1. BIỂU HIỆN VÙNG MIỆNG
CỦA
BỆNH VỀ MÁU
BS.CKII Huỳnh Anh Lan

2. MỤC TIÊU HỌC TẬP
• Nhận biết được các biểu hiện vùng miệng của
các bệnh về máu phổ biến.
• Đề ra hướng xử trí đứng đắn đối với các biểu
hiện của bệnh về máu thường gặp.
• Biết ý nghĩa của những biến đổi trong công thức
máu.
• Đề ra các thận trọng cần thiết khi điều trị răng
miệng cho các bệnh nhân bị bệnh về máu.

3. BIỂU HIỆN VÙNG MIỆNG CỦA BỆNH VỀ MÁU
Tổn thương đa dạng, không đặc hiệu, kết hợp
• Hội chứng hồng cầu: da niêm nhợt nhạt, viêm
lưỡi, đau rát lưỡi.
• Hội chứng bạch cầu: vết loét niêm mạc.
• Hội chứng tiểu cầu: xuất huyết niêm mạc.
• Hội chứng tăng sinh: nướu triển dưỡng, hạch cổ

4. BIỂU HIỆN VÙNG MIỆNG CỦA BỆNH VỀ MÁU
Ý nghĩa
Dấu chứng báo hiệu, hướng dẫn chẩn
đoán, theo dõi điều trị.
Xử trí
Phối hợp với BSYK: xét nghiệm labo ,
xác định chẩn đoán, điều trị.

5. BỆNH CỦA HỆ HỒNG CẦU

6. Hội chứng thiếu máu
• Lượng Hb ↓ ( bt : 13g/100ml ở nam ,
12g/100ml ở nữ )
• Lượng HC ↓ ( bt : 4,5- 5triệu/mm3 )
• Tỉ lệ HCT ↓ ( bt : 40- 54% )
Dấu chứng ở miệng:niêm mạc nhợt nhạt
(khẩu cái cứng,khẩu cái mềm, sàn miệng)

7. Phân loại thiếu máu
• Thể tích hồng cầu: lớn, bình thường, nhỏ
• Hình dạng hồng cầu: liềm, dị dạng
• Màu sắc hồng cầu: tăng sắc, đẳng sắc,
nhươc sắc
• Nguyên nhân

8. Thiếu máu ác tính
 Thiếu vitamin B12
thiếu yếu tố nội tại trong dịch dạ dày → không hấp thu
được vit. B12
 Triệu chứng toàn thân: suy yếu, tê đầu ngón tay, dễ
mệt, nhức đầu, suy nhược, chóng mặt, buồn nôn, tiêu
chảy, sụt cân, da niêm nhợt nhạt.
 Triệu chứng thần kinh: dị cảm, mất cảm giác, khó phối
hợp cử động.
 Hồng cầu giảm ≤ 1triệu/ mm3
Hồng cầu to/ bt, megaloblast trong tủy đồ

9. Biểu hiện miệng
• Triệu chứng tái đi tái lại
• Đau lưỡi, rát lưỡi
• Viêm lưỡi đỏ, trụi gai (Hunter)
• Viêm niêm mạc miệng dạng mảng đỏ
• Loét tương tự áp tơ nhỏ
• Chốc mép
• Rối loạn vị giác
• Niêm mạc khẩu cái mềm màu nhợt có sắc vàng

10. Thiếu máu do thiếu sắt
• - Nữ, 30-50 tuổi
- Do thiếu sắt, không hấp thu được sắt
( ↓ HCL dạ dày ), mất sắt (kinh nguyệt, sinh đẻ, cho con
bú)
- T/C toàn thân: da niêm nhợt nhạt có sắc vàng, yếu sức,
dễ mệt, xáo trộn tiêu hóa, buồn nôn, tiêu chảy.
• Dấu chứng ở miệng: tương tự thiếu vitamin B12
Viêm niêm mạc, xung huyết, chốc mép.
Lưỡi đỏ láng, đau nhức, viêm lưỡi teo⇒ khó nuốt

11. Hội chứng Plummer Vinson
• - Hội chứng Plummer Vinson: thiếu máu do
thiếu sắt + khó nuốt
⇒ tỉ lệ ung thư khẩu hầu ↑
• Xét nghiệm labo:
Hồng cầu nhỏ, ↓ số lượng ( 3- 4 triệu/mm3),
Hb ↓

12. Thiếu máu không tái tạo
- Nguyên phát - thứ phát ( do thuốc )
- Triệu chứng toàn thân: thiếu máu + ↓ tiểu cầu +
↓ BC
- Biểu hiện miệng : da niêm nhợt nhạt + xuất
huyết dưới niêm mạc, chảy máu nướu + ↓ đề
kháng nhiễm trùng .
- Xét nghiệm labo : HC↓ 1-2triệu/mm3

13. Thieáu maùu do thieáu saét,
vieâm löôõi teo vaø choùc meùp

14. Thieáu maùu do thieáu vit. B12, nieâm
maïc maù vieâm teo

15. Thieáu maùu do thieáu Vit.B12, nieâm
maïc löôõi vieâm teo

16. BỆNH CỦA HỆ BẠCH CẦU

17. Chứng mất bạch cầu hạt
Giảm BC trong máu do :
∀ ↓ sản bạch cầu ở tủy xương
∀ ↑ hủy bạch cầu ở lách ( bệnh Werner Schultz )
Triệu chứng toàn thân:
• Dễ nhiễm trùng ở hệ tiêu hóa, da niêm, hệ niệu
dục, hô hấp, lách,
• Sốt, ớn lạnh, khó chịu, yếu sức.

18. Chứng mất bạch cầu hạt
Biểu hiện miệng :
• Vết loét, hoại tử, cấp tính, đau nhức với ít phản ứng
viêm.
• Viêm nha chu, chảy máu nướu, tăng chảy nước bọt
Xét nghiêm labo:
• BC < 2000/mm3
• HC ↓ , TC ↓ ⇒ pancytopenia.
• Phết tủy xương: BC hạt ↓, tế bào tủy ↓
Điều trị:
• Kháng sinh
• Chống chỉ định phẫu thuật.

19. Chứng giảm bạch cầu
-Nhiều nguyên nhân:
• Nhiễm vi khuẩn (thương hàn, lao), virus ( cúm,
sởi, rubeole, HBV), Ký sinh trùng ( sốt rét )
• Bệnh liên quan đến sự tạo máu
• Hóa chất, thuốc
• Vật lý: tia X, tia phóng xạ
• Miễn dịch
- Biểu hiện miệng: vết loét lâu lành, dễ nhiễm trùng

20. Loeùt nieâm maïc maù do chöùng
giaûm baïch caàu ña nhaân trung tính (
Bn nam 74 tuoåi bò ung thö maùu caáp
)

21. Loeùt ôû hong löôõi do chöùng giaûm
baïch caàu ña nhaân trung tính
nguyeân phaùt

22. Loeùt daïng aùp tô khoång loà ôû moâi
döôùi do chöùng giaûm baïch caàu ña
nhaân trung tính chu kyø

23. Bệnh bạch cầu
Leukemia cấp tính:
– Tăng BC sản xuất từ các cơ quan tạo máu: tủy
xương, gan, lách, hạch. Tế bào L→ 50.000-
1triệu/mm3, nhung cũng có dạng tế bào L không
đi vào máu( aleukemic)
– Phân loại theo hình dạng tế bào:
Lymphoblastic L
Myeloblastic L
Monoblastic L
Promyelocytic L
– Tổn thương L đặc hiệu: do sự tăng sinh tế bào L
vào trong các tổ chức

24. Bệnh bạch cầu
• Biểu hiện vùng miệng:
* Nổi hạch cổ, sưng tuyến nước bọt
* 80% tổn thương màng não gây liệt mặt, tê cằm
* Nướu triển dưỡng, bờ nướu cả 2 mặt ngoài
trong, lan tỏa, phủ răng ( monocytic L). Đầu tiên
nướu triển dưỡng màu hồng nhạt, rắn dai →
mềm, lỡ loét, chảy máu, hoại tử
* Đau nhức khớp, xương, răng

25. Bệnh bạch cầu
• Tổn thương liên quan gián tiếp với L:
Giảm sản tủy xương:
∀ ↓ HC → thiếu máu, ↓ TC → hội chứng xuất
huyết, ↓ BC → loét, hoại tử, nhiễm trùng huyết
• Tổn thương liên quan thuốc kháng gián phân
và kháng acide folic ( Methotrexate ) : vết loét
nông , lan tỏa, đau, chảy máu, tổn thương
dạng liken, khô miệng, nhiễm Candida

26. Bệnh bạch cầu mãn tính
• Chronic myeloid L:
* lách to
* ít triệu chứng miệng, nguy cơ bị huyết khối →
cẩn thận khi nhổ răng, TPT
• Chronic lymphoid L:
* hạch cổ 2 bên, không đau, bướu amidan, tuyến
nước bọt.
* ung thư miệng / TMH, Lymphom không Hodgkin

27. Nöôùu trieån döôõng ôû Bn bò
bệnh BC nguyeân baøo tuûy caáp
tính

28. Bệnh BC nguyeân baøo tuûy caáp
tính: nöôùu trieån döôõng, ban
xuaát huyeát ôû khaåu caùi

29. Moâ lieân keát vaø bieåu moâ
nöôùu thaâm nhieãm teá baøo ung
thö ( ung thö nguyeân baøo tuûy

30. Bệnh BC ñôn baøo
tb ung thư thaâm nhieãm mô
nöôùu

31. Bệnh BC ñôn baøo caáp tính :
nöôùu trieån döôõng

32. Nöôùu trieån döôõng ôû Bn duøng
cyclosporine

33. Hoaïi töû nieâm maïc khaåu caùi
do taéc maïch ôû Bn bò bệnh BC
caáp tính

34. Loeùt hoaïi töû nöôùu do maát baïch
caàu haït (bệnh BC cấp tính teá
baøo tuûy)

35. Vieâm phaûn öùng daïng liken ôû
Bn gheùp tuûy do voâ saûn tuûy
xöông

36. Voâ saûn tuûy xöông, gheùp tuûy
vaø phaûn öùng vieâm choáng
maõnh gheùp

37. U töông baøo lan toaû
( plasmacytome )

38. Tăng BC đa nhân trung tính
( Neutrophilia )
Nguyên nhân :
• Nhiễm trùng cấp tính ( Vk sinh mủ )
• Nhiễm độc ( bệnh biến dưỡng, hóa chất,
thuốc )
• U ác tính ở hệ tiêu hóa, gan, tủy xương
• Leukemia ( myeloid)

39. Tăng BC đa nhân toan tính
(Eosinophilia)
Nguyên nhân:
• Bênh dị ứng
• Ký sinh trùng (đường ruột)

40. Tăng BC đa nhân kiềm tính
(Basophilia)
Nguyên nhân:
• phù niêm, suy thận
• nhiễm trùng xoang mãn tính
• Leukemia

41. Tăng tế bào lymphô
(lymphocytosis)
Nguyên nhân:
• Ho gà
• Tăng BC đơn nhân nhiễm khuẩn
(Mononucleosis infectious)
• Bướu độc tuyến giáp
• Trẻ nhỏ

42. Tăng đơn cầu (monocytosis)
Nguyên nhân:
• Nhiễm trùng cấp ( viêm nội tâm mạc),
mạn (lao), sốt rét...
• Hodgkin Lymphoma
• nhiễm độc

43. BỆNH CỦA HỆ TIỂU CẦU

44. Ban xuất huyết ( purpura )
Nguyên nhân:
• Không do giảm TC ( non thrombocytopenic )→ do thành mạch dễ vỡ: tuổi
già, miễn dịch, bệnh nhiễm trùng, nhiễm độc, thiếu sinh tố C, bệnh thận,
gan.
• Do giảm TC (thrombocytopenic purpura)
* cấp tính/ mãn tính
* ↓ sản xuất TC, ↑ hủy hoại TC, ↓ đời sống TC, truyền máu,
* Nguyên phát
* Thứ phát:
↓ sản xuất TC do tia, thuốc, K máu, bệnh dinh dưỡng, nhiễm trùng
↓ đời sống TC : lách to, bệnh miễn dịch
 Do bệnh TC (thrombocytopathic purpura)

45. Ban xuất huyết (purpura)
Lâm sàng:
• Ban xuất huyết dưới da niêm
• Chảy máu cam
• Xuất huyết tiêu hóa, niệu dục, não.
Biểu hiện miệng:
 chảy máu nướu, vết xuất huyết ( li ti, vết máu bầm, chảy
máu lâu sau nhổ răng.)
Xét nghiệm labo :
• TC< 60.000/mm3
• TS↑, Tc bình thường
• Dây buộc (+)

46. Chaûy maùu nöôùu lieân quan ñeán
chöùng giaûm tieåu caàu ( LE heä
thoáng )

47. Chaûy maùu sau nhoå raêng
( Bn nam 50 tuoåi )

48. Xuaát huyeát mao maïch ôû nieâm
maïc maù ( chöùng giaûm tieåu
caàu nguyeân phaùt ôû Bn nöõ 65

49. Boùng nöôùc xuaát huyeât do
chöùng giaûm tieåu caàu nguyeân
phaùt

50. Boïc maùu baàm ôû vuøng da coå
ôû Bn nam 65 tuoåi ñang ñieàu trò
baèng thuoác choáng ñoâng

51. Boïc maùu tuï ôû löôõi vaø saøn
mieäng do caén phaûi ôû Bn ñang
duøng thuoác choáng ñoâng

52. Hoäi chöùng Rendu-Osler ôû
Bn nöõ 65 tuoåi

53. Cuïc maùu ñoâng do caén phaûi
ôû Bn bò beänh öa chaûy maùu

54. Sau khi bong cuïc maùu ñoâng
coøn laïi veát thöông raát nhoû

55. Chaûy maùu nöôùu ôû Bn bò
beänh öa chaûy maùu

56. Boïc maùu ôû saøn mieäng, Bn
ñang duøng thuoác choáng ñoâng

57. U baïch maïch ôû löôõi

58. BỆNH MẠCH MÁU

59. Bướu mạch máu
(Hemangioma)
• Bướu máu phần mềm vùng miệng:
* lưỡi , môi
* nông/sâu, đỏ/xanh tía, đè→ trắng ra
* nhịp đập
* loét bề mặt, chảy máu
• Bướu máu trong xương
* có bướu phần mềm
* hình ảnh thấu quang
* máu ứa quanh cổ răng
* răng lung lay
• Bướu máu trong cơ nhai
• - GPB : dạng mao mạch, dạng hang

60. Bướu mạch lympho
(Lymphangioma )
- Lưng lưỡi
- Sừng hóa bề mặt
- Chứa chất dịch vàng ± máu
- Loét bề mặt, đau nhức
- Bướu bẩm sinh ở bên cổ : cystic hygroma

61. U baïch maïch ôû löôõi

62. U maïch maùu ôû nieâm maïc
maù

63. U maïch maùu ôû bôø löôõi
phaûi

64. U maïch maùu ôû saøn mieäng

65. U maïch maùu ôû moâi döôùi

66. Chứng giãn mao mạch xuất huyết di
truyền. Bệnh Rendu Osler-Weber
Thành mạch máu thiếu sự đàn hồi, dễ
phình mạch và chảy máu→ ban xuất
huyết: li ti, màng nhện, hòn. Hội chứng dễ
chảy máu.

67. Bệnh u não tam thoa
( encephalotrigeminal angiomatosis ).
Hội chứng Sturge Weber Dimitri
- Bướu mạch máu theo lộ trình dây V
- Canxi hóa ở sọ
- Bướu mạch máu màng não
- Triệu chứng thần kinh : động kinh,liệt ,
đần
- Triệu chứng mắt : đục thủy tinh thể,
bướu máu ở màng mạch
- Triệu chứng miệng: nướu triển dưỡng,
bướu mạch máu.

68. Beänh Rendu-Osler

69. U maïch thần kinh tam thoa
H/C Sturge-Weber- Dimitri

70. Cám ơn các bạn đã chú ý theo dõi !