SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
Loi ky thuat phim toan canh panoramic-errors
1. LỖI KỸ THUẬT PHIM TOÀN CẢNH
(Panoramic Technique Errors)
2. Cắn sâu
Nếu các R trước cắn phía trước khe (notch) miếng cắn
(bitestick), các R trước trên phim sẽ thu nhỏ và mờ
hơn bình thường. Khi các R cắn phía trước khe miếng
cắn chúng sẽ gần phim hơn, do đó độ phóng đại theo
chiều ngang nhỏ hơn (R thu nhỏ). Do nằm ngoài máng
tiêu điểm (focal trough) làm hình ảnh ít sắc nét.
5. Nếu các R cắn ở phía sau khe miếng cắn, các R trước
trên phim sẽ phóng to và mờ hơn bình thường. Khi
cắn sau khe miếng cắn, các R sẽ cách xa phim hơn, do
đó độ phóng đại theo chiều ngang sẽ lớn hơn (phóng
to). Do nằm ngoài máng tiêu điểm nên hình ảnh ít sắc
nét hơn.
Cắn nông
8. Nếu đầu BN lệch nhẹ về một bên (không nằm giữa
trên miếng cắn), các cấu trúc bên đầu lệch sẽ gần
phim hơn và các cấu trúc bên đối diện sẽ xa phim
hơn.
Đầu lệch một bên
Đầu lệch về bên phải, các R bên phải gần phim hơn.
9. Các R bên phía đầu lệch nhỏ hơn (do chúng gần
phim hơn nên độ phóng đại theo chiều ngang ít
hơn). Các R xa phim hơn sẽ lớn hơn do độ phóng
đại lớn hơn.
Đầu lệch một bên
10. R L
RCL bên phải của BN lớn hơn đáng kể so với RCL
bên trái. Đầu BN lệch về bên nào?
Bên trái. Bên trái gần phim hơn, độ phóng đại nhỏ hơn.
Đầu lệch một bên
11. R L
Trên phim này, không những các R ở một bên lớn
hơn bên kia mà cành lên XHD cũng lớn hơn (2 mũi tên
đen có chiều dài như nhau). Bên nào nằm xa phim?
Bên phải của BN.
Đầu lệch một bên
12. R
Đầu BN lệch về bên phải, làm các R và cành lên
XHD bên trái lớn hơn bên phải.
Đầu lệch một bên
13. Mặt phẳng Frankfort nghiêng xuống dưới, các R cửa
dưới sẽ ngắn và XHD hình chữ V (hình ảnh cười lớn
(Exaggerated smile)).
Đầu cúi xuống
14. R L
Các R cửa dưới ngắn. Các R còn lại tương đối
bình thường.
Đầu cúi xuống
15. R
R cửa dưới ngắn, XHD hình chữ V.
Đầu cúi xuống
16. Mặt phẳng Frankfort hướng lên trên, XHD “vuông”
(góc hàm khoảng 90 độ) và khẩu cái cứng chồng lấp
lên chân các R trên. Có thể có hình ảnh mặt khóc
(“reverse” smile).
Đầu ngửa lên
17. R L
Khẩu cái cứng (mũi tên đỏ) đè lên các R trên.
Hình ảnh mặt khóc.
Đầu ngửa lên
18. Hình ảnh mặt khóc. Khó nhìn thấy vùng chóp
các R trên.
Đầu ngửa lên
19. Bóng áo chì
Áo chì (Lead Apron)
Mặc áo chì không đúng, quá cao lên đến cổ BN, nó
cản một phần chùm tia (tạo hình ảnh cản quang
trên phim).
20. Áo chì
R L
Hai vùng cản quang toàn bộ trên phim do áo chì.
Không thể quan sát các cấu trúc dưới vùng này
do áo chì cản toàn bộ chùm tia X.
21. Áo chì
R L
Vùng mờ do áo chì gây ra. Chú ý các chấm đen
(mũi tên) chính là mũi khâu trên áo chì. Tấm
chắn tia X bảo vệ tuyến giáp (thyroid collar)
không được dùng khi chụp phim toàn cảnh do
nó sẽ gây ra hiện tượng giống như vậy.
22. Cột sống cổ
Nếu BN không đứng thẳng, cột sống cổ có thể ngăn cản
chùm tia X khi đầu đèn (tubehead) quay ra phía sau BN
ở một góc hướng lên trên, tạo ra vùng cản quang kéo
dài ở giữa phim (mũi tên). R/xương khó nhìn thấy ở
vùng này (không cản tia hoàn toàn như áo chì).
23. “Bóng” cản quang của cột sống cổ do BN không
đứng thẳng. Ranh giới của vùng cản quang này
không rõ nét như hình ảnh do áo chì; vùng cản quang
này là sự kết hợp của cột sống cổ và xương hàm.
Cột sống cổ
24. Khoảng không khẩu-lưỡi (vùng đen ở hình) là do lưỡi
không đặt lên khẩu cái khi chụp phim. Nó gây khó khăn
trong chẩn đoán bệnh lý vùng quanh chóp, cũng có màu
sáng, ở vùng hàm trên.
Khoảng không khí khẩu cái-lưỡi
26. Tĩnh điện: là điện tích tích lũy trên hoặc trong một vật
không dẫn điện. Tĩnh điện sinh ra do ma sát, áp lực,
tiếp xúc giữa 2 vật thể với nhau hay tách rời từ một vật
vốn đã bị nhiễm tĩnh điện từ trước.
Tĩnh điện có dạng những đường hay chấm màu đen
trên phim, thường có hình ảnh nhánh cây (tree-branch
appearance). Nó do lấy phim ra khỏi hộp đựng phim
hay cassette quá nhanh, tạo ra sự phóng tĩnh điện
(static discharge).
Tĩnh điện (Static Electricity)
28. Tĩnh điện
R L
Phim này có 2 lỗi chính, một là tĩnh điện hình giống
như con cá sấu (aliigator-like) ở phía trên của phim.
Các vòng nhỏ màu đen ở phía dưới của phim cũng
do tĩnh điện. Lỗi còn lại là gì ?
Phim chụp với tia quá mềm. Có thể do đặt phim nằm
ra ngoài bảng tăng sáng (intensifying screens)
(không nằm giữa chúng) trong cassette.
29. Không tháo hàm giả
R L
Khi chuẩn bị BN, hàm giả nên tháo ra khỏi miệng.
Ở BN dưới đây, phục hình toàn hàm hàm trên được
giữ lại trong miệng. Không cần phải chụp lại phim do
nền nhựa acrylic cho tia X đi qua và xương được nhìn
thấy rõ ràng.
30. Không tháo hàm giả
R L
Ở BN này, phục hình tháo lắp bán phần ở 2 hàm đều
để lại trong miệng. Khung kim loại che mất một vùng
rất lớn của các răng và phim nên được chụp lại.
31. Không tháo vòng lưỡi (tongue Ring)
R L
Bất cứ vật gì có thể tháo ra ở trong miệng nên được lấy
ra trước khi chụp phim toàn cảnh. Ở BN này, “vòng
đeo” ở lưỡi không được lấy ra, che mất 2 răng. Vòng
đeo ở lưỡi cần phải lấy ra khi chụp phim quanh chóp
đúng không?
Không. Vòng nằm phía sau phim và không gây ra vấn
đề gì.
32. Mắt kính
R L
Nên tháo mắt kính ra. Phần dưới của gọng/tròng
(frame/lenses) có thể che mờ vùng quanh chóp của
R trước trên. Lỗi nào khác hiện diện trên phim?
Đầu cúi quá mức. Hình ảnh mặt khóc và khẩu cái
cứng nằm gần chân các răng trên.
33. BN cử động lúc chụp
R L
Bn phải đứng yên trong lúc chụp phim toàn cảnh.
Nếu BN cử động lúc chụp nên chụp lại phim khác.
34. R
Phim cho thấy cử động rất nhỏ của BN (mũi tên),
làm cho bờ dưới XHD có chổ gồ lên. Có thể chẩn
đoán nhầm là gãy xương.
BN cử động lúc chụp
35. Chụp 2 lần
R
Tốt nhất là rửa phim ngay sau khi chụp. Nếu cassettes
được đặt ở một bên để rửa sau, KTV có thể lấy một
cassette đã được chụp rồi (một cách tình cờ) và sử
dụng nó một lần nữa, tạo ra hình ảnh chụp 2 lần như
hình dưới đây. Lỗi nào khác trên phim?
Tĩnh điện ở phần dưới của phim.
36. Cài đặt thông số không phù hợp
Tia quá cứng
(overexposure)
Tia quá mềm
(underexposure)
Nếu các thông số (kVp, mA) được lựa chọn không
đúng, phim có thể quá mờ (tia quá mềm) hay quá
sáng (tia quá cứng). Nên chụp lại.
37. This concludes the section on Panoramic
Technique Errors.
Additional self-study modules are available
at: http://dent.osu.edu/radiology/resources.php
If you have any questions, you may e-mail
me at: jaynes.1@osu.edu
Robert M. Jaynes, DDS, MS
Director, Radiology Group
College of Dentistry
Ohio State University
