Download luận văn thạc sĩ ngành kinh tế nông nghiệp với đề tài: Nghiên cứu chuỗi giá trị lụa tơ tằm trên địa bàn Hà Nội, cho các bạn có thể tham khảo

1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
--------- ---------
ð MINH ð C
NGHIÊN C U CHU I GIÁ TR L A TƠ T M
TRÊN ð A BÀN HÀ N I
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
Chuyên ngành: KINH T NÔNG NGHI P
Mã s : 60.62.01.15
Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. NGUY N T T TH NG
HÀ N I – 2013

2. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… i
L I CAM ðOAN
Lu n văn th c s “Nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn
Hà N i” là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Trong lu n văn ñã s d ng
thông tin t nhi u ngu n d li u khác nhau, các thông tin có s n ñã trích d n
rõ ngu n g c.
Tôi xin cam ñoan các s li u và k t qu nghiên c u ñã ñư c trình bày
trong lu n văn là hoàn toàn trung th c, khách quan và chưa t ng ñư c s d ng
ñ b o v m t h c v nào, chưa t ng ñư c ai công b trong b t kỳ m t công
trình nghiên c u khoa h c nào khác.
Hà N i, Ngày tháng năm
Tác gi lu n văn
ð Minh ð c

3. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… ii
L I C M ƠN
Trong quá trình nghiên c u và hoàn thành lu n văn này, tôi ñã nh n
ñư c s quan tâm giúp ñ c a nhi u t p th và cá nhân. Nhân d p này tôi xin
bày t l i c m ơn sâu s c ñ n:
- T p th các th y, cô giáo Khoa Kinh t và Phát tri n nông thôn, B
môn Kinh t , Vi n ðào t o Sau ñ i h c, Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà
N i ñã t n tình giúp ñ tôi trong quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành
lu n án này.
- TS.Nguy n T t Th ng – ngư i hư ng d n khoa h c ñã t n tình hư ng
d n, tr c ti p ch ra nh ng ý ki n quý báu và giúp tôi trong quá trình nghiên
c u th c hi n và hoàn thành lu n văn.
- Lãnh ñ o UBND thành ph Hà N i và các S , ngành c a thành ph .
- Lãnh ñ o UBND huy n, các phòng, ban c p huy n, ngư i dân ñ a
bàn nghiên c u và các h s n xu t, ch bi n, tiêu th ñã giúp ñ và t o ñi u
ki n cho tôi trong quá trình ñi u tra kh o sát th c ñ a.
- B n bè, ñ ng nghi p ñã t o ñi u ki n, giúp ñ tôi trong vi c thu th p
tài li u và thông tin trong quá trình nghiên c u.
- Gia ñình ñã ñ ng viên và chia s tinh th n nh ng lúc tôi g p khó
khăn trong quá trình nghiên c u cho ñ n khi tôi hoàn thành lu n án.
M t l n n a tôi xin chân thành c m ơn t t c s giúp ñ quý báu c a
các t p th và cá nhân ñã ñ ng viên, giúp ñ tôi hoàn thành lu n văn này.
Hà N i, Ngày tháng năm
Tác gi lu n văn
ð Minh ð c

4. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… iii
M C L C
L i cam ñoan i
L i c m ơn ii
M c l c iii
Danh m c các ch cái vi t t t vi
Danh m c b ng vii
Danh m c sơ ñ , bi u ñ , hình viii
PH N I: M ð U 1
1.1 Tính c p thi t c a ñ tài 1
1.2 M c tiêu nghiên c u 3
1.2.1 M c tiêu chung 3
1.2.2 M c tiêu c th 3
1.3 ð i tư ng và ph m vi nghiên c u 3
1.3.1 ð i tư ng nghiên c u 3
1.3.2 Ph m vi nghiên c u 3
PH N II: CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N 5
2.1 Cơ s lý lu n 5
2.1.1 Khái ni m v chu i giá tr và m t s thu t ng liên quan 5
2.1.2 Vai trò c a nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m 11
2.1.3 ð c ñi m chu i giá tr l a tơ t m 11
2.1.4 N i dung chính trong phân tích chu i giá tr 13
2.1.5 Các y u t nh hư ng t i chu i giá tr l a tơ t m 16
2.2 Cơ s th c ti n th c ti n v chu i giá tr l a tơ t m 18
2.2.1 Tình hình s n xu t và tiêu th dâu t m trên th gi i và Vi t Nam 18
2.2.2 M t s công trình nghiên c u m i g n ñây v chu i giá tr l a tơ
t m trên Th gi i và Vi t Nam 20

5. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… iv
2.2.4 Nh ng v n ñ ñ t ra cho nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m trên
ñ a bàn Hà N i 22
PH N III: ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
C U 23
3.1 ð c ñi m ñ a bàn nghiên c u 23
3.1.1 ði u ki n t nhiên 23
3.1.2 ð c ñi m kinh t - xã h i 25
3.2 Phương pháp nghiên c u 28
3.2.1 Phương pháp ti p c n 28
3.2.2 Phương pháp ch n ñi m nghiên c u 28
3.2.3 Phương pháp thu th p s li u 31
3.2.4 Phương pháp x lý s li u 32
3.2.5 Phương pháp phân tích s li u 32
3.2.6 H th ng ch tiêu nghiên c u 33
PH N IV K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N 35
4.1 Th c tr ng s n xu t dâu t m trên ñ a bàn Hà N i 35
4.1.1 Di n tích, năng su t, s n lư ng dâu t m trên ñ a bàn Hà N i 35
4.1.2 Tình hình s n xu t kinh doanh d t l a 37
4.1.3 Ngu n nguyên v t li u 38
4.1.4 Giá bán và th trư ng tiêu th l a tơ t m 38
4.2 Th c tr ng chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i 40
4.2.1 Sơ ñ chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i 40
4.2.2 Thông tin chung v các tác nhân tham gia trong chu i giá tr l a
tơ t m trên ñ a bàn Hà N i 46
4.2.3 Giá tr và giá tr gia tăng trong các chu i giá tr l a tơ t m trên
ñ a bàn Hà N i 57
4.2.4 Phân b chi phí và l i nhu n trong các chu i giá tr l a tơ t m
Hà N i 64

6. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… v
4.2.5 M i liên k t gi a các tác nhân trong chu i giá tr dâu t m trên
ñ a bàn Hà N i 73
4.3 Các y u t nh hư ng ñ n chu i giá tr dâu t m trên ñ a bàn Hà N i 76
4.3.1 Gi ng dâu 76
4.3.2 Y u t d ch b nh 76
4.3.3 Nhân t th trư ng 78
4.3.4 Chính sách 79
4.3.5 Nhân t ñ u tư và thâm canh 80
4.5 Các gi i pháp nâng cao chu i giá tr l a tơ t m 81
4.5.1 Gi i pháp chung 81
4.5.2 Gi i pháp c th t ng tác nhân 83
K T LU N 86
5.1 K t lu n 86
5.2 Khuy n ngh 87
TÀI LI U THAM KH O 89
PH L C 91

7. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… vi
DANH M C CÁC CH CÁI VI T T T
BACSA Hi p h i tơ l a Châu Á
CIRAD Trung tâm h p tác qu c t v nghiên c u nông h c cho phát tri n Pháp
ESCAP y Ban Kinh t xã h i Châu Á Thái Bình Dương
FAO T ch c lương th c th gi i
GO Giá tr s n xu t
GTZ Chương trình phát tri n Doanh nghi p nh và v a Vi t ð c
IFAD Qu phát tri n nông nghi p Qu c t
Lñ Lao ñ ng
TS Ti n s
UBND y ban nhân dân
VA Giá tr gia tăng

8. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… vii
DANH M C B NG
3.1 Hi n tr ng s d ng ñ t ñai c a TP. Hà N i 25
3.2 Bi n ñ ng dân s c a TP. Hà N i, 2008-2010 26
3.4 S lư ng m u ñi u tra trên ñ a bàn Hà 30
4.1 Di n tích, s n lư ng lá dâu, kén t m trong 3 năm c a Hà N i 35
4.2 Tình hình phát tri n ngành d t V n Phúc năm 2009 - 2011 37
4.3 Giá bán m t s lo i v i l a c a V n Phúc năm 2011 39
4.4 Thông tin cơ b n tác nhân tr ng dâu nuôi t m 46
4.5 Thông tin cơ b n c a tác nhân thu gom 49
4.6 Thông tin chung c a ngư i ươm tơ 51
4.7 Thông tin chung c a ngư i d t l a 53
4.8 Thông tin chung c a ngư i bán buôn 55
4.9 Thông tin chung c a tác nhân ngư i bán l l a 56
4.10 Tình hình tiêu th kén t m/l a c a h năm 2011 57
4.11 K t qu và hi u qu kinh t c a các h nuôi 58
4.12 K t qu và hi u qu kinh t c a ngư i thu gom 59
4.13 K t qu và hi u qu kinh t c a ngư i ươm tơ 60
4.14 ð u tư chi phí s n xu t 100m l a hoa 100% tơ t m 62
4.15 Chi phí và k t qu ho t ñ ng tác nhân bán buôn 63
4.16 Chi phí, k t qu , hi u qu kinh t c a ngư i bán l năm 2011 64
4.17 Giá tr , cơ c u GTGT c a các tác nhân trong chu i 1 67
4.18 Giá tr , cơ c u GTGT c a các tác nhân trong chu i 2 70
4.19 M i quan h h tr gi a các tác nhân trong chu i giá tr dâu t m 75
4.20 nh hư ng c a y u t gi ng t i k t qu s n xu t 76
4.21 nh hư ng c a y u t d ch b nh t i k t qu s n xu t 77
4.22 nh hư ng c a ñ u tư nhà nuôi t m t i k t qu s n xu t 81

9. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… viii
DANH M C SƠ ð , BI U ð , HÌNH
Sơ ñ 2.1: Mô t chu i giá tr 6
Sơ ñ 2.2: Chu i giá tr c a Porter (1985) 8
Sơ ñ 2.3: H th ng giá tr c a Porter (1985) 9
Sơ ñ 4.1: Sơ ñ chu i giá tr l a tơ t m Hà N i năm 2011 41
Sơ ñ 4.2: Sơ ñ chu i giá tr l a tơ t m th 1 43
Sơ ñ 4.3: Sơ ñ chu i giá tr l a tơ t m th 2 44
Sơ ñ 4.4: Giá tr gia tăng trong chu i 1 69
Sơ ñ 4.5: Giá tr gia tăng trong chu i 72
Hình 2.1: S n lư ng kén t m th gi i t năm 1995 ñ n 2008 19
Hình 3.1: B n ñ ñ a chính Thành ph Hà N i 23
Bi u ñ 2.1: T l s n lư ng kén t m c a các nư c trên th gi i năm
2008 19
Bi u ñ 4.1: S n lư ng kén t m c a Hà N i s n xu t t 2009 - 2011 36
Bi u ñ 4.2: T l gi a VA,IC so v i giá bán 68
Bi u ñ 4.3: T l gi a VA,IC 68
Bi u ñ 4.4: T l gi a VA,IC so v i giá bán 71
Bi u ñ 4.5: T l gi a VA,IC 71

10. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 1
PH N I: M ð U
1.1 Tính c p thi t c a ñ tài
Vi t Nam, ngh tr ng dâu, nuôi t m, ươm tơ, d t l a v n có t lâu
ñ i. Hai ngàn năm trư c ngh tr ng dâu nuôi t m ñã ñ t ñ n trình ñ khá cao.
T mi n B c ñ n mi n Nam ñã hình thành nhi u vùng ươm tơ, d t l a n i
ti ng như: Lĩnh Bư i, Lương The, Nhi u H ng ðô (Thanh hoá), L a H (Hà
Tĩnh), Tân Châu (An Giang)...Nuôi t m, d t v i là m t ho t ñ ng s n xu t
quan tr ng nhi u vùng nông thôn ñ c bi t là nh ng vùng ñông dân ít ñ t.
Chi phí ñ u tư ban ñ u th p. Dâu 6 tháng sau khi tr ng ñã có th thu ho ch lá
cho t m ăn và thu nh p t dâu t m ñem l i thư ng cao hơn các cây tr ng
khác. S n ph m làm ra có giá tr , d tiêu th , vòng quay l a t m ng n và thu
nh p r i ñ u trong năm. Hi n nay tr ng dâu nuôi t m là m t ho t ñ ng s n
xu t mang l i thu nh p cho hơn 96 ngàn h gia ñình, gi i quy t công ăn vi c
làm cho hơn 250 ngàn nông dân t B c t i Nam 31 t nh trong t ng s 64
t nh thành ph c a c nư c. Trong ñó ch y u là vi c làm cho ph n , ngư i
già nông thôn, t n d ng lao ñ ng nhàn r i.
Hà N i là thành ph thu c ñ ng b ng châu th sông H ng v i ñ a hình
th p d n theo hư ng t B c xu ng Nam và t Tây sang ðông v i ñ cao trung
bình t 5 ñ n 20m so v i m c nư c bi n. Nh phù sa b i ñ p, ba ph n tư di n
tích t nhiên c a Hà N i là ñ ng b ng, n m h u ng n sông ðà, hai bên sông
H ng và chi lưu các con sông khác. ði u ki n t nhiên, xã h i tương ñ i thu n
l i cho s n xu t nông nghi p. Các ñ a phương ven sông t lâu ñã có ngh và
phát tri n ngh nuôi t m, d t v i truy n th ng. V i di n tích 400 ha dâu, hi n
nay Hà N i s n xu t ñư c 220 t n kén, ch bi n kho ng 22,5 t n tơ các lo i,
d t s n lư ng ñ t 18.000 mét l a ñem l i thu nh p và gi i quy t công ăn vi c
làm cho ngư i lao ñ ng nhàn r i, lao ñ ng là ph n , ngư i nghèo, khai thác
t t ti m năng s n có c a ñ a phương và góp ph n phát tri n kinh t xã h i.

11. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 2
Tuy v y, t trư c ñ n nay vi c quan tâm phát tri n ngành ngh truy n
th ng c a ñ a phương, trong ñó có s n xu t dâu t m chưa ñư c chú tr ng,
ti m năng chưa ñư c khai thác, vi c khuy n khích phát tri n, ñ u tư và h tr
v m i m t như chính sách, k thu t nuôi tr ng, gi ng dâu, gi ng t m... còn
h n ch . Ngư i tiêu dùng thi u thông tin v s n ph m, ngư i s n xu t ch y u
t t ch c s n xu t b ng kinh nghi m truy n th ng, chưa n m b t chính xác
th trư ng tiêu th s n ph m. Hoàn toàn chưa có s qu n lý và ñ nh hư ng
cho s n ph m nên v n chưa th th c hi n t t ñư c m i liên k t và trao ñ i
thông tin gi a các tác nhân tham gia trong chu i. Khi nh ng t n t i này chưa
ñư c gi i quy t m t cách tri t ñ , thì vi c phát tri n chu i giá tr l a tơ t m
trên ñ a bàn Hà N i s v n g p r t nhi u khó khăn và còn thi u tính b n v ng.
Cho ñ n nay ñã có nhi u nghiên c u v ngành hàng dâu t m nhưng còn
ít các nghiên c u v ngành hàng dâu t m dư i góc ñ chu i giá tr , ñ c bi t là
nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i. Xu t phát t nh ng lý
do trên ñ tìm hi u trong nh ng năm qua, ho t ñ ng c a chu i giá tr l a tơ
t m trên ñ a bàn Hà N i ñã có nh ng bư c chuy n bi n gì, s phân chia giá tr
gia tăng và l i nhu n, m i quan h gi a các tác nhân trong chu i ra sao?
Nh ng thu n l i, khó khăn gì? C n có nh ng gi i pháp như th nào ñ phát
tri n chu i giá tr l a tơ t m trong cơ ch th trư ng, m c a h i nh p hi n
nay? ð góp ph n gi i ñáp các câu h i này và giúp cho các nhà qu n lý kinh
t , các nhà ch ñ o s n xu t hi u rõ hơn ho t ñ ng s n xu t kinh doanh dâu
t m trong chu i, t ñó ñ xu t nh ng gi i pháp nh m hoàn thi n và phát tri n
chu i giá tr l a tơ t m, góp ph n tăng hi u qu kinh t cho t ng tác nhân,
chúng tôi ti n hành nghiên c u ñ tài: ″Nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m
trên ñ a bàn Hà N i ″.

12. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 3
1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu chung
Trên cơ s nghiên c u hi n tr ng, nh ng y u t nh hư ng nh m ñ
xu t các gi i pháp nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a chu i giá tr l a tơ t m
trên ñ a bàn Hà N i.
1.2.2 M c tiêu c th
- H th ng hóa lý lu n và th c ti n v chu i giá tr nói chung và chu i
giá tr l a tơ t m nói riêng.
- ðánh giá th c tr ng ho t ñ ng chu i giá tr và m i quan h gi a các tác
nhân tham gia chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i nh ng năm qua.
- Phân tích ñi m m nh, ñi m y u, cơ h i, thách th c c a chu i giá tr l a tơ
t m Hà N i và các y u t nh hư ng ñ n s phát tri n chu i.
- ð xu t m t s gi i pháp ch y u phát tri n chu i giá tr l a tơ t m
trên ñ a bàn Hà N i m t cách có hi u qu trong th i gian ti p theo.
1.3 ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
1.3.1 ð i tư ng nghiên c u
- ð i tư ng nghiên c u c a ñ tài là nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n
v chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i.
- Các tác nhân tham gia trong chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà
N i: tác nhân nuôi t m, tác nhân thu gom kén, tác nhân ươm tơ, tác nhân d t
l a, tác nhân bán buôn, tác nhân bán l .
- S n ph m t i tay ngư i tiêu dùng c a chu i giá tr l a tơ t m là v i
l a hoa (100% tơ t m).
1.3.2 Ph m vi nghiên c u
1.3.2.1 V không gian
ð tài nghiên c u trên ñ a bàn Thành Ph Hà N i. M t s n i dung
chuyên sâu ñư c kh o sát các khu v c nuôi t m xã Phù ð ng – huy n Gia
Lâm, khu v c ch bi n, ươm tơ xã Phùng Xá - huy n M ð c, t p trung

13. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 4
thương m i và d t l a V n Phúc – qu n Hà ðông.
1.3.2.2 V th i gian
Các d li u, thông tin ñư c s d ng ñ ñánh giá th c tr ng ho t ñ ng
chu i giá tr l a tơ t m Hà N i, các tác nhân ñư c thu th p t năm 2010 –
2012, trong ñó t p trung tìm hi u tình hình s n xu t, tiêu th năm 2012. Các
gi i pháp, ñ xu t tháo g khó khăn t khâu s n xu t ñ n tiêu th ñ phát tri n
chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i ñư c áp d ng ñ n năm 2015.
1.3.2.3 V n i dung
Nghiên c u t p trung các lĩnh v c nuôi t m, thu gom kén, buôn bán l a
trên ñ a bàn Hà N i và nhu c u tiêu dùng l a Thành ph Hà N i và m t s
khu v c lân c n như B c Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc.

14. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 5
PH N II: CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N
2.1 Cơ s lý lu n
2.1.1 Khái ni m v chu i giá tr và m t s thu t ng liên quan
a) Khái ni m v chu i giá tr
Chu i giá tr là chu i các ho t ñ ng t khâu ñ u tiên ñ n khâu cu i cùng
c a quá trình s n xu t s n ph m bao g m các ho t ñ ng chính và các ho t
ñ ng b tr ñ t o nên l i th c nh tranh c a s n ph m (Michael Porter,
1985).
ð nh nghĩa này có th gi i thích theo nghĩa h p ho c r ng:
Theo nghĩa h p, m t chu i giá tr g m m t lo t các ho t ñ ng th c
hi n trong m t công ty ñ s n xu t ra m t s n ph m nh t ñ nh. Các ho t ñ ng
này có th g m có: giai ño n xây d ng ý tư ng và thi t k , quá trình mua v t
tư ñ u vào, s n xu t, ti p th và phân ph i, th c hi n các d ch v h u mãi v.v.
T t c nh ng ho t ñ ng này t o thành m t “chu i” k t n i ngư i s n xu t v i
ngư i tiêu dùng. M t khác, m i ho t ñ ng l i b sung giá tr cho thành ph m
cu i cùng.
Chu i giá tr theo nghĩa “r ng” là m t ph c h p nh ng ho t ñ ng do
nhi u ngư i tham gia khác nhau th c hi n (ngư i s n xu t sơ c p, ngư i ch
bi n, thương nhân, ngư i cung c p d ch v v.v...) ñ bi n m t nguyên li u thô
thành thành ph m ñư c bán l . Chu i giá tr ‘r ng’ b t ñ u t h th ng s n
xu t nguyên li u thô và chuy n d ch theo các m i liên k t v i các doanh
nghi p khác trong kinh doanh, l p ráp, ch bi n v.v... Cách ti p c n theo
nghĩa r ng không xem xét các ho t ñ ng do m t doanh nghi p duy nh t ti n
hành, mà nó xem xét c các m i liên k t ngư c và xuôi cho ñ n khi nguyên
li u thô ñư c s n xu t ñư c k t n i v i ngư i tiêu dùng cu i cùng.

15. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 6
Sơ ñ 2.1: Mô t chu i giá tr
b) M t s thu t ng s d ng trong ñ tài
• Tác nhân
Tác nhân là cá nhân, t ch c tham gia vào các ho t ñ ng nuôi t m, ươm
tơ, d t l a, tiêu th , s d ng s n ph m l a, ho t ñ ng ñ c l p và t quy t ñ nh
hành vi – ho t ñ ng c a mình.
• M ch hàng
M ch hàng là kho ng cách gi a hai tác nhân ho c m t xích trong chu i
hàng hóa, nó ch a ñ ng quan h kinh t gi a hai tác nhân và nh ng ho t ñ ng
chuy n d ch v s n ph m. Qua t ng m ch hàng giá tr s n ph m ñư c tăng
thêm và do ñó giá c cũng ñư c tăng thêm do các kho n giá tr m i sáng t o
Cung c p Tr ng Phân lo i V n chuy n Tiêu th
- Gi ng Nuôi Ch bi n Phân ph i
- Phân bón Thu ho ch Bán hàng
-Thu c
- Nguyên v t li u
S n xu t Hoàn
thi n
Giao d ch
thương
m i
Tiêu thV t tư
ñ u vào
Nông
dân
Ngư i
thu
Ngư i
s n
Ngư i
ch bi n
Ngư i
bán s Ngư i
xu t kh u
Ngư i
bán l Tiêu
dùng
Giá tr ñư c tăng thêm
Thông tin ñư c trao ñ i

16. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 7
ra t ng tác nhân (Ph m Vân ðình, 1999).
• Lu ng hàng
Nh ng m ch hàng liên ti p ñư c s p x p theo tr t t t tác nhân ñ u
tiên ñ n tác nhân cu i cùng s t o nên các lu ng hàng trong m t chu i. Lu ng
hàng th hi n s lưu chuy n các lu ng v t ch t do k t qu ho t ñ ng kinh t
c a h th ng tác nhân khác nhau t ng công ño n s n xu t, ch bi n và lưu
thông ñ n t ng ch ng lo i s n ph m cu i cùng (Ph m Vân ðình,1999).
• S n ph m
S n ph m là k t c a quá trình s n xu t/ho t ñ ng c a t ng tác nhân.
Trong chu i giá tr l a tơ t m, m i tác nhân ñ u t o ra s n ph m c a riêng
mình, giá tr s n ph m c a tác nhân trư c là chi phí trung gian c a tác nhân
li n k sau nó. S n ph m l a hoa 100% tơ t m ñ n tay ngư i tiêu dùng là s n
ph m cu i cùng c a chu i giá tr l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i
• Sơ ñ chu i giá tr
B n ñ chu i giá tr là m t hình th c trình bày b ng hình nh (sơ ñ ) v
nh ng c p ñ vi mô c p trung c a chu i giá tr . Theo ñ nh nghĩa v chu i giá
tr , b n ñ chu i giá tr bao g m m t b n ñ ch c năng kèm theo v i m t b n
ñ v các ch th c a chu i. Có th l p b n ñ chu i nhưng không nh t thi t
ph i bao g m c p ñ vĩ mô c a chu i giá tr .
c) Nh ng lu ng tư tư ng nghiên c u chính v chu i giá tr
Theo s phân lo i v khái ni m, có ba lu ng nghiên c u chính trong
các tài li u v chu i giá tr : (i) phương pháp filière; (ii) khung khái ni m do
Porter l p ra (1985) và (iii) phương pháp toàn c u do Kaplinsky ñ xu t
(1999), Gereffi (1994).
Lu ng tư tư ng nghiên c u th nh t là phương pháp Fìliere (Fìliere
nghĩa là chu i) g m các trư ng phái tư duy và truy n th ng nghiên c u khác
nhau. Theo lu ng nghiên c u này, khung Filiere chú tr ng ñ c bi t ñ n cách
các h th ng s n xu t ñ a phương ñư c k t n i v i công nghi p ch bi n,

17. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 8
thương m i, xu t kh u và tiêu dùng cu i cùng (Fearne và Hughes, 1998).
Do ñó khái ni m chu i (Filiere) luôn bao hàm nh n th c kinh nghi m
th c t ñư c s d ng ñ l p sơ ñ dòng chuy n ñ ng c a các hàng hóa và xác
ñ nh nh ng ngư i tham gia vào ho t ñ ng (Pagh, J.D.& Cooper, M.C, 1998).
Tính h p lý c a chu i (Filiere) hoàn toàn tương t như khái ni m chu i giá tr
m r ng ñã trình bày trên. Phương pháp chu i có hai lu ng, có vài ñi m
chung v i phân tích chu i giá tr ñó như vi c ñánh giá chu i v m t kinh t và
tài chính chú tr ng vào v n ñ t o thu nh p và phân ph i l i nhu n trong
chu i hàng hóa, và phân tách các chi phí và thu nh p gi a các thành ph n
ñư c kinh doanh n i ñ a và qu c t ñ phân tích s nh hư ng c a chu i ñ n
n n kinh t qu c dân và s ñóng góp c a nó vào GDP.
Lu ng nghiên c u th hai liên quan ñ n công trình c a Micheal Porter
(1985) v các l i th c nh tranh. Porter ñã dùng khung phân tích chu i giá tr
ñ ñánh giá xem m t công ty nên t ñ nh v mình như th nào trên th trư ng và
trong m i quan h v i các nhà cung c p, khách hàng và ñ i th c nh tranh
khác. Ý tư ng v l i th c nh tranh c a m t doanh nghi p có th ñư c tóm t t
như sau: M t công ty có th cung c p cho khách hàng m t m t hàng ho c d ch
v có giá tr tương ñương v i ñ i th c nh tranh mình như th nào? Hay ta làm
th nào ñ m t doanh nghi p có th s n xu t m t m t hàng mà khách hàng s n
sàng mua v i giá cao hơn, ho c chi n lư c t o s khác bi t trên th trư ng?
Sơ ñ 2.2: Chu i giá tr c a Porter (1985)

18. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 9
Trong b i c nh này, khái ni m chu i giá tr ñư c s d ng như m t
khung khái ni m mà các doanh nghi p có th dùng ñ tìm ra các ngu n l i
th c nh tranh th c t và ti m tàng c a mình ñ dành l i th trên th trư ng.
Hơn th n a Porter l p lu n r ng các ngu n l i th c nh tranh không th
tìm ra n u nhìn vào công ty như m t t ng th . M t công ty c n ñư c phân
tách thành m t lo t các ho t ñ ng và có th tìm th y l i th c nh tranh
trong m t (ho c nhi u hơn) nh ng ho t ñ ng ñó. Porter phân bi t gi a các
ho t ñ ng sơ c p, tr c ti p góp ph n tăng thêm giá tr cho s n xu t hàng
hóa (ho c d ch v ) và các ho t ñ ng h tr có nh hư ng gián ti p ñ n giá
tr cu i cùng c a s n ph m.
Trong khung phân tích c a Porter, khái ni m v chu i giá tr không
trùng v i ý tư ng v chuy n ñ i v t ch t. Porter gi i thi u ý tư ng theo ñó
tính c nh tranh c a m t công ty không ch liên quan ñ n quy trình s n xu t.
Tính c nh tranh c a doanh nghi p có th phân tích b ng cách xem xét chu i
giá tr bao g m thi t k s n ph m, mua v t tư ñ u vào, h u c n, h u c n bên
ngoài, ti p th bán hàng và các d ch v h u mãi và d ch v h tr như l p k
ho ch chi n lư c, qu n lý ngu n nhân l c, ho t ñ ng nghiên c u…
Do v y, trong khung phân tích c a Porter, khái ni m chu i giá tr ch áp
d ng trong kinh doanh. K t qu là phân tích chu i giá tr ch y u nh m h tr
các quy t ñ nh qu n lý và chi n lư c ñi u hành.
Sơ ñ 2.3: H th ng giá tr c a Porter (1985)
M t cách ñ tìm ra l i th c nh tranh là d a vào khái ni m “h th ng
giá tr ”. Có nghĩa là: Thay vì ch phân tích l i th c nh tranh c a m t công ty
duy nh t, có th xem các ho t ñ ng c a công ty như m t ph n c a m t chu i
Chu i giá tr
c a nhà
cung c p
Chu i giá tr
c a công ty
Chu i giá
tr c a
ngư i mua

19. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 10
các ho t ñ ng r ng hơn mà Porter g i là “h th ng giá tr ”. M t h th ng giá
tr bao g m các ho t ñ ng do t t c các công ty tham gia trong vi c s n xu t
m t hàng hóa ho c d ch v th c hi n, b t ñ u t nguyên li u thô ñ n phân
ph i ngư i tiêu dùng cu i cùng. Vì v y, khái ni m h th ng giá tr r ng hơn so
v i khái ni m “chu i giá tr c a doanh nghi p”. Tuy nhiên ch c n ch ra r ng
trong khung phân tích c a Porter, khái ni m h th ng giá tr ch y u là công
c giúp qu n lý ñi u hành ñưa ra các quy t ñ nh có tính ch t chi n lư c.
Lu ng tư tư ng m i ñây nh t là phương pháp ti p c n toàn c u, khái ni m
các chu i giá tr ñư c áp d ng ñ phân tích toàn c u hóa ñã ñư c các tác gi
Gereffi and Korzeniewicz (1994); Kaplinsky (1999) và Fearne, A. and D.
Hughes (1998) nghiên c u. Kaplinsky và Morris 2001ñã quan sát ñư c r ng
trong quá trình toàn c u hóa, ngư i ta nh n th y kho ng cách thu nh p trong n i
ñ a và gi a nư c ngoài tăng lên. Các tác gi này l p lu n r ng phân tích chu i giá
tr có th giúp gi i thích quá trình này, nh t là trong m t vi n c nh năng ñ ng:
Th nh t, b ng cách l p sơ ñ chi ti t các ho t ñ ng trong chu i, phân
tích chu i giá tr s thu th p ñư c thông tin, phân tích ñư c nh ng kho n thu
nh p c a các bên tham gia trong chu i nh n ñư c s là t ng thu nh p c a
chu i giá tr .
Th hai, phân tích chu i giá tr có th làm sáng t vi c các công ty, vùng
và qu c gia ñư c k t n i v i n n kinh t toàn c u như th nào? Hình th c phân
tích này s giúp xác ñ nh ñư c k t qu phân ph i c a các h th ng s n xu t toàn
c u, các nhà s n xu t cá th ph i nâng cao năng su t và hi u qu các ho t ñ ng và
do ñó ñ t mình vào con ñư ng tăng trư ng thu nh p b n v ng.
Trong khuôn kh nghiên c u này, chúng tôi ti p c n chu i giá tr l a tơ
t m trên ñ a bàn Hà N i theo lý thuy t Filiere và phương pháp c a Porter.
Trong ñi u ki n các tác nhân tham gia th trư ng hi n ch th trư ng n i ñ a
và s n ph m v i l a hoa chưa ñư c phân ph i và phát tri n ñ t ñư c các yêu
c u c a toàn c u hóa.

20. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ……………………… 11
2.1.2 Vai trò c a nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m
Th nh t, nghiên c u chu i giá tr l a tơ t m cho phép l p sơ ñ m t
cách h th ng các bên tham gia vào s n xu t, phân ph i, ti p th và bán s n
ph m l a tơ t m trên ñ a bàn Hà N i. Vi c l p sơ ñ này ñánh giá các ñ c ñi m
c a nh ng ngư i tham gia, cơ c u lãi và chi phí, dòng hàng hóa trong chu i,
ñ c ñi m vi c làm, kh i lư ng và ñi m ñ n c a hàng hóa ñư c bán trong nư c
và nư c ngoài.
Th hai, nghiên c u chu i giá tr có vai trò trung tâm trong vi c xác
ñ nh s phân ph i l i ích c a nh ng ngư i tham gia trong chu i l a tơ t m.
Có nghĩa là, phân tích l i nhu n và l i nhu n biên trên m t s n ph m trong
chu i ñ xác ñ nh ai ñư c hư ng l i nh tham gia chu i và nh ng ngư i tham
gia nào có th ñư c hư ng l i nh ñư c t ch c và h tr nhi u hơn.
Th ba, nghiên c u chu i giá tr có th dùng ñ xác ñ nh vai trò c a vi c
nâng c p trong chu i giá tr . Nâng c p g m c i thi n ch t lư ng và thi t k s n
ph m giúp nhà s n xu t thu ñư c giá tr cao hơn ho c ña d ng hóa dòng s n
ph m. Phân tích quá trình nâng c p g m ñánh giá kh năng sinh l i c a các bên
tham gia trong chu i cũng như thông tin v các c n tr ñang t n t i.
Th tư, nghiên c u chu i giá tr có th nh n m nh vai trò c a qu n tr
trong chu i giá tr . Qu n tr trong chu i giá tr nói ñ n cơ c u các m i quan
h và cơ ch ñi u ph i t n t i gi a các bên tham gia trong chu i giá tr . Qu n
tr quan tr ng t góc ñ chính sách thông qua xác ñ nh các s p x p v th ch
có th c n nh m t i ñ nâng cao năng l c trong chu i giá tr , ñi u ch nh các
sai l ch v phân ph i và tăng giá tr gia tăng trong ngành.
2.1.3 ð c ñi m chu i giá tr l a tơ t m
Chu i giá tr không ph i là m t khái ni m m i, cùng nghiên c u kênh
phân ph i, m ch hàng, lu ng ñi c a s n ph m, nhưng chu i giá tr s n ph m
có nh ng ñi m khác bi t rõ ràng v i ngành hàng s n ph m. Chu i giá tr t p
trung nhi u hơn v góc ñ l i ích tài chính, vi c thương m i hóa s n ph m,

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50779
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562