Eksperimen SPM terdiri dari dua kertas yang berbeza dalam hal jenis soalan, jumlah markah, aras kesukaran, dan tempoh. Kertas 1 bersifat objektif dengan 40 markah dalam 1 jam 15 minit, sementara Kertas 2 terdiri dari 3 bahagian dengan jumlah 80 markah yang perlu diselesaikan dalam 2 jam 30 minit. Kertas 2 melibatkan penilaian kemahiran proses sains seperti membuat pemerhatian, mengukur
5. NO ITEM 1 2 3 4
JUMLAH
ASPEK
Kemahiran Proses Sains (4M)
Mengaplikasi (1M)
MARKAH 5 5 5 5 20
Taburan aspek dan markah bagi soalan-soalan dalam
Bahagian A (kertas 2)
6. 1. Memerhati
2. Mengelaskan
3. Mengukur dan menggunakan nombor
4. Membuat inferens
5. Meramalkan
6. Berkomunikasi
7. Menggunakan perhubungan ruang dan masa
8. Mentafsir data
9. Mendefinisi secara operasi
10.Mengawal pemboleh ubah
11.Membuat hipotesis
12.Mengeksperimen
KEMAHIRAN PROSES SAINS (KPS)
7. 1. BACA DAN FAHAM SOALAN
2. CARI JANTUNG SOALAN
10. PBT PBO
FAKTOR YANG DIPERHATI?
KEPUTUSAN / HASIL / DAPATAN /
PEMERHATIAN
Teori / Konsep Sains Eksperimen
• Alat pengukur
• Perubahan bahan
PEMBOLEH UBAH BERGERAK BALAS (PB)
18. 3 GAMBAR RAJAH
Pemboleh Ubah Dimanipulasi (PM) Jenis logam // Logam P dan Logam Q
Pemboleh Ubah Bergerakbalas (PB) Isi padu gas
Pemboleh Ubah Dimalarkan (PD) Jisim logam // Isi padu asid hidroklorik cair
19. 3 GAMBAR RAJAH
Roti lembap Roti kering
Tompok hitam
Hari ke-7 Hari ke-7
PM
Kehadiran air // Kelembapan roti //
Roti kering dan roti lembap
PB
Kehadiran tompok hitam //
Pertumbuhan kulat / mukor
PD
Jenis roti // Suhu // Keamatan cahaya
// kandungan nutrien roti
20. 4
Eksperimen dijalankan untuk mengkaji hubungan
antara saiz bahan dan kadar tindak balas
PERNYATAAN SOALAN
Eksperimen dijalankan untuk
mengkaji / menyiasat hubungan antara
PM dan PB
21. Eksperimen dijalankan untuk mengkaji kesan
suhu terhadap pertumbuhan bakteria
PERNYATAAN SOALAN
Eksperimen dijalankan untuk
mengkaji / menyiasat
kesan PM terhadap PB.
4
22. Eksperimen dijalankan untuk mengkaji
ketahanan kakisan bagi aloi dan logam tulen
4 PERNYATAAN SOALAN
Eksperimen dijalankan untuk
mengkaji / menyiasat PB bagi PM.
23. TIP MENGAWAL PEMBOLEH UBAH
DIMANIPULASI
Menggunakan (bilangan) (PM) yang
berbeza iaitu (PM1) dan (PM2) …
Menggunakan dua jenis larutan yang
berbeza iaitu air suling dan
larutan natrium hidroksida.
24. TIP MENGAWAL PEMBOLEH UBAH
BERGERAK BALAS
1. Mengukur / mengira (PBO) menggunakan
(alat pengukur)
2. Memerhati (PBO) selepas (tempoh)
1. Mengukur masa tempoh ayunan lengkap (PBO)
mengunakan jam randik.
2. Memerhati pertumbuhan tompok hitam (PBO)
selepas 5 hari
25. TIP MENGAWAL PEMBOLEH UBAH
DIMALARKAN
Mengekalkan (PD) yang sama iaitu
(parameter)
1. Mengekalkan isipadu larutan yang sama
iaitu 5 ml.
2. Mengekalkan saiz paku yang sama iaitu
3 cm
26. DEFINISI SECARA OPERASI
Pemerhatian (PBO) + Kerana + (PM) +
PB (Teori)
INFERENS
PEMERHATIAN
1 Salin soalan (selepas perkataan bagi )
2 adalah
3 (satu perkataan sesuai)-Bahan/proses/keadaan
4 yang menyebabkan // yang menghasilkan
5 PBO (keputusan eksperimen)
6 apabila
7 (terangkan operasi/kaedah eksperimen)
HUBUNGAN
-SIR REMY-
GRAF / CARTA
Nota ??:
Bertambah
// Berkurang
-SIR REMY-
HIPOTESIS
PERKADARAN
1. Semakin PM,
Semakin PB.
2. Jika PM ,
Maka PB .
PERBANDINGAN
1. PM1 lebih daripada
PM2.
2. PB keputusan PM1 lebih
keputusan PM2.
28. 1
PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN: Jenis paku //
Paku keluli dan paku besi
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan dua jenis paku yang berbeza iaitu paku keluli dan paku
besi.
BERGERAK BALAS: Pembentukan pepejal perang //
Ketahanan kakisan // pengaratan paku
CARA MENGAWAL PB:
Memerhatikan pembentukan pepejal perang // pengaratan paku
selepas 3 hari
DIMALARKAN:
Isipadu air suling // saiz paku // Suhu
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan isipadu air suling yang sama iaitu 30 ml
30. 2
PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN: Kepekatan larutan natrium tiosulfat
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan empat kepekatan larutan natrium tiosulfat yang berbeza iaitu
0.20 mol dm-3 , 0.12 mol dm-3 , 0.08 mol dm-3 , dan 0.04 mol dm-3
BERGERAK BALAS: Kadar tindak balas //
Masa yang diambil untuk tanda ‘X” tidak lagi kelihatan
CARA MENGAWAL PB:
Mengukur masa yang diambil untuk tanda ‘X” tidak lagi kelihatan
dengan menggunakan jam randik
DIMALARKAN:
Suhu larutan natrium tiosulfat // Isipadu larutan
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan suhu larutan natrium tiosulfat yang sama iaitu pada suhu
bilik // 27oC
32. 3
PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN: Kehadiran udara
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan dua tiub kaca silinder yang berbeza iaitu yang
mengandungi udara dan vakum.
BERGERAK BALAS: Masa yang diambil untuk objek jatuh //
Gerakan jatuh bebas dan bukan jatuh bebas
CARA MENGAWAL PB:
Mengukur masa yang diambil untuk objek jatuh dengan menggunakan
jam randik
DIMALARKAN:
Jenis bulu pelepah // ketinggian tiub kaca silinder
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan jenis bulu pelepah yang sama iaitu bulu pelepah burung
34. 4
PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN: Halaju bendalir
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan tiga halaju bendalir yang berbeza iaitu halaju rendah,
halaju sederhana dan halaju tinggi pada tiub Venturi.
BERGERAK BALAS:
Paras air // Tekanan air
CARA MENGAWAL PB:
Mengukur paras air dengan menggunakan pembaris
DIMALARKAN:
Jenis bendalir
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan jenis bendalir yang sama iaitu air paip
36. 5
PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN:
Jenis larutan // Jus lemon dan larutan gula
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan dua jenis larutan yang berbeza iaitu jus lemon dan
larutan gula.
BERGERAK BALAS:
Perubahan warna hirisan epal // Pengoksidaan
CARA MENGAWAL PB:
Memerhatikan perubahan warna hirisan epal selepas 30 minit.
DIMALARKAN:
Isipadu larutan // jenis buah // tempoh buah didedahkan
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan isipadu larutan yang sama iaitu 30cm3
38. 6
PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN: Kepekatan antibiotik // Cakera antibiotik berkepekatan
tinggi dan Cakera antibiotik berkepekatan rendah
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan dua kepekatan antibiotik yang berbeza iaitu cakera
antibiotik berkepekatan tinggi dan cakera antibiotik berkepekatan rendah.
BERGERAK BALAS:
Luas kawasan jernih // Pertumbuhan bakteria
CARA MENGAWAL PB:
Mengukur luas kawasan jernih dengan menggunakan pembaris //
Memerhatikan pertumbuhan bakteria selepas 3 hari.
DIMALARKAN:
Suhu // Jenis bakteria // Keamatan cahaya
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan suhu yang sama iaitu pada suhu bilik
40. PEMBOLEH
UBAH
DIMANIPULASIKAN:
Jenis silinder // Silinder berongga dan silinder padat
CARA MENGAWAL PM:
Menggunakan dua jenis silinder yang berbeza iaitu silinder berongga
dan silinder padat.
BERGERAK BALAS:
Bilangan buku teks yang boleh disokong // kekuatan tulang
CARA MENGAWAL PB:
Mengira bilangan buku teks yang boleh disokong sehingga silinder
kertas menjadi bengkok.
DIMALARKAN:
Ketinggian silinder kertas // Diameter silinder kertas
CARA MENGAWAL PD:
Mengekalkan ketinggian silinder kertas yang sama iaitu 15 cm
41. 1. Jawapan mestilah yang dapat dilihat / diperhati dari rajah/ jadual/
atau keputusan eksperimen (PBO)
2. Bina jawapan bergantung kepada kehendak soalan.
3. Pemerhatian umum: Buat perbandingan keputusan eksperimen
4. Pemerhatian spesifik : Buat pernyataan perubahan pada rajah
MEMBUAT PEMERHATIAN
42. INFERENS = SEBAB
FORMULA:
Pemerhatian (PBO) + kerana + alasan (PM) + (PBT)
1. Memberikan PENJELASAN terhadap pemerhatian
2. Menerangkan keputusan eksperimen
MEMBUAT INFERENS
44. PEMERHATIAN
Paku keluli lebih lambat berkarat daripada paku besi
INFERENS
Paku keluli lebih lambat berkarat
KERANA
Jenis paku keluli
Lebih tahan kakisan
46. PEMERHATIAN
Masa yang diambil untuk tanda ‘X” tidak lagi kelihatan bagi kepekatan larutan
natrium tiosulfat 0.20 mol dm-3 adalah lebih cepat daripada kepekatan
0.04 mol dm-3
INFERENS
Masa yang diambil untuk tanda ‘X” tidak lagi kelihatan bagi kepekatan
larutan natrium tiosulfat 0.20 mol dm-3 adalah lebih cepat
KERANA
kepekatan larutan natrium tiosulfat yang tinggi
menghasilkan kadar tindak balas yang tinggi
48. PEMERHATIAN
Masa yang diambil untuk objek jatuh dalam silinder mengandungi udara lebih
lama daripada silinder yang tiada udara / vakum
INFERENS
Masa yang diambil untuk objek jatuh dalam silinder mengandungi udara lebih lama
KERANA
Kehadiran (molekul) udara
Menghasilkan rintangan udara yang tinggi //
Menghasilkan gerakan bukan jatuh bebas
50. PEMERHATIAN
Paras air di Y lebih rendah daripada paras air di X dan Z
INFERENS
Paras air di Y lebih rendah
KERANA
Halaju air di Q paling tinggi
Menghasilkan tekanan bendalir paling rendah.
52. PEMERHATIAN
Perubahan warna hirisan epal di dalam jus lemon tiada perubahan manakala
di dalam larutan gula berubah menjadi perang.
INFERENS
Perubahan warna hirisan epal di dalam jus lemon tiada perubahan
KERANA
Jus lemon
Melambatkan proses pengoksidaan.
54. PEMERHATIAN
Luas kawasan jernih bagi cakera antibiotik berkepekatan tinggi lebih besar
berbanding cakera antibiotik berkepekatan rendah.
INFERENS
Luas kawasan jernih bagi cakera antibiotik berkepekatan tinggi lebih besar
KERANA
Kepekatan antibiotik yang tinggi
Merencatkan pertumbuhan bakteria // membunuh lebih banyak bakteria.
56. PEMERHATIAN
Bilangan buku teks yang boleh disokong oleh silinder berongga lebih banyak
daripada silinder padat.
INFERENS
Bilangan buku teks yang boleh disokong oleh silinder berongga lebih banyak
KERANA
Jenis silinder berongga
Mempunyai kekuatan yang tinggi // lebih kuat
57. MEMBUAT HIPOTESIS
Perbandingan
Perkadaran
Membina hubungan antara PM/MV dan PB/RV
Gunakan atau
PERKADARAN PERBANDINGAN
PM / PB : Boleh diukur PM / PB : Tidak boleh diukur
Semakin PM,
Semakin PB.
Jika PM ,
Maka PB .
PM1 lebih daripada PM2
PB bagi PM1 lebih
daripada PM2
TOLAK : PM mempengaruhi PB
61. HIPOTESIS
Semakin berkurang Kepekatan larutan natrium tiosulfat,
Semakin bertambah Masa yang diambil untuk tanda ‘X” tidak lagi kelihatan. //
Semakin bertambah kepekatan bahan tindak balas,
Semakin bertambah kadar tindak balas.
63. HIPOTESIS
Masa yang diambil untuk objek jatuh dalam silinder mengandungi udara
lebih lambat daripada silinder tanpa udara / vakum //
Masa yang diambil untuk objek jatuh bebas lebih cepat daripada
objek bukan jatuh bebas.
69. HIPOTESIS
Semakin bertambah kepekatan antibiotik,
Semakin bertambah luas kawasan jernih.
Semakin bertambah kepekatan antibiotik,
Semakin berkurang pertumbuhan bakteria.
71. HIPOTESIS
Bilangan buku teks yang boleh disokong oleh silinder berongga lebih banyak
daripada silinder padat. //
Silinder berongga lebih kuat daripada silinder padat. //
Tulang berongga lebih kuat daripada tulang padat.
72. MEMBUAT HUBUNGAN
Perkadaran
Membina hubungan antara PM/MV dan PB/RV
Gunakan
PERKADARAN
PM / PB : Boleh diukur
Semakin PM,
Semakin PB.
Jika PM ,
Maka PB .
TOLAK : PM mempengaruhi PB
73. MEMBUAT DEFINISI SECARA OPERASI
Mesti dijawab berdasarkan keputusan/hasil eksperimen (PBO)
yang dapat diperhati di dalam eksperimen.
FORMULA 7 LANGKAH
1 Salin soalan (selepas perkataan bagi …)
2 adalah
3 1 perkataan sesuai (bahan/proses/keadaan/nombor/nilai)
4 yang menghasilkan / yang menyebabkan/ yang menunjukkan
5 PBO (Keputusan/Hasil/Pemerhatian eksperimen)
6 apabila
7 (terangkan operasi secara ringkas)
74. MEMBUAT DEFINISI SECARA OPERASI
PERKATAAN
SESUAI DSO
Bahan
Aloi, Logam, Agar nutrien, Air Suling, Lateks, Larutan
kultur, Silinder kaca, Rod Kaca, Sel kimia ringkas
Keadaan
Inersia, Tekanan, Suhu, Denyutan nadi, Tarikan graviti,
Jatuh bebas
Proses Pengaloian, Pertumbuhan, Pemvulkanan, Pempolimeran,
Nilai / ukuran /
Angka / Nombor
Kadar tindak balas , Nilai kalori, Kadar denyutan nadi
Prinsip Prinsip Bernoulli, Prinsip Paskal
75. Rajah menunjukkan eksperimen untuk mengkaji pengaratan bahan
menggunakan paku yang berbeza. Pemerhatian selepas 5 hari dicatat
dalam jadual di bawah.
Bikar
Air Suling
DSO
Paku
besi
Paku
keluli
Keluli ialah aloi. Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan definisi secara operasi bagi
aloi.
Aloi adalah bahan yang menyebabkan paku keluli tidak berkarat
apabila paku direndam dalam air suling selama 5 hari.
Jenis paku Pengaratan paku
Paku besi Berkarat
Paku keluli Tidak berkarat
76. Rajah menunjukkan eksperimen untuk mengkaji kesan jisim ke atas
inersia. Kedua-dua tin ditolak serentak dari keadaan pegun dengan
daya yang sama.
DSO
300 g
100 g
Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan definisi secara operasi bagi inersia.
Inersia adalah keadaan yang menyebabkan
masa yang diambil untuk tin berhenti berayun apabila
tin ditolak serentak dari keadaan pegun dengan daya yang sama
Jisim Tin (g)
Masa yang diambil untuk tin
berhenti berayun (minit)
100 2
300 5
77. Satu eksperimen dilakukan untuk menyiasat nilai kalori makanan
menggunakan kacang gajus dan kacang badan. Eksperimen dilakukan
menggunakan calorimeter ringkas dengan membakar 1 g sampel makanan
dengan lengkap bagi mengukur perubahan suhu air.
DSO
Sampel
makanan (1g)
Kacang
gajus
Kacang
badam
Jisim air (g) 10 10
Perubahan
suhu air (oC)
35 25
Berdasarkan eksperimen ini, tuliskan definisi secara operasi bagi nilai kalori.
Nilai kalori adalah nilai / angka / nombor yang menyebabkan
perubahan suhu air apabila 1 g sampel makanan dibakar dengan
lengkap
78. Satu eksperimen dilakukan untuk mengkaji kadar tindak balas menggunakan
saiz bahan yang berbeza. Ketulan zink dimasukkan dalam asid hidroklorik
cair untuk bertindak balas bagi menghasilkan gas hidrogen.
DSO
Berdasarkan eksperimen ini, tuliskan definisi secara operasi bagi kadar tindak balas.
Kadar tindak balas adalah nilai / kadar / ukuran
yang menyebabkan isipadu gas hidrogen terkumpul apabila
ketulan zink bertindak balas dengan asid hidroklorik cair.
Saiz
Ketulan Zink
Isipadu gas hidrogen
yang terkumpul
(cm3)
Kecil 40
Besar 12
80. DEFINISI SECARA OPERASI
Aloi adalah bahan yang menyebabkan
Pepejal perang tidak terbentuk // tiada perubahan pada paku
apabila Meletakkan sebatang paku keluli dalam air suling
selama 3 hari
82. DEFINISI SECARA OPERASI
Kadar Tindak Balas adalah kadar yang menyebabkan
Masa yang diambil untuk tanda ‘X” tidak lagi kelihatan
apabila asid sulfurik bertindak balas dengan larutan natrium
tiosulfat pada suhu bilik.
84. DEFINISI SECARA OPERASI
Jatuh bebas adalah keadaan / gerakan yang menyebabkan
Masa yang diambil untuk objek jatuh lebih cepat / pendek
apabila objek dijatuhkan / diletakkan di dalam tiub kaca silinder
yang tiada udara.
86. DEFINISI SECARA OPERASI
Prinsip Bernoulli adalah prinsip yang menyebabkan
Paras air menjadi lebih rendah
apabila Air bergerak dengan halaju tinggi pada tiub Venturi.
88. DEFINISI SECARA OPERASI
Pengoksidaan adalah proses yang menyebabkan
Perubahan warna hirisan epal menjadi perang
apabila Hirisan buah epal direndam dalam larutan gula
dan didedahkan di udara selama 30 minit.
90. DEFINISI SECARA OPERASI
Antibiotik adalah bahan yang menyebabkan
Luas Kawasan jernih terbentuk apabila
Cakera antibiotik diletakkan di atas agar nutrien dalam piring
petri yang mengandungi bakteria selama 3 hari.
92. DEFINISI SECARA OPERASI
Tulang padat adalah bahan yang menyebabkan
bilangan buku teks yang boleh disokong adalah sedikit
apabila
buku teks diletakkan satu persatu di atas penutup
kotak sehingga gulungan silinder menjadi bengkok.
93. NAK TAHU TIP MUDAH
MENJAWAB SOALAN
ESEI BAHAGIAN C?
