Dokumen ini memberikan ringkasan tentang klasifikasi bahan makanan seperti makanan segar dan kering, rempah ratus dan herba, kekacang, cuka, susu dan produk tenusu, telur, gandum dan pasta, beras. Ia juga memberikan panduan untuk memilih dan menyimpan bahan makanan agar tahan lama.

1. KLASIFIKASI
BAHAN MAKANAN
DISEDIAKAN OLEH:
CIKGU L. VIKNESVARI

2. PENGENALAN
Makanan boleh dikategorikan kepada makanan segar atau
makanan kering. Cara pemilihan dan penyimpanan yang betul
akan membantu mengawal mutu makanan supaya berkeadaan
baik dan dapat mengurangkan pembaziran.
● Makanan segar ialah makanan yang belum dimasak atau
diproses.
● Makanan kering pula ialah makanan yang telah dikeringkan
secara menjemur atau menggunakan haba panas.

3. REMPAH RATUS
DAN HERBA

4. PENGENALAN
● Rempah ratus dan herba bermaksud tumbuhan yang mempunyai
nilai dari segi perubatan, khasiat makanan dan baunya.
● Ia juga digunakan dalam masakan dan juga untuk kecantikan.
● Rempah ratus datangnya daripada bijian, buah, akar dan juga kulit
kayu.
● Herba biasanya daripada daun dan berwarna hijau.

5. JOM MENGGENALI REMPAH RATUS DAN HERBA
AKTIVITI KUMPULAN: ( MAINAN MUSANG BERJANGGUT)
ARAHAN:
Setiap kumpulan ada mendapat satu bungkusan rempah ratus, plastik, kertas A4,
dan maker pen. Ahli kumpulan perlu mengasingkan rempah ratus tersebut dan
masuk ke dalam plastik yang disediakan. Kemudian wakil ahli kumpulan
tersebut perlu ke hadapan dan menamakan rempah ratus yang telah asingkan.
Masa selama 20 minit

6. CONTOH REMPAH RATUS
KULIT KAYU MANIS
LADA HITAM
JINTAN MANIS
JINTAN PUTIH
BIJI KETUMBAR
BUAH PELAHA

7. PEMILIHAN DAN PENYIMPANAN REMPAH & HERBA
Pemilihan rempah dan
herba
Penyimpanan rempah dan
herba
 Berbentuk elok dan
berbau segar.
 Tidah mudah pecah.
 Jika serbuk, ia peroi dan
tidak berketul.
 Simpan di dalam bekas
yang kedap udara.
 Jangan simpan terlalu lama
kerana akan hilang
kesegarannya.

8. KEKACANG

9. PENGENALAN
Terdapat pelbagai jenis kekacang seperti kacang hijau, kacang merah,
kacang soya, kacang dal, kacang tanah dan sebagainya.

10. KACANG TANAH
KACANG HIJAU
KACANG GAJUS

11. KACANG SOYA
KACANG ALMOND
KACANG MERAH

12. KACANG HAZEL
KACANG DAL

13. PEMILIHAN DAN PENYIMPANAN KEKACANG
Pemilihan Kekacang Penyimpanan Kekacang
 Tidak berulat
 Berbentuk elok dan tidak
kecut
 Bersih
 Simpan di dalam bekas
kedap udara.
 Simpan di dalam peti sejuk
jika hendak simpan lama

14. CUKA

15. PENGENALAN
Cuka adalah sejenis cecair yang sebahagian besarnya terdiri daripada
sebatian asid asetik dan air. Asid asetik dihasilkan melalui pemeraman
etanol oleh bakteria asid asetik.

16. 3 JENIS CUKA
CUKA PUTIH MALT CUKA WAIN CUKA

17. PENYIMPANAN CUKA
 Simpan cuka di tempat yang sejuk, gelap.
 Simpan di dalam peti sejuk.
 Walaupun cuka adalah hasil dari arak ia boleh bertahan
selama 6 bulan selepas ia dibuka.
.

18. SUSU DAN HASIL TENUSU

19. PENGENALAN
Susu merupakan makanan yang lengkap kerana ia
berkhasiat dan mengandungi nutrien yang diperlukan oleh
tubuh badan. Terdapat 7 jenis susu.

20. JENIS-JENIS SUSU
DAN
PRODUK TENUSU

21. Susu ini dipanaskan selama 15 saat pada suhu 72 ºc
untuk membunuh bakteria pathogen dan kemudian susu
itu disejukkan segera.
Susu ini dipanaskan pada suhu yang tinggi 132º c
selama 1 saat. Susu ini boleh disimpan lama lebih
kurang 6 bulan tanpa di masukkan ke dalam peti sejuk.
Susu yang telah diproseskan supaya lemaknya tersebar
dengan rata di dalam susu dan lemak membentuk satu
lapisan dipermukaan susu. Susu ini kemudiannya
dipasturkan.
Susu Berprestur
Susu U.H.T
Susu
Homogenus

22. Susu ini mengandungi kandungan lemak
yang sedikit.
Hampir 50 % air di dalam susu disejatkan
dan kandungan gula ditambah.
Susu ini cair sedikit dari susu pekat dan kurang manis.
Mengandungi lebih lemak dan tidak tahan disimpan
lama.
Susu Skim
Susu Pekat
Susu Cari /
Susu sejat

23. Susu ini telah dikeringkan sehingga
kandungan airnya tersejat. Ia tahan disimpan
lama di dalam bekas kedap udara.
Susu Tepung

24. PENYIMPANAN SUSU
● Simpan susu di dalam bekas yang bertutup dan letakkan di dalam peti sejuk.
● Elakkan menyimpan susu berhampiran dengan makanan yang berbau kuat
kerana susu akan menyerap bau dan rasa susu akan hilang.
● Jangan campurkan susu lama dengan susu baru.
● Susu pekat dan susu cair perlulah disimpan di dalam bekas yang lain kerana
tinnya mudah berkarat.
● Pastikan penutup tin susu tepung ditutup dengan ketat selepas digunakan.

25. PRODUK TENUSU
Susu boleh diproses dan menghasilkan hasil tenusu seperti krim,
mentega, keju dan yogurt supaya ia boleh disimpan lebih lama.
1. KRIM
● Krim diperolehi daripada lemak susu - diambil di permukaan atas susu.
● Jenis - jenis krim bergantung kepada kandungan lemak yang terdapat
didalamnya .
● Jenis-jenis krim seperti Krim kembar, Krim masam dan krim UHT.

26. 2. KEJU
● Keju merupakan makanan yang sangat berkhasiat.
● Keju dihasilkan daripada susu yang diproses iaitu anggaran 5 liter susu
untuk menghasilkan 500g keju.
● Terdapat pelbagai jenis keju - terdiri daripada berlainan warna, saiz, tekstur
dan rasa tetapi proses membuatnya sama.
● Rasa keju berbeza - bergantung kepada jenis dan kuantiti susu yang
digunakan , kandungan kelembapan keju, peratus garam dimasukkan, cara
perusahaan dan proses yang digunakan.

27. Klasifikasi Keju
Jenis keju Keterangan
Keju keras Ditekan untuk mengeluarkan whey dan diperam lama
supaya rasanya lebih sedap. Sangat keras dan susah untuk
dipotong tetapi perlu disagat contoh keju parmesan.
Keju separuh keras Ditekan secukupnya sahaja untuk menghasilkan keju yang
pejal, tekstur yang licin dan mudah dipotong. Contohnya
keju gouda.
Keju lembut / keju krim Ditekan dengan perlahan dan menghasilkan tekstur yang
lembut dan akan melekat pada pisau apabila dipotong.
Keju blue-vein Tekstur keju terbuka akan membenarkan kulat untuk
membiakkan kulat dan tersebar keseluruh keju.

28. POP KUIZ

29. Keju krim /
lembut
Keju separuh
keras
Keju kerasKeju blue-vein

30. 3. MENTEGA
● Mentega diperolehi daripada krim susu.
● Kuantitinya adalah daripada 1 liter krim menghasilkan 500gm
mentega.
● Mentega mempunyai rasa yang sedap oleh itu ia digunakan dengan
meluasnya didalam masakan seperti membuat sos, sup, menglis
sayuran-sayuran, membuat kek, biskut , pastry dan sebagainya.

31. PERBEZAAN DIANTARA
MENTEGA DAN MAJERIN

32. PERBEZAAN DIANTARA MENTEGA DAN MARJERIN
● Diperbuat daripada lemak haiwan
● Berwarna lebih pucat
● Tekstur – lebih lembut dan cair
pada suhu bilik
● Kandungan vitamin yang lebih
tinggi (Vitamin A,E,K) tidak larut
dalam air
● Simpan di peti sejuk
● Digunakan – masakan barat,
menumis sup pekat, kek, pastry
dan sebagai
● Diperbuat daripada kombinasi
lemak haiwan dan lemak sayuran
● Berwarna lebih kuning
● Tekstur –tidak akan berubah boleh
biarkan pada suhu bilik
● Kurang Vitamin
● Boleh disimpan diluar
● Sesuai digabung bersama mentega
untuk menghasilakn nasi tumis,
biskut, kek, kuih-muih dan sebagai
MENTEGA MARJERIN

33. PERBEZAAN DIANTARA MENTEGA DAN MARJERIN
● Rasanya hendaklah berkrim
dan berbau segar.
● Tekstur yang lembut dan licin.
● Warnya keputihan atau kuning
muda.
● Mentega hendaklah dibungkus
atau disimpan dalam bekas
yang bertutup ditempat sejuk.
● Jauhkan daripada makanan
yang kuat baunya kerana
mentega mudah menyerap
bau.
PEMILIHAN PENYIMPANAN

34. TELUR

36. STRUKTUR TELUR

37. Pilih telur
yang baru
Kulit telur
hendaklah
bersih
Telur baru lebih berat,
tidak berkocak jika
digoncang
Telur yang baru
akan tenggelam di
dalam air
bergaram
Tiada retakan
pada kulit telur
PEMILIHAN TELUR

38. CARA MENGUJI KESEGARAN TELUR

39. Telur diletakkan dengan
kedudukan bahagian runcingnya
ke bawah.
Telur yang pecah boleh disimpan
dengan cara diasingkan kuning
dan putihnya.
Telur hendaklah disimpan pada
tempat yang sejuk seeloknya di
peti sejuk bersuhu 0 - 5º c.
Elakkan daripada menyimpandi
tempat yang kering kerana liang
udara pada kulit telur akan
membolehkan udara, bakteria dan
bau makanan meresap ke
dalamnya.
PENYIMPANAN TELUR

40. 1.PENYADUR 2.PENYATU/BAHAN PENGEMULSI
3. MEMPERKAYA 4. MENGGLIS
5. HIASAN 6. HIDANGAN
UTAMA
7. AGEN PENAIK 8.PEMEKAT
PENGGUNAAN
TELUR

41. POP KUIZ
PENILAIAN DALAM KUMPULAN:
MURID DIMINTA DUDUK DALAM KUMPULAN..

42. SOALAN 1: LABELKAN STRUKTUR TELUR

43. JAWAPAN: STRUKTUR TELUR

44. SOALAN 2: SILA NYATAKAN CARA PEMILIHAN TELUR

45. GANDUM DAN PASTA

46. PENGENALAN GANDUM
● Bijirin gandum berbentuk bujur dan kecil.
● Mengandungi selaput kulit luar yang keras dan
bewarna perang.
● Gandum merupakan bahan makanan utama bagi orang
Eropah.
● Biji-bijian gandum di kisar untuk di jadikan tepung.
Apabila tepung gandum dicampur dengan air, ia akan
bertukar menjadi doh yang melekit. Ini disebabkan
oleh sifat gluten yang kenyal dan memeri apabila
dicampur air. Tepung gandum dijadikan pasta seperti
macaroni, spaghetti, dan vermicelli

47. 2 JENIS TEPUNG GANDUM
• Berwarna perang dan berbintik-bintik disebabkan adanya bran
dan germa.
• sangat berkhasiat disebabkan vitamin dan garam mineral
dalam bran dan germa yang bercampur dalam tepung. Digunakan
untuk membuat roti, ban yis dan rol.
TEPUNG GANDUM
TULEN
• Tepung ini terdiri daripada endosperma yang diproses tanpa
bran dan germa.
TEPUNG PUTIH

48. JENIS-JENIS TEPUNG PUTIH KOMPOSISI DAN KEGUNAAN
Bil Jenis tepung putih Komposisi Kegunaan
1 Tepung berprotein tinggi Tepung yang mengandungi kadar
gluten yang tinggi
Roti, ban beryis, rol,
pastry lapis, pastry
choux.
2 Tepung berprotein rendah Tepung yang mengandungi kadar
gluten yang rendah.
Kek, pastry dan biskut.
3 Tepung serbaguna Campuran daripada tepung protein
tinggi dan protein lembut.
Mengandungi gluten yang rendah.
Pastry, kek, biskut,
adunan bater dan sos
4 Tepung berserbuk penaik Campuran tepung putih dengan
serbuk penaik seperti krim tartar dan
soda bikarbonat.
Kek, muffin, adunan
bater

49. PENGENALAN PASTA
Pasta diperbuat daripada bahagian tengah bijan gandum yang keras
(protein tinggi) dijadikan pes apabila dicampurkan dengan air, telur dan
minyak. Pelbagai bentuk dihasilkan samada pasta kering atau basah.
Pasta dijadikan hidangan savouri dengan di tambah daging, keju, susu ,
tomato dan sebagainya.

50. JENIS-JENIS PASTA

51. PENGENALAN BERAS
Beras merupakan makanan utama bagi orang Asia. Ia boleh direbus untuk
dijadikan nasi dan dimakan bersama lauk seperti daging, ikan, karangan laut
dan sayur-sayuran. Beras dikisar untuk dijadikan tepung beras. Tepung beras
digunakan untuk membuat kuih-muih, laksa, kuey teow, bahan penyadur dan
pemekat untuk sesuatu masakan.
Jenis-jenis beras: RUJUK JADUAL DIBAWAH

52. Bil Jenis Beras Keterangan
1 Beras putih / beras
kilang
- Beras ini telah dikisar sehingga hampir semua bran dan germanya dikeluarkan.
- Bewarna putih, sedikit nutrien telah hilang semasa diproses.
- Beras ini kelihatan bersih, rasanya sedap dan sangat digemari.
2 Beras pulut - Beras pulut mempunyai kandungan kanji yang banyak berbanding dengan beras biasa.
- Terdapat dua jenis beras pulut iaitu pulut putih dan pulut hitam.
- Beras pulut dan tepung beras pulut boleh digunakan untuk membuat kuih-muih manis atau
savouri.
3 Beras merah - Beras ini lebih berkhasiat kerana hanya 40% - 50% bran dan germa mengandungi gluten,
vitamin B dan garam mineral.
- Warnanya kemerah-merahan dan mempunyai bau yang tidak enak.
- Beras ini tidak boleh disimpan lama, ia mudah berulat dan berkutu serta lemaknya akan
menjadi hapak.
4 Beras separa rebus - Beras ini dikenali dengan nama beras keling atau beras rebus. Ia sangat berkhasiat.
- Padi direndam dalam air sejuk selama 24 jam. Selama merendam kebanyakan nutrien
seperti vitamin B, kalsium, ferum dan gluten diserap oleh endosperma.
- Padi ini dikukus atau direbus setengah masak selama 10 minit. Kemudian dikeringkan.
Beras ini bewarna kekuningan, boleh disimpan lama dan mempunyai rasa yang luar biasa.

53. BIJIRIN

54. LAIN-LAIN BIJIRIN
Bil Jenis Bijirin Keterangan
1 Jagung - Jagung yang muda dijadikan sebagai hidangan
sayur-sayuran atau direbus untuk dimakan.
2 Barli - Barli digunakan untuk membuat minuman barli
atau dijadikan sebagai bahan pemekat untuk
sup dan stew.
3 Oat - Dijadikan sebagai empingan atau dikisar kepada
3 gred iaitu kasar, serdahana dan halus.

55. PEMILIHAN DAN PENYIMPANAN BIJIRIN
■ Pilih bijirin yang masih elok dan
tidak berulat.
■ Bijirin hendaklah kering dan tidak
berketul-ketul.
■ Tepung gandum, tepung jagung
dan tepung beras hendaklah berasa
kesat, peroi dan kering.
■ Tidak berbau hapak
● Simpan bijirin ditempat kering
dan bekas bertutup.
● Keadaan yang lembap akan
menjadikan bijirin berulat dan
membiak bubuk.
● Jangan mencampurkan bijirin
baru dan bijirin lama.
PEMILIHAN PENYIMPANAN

56. PENILAIAN: KERTAS TUGASAN

57. TERIMA KASIH
-EMAIL- :
lviknes86@gmail.com