2. Yöneticinin klasik ve yeni işlevleri
1. Yönetici işletmede yönetim işlevlerini uygular ve üretim faktörlerini temin eder ve
uyumlu kullanımlarını sağlar.
2. Yönetici işletmeyi başkaları adına yönetir, doğacak zarar ve kârları üstlenmez,
ancak meslekten biri olarak işletme amaçlarına uymak ve bunlara ulaşmak
zorundadır.
3. Hammadde ve enerji için alternatif bağımsız kaynaklar bulmak.
4. Rekabeti işletme aleyhine geliştiren uygulamaları ortaya çıkarma ve bu konuda
ilgilileri bilgilendirmek.
5. Adil bir üretim, bölüşüm ve dağıtım sisteminin kurulmasına yardımcı olmak.
3. Müteşebbis; temelde kâr elde etmek olarak değişik gayelerle, gerekli riskleri
göze alarak diğer üç üretim faktörü olan emek, sermaye ve teknoloji faktörlerini
ahenkli bir şekilde bir araya getirerek mal veya hizmet üretmek veya sadece
pazarlamak için gerekli ortama hazırlayan kişidir.
Girişim, girişimcinin özel varlığından yer, unvan, sermaye, muhasebe ve
organizasyon olarak ayrı bir bütün olan ve başkalarının ihtiyaçlarının karşılanması
için devamlı üretim faaliyetlerinde bulunan bir ekonomik birimdir.
Müteşebbisin klasik ve yeni işlevleri
1. Yeni bir mal veya hizmet üretmek veya bilinen ürünlerin kalitesini yükseltmek
2. Yeni ve ileri üretim yöntemleri bulmak ve uygulamak
3. Endüstride yani sanayide yeni organizasyonlar yapmak ve yeni pazarlar bulmak
4. Hammadde ve enerji için alternatif bağımsız kaynaklar bulmak.
5. Rekabeti aleyhine çeviren kayıt dışı, kuralsız işletmeleri ortaya çıkarma ve bu
konuda tüketicileri bilgilendirmek
6. Adil bir üretim, bölüşüm ve dağıtım sisteminin kurulmasına yardımcı olmak.
4. Yöneticiyi müteşebbisten ayıran temel fark, faaliyetler sonucunda ortaya çıkan
riske katlanmaması yani kâr veya zararın sahibi olmamasıdır. Yönetici emeği karşılığı
ücret, prim veya kârdan pay alarak işletmeyi belirlenen hedeflere ulaştırmaya çalışır.
İşveren; işçi veya personel istihdam eden, işgücü kiralayan ve bu sıfatla işgücü
sahiplerine karşı sorumlu kişi olarak ifade edilir. İşveren kavramı bir işletmecilik ve
ekonomi kavramı olmaktan ziyade hukuki bir kavramdır. Dolayısıyla işveren kavramı
hukuki yönden ele alınıp değerlendirilmesi gerekir.
Patron; bir ticari veya sınaî işletmenin sahibi, işveren anlamında kullanılmaktadır.
Sermaye, mal ve hizmet üretmek için kullanılan üretim araçları anlamına gelir.
Sermayedar ise, sermayeye sahip olan ve bunu bizatihi yatırım yaparak değerlendiren
veya gerekirse ihtiyaç duyan kişilere borç vererek veya hisse senedi satın alarak,
ortaklık kurarak sunan kişidir. (31 Ekim 2016’da bu konuya deginildi
Yrd.Doc.Dr.M.Akbolat’in dersinde.)
5. Yönetim Düzeyleri ve Yönetim Becerileri
1. Alt düzey yönetim ve yöneticileri: Bu düzeyde bulunan yöneticiler, günlük
faaliyetlerin yürütülmesinden ve başarılmasından sorumludurlar.
Alt düzey yöneticiler, işletmenin program yönetimi ile ilgili faaliyetlerle uğraşırlar.
2. Orta düzey yönetim ve yöneticileri; bölüm veya daire amirleri, servis şefleri
yardımcıları, genel sekreterler, daire amirleri ve yardımcıları gibi unvan alan orta düzey
yöneticiler plan geliştirir, bunları uygulama aşamasına koyar ve yapılanları kontrol eder,
maliyetleri analiz eder, üst düzey yöneticilere rapor verirler.
3. Üst düzey yönetim ve yöneticiler; işletmenin en üstünde yer alan ve tepe yöneticileri
olarak ifade edilen yöneticilerdir. Bunlar;genel müdür, başkan, bölüm ve daire müdürleri,
daire başkanları, müsteşarlar, müdürler ve yardımcıları gibi yöneticilerden oluşur. Bu
düzey yöneticilerin, çalışmaları genelde işletme dışına dönüktür ve işletmeyi bir bütün
olarak görürler. Üst düzey yöneticilerin yönetsel becerileri; teknik beceri, haberleşme
becerisi, insan ilişkileri becerisi, analitik beceri, karar verme becerisi ve kavramsal
beceri gibi becerilere sahiptirler.
6. İcra kurulu başkanı olarak da ifade edilen (CEO), bir şirketin,
örgütün veya acentenin en üst dereceli yöneticisidir. Açılımı
"Chief Executive Officer» dır
İşlevsel yönetici, üretim, pazarlama, satış ve finansman gibi
yalnızca bir örgütsel faaliyetten sorumlu olan yönetici tipidir.
İşlevsel yönetici uzmanlaştığı alanın faaliyetinden sorumlu olur.
Genel yönetici ise, büyük bir şirket, bunun bir işletmesi veya onun
bir alt bölümü gibi karmaşık bir birimi yöneten ve yönlendiren
kişiye genel yönetici diyoruz. Genel yönetici yönettiği birimin
tüm faaliyetlerinden sorumludur.
