1. ХОНОГШУУЛАЛТ
9

2. Бүтээгдэхүүн үйлчилгээ өрсөлдөгчөөс ялгарах
чадвар өндөртэй байж худалдан авагчийн
хэрэгцээг илүү давуу байдлаар хангана.
• Тиймээс бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний
ялгаатай шинж хоногшуулалтын нэг
үндэс болдог.
• Хоногшуулалтын зорилго нь бусад
өрсөлдөгч пүүсийн бүтээгдэхүүн,
үйлчилгээнээс онцлог ялгаатай талаар
тодорхой төсөөлөл, мэдлэгийг
хэрэглэгчийн оюун ухаанд бий болгоход
оршино.

3. Бүтээгдэхүүнд дараах ялгаатай шинж
чанар чухал байдаг. Үүнд:
1. Чухал байдал – зах зээлд үнэлэгдэх
хангалттай (өндөр) ялгаралт
2. Онцгой байдал – бусад үйлчилгээнээс тод төгс
ялгаа
3. Төгс сайн шинж – өрсөлдөгчид хуулбарлах
боломжгүй шинж
4. Өндөр чадвар – зорилтот худалдан авагчид
илүү өндөр үнэ төлөхөд бэлэн илт өндөр
чадвар
5. Ойлгомжтой байдал – бусад бүтээгдэхүүнээс
юугаар ялгаатайг хэрэглэгчид мэдүүлэх
6. Ашигтай байх – пүүсдээ үр ашигтай байх

4. Менежерүүд хэрэглэгч рүү чиглэсэн
хичнээн ялгарал бий болгох талаар
байнга судлах нь зүйтэй.
• Зарим менежер цорын ганц гол
ялгаварлал байх нь зөв гэж үзэн
түүгээрээ лидэр байхыг хүсдэг бол
олонхи нь олон ялгаатай шинжтэй
байхыг илүүд үздэг нь өрсөлдөгчид
дууриах, хуулбарлахаас урьдчилан
хамгаалахтай холбоотой юм.

5. • Хоногшуулалтын концепци нь
худалдан авагчдын үнэт зүйл,
эрхэмлэх зүйлтэй холбогдсон байх
ѐстой.
• Энэ концепци нь функциональ
концепци, бэлэгдэлийн
хоногшуулалт, туршилтаар
тогтоогдсон концепци гэсэн
хэлбэртэй байж болох юм.

6. Хоногшуулалтын стратеги санаачлага:
Хоногшуулалтын концепци
Зорилтот зах зээл дээр
худалдан авагчдад
бүтээгдэхүүнийг байршуулах
удирдлагын хүсэл
Зорилтот
зах зээл
Хоногшуулалтын стратеги
хоногшуулалтын үр
Маркетингийн үйл
ашиг
ажиллагаануудын
Зорилтот зах зээлд хүрэх
комбинацийг зорилтот
аль нэг удирдлагын
худалдан авагчдад
хоногшуулалтын
хоногшуулах концепцитай
зорилгын цар хүрээ
харилцан уялдуулах

7. Хэдий чинээ ялгаварлалыг бий болгож
чадна хоногшуулалт төдий чинээ
амжилттай болдог.
• Хоногшилтын 3 ерөнхий стратеги
байдаг.
1. Өрсөлдөгчийн эсрэг одоогийн хүчтэй
байршилт
2. Эзлэгдээгүй шинэ зах зээлийн
хоногшилт
3. Өрсөлдөөнөөр дахин байрших

8. Өрсөлдөгчийн эсрэг одоогийн хүчтэй
байршилт
• Энэ нь өрсөлдөгчийг шууд зайлуулах
арга юм. Жишээ нь: зах зээл дээр
манай бүтээгдэхүүн хоѐр дугаарт
байдаг. Иймд манай барааг хэрэглээрэй.
Бид бүх хүчээрээ танд туслана гэсэн
хүчтэй уриатай хоногшилтыг зорилго
болгож болно. Энэ нь бид нэгдүгээрт
биш, харин хоѐрдугаарт байдаг гэснээр
маш үнэмшилтэй болгодог талтай.
Харин хоногшилтын амлалтыг
биелүүлэхэд анхаарах хэрэгтэй.

9. Эзлэгдээгүй шинэ зах зээлийн хоногшилт
• Энэ нь өрсөлдөгчийн эзэлж амжаагүй
зах зээлийн сиймхийг тодорхойлох
стратеги юм. Жишээ нь зарим томоохон
байгууллагууд хэрэглэгчдэд маш их
чирэгдэлтэй үйлчилж хүмүүсийг
бухимдуулдаг. Энэхүү байдлыг нь
ашиглан жижиг газрууд түргэн шуурхай
үйлчилгээгээрээ зах зээлд амжилттай
хоногшиж амждаг.

10. Өрсөлдөөнөөр дахин байрших
• Өөрийн үйлчилгээг бусад өрсөлдөгчтэй
харьцуулан судалж тэдний сул талыг
илрүүлснээр зах зээлд өрсөлдөн дахин
хоногшиж болно. Энэ нь ихэнхдээ
хүчтэй өрсөлдөгчтэй зах зээлийн хувийг
олж авахын төлөө ширүүн өрсөлдөх
хэлбэр юм. Нэн ялангуяа үйлчилгээний
байгууллагууд зах зээлд олж авсан нэр
хүндэдээ эрдэж маркетингийн үйл
ажиллагааг тасралтгүй сайжруулах
хариуцлагаа ямагт алдаж байдаг.

11. • Өрсөлдөөнөөр шинээр хоногшиход
пүүс өрсөлдөгчөөс илүү сайн
бүтээгдэхүүн хийх чадвартай байх,
зах зээл нь хоѐр өрсөлдөгчийг
багтаах боломжтой байх, пүүс
өрсөлдөгчөөсөө давуу нөөцийг
эзэмших болон бүтээгдэхүүний нэр
төрөл нь хүчтэй, давуу талтай байх
зэрэг нөхцөлд хангалттай байдаг.

12. Пүүсийн хоногшилтын стратеги дараах
нөхцөлд амжилттай байна.
1. Хоногшилт ач холбогдолтой байх: Энэ нь
бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ хэрэглэгчдийн
эрэлт хэрэгцээг бүрэн хангахтай
хамаатай.
2. Хоногшилт найдвартай байх: Амлалтууд
үнэн, бодитой байх ба ингэснээрээ
хэрэглэгчдийн итгэлийг олж авна.
3. Хоногшилт өвөхмөц байх: өөрсдийн
үйлчилгээг үзүүлэх өвөрмөц давуу талыг
олсон байх

13. Хоногшуулалтын үр ашгийг тодорхойлох
Хэрэглэгч ба өрсөлдөгчийн
судалгаа
хоногшуулалтын
үр ашгийг
үнэлэх аргууд
хоногшуулалтын Маркетингийн
загваруудад дүн сорил, туршилт
шинжилгээ хийх

14. Маркетингийн стратеги
• Маркетингийн стратеги нь байгууллагын
урт хугацааны зорилгыг хэрэгжүүлэх үйл
ажиллагааны төлөвлөгөө байдаг.
Маркетингийн стратеги нь бизнесийн
илүү ерөнхий зорилгоос урган гардаг.
• Маркетингийн амжилттай стратегиуд
өрсөлдөгчийн эсрэг хүчтэй брэнд нэр
зэрэг үнэт шинжид үндэслэдэг. Түүнчлэн
стратегиуд үйлдвэрлэл юм уу
идэвхижүүлэлтийн хүрээний сайн
ажлуудын ур чадвараас урган гардаг.

15. Маркетингийн стратеги нь гол төлөв дараах
хэмжигдэхүүнүүдийг багтаадаг.
1. Таны өрсөлдөх бүтээгдэхүүн,
үйлчилгээний зах зээл
2. Бизнесийг өсгөх, хадгалахад шаардагдах
хөрөнгө оруулалтын түвшин
3. Зорилтот зах зээлд өрсөлдөхөд
шаардагдах бүтээгдэхүүний шугамын,
хоногшилтын, үнийн болон
хуваарилалтын стратегиуд
4. Тогтвортой өрсөлдөх давуу талыг хангах
чадвар буюу үнэт шинж

16. Стратегийг 3 ялгаатай түвшинд авч үзнэ.
Үүнд:
1. Стратегийн маркетингийн удирдлага:
корпорацийн ерөнхий түвшинд
хэрэгжүүлдэг.
2. Маркетингийн стратеги: маркетингийн
албадууд хэрэгжүүлнэ.
3. Маркетингийн тактик: энэ нь
маркетингийн стратегийг дэмжин
хэрэгжүүлэх үүрэгтэй. Үүнийг
маркетингийн харъяа нэгж албадууд
хэрэгжүүлнэ.

17. Маркетингийн стратеги нь корпорацийн
болон бизнесийн нэгжийн үйл ажиллагаа
хоорондын уялдуулагч тул маш чухал ач
холбогдолтой.
• Харин стратегийн маркетинг нэгж
албадуудад, маркетингийн тактик
корпорацийн дээд удирдлагад тус тус
шууд хамаардаггүй онцлогтой.
• Стратеги нь маркетингийн тодорхой
орчинд удаан хугацааны өрсөлдөх
давуу тал олж авахад анхаарлаа
хандуулдаг.

18. Өрсөлдөх давуу тал гэдэг нь таны
өрсөлдөөнд илүү ялгаатай,
чадвартай байдал юм. Тиймээс
маркетингийн стратеги таныг
өрсөлдөөнд хаана, хэзээ, ямар давуу
талтай байхыг тооцоолно.

19. Стратегийн маркетингийн хандлага хэд
хэдэн давуу талуудтай.
• Юуны өмнө стратеги пүүст хэрэглэгч,
өрсөлдөгч зэрэг гадаад гол хүчин
зүйлүүдийг өөрсдөө тогтооход тусалдаг.
Мөн өнгөрсөн үеийн хандлагыг
тогтоохын хамт хэрэглэгчдээр
удирдуулсан зах зээлийн стратегийг бий
болгох зорилгыг хангаж өгнө. Түүнчлэн
өрсөлдөгчийн аюул нүүрлэхээс өмнө
орчны өөрчлөлтийг урьдчилан мэдэх
нөхцлийг бүрдүүлнэ.

20. Стратегийн маркетингийн өөр нэг зүйл
бол дэлхий ертөнцийн нөхцөл байдлыг
урт хугацаанд авч үзэхийг шаарддаг
асуудал юм.
• Япончууд Америкийн цахилгаан бараа,
автомашины зах зээлд урт хугацааны
ашигт төвлөрөн амжилттай ажилладаг.
Япончууд Америкийн зах зээлд
амжилттай нэвтэрсэн энэхүү чадварлаг
маркетингийн стратеги бол олон улсын
хэмжүүр байх ѐстойг харуулж өгсөн юм.
Өнөөдөр пүүсүүд глобал маркетингийн
стратеийг өргөн ашиглах болоод байна.

21. Маркетингийн стратегийн зарчмууд:
1. Зорилготой байх
2. Давших санаачлагыг санал болгох
3. Төвлөрөх
4. Хүч хэмнэх
5. Сэлгэлт хийх
6. Эв нэгдэлтэй байх
7. Уялдуулах
8. Аюулгүй байх
9. Гайхуулах
10. Энгийн байх
11. Уян хатан байх
12. Мөлжих буюу ашиглах

22. Маркетингийн түгээмэл стратегиуд:
1. Нийтийн маркетингийн стратеги
2. Бүтээгдэхүүний ялгаварлал ба зах
зээлийн хэсэгчлэлийн стратеги
3. Хоногшуулалтын стратеги
4. Зах зээлийн оролцооны стратеги

23. 1. Нийтийн маркетингийн стратеги
Энэ нь нийт зах зээлд зориулан ижил
бүтээгдэхүүн худалдах тухай стратеги
юм. Нийтийн маркетингийн хамгийн гол
давуу тал нь чадлаараа үйлчлэх зах
зээлийн боломжит хэмжээ байдаг.
Өөрөөр хэлбэл, таарч тохирох
бүтээгдэхүүнээ сонгож авч чадвал зах
зээлийн боломж хангалттай байдаг. Энэ
стратегийг асар их хэмжээний
бүтээгдэхүүн байгаа бөгөөд тэдгээр нь
хүн бүхэнд хэрэгтэй байгаа тохиолдолд
хэрэглэнэ.

24. 2. Бүтээгдэхүүний ялгаварлал ба зах
зээлийн хэсэгчлэлийн стратеги
• Бүтээгдэхүүний ялгаварлалын стратеги
нь зорилтот зах зээлд ялгаатай
бүтээгдэхүүн үйлчилгээг гаргах
онцлогтой бол нөгөө нь зах зээлийг нэг
бүхэл цул биш, харин хэсэг бүр нь
ялгаатай бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг
худалдан авдаг өөр өөр эрэлттэй,
тодорхой зан төлөв бүхий боломжит
худалдан авагчаас тогтох олон дэд
хэсэгт хуваах стратеги юм.

25. Бүтээгдэхүүний ялгаварлал бүр тодорхой
үйлчлүүлэгчдээр дэмжигдэх ба тэдгээрийн
шинж чанар зах зээлийн сегментүүдэд
үнэлэгдэх ѐстой.
• Бүтээгдэхүүний ялгаварлал ба зах зээлийн
хэсэгчлэлийн стратегийг ихэнхидээ хамт
хэрэглэх боловч зах зээлийн нөхцөл
өөрчлөгдөхөд дэс дараалан хэрэглэж болно.
Энэ нь бүтээгдэхүүний ялгаварлал зах
зээлийг хэвтээ чиглэлийн дагуух оролцоог
нэмэгдүүлдэг, харин хэсэгчлэл сонгосон зах
зээлийн гүн рүү их хэмжээний борлуулалтаар
дамжин амжилт олж болдог онцлогтой
холбоотой.

26. Стратеги бүрт алинд нь илүү хөрөнгө
төсөвлөхийг 6 үндсэн хүчин зүйлийг
харгалзан тогтооно. Энэ нь:
1. Зах зээлийн хэмжээ
2. Худалдан авагчдын мэдрэмж
3. Бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөг
4. Бүтээгдэхүүний төрөл хэв шинж
5. Өрсөлдөгчийн тоо
6. Өрсөлдөгчийн стратеги

27. 3. Хоногшуулалтын стратеги
• Хоногшуулалт нь янз бүрийн брэндийн
ялгааг хэрэглэгчийн оюун ухаанд хэрхэн
мэдрүүлэхтэй холбоотой процесс юм.
Иймээс хоногшуулалтын хувьд
бүтээгдэхүүний бодит өөрчлөлт гэхээс
илүү өрсөлдөгчтэй тухайн
бүтээгдэхүүнийг харьцуулсан боломжит
хэрэглэгчийн оюун дүгнэлт, үзэл
санаанд өөрчлөлт хийхийг шаарддаг.

28. 4. Зах зээлийн оролцооны стратеги
• Энэ нь зах зээлд хувийн жинг өсгөхөд
төвлөрөх зорилготой стратеги юм.
Өөрийн имидж, төрх байдлыг харуулах
хэрэгцээтэй юм уу, тусгай
бүтээгдэхүүний зах зээлийг хадгалах
зорилготой пүүст энэ стратеги илүү
боломжтой байдаг.
• Зах зээлийн оролцооны стратеги нь
одоогийн зах зээлийн дүр төрх
тааруухан байгаа нөхцөлд пүүсийн
анхаарлыг илүү татдаг.

29. Учир нь:
1. Зах зээлийн оролцоо нь пүүсийн ашиг, ашигт
ажиллагааг нэмэгдүүлэхэд нөлөөтэй
2. шинэ бүтээгдэхүүн шууд хүчтэй өрсөлдөгчийн
эсрэг гарч ирнэ
3. Өрсөлдөөний үйл ажиллагааны нөгөө талд зах
зээлийн оролцоог алдах байдлыг тэвчих
шаардлага гардаг.
4. Зах зээлийг эзэмшихийн төлөө одоогийн
тэмцэл нь пүүсийн зах зээлийн хувийг өсгөх
боломжтой.
5. Пүүсийн үйл ажиллагаа болон орчны өөрчлөлт
өрсөлдөгчийг сандрал, түгшүүртэй байдалд
хүргэх гэх мэт нөлөөтэй байдаг.