1. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
1 - 26
T.C.
Prof.Dr.Deniz TAŞCI
Emre AYDIN
43750146314
2014 – Eskişehir
2. • Örgüt, Kuram, Örgüt Kuramı ve İlgi Alanları
• Örgüt Kuramlarının Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi
• Karşılaştırmalı Örgüt Kuramları
• Koşul Bağımlılık Kuramı
• Kaynak Bağımlılık Kuramı
• Örgütsel Ekoloji Kuramı
• İktisadi Örgüt Kuramı
• Yeni Kurumsal Kuram
• Eleştirel Yönetim Çalışmaları
• Postmodern Örgüt Kuramı
3. Örgüt, Kuram ve Örgüt Kuramı
Örgüt : Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere
kurulan, belli bir yapıya ve devamlılığa sahip
sosyal ilişki biçimi.
Kuram : Belli bir olguyu, olgu kümesini ya da
durumu, bağıntı ve ilişkileriyle açıklamaya çalışan
kavramsal sistem; bilgiyi düzenleyerek ve
basitleştirerek karmaşık sosyal dünyayı daha
anlaşılır hâle getiren, birbiriyle bağlantılı
düşünceler sistemi.
4. Örgüt, Kuram ve Örgüt Kuramı
Örgüt Kuramı : Örgütlerin faaliyetlerini
sürdürürken çeşitli çevresel faktörlerle olan
ilişkilerini nasıl kurguladıklarını ve yönettiklerini
açıklamak üzere geliştirilmiş önermeler
bütününden oluşan araştırma alanı.
5. Örgüt Araştırma Alanları
Örgütsel Davranış : Örgüt araştırmalarında
analiz birimi olarak çalışanların örgütler
içerisindeki davranışlarını inceleme konusu yapan
sosyal bilim dalı.
Örgüt Kuramları : Örgüt araştırmalarında analiz
birimi olarak tek tek veya toplu hâlde örgütlerin
davranışlarını inceleme konusu yapan sosyal bilim
dalı.
6. Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi
Örgüt kuramı alanının doğuşu ve gelişimi dört
evrede incelenebilir.
• 1. Evre (1800 - 1950): Farklı disiplinlerde ve
uygulamada örgütler ve yönetim üzerine yapılan
çeşitli çalışmalar.
• 2. Evre (1950 - 1970): Örgüt kuramının bir
çalışma alanı olarak belirginleşmesi ve Koşul
Bağımlılık Kuramı etrafındaki geçici uzlaşma.
7. Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi
• 3. Evre (1970 - 1990): Örgüt kuramlarında
çeşitlenme.
• 4. Evre (1990’ların sonundan günümüze
kadar): Çeşitlenmeyle birlikte bütünleştirme
çabalarının artması.
9. Koşul-Bağımlılık Kuramı
Koşul-bağımlılık kuramı, örgüt tasarımlarındaki
yada örgütlenme modellerindeki farklılıkları
açıklayabilmek için geliştirilmiştir.
Kimi kaynaklarda durumsallık yaklaşımı olarak
da geçen koşul - bağımlılık kuramının temel
varsayımları şu şekilde sıralanabilir:
• Örgütlenmenin, bir tane en iyi yolu yoktur.
• Her türlü örgütlenme aynı ölçüde etkili değildir.
• Örgütlenmenin en iyi yolu, örgütün ilişkili olduğu
koşul - bağımlılık etmenlerine bağımlıdır.
11. Koşul-Bağımlılık Kuramı
Temel Çalışmaları;
• Çevre odaklı çalışmalar
• Teknoloji odaklı çalışmalar
• Büyüklük odaklı çalışmalar
• Strateji odaklı çalışmalar
12. Kaynak Bağımlılığı Kuramı
Kaynak bağımlılığı kuramı temelde, örgütlerin
varlıklarını nasıl sürdürdükleri sorusuna cevap
aramaktadır.
13. Kaynak Bağımlılığı Kuramı
Örgütlerin davranışlarını anlayabilmek için o
davranışların içinde gerçekleştiği ortamı anlamak
gerekmektedir. Bu çerçevede kuram, örgütler
arası ilişkilere dair beş temel argüman ortaya
koymaktadır. Bunlar
• Toplumu ve içindeki karşılıklı ilişkileri anlamak
için incelenmesi gereken temel birim örgütlerdir.
• Örgütler bağımsız veya yalıtık varlıklar
değildirler. Aksine diğer örgütlerle girdikleri
karşılıklı bağımlılık ilişkileri ağı tarafından
sınırlandırılmaktadırlar.
14. Kaynak Bağımlılığı Kuramı
• Bu bağımlılık ilişkisi, bağımlı olan tarafın
davranışlarına ilişkin belirsizlikle birlikte ortaya
çıktığında, örgütün varlığını sürdürmesi ve başarılı
olması bir sorunsal hâline gelmektedir.
• Bütünüyle başarılı sonuçlar vermese de yeni
bağımlılık ilişkileri yaratılmasına sebep olsa da
örgütler, mevcut bağımlılık ilişkilerini yönetmelerini
sağlayacak eylemlere girişmektedirler.
• Bu bağımlılık ilişkileri hem örgütler arasında hem
de örgüt içinde yaratılan gücün kaynağıdır. Bu güç
de örgütün davranış seçeneklerini belirleyen bir
etkiye sahiptir.
15. Kaynak Bağımlılığı Kuramı
• Kaynak bağımlılığı kuramına göre örgütleri
çevresel koşullarından yalıtılmış biçimde düşünmek
mümkün değildir.
• Örgütler, varlıklarını sürdürmek için ihtiyaç
duydukları sermaye, ham madde, malzeme, ara
ürün, enerji, işçilik, bilgi gibi girdileri elde etmek için
bunları sağlayan kıt kaynaklar üzerinde bir
mücadeleye girişmektedirler.
• Bu mücadele de onları çevrelerine bağımlı kılmakta
ve bağımlı oldukları çevresel aktörlerle aralarındaki
güç ilişkisinin temelini oluşturmaktadır.
16. Örgütsel Ekoloji Kuramı
Örgütsel Ekoloji: Ayıklama yaklaşımına dayalı
olarak geliştirilmiş ve örgüt kurulma ve kapanma
oranlarını inceleyen örgüt kuramıdır.
Ayıklama Yaklaşımı: Örgütlerin çevrelerindeki büyük
çaplı değişimlerin gerekli kıldığı yapısal değişiklikleri
gerçekleştiremeyeceklerini ve bu nedenle çevrede
değişim meydana geldiğinde var olan örgütlerin
önemli bir kısmının kapanacağını öne süren
yaklaşım.
Uyum Yaklaşımı: Örgütlerin çevrelerindeki büyük
çaplı değişimlere yapılarını değiştirerek uyum
sağlamaya çalışacaklarını öne süren yaklaşım.
