημξ ηεξ θηιμλεκίαξ ηεξ εκόηεηαξ με δηάθνηζε
μμάδωκ θαη δηακμμή νόιωκ ζηα μέιε ηεξ μμάδαξ. Πανμοζίαζε θαη θαηαγναθή ηςκ απμηειεζμάηςκ.
(20΄ ιεπηά)
Σηεκ ανπή ηεξ δηδαθηηθήξ δηαδηθαζίαξ ε ηάλε δηαθνίκεηαη ζε ηέζζενηξ μμάδεξ ηςκ πέκηε μαζεηώκ θαη
ζε μία ηςκ ηεζζάνςκ. Ηαηόπηκ ημοξ ακαθμηκώκεηαη όηη ημ ζέμα πμο ζα μειεηήζμομε είκαη ε θηιμλεκία,
ιέλε ειιεκηθή ζ’ όιεξ ηηξ λέκεξ γιώζζεξ θαη ζεζμόξ παναθηενηζηηθόξ ηςκ Γιιήκςκ από ηεκ
ανπαηόηεηα (λέκημξ Δεύξ) έςξ ζήμενα (ημονηζμόξ). Έπεηηα μ θηιόιμγμξ θαηαγνάθεη ζε ζηήιεξ ζημκ
πίκαθα ηα απαναίηεηα γηα κα πνμζθενζεί ε θηιμλεκία:
• 1ε ζηήιε: ηνμθέξ,
• 2ε ζηήιε: πμηά,
• 3ε ζηήιε: έπηπια θαη ζθεύε,
• 4ε ζηήιε: πνόζςπα πμο βμεζμύκ θαη οπενεζίεξ πμο πνμζθένμοκ,
• 5ε ζηήιε: ημ ακαγθαίμ ζομπιήνςμα μεηά ημ ηναπέδη
Ο θαζεγεηήξ ακαιαμβάκεη κα θάκεη ηεκ πνώηε ακάγκςζε ημο θεημέκμο, απεοζύκμκηαξ ζημοξ μαζεηέξ
ζαθή ακαγκςζηηθή μδεγία κα επηθεκηνςζμύκ ζηα πέκηε απαναίηεηα ηεξ θηιμλεκίαξ. Σηε ζοκέπεηα μη
πέκηε μμάδεξ ακαιαμβάκμοκ νόιμοξ:
• μη Δηαηνμθμιόγμη, πμο απμηειμύκ ηεκ 1ε μμάδα, ζα θαηαγνάρμοκ ηηξ ηνμθέξ .
• μη Οηκμιόγμη, πμο απμηειμύκ ηε 2ε μμάδα, ζα ενεοκήζμοκ ηα πμηά .
• μη Απμζεθάνημη, ε 3ε μμάδα, ζα εκημπίζμοκ έπηπια θαη ζθεύε .
• μη Ιπάηιεν, ε 4ε μμάδα ζα ακαθαιύρεη ηα πνόζςπα πμο βμεζμύκ θαη ηηξ οπενεζίεξ πμο
πνμζθένμοκ .
• μη Ημηκςκημιόγμη, ηέιμξ, ζα ακηπκεύζμοκ ημ ζομπιήνςμα μεηά ημ ηναπέδη.
Τμοξ δίκεηαη πνμκηθό όνημ δέθα ιεπηώκ θαη με ημ πέναξ ημο, μ εθθςκεηήξ, πμο έπεη μνίζεη ε θάζε
μμάδα, ακαθμηκώκεη ηα απμηειέζμαηα ζηεκ μιμμέιεηα, εκώ μ γναμμαηέαξ ηα θαηαγνάθεη ζηηξ ζηήιεξ ημο
πίκαθα.

7. Β’ θάζε (1ε δηδαθηηθή ώνα)
Πνμβμιή ζηεκ μιμμέιεηα ηωκ εηθόκωκ ηεξ δηαηνμθήξ ζηεκ Οδύζζεηα (Γηθ. 2 θαη 3)
θαη ηεθμενίςζε ηςκ απμηειεζμάηςκ ηεξ ενγαζίαξ ηςκ μμάδςκ ηεξ πνώηεξ θάζεξ με
ανπαημιμγηθά εονήμαηα μέζα θαη από ηεκ ακάθιεζε ηζημνηθώκ γκώζεςκ ηςκ μαζεηώκ
από ημ μάζεμα ηεξ Ζζημνίαξ ηεξ ίδηαξ ηάλεξ. (10΄ ιεπηά) Πημ ζογθεθνημέκα:
-Ζ-
Δείπκμομε ηεκ Γηθ. 2, με ηίηιμ Ε δηαηνμθή ζηεκ Οδύζζεηα, θαη με θαηεοζοκόμεκμ
δηάιμγμ ζηεκ μιμμέιεηα δεημύμε από ημοξ μαζεηέξ κα ζομεζμύκ όζα δηδάπζεθακ ζημ
ζπεηηθό μάζεμα ηεξ ηζημνίαξ γηα ηε γναθή ηςκ Ιοθεκαίςκ. Σηε ζοκέπεηα ημοξ θαιμύμε
κα πμοκ πμηεξ ηνμθέξ ακαθένμκηαη ζηεκ πηκαθίδα Γναμμηθήξ B από ημ ακάθημνμ ηεξ
Πύιμο θαη ακ ηαοηίδμκηαη με ηα απμηειέζμαηα ηεξ μμάδαξ ηςκ Δηαηνμθμιόγςκ.
Πνμπςνμύμε με ημκ ίδημ ηνόπμ ζηε ζοδήηεζε θαη ακάιοζε ηεξ πηκαθίδαξ από ημ
δςμάηημ ημο ανπείμο ζημ μοθεκασθό ακάθημνμ ημο Γγθιηακμύ θαη ηεξ ημηπμγναθηθήξ
δςμθόνμο από ημκ μηθηζμό ηεξ Aγίαξ Eηνήκεξ ζηεκ Kέα, θάκμκηαξ ζοζπεηίζεηξ ηςκ
μαγεηνηθώκ ζθεοώκ με αοηά ηςκ απμηειεζμάηςκ ηςκ μμάδςκ ηεξ πνώηεξ θάζεξ.
-II-
Δείπκμομε ηεκ Γηθ. 3 θαη με θαηεοζοκόμεκμ δηάιμγμ ζηεκ μιμμέιεηα δεημύμε από ημοξ
μαζεηέξ μέζα από ανπαημιμγηθά εονήμαηα κα επεθηείκμοκ ηηξ γκώζεηξ ημοξ, πμο
πνμέθορακ από ηεκ πνώηε θάζε, ζε δύμ βαζηθέξ ηνμθέξ, ημ ρςμί θαη ημ θναζί, πμο θαη
ζήμενα απμηειμύκ ηε βάζε ηεξ μεζμγεηαθήξ δηαηνμθήξ. Σηε ζοδήηεζε γηα ηεκ
ημηπμγναθία από ηηξ Mοθήκεξ δεημύμε κα πνμζέλμοκ ηδηαίηενα ηη θναηά ζηα πένηα ηεξ ε
γοκαηθεία μμνθή, εκώ επηζεμαίκμομε θαη ηε ζεμαζία ημο θναηήνα ςξ αγγείμο πόζεξ,
εζηηάδμκηαξ ζηε ζοκέπεηα ζημκ θναηήνα ηεξ Γηθ. 5 ηεξ εκόηεηαξ ημο ζπμιηθμύ
εγπεηνίδημο.

8. Γ’ θάζε (1ε δηδαθηηθή ώνα)
Πνμβμιή ζηεκ μιμμέιεηα ηεζζάνωκ ένγωκ ηέπκεξ από ηεκ Ακαγέκκεζε έωξ ημκ ζύγπνμκμ
θόζμμ (Γηθ. 4-7) θαη δηενεύκεζε ημο ζέμαημξ ηεξ θηιμλεκίαξ, ηεξ ζεμαζίαξ ηεξ δηαηνμθήξ θαη ηεξ
θμηκςκηθήξ ηεξ δηάζηαζεξ δηαπνμκηθά μέζα από ηεκ Τέπκε. (15΄ ιεπηά) Πημ ζογθεθνημέκα:
-Ζ-
Δείπκμομε ηεκ Γηθ. 4 θαη αθμύ λακαζομεζμύμε ηεκ Γηθ. 3 από ηε δηαηνμθή ζηεκ Οδύζζεηα λεθηκά ε
δηδαζθαιία με ζημπεομέκεξ ενςηήζεηξ, ώζηε κα ακαζονζεί ε πνμεγμύμεκε ζπεηηθή γκώζε ηςκ
μαζεηώκ από ημ μάζεμα ηςκ Θνεζθεοηηθώκ: «Τη ηνμθή θαη ηη πμηό θαηακαιώκμοκ μ Ζεζμύξ θαη μη
μαζεηέξ ημο ζημκ Ιοζηηθό Δείπκμ;»
-II-
Γηα ηηξ Γηθ. 5 θαη 6 ζέημομε ηα ελήξ ενςηήμαηα:
1. «Τη ηνμθέξ θαηακαιώκμκηαη;»
2. «Πμηα πνόζςπα βμεζμύκ ζηεκ παναζθεοή θαη ζημ ζενβίνηζμα ημο γεύμαημξ; Πνμζέληε ημ θύιμ
ημοξ.»
3. «Πμημη θαηακαιώκμοκ ηηξ ηνμθέξ; Πνμζέληε ημ θύιμ ημοξ.»
4. «Σε πμημ πώνμ βνίζθμκηαη αοημί πμο παναζθεοάδμοκ ηηξ ηνμθέξ; Σε πμημκ αοημί πμο ηηξ
θαηακαιώκμοκ;»
5. «Ιε πμηα αθμνμή κμμίδεηε όηη έπμοκ ζογθεκηνςζεί γύνς από έκα ηναπέδη;»
-ΖΖΖ-
Δείπκμομε ηεκ Γηθ. 7 θαη αθμύ νςηήζμομε ημοξ μαζεηέξ «Πμηα πνόζςπα απεηθμκίδμκηαη κα ηνώκε
θαη ηη ηνμθέξ θαηακαιώκμοκ;» ημοξ δεηάμε κα ακηπκεύζμοκ ηεκ θμηκςκηθή ηάλε ηςκ
«παηαημθάγςκ» ημο Βίκζεκη Βακ Γθμγθ θαη κα εκημπίζμοκ δηαθμνέξ με ηα ζομπόζηα ηςκ
Ιοθεκαίςκ βαζηιηάδςκ θαη ηςκ ζεμενηκώκ πιμοζίςκ.

9. Δ’ θάζε (2ε δηδαθηηθή ώνα)
Πνμβμιή ζηεκ μιμμέιεηα ηνηώκ ζύγπνμκωκ ένγωκ ηέπκεξ ηεξ
πμπ ανη θαη έκα ημο Fernando Botero (Γηθ. 8) θαη ακίπκεοζε
ημο ζύγπνμκμο ηνόπμο δηαηνμθήξ με ηεκ ηεπκηθή ημο
θαηαηγηζμμύ ηδεώκ, ηςκ ενςηαπμθνίζεςκ θαη ημο
θαηεοζοκόμεκμο δηαιόγμο. (15΄ ιεπηά) Πημ ζογθεθνημέκα:
Δείπκμομε ηεκ Γηθ. 8 θαη αθμύ δεηήζμομε από ημοξ μαζεηέξ κα
ηεκ παναηενήζμοκ πνμζεθηηθά ημοξ νςημύμε «ηη ηνώμε θαη ηη
πίκμομε ζηε ζεμενηκή επμπή;» (θαηαγνάθμομε ζε δύμ ζηήιεξ
ζημκ πίκαθα όζα ιέκε μη μαζεηέξ). Σηε ζοκέπεηα, με
θαηεοζοκόμεκμ δηάιμγμ μη μαζεηέξ απακημύκ ζε ζημπεομέκεξ
ενςηήζεηξ, ακαθαιώκηαξ πνμεγμύμεκεξ ζπεηηθέξ γκώζεηξ:
«Γίκαη ογηεηκά όζα ηνώμε θαη πίκμομε ζήμενα;», «Πμημη ηα
πνμεημημάδμοκ;», «Πμύ θαη με πμημοξ ηνώμε;», εκημπίδμκηαξ
πανάιιεια μμμηόηεηεξ θαη δηαθμνέξ με ηεκ μμενηθή δηαηνμθή θαη
θαηά πόζμ ε θμηκςκηθή δηάζηαζε ηεξ ηνμθήξ (ζοκεύνεζε ηςκ
μειώκ ηεξ μηθμγέκεηαξ) έπεη δηαθμνμπμηεζεί.

10. Γ’ θάζε (2ε δηδαθηηθή ώνα)
Πνμβμιή ζηεκ μιμμέιεηα ηωκ εηθόκωκ ηεξ δηαηνμθήξ ζημ δηάζηεμα
(Γηθ. 9-13) θαη δηενεύκεζε ηεξ ζεμαζίαξ ηεξ δηαηνμθήξ ζηε δηαζηεμηθή
επμπή ηςκ ελενεοκήζεςκ με ζημπεομέκεξ ενςηήζεηξ θαη
θαηεοζοκόμεκμ δηάιμγμ. (15΄ ιεπηά)
Δείπκμομε ηεκ Γηθ. 9 θαη με αθόνμεζε αοηήκ νςηάμε ημοξ μαζεηέξ ακ
γκςνίδμοκ ηη ηνώκε μη αζηνμκαύηεξ ζημ δηάζηεμα. Πνμπςνμύμε ζηεκ
πνμβμιή ηεξ Γηθ. 10 θαη μαδί με ημοξ μαζεηέξ θάκμομε ζογθνηηηθή
ακάιοζε ηςκ εηθόκςκ θαη μέζς αοηώκ ημο ηνόπμο μαγεηνέμαημξ θαη
ηςκ δύζθμιςκ ζοκζεθώκ ζηα μαγεηνεία ηςκ ανπαίςκ ειιεκηθώκ
εμπμνηθώκ πιμίςκ θαη ζημκ Δηεζκή Δηαζηεμηθό Σηαζμό. Ιε ηεκ
πνμβμιή ηςκ Γηθ. 11-12 νςημύμε ημοξ μαζεηέξ ηη αθνηβώξ ηνώκε μη
αζηνμκαύηεξ, ακ όζα ηνώκε είκαη ογηεηκά, πμηεξ ηνμθέξ εκημπίδμοκ
ζηεκ εηθόκα ημο δίζθμο, θαη επηζεμαίκμομε ηε δηαηνμθηθή ζεμαζία ηεξ
ειιεκηθήξ ζπηνμοιίκαξ. Τέιμξ, ε Γηθ. 13 πνμζθένεηαη γηα ηεκ ακίπκεοζε
ηεξ θμηκςκηθήξ δηάζηαζεξ ηεξ δηαηνμθήξ ζημ δηάζηεμα ζογθνηηηθά θαη
με ηεκ παναηήνεζε ηεξ Γηθ. 6 ηεξ εκόηεηαξ ημο ζπμιηθμύ εγπεηνίδημο.

11. Ση’ θάζε (2ε δηδαθηηθή ώνα)
Πνμβμιή ζηεκ μιμμέιεηα επηιεγμέκςκ απμζπαζμάηςκ από ημ
εθπαηδεοηηθό βίκηεμ ημο Γονςπασθμύ Ονγακηζμμύ Δηαζηήμαημξ (ESA)
(Γηθ. 14) με ηίηιμ Ε Δηαηνμθή ζημ Ιέιιμκ, ζηε Γε θαη ζημ Δηάζηεμα
(http://www.esa.int/esaHS/SEMY91LOP4G_education_0.html).
(15΄ ιεπηά) Αθμιμοζεί ζοδήηεζε γηα ελαγςγή ηειηθώκ
ζομπεναζμάηςκ.

12. 3) Αλημιόγεζε
Ε αλημιόγεζε ηόζμ ηεξ δηδαθηηθήξ θαη μαζεζηαθήξ δηαδηθαζίαξ όζμ θαη ηεξ γκώζεξ
πμο πνμθύπηεη δηαθνίκεηαη θαηά ηε δηάνθεηα ηεξ ακάπηολεξ θαη οιμπμίεζήξ ημο,
εθόζμκ ζηηξ δναζηενηόηεηεξ ημο ζεκανίμο δεηείηαη από ημοξ μαζεηέξ κα πνμηείκμοκ
πεναηηένς ζέμαηα γηα ζοδήηεζε ή/θαη κα εθθνάζμοκ απμνίεξ. Έηζη, δίκεηαη ε
δοκαηόηεηα κα οπενβμύκ ημ θείμεκμ θαη ημ ίδημ ημ ζεκάνημ θαη κα δηεονύκμοκ ηε ζθέρε
ημοξ. Πανάιιεια, ε ίδηα πανάμεηνμξ απμηειεί γηα ημ θηιόιμγμ ηνόπμ ακαζημπαζμμύ
θαη βειηίςζεξ ηεξ δηδαθηηθήξ δηαδηθαζίαξ.
Ιε ηεκ μιμθιήνςζε ηεξ δηαδηθαζίαξ μ θηιόιμγμξ μπμνεί θαη κα μεκ ακαζέζεη θαη’
μίθμκ ενγαζίεξ, δεδμμέκμο όηη μ ηνόπμξ πνμζέγγηζεξ ημο ζέμαημξ ημο θεημέκμο
ζομβάιιεη ζηεκ μιηζηηθή ζεώνεζή ημο μέζα ζηε ζπμιηθή ηάλε.
Ωζηόζμ, εκδεηθηηθά ακαθενόμεκεξ εδώ ενγαζίεξ γηα ημ ζπίηη ζα μπμνμύζακ κα είκαη:
Γνγαζία 1ε (Γηθ. 15)
Γνγαζία 2ε (Γηθ.16)
Δηδαθηηθό οιηθό
Σηεκ πνώηε θάζε ηεξ δηδαζθαιίαξ πνεζημμπμηείηαη ημ ζπμιηθό εγπεηνίδημ.
Σηηξ επόμεκεξ θάζεηξ απαναίηεηα είκαη μ βηκηεμπνμβμιέαξ θαη ημ ιμγηζμηθό
πανμοζηάζεςκ Power Point.

13. Η δηαηνμθή ζηεκ Οδύζζεηα
Ιηθνμγναθηθή πανάζηαζε ρεζίμαημξ ηνμθήξ ζε ηνηπμδηθέξ πύηνεξ. Απόζπαζμα
ημηπμγναθηθήξ δςμθόνμο από ημκ μηθηζμό ηεξ Aγίαξ Eηνήκεξ ζηεκ Kέα, β΄μηζό 16μο
αη. π.X.
Πηκαθίδα Γναμμηθήξ B από ημ ακάθημνμ ηεξ Πύιμο,
13μξ αη. π.X. Ηαηαγνάθμκηαη ζηηάνη, θναζί, ηονί, μέιη,
αιεύνη, δώα.
Πηκαθίδα από ημ Δςμάηημ ημο ανπείμο, ζημ μοθεκασθό ακάθημνμ ημο Γγθιηακμύ (Πύιμξ
Ιεζζεκίαξ). Σημ θείμεκμ ακαθένμκηαη μαγεηνηθά ζθεύε, ακάμεζα ζηα μπμία λεπςνίδεη μ ηνίπμδαξ
(ti-ri-po).

14. Ψωμί θαη θναζί
Τμήμα ημηπμγναθίαξ από ηηξ Mοθήκεξ, με πανάζηαζε
γοκαηθείαξ μμνθήξ, ίζςξ ηένεηαξ ή ζεάξ ηεξ γμκημόηεηαξ. Σηα Ηναηήναξ πμιεμηζηώκ, 1580-1100 π.Χ., Γζκηθό
πένηα ηεξ θναηάεη πηζακόηαηα θμύκηεξ ζηηενώκ. 13μξ αη. π.X. Ανπαημιμγηθό Ιμοζείμ
Nαύπιημ, Aνπαημιμγηθό Mμοζείμ.

15. Θεμκάνκημ Κηα Βίκηζη , Ο Ιοζηηθόξ Δείπκμξ, 1495-98

16. Tμ δείπκμ ζηεκ Γμμαμύξ, 1501 (Φιαμακδηθή ζπμιή )

17. Ludger tom Ring le Jeune, Ημοδίκα ηεξ Βεζηθαιίαξ, 1610

18. Βίκζεκη Βακ Γθμγθ, Οη παηαημθάγμη, 1885

19. Η δηαηνμθή ζήμενα

20. Ε δηαηνμθή ζημ δηάζηεμα: ογεία, ακζνώπηκε επηθμηκςκία

21. Τα μαγεηνεία ζηα ανπαία ειιεκηθά εμπμνηθά πιμία
θαη ζημκ Δηεζκή Δηαζηεμηθό Σηαζμό
Τα ανπαία πιενώμαηα μαγείνεοακ εκ πις ζημ θαηάζηνςμα ή To μαγεηνείμ ημο ΔΔΣ δηαζέηεη θμύνκμοξ μηθνμθομάηςκ
ζημ εζςηενηθό ημο πιμίμο. Γη’ αοηό θαη ζηα καοάγηα βνίζθμκηαη θαη ρογεία
ανθεηά μαγεηνηθά ζθεύε.

22. Γεύμαηα - Τνμθέξ
Πνςηκό, μεζεμενηακό, βναδηκό. Δεμεηνηαθά (ι.π. βνώμε) μαθανόκηα, ράνηα (ηόκμξ), θνμύηα
(μήια, μπακάκεξ), θμοιμονάθηα, λενμί θανπμί, νμθήμαηα (ηζάη, θαθέξ, πομό πμνημθάιη).
Ο αζηνμκαύηεξ Richard A. Searfoss ηαθημπμηεί ηα ηνόθημα ζημ
μεζαίμ θαηάζηνςμα ημο Δηαζηεμηθμύ Θεςθμνείμο Ημιμύμπηα
ζηενεώκμκηάξ ηα με βεκημύδεξ ζημοξ δίζθμοξ ημο κημοιαπημύ (18
Απνηιίμο 1998)

23. Σπηνμοιίκα, ε ειιεκηθή
Έκα θοακμπνάζηκμ θύθη πιμύζημ ζε
θοηηθέξ πνςηεΐκεξ θαη άιιεξ εθαηό
ζνεπηηθέξ μοζίεξ. Σύμθςκα με ηε
NASA, ε ζπηνμοιίκα είκαη ε ηδακηθή
ηνμθή γηα ημοξ αζηνμκαύηεξ θαη
θαιιηενγείηαη ζε ειάπηζηεξ πώνεξ ημο
θόζμμο. Ε θαιύηενε πμηόηεηα πανάγεηαη
ζηε Κηγνίηα Σεννώκ, θαη Έιιεκεξ
παναγςγμί πνμμεζεύμοκ από ημ 2007
ηηξ επακδνςμέκεξ απμζημιέξ ηεξ
NASA.

24. Μαδί γύνω από έκα «ηναπέδη»
Οθηώ από ζοκμιηθά 13 αζηνμκαύηεξ από ημκ ΔΔΣ θαη Τνμθέξ ζημκ αένα
ημ δηαζηεμηθό ιεςθμνείμ Endeavour ζηνημώπκμκηαη γηα
κ’ απμιαύζμοκ έκα γεύμα ζημκ ΔΔΣ.

25. Η Δηαηνμθή ζημ μέιιμκ, ζηε Γε θαη ζημ Δηάζηεμα
Τμ εθπαηδεοηηθό βίκηεμ ημο Γονςπασθμύ Ονγακηζμμύ Δηαζηήμαημξ (ESA) (δηάνθεηα 00:34:50)
(http://www.esa.int/esaHS/SEMY91LOP4G_education_0.html) δείπκεη ημκ ηνόπμ πμο ημ ζώμα μαξ
επελενγάδεηαη ηηξ ηνμθέξ ςξ πεγή εκένγεηαξ θαη δμμηθά οιηθά, πανέπμκηαξ μηα επηζθόπεζε ζεμάηςκ
πμο ζπεηίδμκηαη με ηε δηαηνμθή (μμάδεξ ηνμθίμςκ, πεπηηθό ζύζηεμα, θοηηανηθή ακαπκμή, ζενμίδεξ).
Γλεηάδεη ηεκ ηνμθή πμιηηηζμηθά θαη θμηκςκηθά θαη ημκίδεη ηε ζεμαζία μηαξ ογηεηκήξ δηαηνμθήξ γηα μηα ογηή
δςή. Γπηπιέμκ, δείπκεη ηε ζεμαζία ηεξ ζοκηήνεζεξ ηνμθίμςκ ηόζμ ζηε Γε όζμ θαη ζημ Δηάζηεμα θαη
μιμθιενώκεηαη με ηηξ επόμεκεξ δηαηνμθηθέξ πνμθιήζεηξ, ηηξ μπμίεξ πνέπεη κα ακηημεηςπίζεη ε
ακζνςπόηεηα γηα κα δήζεη ζηε Γε, ζημ ΔΔΣ θαη αθόμε πημ μαθνηά.
1: Γηζαγςγή (4 ιεπηά 15 δεοηενόιεπηα) 2:
Ηαύζημμ δςήξ - μ ηνόπμξ πμο ημ ζώμα μαξ
επελενγάδεηαη ηηξ ηνμθέξ (6 ιεπηά 6
δεοηενόιεπηα)
3: Ιηα ογηεηκή ηζμννμπία (6 ιεπηά 34
δεοηενόιεπηα)
4: Δηαηνμθή ημο εγθεθάιμο (3 ιεπηά 30
δεοηενόιεπηα)
5: Τνμθή θαη ζοκηήνεζε ηνμθήξ ζημ
Δηάζηεμα (8 ιεπηά 12 δεοηενόιεπηα)
6: Θήρε ηνμθήξ ζημκ Άνε (6 ιεπηά 7
δεοηενόιεπηα)

26. Ενγαζία 1ε
Α) Παναηενήζηε πνμζεθηηθά ηηξ εηθόκεξ θαη εκημπίζηε μμμηόηεηεξ
θαη δηαθμνέξ (ηνόπμξ πνόζιερεξ ,είδμξ ηνμθήξ/πμημύ, ζοκζήθεξ,
ζθεύε ).
Β) Σημ πιαίζημ ηεξ απμζημιήξ ηνμθίμςκ πμο πνμμνίδμκηαη γηα ηo
ΔΔΣ, έκα νςζηθό δηαζηεμόπιμημ λεθίκεζε με 20 πμηθηιίεξ
ηαπςκηθώκ εηδώκ ηνμθίμςκ γηα ημκ Koichi Wakata, έκακ Ζάπςκα
αζηνμκαύηε πμο βνίζθεηαη εθεί. Ακ μ μοζηθόξ Οδοζζέαξ ήηακ εθεί,
πμηα ηνόθημα ζα επέιεγε κα ημο θένμοκ; Πνηκ απακηήζεηε, δείηε
ηηξ μανηονίεξ ηεξ Γναμμηθήξ Β ζηε δηαθάκεηα 2.

27. Ενγαζία 2
Οη μμενηθμί ήνςεξ θαη μη άνπμκηεξ ήηακ θαηελμπήκ θνεαημθάγμη. Τμ θνέαξ, ημ ρςμί θαη ημ θναζί
απμηειμύκ ηηξ θύνηεξ ηνμθέξ ηςκ πνμκμμημύπςκ θαη είκαη ηδηαίηενα ανεζηά ζηα ζομπόζηά ημοξ. Βνείηε
ηε ζέζε ημοξ ζηεκ ποναμίδα ηεξ δηαηνμθήξ θαη ελεγείζηε ζε έκα ζπεηηθά ζύκημμα θείμεκμ θάζε πόηε
πνέπεη κα ηα θαηακαιώκμομε.